Rechercher
EV = Eugène Vroonen, Dictionnaire étymologique des noms de famille de Belgique II, éd. Dessart, s.d.
FD = Frans Debrabandere, Verklarend woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk (1993), grondig herziene uitgave (2003).
JG = Jean Germain, Jules Herbillon, Dictionnaire des noms de famille en Wallonie et à Bruxelles, éd. Racine, 2007
Ca, (de) |
de Cae, de Ka(e)y, Kai, Kay: Mnl. cade, dial. kaai, Ndl. kaan: stukje gebraden vêt, uitgebraden vetkorst. BerBN of BN. 13de e. Michael Cade, Ip. (BEELE); 1336 voer… Johanne Caden; 1393 Woutre Cade, Ktr. (DEBR. 1971,1970); 1545 Peter deKa,Mech.(AP).
|
FD |
Caa(r)ls |
zie Karels.
|
FD |
Caan |
V. Caen.
|
EV |
Caan |
zie Kane.
|
FD |
Caasbeek, van de |
van de Cae(t)sbeek, van de Kaetsbeek: PlN Kaasbeek in Tielt en Reningelst (DF VI).
|
FD |
Caasen |
zie Caesens.
|
FD |
Caauwe |
zie Cauwe.
|
FD |
Cab- |
-aud, -ay, -eaux, -ey. Car. phys. Caput. ,,Petite tête » (Comp. caboche). N° 251 s.
|
EV |
Cab- -us |
-ut. 1. Car phys. ,,Chou frisé ». N° 265. Aspect de la chevelure. — 2. Proven. Surnom des habitants de Mussy spécialistes de la culture des choux cabus. N° 213.
|
EV |
Cab(b)aut |
1. Var. van Cobbaut, met voortonige a (vgl. kabouter / Cobboud). – 2. Spellingvar. van Cabaux, Cabeau(x). 1236 Tumas del Cabaut, Atrecht(NCJ).
|
FD |
Cabadès |
Cabadais: Streeknaam Cabardès (Aude) (DAUZAT)?
|
FD |
Cabaert |
Kabbert: Wellicht var. van Cobbaert. Vgl. Cobbaut/Cabbaut.
|
FD |
Cabai |
Cabay (formes liég.), Cabaux, Cabeau, -eaux, Cabiaux. Cf. 1272 «Thumas Cabel», 1282 «Jakeme Cabel» DettesYpres (formes non vocalisées); dérivé du thème cab- ‘tête’, e.a. w. verv. cabê ‘chabot (poisson)’; à noter que w. liég. cabê ‘coquin’ est un nom propre devenu nom commun (et non l’inverse). – On notera aussi que Cabeau est attesté comme prénom en région liégeoise [JL, NFw2].
|
JG |
Cabai |
zie Cabeau.
|
FD |
Cabal |
Occ. cabal: machtig, rijk (DNF).
|
FD |
Cabanier |
Bewoner van een cabane: but.
|
FD |
Cabanne |
Nom de résidence: Cabane, fréquent en toponymie française.
|
JG |
Cabaraux |
(NF de la région de Couvin et Gimnée). 1286 «Thumas Cabariaus» CartMons, 1397 «Piérart Cabaraux» Treignes, 1444 «Thomas Cabarel», 1559 «Nicolas Caba-reau» BourgNamur; probabl. dérivé en -eau du verbe reconstitué *cabarer ‘barbouiller, salir’ que J. Herbillon ( W. tchaborer ‘barbouiller ‘ et w. tchabaréye ‘narcisse des bois ‘, DW 11, 140-1) reconnaît e.a. dans la mention antnrop. «Fierait Cabareit» en 1431 àVierves et auquel il rattache aussi w. (Couvin) cabarô ‘narcisse’ ; famille de mots à rattacher probabl. à l’étymon *barra FEW 1, 259a, cf. maintenant Baldinger, Etym. 5897.
|
JG |
Cabaraux |
Fr. EN Cabarel, dim. van Ofr. cabar: korf van gevlochten biezen (DNF). 1286 Thumas Cabariaus, Bergen; 1397 Piérart Cabaraux, Treignes; 1444 Thomas Cabarel, Namen (J.G.).
|
FD |
Cabaret |
1275-76 «Colins Cabarés», «Conras Au cabaret» RegTournai, 1302 «Juliane dou Cabaret» LoiTournai, 1331 «Wistasse Cabaret» Furnes; surnom: fr. cabaret (avait aussi le sens de ‘petite pièce; bureau’) FEW 2, 135a.
|
JG |
Cabaret |
-ez: Fr. cabaret: kroeg, drankhuis. BerBN van de waard. Vgl. Taverne. 1273 Jehennés Cabarés de Douai; Willaumes li Lormiers au Cabaret, Dk. (FST); 1331 Wistasse Cabaret, Vn. (MANTOU 1972,510); 1356 Magrieten Caberets land, Bs.(PEENE 1949).
|
FD |
Cabarteux |
Afl. van Cabaret. BerN van een waard. 1550 Jehan Thibault cabarteur, Ladeuze (J.G.).
|
FD |
Cabarteux |
Cf. 1550 «Jehan Thibault cabarteur» Ladeuze; nom de profession: moy. fr. (flandr.) cabareteur, forme anc. (avec autre suffixe) de fr. cabaretier FEW 2, 135a.
|
JG |
Cabaux |
Cabay, cf. Cabai.
|
JG |
Cabbeke |
Cabeke, cf. Kaibeck.
|
JG |
Cabeau |
Cabiaux, cf. Cabai.
|
JG |
Cabeau(x) |
-(i)aux, Cab(b)ai, Cabay(e): Afl. van cab-: kop, hoofd (MORLET, HERB.)? Cabal/Cabau(x)/Cabaud < Occ. cabal: machtig, rijk (DNF)? Of Cabel/Cabeau: haar (Gascogne) (DNF)? Of Rom. vorm van Ndl. FN Cobbout/Cabbaut? Voor de voortonige vocaal, vgl. kabouter = Mnl. cobboud, D. Kobold. Cabai kan LU W. zijn, maar MORLET vermeldt al de Pic. vorm: 1256 Houde Cabale, Comp. 1726 Joseph Cabeau, Bs.; 1791 Henricus Cabbaey, Aw. (AP).
|
FD |
Cabeke |
Proven. 1. Cabecq Dép. Rebecq. — 2. Kwaadbeke (Dép. Oosterzele. — 3. Kwabeek (Dép. Vertrijk).
|
EV |
Cabeke, (van) |
Cabbeke: PlN Kabbeek in Tn. (VB) of Cabbecq in Roosbeek (WB). 1339 Johannes de Cabeke; 1340 Elisabeth de Cabbeke, Tn. (C. BAERT); 1408 Geerd Cabbeke = Gérard Capbeke, Ninove (VANGASSEN).
|
FD |
Caberg(s) |
-ghs, zie (van) Caubergh.
|
FD |
Cabernel |
Uit Caberel = Gabriel?
|
FD |
Cabiaux |
zie Cabeau(x).
|
FD |
Cabie |
Caby(e), Cabij, Cabit: W. cabéye: kamille (HERB.)? Maar: 1392 Jaquemaert Cabis = Jaques Cabijs, Dk. (RAK, SR 7,9V°).
|
FD |
Cabie |
Caby, Cabye. Surnom: w. (Centre) ca-béye ‘camomille’ FEW 21, 200b.
|
JG |
Cabillau |
-aud, -iau, Cabliau, Backeljau(w), -iau: BN naar de huisnaam of BerBN voor de kabeljauwvisser of-verkoper. Bakeljauw < Baskisch bacallao; kabeljauw is metathetisch (GN 236). 1268 Thomas Cabellou; 127/Heinric Cabelliau, Ip. (BEELE); 1418 ce Jan Cabbelliaus = 1426 Jan Cabelliauwe, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Cabillau |
-aud, -iau. 1283 «Beatris Cabeillau», 1290 «Jehans Cabeillau li machecliers», 1291 «Jeh. Cabellau et Jeh. Babellau [?] son fils, machecliers» DettesYpres, 1444 «Colart le Cabillaut» AidesNamur, 16e s. «Godefrin le Cabillau» Châtelet; surnom: fr. cabillaud, poisson de mer très consommé au Moyen Âge FEW 16, 292a. Cf. aussi 1550 «Collin Cabil-lar», 1553 «Benoit Cabillart» BourgNamur.
|
JG |
Cabillaud |
Variante : Gabillia. 1. Car. phys. Métaphore. Nos 288, 294.-H. ayant de gros yeux ronds. — 2. Profess. ,,Marchand de poissons ».
|
EV |
Cabo |
Cabot. 1275 «Boidin Cabot» = «Boidin Kabot» Flobecq, 1302 «Colins Cabos niés Simons Hostisiel» LoiTournai, 1356-58 «Jehans Cabos» PolyptAth, 1373 «Nicasis Caboot» Courtrai, 1540 «Ladin Cabo» Ladeuze; surnom: anc. fr. cabot, pic./borain cabo ‘crâne, tête’ FEW 2, 335, surnom de qqn ayant une grosse tête (cf. le poisson), également pic. cabot ‘qui a la tête dure, boudeur’ Hécart 89. Cf. aussi Chabot.
|
JG |
Cabo |
zie Chabot.
|
FD |
Caboche |
1269 «Thierri Caboche» ÉchHuy, 1296-1302 «Jehans Kaboche» ImpôtArtois; surnom: anc. fr. caboce, norm.-pic. caboche, fr. caboche ‘tête’ FEW 1, 469a; cf. aussi Ca-bos(s)art.
|
JG |
Caboche |
Cabotse, Kabouche: Ofr. caboc(h)e: bult, hoofd. Mnl. cabootse: vis met grote kop. BN voor iemand met groot hoofd. 1251 Matildis dicte Caboche, PdC (CAE); 1323 Jehan Caboche, St-Q. (MORLET); 1357 Hanneldn Caboche, Aw. (CLM II).
|
FD |
Caboi |
zie Cabouy.
|
FD |
Cabolet |
Caboullet: Dim. van Cabeau, Cabbaut. VN of kabouter? In Marche-lez-Ecaussines is Cabolet het mannetje in de maan (kaboutermannetje?). 1635 Paulus Cabolet, Wandre (J.G.).
|
FD |
Cabolet |
-oullet. 1635 «Paulus Cabolet» Wandre; p.-ê. var. de Boulet avec suffixe péjoratif ça- (Dauzat 76); à Marche-lez-Écaussinnes, Cabolet est le nom du personnage mythique dans la lune.
|
JG |
Cabooter |
Surnom: néerl. kabouter ‘lutin, nain’, cf. aussi Decabooter et Cabotaire. – Pourrait aussi être une réinterprétation de Cabot, cf. W. Steeghers, De FN Cabooter, VISt 2, 1966, 115-127.
|
JG |
Cabooter, (de) |
de Caboter, de Cabootere: 1. BN voor een kabouter, iemand met de gestalte van een dwerg; vgl. Cobbaut. – 2. Reïnterpretatie van Caboot (VS1966,115-127). Zie Cabot. 1374 Jan de Caboetre; 1404 Jans Caboeters, Oud. (WALRAET); 1530 Joannes Cabbaut, Oud.; 1551 Jasperus Caboters, 1552 Arnoldus Cabauter, Bg. (MULIV); 1568 Claude Caboot; 1564 Aernout Cabootere, Ktr.(SCHOUT.I).
|
FD |
Cabos(s)art |
Afl. van Caboche. 1395 Percevaul Cabochart, Bergen (CCHt); 1438 Rool Cabochart, Laon (MORLET).
|
FD |
Cabosart |
Cabossart. Sans doute nom d’origine: 1441 «en cabossart», top. à Beaumont (arr. Thuin), cf. M. Willems, Défrichement II, 81 [JL, NFw]. – Sinon surnom: moy. fr. (depuis 1579) cabochard ‘têtu, impulsif, cf. Caboche.
|
JG |
Cabot |
cf. Cabo.
|
JG |
Cabot |
-oot, -oor, zie Chabot.
|
FD |
Cabotaire |
Francisation du NF néerl. cabouter ‘lutin’, cf. 1444 «Gille Cabotre» AidesNamur.
|
JG |
Cabotaire |
Grafie van Fr. uitspr. van Caboter.
|
FD |
Cabotse |
zie Caboche.
|
FD |
Cabotte |
zie Chabot.
|
FD |
Caboullet |
zie Cabolet.
|
FD |
Cabour(g) |
PlN Cabourg (Calvados).
|
FD |
Cabouy |
Caboi: BN N W. cabouyi: gedeukt, geblutst. 1420 Jehan le Caboullie, Bouvignes; i6e e. Jean Cabouilly, Dorinne (J.G.).
|
FD |
Cabouy |
w. nam. Cabouyi. 1420 «Jehan le Caboullie» Bouvignes, 16e s. «JeanCabouilly» Dorinne, 1623 «Simon Cabouilly» Dinant; p.-ê. surnom de bossu, de contrefait: participe passé de w. liég. cabouyi, kibouyî, w. nam. cabouyi ‘bosselé’ FEW 1, 607b; ou bien dérivé de w. nam. caboûre ‘bouillir (à gros bouillons), d’où w. caboléye, caboulie, etc. ‘sorte de soupe pour les animaux’ FEW 1, 623a, comp. aussi 1295-1302 «Adencs Blanc boulis» ImpôtArtois.
|
JG |
Cabrera |
Nom d’enfant trouvé: «Nicolas Cabrera», né le 5.12.1819 et déposé au Grand Hôpital de Namur.
|
JG |
Cabri |
Cabrit. Surnom: fr. cabri, mot occitan importé dans le domaine d’oïl au 14e s. FEW 2, 296b, cf. PatRom 1997, 48. – Dérivés: Cabrisseauf, Cabrissiau.
|
JG |
Cabri(t) |
Cabrissiau: Mfr. cabril, cabrit: geitje (NDF).
|
FD |
Cabri(t) |
Car. phys. ,,Petite chèvre » (Ressemblance). ,,Agile ». Synon. : Chevrette, altéré en (S)cheurette. N° 67.
|
EV |
Cabron |
Forme sonorisée de Capron plutôt que de moy. fr. cabron ‘peau de bouc ou de chèvre’ FEW 2, 310a.
|
JG |
Cabron |
Fr. cabron: geitenvel. Maar wsch. < Cambron.
|
FD |
Cabu |
Cabus, Cabut, sans doute aussi Cabuy (forme néerl.). 1336 «Merine Kabus» Gand; dérivé du thème cab- ‘tête’, ainsi w. cabu ‘tête; chou cabus’ ou cabut ‘homme à forte tête’, tout aussi commun dans le Nord que dans le Midi (ainsi les topon. «Triexhe Cabu» à Rotheux-Rimière, «pachi Cabu» à Aubrive, départ. Ardennes).
|
JG |
Cabu(s) |
Cabut, Cab(o)uy, Cabuij, Cabuil: Fr. cabus: kabuis(kool). BerBN van de kolenteler. Of BN voor iemand met een groot hoofd; vgl. Cabot. 1270 Philippus Cabus, Cent (CG); 1336 van Merine Kabus, Cent (RSGI).
|
FD |
Cabut |
Car. phys. Caput, „ (Grosse) tête ». V. Cabus.
|
EV |
Cabuy |
cf. Cabu.
|
JG |
Cabuy |
Profess. Chapuis, ,,Menuisier ».
|
EV |
Caby |
Cabye, cf. Cabie.
|
JG |
Caby(e) |
zie Cabie.
|
FD |
Cacan |
Caquan, -ant. 1301 « Colart de Kakamp » nord de la France, 1597 «Margriete Cakant» Warneton; nom d’origine: Cacamp (Nord?); cf. aussi Carcan. – Bibliogr. : L. Caquant et FI. Popelier, Les Caquant de Wambrechies (1301-1973), Bruxelles, 1974,69p.
|
JG |
Cachard |
-art: BerN Pic. var. van Chassart 2. Vgl. Cacheux.
|
FD |
Cachard |
Forme pic. (ss > ch) de Cassart ou bien péjoratif de Cacheux.
|
JG |
Cachbach |
zie Casback.
|
FD |
Cachet |
Ofr. cachet: verborgen hoekje, schuilhoek. 1497 Simon Cachet, Chauny (MORLET).
|
FD |
Cacheur |
,,Chasseur » (Forme picarde) .
|
EV |
Cacheux |
Forme pic. de fr. chasseur, cf. aussi Lecacheur, -eux.
|
JG |
Cacheux |
Lecacheur, -eux, Casseur, -eus: Pic. voor Fr. chasseur: jager. BerN. 1394 Jean le Gâcheur, Chauny (MORLET); 1663 Rumoldus Casseurs, Mech.(MULVI).
|
FD |
Cachoir |
Profess. Chassoir (Forme picarde). Instrum. de tonnelier ou de tisserand. N° 131.-
|
EV |
Cachoir |
Surnom: moy. fr. (Flandre), pic. cachoire ‘mèche, lanière de fouet’ FEW 2, 325b.
|
JG |
Cachoir(e) |
Pic. cachoir(e): uiteinde, touwtje van een zweep, zweep. Hieruit dial. kletsoor, klassoor: zweep. BerBN voor koetsier of herder. 1640 Pierre Cachoire, Dk. (TTD).
|
FD |
Cackaert |
Cae(c)kaert, Cacquaert, Cakar, Kackert, Kak(k)ert: Patr. VN < Jacquard door anticipatie van de k. 1342 Jacar de Limon (VINCENT, Bull. Ac. roy. belge 1954,436); 1394 ghesent Cakarde te Rijsselle = 1395 ghesent Cakaert = 1399 ghegheven Jan den Ruusschere gheseit Cakaert, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cackaert |
Caeckaert, Caekaert. Selon Vincent, dérivé de Jacquard avec anticipation de k, cf. 1342 «Kacar de Limon», ainsi que 1394 « Cakarde te Rijsselle » Courtrai [FD] ; cf. aussi Kackert.
|
JG |
Cackebeke |
zie Kaekebeke.
|
FD |
Cackenberg(he), van |
zie van Kaekenberg(h).
|
FD |
Cacqueux |
zie Caqueue.
|
FD |
Cacyzecle, van |
zie van Caezeele.
|
FD |
Cadart |
Duister. 1726 Joseph Cadart, Artesië (VERGR. 1968,45).
|
FD |
Cadeau |
Cadel, Cadiat: Ofr. cadel < Lat. capitale: hoofd-, sierletter. BerBN van de illuminator, kopiist. 136 e. Godin Cadel, Laon (MORLET).
|
FD |
Cad–eau |
-iat; -ot, -oux. Profess. Cadeau, ,,Ornement calligraphique »; N. de calligraphe. — 2. Proven. Cadeau (Dép. Buzet). — 3. V. WAD (Wad).-
|
EV |
Cadet |
1426 «Willame Cadet» TailleSoignies, 1760 «François Simonis dit le cadet» AnthrLiège ; fr. cadet (le plus jeune de la famille), à Liège aussi avec le sens de ‘luron’ ou de ‘fringant, élégant’ DL 127.
|
JG |
Cadet |
-ez, -ée, -ei: Fr. cadet: de jongste van het gezin. BN. 1374 Lijsbetten Scadeits, Gb. (SCHR.).
|
FD |
Cadet |
Situat. familiale d’un frère par rapp. à un ou plusieurs autres. N° 128.
|
EV |
Cadeyne |
Var. van Gadeyne, met verscherpte beginmedeklinker.
|
FD |
Cadiat |
NF initialement lorrain, dans le départ, de la Meuse depuis 1670 (GeneaNet); p.-ê. var. du NF Cadillat, attesté à divers endroits en France et notamment à Metz en 1776, considéré par Morlet 156 comme d’origine topony-mique.
|
JG |
Cadière |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Cado(t) |
Pic. cadot: stoel. BerBN. 1340 Andriu Cadot, St-Q. (MORLET).
|
FD |
Cador |
1. Proven. Cadore (Loc. ital.). — 2. Char d’Or (Folklore). N. d’un acteur du jeu scénique. N° 197.-
|
EV |
Cador(et) |
Bretonse naam, 136 e. Catdoret, Cadored(us) ‘hulp in de strijd’ (LE MENN). 1372 Pierre Cadoret, St.-Q. (MORLET).
|
FD |
Cadorin |
À rapprocher du moy. pic. cadoreu ‘chardonneret’ ?
|
JG |
Cadot |
1616 «Hubert Cadot», «Anne Fierait vefve de Jean Cadot» PrincipChimay; surnom: pic. cadot ‘fauteuil’ FEW 23, 27b. Cf. aussi 1286 «Yde Cadote» CartMons.
|
JG |
Cadron |
1. Cadran (solaire). Proven. Caractér. d’une habitation. — 2. Escadron. Allus. à une fonct. milit. N° 143.-
|
EV |
Cadron |
zie Caudron.
|
FD |
Cadsand, van |
van Cadzand, van Kazant: PlN Kadzand (Z). 1189 Leonius de Cazant; 1237 Walterus de Kasant = 1259 W. de Caedsand; 1279 Jhanne van Cadzant (DF VI)
|
FD |
Cadt, de |
zie de Cat.
|
FD |
Caducque |
M.i. niet Ofr. caduque: vallende ziekte, maar reïnterpretatie van Cadyck.
|
FD |
Cady |
(NF de Villers-devant-Orval). Nom d’origine incertaine; p.-ê. NF importé du Maine-et-Loire (GeneaNet), où il pourrait être d’origine bretonne.
|
JG |
Cadyck |
Afl. van Bretons cat: strijd, gevecht. 14de e. Cadic (LE MENN). 1627 Marant Cadick, Kassel; Guillaume Cadyck, Broekerke (VERGR. 1968,45).
|
FD |
Cae(c)kaert |
zie Cackaert.
|
FD |
Cae(c)kebeke |
zie Kaekebeke.
|
FD |
Cae(c)kelberg(hs) |
van Cae(c)kenbergh(e), zie van Kaekenberg(h).
|
FD |
Cae, de |
zie de Ça.
|
FD |
Caeberg(h)s |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Caeckaert |
Caekaert, cf. Cackaert.
|
JG |
Caekebeke |
Cackebeke, Kaekebeke, etc. Nom d’origine: Kokebeke/ Kakebeke, à Sint-Maria-Lierde (FlOr), Kwakenbeek, à Sint-Kwintens-Lennik (BrFl), Kwaakbeek, à Westerlo (Anv) [FD].
|
JG |
Caekelbeke |
zie Kaekebeke.
|
FD |
Caekelberghs |
Proven. Kwakkelberg, ,,Colline aux cailles ».
|
EV |
Cael |
cf. Kaal.
|
JG |
Cael, |
zie Kaal.
|
FD |
Caeldries |
PlN Kaaldries in Hamme (OV).
|
FD |
Caelemont, van |
zie van Calemont.
|
FD |
Caelen |
au génitif: Caelens, Calens. Forme réduite de Caerlen, hypocor. brabançon de Karel, Charles, ainsi 1569 «Frans Kaerlen» = «Frans Kalen» [FD] ; cf. aussi Kalen.
|
JG |
Caelen(s) |
Calens, Ka(e)len, Kalin: 1. Patr. < Caerlen, vleivorm van VN Karel. Br. Kalen (LIND.). 1569 Frans Kaerlen = Frans Kalen, Diest (VS1967, 286,289); 1689 J. B. Caelens, Lv (MUL VII). –2. Misschien ook wel cens var. van Callens. – 3. In L gen. van de kale (LF 286).
|
FD |
Caelenberg(h)(e), (van) |
zie van Calenberg(e).
|
FD |
Caelewaert |
zie Callewaert.
|
FD |
Caels |
zie Karels.
|
FD |
Caem, van |
zie van Chaam.
|
FD |
Caemaert |
zie Cammaert(s).
|
FD |
Caemans |
1. Proven. — 2. Car. mor. Kwademan, ,,Le méchant ». N° 272.- V. Caeymans et Kei.
|
EV |
Caemans |
1. Zie Kaymans. – 2. Of var. van Cammans (vgl. Caemaert / Cammaert).
|
FD |
Caemeghem, van |
zie van Caneghem.
|
FD |
Caemelbeke, (van) |
Caemerbeke, zie (van) Camelbeke.
|
FD |
Caemerlynck |
zie Kamerling.
|
FD |
Caempt |
zie Vercaempt.
|
FD |
Caems |
zie Kemp.
|
FD |
Caen |
1. Proven. Caen (Ville franc.). — 2. Fonction. Nom Israélite. Cahen, (Dignité relig.).
|
EV |
Caen |
Caene, Kaan, Cane, Kane. 1306«Pieres Caens» Ypres, 1398 «Maigne vesve Jehan Cane» Herseaux; probabl. surnom néerl. < anc. fr. cane [FD], cf. Canard. – D’autres hypothèses sont envisageables, entre lesquelles la prononciation du NF devrait permettre de trancher: var. de Cahen, Cohen, mais aussi graphie pour Caï’n, comp. 6.5.1614 «Mathy Moisse dit Cain», 22.2.1622 «Mathieu fil Mathieu Moysse dit Kain», 7.4.1706 «feu Mathy Moysse dit Cayn» (not. liég.) [JL, NFw].
|
JG |
Caën |
1. Spellingvar. van Caen; zie Kane. – 2. Var. van Cahen.
|
FD |
Caen(e) |
zie Kane.
|
FD |
Caenberghs |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Caeneg(h)em, van |
zie van Caneghem.
|
FD |
Caenen |
Kaanen: Patr. Mnl. Canin, vleivorm van Kerstiaen, Christianus. 1268 Johannes Canin; 1281 Caninus de Provende = Kerstien de Provende; 1326 Canin Kerstien; 1374 Langhe Canin Wante = 1379 Langhe Kerstiaen Wante, Ip. (BEELE); 1391 Kerstiaen die men zeit Canin, Ktr. (DEBR. 1958). -Lit. : W. BEELE, MVN1964,98-101.
|
FD |
Caenen |
Kaenen. Prénom moy. néerl. Canin, hypocor. de Kerstiaen, Christian, ainsi 1281 «Caninus de Provende» = «Kerstien de Provende» DettesYpres. – Bibliogr. : W. Beele, Canin, vleivorm van Christianus, dans Naam-kwdeW, 1964,98-101.
|
JG |
Caenenbergh(e), van |
zie van Calenberg(e).
|
FD |
Caenepeel |
cf. Canipel.
|
JG |
Caenepeel |
zie Canipel.
|
FD |
Caenepenne |
Profess. Kanepen, ,,Gouvernail de barque ». N. de conducteur ou de constructeur. N° 131.
|
EV |
Caenepenne |
zie Cannepin.
|
FD |
Caenes |
Wellicht = Canis.
|
FD |
Caenevet |
zie Canivet.
|
FD |
Caentens |
zie Cantens.
|
FD |
Caer(e) |
zie Carre.
|
FD |
Caer, van |
zie van Kaer(t).
|
FD |
Caerdinael |
zie Cardinael(s).
|
FD |
Caerels |
cf. Karel(s), Carels.
|
JG |
Caerels |
zie Karels.
|
FD |
Caer–els |
-lens. V. CARL.
|
EV |
Caerendael |
zie Cardinael(s).
|
FD |
Caerlé, de |
zie Decaerlé.
|
FD |
Caerlen(s) |
zie Karlin.
|
FD |
Caers |
cf. Kaers.
|
JG |
Caers |
V. CAR et Kaars.
|
EV |
Caerstiaens(s)en |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Caerts |
cf. Kaerts. Caes, cf. Kaise.
|
JG |
Caerts |
zie Kaerts.
|
FD |
Caes |
Kaas, Kaes, Quaas, Kees: 1. BerBN van de kaashandelaar of kaasmaker. 1388 van Jan Case; 1398 Lijsbette Caes, Menen (DEBR. 1970). –2. Patr. Korte vorm van HN Nicasius. Vgl. Caesens, Cas.
|
FD |
Caes |
V. Kaas et WAD (Waz).
|
EV |
Caesar |
César, César, Cezar(d), Cesari(ni), -(i)o: Patr. Als VN gebruikte cognomen Caesar, de naam van Gaius Julius Caesar (Rome 100-44 v– Chr.). 1242 Sisarius et Grigorius, Bs. (PEENE1949); 1578 César Balbaen, Edegem (SELS); 1634 Julius César Caryn, Ktr. (AC i82v°); 1654 Heynrick César, Engeland-Gent (PBG).
|
FD |
Caesar |
N. de bapt. d’orig. romaine.
|
EV |
Caesbeek, van de |
zie van de Caasbeek.
|
FD |
Caesbroeck, van |
Vermoedelijk niet de PlN Kaasbroek in Westvleteren en Ichtegem (WV) (DF VI), maar door Br.-dial. uitspraak van Van Causbroeck. 1795 Theodorus van Caesbroeck, Malderen-Aw. (AP).
|
FD |
Caese |
zie Cas.
|
FD |
Caeseele, (van) |
zie van Caezeele.
|
FD |
Caesema(e)(c)ker, (de) |
zie de Kaezemaeker.
|
FD |
Caesemaeker |
cf. Kaesmacher.
|
JG |
Caesemans |
zie Kaesemans.
|
FD |
Caesens |
Casen(s), Caasen, Caessens, Kaesen(s), Kaezen, Kesen(ne), Kaeses, Cassen, Kessen(s), Casin, Cazin, Kaisin, Kaisen, Ouaisin, Kaysen, Kaizen, Keisen: Patr. Casin, vleivorm van Gr. HN Nicasius. 1239 Willelmi Cassin, Oostrozebeke (DEBR. 1980); 1303 Henris Casin, Tielt (DEBR. 1971); 1345 Henric Kessen, Genk (VDZ); 1565 Lamber Kesin, Balen (EBB166); 1572 van Nicasen Wanghe = 1577 van Casen Wange, Edegem; 1587 Nicasius Fierens = 1600 Casen Fierens, Kontich (ROEL.i95i,i4).
|
FD |
Caesens |
V. WAD (Waz).
|
EV |
Caesstecker, (de) |
(de) Caeste(c)ker, de Caesteeker, de Castecker, (de) Kaeste(c)ker, Kastekker(e), Kastekerre, Caistiker: BerN van de kaaskeurder, die in de kaas steekt, prikt om hem te keuren. Vgl. D. FN Kasbohrer: kaasboorder, Kâsestecher. 1284 Boudens Caestickers, Zuienkerke (CG); 1326 Henric de Caestickere, Ip. (BEELE); 1382 Jacob de Caesstickere, Menen (DEBR. 1970). – Lit. : F. DEBRABANDERE, LG1993,67-69.
|
FD |
Caestecker |
Caesstecker, Kaestecker. Nom de profession: moy. néerl. caessticker ‘marchand de fromage’.
|
JG |
Caestecker |
V. Kaas.
|
EV |
Caester, van |
zie van Caster.
|
FD |
Caet, van |
W. reductie van Van Caeter.
|
FD |
Caetano |
zie Caytan(t).
|
FD |
Caeter, van |
zie van de Cauter.
|
FD |
Caethoven, (van) |
zie (van) Quaethoven, Kaethoven.
|
FD |
Caetsbeek, van de |
zie van de Caasbeek.
|
FD |
Caevel(e), de |
zie de Cavel(e).
|
FD |
Caey(en)berghs |
zie (van) Caubergh.
|
FD |
Caeyberghs |
V. Kei.
|
EV |
Caeyers |
cf. Kayaert(s).
|
JG |
Caeyers |
zie Kayaert(s).
|
FD |
Caeylde |
zie Caille.
|
FD |
Caeymaex |
Caymax: Gen. van kaaimake, zinwoord: kaaienmaker, bestrater, straatmaker. BerN. Zie Keymacker. 1568 Marcelis Kayemocx, Arendonk (AP); 1584 Claude Camax, Aw. (AB).
|
FD |
Caeymaex |
Proven. Kemexhe (Loc.).
|
EV |
Caeyman |
1. Proven. — 2. Keiem (Loc.), avec suff. -man, d’orig. N° 212. — 2. V. Kei.
|
EV |
Caeyman |
zie Kaymans.
|
FD |
Caeyseele, van |
zie van Caezeele.
|
FD |
Caeytant |
zie Caytan(t).
|
FD |
Caeyzeele, (van) |
zie van Caezeele.
|
FD |
Caezeele, van |
(van) Caeseele, (van) Ca(e)yzeele, van Cayzele, -sele, van Cayezeele, (van) Ca(e)yseele, Caijseele, van Caeyzeele, van de Cayseele, -zeele: PlN Kaarzele in Wg. (WV) (DF VII). 1348 Daniel van Caerzeele; 1377 Daniel van Caerseele; 1374 Gillis van Kaersele; 1382 Colaerd van Carsele, Wg. (DEBR. 1971,1970).
|
FD |
Caf |
Zie Kaf.
|
FD |
Caffe |
1472 «Jehain Gaffes» DénLaroche; surnom: w malm. caffe ‘(nombre) impair’ FEW 2, 41 ; ou bien, avec assimilation consonantique à la finale, d’anc. fr. cafre ‘lépreux, atteint d’une maladie de la peau’ FEW 19, 76a.
|
JG |
Caffieaux |
Caffiau(x): Ofr. chafaut, volkslat. catafalicum: schavot, podium, steiger. PlN. 1340 P.Chaffaut(MORLET).
|
FD |
Caffieaux |
Profess. ,,Caffetier » (Mons). N° 54.-
|
EV |
Caffier(s) |
PlN Caffïers (PdC).
|
FD |
Caffon(n)ette |
Cafon(n)ette. PlN Cafonnette in Gourdine (N). 1385 Guillaume Caffenet (MARCHAI).
|
FD |
Caflers |
PlN Cafflers (PdC).
|
FD |
Cafmeyer |
Nom de métier d’après moy. néerl. cal ‘balle du grain’, p.-ê.: batteur au fléau; cf. De Decaffemeyer.
|
JG |
Cafmeyer, (de) |
(de) Caffmeyer: BerN van de kafboer, die kaf ophaalt. Vgl. Caf, D. Spreuer, Strohmeier. 1400 Fillebert de Cafmeyer, Tv. (BERDEN); 1410 van Heinrix Cafmeyers pachte, Overijse (STR.).
|
FD |
Cafonette |
Nom d’origine: Cafonnette, à Gourdinne (Nr).
|
JG |
Cafriau |
zie Chaufouraux.
|
FD |
Cagamis |
Latinisation de l’anthrop. germ. Chagan (Först. 357)?
|
JG |
Caganus. |
1. V. Caigne. — 2. Latinis. de Caken (venne), Ancien nom de Kaggevinne (Loc.). Synon. : Ka-gainy.
|
EV |
Cage |
Surnom de motivation obscure: fr. cage;comp. Cajot.
|
JG |
Cagelmans |
zie Kagelmann.
|
FD |
Cagnard |
-a(rt), -iart, zie Caignaert.
|
FD |
Cagneaux |
-ell, -iaux, zie Caignau.
|
FD |
Cagni(e) |
Cagn(i)et, -iez, Caignie, Ca(i)gny, Caignet, -ez, -iet, -ié: 1. Ofr. Opic. ca(i)gnet: hondje. Vgl. Hondekijn. BN. 1199 Urso Caignés; 1248 Oede Caignete; 1247Aelis Caigni, Atrecht (NCJ); 1245 Johannes Caignet, Comp. (MORLET); 1462 Wilkin Cagniet, Wavry (PARM.). – 2. Zie Decagny. – 3. Zie ook Coigne 2.
|
FD |
Cagniaux |
cf. Caignau.
|
JG |
Cagniet |
-iez, cf. Caignet.
|
JG |
Cagnon |
Canion, Caniot, Kignon, Qui(n)gnon, Quinon, Kinon, Kinjo, Kenyon: Pic. afl. van volkslat. cania: hondin. Vgl. Caignaert. 1246 Hersent Caignon, St-Q. (MORLET).
|
FD |
Cah(e)n |
Cahan, zie Cohen.
|
FD |
Cahay |
1659 «Léonard de Caheau» DénSalm; nom d’origine : Cahay, à Vielsalm (Lx).
|
JG |
Cahay |
PlN in Vielsalm (LX).
|
FD |
Cahay |
Proven. Dép. Vielsalm.
|
EV |
Cahen |
cf. Cohen.
|
JG |
Cahnter |
zie de Canter(e).
|
FD |
Cahour |
PlN Cahors (Lot). De cahorsijnen, afkomstig van Cahors, waren in de ME bekende bankiers, geldschieters en woekeraars. 136 e. Raoules Caoursins, Laon (MORLET). Of PlN Caours (Somme)?
|
FD |
Cahu |
Car. mor. ,,Chat-huant » (Dial. pic.). H. criant comme cet oiseau (Comp. : Chahut, dérivé du même mot). N08 288, 292.
|
EV |
Cahu |
Ml. vorm van Pic. caiie, Ofr. choe, chue: (kerk)kauw, bosuil, (kat)uil (DNF).
|
FD |
Caiez |
zie Cayet.
|
FD |
Caign- |
-et, -ez. Nos 288, 291. — 2. Car. phys. „Cagneux ».
|
EV |
Caignaert |
Cagnard, -a(rt), -iart, Kaignaert, Quanjard, Key(n)gnaert, Kei(n)gnaert, Keynaert, Ci(n)gniaert, Cinjaere: Fr. cagnard: luiaard, afl. van volkslat. cania: hondin. Hieruit ook Ndl. kanjer: zelfingenomen iemand, baas, onhebbelijke. 1208-12 Walterus Keniart, Cent (GN); 1271 Gherart Kangarts kinder, Bg. (CG); 1281 Boidinus Caingart, Temse (HAES.); 1298 Willelmo dicto Keniard, Bg. (VERKEST); 1311 Jan Keynart, Mech. (HB 662); Petrus Cinjaer (vader van) « 1720 Marie Godelieve Keignaere = Cinjaere, Moorslede (med. J. Deleye).
|
FD |
Caignau |
Cagniaux, Caniaux, -ieau. Surnom: dial. fr. caniait ‘petit chien’, dérivé de moy. fr. caigne ‘chienne’ FEW 2, 184a. Comp. 1620 «Salomon Caniot» BourgDinant.
|
JG |
Caignau |
-eau, -iau, Cagneaux, -iaux, Canieau, -iau(x), Kinjo, Cagnell, Caniel, Quanjel, Canjels: Mfr. caignel, dim. van Mfr. caigne, volkslat. cania: teef; of van Pic. kain: hond. Dial. caniau: hondje. BN. ±1300 Jehans li Caiaus, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Caigne |
Caignon. 1. Car. mor. ,,Paresseux comme une chienne ».
|
EV |
Caignet |
-ez, Caigniet, Cagniet, -iez, etc. 1295-1302 «Kaignés» ImpôtArtois, 1616 «Jan Caignet» PrincipChimay, 1623 «Jean Caignet» DénChimay; probabl. autre dérivé en -et de moy. fr. caigne ‘chien’, cf. le précédent; ou bien, pour Bougard-Gysseling 230, d’anc. fr. caignet ‘drap tirant sur le cain (couleur grise)’, terme de la draperie médiévale flam. Comp. 1265 «Colins Caignars» CensNamur.
|
JG |
Caignet |
-ez, -ie(t), -ié, -y, zie Cagnie.
|
FD |
Caignie |
Proven. Cagny. (Loc fr.).
|
EV |
cail |
(Pic.), ,,Lieu caillouteux ». Synon. : Caillette, Cailloud (L.D.), Caill- -e(t), -eaux, -eau(x), -i(e)au(x). Caill- -oud, -oux, Caliouw, Ducaju.
|
EV |
Cail(le) |
Caeylde: 1. Fr. caille: kwartel. BN. 1296 Jehans Caille, PdC (BOUGARD). Caeylde is Ovl. (DEBR. 1985). – 2. Korte vorm van Van Caille.
|
FD |
Cailde, van der |
zie van Caillie.
|
FD |
Caill(i)e, van |
van der Caillen, van der Cailde, van Ouaill(i)e, van Callie, van Qua(e)lle,Verqualie, Vercayie, Qualy, Cailly: PlN. Var. van Coillie (zie i.v.), die in WV kwalie wordt uitgesproken. 1238 Nicholao de Quaile (SMTI); 1512 relicta Egidij van Quaellien (DF VI).
|
FD |
Caillau(x) |
-aud, -eau(x), -i(e)au(x), Chaillaut, Chaliaud, Call(i)au, -iauw, Caliouw, Caljouw, Kaljouw, Caljon, Caille(e)uw, Calleeuw: Ofr. caillel, caliel, caliau,Fr. caillau: kleine kei. BN. Evtl. PlN. 1233 Jehans del Caillel; 1249 Wautiers Caillaus; 1288 Tibaut au Caillel, Atrecht (NCJ); ± 1180 W. Calliau; 1300+ Huart Caillau, Ktr. (DEBR. 1980); 1283 Willemme Caeliauwe, Bg. (CG); 1305 Robertus dictus Kaliau, Ossenisse (DEBR. 1999). Vgl. Key.
|
FD |
Caillaux |
-eau, -eaux, -iau, Calliauw (forme flamandisée). 1286 «Gossuins Caillaus» 31ChirTournai, 1365 «Jehan Caillau wantier des merchiers», «Caillau le lourdeur des drappiers» TailleMons; surnom: w., pic. cayau ‘caillou, pierre’, cf. aussi Caillou(x).
|
JG |
Caille |
1296-1302 «Jehans Caille» ImpôtArtois, 1308 «Pierres Quaille» St-Quentin, 1338 «Quaille» ComptesMons, 1404 «Bauduyn Caille» Picardie, 1742 «Simon le Caille» CartCouvin; surnom: fr. caille (de sens multiples), e.a. anc. fr. quaile ‘femme galante’ FEW 2, 1386b, cf. PatRom 1997, 223-230, plutôt que w. liég. câye ‘chiffon, rognure d’étoffe’ DL 141 a.
|
JG |
Caille, van |
van der Caillen, zie van Caillie.
|
FD |
Caillebeau |
zie Callebout.
|
FD |
Caillet |
Caillé, -ez, Cailliet, -iez. 1340 «Gerar-dus Caillet» Autreppes, 1384 «Jehan Caillet» Picardie, 1444 «Pierart Caillet» AidesNamur, 1663 «Dirick Cailliez», «George Cailliet» Olloy, 1771 «Jean Caillet» Haybes; surnom: w. liég. cayèt ‘petit morceau de bois ; bâtonnet’ DL 14 Ib ou, éventuellement, dérivé en -et de fr. caille (oiseau) FEW 2, 1386b, cf. PatRom 1997, 227. -Au fém., 1256 «Beatrix le Quail-lette» Picardie, 1365 «Aulis Quaillete» TailleMons, 1450 «Margot Caillette» Picardie. – Dérivés: Cailleteau. Surnom: moy. fr. cailleteau ‘petit d’une caille’ FEW 2, 1386b. -Cailleton. Sans doute dérivé anthropon., fr. cailleton n’étant attesté que depuis 1845.
|
JG |
Caillet |
Caillé, -ez, -iet, -iez, -ier, Chaillet, Chayet, Cailleton, Lecaillez, -é, -ié, -ie(z), -ier: Dim. van Ofr. c(h)ail, Fr. caillou: kei, steen. 1340 Gerardus Caillet (MORLET).
|
FD |
Cailleux |
-ieux, Callieu: Afl. van Ofr. cail-: steen, kei. PlN: met stenen bedekte bodem. 1347 Pierre Cailleu, Chauny (MORLET); 1783 C.A. Callieu, Kassel (VERGR. 1968,45).
|
FD |
Cailli(e)aux |
zie Caillau(x).
|
FD |
Caillibaud |
zie Callebout.
|
FD |
Caillier |
-iet, -iez, Lecaillie(r), -(i)ez, -(i)é: 1. BerN Ofr. quaillier: jager op kwartels. 1280 Michel le Cailhier, Luik (J.G.). – 2. Zie Caillet.
|
FD |
Caillier |
Profess. Marchand de lait caillé. N08 131, 153.-
|
EV |
Cailliet |
cf. Caillet.
|
JG |
Caillon |
Calyon: Korte vorm van Lecaillon of Decaillon. 1584 Jan Caljon, Aw. (AB).
|
FD |
Caillot |
cf. Caillou.
|
JG |
Caillot |
Chaillot, Chayot: Dim. van Ofr. c(h)ail: kei, steen. Vgl. Caillet. 1385 Girart Caillot (MARCHAI); 1633 Petrus Callioot, Lo (CRAEYE).
|
FD |
Caillou |
-oux, Caillot. 1302 «Jakemes Quaillot le couletier [= cour(e)tier] » LoiTournai; surnom: p.-ê. fr. caillou FEW 2, 95b, cf. aussi Caillaux, ou bien dérivé de cail ‘lait caillé’ (Morlet 157) ou de fr. caille (pour Caillot).
|
JG |
Caillou(x) |
-iou, Callou(d): Fr. caillou: kei, steen. Vgl. Caillau(x).
|
FD |
Cailluyer |
zie Callewier.
|
FD |
Cailly |
zie van Caillie.
|
FD |
Cailteur |
Cailteux. Peut-être dérivé en -eur de w. cayeter ‘faire de la dentelle’ (mais seul le fém. cayetrèsse est connu); plutôt var. du NF Scailteur, w. scayeteû ‘couvreur en ardoises’.
|
JG |
Cailteur |
-eux, zie Scailteur.
|
FD |
Cailt–eur |
-ier. Profess. 1. V. Caillier. — 2. V. Scaille.
|
EV |
Caimere, van |
zie van der Kamer.
|
FD |
Caimo |
1738 Dom. Caimo; 1750 Franciscus Carolus Caimo; 1775 Carolus Emmanuel Caimo, Bs. (MUL VIII).
|
FD |
Cain |
Cain, zie Kain.
|
FD |
Cainck |
Profess. Quinque, synon. de Quintette. N. d’un auteur. N08 131, 197.
|
EV |
Caïphas |
1. Proven. L.D. — 2. Sobriq. inspiré par un rôle de jeu scénique. N° 135.
|
EV |
Caira |
Cairel, zie Careels.
|
FD |
Caise |
Caisse, Kais(s)e, Kayse, Quaise: Patr. Korte vorm van Nicaise, Fr. vorm van HN Nicasius. 1438 Robert Caiset, Laon (MORLET).
|
FD |
Caise |
N. de bapt. (-Ni)caise. N° 70.
|
EV |
Caise |
p.ê aussi Caisse. 1491 «Caise Rogier» BourgNamur; aphérèse de Nicaise; cf. aussi Kaisin. – Cf. cependant 1568 «Josse Haulte Caise» BourgNamur, d’autre origine.
|
JG |
Caistiker |
zie (de) Caesstecker.
|
FD |
Cajgfinger |
D. Zeigfinger: wijsvinger.
|
FD |
Cajot |
Clajot, Ducajo, Ducaju, Ducazu, Ducassou, Ducousso: Cajot, Cageot, dim. van Fr. cage < Lat. cavea: kooi. Clajot met 7-epenthesis. BerBN van de kooienmaker of de kooier. Vgl. Kooyman. 1265 Willemes Cajos, Floreffe (HERB.).
|
FD |
Cajot |
Profess. 1. „(Vendeur de petits oiseaux en) cageots ». N° 131. — 2. N. de bateleur. N° 198.
|
EV |
Cajot |
w. liég. Cadjot. 1265 «Willemes Cajos» Floreffe; surnom: fr. cageot ‘petite cage’, p.-ê. surnom de celui qui vendait des oiseaux en cage (Morlet 158).
|
JG |
Cak, de |
Kack: kak, drek, stront. Wsch. scheldnaam. 1398 Gille Cac, Jehane Cac, Wg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cakar |
zie Cackaert.
|
FD |
Cakelbergh |
Cakembergh, van Cakenberg(h)e, zie van Kaekenberg(h).
|
FD |
Cakelbergh |
V. Caekelberghs. Calame. 1. Profess. Calamus, ,,Roseau à écrire ». N. de scribe. N° 131. — 2. Proven. Calmis (Anc. N. de La Calamine). N° 49.
|
EV |
Cal |
zie Kaal.
|
FD |
Cal(e)waert |
Proven. V. Kaal.
|
EV |
Cal(l)ebout |
-baut, Calbeau, Calibaut, Caillebeau, Caillibaud: Lijkt wel een Germ. bald-naam te zijn, maar er is nergens een naam Kaldbold bekend. Is Callebout een adaptatie van de Fr. FN Caillebeau, of is het omgekeerd? DNF verklaart Caillebeau aïs caillebot: gewrongelde melk. 1396 Katheline Claus Callebouts dochter = Claus Calenboert; Gillis Callebaut, Haaltert (DE B.); 1593 Hendrik Callebouts, Haaltert-Aw. (AP).
|
FD |
Cal(le)–meyn |
-mien. 1. Proven. Calmin ou chaumont, ,,Colline dénudée ». — 2. V. WAHL.-
|
EV |
Cala |
Proven. 1. LD. — 2. Calais (Ville fr.).-
|
EV |
Calabres(s)e |
Calabretta: Afkomstig van Calabrië (Z.-W.-II.).
|
FD |
Calaerts |
Calaes, zie Callaert(s).
|
FD |
Calaerts |
cf. Callaert(s).
|
JG |
Cal–aerts |
-ie(r), -iouw, Cal(le)- -baut, -bert. 1. V. WAHL. — 2. V. Kaal.
|
EV |
Calafato |
Calefati, Calfat, Calfas: It. calafato > (sinds 1371) Mfr. calefas. BerN van de kalfateraar, breeuwer, die de naden van een vaartuig dichtmaakt, teert. 14de e.
|
FD |
Calai |
zie Calay.
|
FD |
Calais |
Decallais, (van) Calays, (van) Cales, Calés: PlN Calais, Ndl. Kales (PdC). 1296 Aalis Calais, Kales (GYSS. 1963); 1326 Jan van Calais, Ip. (BEELE); 1382 Gillis van Calays, Wervik (DEBR. 1970).
|
FD |
Calame |
Mfr. calame: schrijfpen. BerBN van de klerk of kopiist. Vgl. Callemein.
|
FD |
Calande |
1540-41 «Vitaille Callande» Feignies (près de Maubeuge), 1602-3 «Charles Calande» TerriersNamur, 1660 «Nicolas Calande, cen-sier à Hostiet» Durnal, 1711 «Jean Calande» Spontin, 1737 «Martin Calandre» Yvoir, 18e s. «Jean Calandre» Dorinne; surnom: w. nam. calande, pic. caland(r)e ‘calandre des grains, charançon des blés’ ALW 8, 276 [CH].
|
JG |
Calandre |
Calande(r): Ofr. calandre: leeuwerik. BN. 1388 Henri Calandre, Chalon (MARCHAL).
|
FD |
Calange |
-er, cf. Calonge(r).
|
JG |
Calange |
zie Calogne.
|
FD |
Calanger |
zie Calonger.
|
FD |
Calant |
Callan(d)t, -ant, Klant: Pic., Mnl. en Wvl. calant, kalant: klant, kerel, snaak. 1321 Johannes Calant, Tn. (C.BAERT); 1381 Heine Callant, Ossenisse (DEBR. 1999); 1396 Jan Kalant, Baasrode (DE B.).
|
FD |
Calant |
Callant, -and. 1276 «Jakemes Calant» DettesYpres; forme pic. de fr. chalant ‘acheteur’.
|
JG |
Calastremme |
Calamistrum (Latin), ,,Fer à friser ». 1. Profess. ,,Friseur » N° 131. — 2. Car phys. ,,H. qui se sert du fer à friser ».-
|
EV |
Calay |
1810 «Jean Calais» Vielsalm; probabl. var. de Calet.
|
JG |
Calay |
Calai, Calla(e)y, Callaij: Wellicht var. van Colloy/Collei, vleivorm van VN Nicholaus. 1382 Jacob Caley, Desselgem (DEBR. 1970).
|
FD |
Calays, van |
zie Calais.
|
FD |
Calbeau |
zie Callebout.
|
FD |
Calbecq |
Callepeck: PlN Kallebeek in Hemiksem (A) en Bazel (OV).
|
FD |
Calberg |
Proven. Kaalberg, ,.Mont dénudé ». N° 232.-
|
EV |
Calberg(h), (van) |
zie van Calenberg(e).
|
FD |
Calberson |
Calverson: E. Patr. Cuthbertson, zoon van Cuthbert, Oe. cûd beorht ‘beroemd-schitterend’. 1643 Thomas Cuthbertson, Dalkeith (Schotland) (vader van) « 1660 Alexander Culbertson (vader van) °i6y6 John Culbertson, Prestonpans (Schotland, trouwt aïs soldaat ±1709 in Kortrijk met Joanna Verbeke en wordt vader van o.m.) « 1710 Joannes Calverson, 1713-1801 Jean Baptiste Calberson, 1720-96 Bernardus Calberson = 1784 Calverson, « 1723 Fr. Jos. Calverson, « 1731 Robertus Calberson, Kortrijk. – Lit. : F. DEBRABANDERE, VS1995,72-74.
|
FD |
Calbert |
Callebert. 1326 «Calebers de Dore-nales» Durnal, 1365 «Calbiers ménestrels» TailleMons, 1615 «Colas Calbert» Cerfon-taine; probabl. Kalle (hypocor. de ICathelijne) + germ. -behrt (Lindemans 159); ou bien, le nom étant attesté à date ancienne en Wallonie, anthrop. germ. en -behrt.
|
JG |
Calbert |
zie Calbrecht.
|
FD |
Cal–bert |
-boutin. V. WAHL.
|
EV |
Calboutin |
Patr. Dim. van Callebout.
|
FD |
Calboutin |
Pour Debrab., dérivé de Calebout, alors qu’É. Legros (BTD 27, 129) semblait vouloir le rapprocher de w. liég. canibustê, calibustê ‘étui à aiguilles’ DL 132.
|
JG |
Calbrecht |
Calbert, Call(e)bert, Calembert, Kalber(t), Kelbaert, Caliber: Patr. Germ. VN kald-berht ‘koud-schitterend’: Caldobertus (MORLET I). Vgl. Chaubert. 1326 Calebers de Dorenales, Durnal (J.G.); 1396 Bella Caelbaerds, Ktr. (DEBR. 1970); 1422 Phelippret Callebiert; 1471 Jeronimus Calebert, Bergen (PIERARD, MUL II); 1593 Christoffels Calbrecht, Bs. (SCHOUT. I).
|
FD |
Calcar, van |
PlN Kalkar (NRW).
|
FD |
Calcius |
Calceus, ,,Chassure ». N. de cordonnier. N° 131.-
|
EV |
Calcken, van |
van Calck, van Kalk(en), van Kalck: PlN Kalken (OV). 1213 Giselinus de Calkine, Cent (GN); 1303 Everarde van Calkine, Bg. (VERKEST).
|
FD |
Calcoen |
Calkoen, Callecoen, Kalkoen: Door v-syncope < Kalkoven (zie i.v.). Vgl. Mnl. hoot/hoet < hovet, heet < hevet, hoosch < hovesch (zie D’Hoossche), Wvl. bamesse < bavemesse.
|
FD |
Calcoen |
Calkoen, Kalkoen. Peut-être de moy. néerl. calcoen ‘sabot de cheval’, surnom de forgeron, ou bien var. réinterprétative de Kal-koven, avec syncope du v [FD].
|
JG |
Calcove |
Calcôve. Forme francisée de Kalko-ven, néerl. kalkoven ‘four à chaux’.
|
JG |
Calcove |
zie Kalkoven.
|
FD |
Calcus |
Latinisat. d’un nom tel que Calcoen ou Van Calck. V. ces noms. V. aussi Calcius. N° 59.
|
EV |
Calcus |
Latinisering van Van Calcken (JVO)?
|
FD |
Calcus |
Peut-être latinisation du NF néerl. Van Kalk (= de la chaux) ou bien moy. néerl. calc-huus (= maison de pierre à chaux) [FD].
|
JG |
Caldeberg |
zie (van) Caubergh.
|
FD |
Caldellary |
1. Proven. Latinis. de Cauwelaer. N° 59. — 2. Profess. Candelarii. „ (Marchand de) chandelles ». N° 131.
|
EV |
Caldenborgh, van |
Limburgse vorm van Koudenburg; zie Van Couwenburgh. Wsch. var. van Kaldenberg (berg en burg werden vaak verward). Zie Cauberg. 1578 François van Caldenborch, Mtr.-Aw. = Fr. van Caldenberch, Aw. (AP).
|
FD |
Caldenhoven, van |
PlN 1208 Caldenhoven bij Dusseldorp (NRW). 1560 Jeronimus van Caldenhoven, Duisburg NRW-Aw. (AP); 1564 Michiel van Calenhoven, Duisburg-Aw. (AP).
|
FD |
Calder(s) |
V. WALD.
|
EV |
Calderon(e) |
zie Caudron.
|
FD |
Calders |
cf. Kelder(s).
|
JG |
Calders |
zie van de Kelder.
|
FD |
Cal–e(r)s |
-et. V. WAHL et Kaal.
|
EV |
Cale, de |
zie Kaal.
|
FD |
Calebaut |
-bout, zie Callebout.
|
FD |
Calebout |
-haut, cf. Callebaut.
|
JG |
Calefati |
zie Calafato. Calège, zie Collige.
|
FD |
Calemberge, van |
zie van Calenberg(e).
|
FD |
Calembert |
1. Zie Calbrecht. – 2. Rom. adaptatie van Calenberg.
|
FD |
Calembert |
1752 «Philippe Calembert» Anthr-StHubert; francisation du topon. néerl. Kalen-berg (= mont chauve).
|
JG |
Calembert |
Car. mor. ,,Bouffon ». Francisation de Calemberg, personnage du théâtre allemand du Moyen-âge. Nos 55, 285, 286.
|
EV |
Calemein |
-eyn, zie Callemein.
|
FD |
Calemont, van |
van Caelemont, van Callemont: 1. PlN Calemont: kale berg, in Dottenijs (H). 1398 Colin de Calemont = 1424 Colaerd van Caelmond, Dottenijs (DEBR. 1970, RAK SR p.gz); 1367 Jhan Caelmont, Ktr. (DEBR. 2002). – 2. PlN in L. 1309 Johan Komman van Kalmont (OGO129).
|
FD |
Calemyn |
zie Callemein.
|
FD |
Calenberg(e), van |
van Calenbergh(e), van Calemberge, (van) Caelenberg(h)(e), van Caenenberg, -bergh(e), van Callenberge,-bergh(e), van Calbergh, Calberg, van Colbert: PlN Ka(a)lberg: kale, onbegroeide berg. 1. Kalberg in Oostrozebeke (WV), Kaalberg in Moorsele (DF VI). Kalenberg of Kaaldenberg in Zarlardinge en St.-Blasius-Boekel (OV). 1382 Jan van Caelberghe, Har.; 1398 Thomas van Caelberch, Ing. (DEBR. 1970); 1396 Willem Calenbergh, Gb. (DE B.). – 2. PlN Kallen-berg in St.-Pieters-Leeuw (VB). 1297 Jhanne van Kallenberghe, St.-P.-Leeuw (CG); 1549 Hans van Callenberch, Bs.-Aw. (AP). – 3. Kalenberg (DR, OIJ). Kahlenberg (SH, HS, NRW). 1499 Adriaen van Calenberch, Breda (HB141).
|
FD |
Calenbier |
zie Colombier.
|
FD |
Calende |
Profess. Machine servant à l’extraction des pierres dans les carrières. ,,Ouvrier de carrière ». N° 131.
|
EV |
Calens |
Zie Caelen(s).
|
FD |
Caler(s) |
zieKaller.
|
FD |
Cales, (van) |
zie Calais.
|
FD |
Calet |
Cales, Caley, Caliez. 1272 «Iohannes filius dame Duaine dictus Cales» = «lohannes Calet» Villers-Perwin, 1284 «Hawis li Callete» Mairieux (Nord), 1493 «Pierequo Callet», «Piero Callet» BourgNamur; probabl. dérivé d’anc. fr. cale ‘coiffure; bonnet rond et plat’; cf. aussi Calay.
|
JG |
Calet |
-ey, -es, -es, Callet, -ez, -es, -é, Kalee, Kalley: Dim. van Ofr. cale: platte ronde muts. BN. 1272 Johannes dictus Cales, Villers-Perwin; 1284 Hawis li Callete, Mairieux (HERB.); 1438 Simon Calet, Laon(MORLET).
|
FD |
Calewaert |
cf. Callewaert.
|
JG |
Calewaert(s) |
zie Callewaert.
|
FD |
Caleye, van de |
zie van der Cleyen.
|
FD |
Calf(f) |
zie Kalf(f).
|
FD |
Calf, de |
1. Wvl. bnw. kalf, Mnl. caluw: kaal. Vgl. Wvl. gilf/gduw : geel. Vgl. De Caluwe. 1275 Williaumes li Calve, Melden (VR 35r°). – Lit. : W. BEELE, KFV-Med. 1985, nr. 4,22-23. – 2- Zie Kalf(f).
|
FD |
Calfat |
Calfas, zie Calafato.
|
FD |
Calfteu |
Arien (DUPAS 90) (Pic. Calfteu < Calfateur).
|
FD |
Calibaut |
zie Callebout.
|
FD |
Caliber |
zie Calbrecht.
|
FD |
Calice |
Calicis, zie Calliste.
|
FD |
Calice |
cf. Calis.
|
JG |
Calicis |
Pour Carnoy, latinisation du NF Ketel ( = chaudron), ce qui est douteux. Plutôt génitif du prénom Callixte, cf. aussi Calis, -ice et Colicis.
|
JG |
Calier |
-ie(z), -ié, zie Carlier.
|
FD |
Caliez |
zie Galet.
|
FD |
Califet |
,,Petit Calife ». Evocation d’un rôle de jeu scénique. N° 235.
|
EV |
Califice |
-cis: Afl. van Lat. calefacere: heet maken, verwarmen, aanvuren. BerN van een stoker of BN voor brandstichter. 1222 Baudes Calificus, Atrecht (NCJ); 1707 Nicolas Califice, Forêt LU (HERB.).
|
FD |
Califice |
-is. 1707 «Nicolas Califice» Forêt-lez-Chaudfontaine, 1713 «Henry Califice» Bourg-Liège; w. liég. califice ‘esp. de jouet d’enfant (chie-pistole); petit homme accroupi; escarcelle’ DL 129b, et dans plusieurs dictons ou expressions, comme w. (Nandrin) agadlé corne Califice à tchins ‘(mal) harnaché comme Califice avec (son attelage de) chiens’ FEW2, 91 a. – II faut par contre écarter définitivement fr. canéfice, nom botanique de la casse (Carnoy 170), qui ne date que de 1723.
|
JG |
Califice |
Sobriquet (Herve). ,,Personne qui, après avoir gagné, perd tout ».
|
EV |
Caliman |
zie Kalleman.
|
FD |
Calimé |
Calimez. NF du Pas-de-Calais, attesté à Rumes depuis 1747 (GeneaNet), dont l’origine pourrait être détoponymique (NL composé avec -me < lat. mansus). Par ailleurs, aucun culte populaire de saint Calimer (apôtre de la plaine du Pô au 2e s.) ne semble attesté dans nos régions.
|
JG |
Calimé |
-ez: Dim. van Pic. calame < Lat. calamus: riet, schrijfveer, pen. Vgl. Callemein. 1619 Heyndryck Calemee, Oostkerke (SCHOUT. I).
|
FD |
Câlin |
Surnom: probabl. moy. fr. câlin ‘paresseux, mendiant, pouilleux’ GEW 2, 92b.
|
JG |
Câlin |
zie Colin(s).
|
FD |
Calingaert |
1. Car. mor. Chalenge (Anc. fr.) ou Calenge (Dial. pic.), ,,Querelle », avec suff. péjor. -ard. N. de querelleur. — 2. V. WAHL. — 3. V. Kaal.-
|
EV |
Calingaert |
zie Colina.
|
FD |
Caliouw |
cf. Caljon, Caljouw.
|
JG |
Caliouw |
zie Caillaux.
|
FD |
Calis |
1. Zie Calliste. – 2. PlN Kales, Fr. Calais (PdC). 1616 Frans van Calais = 1619 enz. van Cales; 1741 Maria Cales, Tielt; 1881 Calis, Olsene (med. J. Huytens, Wevelgem).
|
FD |
Calis |
Calice. 1286 «Calis Ghierbode» DettesYpres, 1472 «Calis Sacorey», 1543 «Marie Calix» BourgNamur, 1616 «CalixHennecart» PrincipChimay; prénom Callixte, Calliste, w. Calisse, du nom d’un saint, pape et martyr, du 3e s.
|
JG |
Caljé |
Calje, zie Carlier.
|
FD |
Caljon |
Caljouw, -iouw. Var. néerl. de Caillau(x) [FD].
|
JG |
Caljon |
Caljouw, zie Caillaux.
|
FD |
Calkeren, van |
PlN Kalkar (NRW).
|
FD |
Calkoen |
zie Calcoen.
|
FD |
Calla(e)y |
Zie Calay.
|
FD |
Callaert |
Kallaert, au génitif: Callaerts, -aars, Calaerts, Kallaerts. Surnom de bavard: dérivé péjoratif de moy. néerl. callen ‘bavarder’ [FD].
|
JG |
Callaert(s) |
-aars, Kallaert(s), Kallert, Calaerts, -aes, Callar: Afl. van Mnl. callen: praten. BN voor een prater, babbelaar. 1222 Lambertus Callart, Cent (GYSS. 1999′); 1269 Eustachius Callart = 1286 Stas Callard, Kales (GYSS. 1963); 1386 Jan Callaert, Meilegem (CASTELAIN 2002).
|
FD |
Calland |
-an(d)t, zie Calant.
|
FD |
Calland |
Callant, cf. Calant.
|
JG |
Callau |
zie Caillaux.
|
FD |
Calle |
Forme hypocor. néerl. du prénom Kate-lijne, Catherine [FD] ; cf. aussi Callens.
|
JG |
Calle |
Kalle: Metr. Korte vorm van HN Catharina, Katelijne. 1399 Cateline Beraets = 1398 Calle Baraets, Geluwe; 1418 Calle…vanden Tsaerteelle = van Catelinen, Ktr. (DEBR. 1970,1958).
|
FD |
Calle |
zie Calet.
|
FD |
Callebaut |
Calebout, -haut. Probabl. nom composé de Kalle + germ. -bald, cf. Calbert.
|
JG |
Callebert |
cf. Calbert.
|
JG |
Callebert |
zie Calbrecht.
|
FD |
Callecoen |
zie Calcoen.
|
FD |
Calleeuw |
Forme flamandisée de Caillaux [FD], comp. Watteeuw = Watteaux.
|
JG |
Calleeuw |
zie Caillaux.
|
FD |
Callège |
zie Collige.
|
FD |
Callemaers |
zie Callenaere.
|
FD |
Callemein |
-eyn, -eijn, -ien, -in, -ijn, -yn, Calemyn, -ijn, -ein, -eyn, Calmein, -eyn, -yn, -ijn: Afl. van Pic. calame: riet, schrijfveer, pen. Vgl. Calimé. BerBN. 1285 P. Calemin, basanier, Ip. (ARY); 1378 Pieter Caelmein, Rumbeke (SOETE); 1469 Pieter Calmein, Ip. (DONCHE 520); 1762 J.I. Callemain, Ktr. (KW).
|
FD |
Callemeyn |
-ien, -in, Calmeyn. Surnom: néerl. kalamijn, fr. calamine (minerai),
|
JG |
Callemont, van |
zie van Calemont.
|
FD |
Callenaere |
Callemaers: Met a < e voor 11 = 1723 Kellenaere = 1730 Callenaere, Bg. < 1633 van de Kellenaere, ±1530 uten Kelnare, 1427 uten Kelnaere (PDB). Mnl. kelnare: kelder. Vgl. Van de Kelder.
|
FD |
Callenberge, van |
-bergh(e), zie van Calenberg(e).
|
FD |
Callenfels |
PlN Kallenfels (RP).
|
FD |
Callens |
Cf. 1346 «Jhan Callin», 1356 «Sare Callins», etc. Courtrai; dérivé en -in de Calle (ci-dessus), hypocor. de Katelijne, Catherine [FD]. Cf. aussi Kallen.
|
JG |
Callens |
Kallen: Metr. VN Galle (zie i.v.) = Katelijne, Catharina, Gr. HN. 1346 Jhan Callin; 1356 Sare Callins; 1392 Willem Callin, Ktr. (DEBR. 1971, 1970). Zie ook LG1994,35-40.
|
FD |
Callepeck |
zie Calbecq.
|
FD |
Callery |
Proven. Cailles-ry, ,,Ruisseau des cailles » (LD.).
|
EV |
Callet |
-es, zie Galet.
|
FD |
Callewaert |
Calewaert(s), Caelewaert, Caluwaert(s), Calluwaerts, de Cal(u)waert, Caluwaers, (de) Collewaert, Colwaert, Colloart, Calvaer, Calvert: BN voor een kaalhoofdige, afl. van De Caluwe. 1183 Gerardus Calwart, Cent (GN); 1233 Rogeri Caluart; 1348 Griele Kalewart, Ktr. (DEBR. 1980, 1971); Calwaert = Calvaert = Calvert (Par. 1978,183, 254, 318).
|
FD |
Callewaert |
Calewaert, Caluwaert, au génitif: Calewaerts, Caluwaerts. 1183 «Gerardus Calwart» Gand; surnom dérivé en -a(e)rt de De Caluwe (= le chauve). — Bibliogr. : F. De-brabandere, Callewaert en De Caluwe, dans De Leiegouw 34, 1992, 151-2.
|
JG |
Calle–waert |
-peck. Proven. Kale-waard, -beek, ,,Polder inculte, Rivière en terrain dénudé ». Callebeek, Dép. Hemiksem.-
|
EV |
Callewier |
Caluwier, Cailluyer, Calluière: PlN La Caillouière: plaats waar keien, stenen liggen. La Callewiere in 1429 in Mkr. (DF VI); 1231 al Caliuire in Wattrelos (GYSS. 1964). 1324 Gérars de le Cailluwiere, Bouvignies (CSWII); 1356 Lotier de le Caluwiere, Ktr. (CLM); 1381 Bertoul Cailluyère, Dk. (TdT); 1382 Fierin Kelgewier, Heule; 1428 Lotaert dele Caillewiere, Ktr. (DEBR. 1970,1958); 1454 Raes Callewiere, Leuze-Bg. (PARM.). – Lit.: F. DEBRABANDERE, LG 1979,390.
|
FD |
Callewier |
Néerlandisation du topon. fr. caillouière. – Bibliogr. : F. Debrabandere, De FN Callewier, dans De Leiegouw 21,1979, 390. Caliez, cf. Calet. Calliauw, cf. Caillau(x). Cailler. Peut-être d’anc. fr. caillier ‘sorte de vase à boire (d’abord en bois)’ ou anc. fr. caielier, callier ‘fabricant de chaises’ Gdf 1, 768. Callot. Peut-être surnom: fr. calot (coiffure) ou fr. rég. (Alençon) callot ‘durillon’ FEW 2, lOOa; ou bien var. de Gallot, dont l’étymol. n’est pas fixée avec certitude, cf. 27.2.1754 «Marie Catherine Gallot, fille de Henry Callot» Not. N. Hardy (de Clermont-sur-Berwinne) [JL, NFw2].
|
JG |
Callewyn |
zie Caloin.
|
FD |
Calleyl |
Var. van Caley?
|
FD |
Calliau(w) |
zie Caillaux.
|
FD |
Callie(r) |
-ié, -les, -iez, zie Carlier.
|
FD |
Callie, van |
zie van Caillie.
|
FD |
Callieu |
zie Cailleux.
|
FD |
Calliste |
Cali(ci)s, Colicis, Calice: Patr. HN Calixtus, W. Calisse. 1286 Calis Ghierbode, Ip. (ARY).
|
FD |
Callo(i)gne |
-ongie, zie Calogne.
|
FD |
Calloens |
zie van Caloen.
|
FD |
Callonne, de |
Calloons, zie van Caloen.
|
FD |
Callot |
Calotte(ns), -otens, Calot, Caloo: Patr. Var. van Carlot, door ass. rl/ll, vgl. Challes = Charles. 1374 Jan Caloets, Aw. (VLOEB.); 1420 Thomaes Calot, Ktr. (DEBR. 1958); 1716 Anthonius Calottens, Mech.(MULVII).
|
FD |
Callou(d) |
zie Cailloux.
|
FD |
Calloy |
Caloi: Var. van Calluy?
|
FD |
Calloy |
V. Gallois.
|
EV |
Callu(t) |
Calluy, zie Calu(s).
|
FD |
Callu(y) |
1. Car. phys. Calleux (Mains calleuses). — 2. Proven. Chaleux (Dép. Furfooz et Hulsoniaux). V. aussi : Gallois.
|
EV |
Calluière |
zie Callewier.
|
FD |
Callut |
Calut, Kalut. Surnom: p.-ê. moy. fr. (fin 15es.) calus ‘qui a des callosités’, attesté dans diverses régions de France mais non en Wallonie FEW 2, lOOa [JL, NFw2]; ou bien, même si tous ces NF sont du bassin mosan, de moy. néerl. calu ‘chauve’, cf. aussi Calus et Caluwe.
|
JG |
Calluwaerts |
zie Callewaert.
|
FD |
Calluwé |
zie (de) Caluwe.
|
FD |
Calluy |
Caluy. Forme flamandisée de Calus.
|
JG |
Calmant |
Francisation de néerl. kaalman ‘homme chauve’.
|
JG |
Calmant |
zie Kalleman.
|
FD |
Calmeau |
Chalumeau: Ofr./Opic. c(h)almel, Fr. chalumeau, dim. van Lat. calamus: rietje, (schrijf )veer, pen. Vgl. Callemein, Calmet en Fr. FN Chalemel.
|
FD |
Calmeau |
Forme contractée pic. d’anc. fr. chalemel ‘chalumeau’. Calmeyn, cf. Callemeyn.
|
JG |
Calmein |
Calm(e)yn, zie Callemein.
|
FD |
Calmelet |
V. Chaume.
|
EV |
Calmet |
-es, Caumette, Chalmetfte), Chaumet(te), -el: Dim. van Opic. calme, Ofr. chalme < Lat. calamus: riet, stro, (schrijf)veer, pen. BerBN. Vgl. Callemein, Calmeau.
|
FD |
Calmthout, van |
zie van Kalmthout.
|
FD |
Calo- |
-xy, -zet. Car. phys. Callost, génit. latin de Callosus, ,,Calleux » (Mains calleuses).
|
EV |
Caloen, van |
Caloen(s), Calon(ne), Calloens, Calloons, Caloone, de Cal(l)onne, Calomne, Calomme: PlN Calonne (H, PdC). 1308 Willame de Calone; 1326 Jan van Calone; 1374 Willem Caloen, Ip. (BEELE); 1388 Janne van Aelwine van Caloen = 1398 Jehan de Haluin de Calonne = 1398 Jan van Haelwijne dit Caloen, Dadizele (DEBR. 1970).
|
FD |
Calogne |
Callo(i)gne, Callongie, Calange, Schaloigne, Lacollonge: 1. Ofr./Opic. c(h)allonge: rechtsvervolging, geschil. E. challenge. 1725 Brigitte Calogne; 1752 Joanne Calonge; 1728 Nicolas Collogne, Izg. (COUSS.). – 2. Verspreide Fr. PlN Collonge(s), ook Calonges. Of < Cologne (zie i.v.). 1410 Jan van Caloengen, Ktr. (DEBR. 1958). – 3. Calogne kan hypercorrect zijn voor Calonne.
|
FD |
Calogne |
Peut-être surnom: anc. fr. calorgne adj. ‘louche’ FEW 16, 492a ; ou bien forme hyper-correcte de Galonné, la confusion Decalogne/ Decalonne étant attestée à Kain en 1808 [MH].
|
JG |
Caloi |
zie Calloy.
|
FD |
Caloin |
-oine, Caluyn, Callewyn: Duister. 1528 Catharina Calluyens, Schelle; 1617 Hans Calluijns, Aarts. (MAR.); 1766 quod scribitur in registre Calluyn (Antwerpiensis) ponitur in baptismali ejus ex parochie Sti Georgii Antw. Caloin (VS 1972,304).
|
FD |
Calomme |
-omne, zie van Caloen.
|
FD |
Calomme |
V. Calonne et WAHL.
|
EV |
Calomnie |
-omne, -onne. 1248 «Nicholes de Calorie» ChartesHainaut, 1302 «Biernas de Galonné» LoiTournai; nom d’origine: Calon-ne (arr. Tournai), mais aussi Calonne-Ricouart et Calonne-sur-la-Lys (tous deux, arr. de Bé-thime, PdC) [MH].
|
JG |
Calon(ne) |
Caloone, zie van Caloen.
|
FD |
Calonge |
Calange. Déverbaux d’anc. pic calengier, moy. fr. calonger ‘réclamer qqch ou qqn, revendiquer; protester’, mais aussi moy. fr. calanger ‘blâmer, contredire’, pic. calenger ‘tromper dans un marché’, pic., ouest-w. calindji ‘gronder; rosser’, etc., cf. anc. fr. cha-lange, chalonge ‘poursuite judiciaire, querelle’, w. (Charleroi) calindje (subst), FEW 2, 103b-104a. • Dérivés: Calonger, Calanger, avec finale -er représentant la désinence verbale ou le suffixe -ier. Calongette. Forme dimin. non attestée par la lexicographie FEW 2, 104.
|
JG |
Calonger |
Calanger: Ofr. chalengeor: eiser, klager (in rechte). E. challenger.
|
FD |
Calongette |
Calenge (Pic.), ,,Querelle ». Car. mor. ,,Querelleur ». V. Calingaert.
|
EV |
Calongette |
Dim. van callonge; zie Calogne.
|
FD |
Caloo |
Calot, Calotte(ns), zie Callot.
|
FD |
Calotte |
Type de bonnet. 1. Caractér. vestimentaire. N° 266. — 2. N. de marchand. N° 131.
|
EV |
Calozet |
1697 «Simon Calozet» Hollange; dérivé de fr. calleux »! Ou bien d’un thème anthroponymique Cal-, cf. Calbert, Callebaud, etc., avec suffixe complexe -ozet [JMP].
|
JG |
Calozet |
BN. Dim. van calleux: eeltig. Zie Calu(s). 1697 Simon Calozet, Hollange (HERB.).
|
FD |
Calp |
zie Kalb.
|
FD |
Calrez |
Peut-être part, passé du pic. ca(s)trer ‘châtrer’, comp. rouchi catreux ‘châtreur’ FEW 2, 474b.
|
JG |
Cals |
zie Kals(e).
|
FD |
Calseyde, van de |
zie van der Casseyen.
|
FD |
Calsijn |
zie Caus(s)in.
|
FD |
Calsius |
Latinisering van Gousse, Chausse?
|
FD |
Calson |
zie Colson.
|
FD |
Calster, van |
1. PlN Kalster (VB). 1321 Johannes de Calstro, 1370 Janne van de Kalstere, Tn. (C.BAERT). 2. Zie van Caster. – 3. Evtl. var. van Van Calsteren.
|
FD |
Calsteren, van |
Vercalsteren, Kolsteren: 1. PlN Kalsteren (VB, A). 1295 Franco de Calsteren, Lv. (OATII); 1360 G. vander Calsteren, Lv. (BLOIII). -2. Var. van Van Calster.
|
FD |
Calteau(x) |
Calleteaux, dim. van Calet (zie i.v.).
|
FD |
Calteaux |
Pour Morlet 160, dimin. en -et-eau de calle ‘sorte de bonnet rond et plat’.
|
JG |
Calu(s) |
Calut, Callu(t), Kalut, Cal(l)uy, Cal(l)uij: BN. Fr. calleux < Lat. callosus: eeltig. Of Pic. gedemouil-leerde vorm van Cailleux? Maar zie ook Decalut. 1284 Jehans Calleus, St-Amand (MORLET).
|
FD |
Caluet |
Sans doute var. de Caluwe.
|
JG |
Caluet |
zie Calvet.
|
FD |
Calus |
1141 «Reinelmus Caluus» Oudenburg; surnom: moy. néerl. calu ‘chauve’; cf. Caluwe, -é.
|
JG |
Calut |
cf. Callut.
|
JG |
Caluwaert |
Caluwaerts, cf. Callewaert.
|
JG |
Caluwaert(s)
|
-aers, zie Callewaert.
|
FD |
Caluwaert, |
Calvaer. Proven. Kalvarie (Dép. Aalbeke). V. Callewaert et Kaal.
|
EV |
Caluwe |
Caluwe. 1141 «Reinelmus Caluus» Oudenburg; surnom: moy. néerl. calu ‘chauve’ ; cf. Decaluwé.
|
JG |
Caluwe, (de)
|
Caluwé (de/van), Calluwé, de Calwé: Mnl. calu: kaal, pover, mager. BN voor een kaalkop. 1141 Reinelmus Calvus, Oudenburg (LEYS1951); 1382 Lamsin de Calewe; 1398 Waitin de Caluwe, Ktr. (DEBR. 1970). – Lit.: F. DEBRABANDERE, LG1992,151-2.
|
FD |
Caluwier |
zie Callewier.
|
FD |
Caluy |
cf. Calluy.
|
JG |
Caluy |
zie Calus.
|
FD |
Caluyn |
zie Caloin.
|
FD |
Calv- |
-et, -o. V. Chauve.
|
EV |
Calvaer |
Calvat: Pic. Calvard, afl. < Lat. cal vus: kaal. Vgl. Callewaert. 1246 Arnoldus Calvardus, Aw. (V.LOONio).
|
FD |
Calvenaere |
zie de Colvenaer(e).
|
FD |
Calverson |
zie Calberson.
|
FD |
Calvert |
zie Callewaert.
|
FD |
Calvet |
-été, -etti, Cavet, -ez, -é, -ey, Calvez, Le Calvé, Le Calvez, Caluet, Collewet, Chauvet, -é, -ez, Chavet, -ez, -é, -es: Dim. < Lat. calvus: kaal. BN. 1223 Nicholao Calvet, Dk. (SMTI); 1383 Nicole Chauvet (MARCHAL).
|
FD |
Calvi |
-y, -o: BN < Lat. calvus: kaal.
|
FD |
Calvin |
-ijn, -ino, Calvin, Cauv(a)in, Chauv(a)in: Dim. < Lat. calvus, Fr. chauve: kaal. Vgl. De Caluwe. 1404 Garnier Cauvin, Chauny (MORLET).
|
FD |
Calvy |
Calvi. 1087 «Herbertus Calvus» St-Hubert, 1212 «Johannes Calvi» CartOrval; génitif de lat. calvus ‘chauve’.
|
JG |
Calwaert, de |
zie Callewaert.
|
FD |
Calwé, de |
zie (de) Caluwe.
|
FD |
Calyon |
zie Caillon.
|
FD |
Cam(m)erman(s) |
V. Cambre et Kamer.-
|
EV |
Cam, de |
zie de Kam, Dechamp(s).
|
FD |
Cam, van (der) |
zie van der Kam.
|
FD |
Camal |
1516 « Pierre Camal » Jumet ; surnom : fr. camail ‘pèlerine’ ?
|
JG |
Camard |
Forme péjor. de Camus. V. ce N. Camal. Camail. Particul. vestim. N° 266.
|
EV |
Camargo, (de) |
Cammargo, Comergo: Sp. PlN. 1617 Pieter de Camargo, archer de corps van zijne majesteit van Spanje, Bg.-Gent (PBG); 1645 Ignatius de Camargo, Bg. (MUL V).
|
FD |
Camart |
zie Cammaerts.
|
FD |
Cambeen |
-ein, zie Cambier.
|
FD |
Camberg, van |
Camberg(u)e, zie (van) Caubergh.
|
FD |
Cambergue |
Proven. Kamberg, ,,Colline du sommet » (Dép. Voorde).
|
EV |
Camberl(a)in |
-lyn, -lein, zie Chambelland.
|
FD |
Camberlain |
1. Profess. Chambellan (Dial. pic.). No 140, 141. — 2. Car. phys. Kimberlin, ,,Jeune gamin (Dial. pic). NOB 260, 263.
|
EV |
Camberlain |
Camberlin, Cambrelin. 1282 «Pieron le Camberlenc», 1285 «Jeh. li Cam-berlens» DettesYpres, 1561 «Rasse Cambre-leng, maçon» Péruwelz, 1789 «J. B. Camberlin» Ragnies; formes pic. de fr. chambellan (anciennement cambrelenc), nom de dignité.
|
JG |
Cambers |
V. Cambre.
|
EV |
Cambers |
zie Cambre.
|
FD |
Cambertin |
zie Caumartin.
|
FD |
Cambien |
1631 «Jan Cambien» Courtrai; sans doute var. de Cambier, avec finale altérée.
|
JG |
Cambien |
Profess. ,,Changeur » (Midi). N° 194.
|
EV |
Cambier |
Caniby. 1199 «Terrici le Cambier» Tournai, 1295 «Gillains Li Cambiers», 1422 «Lottart Cambier» ComptesMons, 1499 «Jehan le Cambier» TerrierNaast, 1526 «Jehan Cambier» DénLens, 1597-98 «Lambert Camby» ComptesNivelles; nom de profession: anc. fr., pic. cambier ‘brasseur’.
|
JG |
Cambier |
-iez, Camby, Cambie(n), Canbien, Cambeen, Cambein: 1. BerN van de (bier)brouwer. Ofr. cambier. Vgl. Delcambe. 1199 Terrici le Cambier; 1239 Nicholes li Cambiers, Dk. (SMT I); 146 e. Gillebiert le Canbier…pour les goudailliers, Rijsel (DUPAS 82); 1324 Meurisses li Cambiers, Dottenijs (DEBR. 1971); 1631 Jan Cambien, Ktr. (KW). – 2. BerN van de geldwisselaar < Lat. cambium: wissel. 1338 Petro de Cambio, Kamerijk; 1419 Wathier Cambier dit de Courtray (garde de la maison) ou Ion souloit tenir les changes, Valencijn (CCHt).
|
FD |
Cambier |
Profess. ,,Brasseur » (Pic.). N° 152.
|
EV |
Camblain |
1. PlN Camblain (PdC). 1323 Jaquemon de Cambelin, Atrecht (NCJ). – 2. Var. van Comblain.
|
FD |
Cambrai |
Cambray(e), Cambré, zie Decambray.
|
FD |
Cambrai |
Cambré. 1683 « Jean Collet, dit Cambray» Villers-l’Évêque; nom d’origine: Cambrai (Nord), employé dans la région liégeoise au sens de ‘toqué, un peu fou’ (cf. L. Remacle, Sobr. de Lorcé, 212). – Bibliogr.: J. Herbillon, «Cambray», sobriquet liégeois du xvif siècle, dans Nos patois du Nord, n° 13, 1965, 1-2.
|
JG |
Cambre |
Chambre, Schembre, C(h)ambers, Schampers, Samper(s), Sampe: Pic. cambre, Fr. chambre: kamer, eenkamerwoning. Vgl. Delchambre, Kamers.
|
FD |
cambre |
Proven. ,,Cabane ». De(l)- c(h)ambre. Cambers, Cam(m)er- man(s), V(and)ercammer.
|
EV |
Cambrechts |
Reïnterpretatie van Kaembergs.
|
FD |
Cambrelin |
V. Camberlin.
|
EV |
Cambrelin |
zie Chambellan(d).
|
FD |
Cambres- |
-ier, -y. Proven. Cambrésis (Fr.).
|
EV |
Cambresier |
-bresy, -broisier, -brusier. 1591 «Johan Cambresy (orig. de Cambrai)» Bourg-Liège; ethnique: habitant du Cambresis (région de Cambrai).
|
JG |
Cambrésier |
-bresier, -brésy, -bresy, -brusier, -bruzzi, -broisier: Afkomstig van Le Cambrésis, de streek van Kamerijk (Cambrai/Nord).
|
FD |
Cambretin |
zie Caumartin.
|
FD |
Cambron |
1279-80 «Colars de Cambron» RegTournai, 1279-81 «Andrius de Kambron» ComptesMons, 1295 «Jehans de Cambron» ComptesMons, 1365 «Ghosset de Cambron fruitier» TailleMons, 1426 «Jehan de Cambron» TailleSoignies, 1497 «Pierart de Cambron» DénKain; nom d’origine: Cambron (Ht).
|
JG |
Cambron |
Proven. Loc. Cambry. 1. Proven. N. de lieu franc. — 2. Tissu de lin (Cambrie). N. de fabricant. N° 131.
|
EV |
Cambron |
zie Decambron.
|
FD |
Camby |
cf. Cambier.
|
JG |
Camby |
zie Cambier.
|
FD |
Camel, |
zie Kamel.
|
FD |
Camelbeke, (van) |
-beck(e), (van) Caemelbe(c)ke, van Cammelbeck, Camelbee(c)k, -becq, Cammelbeke, -bee(c)k, (van) Caemerbeke, Camerbeke, Kamerbeek, van Comelbeke, van Comerbeke,-becq, van Comlebeke, van Kemmelbeke: Waternaam de Kemmel: 1317 Kemmelbeke. 1531 Lux van Camerbeke, Izg. (DF VII); 1556 Gillis van Camerbeke, Ktr. (MONB. 117); 1570 Rogier Camerbeeck, Rijsel-Aw. (AP); 1725 Jan van Kemmelbeke, Booitshoeke; 1760 Joos van Camelbeke, Heestert (DF); 1768 Jean Camelbeke, Menen(COUSS.).
|
FD |
Cameleyre |
Kemmelaar, afkomstig van Kemmel (WV). 1299 Crestiens Kemmelare, Ip.; 1388 Gillis f. Gillis Kemmelaers, Ichtegem (DF VII).
|
FD |
Camelot |
zie Chamelot.
|
FD |
Camenier |
Camerier(e): Mnl. cameniere = cameriere: kamenier, hofdame. 1361 joufr. Ysentruyt Cameniere, Mech. (HB 677).
|
FD |
Camer- |
-linck(x), -lynck. Fonction. ,,Chambellan, Camérier ».
|
EV |
Camerbeke |
zie (van) Camelbeke.
|
FD |
Camerlinck |
-lin(ck)x, -lynck, -lengo, zie Kamerling.
|
FD |
Camerlinck |
-ynck, au génitif: Camerlinckx. 1267-9 «Arnoud Kemerlinc» = «Arnoldus Ca-merarius» Diest, 1292 «Johanni dicto Camer-linc» Courtrai; nom de dignité: moy. néerl. camerlinc ‘chambellan’ [FD] ; cf. aussi Cham-berlan, -in.
|
JG |
Camerman |
Cammerman, au génitif: Camermans. 1303 «Jan Cammermanne» Bruges; dérivé en -mon de Van der Kamer, Vercamer [FD].
|
JG |
Camerman(s) |
Cammerman(s), Kamermans: Afl. van Van der Kamer. 1291 Willem Camerman, Lissewege (CG); 1303 van Jan Cammermanne, Bg. (VERKEST); 1384 van Henricke Kamermanne, At. (C.BAERT).
|
FD |
Cameron |
zie Decambron.
|
FD |
Camertijn |
-tyn, zie Caumartin.
|
FD |
Cames |
Profess. Pièce de moulin. N. de fabricant. N° 131.-
|
EV |
Camfens |
-yn, -ijn, zie Canfm.
|
FD |
Camfort, van |
zie van Cantfort.
|
FD |
Camhaire |
zie Comhair(e).
|
FD |
Cami |
Een vooral Aalsterse FN en aangezien ook Cam(m)u in Aalst vrij fréquent is, zal Cami wel ontrond zijn uit Camu.
|
FD |
Camille |
Camy. N. de bapt. d’orig. romaine.
|
EV |
Camin |
Patr. Vleivorm van VN Jacques, Jacqueme, korte vorm van Jaquemin. 1272 Jakemon Faverel k’on apeloit Kamin = 1293 Kamin Faverel, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Caminelle |
(NF de Amay et Ohey). NF d’origine incertaine, qui pourrait être un nom d’origine occitane importé (dimin. de camin ‘chemin’) (Morlet 163 v° Caminel).
|
JG |
Camion |
Pic. vorm voor chamion: wagen. BerBN van de wagenmaker of voerman.
|
FD |
Cammaert |
au génitif: Cammaerts. Soit dérivé de néerl. kammen, surnom de cardeur de laine, soit dérivé de moy. néerl. cam ‘brasserie’, surnom de brasseur [FD].
|
JG |
Cammaert(s) |
-aer, -art, -ers, Camart, Caemaert: 1. Afl. van ww. kammen. BerN van de wolkammer. Zie De Kammer. – 2. Afl. van Mnl. cam: brouwerij. BerN van de brouwer. 1371 dhoer Willems Cammaerts, Deinze (DELHAYE); 1378 van Janne Cammarde, Dend. (OSD).
|
FD |
Cammaerts |
Cammans. Proven. V. Kam.
|
EV |
Cammans |
zie Kammans.
|
FD |
Camme(n), van der |
zie van der Kam.
|
FD |
Cammelbeke |
-beek, -be(e)ck, zie (van) Camelbeke.
|
FD |
Cammels |
Wellicht door r//-wisseling < Cammers.
|
FD |
Cammeren, van |
1. Var. van Van der Kamer. 1628 Francisco van Cameren = 1629 sr. Vergameren, Aarts. (MAR.). – 2. Var. van Van der Cammen, Vercammen. 1576 Merten Vercammen = 1605 Merten van Cammere = 1606 Merten Vercammeren, Reet; 1629 Cathelijne van der Cammen = 1650 Catharina van Cammeren, Schelle (MAR.). Zie ook Van der Kamer 3.
|
FD |
Cammerman |
cf. Camerman.
|
JG |
Cammerman(s) |
zie Camerman(s).
|
FD |
Cammers |
zie Cammaert(s), de Kammer.
|
FD |
Cammu |
cf. Camus.
|
JG |
Cammu |
V. Camus.-
|
EV |
Cammu(e) |
zie Camu(s).
|
FD |
Camnitzer |
Var. van Kemnitzer, afkomstig van Chemnitz (S, Bohemen).
|
FD |
Camo(e)n |
PlN Camon (Somme).
|
FD |
Camp |
1. N. fl. V. Kamp. — 2. N. roman. V. Camp.-
|
EV |
Camp |
zie Kamp(s).
|
FD |
Camp(s) |
zie Kamp(s), Kemp.
|
FD |
Camp(s), de(s)/du |
zie Dechamp(s).
|
FD |
Camp, (van (de(n)) |
op den Camp, zie (van de) Kamp.
|
FD |
Campaert |
zie Kampert.
|
FD |
Campagn(i)e |
1. PlN Campagne (PdC). 1345 Enguerrand de Campaigne, Montreuil (CMM); 1395 Trystram Campaigne, Bergen (JAM.). -2. Var. van Compagnie. 1650 Nicolas Compagnie (is vader van) Campaigne, Duinkerke (PDB).
|
FD |
Campagne |
1265 «Maillars Campaigne» Cens-Namur, 1524 «Andry délie Campangne» Dén-StavelotMy; nom d’origine: fr. campagne.
|
JG |
Campagne |
Proven. 1. LD. — 2. V. Champagne.
|
EV |
Campain |
Terme de Métier. Compain, Compagnon.
|
EV |
Campain |
zie Campin.
|
FD |
Campanella |
-li: It. BerBN van de klokkenluider.
|
FD |
Campaner |
zie Kempenaar(s).
|
FD |
Campbell |
Schotse FN < Gaëlisch caimbeal: scheve mond. BN. 1282 Colin Campbelle (REANEY).
|
FD |
Campe |
Campé, zie Kamp(s).
|
FD |
Campe |
cf. Kamp.
|
JG |
Camp–é |
-eas. V. Champeau.
|
EV |
Campe, van (den) |
zie (van de) Kamp.
|
FD |
Campeau |
-eas, -el, zie Champeaux.
|
FD |
Campeert |
1. zie Kampert. – 2. Vondelingnaam. Een vondeling kreeg die naam in Brussel op 17 augustus 1787, met de bet. van het ww. kamperen, i.v.m. het Oostenrijkse léger (JVO).
|
FD |
Campen(s) |
zie Kemp.
|
FD |
Campen, (van) |
zie van Kampen.
|
FD |
Campenaere, de |
-eere, -eire, -aire; Campenaerts, -aère, -art, -er, -aire, -ière, zie Kempenaar(s).
|
FD |
Campenaire |
-er, -art, Campinaire. 1381 «Lambiers Canpenar» Liège; ethnique: habitant de la Campine. – Bibliogr. : J. Germain, Campenaire/Campinaire,…, BTD 75, 2003, 85-111.
|
JG |
Campenart |
1. Profess. Campanarius, ,,Sonneur ». — 2. Proven. Kampen-ou Kempen- -aerde, ,,Terre de Campine ».
|
EV |
Campenhout, van |
-houd(t), -hau(l)t, zie van Kampenhout.
|
FD |
Campenon |
zie Campignon.
|
FD |
Campers |
cf. Kampers.
|
JG |
Campers |
zie Kampers.
|
FD |
Campfens |
zie Canfin.
|
FD |
Campfort, van |
Campforts, zie van Cantfort.
|
FD |
Camphens |
-in, -yn, zie Canfin.
|
FD |
Camphin |
-yn, Canfin, Canfyn. 1275-76 «Gosses de Canfaing» RegTournai, 1302 «Jehans de Canfaing» LoiTournai; nom d’origine: Camphin (deux communes du Nord).
|
JG |
Camphyn |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Campignon |
Campenon: Var. van Campion? 1280 Jehans Campignons, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Campignon |
V. Champignon.
|
EV |
Campin |
1348 «Johan condist Campin» Am-bresin, 15e s. «Robert Campin» Tournai; p.-ê. mis pour compain ‘compagnon’. – À noter que 1145 «Campin» est le nom de Campine, à Wizernes (PdC) (TW 217), mais dans ce cas, –in n’est pas une voyelle nasale.
|
JG |
Campin |
-ain: BN Fr. compain: kameraad, gezel. 1296 Aalis Compains = 1298 Lise Compans, Kales (GYSS. 1963); 1348 Johan condist Campin, Ambresin (HERB.).
|
FD |
Campin(n)e |
PlN Campine in Wizernes (PdC). 1378 Clay de Campinnes, PdC (DF VII).
|
FD |
Campinaire |
1. Proven. ,,De Campine ». — 2. Profess. ..Colporteur » (Hainaut).
|
EV |
Campinaire |
cf. Campenaire.
|
JG |
Campinaire |
zie Kempenaar(s).
|
FD |
Campinne |
1645 «Mathilde de Campenne» BourgNamur; nom d’origine: Campine (région); cf. aussi Campenaire.
|
JG |
Campion |
1253 «Gilles Campions» Chartes-Hainaut, 1279-80 «Campions de le Porte» RegTournai, 1302 «Jehans Campions c’ondist de Winardes» LoiTournai; forme pic. de fr. champion.
|
JG |
Campion |
Champion: BN. Pic./Fr. c(h)ampion: kampioen, kampvechter. Vgl. Kampers. 1240 Jacobo le Campion, Atrecht (NCJ); 1273 Colart Campion, Dk. (FST).
|
FD |
Campion |
V. Champion.
|
EV |
Campione |
-oni: It. FN, id. als Campion.
|
FD |
Campistron |
Fr. adaptatie van PlN Campistrous (Htes-Pyr.). De dramaturg Campistron (« Toulouse 1656) was afkomstig van Armagnac (DAUZAT).
|
FD |
Campmans |
Afl. van Van de Kamp. 1594 Laureis Campman, Holstein-Aw. (AP).
|
FD |
Campo |
Cf. 1272 «Marie de Campo» = «Maria de Lato Campo» PolyptVillers ; latinisation (à l’ablatif) du NF Dechamp. Cf. aussi le NF A Campo.
|
JG |
Campo, (a) |
van Campo: Latinisering van Van de Kamp. 1704 pastoor Cornelis a Campo, Bilzen (SCHOE.). Zie ook Delcampo.
|
FD |
Camps |
Campus. V. Champ.
|
EV |
Camps |
cf. Kamp(s).
|
JG |
Campstein |
-steyn, -steijn: Kantsteen, BerBN van de metselaar. 1377 Evert Kantsteen, Stockholm (NN).
|
FD |
Campus |
Latinisation de champ (au nominatif); comp. Campo.
|
JG |
Campus |
Rom. afl. van PlN Camp: veld. 1580 P. Campu, Rijsel-Aw. (AP).
|
FD |
Cams |
zie Kemp.
|
FD |
Camu(s) |
Camut, Cammu(e), Le Camus, Camusat, -ot, -el(le), Camuzet: BN Fr. camus: iemand met korte, platte neus. 1352 Jehan de Haley c’on dist le camus, Namen (RENARD 246); 1398 Jaquemart le Monne dit Camus, Herseaux (DEBR. 1970); 1658 Albertus Camusel, de Trelon (MUL VI).
|
FD |
Camus |
Camus- -y, -el. Car. phys. ,,(Nez) proéminent ».
|
EV |
Camus |
-ut, Cammu. 1280-81 «Sarrasins li Camus» RegTournai, 1302 «Jakemius li Camus goudaliers» LoiTournai, 1326 « Camus li Keus», 1331 «Jehans de Froicappelle distCamus», 1336 «Camus de Froicapelle» ComptesMons, 1449 «ung feron nommé le Camus» AidesNamur, 1660 «Colart le Camut» Liège; surnom de qqn qui a le nez plat: fr. camus FEW 6/3, 276a. – Camuselle. Dérivé anthropon. fém.; comp. 1272 «Li Camusette» PolyptVillers, 1365 «Mabille Camuse «TailleMons.
|
JG |
Camy |
altér. de Camu.
|
EV |
Can, (de) |
zie (de) Kan.
|
FD |
Can, van (de) |
zie van de Kan.
|
FD |
canal |
(d’irrigation) Proven. Particularité de la propriété. Can- -al, -eau, -iau.
|
EV |
Canard |
-art, Kanaar: Fr. canard: eend. BN naar de waggelende stap. 1201 Beatris Canarde, Atrecht (NCJ); 1383 Jean Canard, Parijs (MARCHAI). Kanaar op Tholen is afkomstig van Claes Canaer, ça. 1610 geboren in Westvleteren (PDB).
|
FD |
Canard |
-art. 1332 «Jean Cannart» (?), 1606 «Mathieu Canart» Cerfontaine, 1616 «Jacques Canart» PrincipChimay; surnom: fr. canard. Cf. aussi Caen(e) et Cannaert(s).
|
JG |
Canaux |
Cannau(x), Cannea(ux): Caneau < Ofr. canel, dim. van cane: riet. Mnl. caneel: riet, pijpriet, kaneel. Zie ook Caneele. 1597 Guillielmus Canneau, Brogne-Lv. (CALUW.).
|
FD |
Canbien |
zie Cambier.
|
FD |
Cancelier |
Cancellier(e), Cancillier, Canseliet, Chancelier: Pic. cancelier, Fr. chancelier, Mnl. canselier: kanselier, uitvaardiger van oorkonden, zegelbewaarder. 1481 Angniès Kencelière, Dk. (TTT); 1540 Adr. Cancellier, Aw. (AP); 1574 Petrus Canceliers, Lv. (HENNO). Zie ook (de) Kestelier.
|
FD |
Cancelier |
Fonct. Officier chargé de l’admin. de la justice et de la garde des sceaux (Anc. rég.).
|
EV |
Cancellier |
Forme pic. de fr. chancelier.
|
JG |
Canck, de |
de Cancq: 1. Spelling voor De(s)camp(s). Zie Decliamp(s). – 2. Toch kan de een Iw. zijn: 1326 Alêne Skanx; 1308 France Canke, Ip. (BEELE).
|
FD |
Candaele |
-ael, Candal, -alle. Probabl. nom d’origine: Quendalle, à Racquinghem (PdC) [FD].
|
JG |
Candal(le) |
-ael(e), Ouandal(le): PlN Quendal(l)e in Racquinghem en Quelmes (PdC). 1328 Wautier de Kendale, St-Omaars; 1394 Jehan de Kendale; 1408 Simon de Quendale (DF XIII).
|
FD |
Candel |
-elle, -eel, Cand(i)au: Opic. candel, Ofr. chandelle < Lat. candela: kaars, toorts. BerBN van de kaarsengieter. Vgl. Keerse. 1321 Sare Candelle, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Candel(l)ier |
-eiller, Chandelier: BerN Ofr. chandelier, Pic. candelier: kaarsengieter. 1286 Jhanne den Candelier, Damme (CG); 1298 Boid le Candelier, Kales (GYSS. 1963); 1328 Clais le Candellier, Ip. (BEELE).
|
FD |
Candelaere, van (de) |
van de Candelaer, van de(n) Kandelaere, van de(n) Kendela(e)re, de Kandelaer, de Candeleer: 1. BerBN voor de maker van kandelaars. 1348 Arnoldo Kendelere, Meensel (C.BAERT); 1381 Martin de Candelare, Hontenisse (DEBR. 1999). – 2. PlN Kandelaar in R’dam (ZH). 1724 Pieter vande Kendelaere, Ledegem (DEWULF 1980,10).
|
FD |
Candelier |
1268 « Wautier le Candeillier», 1280-81 «Jakemes li Candelliers» RegTournai, 1282 «Will. li Candelir» DettesYpres; forme pic. de fr. chandelier ‘qui fait ou vend des chandelles’. Cf. aussi 1280-81 «le fil Colart le Candelleur» RegTournai.
|
JG |
Candelle |
-el, Candeille, Candiau (forme masculine). Surnom : candeille, forme pic. de fr. chandelle FEW 2, 177b. Cf. aussi Bonne-candeille, NF bien plus fréquent.
|
JG |
Canderbeek(e) |
-beke: FN in WB en Bs. Verhaspeld < Vanderbeek?
|
FD |
Candiau |
cf. Candel.
|
JG |
Candiau |
zie Candel.
|
FD |
Candillon |
1295 «Dagnials li Candillons», 1309 «Jehans li Candillons dist li Gillekine», 1332 «Pieret le Candillon» ComptesMons; nom de métier: *candillon, forme pic. de chandelon, non attestée FEW 2, 178a.
|
JG |
Candillon |
Chandelon: BerN Ofr. chandelon, chandillon, Pic. candillon: kaarsengieter. 1281 Wathiers li Candillons, Bergen (CSWI); 1354 Colard le Candillon, Lessen (CCHt).
|
FD |
Candoul |
zie Gandolf.
|
FD |
Candries |
Candrix: PlN Kandries in Mark (H), Kamdries in Hofstade (VB). Maar vooral de PlN Kamdries/Kandries in Berg (VB) komt in aanmerking: 1280 Willelmus de Camdriesche; 1281 Johannes de Camdrische, Berg (OSM); 1406 dat Henrics van den Candriessche was…te Cauwegem te Candriessche, Berg (PEENE); 1410 Magrieten Camdriesche, Overijse (STR.); 1461 Bertelmees Candries, St.-Tr. (LENGLEZ).
|
FD |
Candry |
Door Fr. spellinguitspr. van Candrix?
|
FD |
Candt, de |
zie Dechamp(s), Cant.
|
FD |
Cane |
cf. Caen(e).
|
JG |
Cane |
zie Kane.
|
FD |
Cane(e)le |
-el(le), Canneel: 1. BerBN van de kaneelhandelaar, kruidenier. Zie ook Canaux. –2. Canneele was in de draperie de naam van de rosgrijze kleur (Bk. 1965,239). BerBN van de lakenverver. 1381 domum Guillelmi Caneels,Ktr. (DEBR. 1970); 1424 Jacop Cammelin dit Caneele, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Caneg(h)em, van |
van Caeneg(h)em, van Cannegem, van Caemeghem, van Coneghem, van Konnegem: PlN Kanegem (WV). 1190 Jordanus de Canenghem (GN); 1397 Janne van Canenghem, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Canelle |
1272 «Joh. Canele varlet Will. le Rike» DettesYpres, 1608-9 «Nicolas Canelle» Comp-tesNivelles; surnom: fr. cannelle, au sens de ‘robinet’ ou ‘épice’.
|
JG |
Canepeel |
zie Canipel.
|
FD |
Canepenne |
zie Cannepin.
|
FD |
Canet |
1289 «Cholart Canet» = «Cholars Canes» = «Colart Canet» Mons, 1327 «Thieri Canet» ComptesMons, 1659 «Remacle Canet» Fexhe-lez-Slins; surnom: anc. fr. canet ‘petit banc’ FEWll,278a?
|
JG |
Canet |
Kané, Kaneez, Can(n)eyt, Canneijt, Chanet, -ez, -es, -ey: Dim. van Opic. cane, Ofr. chane: kruik, kan, vochtmaat. BerBN. 1305 Colart Canet, Bergen (PIERARD); 1306 Renart Canet, Senlis (MORLET).
|
FD |
Can–et |
-ion. ,,Petit chien. V. Chien.
|
EV |
Canevasse |
cf. Canvasse, -at.
|
JG |
Canevat |
Canva(t), -asse: Pic./Fr. canevas: grof linnen, hennep, kanevas. BerBN. 136 e. Aubert Chanevas, Senlis (MORLET); 1467 Jehan Canevach, Dk. (TTT).
|
FD |
Caneyt, van |
zie (van) Canneyt.
|
FD |
Canfin |
Canfyn, cf. Camphin, -yn.
|
JG |
Canfin |
-yn, -ijn, Camfyn, -ijn, Camphin, -yn, -ijn, Camphens, Cam(p)fens: PlN Camphin (Nord). 1199 Walteri de Canfeng, Dk. (SMTI); 1219 Johannis de Camphain; 1273 Johannis dicti Canfin, Ktr.; 1281 Willelmus Camphin, Gottem (DEBR. 1980).
|
FD |
Canfyn |
V. Camphyn.
|
EV |
Cang(h), van |
zie van de Kan.
|
FD |
Cang, de |
zie Dechamp(s).
|
FD |
Cange |
1286 «Willames dou Cange» Cart-Binche, 1308 «Baudet dou Cange» ComptesMons; surnom de changeur: pic. cange ‘change’.
|
JG |
Cange |
zie Dechange.
|
FD |
Cangé |
1. PlN in Gaurain (H). – 2. Var. van Cange, met secundair accent.
|
FD |
Caniau(x) |
-ieau, -iel: 1. Zie Caignau.- 2. Var. van Canaux.
|
FD |
Caniaux |
-ieau, cf. Caignau, Cagniaux.
|
JG |
Canière |
-iere, zie Decarnières.
|
FD |
Canion |
-iot, zie Cagnon.
|
FD |
Canipel |
Ca(e)nepeel: Pic. var. van Canivel, dim. van canif: mes (DNF). 1296 Eustasse Canpel, PdC (BOUGARD); 1438 Jan Canebeel = Kanipeel, Rijsel(JAM.II).
|
FD |
Canipel |
Caenepeel (forme néerl.). 1296 «Eustasse Canpel» ImpôtArtois, 1438 «Jan Cane-beel = Kanipeel» Lille; p.-ê., avec réserves, var. de Canivel, dimin. de canif [FD].
|
JG |
Canipel |
Kanepele, ,,Marais -aux canots » ou ,,-aux fleurs ». V. Peel.
|
EV |
Canis |
Kanis, Cansius: Latiniseringen van De Hond(t) of Lechien. 1567 Abel Canis, Kwaadieper (VERGR. 1968,46). Raphaël de Hond, van 1583 tôt 1585 Latijns schoolmeester in Arnemuiden, noemde zich Canisius. De vader van de jezuïet Petrus Canisius (Nijmegen 1521 – Freiburg im Ùchtland 1597) heette Jakob Kanis (JVO).
|
FD |
Canisius |
(NF verviérois). Latinisation du NF Lechien ou De Hond (Debrab. 244-5).
|
JG |
Canisius |
Latinis. de Huntjens, Ane. N. de bapt., confondu avec Hontjen, ,,Petit chien ».
|
EV |
Caniv- |
-et, -ez. Profess. ,,Petit couteau » (Dial. pic.). ,,Fabric. ou marchand de couteaux ». N° 131.
|
EV |
Canivet |
-ez, Kanivé, Kennivé, Caenevet, Canivet, Ouenivet, Ouennevet: Fr. canivet, dim. van canif: mesje. BerBN van de messenmaker. Vgl. Meskens. 1329 Symon Kanivet, Montignies (CSW II); 1440 Pierot Canivet, Ktr. (BAELDE).
|
FD |
Canivet |
-ez, Kanivé. 1279-80 «Jakemes Cani-vés li carpentiers» RegTournai, 1616 «An-thoine Canivet», «Marye Canivet» Princip-Chimay, 1623 «Bastien Canivet» DénChi-may; surnom: anc. fr. canivet, anc. norm.-pic. quenivet, pic., rouchi canivet ‘petit canif FEW 16, 337. Comp. Kinif.
|
JG |
Canjels |
zie Caignau.
|
FD |
Canler(s) |
Canlaire: PlN Canlers (PdC). 1350 Adan de Canlers.Atrecht(NCJ).
|
FD |
Cann, van |
zie van de Kan.
|
FD |
Cannaert |
au génitif: Cannaerts. Soit dérivé en -aert de Van der Canne, d’après la seigneurie ter Kanne à Courtrai, Marke et Zwevegem (FlOcc), cf. 1398 «Piètre Cannaert» Courtrai, soit surnom: forme néerl. de fr. canard [FD].
|
JG |
Cannaert(s) |
(de) Cannart, Kannaerts: 1. Afl. van Van der Canne. Het Goed ter Kanne op Kortrijk-Buiten, Marke en Zwevegem (DF VII) heeft lange tijd aan de famille Cannaert behoord. 1398 Piètre Cannaert; 1399 Rugger van der Canne, Ktr. (DEBR. 1970); 1402 Jan Kannaert (broer van) Kateline Kanne, Moorsele (Wez. f°38). – 2. Fr. canard: eend (zie i.v.).
|
FD |
Cannau(x) |
-ea(ux), zie Canaux.
|
FD |
Canne |
zie Kane.
|
FD |
Canne, (de) |
zie (de) Kan.
|
FD |
Canneel |
Profess. ,,Cannelle ». ,,Mar-chand d’épices ». N08 131, 154.
|
EV |
Canneel |
zie Caneele.
|
FD |
Cannegem, van |
zie van Caneg(h)em.
|
FD |
Cannegieter |
zie Kannegiesser.
|
FD |
Cannepin |
Ca(e)nepenne: Afl. van Lat. cannabis: hennep. Ofr. canepin: (hennepen) beurs, tas, zak. BerBN. 1340 Johannes Canepin (MORLET).
|
FD |
Cannesier |
zie Cansier(e).
|
FD |
Canneyt |
zie Canet, van Canneyt.
|
FD |
Canneyt, (van) |
(van) Canneijt, van Caneyt: 1. PlN, wellicht < Casnoit in Hérin bij Valencijn, Rom. cassanetum, Fr. chênaie: eikenbos. Of Canet in Marquise (PdC) (DF VII)? 1687 Adriaene van Caneyt, Ardooie (DEWULF 1977,2); 1741 Maerten van Canneyt, Rs. (MARICHAL); 1748 Jacobus van Canneijt, Pittem (KWII). – 2. Of PlN < Rom. cannetum: plaats waar riet groeit, b.v. Keneit, Caneit in Graach (Trier) (TW).
|
FD |
Cannie |
Canny: 1. Gedemouilleerde vorm voor Cagnie. – 2. Evtl. PlN Canny (Oise), ise e. Perrin Canny, Goudun (MORLET).
|
FD |
Cannière |
1. Proven. Carnière (Loc.). — 2. Profess. Cannière, ,,Filet de pêche ». ,,Fabric. de filets ou pêcheur ». N° 131.-
|
EV |
Cannière, (de) |
zie Decarnières.
|
FD |
Canno(o)t |
-oo(dt), zie Carnoy.
|
FD |
Cannon |
V. Chanoine.
|
EV |
Cannoot |
Canoot. Probabl. forme néerlandaisede Carnoy [FD], comp. Lannoot < Launois.
|
JG |
Cannuyer |
Forme altérée de Caluyer, Calluyère, nom détoponymique : lieu rempli de cailloux, carrière. – Bibliogr. : C. Cannuyer, Le NF Cannuyer, VW 57, 1983, 171-3.
|
JG |
Cannuyer |
Profess. Cannier (Artisan qui canne les chaises).
|
EV |
Cannuyère |
-uyer: Var. van Calluyère (7/n-wisseling): plaats met keien; zie Callewier (C.CANNUYER, W1983,171-3)-
|
FD |
Canny |
zie Cannie.
|
FD |
Cano |
zie Carnoy.
|
FD |
Canon |
1631 «Claude Canon (de Sedan)» forgeron émigré en Suède; p.-ê. simple surnom: anc. fr. canon ‘tuyau’ ou, plus récent, fr. canon. – Dans les mentions suivantes : 1273 «Canon», «Wauteleit le fil sa file Canon» CartOrval, apparemment prénom fémin. en -on d’origine germanique.
|
JG |
Canon |
-on(n)e, Canoen, Quanon(n)e: Fr. chanoine, Pic. cano(i)ne: kanunnik. 146 e. Gilbert Chanoine; 1394 Jehan le Canoyne (MORLET); 1584 Jan Canon, Aw. (AB).
|
FD |
Canon |
-on(n)e, -oen, zie Chanoine.
|
FD |
Canon(ne) |
V. Chanoine.-
|
EV |
Canonne |
Quanonne. 1259 «Baudon le Canon-né» ChartesHainaut, 1444 «Sandkin le Ca-none» TerreJauche, 1682 «le sieur Jhérome Canone» Treignes; nom de charge: pic. canone ‘chanoine’ FEW 2, 218a.
|
JG |
Canonnier |
Nom de métier: fr. canonnier.
|
JG |
Canonnier(s) |
Canoniers: BerN van de kanonnier, de bediener van het kanon, het geschut.
|
FD |
Canoo(t) |
Canoy, zie Carnoy.
|
FD |
Canoot |
cf. Cannoot.
|
JG |
Canoy |
Peut-être surnom : w. canôye ‘paresseux, indolent’ FEW 22/1, 93b.
|
JG |
Canquelin |
Var. van Coquelin, met n-epenthesis.
|
FD |
Cans |
zie (de) Cant.
|
FD |
Canse |
Cansse, Kanse(n), Lâchante: Fr. chance, Pic. cance < Lat. cadentia: val van de dobbelsteen > gelukkige worp bij het dobbelen, geluk, kans. BN voor de dobbelaar. 1226 Gillon Cance (MORLET); 1441 Margriete Cole Cansen dochter, Stabroek (MNT488).
|
FD |
Canse |
Canta. V. WAD (Wanz, Wand).-
|
EV |
Canseliet |
Var. de Cancellier (= chancelier).
|
JG |
Canseliet |
zie Cancelier.
|
FD |
Cansier |
Cannesier, Quansier, Ouensier, Kensier: Canissier: rieten mand. BerBN van de mandenvlechter (DNF). 1575 Cancier, Elzele (PDB).
|
FD |
Cansier |
Pour Morlet 167, surnom de vannier: forme contractée de canissier ‘panier fait de roseaux’? Cf. aussi Quensier, Quansier et Kensière.
|
JG |
Cansière |
-iere, Kensière, Quennessière: PlN Canessière: plaats waar riet groeit. Ook PlN Cannessières (Somme). 1468 Elayne de le Canessière; 1439 Collart Canessière, Dk. (TTT).
|
FD |
Canson |
Chanson, Chainson: Pic. Canson, Fr. chanson: lied, zang. BN voor een zanger. Maar de oudste vormen wijzen veeleer op een Pair, op -eçon. 1269 domum Gerardi dicti Canesson, Dottenijs (DEBR. 1980); 1279 Grars Kanessons de Sekelins, Dk. (RL). Vgl. Quinchon.
|
FD |
Cansse |
Probabl. surnom de joueur aux dés, d’après pic. cance, fr. chance ‘lancement des dés, chance’, cf. 1226 «Gillon Cance» [FD].
|
JG |
Cant |
1281 «Watier Cant», 1285 «Jeh. Cant, vallet Gillion de le Mote» DettesYpres, 1298 «Martin Cant» OnomCalais; néerl. kant ‘bord’.
|
JG |
Cant(e), van |
zie van de Kant.
|
FD |
Cant, (de) |
de Candt, (de) Kant, Cans: 1. Mnl. cant: kant, zijde, rand. Ww. kanten: afzomen van laken (DE POERCK 111,67). BerBN voor een kleermaker. 1221 Woitino Cant, St.-Win. (LEYS 1954,162); 1321 Lizebet Cant; 1397 Jan de Cant den sceppere, Ktr. (DEBR. 1971,1970); 1578 Maria Kans = Marie Cans, Bilzen (SCHOE.). – 2. Zie Dechamp(s).
|
FD |
Cant, van de |
zie van de Kant.
|
FD |
Cantaert |
Cantoort: Afl. van Pic. canter: zingen. Naast Canteclaer komt in de Reinaert ook Cantaert als naam van een haan voor. Naam van een zanger. Vgl. De Canter. 1281J. Cantart, St.-Gillis-Waas (HAES.).
|
FD |
Cantaert |
Surnom de chanteur : dérivé en -art de pic. canter ‘chanter’, cf. 1281 «J. Cantart» St-Gillis-Waas [FD] ; cf. aussi Canter(s).
|
JG |
Cantamessa |
-se, -si: Naam voor de kerkzanger, die de mis zingt.
|
FD |
Cantarel(l) |
-ella, -elli, -eul: BN voor een zanger.
|
FD |
Cante, de |
Kan een var. zijn van Decant = Dechamps, maar ook een W. adaptatie van De Canter.
|
FD |
Canteloup |
zie Chantelou.
|
FD |
Cantens |
1268 «Cantinus» DettesYpres, 1367 «Jehan Cantin» Ypres; NF d’origine incertaine, mais qui ne semble pas être une var. de Quentin [FD].
|
JG |
Cantens |
Caentens, Cantin, -yn: Mvl. Cantin. 1268 Cantinus; 1367 Jehan Cantin; 1376 Heinric Cantin, Ip. (BEELE).
|
FD |
Canter |
au génitif: Canters. Nom de profession : moy. néerl. kanter ‘chantre’ ; cf. aussi Cantaert.
|
JG |
Canter(e), de |
Canter(s), Kanters, Canther, Kantere, (de) Cantre, Conter(s), Décante, Cantré, Kantor, (de) Kanter, Cahnter, de Ouanter, Ouanters, Lecant(r)e, Lechant(r)e, Luchantre, Chantre: BerN van de cantor, zanger, voorzanger in de kerk. Pic. Lecantre, Fr. Lechantre. 1273 meester Johans Canters van sinte Donaes, Bg. (CG); 1359 van Janne den Cantere van Casterle, Herentals (V.GORP 1949,15).
|
FD |
Cantfort, van |
van Cam(p)fort, Campforts, van Kantvoorde: PlN Kantvoort: voorde aan de kant, de rand, de grens. PlN Kampfort in Tielen (A): 1362 in Cantvoert, 1432 Cantfort, in ‘t Campfort (HELSEN1978,187). 1368 Cantvoirt, Tnh. (VERB.11,96). 1369 Jan van Cantvoerd, Mech. (V.ING.); 1590 Guillaume van Campfort, Tnh.-Aw. (AP).
|
FD |
Cantigneau |
-igneaux, -igniau, -ineau, -iniau, -iniaux. 1597-98 «Godefroid Cantineau» ComptesNivelles, 1676 «les vesve et hoirs Jean Cantineau» RuageAth; surnom qui peut être de sens multiples: dérivé pic. de fr. chan-teau ‘morceau’, cf. borain cantiau ‘chanteau de pain’ (P. Ruelle, Des NF de Quaregnon).
|
JG |
Cantigneau(x) |
-iau(x), -ieau, zie Cantineau(x).
|
FD |
Cantill(i)on |
-and, Chantillon: Verzwaarde vorm (door n-epenthesis) van C(h)atillon; vgl. Ndl. rantsoen < Fr. ration. Zie Castillion. 1513 Eustachius Cantillon, Lessen; Michael Cantillon, Chièvres (MULIII); 1547 Guillaume Cantillon, Chièvres-Aw. (AP). Naamsverwarring in: 1780). Fr. Cantiniau = Cantillion, Zemst-Bs. (CALUW.). Zie ook Cantineau(x).
|
FD |
Cantillion |
-illon (NF hennuyer). Sans doute dérivé pic. de fr. chantille ‘brique posée de chant’, surnom de maçon, comp. le NF Chantillon (Morlet 200).
|
JG |
Cantillon |
1. Profess. Cbantille, ,,Bri-que posée sur champ ». N. de maçon. N° 131. — 2. V. WAD.-
|
EV |
Cantin |
-yn: 1. PlN Cantin (Nord). – 2. Grafie voor Pic.-Fr. Quentin, HN Quintinus. 1284 Thomas dictus Quentin, Laon (MORLET). – 3. Var. van Cattin (met n-epenthesis). – 4. Zie ook Cantens.
|
FD |
Cant–in |
–aine, -i(g)n(i)eau(x). 1. Profess. Cantinne. N. de cantinier. Nos 130, 131. — 2. Proven. Cantin (Loc. fr.) ou St-Quentin (Id.).-
|
EV |
Cantineau |
-iau(x), cf. Cantigneau(x).
|
JG |
Cantineau(x) |
-aux, -iau(x), -ieau(x), Cantigneau(x), -iau(x), -ieau, Cantinja(e)u: Var. van Catineau, met n-epenthesis; vgl. Cantillon. Metr. Vleivorm van VN Catherine (DNF); vgl. Van den Cantoore. 1726 François Cantineau = Cantign(i)au = Cathinion = Catignon = Cantillion, Château-Cambrésis-Mech. (PDB).
|
FD |
Cantinier |
1665 «Noël Cantinier» Bourg-Namur; p.-ê. fr. cantinier ‘personne qui suit les troupes en campagne pour vendre boisson et nourriture’ (surtout au fém.), mais le mot n’est attesté que depuis 1762 (fr. cantine, résultant d’un emprunt à l’italien, ne l’étant lui-même que depuis 1680) ; sinon, var. de Canti-gneau, -iau, avec changement de suffixe.
|
JG |
Cantinier |
Wsch. var. van Cantinieau, met suffixwissel.
|
FD |
Canton |
1617 «maistre Bernard Canton» Bourg-Dinant, 1627 «Bernard Canton» Bourg-Namur; nom topographique: fr. canton, au sens ancien de ‘coin, angle’ (comp. Duculot, Delculée) ou au sens moderne; cf. aussi Descantons.
|
JG |
Canton |
-oni: Ofr. canton: hoek. Voor wie aan de hoek woont (DNF).
|
FD |
Canton |
Surnom: p.-ê. moy. pic. canion ‘chaînon’, ou bien norm., fr. dial. cagnon ‘petit chien’ FEW 2, 183b, comp. Ca(g)niaux, etc. [CH].
|
JG |
Cantoore, van den |
zie Catoir(e).
|
FD |
Cantoort |
zie Cantaert.
|
FD |
Cantor |
Profess. ,,Chantre » ou ,,Chanteur » (Latinisation). Synon. : Kan-tor, Kanter. Nos 145, 197.-
|
EV |
Cantr(a)in(e) |
V. Chantraine.-
|
EV |
Cantraine |
1279-81 «Jehans Canterainne», 1365 «Gillot Canteraine pelletier» Taille-Mons; forme pic. de Chantraine, topon. fréquent (= lieu où chantent les grenouilles). Cf. Chant(e)raine.
|
JG |
Cantraine |
zie Chantrain(e).
|
FD |
Cantre |
-é, zie de Canter(e).
|
FD |
Cantrelle |
zie Chantereau.
|
FD |
Cantrin |
-yn, zie Chantrain(e).
|
FD |
Canty |
zie Cattier.
|
FD |
Cantyn |
zie Cantin.
|
FD |
Canu. |
1382 «Jan Canus» Leers-et-Fosteau; surnom: forme pic. de chenu ‘qui a des cheveux blanchis par l’âge’ FEW 2, 239a, cf. aussi Chanut et Le Chanu, Lecanu.
|
JG |
Canva(t) |
-asse, zie Canevat.
|
FD |
Canvat |
(NF de la région de Couvin), Canvasse (NF plutôt liégeois, Soumagne). 1423 «Chris-tofle de Canevaz monnoier» RôleParis, 1492 «Jehan Lescourt dit Canevas» ChartVincennes (Montlignon), 1780 «Pierre Canva» Charleroi; surnom de fabricant ou de marchand de toile: anc./moy. fr. chenevas, chanevace, anc. flandr. canevach, moy. fr. canevas ‘grosse toile de chanvre’, fr. mod. canevas ‘grosse toile dont on se sert pour doubler les habits’ FEW 2, 212a. Comp. aussi, comme noms de métier à Beauvais (site PatRom), 1292 «Emelyne le Canevachiere», 1317-18 «Raoul le canevachier» = «Radulphus le Canevachier».
|
JG |
Canvenberghe, van |
van Canverberghe, zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cap |
Surnom: fr. (d’origine occitane) cap ‘tête’ FEW 2, 334a; ou bien graphie négligée de fr. cape (manteau), cf. 1275-76 «Watelés Cape et Beghinette s’amie» RegTournai, 1279-81 «Phelipres Cape» ComptesMons. Cf. aussi Caps.
|
JG |
Cap(p)elaere |
Afkomstig van Kappel. Zie Van Cappel.
|
FD |
Cap(p)ens |
Var. van Coppens.
|
FD |
Cap, (de) |
zie Cappe.
|
FD |
Capa(e)rt |
zie Cappaert.
|
FD |
Capals |
Limburgse FN. Duister. 1730,1750 Capals, Meeuwen, Bocholt L (PDB).
|
FD |
Capan(ne) |
Capanna, Cappan: It. capanna: hut. Naar de woonplaats. Fr. FN Caban(n)e.
|
FD |
Capart |
1. Car. phys. ,,Grosse tête ». N° 261. — 2. Car. vestim. N° 266-
|
EV |
Capart |
Capaert, Cappaert (formes néerl.). 1366 «Jhan Cappaert» Courtrai, 1444 «Cap-part» TerreJauche; probabl. surnom de porteur de cape.
|
JG |
Cape |
zie Capet.
|
FD |
Capel |
Cappel, Kapel, Chap(p)el, Capeel, Cappeele, Capeau, -eau, Capiau(x), Cappiau, Capieau(x), Chapaux, Chapeau(x): Ofr., Opic. capel, Mnl. capeel, Pic. capiau, Fr. chapeau: hoed, hoofddeksel. BerBN voor de hoedenmaker of BN. Vgl. Hoet. 1199 Gerardi Capiel, Dk. (SMTI); 1296 Jehans Capiaus, PdC (BOUGARD); 1398 Rogier Capel = Roeger Cappeel, St.-El.-Vijve (DEBR. 1970); 1340 Maria relicta Pétri Chapiaul (MORLET).
|
FD |
Capel |
Cappel. Forme pic. de fr. chapeau, cf. Capiau.
|
JG |
Capel(l)ot |
Coplo: Dim. van Pic. capel: hoed.
|
FD |
Capelaere |
zie Cappelaere.
|
FD |
Capele |
zie Capelle(n).
|
FD |
Capelier |
-iez, Cappelier, -iez, Caplier (forme contractée). 1275-76 «Mehaut l’amie Baudet le Capelier», 1280-81 «Jehan li capeliers de feutre» RegTournai, 1302 «Rogiers li Capeliers li englès» LoiTournai, 1365 «Phelipprart le Cappellier tellier» TailleMons; forme pic. de chapelier.
|
JG |
Capelier |
-iez, zie Chapelier.
|
FD |
Capelle |
Cappelle; Capellen (forme néerl.). 14e s. «Sainte de le Capelle» DénLens, 1365 «Jak Cappelle tellier» TailleMons, 1660 «Guillaume Capelle» Ladeuze; formepic.de fr. chapelle.
|
JG |
Capelle(n) |
Cappelle(n), Cappele(n), Kapellen, Kappelle, Kapel, Capele: 1. BerBN voor de kapelaan of kapelmeester, iemand aan wie de zorg voor een kapel opgedragen is. Vgl. Chapelle. 1418 Govaert in de Capelle, momber onser Vrouwen capelle, Ht. (GESSLER). – 2. Korte vorm voor Van der Capelle, Van Capellen of De la Capelle. -3. Var. van Capel, Capeel. 1268 Symon Capelle, Ip. (BEELE); 1333 fundum Joannis Capelle, Ktr.; 1398 Pieter Cappelle, Wev. (DEBR. 1971,1970).
|
FD |
Capelle(n), van |
van Cappel(l)en: PlN Kapellen (A, VB) of Kapelle-op-de-Bos (VB), St.-Ulriks-Kapelle (VB) of enig ander Kapelle. Ook wel < Van der Capelle.
|
FD |
Capelle, van de |
van de Cappelle, vande Kapelle, van de Caperles, van der Cap(p)el(len), vander Cappelen: Verspreide PlN ter Kapel(le): kapel. 1393 van Grielen van der Capellen; 1396 van Janne van der Capelle, Izg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Capelleman(s) |
Cappel(le)man(s), Cappeleman, Capellman, Kapelman: 1. BerN van de kapelmeester, opzichter over een kapel; of kapelaan. – 2. Afl. van Van de(r) Capelle. 1347 Jan Capelmans=J. Cappelman, Tn. (C.BAERT); 1453 Jan Capelleman, Lier (FRANS).
|
FD |
Capello |
-li(ni), -luto, -outo, zie Cappello.
|
FD |
Capenberg(he) |
-berg(h)s: 1. PlN Kapenberg in Mortsel (A) (ROEL. 1942), Opwijk (VB) (LIND. 1930) en Oostakker (1234 Capenberghe). Zie ook AAV 41.1346 Henri de Capenberghe; 1457 Cornelis van Capenberghe, Mech. (GPM); 1389 Goden van Capenberch, Mazenzele (BOLSEE); ±1400 Hennen vanden Linden van Capenberghe, Asse (VERBESSELT 51). – 2. PlN Kapenberg in Höxter (NRW) of Cappenberg in Selm (NRW). Ook Kappenberg in Bork (Munster, NRW): 1593 Melchior van Cappenberch, Munster-Aw. (AP).
|
FD |
Capenol |
Capenolle. Var, francisée de (Van) Coppenolle. – Bibliogr. : Fr. Debrabandere, Capenol, dans De Leiegouw 26, 382.
|
JG |
Capenol(le) |
zie (van) Coppenolle.
|
FD |
Capens |
zie Cappens.
|
FD |
Caperles, van de |
zie van de Capelle.
|
FD |
Capernolle, van |
zie (van) Coppenolle.
|
FD |
Caperon |
cf. Capron.
|
JG |
Caperon |
zie Capron.
|
FD |
Capers |
zie Capper(s).
|
FD |
Capet(te) |
-é, Chap(p)ey: BN: kapmanteltje, kapje. 1380 Jehan Capette, Laon (MORLET); 1428 Jehan Capette, Bergen (Par. 1975,133-6).
|
FD |
Capette |
1375 «Jehan et Jehanne Capette» Ladeuze, 1417 «Hanin Capette» PolyptAth; probabl. surnom fém. : capette ‘petite tête, têtue »?
|
JG |
Caphaert |
zie Cappaert.
|
FD |
Capiau |
-iaux, -ieaux. 1289 «Alars Capiaus» CensNamur, 1426 «Jehan Cappiel» Taille-Soignies; surnom: capiau, forme pic. de fr. chapeau. Cf. aussi 1496 «le joene Grande Johan de Capeal de fier» CoutStavelot.
|
JG |
Capiau(x) |
-ieau(x), zie Capel.
|
FD |
Capiaumont |
Capiomont: PlN Chapeaumont in Quenast (WB). 1396 Gillis van Cappellemont, Vloesberg(DEB-).
|
FD |
Capiaumont |
Proven. Chapeaumont (Dép. Quenast).
|
EV |
Capier |
1280-81 «Jehennés Capiers li mon-niers» RegTournai; forme pic. de chapïer, chantre qui porte la chape, ou bien fabricant de chapes.
|
JG |
Capier |
Zoals Fr. FN Chapier BerN van de maker van kappen, kapmantels.
|
FD |
Capillon |
Capilion: Dim. van Ofr. capel: hoed.
|
FD |
Capiot |
-od, Capi(i)o, Capyo: Dim. van cape: kap(mantel) of grafieën voor Capiau.
|
FD |
Capiot |
Vu la répartition du nom, en Limbourg et dans la région de Visé, ce NF peut être difficilement une var. de Capiau(x) ; p.-ê. dimin. de fr. cape (vêtement) [FD].
|
JG |
Capit(t)e |
zie Chapitre.
|
FD |
Capitain(e) |
-eyns, -(e)yn, -ani(ni), -an(i)o, -ant, -ao, zie Kapitein.
|
FD |
Capitaine |
1. Capitaine de la jeunesse du village. — 2. Ancien officier. N° 143.
|
EV |
Capitaine |
Capiteyn (forme néerl.). Nom de métier ou de dignité : capitaine (grade à l’armée, ou bien chef de la Jeunesse).
|
JG |
Capite |
-itte. Peut-être aphérèse d’Agapite, lat. Agapetus (cf. Morlet, NP Gaule II, 15), avec initiale assourdie? Ou bien anc. pic. capitre ‘chapitre de chanoines, etc.’ (MH).
|
JG |
Capitte |
Car. phys. ,,Petite tête ». N° 26l.
|
EV |
Capl(a)in |
zie Chaplain.
|
FD |
Caplé |
Capelet, dim. van Capel.
|
FD |
Caplier |
cf. Capelier, -iez.
|
JG |
Caplier |
zie Chapelier.
|
FD |
Capmaker, de |
de Capmae(c)ker: BerN van de maker van (mantel)kappen. Vgl. Cappe, Capier. 1326 Jan de Capmakere, Ip. (BEELE).
|
FD |
Capoen |
Cappoen. 1394 «Torrekin Capoen» Courtrai; surnom: moy. néerl. kapoen ‘chapon’, mais aussi, au fig. ‘pauvre diable, garnement’ [FD].
|
JG |
Capoen |
V. Cappoen.-
|
EV |
Capon |
1. Car. mor. ,,Poltron ». N° 282. — 2. Car. phys. ,,Chapon » (Dial. pic.). ,,H. paraissant dépourvu des attributs de la virilité ». NOB 257, 26l, 288, 293. Synon. : Cap-pon. Kapon.
|
EV |
Capon |
Capone, Caponi(o), Chap(p)on, Cappon, Kapon, Cap(p)oen, Cap(p)uyns: Ofr. chapon, Pic. capon > Mnl. capoen: kapoen, gesneden haan, stakkerd > deugniet, schurk. 1123 Albertus Capun, Gt. (GN); 1199 Lebberti le Capon, Dk. (SMTI); 1276 Johanne Capon, Ip. (BEELE); 1394 Torrekin Capoen, Ktr. (DEBR. 1970). Voor on > u(i)n, vgl. Fr. oignon > Wvl. andzjoen, azjuun, Zndl. ajuin. 1373 Jan Capuyn, Mech. (HB 680); 1406 Heyn Capuyns goet, Bs. (PEENE). – Lit.: C. HANTON, KCTD 1995,132-8.
|
FD |
Capon |
Cappon. 1199 «Lebberti le Capon» Tournai, 1279-80 «Karons Capons» RegTournai, 1285 «Jehans Capons» DettesYpres, 1677 «Pierre Capon» Ethe; pic. capon, fr. chapon [fr. capon ‘poltron’ ne date que de 1808 FEW 2, 268a], cf. DicPatRom 1997, 32-40. Cf. aussi Cap(p)oen, Cap(p)uyns et Chapon.
|
JG |
Caporal |
1683 «Henry Baijot le Cap[or]al» NPLouette; surnom de militaire: moy. fr. (depuis 1571) caporal FEW 2, 344a.
|
JG |
Caporal |
-ale, -ali, Korporaal: Fr. caporal < It. caporale: korporaal, brigadier.
|
FD |
Capou(ill)- |
-et, -ez. Profess. ,,Cuisi-nier ». (Chapouler, ,,Découper » Anc. fr.).
|
EV |
Capouet |
Capou is een Zuidfr. var. van Capon (DNF). 1380 Colart Caponnet, Laon (MORLET).
|
FD |
Capouillet |
-ez, -iez, Capouet. Dérivé pic. de fr. chape, cf. w. liég. tchapoûlète ‘capuchon de totteuse’ FEW 2, 272a [JH]. – Une forme pic. du NF fr. Chapoulier qui, selon Dauzat 110, serait un surnom de boucher qui fait du hachis [FD], est peu probable, le verbe invoqué, anc. éapoular, étant du domaine occitan. Cappaert, cf. Capart. Cappe. Surnom: fr. cape (manteau); cf. aussi Cap et Caps.
|
JG |
Capouilliez |
-et, -é, -ez: Dim. van Fr. FN Capoul < Occ. capolar: in stukjes hakken. BerBN van de kok die gehakt maakt (DNF). 1551 Anthonius Capeulet, Bavik (MULIV); 1763 Adrianus Capouillet, Glain-Aw. (AP).
|
FD |
Cappa(e)rt |
Capa(e)rt, Caphaert, Kapper(t): BN voor iemand die een kap draagt, b.v. een kloosterling, monnik, broeder, ook uitgetreden kloosterling. 1344 domum Johannis Capparts; 1366 Jhan Cappaert, Ktr. (DEBR. 1971,1970).
|
FD |
Cappaert |
1. V. Capart. — 2. Proven. Kapaarde, ,,Terre défrichée à la hache », N° 238.
|
EV |
Cappan |
zie Capan(ne).
|
FD |
Cappe |
Kappe, (de) Cap: Mnl. cappe, Lat. cappa: (mantel)kap. BN voor iemand die een kap draagt; vgl. Cappaert, Capron. Of BerBN voor de maker van kappen; vgl. De Capmakere. 1250 Willelmum dictum Cappa, Marke (DEBR. 1980); 1421 Coppin Cappe, Moerkerke (PARM.).
|
FD |
Cappe |
V. Cape.
|
EV |
Capp–eau |
-iau, -iot, -el, -eliez. V. Chapeau.
|
EV |
Cappeele |
-el, zie Capel.
|
FD |
Cappel |
cf. Capel.
|
JG |
Cappel, (van) |
Kappel: PlN Kappel, korte vorm van Sint-Janskappel, Oostkappel en Westkappel (FV). 1374 Willem van Capple, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cappelaere |
Ethnique: originaire de Kappel, topon. fréquent [FD].
|
JG |
Cappelaere |
Proven. ,,De Kappel-le(n) » (Loc. et LD.). Nos 208, 212.
|
EV |
Cappeleman |
zie Capelleman(s).
|
FD |
Cappelie(r) |
-iez, Cappéliez, zie Chapelier.
|
FD |
Cappeliez |
cf. Capeliez.
|
JG |
Cappelle |
Cappellen. Proven. Cappelle (LD.), Kappellen (Loc.).
|
EV |
Cappelle |
cf. Capelle.
|
JG |
Cappelle- |
zie Capelle-.
|
FD |
Cappelle, (de) |
Var. van Capel, Capelle of Van de Capelle.
|
FD |
Cappellin |
zie Chaplain.
|
FD |
Cappello |
-li(ni), -etti, -etto, Capello, -li(ni), -luto, -outo: It. capello: hoed. Vgl. Capel.
|
FD |
Cappelman(s) |
zie Capelleman.
|
FD |
Cappendijck |
-dy(c)k: PlN. Vgl. Kabbedijk.
|
FD |
Capper(s) |
Capers, Kaper(s): BN voor de drager van een kap (vgl. Cappaert) of BerN voor de maker van kappen. 1290 Heinemanne den Cappere, Bg. (CG).
|
FD |
Cappiau |
zie Capel.
|
FD |
Cappier |
Profess. Marchand de chapes (Dial. pic). N° 158.
|
EV |
Cappittel |
zie Chapitre.
|
FD |
Cappo(e)n |
-uyns, zie Capon.
|
FD |
Cappoen |
Cappuyns. 1. Car. mor. ,,Espiègle » ou ,,Poltron. — 2. Proven. N. de terre dont la redevance était d’un coq par an. — 3- Car. phys. H. paraissant dépourvu des attributs de la virilité. V. Capon.
|
EV |
Cappoen |
cf. Capoen.
|
JG |
Cappon |
cf. Capon.
|
JG |
Cappron |
zie Capron.
|
FD |
Cappucci(o) |
Capucci(o): It. cappuccio: kap. BN of BerBN.
|
FD |
Cappuyns |
Capuyns. Comme le précédent, forme néerl. de Capon [FD]?
|
JG |
Capras |
-asse, -ace, w. liég. Caprasse. 1659 «JeanCapras» DénSalm; prénom: lat. Caprasius, fr. Caprais (nom d’un saint). Capron, Caperon. 1275-76 «Ernoules Caperons» RegTournai, 1276-77 «Colars Caperon» CharitéTournai, 1280-81 «Willars Caperons» RegTournai, 1417 «Jakemes Capron» Polypt-Ath, 1509 «Jenin Caperon» BourgNamur; forme pic. de fr. chaperon (coiffure).
|
JG |
Capras(se) |
-ace: Patr. HN Caprasius, Fr. Caprais.
|
FD |
Caprasse |
N. de baptême (N. d’un saint).
|
EV |
Capreau |
-iau, -io, zie Carpiaux.
|
FD |
Capron |
Cappron, Caperon, Capront, Caproens, Crap(r)oen, Chap(e)ron, Chapiron, Chapeyron: Ofr. chaperon, Pic. capron > Mnl. caproen: muts, (mantel)kap. 1. BerBN van de kapmaker. 1257 Gerardus Capronmakere, Ip. (BEELE). – 2. BN voor de drager van een kap, evtl. een zotskap. Denk aan de opstand van de Witte Kaproenen in 1382.1212-23 Teodericus Capron, Cent (GN, CG); 1380 Watir Chapiron, Luik (ASM II); 1382 Jan Démets, Caproen, Heule; 1400 cuidam fatuo (dwaas) in Curtraco sive Egidio Caproen, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Capron |
Chaperon (Dial. pic.). V. Chapeau.
|
EV |
Capruyns |
Kaproen, synon. de Kapoen. V. Cappoen.
|
EV |
Caps |
Peut-être génitif de Cap ou de Cappe?
|
JG |
Capteyn |
zie Kapitein.
|
FD |
Capuyns |
cf. Cappuyns.
|
JG |
Capuyns |
zie Capon.
|
FD |
Capyo |
zie Capiot.
|
FD |
Capyot |
cf. Capiot.
|
JG |
Caquan |
-ant, cf. Cacan.
|
JG |
Caquan(t) |
Caucamps, Cocamps, Coquant, Carcan, Carkan, Karkan: PlN Cacamp (NF) en var. met epenthetische r. 1301 Colart de Kakamp, NF (DF VI); 1597 Margriete Cakant, 1639 Jan Carkan, Waasten (DUV.).
|
FD |
Caquelet |
prononcé avec à long en fr., w. (Jalhay) kôklèt. NF fréquent autrefois à Jalhay (cf. J. Feller, Top. de Jalhay), p.-ê. par redoublement affectif de Jacques (A. Vincent, BTD 27, 79).
|
JG |
Caquet |
Car. mor. ,,H. bavard ou médisant ». N° 284.-
|
EV |
Caquet |
-ué, zie Kaket.
|
FD |
Caqueue |
Quaqueux, Cacqueux, Chaqueue, Schaqueue: PlN Caqueue in Ogy (H), Chatqueue in Seraing (LU).
|
FD |
Caqueue |
Quaqueux. Forme pic. de chatqueue, w. tchèkèwe (queue de chat) ‘prêle’, cf. aussi norm. cat-coue ‘roseau à balais’ FEW 2, 531a; cf. aussi Cha(t)queue.
|
JG |
Car |
Généralement surnom: pic. car ‘char’ FEW 2, 426b. – Cf. aussi 1279-80 «Colins Car de Vake» RegTournai = 1240-41 «Nicholao Car-devake» [= chair de vache] CharitéTournai. Cara, Carra. 1709 « Jacque Cara » Bra ; surnom : w. cara ou bot d’cara ‘hotte faite d’éclisses’. Cf. aussi 1308 «dame Maroie de Carra» ComptesMons et 1584 «Ruffm Carasse» RP-Spontin.
|
JG |
CAR |
Racine germanique ayant servi à former des noms de baptême (Dérivé probable de WARI). I. N. simples. Kar, Car- -man(ne), -men, -min(ne);- Kerr, Keer, Ker(re)mans;-Car- -o, -o(e)n, -ion, Carr- Cayr-, Kér-, Cher- -on;- Caers, Keres;-Ke(e)r-, Keir-, Kehr- -en(s);- Ker-, Quer- -sin. II. N. simples avec suffixes. C.- -etto, -itto, -ez, -iz : Car(r)-, Cayr-, Quer- -ette, -ita, -ez, -is. C.- -ino, -ing : Car(r)-, Cayr- -ein ,-yn, Kerinckx. III. N, composés. C.-hard : Car(r)-, Cayr- -a(rt). C.-wald : Car(r)-, Cayr-, Quer- -eau, -ey, -é, -iaux, -iat, -el.
|
EV |
Car(r)ière |
Cariere, Quairière, -iere, Guerrière, Descarrière, de Carrière: Verspreide PlN (Nord, Wallonie): steengroeve. EN voor de eigenaar van een steengroeve of voor een steenhouwer. 1365 Hanin Quairiere; 1454 Jehan Quairière (bezit) une quairière = 1459 Jehan Quairière quairleur descaussines (steengroeve van Ecaussines); 1579 Jehan Quairière, tailleur de pierres; (afstammelingen:) 1706 P.-J. Carrier, maître de carrières; 1688 Remy Carrière = R. Querier, Ecaussines (Par. 1975,275-285,325-347).
|
FD |
Car(r)in |
-yn, -ijn, -ein, Carreyn, Ouarin(g), Kerryn, -ijn, Carens, Karen, Cor(r)in, Corain, Kooring, Corijn(s), -yn(s), -ijnen, -(e)ynen, Corryn(en), -ijn(en), -eynen, Creins, Carrio, zie Careel(s).
|
FD |
Car(r)on |
-oen, Lecaron, Quéron, Cayron, Charron, Charon(t), Charbon, Sar(r)on, Cheron(t), Chéron, Cherron, Siéron, Cheronneaux: BerN Ofr./Pic. carron, Fr. charron: wagenniaker, voerman; W. tchèron. 1219 Balduinus li Karons, H (SMTI); 1298 Johannes le Caron, Kales (GYSS. 1963).
|
FD |
Cara |
Carra, Kar(r)a: Wsch. W. vorm van Carraud/Carreau. 1709 Jacque Cara, Bra (HERB.).
|
FD |
Cara |
Proven. ,,Domaine » (Dialecte breton).
|
EV |
Caraban |
(NF de la région liégeoise). Vu la distribution géographique des deux NF, p.-ê. var. (remotivée?) de Carabin (qui suit), cf. aussi lorr. (Moselle) kèrèban ‘charlatan, brocanteur’FEW ll,290a.
|
JG |
Carabin |
Karabin. 1600 «Pierre Le Carabin», 1623 «Philippe Carabin» BourgNamur; nom de profession: moy. fr. carabin ‘soldat de cavalerie légère au 16e s.’ FEW 11, 290a, d’où au fig. ‘fanfaron’. À noter aussi les sens (probabl. secondaires) de pic. (Aubers-en-Weppes) carabin ‘petite toupie en bois’ et ‘jeu de cartes’ (Carton et Descamps, 59) [MH].
|
JG |
Carabin |
Karabin: Lichte ruiter, gewapend met karabijn.
|
FD |
Carabin |
Profess ou fonction. 1. ,,Soldat de cavalerie ». — 2. ,,Aide- chirurgien (Le sens actuel du nom, «Etudiant en médecine », n’a pu être pris en considération à l’époque de la fixation des noms).
|
EV |
Carael |
zie Corael.
|
FD |
Carafa |
It. caraffa: karaf. BerBN. 1692 Bertinus Caraffa,L(MULVII).
|
FD |
Caramin |
NF attesté d’abord à Gougnies en 1692, puis dans la région de Gerpinnes au 18e s. (GeneaNet), cf. aussi 1728 «Marie-Thérèse Caramin» Namur, 1781 «Marie Joseph Caramin» Florennes (FyS); probabl. surnom de forme picarde, qui pourrait être car ‘rouet (littér. char)’ qui se manoeuvre à la main [MH]; une forme altérée de Carabin (qui précède) [FD] serait plus étonnante.
|
JG |
Caramin |
Wellicht var. van Carabin, door wisseling b/m.
|
FD |
Caraux |
zie Careels.
|
FD |
Carb- |
-o(n), Carbon(n)- -on, -ez, -elle. V. Charbon.
|
EV |
Carbillet |
(NF hennuyer). Peut-être forme réduite de *Escarbillet, dérivé en -et (non attesté dans le lexique) de pic. escarbille (fr. depuis 1780) ‘fragment de houille incomplètement brûlé’ FEW 17, 56b, comme surnom d’ouvrier mineur?
|
JG |
Carbon |
Carbon(n)e, Corbonne, Charbon, Schabon: Pic. carbon, Fr. charbon: (houts)kool. BerBN van de kolenbrander, die houtskool maakt. Vgl. Carbonnier. 1294 Jehan Poulain dit Carbon, Montreuil (CMM); 1298 Wouter Carboen, Oostkerke (CG); 1325 Jehan Charbon=Jehans Carbons, Kamerijk (MANTOU 1972, 504).
|
FD |
Carbon |
Surnom: pic. carbon, fr. charbon. Cf. 1459 «Katron [= Catherine] li Carbonne» Ladeuze.
|
JG |
Carbon(n)el(le) |
-ez, Carboneel, -eil, Carbonneaux, Charbon(n)el, Charbonneau: Dim. van Fr.-Pic. c(h)arbon: kool. BerBN van de kolenbrander. Vgl. Carbon. 1207 Baudes Carbonels; 1256 Tibers des Carboniaus, Atrecht (NCJ); 1227 Bartholomeus Carbonel, St-Amand (MORLET); 1551 Joos Carboneel, Ktr. (MONB. 90).
|
FD |
Carbonez |
-onné, -onnez. 1265 «Ermengars Carbonée» Forest (Nord); participe passé pic. d’anc. fr. charbonner ‘noircir avec du charbon’. Cf. aussi 1279-80 «Carbenée Maine-aveule» RegTournai.
|
JG |
Carbonnelle |
Dérivé de pic. carbon, fr. charbon. Cf. 1472 «Jehan Carbonnel» Montquintin, 1499 « as hoirs Carbonniel » TerrierNaast.
|
JG |
Carbonnet |
Carbonez, Corbonné: Dim. van c(h)arbon: kool. BerBN van de kolenbrander. Vgl. Carbon-nel(le). 1392 Jehan Carbounée, Comp. (MORLET).
|
FD |
Carbonnier |
zie Charbonnier.
|
FD |
Carbot(t)e |
Aferesis van escarbot: tor, kever. BN (DNF).
|
FD |
Carbote |
Var. de Scarbotte?
|
JG |
Carbys |
Profess. Carpier (Etang où l’on élève des carpes). N. d’éleveur.
|
EV |
Carcan |
Car. mor. ,,Condamné à une peine criminelle ». (Le carcan, collier des forçats). Carkan, Karkan.
|
EV |
Carcan |
Carkan. Surnom: fr. carcan (régio-nalement, le mot a le sens de ‘joug à porteur, fardier de grande dimension’), mais aussi w. (Givet) carcan ‘personne rebelle’, ard. ‘personne de mauvaise volonté’ FEW 2, 36 Ib; ou bien fr. carcan ‘gibet’, soit comme sobriquet injurieux (comp. w. potince), soit comme nom indiquant l’origine (carcan est attesté comme toponyme), soit encore comme nom d’enseigne [JL. NFw].
|
JG |
Carcan |
zie Caquan(t).
|
FD |
Carcassonne |
PlN (Aude).
|
FD |
Carchon |
Peut-être dérivé de pic. car ‘char’, mais non dimin. en -eçon de (Ri)card.
|
JG |
Carchon |
zie Garçon.
|
FD |
Cardea(u) |
Cardia: Patr. Korte vorm van Ricardeau, dim. van Ricard. Vgl. Cardin.
|
FD |
Cardeau |
Probabl. dérivé par aphérèse de Ricardeau, dimin. pic. de Richard.
|
JG |
Cardijn |
Cardyn. Soit forme néerl. de Cardin < Ricardin, dimin. pic. en -in de Richard, soit de Conradin, hypocor. de l’anthrop. germ. Koen-raad [FD].
|
JG |
Cardijn |
-yn: 1. Zie Cardin. – 2. Patr. Uit Conradin, vleivorm van de Germ. VN Koenraad. Zo blijkt de familie Cardijn uit Halle af te stammen van de It. militair Corradini, die in de laatste jaren van de 16e e. militair gouverneur van die stad was (N.W. X,12-2).
|
FD |
Cardin |
-ijn, -yn, -inet, -ini, Chardin, Carden: Patr. Korte vorm van Pic. Ricardin, Fr. Richardin, vleivorm van Ric(h)ard, de Germ. VN Rijkaard.
|
FD |
Cardina(e)ls |
Sobriquet. N. d’allure ou évocation de rôle.
|
EV |
Cardinael(s) |
-aal(s), -al(e), -aud, -aux, -eau, -as, Chardinal, Kardinaels, Kardynal, Caerdinael, Cardenal, -as, Cardeynaels, Cardeijnaels, Cardina(e)l, Caerendael: BN naar de gelijkenis of het verband met een kardinaal. Vgl. Bisschop. Of naar een huisnaam, b.v. 1699 Au Cardinal, Luik (RENARD 272). 1230 Waltero le Cardenal (SMTI); 1281 Lippinus Cardenal, Ip. (BEELE); 1382 Pauwelin Cardenael, Geluwe (DEBR. 1970).
|
FD |
Cardinal |
Cardinael, génitif néerl. : Cardinaels, Cardeynaels. 1286 «li hoir Cardenal» CartLessines, 1308 «Ulebaus li Cardenaus» ComptesMons, 1326 «Colars li cardinaal» Ladeuze, 1365 «Jehan Cardenaul» Taille-Mons; surnom: fr. cardinal FEW 2, 365 (avec sens dérivés divers).
|
JG |
Cardock |
PlN Caradoc (Herefordshire) of de erin besloten Britse VN Cradoc. 1302 Boidin Cardoc; 1311 Willaume Cardok, PdC (BOUGARD); 1722 Mattheus Cardock, FV (VERGR. 1972,31).
|
FD |
Cardol |
NF attesté à Stembert depuis 1761, en provenance d’Abbeville dans la Somme; p.-ê. surnom d’ouvrier en rapport avec le traitement de la laine, dérivé du fr. carder ‘peigner la laine avec des cardes’ FEW 2, 370-1.
|
JG |
Cardol |
V. WARD.
|
EV |
Cardon |
Cardoen (forme flam.). 1270 «Willaume Cardon», 1289 «Margrite Cardon» DettesYpres, 1280-81 «Maroie Cardons» RegTournai, 1296-1302 «Gillot le Cardon», «Jehans Cardons» ImpôtArtois, 1624 «Isaac Cardon (de Sedan)» émigré en Suède, 18e s. «Henri Cardon» Dorinne; surnom: forme pic. de fr. chardon. – Secondairement, forme aphé-résée de Ricardon, dimin. de Richard. Cardon de Lichtbuer (famille anoblie en 1864). Ajout en 1891 du nom de la seigneurie de Lichtbuer (baronnie de Huysse, FlOr), autrefois propriété de la famille.
|
JG |
Cardon |
Cardoen(s), Caridon, Chardon, Cherdon, Sardon(s), Serdon(g)s: 1. Fr.-Pic. c(h)ardon: kaarddistel, wolkammer. BerBN van de wolkammer of van de kaardenmaker; vgl. De Caerdemakere (BEELE). 1216 Johannem Cardon = 1220 Joh. Cardoen, Oudenburg (LEYS1954,163); 1280 Caninus Cardo(e)n, Ip. (BEELE); 1296 Henric Caridoen, Bg. (CG). – 2. Patr. Korte vorm van Ric(h)ardon, vleivorm van Ric(h)ard, de Germ. VN Rijkaard. Vgl. Cardeau, -in, -ot.
|
FD |
Card–on(e) |
-oen, -yn. 1. V. Chardon. — 2. V. WARD.
|
EV |
Cardot |
Chardot, Sardo: Patr. Korte vorm van Ric(h)ardot, vleivorm van Ric(h)ard. Vgl. Cardon. 1313 Jaque Chardot, Parijs (MICH. 1951,170).
|
FD |
Cardron |
Chard(ey)ron: Var. van C(h)ardon met gepersevereerde r.
|
FD |
Cardron |
Pour Morlet 171, forme contractée de Carderon, dimin. de Cardier (= cardeur)?
|
JG |
Cardyn |
cf. Cardijn.
|
JG |
Caré |
Carez, Carré, Carrez. 1600 «Carez»Cerfontaine; surnom: fr. carré (au sens de ‘trapu’).
|
JG |
Caré |
zie Carré.
|
FD |
Careel(s) |
-el(le), Carre(e)l, Coreel, Oueyrel, Cairel, Carreau(x), -aud, Caraux, Car(r)iaux, Car(r)io, Caria(t), Lecareaux, Quaireaux, -iau(x), -ia(t), Ouéreaux, Kero, Kéro, Quer(i)o, Querriau(x), Quérriaux, Quériat, Queriat, Caira: 1. Ofr. carrel, Fr. carreau > Mnl. quareel: tegel, gebakken steen. BerBN van de tegelbakker: 1390 Jacob de Ojiareelmakere, Ktr. 1382 Marnette Quareal, Luik (AVB); 1385 Hugues Carreau; Guiot Carrel = G. Quarrel (MARCHAL); 1398 Grielkin Quariels, Meulebeke (DEBR. 1970). – 2. Ofr. carrel: schoeisel. 1298 Climence qui fait quarriaus = 1299 Climence la Galochiere, Parijs (MICH. 1952,393).
|
FD |
Careel, |
Carreel, au génitif: Careels. Forme néerl. de Cariau(x), Carreau.
|
JG |
Careelman |
-mont: Verhaspeling van Karreman?
|
FD |
Carein |
zie Carrin.
|
FD |
Careje |
zie Carré.
|
FD |
Carel(le) |
zie Careel(s).
|
FD |
Carel(s) |
zie Karels.
|
FD |
Carels |
V. CARL.
|
EV |
Carels, |
cf. Karel(s).
|
JG |
Carelsberg(h) |
PlN Carlsberg bij Grûnstadt (RP).
|
FD |
Careman(s) |
zie Karreman.
|
FD |
Caremans |
cf. Carman(s).
|
JG |
Carème |
Carême, Carem(m)e, Quarem(m)e, -e(s)me, -enne: Ofr. quaresme < Lat. quadragesima: veertigste dag voor Pasen, vasten, (ook) vastenavond (W). BN, vgl. Vastenavond. Ook aïs VN: ±1300 Quaremiaus li Goudaliers, PdC (BOUGARD). 1306 Lambechons Qiiareme, Luik (AVB); 1365 Jehan Quaresme, Bergen (DE COCK).
|
FD |
Carème |
-ême, -eme, -emme. Surnom: fr. carême, désignant l’homme qui jeûnait (ou, par antiphrase, qui ne jeûnait pas); le nom (ou son dérivé) a été utilisé aussi comme nom de baptême, ainsi ± 1300 «Quaresmiaus li Goudaliers» OnomCalais. – Dans un certain nombre de cas, aussi du NL Corswarem, w. cwarème (Lg), ainsi 1645 «Gisleine Coarem» Wavre [d’où le nom du poète, Maurice Carême 1899-1978, né à Wavre]. Cf. aussi Quarem(e).
|
JG |
Caremme |
1. Proven. Quaremme (Dial.) ,,Corswarem ». — 2. Car. phys. „(Figure de) carême ». — 3. N. de circonst. ,,Enfant né à l’époque du carême ». N° 301.
|
EV |
Caréna |
Carena(s): 1689 Ignatius Caréna, Aw. (MUL VII).
|
FD |
Carens |
zie Carrin.
|
FD |
Carer |
zie Carreer.
|
FD |
Cares |
zie Carré.
|
FD |
Carès |
Caris. 1317 «la dite dame feme Caris» CartValDieu, 1664 «Catherine Caris» Bourg-Namur; aphérèse de Macharis, fr. Macaire.
|
JG |
Carette |
1. V. Charrette. — 2. V. CAR.
|
EV |
Carette |
Carrette, Carret, Charette, Charret: Pic. carette, Fr. charrette: wagen, kar. BerBN van de voerman. Vgl. Carre. 1388 Hennequin la Carete…pour un cheval (MARCHAL); 1389 Jehan Carrette, Ip. (BEELE); 1396 Jan Karette, Vloesberg (DE B.).
|
FD |
Carette |
Carrette. 1286 «Aalis Carète» Cart-Mons, 1302 «Jakemes Carète c’on dist le Conte» LoiTournai, 1557 «Loyse Carette» BourgNamur; forme pic. de fr. charrette.
|
JG |
Car–ey |
-ez, -iat, -iaux. 1. V. Carré. — 2. V. CAR.-
|
EV |
Carey(e) |
Carez, zie Carré.
|
FD |
Carez |
cf. Caré.
|
JG |
Caria(t) |
-iaux, zie Careels.
|
FD |
Cariat |
Var. de Cariaux avec la désinence nam. -la.
|
JG |
Cariaux |
Carreau, -iau, -iaux. 1200 «Henricus Carreals» CartOrval; fr. carreau (avec désinence pic.); surnom de métier, qui a pu désigner l’artisan fabriquant des carreaux d’arbalète ou bien celui qui fait des carreaux de pierre, de tuile, etc. ; cf. aussi Quairia, -aux et Careel(s).
|
JG |
Caridon |
zie Cardon.
|
FD |
Carier |
-ière, zie Carrier, -ière.
|
FD |
Caries |
1294 «Robers Caries» CensNamur; forme pic. du prénom Charles. « Dérivés du thème Cari- : Carlet, Carié, comp. Charlet. – Carlin. 1280 «Hannekin Carlin » DettesYpres, 1517 « Marie le Carlin » AidesHainaut; dérivé pic. en -in du prénom C(h)arles, cf. aussi «1700 Carlinne Houdru» NPLouette; ou bien de moy. pic. carlin ‘pièce de monnaie d’origine italienne’ FEW 2, 393b. – Carlo, Carlot, comp. Chariot. — Carion.
|
JG |
Carijn |
zie Carrin.
|
FD |
Carillon |
Cor(r)illon: BerBN van de beiaardier, die het carillon bespeelt. 1388 Geoffroy le Carreillon (MARCHAL). Of var. van Carion.
|
FD |
Carin |
Quarin. Surnom ou nom d’origine: w., rouchi carin ‘chartil, appentis’ ; ou bien var. de Carrin [FD].
|
JG |
Carin |
zie Carrin.
|
FD |
Cario |
zie Careel(s).
|
FD |
Carion |
1. Profess. ,,Carilloneur ». — 2. V. CAR.
|
EV |
Carion |
Carillon. Fr. carillon, surnom de sonneur, de carillonneur. Mais est à noter aussi l’emploi du type rcarillom au sens de ‘charivari’ dans le domaine picard, cf. R. Pinon, Les noms du charivari en Wallonie…, ACAA 49, 1982-83, 388 [MH].
|
JG |
Carion |
zie Charrion.
|
FD |
Caris |
cf. Carès.
|
JG |
Caris |
cf. Caries.
|
JG |
Caris |
Karys, Karisse, Kairis, Keeris, Ker(r)is, Ker(r)es: Patr. Korte vormen van de Gr. HN Makarios. Vgl. Macharis. 1283 Willem Karis son van Werme (OGO, CG); 1372 Arnoldo Carijs, Diest; 1372 Art Karis, Tn. (C.BAERT); 1374 Machari de lecor = Carijs van den Jekeren (BLO VI); 1431 Macharius dictus Kerys, Den Bosch (GOR. 50).
|
FD |
Carissimo |
-aux, Car(r)issemaux, Carrissimo, Carris(s)emou: It. carissimo: liefste.
|
FD |
Carité |
Charité, -te, Queritet, Sarite: Opic. caritet, Pic. carité, Fr. charité: liefde, liefdadigheid. BN. Vgl. E. Charity. 1228 Ermentrus Karetee; 1213 Bertremiu Caretee; 1322 Maroie Carités, Atrecht (NCJ); 1296 Robert Charité, Parijs (MICH.); 1361 Jean dele Cariteit, Luik (ISP).
|
FD |
Carkan |
cf. Carcan.
|
JG |
Carkan |
V. Carcan.
|
EV |
Carkan |
zie Caquan(t).
|
FD |
Carkers |
Mnl. carker: kerker. BerBN van de gevangenbewaarder? 1396 Kateline Skerkers, Melden(DEB.).
|
FD |
CARL |
,,Homme ». Racine germanique ayant servi à former des N. de baptême. Apparentée à WARI. V. ce N. I. N. simples. Cari, Karl;- Carie, Charle(s), Kar-, Keir-, Ca(e)r- -ell, els, Carol–us, -y, Charlus (Latinisation), Carlo, Kar(e)lsen. II. N. simples avec suffixes. C.- -etto, -otto : C(h)ariot. C(h)arl- -et, -ot, -otteaux. C.-ino : Carlin. III. N. composés. C.-bald : Karlebo. C.-bari : Cari- -eer, -ier.
|
EV |
Carl(e) |
Carli, zie Karels.
|
FD |
Carlaire |
Carier. Var. de Carlier, avec cas sujet en –ator [JL, NFw].
|
JG |
Carlaire |
Carle(e)r, Charleer: Noordoostfr. var. van C(h)arlier, met aparté dial. ontwikkeling van -ariu (carlarius) tôt -e(i)r (MONJOUR, MANTOU 109). 1240 Hugo Carlarius, St-Q. (MORLET); 1652 Charleer, Mech. (MERTENS).
|
FD |
Carlé |
zie Charlet.
|
FD |
Carle(e)r |
zie Carlaire.
|
FD |
Carleer |
cf. Carlier.
|
JG |
Carlens |
Génitif néerl. du dimin. en -in de Caries (ci-dessous) [FD].
|
JG |
Carlens |
zie Karlin.
|
FD |
Carles(s) |
Carlès: 1. E. FN Carless, Carelesse: zorgeloos. 1260 Margaret Kareles, Cambridge (REANEY). – 2. Patr. Pic. vorm voor Charle(s).
|
FD |
Carlet(ti) |
Carley, zie Charlet.
|
FD |
Carlier |
[7e NF le plus fréquent en Hainaut], Carliez, Carleer (forme néerl.). 1279-81 «Lambins li Carliers», 1342-43 «Carlier de Boussoit» ComptesMons, 1499 «Ernoul le Carlier» TerrierNaast, 1598 «Jean Carlier» DénWavre; pic. carlier, anc. fr. charlier, w. tchôrli ‘charron’ ; cf. aussi Carlaire, -er, et Carly.
|
JG |
Carlier |
-i(ez), -y, Callie(r), -ié, -ies, -iez, Calier, -ié, -ie(z), Caljé, Calje, Lecarlier, (le) Charlier, Charlie(rs), Chalier, -i(ez), Challier, Scharlier, Schallie(r), Sarlie, -y, Serlie: BerN van de wagenmaker of voerman. Ofr. charlier, Pic. carlier. De vormen C(h)al(l)ier en Schallier door ass. rl/ll. 1275 Jehans H Careliers, Lessen (VR io8r°); 1321 Wetins le Carliers, Ktr. (DEBR. 1971); 1388 Willaume Carrellier, voiturier (MARCHAI); 1399 van Jan Carliere, Ktr. (DEBR. 1970); 1710 Jacobus Scharlier, FV (VERGR. 1972, 107).
|
FD |
Carlier |
Profess. 1. ,,Charron » (Dialecte). — 2. Carrelier. Fabric. ou vend, de carreaux de ciment.
|
EV |
Carlin |
cf. Caries.
|
JG |
Carlo(t) |
Carlon, cf. Caries.
|
JG |
Carlot |
Carlo(o), Chariot, Charelost, Chalot, Charloteau(x), -aux, -iau(x), -teau(x), -tiaux: Patr. Vleivormen op -ot(el) van VN Charles, Pic. Caries. 1281 Willelmus Carlot; 1389 Chaerloot den Keitelare, Ip. (BEELE); 1282 Waltero Carlin = 1296 Wautier Carlot, Kales (GYSS. 1963).
|
FD |
Carls(en) |
Carlsohn, Carls(s)on: Patr. Zoon van Karel.
|
FD |
Carlton |
Fréquente E. PlN Carl(e)ton uit Karlatûn: omheinde vesting (town, tuin, Zaun) van de vrije kerel (Karel).
|
FD |
Carlu |
(NF très répandu en Hainaut et dans les Flandres). Sans doute surnom: pic. carlu, boul. carluis ‘courlis’, oiseau de mer dont le cri est signe de mauvais temps FEW 2, 1188a [MH].
|
JG |
Carlu(s) |
PlN Carlus (Tarn), Carlux (Dordogne). 1757 Passchier Carlue, Tielt (KWII).
|
FD |
Carlucci(o) |
Carlozzi, Carlotti: Patr. It. afl. van VN Carlo = Karel.
|
FD |
Carly |
w. nam. Cârli. 1627 «Nicolas Carly», 1640 «Johan Carlier = Carli» émigrés en Suède; la prononciation wallonne du NF ne paraît pourtant pas en faveur d’une var. w. en -i, fr. -1er de Carlier. Plutôt génitif lat. de Caries, cf. Carlus (ci-dessus) et Carolus.
|
JG |
Carly |
zie Carlier.
|
FD |
Carm- |
-iaux, -oy. V. Charme.
|
EV |
Carman |
Carmane, -anne (formes francisées), au génitif néerl.: Carmans, Caremans, Carremans. 1276 «Willaumes Carreman», 1277 «Guillos li Carreman» DettesYpres, 1594 «Paul Carmanne dit de la Roche» BourgDinant, 1629 « Henry Carmanne » Fron-ville; nom de profession: moy. néerl. karre-man ‘charretier’, devenu en w. liég. cârmane ‘longue charrette à ridelles’ DL; cf. aussi Kar-remans, Kerremans.
|
JG |
Carman(n)e |
Carmans, zie Karreman.
|
FD |
Car–manne |
-min(ne), -men. V. CAR.
|
EV |
Carme, de |
Carmen, Carmes, Carme, Lecarme, Lecan(n)e, Lekan(n)e, Lekaene: BN Fr. carme, W. cane < came: karmeliet. Vgl. Carmeliet. Zie ook Ducarme, Van Carmere. 1280 Hannekin die Caermere, Bg. (CG).
|
FD |
Carmeau |
1675 «Léonard Crameau [sic] (…) Mabille Vervier, rlc de feu Léonard Carmeau (…) feu Léonard Quarmeau» (not. Liég.), 1693 «Pierre Carmiau» BourgNamur; sans doute surnom, comparable à Carême, etc., formé sur le dimin. de celui-ci FEW 2, 1389b, comp. Quarmeau, Quermia [JL, NFw].
|
JG |
Carmeau |
-aux, -iau(x), Quarmeau, Quermia, -nia, Karmel: 1. Dim. van Pic. carme, Lat. carpinus: haagbeuk. 1255 Jachemes Quaremel, Atrecht (NCJ); 1311 Hughe Quaremmele, Mech. (JOOSEN). – 2. Evtl. < Quaremiaus, dim. van quadragesima, quaresme, quarême; zie Carême. Pic. quaresmel, carmiô(s)\ vastenavond. 1411 Colart Quaremyaul, Nijvel (AAV).
|
FD |
Carmelez |
Carmelet, dim. van Pic. carme: haagbeuk.
|
FD |
Carmeliet |
Karmelita: BN voor een pater karmeliet of ex-karmeliet. Vgl. Kermer, De Carme.
|
FD |
Carmeliet |
Surnom: forme flam. de fr. carmélite.
|
JG |
Carmen |
Metr. Sp. VN, naar de feestdag van Nuestra Sefiora del Carmen: Onze-Lieve-Vrouw van de Karmel. Zie de Carme.
|
FD |
Carmere, van |
Mnl. carmer: karmeliet. Hier wellicht: van de Karmel.
|
FD |
Carmiaux |
Carniaux. À rapprocher sans doute de pic. carmiô(s), carniô(s) ‘carnaval’ ALW 3, 320a, comp. Cormau(x), Cormeau [MH] ; sinon, dimin. de pic. carme, carne, fr. charme (esp. d’arbre).
|
JG |
Carmiaux |
zie Carmeau.
|
FD |
Carmichael |
Carmiggelt: Schotse PlN Carmichael in Lanarks. Brits ker: fort, vesting (DS).
|
FD |
Carmois |
-oy, Ducarmois: Pic. Carmoit < Lat. carpinetum: plaats waar haagbeuk groeit. PlN in Zullik, Meslin-l’Evêque, Moustier-lez-Frasnes en Stambruges (H), Bever (VB). vgl. Carnoy. 1713 Michael de Carmois, Jehonville (MUL VII).
|
FD |
Carmois |
-oy. 1235 «Englebert del Carmoit» Ghislengien [BR], 1358-59 «Colars dou Carmoit» PolyptAth; nom d’origine: collectif de pic. carme, fr. charme; cf. Carnoy.
|
JG |
Carmon |
1574 «Lambert Carmont» Statte (Huy); nom d’origine: ferme de Carmont, à Couthuin (Lg).
|
JG |
Carmon |
Ducarmon: PlN Carmont in Couthuin (LU). 1574 Lambert Carmont, Hoei (HERB.).
|
FD |
Carnail(le) |
Carneillie: Opic. carnaille: het geheel van spieren. BN voor een gespierde kerel. 1330 dat Betten Carnalies was = Bette Carnailles, Gb. (GAUBL.).
|
FD |
Carnaille |
1676 «les hoirs Louis Carnaille» RuageAth; surnom: anc pic. carnaille ‘ensemble des muscles’, d’où ’embonpoint’ FEW 2, 381b, cf. aussi 15e s. «Johan Carnapial» Châ-telet. – Un dér. (bien que non relevé par FEW 2, 407) de carpinus ‘charme (arbre)’ ne doit cependant pas être exclu [JL, NFw].
|
JG |
Carn–al |
-aud, -iaux, -el. 1. Profess. ,,Charnière ». N. d’artisan (Dialecte pic). — 2. Car. phys. ,,Temps pendant lequel l’Eglise autorisait l’usage de la viande ». N. de gros mangeur. — 3. V. Charme.-
|
EV |
Carnas |
-a(t): PlN Carnas (Gard)?
|
FD |
Carnaud |
zie Carnel.
|
FD |
Carnawal |
Carnewa(e)l, Carnuwal: 1. It. FN Carnavale, Carnevale. 1592 Vinc. Carnaval, Genua-Aw. (AP). – 2. Zie Van Cornewal.
|
FD |
Carne, de |
zie Ducarme.
|
FD |
Carneillie |
Wegens de a ligt een var, van Carnaille het meest voor de hand, maar een var. van Corneille is heel goed mogelijk, vanwege de onvaste voortonige klinker (vgl. Carrin = Corijn, Carael = Corael).
|
FD |
Carnel |
-iel, -eau(x), -aud, -iau(x), -ioux, Charnel, -elle, -eau, -iau(x): Ofr. charnel, Pic. carnel: bloedverwant, vriend. 1419 Jan Carnau, St.-Win. (VERGR. 47); 1663 Fil. Charnel, Hamme-Aw. (AP).
|
FD |
Carnet |
-é, -ey, -ez, -es, Charnet: Dim. van Pic. carne/carme, Fr. charme: haagbeuk.
|
FD |
Carnevale |
-val(l)i, Carnovale, -vali: It. BN. Vgl. Vastenavond. Ook VN1143 Carnevalis del Bene, Brescia (PDB).
|
FD |
Carnewa(e)l |
zie Carnawal.
|
FD |
Carnewal |
Carnaval (Carro navale, Réjouissances vénitiennes). 1. N. de circonst. Epoque de la naissance. — 2. Car. mor. N. d’H. débauché, de viveur. N° 271.
|
EV |
Carniau(x) |
-iel, zie Carnel.
|
FD |
Carniaux |
cf. Carmiaux.
|
JG |
Carnie(r) |
Charni(er), Karnier, Karny, Lécharny: Pic. carnier, Ofr. charnier: slager; ookslagerij, vleeshuis. BerN. 1208 Margerite Carnier; 1234 Margerite ad Carneram feme Willaume del Carnier = 1260 feme Willaume Carnier; 1230 Jehans Garni li macecliers, Atrecht (NCJ); 1399 Ysac Carnier, Ktr. (DEBR. 2000′).
|
FD |
Carnier |
1668 «Pierre Carnier» BourgNamur; forme pic. d’anc. fr. charnier ‘boucher’, plutôt que de fr. charnier ‘échalas’ FEW 2, 407a.
|
JG |
Carn–ier |
-y. 1. Profess. ,,Boucher » (Dial. picard.). — 2. Car. phys. Mangeur de viande. — 3. V. Car-nière(s).
|
EV |
Carnière |
zie Decarnière(s).
|
FD |
Carnière(s) |
Proven. Loc. (« Cimetière »).
|
EV |
Carnioux |
zie Carnel.
|
FD |
Carnol |
(NF de la région d’Eupen). Nom d’origine: Karnol, à Walhorn (cf. Boileau, Top. dial prov. Liège, 80) (comm. R. Radermecker).
|
JG |
Carnol |
PlN Karnol in Walhorn (LU).
|
FD |
Carnonckel, (de) |
de Carnonkel, (De)carnoncle: Verhaspeling van een onbegrepen naam. Wsch. een PlN. Hypercorrect voor Quaregnon (H)? 1666 Karel Carnonckel; 1725 J.B. Carnonckel, Edingen-Aw. (AP); 1679 Petrus Carnoncle; D. Caronculus; 1685 Jacobus Carnonkel, Edingen; 1701 J.B. de Carnonckel, Aat (MUL VI-VII); 1708-32 M. J. de Carnoncle, Aat-Gent (PBG).
|
FD |
Carnotensis |
Afkomstig van Chartres (Eure-et-Loir): 1127 Carnotum. 1433 Dyonisius Contenti, Carnotensis diocesis (MUL 1,30); 1624 Joannes Carnotensis, Kerniel. – Lit. : F. DEBRABANDERE, VS1994,415.
|
FD |
Carnotensis |
Ethnique: lat. Carnotensis, de Chartres (Eure-et-Loir), lat. Carnutum. –Bibliogr. : F. Debrabandere, De FN Carnoten-sis, VIStSO, 1994,415.
|
JG |
Carnovale |
-vali, zie Carnevale.
|
FD |
Carnoy |
-oye, Ducarnois, Canoy, Cano(o), Carnot(te), Cannot, -oo(d)t, -oo, Canoot: PlN Carnoy < Lat. carpinetum: haagbeukenbosje. Zie ook Cannois. PlN in Bossuit (WV): 1472 Carnoet, 1481 ant Canoet (LUYSSAERT); Carnoy (Nord, Somme), Carnoie (PdC), La Carnoye in Enquin-les-Mines (PdC). 1230 Haduwidim de Carnoit, St.-Denijs (DEBR. 1980); 1279 Watiers dou Carnoit, Dk. (RL); 1303 van Janne del Carnoye, Bg. (VERKEST); 1376 Megriete Canoets; 1397 Hannekin Karnoit = 1378 Jan vanden Karnote, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Carnoy |
-oye. 1279-80 «Gilles dou Carnoit» RegTournai, 1302 «Jehans Carnois» Loi-Tournai; nom d’origine: collectif en -etum de pic. carne, fr. charme (arbre); cf. Carmois.
|
JG |
Carnoy |
Proven. 1. V. Charme. — 2. Ane. N. de Charleroi. N° 49.
|
EV |
Carnuwal |
zie Carnawal.
|
FD |
Caro |
Carro. 1623 «Jean Biaise et Michiel Caro», 1630 «Michiel Caro de Theux», 1756 «Hubert Caro d’Andrimont» La Gleize; pro-babl. var. de Garot (hypocorist. de Garin) ou de Garrot (en anc. fr. ‘trait d’arbalète’) ; à La Gleize, le o final paraît long (L. Remacle, Parler de La Gleize, 259), cf. Carreau? Cf. aussi Karro.
|
JG |
Caro |
zie Carot.
|
FD |
Car–o |
-o(e)n. V. CAR.
|
EV |
Car–o(n) |
-oen. V. CAR.
|
EV |
Carobel |
zie Courouble.
|
FD |
Caroen |
zie Carron.
|
FD |
Caroes |
zie Carous.
|
FD |
Carol- |
-us, -i, -y. V. CARL.
|
EV |
Carolus |
Carlus. Latinisation de fr. Charles.
|
JG |
Carolus |
Carol(i), Caroly, Carol(l)o: Patr. Carolus, Lat. vorm van de Germ. VN Karel. 1352 Henrici Karoel,Tn.(C.BAERT).
|
FD |
Caromio |
Wsch. grafie voor Carmiau.
|
FD |
Caron |
Carron. 1255-56 «Caron d’Englemaresc» ChirTournai, 1444 «Jacquet le Caron» AidesNamur, 1552 «Nicolas Caron» Subsi-desNamur; forme pic. de fr. charron.
|
JG |
Caron |
zie Carron.
|
FD |
Carot |
Caro, Carroot, Kar(r)o, Charot, Saro(t), Sarro: Pic./Fr. dim. van car/char: wagen. BerBN van de voerman. 1250 Petrus dictus Karos = Karot, Carot, Jupille (HERB.); 1420 Jean Sarrote=Jehan Charotte, Bergen (CCHt); 1520 Aernoudt Sarrot= Serro(o)t, Aardenburg (VAN VOOREN 30).
|
FD |
Carou(h)y |
zie Caroyer.
|
FD |
Caroubel |
Néerlandisation de Courouble?
|
JG |
Caroubel |
zie Courouble.
|
FD |
Carous |
Caroes: Var. van Zuidfr. FN Carroux: wagenmaker (DNF).
|
FD |
Carouy |
-oyer, -oyez, Carrouhy, Carroyer. Nom de profession: anc. pic. caruier ‘laboureur’ FEW 2, 425a, cf. 1506 «Martin du Moulin caruyer» Ladeuze.
|
JG |
Caroy |
Caroy- -er, -ez, Carrouhy. Profess. Charroi. N. d’entrepreneur de transports. C(h)arroyet. N. d’ouvrier qui se sert de la charrue. -N° 131.
|
EV |
Caroy |
Carroy(s): Pic. vorm van Fr. charroi: wagenvervoer, wagen. BerBN voor de voerman. Of voor de ploeger, zoals Caroyer (DNF). 1324 Martin Caroy, Choisy (MORLET).
|
FD |
Caroy |
Carroy, Carroys. Forme pic. de fr. charroi.
|
JG |
Caroyer |
-ez, Carroyer, Carruyer, Car(r)ouhy, Carouy, Karoui, Carovis, Cheruwier, Ché-, Cheruvier, Ché-, Cher(r)uy: BerN Opic. caruier, Ofr. cheruwier: landbouwer < ploeger. Afl. van Fr. charrue: ploeg. 1777 Adr. Fr. Cheruwier, Ophain-Bs. (CALUWAERTS).
|
FD |
Carp(e) |
Karp, Karpe(n): BN Fr. carpe: karper. Vgl. De Kerpel, Carpiaux.
|
FD |
Carpantier |
cf. Carpentier.
|
JG |
Carpantier |
zie Charpentier.
|
FD |
Carpay |
-eau, -eaux, -iaux. 1280 «molendinum Gerardi Carpeal» PolyptLiège, 1350 «Hubin Carpiau» FiefsLiège, 1444 «Werson Carpeal», «cortil qui fut Carpial» TerreJauche, 1449 «Bodart Carpeau» AidesNamur; dimin. de fr. carpe, d’où w. liég. carpe ‘carpillon, petite carpe’, au fig. ‘enfant remuant et espiègle’ FEW 2, 398a. Cf. aussi Carpreau.
|
JG |
Carpay |
zie Carpiaux.
|
FD |
Carpe |
1564 «Adrien Carpe» BourgNamur; surnom de taciturne, de peu bavard: fr. carpe (poisson). Cf. aussi Carpay, -eau, Carpet et Carpreau.
|
JG |
carpe |
Car. mor. N. d’H. silencieux. Diminutifs : Carp- -ay, -eau(x), -iaux, -et(te), -ez, -ey, -on, -yn, -ein. Avec suff, péjoratifs : Car-part. N° 250. Latinisation : Carpa.
|
EV |
Carpeau(x) |
zie Carpiaux.
|
FD |
Carpels |
Surnom (au génitif): ouest-flam. karpel, kerpel ‘carpe’, cf. De Kerpel. Comp. le précédent.
|
JG |
Carpels, (van) |
zie de Kerpel.
|
FD |
Carpen- |
-t, -tier, -tiez. Profess. .Charpentier » (Dialecte pic.).-
|
EV |
Carpent |
Opik. carpent: timmerwerk, gebint. BerBN van de timmerman. Vgl. Carpentier. Of W. hypercorrecte grafie voor Carpin?
|
FD |
Carpent |
Probabl. var. de Carpin.
|
JG |
Carpentier |
-iez, Carpantier. 1280-81 «Jehan li Carpentiers ki fu fius Sohier le Carpentier des Causfours» RegTournai, 1497 «Thirion Carpentier» DénKain, 1561 «Querin Carpentier» Arbrefontaine ; forme pic. de fr. charpentier, largement répandue aussi en zone wallonne (où le NF Carpentier est plus fréquent que Charpentier)
|
JG |
Carpentier(s) |
-ter, zie Charpentier.
|
FD |
Carpentrie |
1. Profess. N. de charpentier (Dial. pic.). — 2. Proven. C(h)arpenterie, LD.- Synon. : Des-carpenterie.-
|
EV |
Carpet |
1780 «Maximilien Carpet» Charleroi; dérivé anthropon. en -et de Carpe. Cf. aussi 1309-10 «Jehans Carpette» ComptesMons.
|
JG |
Carpet |
Karpez: Dim. van Carpe.
|
FD |
Carpiaux |
Carpeau(x), Carpay, -aij, Carpreau(x), Carpréau(x), Carpriau(x), Carpriéaux, Karpiel, Capreaux, Capriau, Copriau, (de) Caprio: Dim. van Fr. carpe, Opic. carpre: karper. Vgl. Carpe, De Kerpel. 1347 Wouter Carpeel, Tn. (C.BAERT); 1421 Gauthier Carpial, Florennes (AAV).
|
FD |
Carpiaux |
cf. Carpay, -eau(x).
|
JG |
Carpin |
1284 «Johans Carpins» Maubeuge, 1289 «Warnier Charpin» CensNamur, 1429 «Estievenars Carpins» Ladeuze; probabl. forme pic. de l’anc. w. charpine (aussi charpain, m.) ‘esp. de panier’ FEW 2, 405 [*carpin n’est pas attesté comme dimin. de carpe (poisson)].
|
JG |
Carpin |
Dim. van Ofr./fr. carpe: karper. Vgl. Carpiaux. 1284 Johans Carpins, Maubeuge (HERB.); 1375 Jehan Carpin, Noyon (MORLET).
|
FD |
Carpreau |
1524 «Amand Carpereau» Bourg-Namur, 1576 «Maximilien Carpreau» Bourg-Liège; dimin. de l’anc. pic. carpre ‘carpe’ FEW 2, 398a, cf. 1288 «Gilles li Carpre» Dettes-Ypres; cf. aussi Carpay, -eau(x).
|
JG |
Carr- |
cf. Car-.
|
JG |
Carr- |
-ez, -ier, -ière. 1. Profess. N. d’exploitant ou d’ouvrier de carrière. N° 131. (Carrez est l’équivalent de Carrier dans les N. du Hainaut). — 2. V. CAR.-
|
EV |
Carra |
zie Cara.
|
FD |
Carrara |
Stad in Italie (Toscane).
|
FD |
Carraud |
zie Careels.
|
FD |
Carre |
Caer(e), Karre, Kerr(e): BerBN van de voerman. 1303 van Gillise Carremanne = van Gillise Carren, Bg. (VERKEST); 1328 Ghiselini Carre, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Carré |
-ée, -ee, -et, -ez, -ey, Caré, -ez, -es, -ey(e), -eje, Quar(r)é, -ez, Quéré, Queré, Quère, Kairet, Kerré, Cayré, Lequarré, Lecarré, Lacarré: Ofr. carré, quareit, Fr. carré: vierkant. Vgl. De Viercantte (DEBR.i97o). BN voor iemand met geblokte gestalte, of iemand die vierkant, brutaal zijn mening zegt. 1287 Aelidis Caree, Atrecht (NCJ); 1385 Adaem Quareit, Ip. (BEELE); 1393 Janne Quarey, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
carré |
Forme géométrique. 1. Proven. ,,Champ carré ».- N° 239. — 2. Car. phys. ,,H. trapu ».- N° 260.-Formes diverses et diminutifs : Carr-, Quarr-, Quair-, Quer- -é, -ez, -ey, -eau, -iat, -iaux, -el, Lequarré.
|
EV |
Carreau |
-eaux, -iaux, cf. Cariaux.
|
JG |
Carreau(x) |
zie Careels.
|
FD |
Carrebrouck |
zie (van) Kerrebroe(c)k.
|
FD |
Carreel |
zie Careels.
|
FD |
Carreer |
Car(r)er, Carrere, Chareyre: Noordoostfr. ontwikkeling van -ariu tôt -eir, -er (MONJOUR); vgl. Carlaire. Var. van Carrier. 1676 Adriaan Carreer, Waas (VAN G. 22).
|
FD |
Carrein |
Carein, cf. Caryn.
|
JG |
Carrein |
zie Carrin.
|
FD |
Carrel |
zie Careel(s).
|
FD |
Carremans |
zie Karreman.
|
FD |
Carreon |
zie Charrion.
|
FD |
Carret |
zie Carré, Carette.
|
FD |
Carrette |
1. Profess. ,,Charrette » (Dial. pic.). N. de charretier ou de charon, N08 131, 186, 182. — 2. V. CAR.-
|
EV |
Carrette |
zie Carette.
|
FD |
Carrewijn |
-w(e)yn, zie Corewyn.
|
FD |
Carrey |
-ez, zie Carré.
|
FD |
Carreyn |
zie Carrin.
|
FD |
Carriaux |
zie Careel(s).
|
FD |
Carrier |
-iers, Carier, Carrie, Cary, Quairier, Querier: 1. BerN Fr. carrier: steenhouwer. 1270 Maroie Quariere, Atrecht (NCJ); 1235 Vincentius le Quartier, Noyon (MORLET). Soms var. van Carrière. – 2. Pic. carrier: voerman. Zie Charier.
|
FD |
Carrier |
Nom de métier: fr. carrier; cf. aussi Querrier.
|
JG |
Carrière |
Nom d’origine: fr. carrière; cf. aussi Querrière. Éventuellement aussi, anc. pic. cariere, corresp. de l’anc. fr. (voie) charriere FEW 2, 412b(MH).
|
JG |
Carrin |
cf. Caryn.
|
JG |
Carrion |
zie Charrion.
|
FD |
Carrissemeaux |
-oux, Carrissimaux, -au, Carrissimo, Cari-. Var. de Quarmeau, forme anc. «Quaresmeau(x)», etc.
|
JG |
Carrissimo |
Carrissemaux, Carris(s)emou, zie Carissimo.
|
FD |
Carro(n) |
1. Profess. ,,Charron » (Dial. pic). N° 186. — 2. V. CAR.
|
EV |
Carroot |
Zie Carot.
|
FD |
Carrouhy |
Carroyer, zie Caroyer.
|
FD |
Carrouhy |
Carroyer. Profess. Charroyer et Carroyer. H. qui fait des transports par charrette et ouvrier qui se sert de la charrue. (Dial. pic. N° 52).-
|
EV |
Carroy(s) |
zie Caroy.
|
FD |
Carroyer |
-ouhy, cf. Carouy.
|
JG |
Carru(e) |
-us, zie Charue.
|
FD |
Carruet |
Dim. van Pic. carue: ploeg. Zie Charue.
|
FD |
Carruthers |
PlN (Dumfriesshire).
|
FD |
Carruyer |
zie Caroyer.
|
FD |
Carryn |
zie Carrin.
|
FD |
Carsau |
-auw. Formes néerl. de Casseau [FD].
|
JG |
Carsau(w) |
Cassauw(ers): PlN Karsau (BW). 1611 Jan van Carsouwen, Hemiksem (vader van) 1625 Jan Kerssau, Hemiksem (vader van) 1658 Laurentius Cassauw, Niel (vader van) 1695 Joseph Cassauwers, Schelle (VS1967,308-309).
|
FD |
Carsch |
Cars- -auw, -oel, Carta. V. WARD (Warz).-
|
EV |
Carsoel |
Carson, zie Garçon.
|
FD |
Carsten(s(en)) |
zie Christyn.
|
FD |
Carstentaet |
zie Cattenstadt.
|
FD |
Carstgens |
zie Korstjens.
|
FD |
Carta |
zie Cartel.
|
FD |
Cartage |
-ache, Courtauche: Ofr. quartage: meting, recht om het zout te meten. BerBN van de zoutmeter.
|
FD |
Cartage |
Peut-être surnom métonymique de fonction: anc. fr. (Metz) cartage ‘droit de mesurage du sel’ (également lieu où ce prélèvement avait lieu, cf. Gdf 1, 789) FEW 2,1426b [MH]; à noter aussi pic. (borain) cartâche ‘grosse bille en fer’.
|
JG |
Cart–âge, |
-ège. 1. Proven. Carthage (Afrique). — 2. Profess. Terme de viticulture. N. de vigneron. — 3. N. de bapt. Carthag (Saint irlandais).-
|
EV |
Cartal |
Profess. ,,Mesure de capacité ». N. de fabricant ou de mesureur. N° 131.-
|
EV |
Carte |
Cart(h)é, Quartey: Ofr. quarte: inhoudsmaat (kwart), vloeistofmaat (twee pinten). Vgl. Cartel. De vorm Cart(h)é is wsch. dim. quartet, maar ook samengetrokken zijn uit Carité.
|
FD |
Carte |
Surnom : fr. quarte, w. liég. cwdte, mesure de capacité FEW 2, 1423a.
|
JG |
Cart–e |
-on. Profess. N. de fabricant ou de marchand de papier, de carton. N° 131.-
|
EV |
Cartel |
Car. mor. ,,Défi ». N. d’un défieur.-
|
EV |
Cartel |
Cartia (forme nam.), Cartiaux, w. nam. Cârtiau. 1516 «Jehan Cartea» BourgNamur; surnom: dial. fr. cartel ‘mesure de capacité’.
|
JG |
Cartel |
Cartia(ux), Carta: Ofr. quartel, Mnl. quarteel, carteel: korenmaat (1/4). BerBN. 1716 G.J. Cartiau, Mech.(MULVII).
|
FD |
Cartelle |
Surnom: anc. fr. canette ‘mesure de capacité’ FEW 2, 1423b ou pic. quartette ‘quart de tonneau’.
|
JG |
Cartenstart |
-sta(d)t, zie Cattenstadt.
|
FD |
Carter |
E. FN < Pic.-Norm. cartier: voerman.
|
FD |
Carteron |
Ofr. quarteron: vierendeel (1/4 pond); ook wijnmaat. Vgl. Vierendeel.
|
FD |
Carteus |
-eur (forme hypercorrecte). Cf. 1183 «Rodulfus Cartuse» Gand; surnom: forme pic. de fr. chartreux.
|
JG |
Carteus |
-eur, Kerteux: BN voor een kartuizer of iemand die zo ascetisch is als een kartuizer. Carteur is hypercorrect. 1183 Rodulfus Cartuse, Gent (GN).
|
FD |
Carteyn |
zie Courtin.
|
FD |
Carthé |
zie Carte.
|
FD |
Carthery |
zie Catry.
|
FD |
Cartia |
Cartiaux, cf. Cartel.
|
JG |
Cartia(ux) |
zie Cartel.
|
FD |
Cartiens |
zie Coertjens.
|
FD |
Cartier |
1. Profess. ,,Charretier » (Dial. pic, N° 52). — 2. Proven. Quartier, subdivision féodale LD.-
|
EV |
Cartier |
1284 «Copins Cartiers», 1286 «Jeh. li Caretiers, le teincturiers» DettesYpres, 1456 «Henry le Cartier» Silenrieux, 1639 «Dieu-donné Cartier» BourgNamur; forme contractée pic. de carretier, fr. charretier, plutôt que fr. quartier, quart (nom d’origine). Cf. aussi Quartier.
|
JG |
Cartier, (de) |
Quartier, Quarteer, Quert(i)er, Lequertier, Char(e)tier, Carty: Ofr. c(h)arretier, Pic./Mnl. car(re)tier: voerman. BerN. Vgl. De Wagenaere, Carreman. 1268 Lambinum Cartier, Ip. (BEELE); 1293 Wouter Carretier, Bg. (CG); 1296 Martin le Charretier = 1300 Martin qui mainne le chariot, Parijs (MICH. 1952,391); 1321 Willelmo de Quartier, Adorp (C. BAERT).
|
FD |
Cartigny |
1365 «Jehan de Cartignies manouvrier» TailleMons; nom d’origine: Cartigny (Somme).
|
JG |
Cartigny |
Cartignies: PlN Cartigny (Somme), Cartignies (Nord).
|
FD |
Cartigny |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Cartil(l)ier |
Afl. van Ofr. quartel: inhoudsmaat (1/4), korenmaat. BerN van de gezworen (koren)meter. Var. van Fr. FN Cartelier, Cartheillier(DNF).
|
FD |
Cartilier |
Cartillier. 1613 «Jean Cartili» BourgNamur; dérivé en -1er de pic. quartette ‘quart de tonneau’, surnom d’artisan.
|
JG |
Cartois |
zie Courtois.
|
FD |
Carton |
1365 «Robiert le Carton carton» TailleMons, 1780 «N. Carton» Charleroi; forme pic. de charreton ‘charretier’.
|
JG |
Carton |
Char(re)ton, Chariton, Ouerton, Cherton, Serions: BerN van de voerman. Fr. char(re)ton, Pic. carton. 1295 Petrus dictus Carton, St-Q. (MOKLET); 1353 Ysabiaus li Karetons, Dk. (RUELLE 57); 1580 Remy Karton = Charton; 1616 Jean Kerton, Ohain (Midd. 2001,57-86). – Lit.: BdS 1982, nr.i, 9.
|
FD |
Cartoos |
zie Courtois.
|
FD |
Cartreul |
Pic. Cartreux, Fr. chartreux: kartuizer. Vgl. Carteus.
|
FD |
Cartry |
zie Catry.
|
FD |
Cartrysse |
cf. Catrice, -ysse.
|
JG |
Cartrysse |
V. WARD (Ward).-
|
EV |
Cartrysse |
zie Catrice.
|
FD |
Cartuyvels |
Cartuijvels. NF limbourgeois, dont la plus ancienne forme (1328 «Jan Corruvel» Korpt) pourrait représenter « kort uvel », c.-à-d. ‘court mal, courte douleur’ [FD].
|
JG |
Cartuyvels |
Cartuijvels: Limburgse FN. De oudste vorm, nl. Cortuvel, kan het best als ‘kort uvel’ worden ontleed. Oudnederfrankisch uvel = Mnl. ovel, euvel, evel, Ndl. euvel, D. ùbel: kwaad, slecht; kwaal. BN: korte kwaal? 1328 Jan Cortuvel, Korpt (med. A. Stevens); 1350 Johannes dictus Cortuvel, Rummen (Limburg 1958,207); 1463 Willem Corthovelen, Aldenbiesen; 1475 Wouter Corthoevelen, Kozen; 1507 Merten Cartuvelen, Ht. (GESSLER10); 1543+ Merten Cortuwels, Kozen; 1535 Joris Corttuvelen, St.-Tr. (med. J. Cartuyvels, Brussel).
|
FD |
Cartuyvels |
Proven. Gaardheuvels, „Collines aux jardins ».
|
EV |
Carty |
zie Cartier.
|
FD |
Caruso(ne) |
-us(s)i, -uzzi: It. caruso: jongen, knecht, boerenknecht.
|
FD |
Carvalho |
Carwalho, Carvalheira: PlN Sp. Carballo, dial. carvallo, Port, carvalho: eik.
|
FD |
Carver(s) |
Carvels, de Kervel, de Kelver, Kelvert, Deckelver: 1. Afl. van Mnl. kerven, carven: kerven. BerN van de kerver, die op de kerfstok kerft, die een boete bepaalt, die de zetting (belasting) bepaalt; wellicht ook beeldsnijder. Vgl. Kerfyser, De Kerf, D. Kerber, E. Carver. Let op de diss. r/l en de metathesis in Kelver, zoals in E. Calver < Carver en Br. kelver < kervel. 1370 Hermannum Kelvere, St.-Tr. (CSTII); 144.9 Clase den Kerver, Mb. (A. BAERT). – 2. De FN Ceurvels werd in de ige e. verward met Carvers en Curvers: 1803-49 J.B. Ceurvels, Aw.-Merksem (vader van) 1828-71 J.C. Carvers, Westmalle-Aw.; 1832-34 Adr. Curvers, Wuustwezel; 1843-44 J.C. Carvers, Wuustwezel; 1832-58 P. J. Ceurvels, Wuustwezel (vader van) 1859 M.C. Carvers, Wuustwezel (med. G. Ceurvels, Aw.).
|
FD |
Carville |
PlN (Seine-Mar., Calvados).
|
FD |
Carvin |
(de) Kervyn, Kervijn, Kervine, Carwin, Kerwyn, -wijn: PlN Carvin (PdC). 1266 Henricum de Carvins, Cysoing (CAC); 1317 Jehan de Carvin, Atrecht (NCJ); 1317 Jehan Kervin de Saint Omer, Ip.(BEELEi959).
|
FD |
Carvin |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Carwalho |
zie Carvalho.
|
FD |
Cary |
zie Carrier.
|
FD |
Caryn |
1. Carinus, N. de bapt. d’orig. romaine. — 2. V. CAR.
|
EV |
Caryn |
-ijn, -ein, -eyn, Carrin, -ein, Karyn, etc. 1398 «Willem Carijn» Machelen, 1423 «Quyryn Jongheynen» = 1422 «Karyn Jong-heinen» Hasselt; var. de Corijn, Coryn, forme populaire en ouest-flam. de Quirin, nom de saint [FD].
|
JG |
Cas |
Cas(s)e, Caese, Kas: Patr. Korte vorm van de HN Nicasius. Vgl. Caes, Caesens. 1398 Pieter Cas, Har. (DEBR. 1970); 146 e. Jan Cas, Bs.; 1515 Jan Casse, Wambeek (OSTYN).
|
FD |
Cas(s)a(e)rt |
1. V. WAD (Waz). — 2. Car. mor. ,,Casseur ». — 3. V. Chassart.
|
EV |
Casablanca |
It. PlN Casa bianca: wit huis.
|
FD |
Casabona |
zie Cazabonne.
|
FD |
Casaer |
V. Cassart.
|
EV |
Casaer(t) |
Casa, Cassaer(t), -ard, -ar(t), Quassaert, Kassar: 1. Patr. Afl. van Gr. HN Nicasius. Vgl. Caesens. 1418 Cassart Savarijs = 1422 Cassaert Savarijs, Ktr. (DEBR. 1958); 1742 Jacobus Casaert; 1776 Hendericq Casar, Ktr. (KW). – 2. Kassaerd: gebak (KILIAAN). BerBN van een bakker? 1356 Hughe Cassaerts oven, Bs. (PEENE1949); 1396 Jan Cassaert, Berchem (DE B.).
|
FD |
Casaert |
cf. Cassart.
|
JG |
Casagranda |
-de: It. en Occ. PlN: groot huis.
|
FD |
Casal |
Cazal, Chazal: Zuidfr. en Sp. dim. van Casa,
|
FD |
Casanova |
-as, Cazanove, Chazanova: It. PlN: nieuw huis.
|
FD |
Casas |
It./Sp. casa: huis.
|
FD |
Casasus |
zie Cassassus.
|
FD |
Casback |
Kasbach, Cachbach: PlN Katzbach (BEI). 1580 Jaspar Casback, Philippeville (Midd. 1992, 245-274)
|
FD |
case |
,,Maison » (Méridionn.) Proven. Case, Cazals, Cassalette, ,,Petit cazal ».
|
EV |
Case |
huis.
|
FD |
Case |
zie Cas.
|
FD |
Caseau |
Casel, Caziaux. 1240-41 «Hanot Casiel» CharitéTournai, 1296-1302 «Jehans Casiaus, «Cassiax» ImpôtArtois; dimin. de fr. case ‘maison’, cf. Ferme du Cazeau, à Froyen-nes (Ht); ou bien dérivé en -eau, avec aphérèse, du prénom Nicaise (Bougard-Gysseling 188). Cf. aussi Casseau.
|
JG |
Caseau |
Casel, zie Casseel.
|
FD |
Casemacker, de |
zie de Kaezemaeker.
|
FD |
Casembroot, de |
BN, vgl. D. Kasundbrot. Zie ook Wynenbroot. Ook PlN in Oostburg (Z) en St.-Michiels (WV). 1426 Pieter Casenbroot; 1488 Léonard Casembroot, Bg. (DF VI; Bk. 1954,230).
|
FD |
Casen(s) |
zie Caesens.
|
FD |
Casenave |
zie Casneuf.
|
FD |
Casert(a) |
Cassert: It. PlN Caserta in Campanië. 1297 Aczo Casertanus (bisschop van Caserta, Fr. Caserte) (CSJ).
|
FD |
Caset |
Cazet, Cazé, Casset(te), Cassez: Patr. Dim. van HN Nicasius. 1432 Jehan Caset, Bergen (CCGt).
|
FD |
Casetta |
It. dim. van casa: huis.
|
FD |
Caseyde, van de |
van de Caseyn, zie van der Casin, zie Caesens.
|
FD |
Caseyn, van de |
Foute spelling voor Van de Caseyn.
|
FD |
Casier |
-iez, Cazier, Casy, Cazy. 1197 «Casearius» NécrArras, 1276 «Bauduin Casier» Picardie, cf. aussi 1284 «Woits Casiere» DettesYpres; sans doute forme pic. d’âne, fr. chasier ‘panier à claire-voie pour égoutter les fromages’ FEW 2, 457a. L’anc. fr. c(h)asier avec le sens de ‘fromager’ ne paraît pas attesté, même s’il conviendrait comme nom de métier, cf. 14e s. «li Keisier» Flandre française. À noter aussi: moy. pic. casier ‘vieux coffre, meuble usé’ (R. Debrie, Gloss. 93). Cf. Cassier(s).
|
JG |
Casier |
Profess. ,,Marchand de fromage » (Anc. fr.). Synon. : Cas-, C(h)az- -ier, -y. -De la Caserie, ,,De la fromagerie » ou ,,De la maison du ru » (Caserie, Dép. Celles-lez-Tournai).
|
EV |
Casier(s) |
Kasier(s), Cazier, Casie(z), Casy, Cazy, Cassier(s), Cassir, Chasier, Chazy: Ofr. casier: kaashandelaar, kaasmaker. 1197 Casearius, Atrecht (NCJ); 1276 Bauduin Casier, Offémont (MORLET); 1380 Clais Casier, Elverdinge (DELHAYE).
|
FD |
Casiers |
Probabl. génitif de Caster, cf. Casterman (ci-dessus).
|
JG |
Casimi(e)r |
Kasimi(e)r, Kazimier(c)zak, Kazmi(e)r(c)zak: Patr. Poolse HN Casimir(us).
|
FD |
Casimir |
Prénom d’origine polonaise, cf. 1780 «Casimir Pivon» Charleroi.
|
JG |
Casimir |
V. WAD (Waz).
|
EV |
Casin |
Cazin. 1289 «Casins fil Pieron» Dettes-Ypres, 1303 «Henris Casin» Courtrai, 1472 «Cazin» DénLaroche; dérivé de Caes, aphérèse de Nicaes (= Nicaise).
|
JG |
Casio |
Casselo: In PdC komen in 1820 Casseloote en Casteloot voor. Wellicht < Casselot < Ca(r)steloot; zie Kesteloot. 1655 Vincentius Caslot; 1663 Nicolaus Casselot, Namen (MUL VI).
|
FD |
Casir(i)es |
zie Casières.
|
FD |
Casman |
zie Casseman.
|
FD |
Casneuf |
Casenave, (de) Cazenave, -neuve, Cazeuneuve: Ofr. case: landhuis + neuf: nieuw. PlN Nieuw Huis. Vgl. Casanova.
|
FD |
Casnot |
Peut-être forme contractée de Casinot, dimin. du précédent.
|
JG |
Caspar |
Var. de Gaspard, cf. 1758 «Caspar Bodeux du Monceaux» La Gleize.
|
JG |
Caspar |
zie Gaspar(d).
|
FD |
Caspary |
Génitif lat. de Caspar (ci-dessus).
|
JG |
Caspeele, (van de) |
PlN Mnl. kerspel, karspel: kerspel, parochie. 1584 Cornelis Carspeel; Nicolaes Caspeels, Aw (AB).
|
FD |
Casper, de |
Caspers, zie Gaspar(d).
|
FD |
Caspermans |
zie Kasparmans.
|
FD |
Caspers |
cf. Kasper(s).
|
JG |
Caspers |
V. Gaspar.
|
EV |
Caspot |
Surnom: fr. casse-pot; ou bien forme pic. de Chassepot (Dauzat 114).
|
JG |
Casquette |
Dimin. de fr. casque [fr. casquette ne date que de 1820], p.-ê. issu de moy. fr. ( 1556-1704) casquet ‘casque léger et ouvert’ FEW 2, 1435b [MH].
|
JG |
Cass |
1. V. Chasse. — 2. V. WAD (Waz).
|
EV |
Cassaer(t) |
zie Casaer(t).
|
FD |
Cassaert |
cf. Cassait.
|
JG |
Cassagnau |
PlN Dira, van Lat. cassanea: eikenbosje. Vgl. Chassagne.
|
FD |
Cassagne(s) |
Cassan: PlN Cassagne (Dordogne, Hte-Garonne, Aveyron, Lot, Pyr.-Or.) of Cassaigne (Aude, Gers), Cassaignes (Aude) < Lat. cassanea: eikenbosje. Vgl. Chassagne.
|
FD |
Cassai |
NF anversois, sans doute d’origine méridionale (du nom du chêne en occitan).
|
JG |
Cassain |
zie Cassin.
|
FD |
Cassalette |
(NF liégeois). En France, le NF est attesté en Charente-Maritime en 1635 (Genea-Net); sans doute surnom: moy. fr. casselette ‘cassette pour objets précieux’ FEW 2, 312a, comp. Cassette.
|
JG |
Cassalette |
V. Case et Casse.
|
EV |
Cassalette |
Wellicht Mfr. casselette: kistje voor waardevolle voorwerpen (J.G.).
|
FD |
Cassan |
Geadapteerde vorm van Cassagne(s) of PlN Cassan (Cantal) of Cassanes (Nord).
|
FD |
Cassard |
-ar(t), zie Casaert.
|
FD |
Cassart |
Cassard, Cassaert, Casaert (formes néerl.). 1265 «Vivien Cacart (-part?)», 1294 «Lambers Cassars» CensNamur, 1381 «Jo-hanne dite Cassarts» FiefsLiège, 1449 «Colart Cassart courtillier» AidesNamur; surnom dérivé péjoratif en -art de casser: qui casse, qui brise.
|
JG |
Cassassus |
Casasus, Cazassus: Var. van Zuidfr. Casadessus: huis daarboven. 1756 Joannes Cassesus, Gascogne-Gent (PBG).
|
FD |
Cassaubon |
PlN Cazaubon (Gers). Occ. Cazalbon: casal bon: goed huisje (DNF).
|
FD |
Cassauw(ers) |
zie Carsau(w)
|
FD |
Casse |
1. Mnl. cas(se): kist of kast, vooral voor relikwieën of geld. Wvl. kasse: persoon die rondloopt met een kas op de rug om kleine waren te verkopen (DE BO). BerBN van de cassenaer: bedelmonnik die met relikwieënkistjes rondliep of marskramer. Vgl. Cassenaer. 1307 Trise feme Pieron Casse, merchiers, Ip. (BEELE). – 2. Zie Cas.
|
FD |
Casse |
1498 «veuve Loys Casse» BourgNamur; surnom: anc. fr. casse ‘casserole’.
|
JG |
Casseau |
Dérivé en -eau du précédent ou bien var. de Caseau. – À en rapprocher: 1539 «Ge-rardt Casselot le josne» CourVedrin.
|
JG |
Casseel |
Cas(s)el, Cazeel, Caz(e)aux, -iaux, Cas(s)eau, Caussiau(x): 1. Patr. Dim. van HN Nicasius. ±1300 Margrie Casele; Jehans Casiaus, Cassiax, PdC (BOUGARD). – 2. PlN Dim. van case: huis, b.v. Ferme du Cazeau in Froyennes (H) (HERB.).
|
FD |
Cassel |
1. Proven. Loc. fr. -— 2. V. WAD (Waz).
|
EV |
Cassel |
Kassel: 1. Patr. Dim. van Nicasius. Zie Casseel. – 2. Korte vorm voor Van Cassel.
|
FD |
Cassel, van |
1. PlN Kassel (FV). 1337 ser Nycols zuster van Cassele canonc = 1324 domino Nicholao de Casleto, Ktr. (DEBR. 1971). – 2. PlN Kassel (HS).
|
FD |
Casselein |
zie Castelain.
|
FD |
Casselman |
1376 «Jan Casselman» Ypres; ethnique : habitant de Cassel (Nord) ; cf. aussi Kasselaers.
|
JG |
Casselman |
Kasselman: Herkomstnaam van de Kasselaar, afkomstig van Kassel. 1. PlN Kassel (FV). 1376 Jan Casselman, Ip. (BEELE). – 2. Kassel (HS). 1542 Hans Casselman, Wilshausen-Aw. (AP).
|
FD |
Casselo |
zie Casio.
|
FD |
Casseman |
Cassiman(s), Cassimon(s), Kasman, Casman: Afl. van Mnl. casse: kist, kast, relikwiekast, geldkist. BerN van de cassenaer (zie i.v.). -1300 Hugonis Casseman, Ktr. (DEBR. 1980); 1625 Jacobus Cassiman, Lebbeke (is stamvader van de familie) Cassimon, Kalmthout-Essen (VS 1990,312).
|
FD |
Casseman |
Cassiman, -mon. 1300 «Hugonis Casseman» Courtrai, 1625 «Jacobus Cassiman» Lebbeke; dérivé en -mon de moy. néerl. casse ‘caisse, cassette, armoire’, surnom de frère mendiant, de trésorier [FD].
|
JG |
Cassemijns |
zie Cossemijns.
|
FD |
Cassen |
zie Caesens.
|
FD |
Cassenaer |
Ook Ndl. Kassenaar, BerN van de man die met een casse rondliep, een bedelmonnik of marskramer. Vgl. Casse, Casseman. 1750 Cassenaer = Carsenaer, Deftinge (PDB). Is Carsenaer hypercorrect of oorspronkelijk? Dan evtl. uit D. Karchner, Kirchner: koster.
|
FD |
Casserie, van de |
PlN Caserie: stel samenhorende woningen. Caserie bij Celles (H). 1377 Gillis van der Caserie = 1380 Egidium de Caserie = 1383 Egidio de le Caserie, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cassert |
zie Casert.
|
FD |
Casset(te) |
-ez, zie Caset.
|
FD |
Cassette |
Probabl. surnom: anc. fr. cassette ‘boîte’, etc. ; cf. aussi Cassalette.
|
JG |
Casseur |
1. Profess. Semi-francis, de Gâcheur (Dial. pic), ,,Chasseur ». V. ce N. Ou bien : Artisan qui ,,casse » mécaniquement le sucre en pain. Ou encore : Propriétaire d’une casserie de sucre. — 2. Car. mor. ,,H. qui brise facilement ».-
|
EV |
Casseur |
-eus, zie Cacheux.
|
FD |
Casseyen |
Casières, Casieres, Casleris, Casir(i)es, Cassiere: Ofr. casière: kaasmakerij. Vgl. Casier(s). 1232 Rissens Casearia, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Casseyen, van der |
van de Ca(l)seydc, -eijde, van de Cass(e)ye, van de Caseyn, van de Casevn, van der Cassyen, van de Catseye(n), -eyn(e), -ye(n), -ije(n), -ijne, -yne, van de Katsey: PlN Kassei, ter Calseide < Pic. cauchee, Fr. chaussée < calciata. La/Ter Gauchie in Komen, Moorsele, Waasten (DF VII), Calsyde in Adegem (A). 146 e. Alise van der Causide; 1393 Jacob van der Cauchiede, Ktr. (DEBR. 1970); 1374 L. van der Caetsieden = Lambrecht van der Cauchieden, Bs. (BLO V).
|
FD |
Cassez |
(NF de la région montoise). Il semble difficile de voir dans ce NF (avec double -ss-) l’anc. fr. chose, anc. pic. casé ‘vassal pourvu d’une concession viagère sur la terre de son seigneur’, d’où des sens dérivés FEW 2, 450a, quoique les éditeurs des Lois et coutumes de saint-Amand, 1934, 3, y reconnaissent l’anc. pic. cassét [MH]. Peut-être simple part, passé du v. casser, dont le sens ne serait pas immédiat (malformation physique?).
|
JG |
Cassier |
au génitif: Cassiers. Var. de Casier [FD]?
|
JG |
Cassier(s) |
zie Casier.
|
FD |
Cassiere |
zie Casières.
|
FD |
Cassiers |
Profess. Caissier, Trésorier. Synon. : Cassiman.
|
EV |
Cassiman |
Cassimon, cf. Casseman.
|
JG |
Cassiman(s) |
-mons, zie Casseman.
|
FD |
Cassi–man(s) |
-mons. Castadot. 1. V. GAST. — 2. V. Cassiers.
|
EV |
Cassin |
-yn, -ain: Var. van Casin. Zie Caesens.
|
FD |
Cassir |
zie Casier(s).
|
FD |
Cassivelan |
NF d’enfant abandonné dans le tour de l’hospice Saint-Gilles à Namur en 1920; nom aléatoire dans une série commençant par Ça-, ne signifiant pas du tout «quasi vers l’an [nouveau] » (comm. P. Gusbin).
|
JG |
Cass–oth |
-eau. V. WAD (Waz).
|
EV |
Cassye(n), van de(r) |
zie van der Casseyen.
|
FD |
Casta(i)gne |
Castagne, Castanie, Korstanje, (van) Corstanje: PlN Pic. casta(i)gne, Fr. châtaigne: kastanje(boom). 1245 Johanne Castanea = Johannem dictum Castegne, Dk. (SMTI); 1278 Willaumes Castagne, Dk. (TdT); 1280). Castanea = 1283 Jacques Castaigne, Luik (ISC).
|
FD |
Cast–a(i)gne |
-aing, -anie, –e(g)nie(r). V. Chataignier.-
|
EV |
Castado(t) |
Mfr. castadot: pionier, soldaat (HERB.).
|
FD |
Castadot |
Nom de profession: moy. fr. castadot ‘pionnier (soldat)’, également lorr. (Brillon) castadot ‘corvée’ FEW 23, 118b.
|
JG |
Castagna |
-aro, -e(ra), -etti, -i(ni), -ino, -o(la), Castenetto: It. castagna: kastanje.
|
FD |
Castagne |
-aigne. 1275-76 «Estievenes Castagne» RegTournai, 1276-77 «Willaume Cas-taingne» CharitéTournai, 1302 «Jakemon Castagne» LoiTournai, 1527 «Germain Castaigne» BourgNamur, 1540 «Melcyor Castaigne» Hornaing; forme pic. de fr. châtaigne.
|
JG |
Castain |
-aing, cf. Castin.
|
JG |
Castain(g) |
Castin, Castan, Chastin, Chastang, Châtain, -in: Pic. castain, Fr. châtain: kastanjebruin. BN. Of evtl. gedemouilleerde vorm van Casta(i)gne.
|
FD |
Castaman |
V. WAD (Waz).
|
EV |
Castaman |
zie Kersteman.
|
FD |
Castan |
1. Patr. Var. van VN Gaston. 1415 Castan le Maireniers, Luik (HERB.); 1568 Glaudius Castans, Lv. (HENNO). – 2. Var. van Castaing.
|
FD |
Castan |
1415 «Castan le Maireniers» Liège, 1568 «Glaudius Castans» Louvain; p.-ê. var. régionale de Gaston, prénom du sud de la France (Béarn). Une var. de Castagne serait surprenante.
|
JG |
Castaneda |
Castanheta: Sp.-Port. PlN: plaats met kastanjebomen. 1658 P.Fr. de Castanieda, Cent; 1664 Hieronymus de Castaneda, Aw. (MUL VI).
|
FD |
Castanheira |
Port. PlN: plaats met kastanjebomen. 1655 Emanuel de Castaijgnera, Castro-Gandensis (MUL VI).
|
FD |
Castanie |
zie Casta(i)gne.
|
FD |
Castano(n) |
Castanon: Sp. castano: kastanje. 1703 Jacobus Castano, Aw. (MUL VII).
|
FD |
Caste(e)l(s) |
Castel- -a(i)n, -(e)in,-eyns. 1. V. Château. — 2. V. WAD (Waz).
|
EV |
Cast–e(r)man(s) |
-ers. 1. Proven. Caster (Loc.) ou Castert (Dép. Lanaye), avec suff. de proven. N° 212. — 2. V. WAD (Waz).
|
EV |
Casteau |
-iau, -iaux, Castel, -elle, Casteele, -eels (formes néerl.). 1286 «Jehans dou Cas-tel» CartBinche, 1444 «Renchon de Casteal» TerreJauche, 1465-66 «Jehanne Castiau» TailleHoves; forme pic. de fr. château, cf. aussi Cat(t)eau. Aussi nom d’origine: Casteau, pic. castia, castiau (Ht). Cf. aussi Ducastel, -elle.
|
JG |
Casteau |
zie Castel.
|
FD |
Cast–eau |
-iau(x). 1. Proven. Loc. ou L.D. ,,Château ». — 2. V. WAD (Waz).
|
EV |
Castecker, de |
zie (de) Caesstecker.
|
FD |
Casteel(e) |
-eels, zie Castel.
|
FD |
Casteele |
Casteels, cf. Casteau (ci-dessus).
|
JG |
Casteele, van de(n) |
van de Casteel, van de Kasteele, van de Castel(le), van de Casteelen, van de Casteele: Verspreide PlN Kasteel. 1394 Janne van de Castele = 1396 Janne du Castiel, Ktr.; 1398 Willem van den Casteele, Har. (DEBR. 1970).
|
FD |
Castegnier |
Chastanier, Chastagner: Opic. castegnier, Ofr. chastaignier: kastanjeboom. PlN. 136 e. Jehans Chastignier; 1422 Johan Castangier, Laon (MORLET).
|
FD |
Castel |
Castell(e), Kasteel, Casteel(e), -eels, -iels, (de) Catel(le), Cattel(l), (de) Cattelle, Casteau, Casti(e)au(x), Cat(t)iau(x), Catieau, Cat(t)eau(x), Cattaux, -eauw, Quateau, Catteeu(w), Catteuw, Kattouw, Chastel, Châtel, Chattel, Chatelle, Château, Chateau(x): Ndl. kasteel < Pic. castel = Ofr. chastel. BN voor de kasteelbewoner of voor wie in de buurt van een kasteel woont. Vgl. Castelain. Ook korte vormen voor Van de Casteele, Du C(h)astel. 1281 Woitino Casteel, Ktr. (DEBR. 1980).
|
FD |
Castel(l)in |
zie Castelain.
|
FD |
Castel(l)o |
It. castello: kasteel. Vgl. Casteel.
|
FD |
Castel(l)ucci |
-io: It. afl. van Castello, Castelli: kasteel.
|
FD |
Castelain |
Castellain, Ca(s)thelain, Castelein, Cast(e)leyn, -eijn, Casselein, Kastelein, -eyn, -eijn, -yn, -ijn, Castel(l)in, Castelyn(s), -ijn(s), Kesteleyn, -eijn, -ijn, -yn, -in, Cesteleyn, Castellan, Catellan, Cateland, Cat(t)elain, Cat(t)elein, Cat(t)elin, -yn(s), Cat(he)lin, Catelijn, Cathelijn(s), -yn(s), Katlin, Châtelain, -in, Chattlain, Chateleyn, Chatteleyn, -lin: Kastelein < Pic. castelain, Ofr. chastelain: kasteelheer, slotvoogd, plaatsvervanger van de heer; bedrijfsboer, herbergier. 1277 Watiers li Castelains, St.-B.-Vijve (SMT II); 1328 Egidio Castelein, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Castelain |
-in, Cattelain, Castelein, -eyn (formes néerl.). 1279-80 «le femme Castelain de Pont le bradeur» RegTournai, 1286 «Godefrois li Castelains» CartBinche, 1289 «Jehans li Castelains» = «Jehans Castelains» Cens-Namur; forme pic. de fr. châtelain.
|
JG |
Castelberg, de |
Huisnaam Kasselberg in Brugge en St.-Omaars. De heuvel waarop Kassel (FV) gebouwd is. PlN in Steenvoorde (DF VII).
|
FD |
Castelet |
Dim. van Ofr.-Pic. castel: kasteel. Le Châtelet is een bekende PlN. Vgl. Duchatelet. 1213 Dodonis Castelet; 1254 Guifroi del Castelet, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Castellano |
-an(i), -ana, -anos: Rom. vormen van Lat. castellanus: kastelein, kasteelheer.
|
FD |
Castelle |
zie Castel.
|
FD |
Castelle, van de |
zie van de(n) Casteele.
|
FD |
Castelloes |
Uit Castello of Castellucci.
|
FD |
Castelman |
Afl. van PlN Castel in Attenhoven, Tn., Zoutleeuw (VB). Vgl. Casselman.
|
FD |
Castelo(o)t |
zie Kesteloot.
|
FD |
Castelyn(s) |
zie Castelain.
|
FD |
Casteman |
zie Kersteman.
|
FD |
Castenetto |
zie Castagna.
|
FD |
Castens |
zie Christyn.
|
FD |
Caster, (van) |
van Ka(e)ster, van Caester, van Coster(e), Castre: PlN Kaster (WV, OV). Kaaster (Caestre, FV). 1231 Renero de Castre (SMT I); 1304 Lise de Castre; 1326 Loets van Caestre; 1375 Michiel van Castre, Ip. (BEELE). Later kan de naam Van Calster (door ass. Is/s) met de naam Van Caster samengevallen zijn (Midd. 1955,156).
|
FD |
Caster, de |
zie de Koster.
|
FD |
Casteren, van |
van Kasteren: PlN Kasteren (NE) heette in de 136 e. evenwel Kirckasterle en Casterlo. Var. van Van Caster?
|
FD |
Casterick |
zie Castri(c)que.
|
FD |
Casterman |
-âne, -ant, Castreman, -anne (par métathèse), au génitif néerl.: Castermans. Nom d’origine : habitant (néerl. -mari) de Cas-ter, ainsi Caëstre [lire: Caestre] (Nord) ou Caster, néerl. Kaster (Courtrai). – Bibliogr. : L. Jous, Les Casterman(t) d’Écaussinnes à Tournai. .. Essai généalogique, dans Mémoires de la Soc. d’histoire et d’arch. de Tournai, t. 4, 1983-84.
|
JG |
Casterman(s) |
-mane, -mant, Castreman(ne): Afl. van Van Caster. 1473 Willem Castermans, Ht. (A. GHIJSEN); 1552 Colin Castreman, Ecaussines (Midd. 1987-88).
|
FD |
Casters |
Gen. van PlN Castert in Hunsel (NL) of Ter-naaien (LV). 1671 Loij Casters, Bilzen (SCHOE.).
|
FD |
Casteur |
Caucheteur. Profess. ,,Chaussetier » (Bonnetier). N° 159-
|
EV |
Casteur |
Causteur, -ur. Nom de métier, cf. 1428 «Jacquemin Branche, li chasteur» Huy, 1447 «François de Boys, dit le casteur» Huy; p.-ê. anc. pic. caucheteur ‘ouvrier qui faisait les chausses (bas)’, cf. Caucheteur. – Un rapprochement est à envisager ausi avec Chasteux et var., expliqués comme des dérivés de chaux [JL, NFw].
|
JG |
Casteur |
zie Caucheteur.
|
FD |
Castiau |
-iaux, cf. Casteau.
|
JG |
Castiau(x) |
-ieau(x), -iels, zie Castel.
|
FD |
Castien |
zie Korstjens.
|
FD |
Castiglia |
-ione, -ioni: Afl. van It. Castelli: kasteel.
|
FD |
Castill- |
Castilh- -on. 1. Proven. Castillan (Loc.). — 2. V. WAD (Waz).
|
EV |
Castill(i)on |
C(h)atillon, Cattellion, Chat(t)elion, Ducatill(i)on, Ducattillon, Du Castillon, Dechatillon: Ofr. chastillon, Pic. castillon: klein kasteel. Verspreide PlN, o.m. Castillon (N), Catillon-sur-Sambre (Nord). Omstreeks 1300 was Jacques de Châtillon landvoogd in Vlaanderen. 1245 Hugues de Châtillon, St-Pol (CVT); 1383 Charles de Châtillon, seigneur de Châtillon-sur-Marne (MARCHAL); 1392 Gillis Chastellon messagier, Ktr.(RAK,SRf°38).
|
FD |
Castille |
1. Proven. Région d’Espagne(Ane. royaume). — 2. Car. mor. Castille, ..Querelle » (Anc. fr.). N. de querelleur. — 3. V. WAD (Waz).-
|
EV |
Castille |
1597-98 «Jacques de Castille» Comptes-Nivelles; nom d’origine: Castille (Espagne), plutôt que surnom: pic. castille ‘querelle’ FEW 2, 470.
|
JG |
Castille |
BN Pic. castille: twist. 1383 Jean Castille (MARCHAL).
|
FD |
Castin |
1. Patr. Var. van Costin. Zie Costens. 1424 Macs Castyns = 1437 Maes Costyns = 1442 Macs Costins, Hoeselt (TYTGAT). – 2. Zie Castaing.
|
FD |
Castin |
1. Proven. Cast’me, ,,Terre calcaire » (LD.). — 2. V. WAD (Waz).-
|
EV |
Castin |
Castain, -aing. Peut-être surnom d’après la couleur de cheveux: pic. castain, fr. châtain ‘qui est de la couleur de la châtaigne’ FEW 2,465b. Sinon, forme masc. de Castagne (v. ci-dessus).
|
JG |
Castre |
Proven. Loc. et L.D. Castrum (Lat), ,,Camp ». Dimin. : Castreul, Catereels, Carrelle.
|
EV |
Castre |
zie van Caster.
|
FD |
Castrel |
Hypercorrect voor Catrel? Of = Castreul?
|
FD |
Castreman |
-anne, cf. Casterman.
|
JG |
Castreman(ne) |
zie Casterman(s).
|
FD |
Castreu(i)l |
Wellicht < Pic. castreu(r), Fr. châtreur: kastreerder.
|
FD |
Castreuil |
(NF tournaisien). Probabl. d’un nom d’origine [à préciser].
|
JG |
Castri(c)que |
Castryck, -ijck, Casterick, Castrickx, Catrycke: 1. PlN Questrecques (PdC): 1149 Kestreca, 1173 Castreca (MORLETIII). 1199 Hugo de Chestreka; 1297 Jehans de Kestreke, PdC (DF XIII); 1639 Christiaen Castricque, Anthoine Caestricque, Stegers (DUV.); 1642 Petrus Castrick, Ktr. (MUL V). – 2. Var. van Le Castrée. – Lit. : F. DEBRABANDERE, VS1992,329-330.
|
FD |
Castrique |
Nom d’origine: Questrecques (PdC), non pas: habitant de Castres (Aisne).
|
JG |
Castro |
1590 «Marie fille de feu Arnult Castro» BourgLiège; latinisation (à l’ablatif) du NF Duchâteau ; cf. A Castro.
|
JG |
Castro |
Latinisering van Van de Casteele of Duchâteau. 1222 Mehaut de Castro, Atrecht (NCJ). Of Sp. of It. pendant.
|
FD |
Castron(u)ovo |
It. PlN: nieuw kasteel. Vgl. Neufchâteau.
|
FD |
Castrop |
Costrop: PlN Castrop (NRW).
|
FD |
Castus |
1. Car. mor. ,,Chaste ». (Latinis.). — 2. WAD (Waz).
|
EV |
Castus |
Latinisering: kuis. Vgl. Castulus (GOTTSCHALD).
|
FD |
Castus |
Peut-être pic. castu, endroit qui sert de débarras, cachot; le NF Lechaste ne paraissant pas attesté, une latinisation (castus ‘chaste’) est peu probable.
|
JG |
Casus |
Patr. Var. van Casis, verkorte vorm van Nicasis, de HN Nicasius. 1612 Adriaen Casus, Zandvliet; 1656 Christina Huygen Casus dochter… van Casus Casus alias Huyg haren vader, Ekeren (med. Hugo Lambrechts, Schoten).
|
FD |
Casy |
cf. Casier.
|
JG |
Casy |
V. Casier.
|
EV |
Casy |
zie Casier.
|
FD |
Cat |
1272 «Arnoldus Cattus» PolyptVillers, 1275-76 «Maroie As Cas» RegTournai, 1365 «Jehan le Cat des drappiers» TailleMons, 1514 «Jehan du Cat», 1561 «Jehan Cas», 1619 «Noël Cas» BourgNamur; surnom: pic. cat ‘chat’, cf. Lecat, Léchât. Cf. aussi DicPatRom 1997, 52-54.
|
JG |
Cat–(e)reels |
-relle. V. Castre.
|
EV |
Cat(t)- |
-eau, -eeuw. Proven. 1. Loc. et L.D. — 2. V. Château.
|
EV |
Cat(t)y |
zie Cattier.
|
FD |
Cat, (de) |
de Cadt, (de) Kat, (de) Kadt, Katte, de Catte: 1. BN naar een eigenschap (lenigheid, valsheid) van de kat. Vgl. Dhondt. 1165 Walteri Cath, Wulpen (LEYS I958′,i54); ±1300 Rogerus dictus Katte, Ktr. (DEBR. 1971); 1382 Willem de Cat, Wervik (DEBR. 1970). – 2. BN naar de huisnaam. 1564 Lowick Hoelen alias Catt = 1540 Loeden Hoelen alias in die Cat, Ht. (GESSLER13).
|
FD |
Catala |
Ethnique: fr. catalan, NF du sud de la France.
|
JG |
Catalan(o) |
Katalan: Volksnaam van de Catalaan.
|
FD |
Cateau |
-iaux, Catteau, -eaux, -iau, -aux, Catel, Cartel, Catteeu, -eeuw (formes néerl.). 13 35 « Ysabiel Catel fille Jehan Catel » ComptesMons; forme pic. (avec réduction du s) de fr. château, cf. aussi Casteau, -el.
|
JG |
Cateau(x) |
zie Castel.
|
FD |
Catel |
zie Catelle, Castel.
|
FD |
Catel(le) |
Decatel(le), (de) Cattelle, Cattel(l), Cattle, Katiel: 1. Ofr. c(h)atel < Lat. capitale, E. cattle, Mnl. cateel, cateil: stuk vee, roerend goed. 1193 S. Gunteri Catel (LEYS 1951,119); 1304 Jakeme Katel, Ip. (BEELE); 1369 Alaert Cateel, Ktr. (DEBR. 1970). – 2. Zie Castel.
|
FD |
Catelain |
-(e)in, -and, zie Castelain.
|
FD |
Catelin |
V. Château et WAD (Waz).
|
EV |
Catelyn(s) |
-in, zie Castelain, Catherin(e).
|
FD |
Catenstad |
zie Cattenstadt.
|
FD |
Cater(s, de) |
zie Kater.
|
FD |
Catereels |
V. Castre.
|
EV |
Catereels |
zie Catrels.
|
FD |
Caterin(a) |
zie Catherine.
|
FD |
Caternang |
zie Quaterman.
|
FD |
Catfolis |
1286 Catefolie, Bergen (J.G.). Misschien zinwoord uit Ofr. catir, quatir. verbergen en faillie: loof, gebladerte. BN voor een landloper, vgl. Sluphaghe (i.v. Cruypelandt).
|
FD |
Catfolis |
En se basant sur la mention montoise: 1286 «Catefolie» CartMons, Debrab2 231 y voit un surnom composé d’anc. fr. catir, quatir ‘dissimuler’ et de fr. folie, comme surnom de vagabond; on pourrait éventuellement y voir une forme pic. d’anc. fr. chatefuil ‘sorte de plante, herbe aux chats, valériane’ Gdf 2,89 [MH], mais le mot lui-même est rare. Comme le NF Catfolis est attesté d’abord en 1785 en Allemagne, puis en 1814 à Lubbeek près de Louvain (GeneaNet), son origine est donc sans doute allemande.
|
JG |
Cathel(a)in |
-yn(s), zie Castelain, Catherin(e).
|
FD |
Cathelineau |
cf. Catilina.
|
JG |
Cathelineau |
Proven. Châtelineau (Loc).
|
EV |
Cathelineau |
zie Catherin(e).
|
FD |
Cathenis |
Kathenis: 1. PlN Cattignies in Pecq (H). 1131 de Cateniis = 1184 apud Cateniis = 1210 Cathegnies (SMTI); 1516 filius Johannis Holeyn de Cattengnii (MUL III). – 2. Zie Kettenis(z).
|
FD |
Cathenis |
Nom d’origine : Kettenis (Lg) ou bien Cattignies, 1131 «de Cateniis», à Pecq (Ht) [FD]. – Bibliogr.: Fr. Debrabandere, De FN Cathenis…., dans De Leiegouw 29, 1987, 386.
|
JG |
Catherin(e) |
Caterin(a), Catr(a)in, Cattarain, Cathel(a)in, -lyn(s), -lijn(s), Catelin, -lyn(s), -lijn, Catlin, Katlin, Cathelineau: Metr. Gr. HN Catharina, een van de populairste meisjesnamen in de ME. Katelijne door wisseling van de liquidae l/r. 1280 Lambinus filius Catharine; 1388 Kateline Godebrechts, Ip. (BEELE); 1399 Cateline Beraets, Geluwe (DEBR. 1970); 1549 Lambertus Catherijn Gosletensis = 1565 Lambertus Catherinus (MULW).
|
FD |
Catherine |
Caterina (forme latine). Prénom fém. Catherine, très populaire au Moyen Âge, du nom d’une sainte et martyre d’Alexandrie du 4e s. ; cf. aussi Catilina (ci-dessous). « Hypocor. sur le thème de Catherine : Catin. 1560 «Helaine Cathin» BourgNamur, 1611 «Cathin Gustin» DénFlorenville, 1779 «la veuve Baudoin Catin» Natoye. – Caton. 1659 «ladite Catherine dict Catton Chariot» Spontin. – Catot, Cathot. 1544 «Catho Fraussent» BourgNamur, 1728 «Richard Catoz» Bourg-Liège. Catoul, -oulle, Cattoul. – 1540 «Ka-thelotte du Passaige» Papignies. – Catrain, Catrin. – 1541 «Catron Portier» Mecquignies (près de Bavai) (cf. M. Arnould, NP en Hai-naut, 47).
|
JG |
Cathoin |
zie Cattoen.
|
FD |
Cathoir |
Cathoor, zie Catoire.
|
FD |
Cathoir |
cf. Catoir(e).
|
JG |
Cathot |
Catot: Metr. Dim. van VN Catherine.
|
FD |
Cathot |
cf. Catherine.
|
JG |
Cathry |
zie Catry.
|
FD |
Cathuyser |
BN van de kartuizermonnik, of de ex-kartuizer. Vgl. Karthauser, Carteus. 1626 Daniel Cathuyser, Zoutleeuw-Aw. (AP).
|
FD |
Cathy |
cf. Cattier, -iez.
|
JG |
Cathy |
zie Cattier.
|
FD |
Catiau(x) |
-ieau, zie Castel.
|
FD |
Catilina |
Cathelineau (forme francisée). Sans doute forme latine altérée de Caterina, cf. Catherine.
|
JG |
Catillon |
zie Castillion.
|
FD |
Catin |
Cattin, -yn: Metr. Vleivormen van VN Catherine. 1568 Gabriel fil Johannis Cateyn, Ariensis(MULIV).
|
FD |
Catin |
cf. Catherine.
|
JG |
Catin(us) |
V. Châtain.
|
EV |
Catinus |
Katinus: Latinisering van Catin.
|
FD |
Catinus |
Pour Carnoy, latinisation du NF Ketel(s)?
|
JG |
Catlin |
zie Castelain, Catherin(e).
|
FD |
Catman |
Afl. van Van der Kade.
|
FD |
Cato(o)r |
zie Catoire.
|
FD |
Catoen |
zie Cattoen.
|
FD |
Catoir |
Catoire, Cattoir, Cathoir; Cattoor (forme néerl.). 1316 «Gossuin de le Catoire» TestTournai, 1365 «Jehan de le Catoire» TailleMons; surnom d’apiculteur: pic. cataire ‘corbeille plate, ruche’ FEW 2, 333a.
|
JG |
Catoir(e) |
(Dial. pic.). Profess. 1. ,,Panier ». N. de fabric. N° 131. — 2. ,,Ruche ». N. d’apiculteur. N° 131.
|
EV |
Catoir(e) |
Cattoir(e), Cathoir, Cotoire, Cat(h)oor, Cattoor(s), Cator, Catthoor, Descatoire(s), Decatoire, van den Cantoore: Ofr. catoire: bijenkorf. BerBN van de imker. Ook PlN. 1222 Willelmo de le Katoere, Moen (SMT I); 1265 Williaumes de le Catoire, Jorbise (CACa); 1296 Jehans des Catoires, PdC (BOUGARD); 1392 Michiel vander Catoere, Dk.(RAK,SRf°7v°).
|
FD |
Caton |
Catot, Catoul(le), cf. Catherine.
|
JG |
Caton |
zie Cattoen.
|
FD |
Catot |
zie Cathot.
|
FD |
Catoul(le) |
Cattoul: Metr. Vleivorm van HN Catharina. 1387 Pierre Catoul, Arien (MARCHAI).
|
FD |
Catr(a)in |
zie Catherin(e).
|
FD |
Catrain |
Catrin, cf. Catherine.
|
JG |
Catrain |
V. Chartrain.
|
EV |
Catrels |
Cattrel, Catereels, Ouatereel: Caterel, var. van Ofr. couterel. Zie Coutereel(s). 1296 Pieres Cateriax, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Catrice |
Catrys(s)e, -ijsse, Cattrys(s)e, -ijsse, Cartrysse: Korte vorm van Fr. cocatrice: krokodil, draak. BN voor de drager van een vaandel (Sint-Joris of Sint-Michiel) met de draak in processies (DNF). Of naar de kermisdraak (CARNOY1953,191). 1399 Willem Kokatrijs, Vn.; 1674 Michiel Coukatrisse, Bollezele (PV). Vgl. Catry.
|
FD |
Catrice |
Catrysse, Cattrysse, Cartrysse. Aphérèse d’anc. fr. cocatrice, -is ‘crocodile’ ou ‘dragon figurant dans les cortèges’ FEW 2, 65b, surnom s’appliquant probabl. à des porteurs du monstre dans les cortèges.
|
JG |
Catry |
Catt(e)ry, Cathry, Catrie, Catrix, Chatry, Cartry, Carthery: Korte vorm van Ofr. cocatris: krokodil, draak (fabeldier). Zie Catrice. 146 e. Catris, Cateri, Arien (DUPAS 118); 1527 Jan Cattrij, Lauwe; 1648 Andriaen Cattrij, Ktr. (KWII).
|
FD |
Catry |
Surnom: w. liég. catrèye ‘taudis’; cf. aussi Cathy.
|
JG |
Cat–ry |
1. Fonction. (Co)catrix (Latin), ,,Dragon ». Synon. : Catrysse. Dragon symbolique à la procession. — 2. V. WAD.
|
EV |
Catrycke |
zie Gastrique.
|
FD |
Catrysse |
cf. Catrice.
|
JG |
Cats |
V. Kat.
|
EV |
Cats |
zie Kats.
|
FD |
Catsberg |
1. PlN Katsberg in Berten (FV) en Godewaarsvelde (FV). 1696 M. Catsberghe, Kassel (DF VII). – 2. Maar de Limburgse FN Catsberg zal wel teruggaan op de PlN Katsberg in NL.
|
FD |
Catseye(n), van de |
-eyn(e), -ye(n), -ije(n), -yne, -ijne, zie van der Casseyen.
|
FD |
Catt- |
-oir, -oor. V. Catoir.
|
EV |
Cattaert |
Afl. van Mnl. catte: kat. BN. 1364 van Hannin Cattaerde, Cent (GSB); 1425 Willem Cattaerd, Zuiddorpe (JAM. II).
|
FD |
Cattarain |
zie Catherin(e).
|
FD |
Cattaux |
-eau(x), -eauw, zie Castel.
|
FD |
Catte, de |
zie (de) Cat.
|
FD |
Catteau |
-eaux, -aux, Catteeu, -eeuw, Catell, cf. Cateau.
|
JG |
Cattebeke, (van) |
PlN Kattebeek in Anzegem, Bellegem, Deerlijk (DF VII), Kersbeek (VB). 1288 Petrus dictus de Aula sive de Cattenbeke; 1379 Jhanne van Cattenbeke, Ktr. (DEBR. 1980,1970); 1388 f. Gosins van Cattenbeke, Zwevezele (DF).
|
FD |
Catteceur |
zie Quatrecoeurs.
|
FD |
Catteeuw |
zie Castel.
|
FD |
Cattel(le) |
zie Catel(le), Castel.
|
FD |
Cattelain |
-(e)in, zie Castelain.
|
FD |
Cattelain |
cf. Castelain.
|
JG |
Cattellion |
zie Castillion.
|
FD |
Catteloin |
PlN blijkens: 146 e. de Kateloin, Aubigny (DUPAS 63). Of var. van Cattelain of Cattellion?
|
FD |
Cattendijck, van |
-dyck: PlN Kattendijke (Z), Kattendijk in Aw. (A), Handzame, Oedelem (WV) en St.-Margriete (OV). 1290 Wlfart van Cattendijc, Z (CG); 1339 Jan van Cattendike, Bg. (DF VII).
|
FD |
Cattenstadt |
Catenstad, Cartenstart, -sta(d)t, Carstentaet: PlN Cattenstedt (SA) of Kathenstedt (SH). 1791 Joannes Cartenstat, Ht.-Bs. (CALUWAERTS).
|
FD |
Catterman |
-nan, zie Quaterman.
|
FD |
Cattermole |
E. FN (Londen, East Anglia), ook Cattermoul. Wellicht uit Fr. Quatre Moles: vier molens. Kan een PlN zijn, vgl. Quatre-Moulins in Pecq (H).
|
FD |
Cattery |
zie Catry.
|
FD |
Catteuw |
zie Castel.
|
FD |
Catteville |
PlN (Manche).
|
FD |
Catthoor |
zie Catoir(e).
|
FD |
Cattiau |
cf. Cateau.
|
JG |
Cattiau(x) |
zie Castel.
|
FD |
Cattier |
Cattiez, Cathy, Catty, Caty. 1365 «Jehans Huars li Catiers cuveliers» TailleMons, 1383 «Gilliart li Catier de Ladeuse» Ladeuze, 1676 «Jean Cattier» RuageAth; anc. fr. catier, w. liég. catî ‘vagabond, pillard’, nom ironique (altéré de cathare) donné aux Albigeois. – À Meux, on appelait un enfant trouvé un enfant de caterie (comm. M. Paul Gilles), ce qui est à rapprocher du w. liég. (arch.) caterèye ‘taudis, logement ou réunion de plusieurs personnes de bas étage’ DL 139b, d’où /(‘ caterèye, l’ancien hôpital Saint-Julien, à Liège (pour les voyageurs pauvres). À Huy, la «catterie», lieu où l’on hébergeait les mendiants étrangers; à Namur, la «catterie» ou hospice des Grands-Malades, fondée au 12e s. [JMP]. Cf. aussi J. Herbillon, DBR 8, 81-2.
|
JG |
Cattier |
-ie(z), Cat(t)y, Cathy, Canty, Kenty, -ie: Fr. Cat(t)ier < Cathare < Gr. katharos: ketter; vandaar LU W. catî: vagebond, landloper (HERB.). Canty met n-epenthesis. 1669 Cornélius Cattier, Edingen(MULVI).
|
FD |
Cattin |
zie Catin.
|
FD |
Cattle |
zie Catel(le).
|
FD |
Cattoen |
Cato(e)n, Katoen, Cathoin: 1. Opic. caton, Ofr. chaton: jonge kat, katje. BN. Vgl. Fr. Chaton. – 2. Metr. Vleivorm van VN Catharina. 1282 a damme Agnes dite le Pholie et a Cathon dit le Rougie, se niechien; 1382 damme Cathon, femme jadit boen Wilheame de Soverain Avroit; 1358 dame Katon, veuve de Wotier le bolengier de Mommale (AVB); 1374 Jan Catoon = 1376 Jan Cathoon = 1379 Jhan Catoen, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cattoen |
Profess. Katoen, ,,Coton ». N. de marchand de cotonnades. N° 131.
|
EV |
Cattoir |
Cattoor, cf. Catoir.
|
JG |
Cattoir(e) |
-oor(s), zie Catoir(e).
|
FD |
Cattoul |
cf. Catherine.
|
JG |
Cattoul |
zie Catoul(le).
|
FD |
Cattrel |
zie Catrels.
|
FD |
Cattry |
zie Catry.
|
FD |
Cattrysse |
cf. Catrice.
|
JG |
Cattrysse |
zie Catrice.
|
FD |
Catty |
Caty, cf. Cattier.
|
JG |
Cattyn |
zie Catin.
|
FD |
Catule |
N. de bapt. d’orig. romaine.
|
EV |
Catulle |
zie Kethulle.
|
FD |
Catz |
zie Kats.
|
FD |
Cau |
zie Caux.
|
FD |
Cau(we)laert, van |
PlN Koude Laar: koude, verlaten laar. PlN 1271 Coudelaer in Wommelgem (A), 136 e. Couwelaer in Deurne (A). Kouwelaar in Bavel en Ginneken (NB). 1280 Arnold van Coudelaer, Aw. (PRIMS, Gesch.Aw. II, 34,159); 1369 Willem van Coudelaer, Mech. (V.ING.); 1391 Heynric van Coudelaer, Ginneken (Nk. 1989,21); 1393 Wouter van Coudelaer, Aw. (ANP). – Lit.: F. DEBRABANDERE, Defamilienaam Van Cauwelaert, in Liber Amicorum R. van Passen, Aartrijke, 1993,73-76.
|
FD |
Cauberg(h), (van) |
Cauberghe, Cauberg(h)s, -bergts, Cauwberg(h)s, Couwberg(h)s, Coubergs, Kaldenberg, Caldeberg, Caudenberg(h), van Kauderiberg, van Caudenberg, van Cautenberg, Kouwenberg(h), van Couwenberg, -bergh(e), Couwenberg, -bergh(s), van Kovenberghe, van Covemberghe, van der Cauwenberghe, van Cauwenberche, -begh, (van) Cauwenberg(h)(e), (van) Cauwenberg(h)s, Kauwenber(g)hs, -berchs, van Cauwemberg(h)(e),van Kavemberg, van Canvenberghe, van Canverberghe, Co(e)bergh, Koebergen, Kaembergs, van Camberg, Camberg(u)e, Caenberghs, Caberg(s), Caberghs, Caeberg(h)s, Kaberg(h)s, Ca(e)yenberg(h)s, Caeybergh(s), -bergts, Cayberghs, -bergts, Kaye(m)berg, Kaye(n)bergh, Kaeyenbergh, Kaijebergh: 1. PlN Koudenberg in Bs., Ninove, Nukerke (OV), Pervijze, Zarren (WV), Schelle (A). Caldenberch in Hoeselt (L). Kauwenberg in St.-Blasius-Boekel (OV) en Molenstede (VB); Caberg in Diepenbeek, Hoeselt, Lanaken (L) en Mtr. (NL). Kouwenberg (NB). Coebergh door d-syncope < Coudeberg (DEBR. 1985). 1275 Jehans de Caudenberghe.,.1 bonier à Caudenberghe, Nukerke (VR 28v°); 1281 Daniele de Coudenberghe, Ktr. (DEBR. 1980); 1395 Janne van Coudenberghe; Janne van Couwenberghe; 1754 Joannes Cauberghe, Diest (CLAES 1983,141); 1424 Godscalc Coeberch, Bg. (JAM. II); 1438 Wilhelmus de Frigido Monte = 1439 W. Cauwenberghe = 1442 W. Caldenberch, Tg. (MULI). Zie ook Van Caldenborgh, Defroidmont 2. – 2. Ca(e)berg kan de Br. uitspr. weergeven (kaat: koud), maar kan ook op een Ka(de)berg teruggaan: 1328 Arnot de Kademberghe, Hoegaarden (OATIII).
|
FD |
Caubergh |
Cauberghs, Caubergs, cf. Cauwenberg(s).
|
JG |
Caubert |
Nom d’origine: Mareuil-Caubert (Somme); ou bien var. de Cobert [FD].
|
JG |
Caubert |
zie Cobert.
|
FD |
Caucamps |
zie Caquan(t).
|
FD |
Cauche |
zie Gousse.
|
FD |
Cauch–e |
-on, -eteux, -eteur. V. Chausse.
|
EV |
Caucheteur |
-eux, Causcheteux, Chausteur, Caust(e)ur, Casteur, Coch(e)teux, Cousteux, Costeur, -eux: BerN van de kousenmaker. Vgl. De Cousemaker. 1234 Rawuina fille le Cauceteur, Atrecht (NCJ); 1298 Robin le Caucheteur, Wid le Chaucheteur, Kales (GYSS. 1963); 146 e. Jehan fil Jakemon le Chaucheteur…pour les cauches, Rijsel (DUPAS 82); 1409 Martin le Cacheteur, Luik (BODY 42); 1447 François de Boys dit le Casteur, Hoei (HERB.); 1484 Jacop Causetuer, Rijsel (PARM.).
|
FD |
Caucheteur |
-eux, Cocheteux. 1273-80 «Colart le caucheteur» FriedenTournai, 1275-76 «Wicardins le Caucetere» RegTournai, 1331 «Nicolon le Caucheteur», 1336 «Jak. le Cauceteur» ComptesMons; nom de métier: anc. pic. caucheteur ‘ouvrier qui faisait les cauches [= «chausses»; bas, chaussettes)’; cf. aussi Casteur.
|
JG |
Cauchie |
-ies, -y. 1286 «Watiers de le Cauchie» CartMons, 1365 «Gietrut de le Cauchie», «Jehan Caucie bouchier» TailleMons, 1499 «Gilliart de le Cauchie» TerrierNaast, 1731 «Jean-Guillaume Cauchy» BourgLiège; forme pic. de fr. chaussée ‘chemin surélevé’, cf. 1283 «Jeh. de le Porte ki fait les cauchies» Dettes-Ypres; comme nom de commune, La Cauchie (PdC, arr. Arras). Cf. aussi Coetsier.
|
JG |
Cauchie(s) |
Cauchi, Cauchy, Decauchy, Caussy, Co(u)chie, Chaussée, Chaussy, -is, Lachaussie, Duchaussée: PlN Ofr. chalcie, Pic. cauchie, Fr. chaussée: straatweg, Zndl. kassei. Vgl. Van de Calseyde. La Cauchie is een PlN in Komen en Waasten (DF VII) en fréquent in PdC (TW), ook Cauchy (PdC). ±1300 Coppinus de Calcea, Ktr. (DEBR. 1980); 1324 Maroie de la Cauchie; 1340 Drouart de la Chauciée (MORLET); 1360 Jehan Cauchie = 1366 Jehan de le Cauchie, Valencijn (CCHt).
|
FD |
Cauchie(s) |
V. Chaussée.
|
EV |
Cauchois |
Afkomstig van het land van Caux in Normandie (DNF).
|
FD |
Cauchois |
Ethnique: originaire ou habitant du pays de Caux (Normandie).
|
JG |
Cauchy |
cf. Cauchie(s).
|
JG |
Caucke |
zie Koek.
|
FD |
Caudenberg |
V. Koud et Kouw.
|
EV |
Caudenberg(h), (van) |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cauderlier |
Caudrelier. 1272 «Watiers li Caudeliers» DettesYpres, 1273-80 «Gillion le caudrelier» FriedenTournai, 1286 «Felippres li Cauderliers» CartBinche, 1296 «Martin le Caudrelier», 1309 «Pieres li Caudreliers corduaniers» ComptesMons, 1364 «Gilliars Caudreliers» PolyptAth, 1382 «Colaus le Co-derliers» Leers-et-Fosteau, 1424-25 «Hanin Cauderlier» DénHainaut; nom de métier: pic. caudèrlier ‘chaudronnier (ambulant)’ FEW 2, 77a, dérivé de pic. caudron ‘chaudron’ (cf. E.-J. Soil, Le Métier des fondeurs de laiton et des batteurs de cuivre, ou Caudreliers, à Tournai, dans Annales de la Soc. hist. et arch. de Tour-nai,n.s.,t. 10, 1905, 186-232). « Forme fém. : 1275-76 «Maroie li Blonde li caudrelière » RegTournai.
|
JG |
Cauderlier |
Caudron. V. Chaudron.
|
EV |
Caudmont |
PlN Caumont (o.m. Aisne, PdC): kale berg, in Amengijs, Gallaix en Maulde (H). Vgl. Chaumont. 1208 Johannes de Caumont, Oc. (MORLET).
|
FD |
Caudrelier |
(de) Caude(r)lier: BerN Ofr. caudrelier: ketelslager. Vgl. De Ketelaere. 1202 Berte Cauderliere; 1315 Robert le Caudellier, Atrecht (NCJ); 1296 Colars li Caudreliers, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Caudrix |
V. GAUD.
|
EV |
Caudroit |
zie Coudroy.
|
FD |
Caudron |
Codron, Goudron. 1280-81 «Willemés Caudrons» RegTournai, 1286 «Andrius Cauderons» CartMons, 1395-96 «Jehans Sar-tiaus dou Caudron» ComptesMons, 1402 «Tierys de Marenche condist Caudron» Ladeuze, 1499 «Gilliart Caudron» TerrierNaast; surnom: pic. caudron, codron ‘chaudron’ FEW 2, 76a.
|
JG |
Caudron |
-ont, Coudron, Cod(d)ron, Codrons, Chaudron, Calderon(e), Kalderon, Cadron, Ga(u)dron, Caudront, Codron: Pic. caudron, Fr. chaudron: ketel. BerBN van de chaudronnier, de ketelsmid of ketellapper. Vgl. Ketel(s), De Ketelaere, Caudrelier. 1190 Chaldron, Bg. (LEYS 1954); 1209 Rolandum et Cauderonem baillivos suos Gandenses; 1392 Mergriete Cauderoene beghine, Ktr. (DEBR. 1980); 1234 Margherite au Cauderon, Atrecht (NCJ); 1298 le Caudronier, Kales (GYSS. 1963); 1385 Lotart Caudron, Dk. (TdT).
|
FD |
Caudry |
Nom d’origine : Caudry (Nord).
|
JG |
Caudry |
PlN Caudry (Nord). 1352 monsigneur de Caudri (CCHt).
|
FD |
Caudyser |
-ijzer, zie Koudyzer.
|
FD |
Cauet |
V. Cauwe.
|
EV |
Cauët |
Cauet, zie Couet.
|
FD |
Cauf(f)rier |
-iez: BerN van de kalkbrander, eigenaar van een kalkoven. Pic. Caufourier, Fr. chaufournier. 1245 Rumaus li Cauforiere; 1273 Gosses li Caufouriers, Atrecht (NCJ). Vgl. Chauffeur, Chaufouraux.
|
FD |
Cauffman(n), |
zie Kaufmann.
|
FD |
Caufri–er |
-ez. Profess. ,,Appareil destiné au gaufrage du cuir, des tissus. N. d’artisan. N09 131, 157.-
|
EV |
Caufriez |
Forme contractée de pic. caufourier ‘chaufournier’ FEW 3, 908b cf. 1265 «Watier le Caufourier» CensNamur.
|
JG |
Caul(l)- |
-e, -ier, -iez, -et. 1. Profess. Ouvrier qui fait la chaux (Dial. pic), N° 170.-
|
EV |
Caulaert, van |
zie van Cauwelaert.
|
FD |
Caule |
Wellicht spelling voor Coole.
|
FD |
Caulet |
Caulle(i)t: Dim. van Opic. cals, caus: kalk. BerBN van de kalkbrander, kalkmaker. Vgl. Caulier. 1438 Willaume Caulet, Laon (MORLET).
|
FD |
Caulier |
Gauliez, var.: Cauwelier, Couwelier. 1254 «Willaumes Cauweliers» NécrArras, 1281 «Woitinus Caulier» Marcq, 1418 «Jan Cauwelier» Courtrai, 1424-25 «Collait le Caulier» DénHainaut, 1449 «Jehan Caulier marlier» AidesNamur, 1471 «Jacotin Caulier sergent» = 1482 «Jacotin le Cauwelier» Mons, 1475 «Jan Kaulier» Tournai [FD]; forme pic. de fr. chaulier ‘chaufournier’ FEW 2, 107b. Cf. aussi Coulier, -ie.
|
JG |
Caulier |
-ie(z), Caullier, -iez, Cauwelier, Couwelier: Pic. caulier: kalkmaker. BerN. Vgl. Kalkman. 1281 Woitinus Caulier, Maarke (HAES.); 1471 Jacotin Caulier, sergent = 1482 Jacotin le Cauwelier, Bergen (CSW III); 1475 Jan Kaulier, Dk. (PARM.).
|
FD |
Caulkin |
W. adaptatie van Coolkens.
|
FD |
Caulle(i)t |
zie Caulet.
|
FD |
Caumartin |
Camertijn, -tyn, Cambertin, Cambretin: PlN Caumartin (Somme).
|
FD |
Caume |
Probabl. var. de Cosme; cf. Coeme.
|
JG |
Caumette |
zie Calmet.
|
FD |
Caumiant |
cf. Com(m)iant.
|
JG |
Caumont |
Proven. Loc et L.D.
|
EV |
Caunois |
Proven. Cbauny (Loc. fr. et Dép. Templeuve), avec suff. d’orig. N° 211.
|
EV |
Caupain |
Caupin: Pic. caud pain, Fr. chaud pain: warm brood. BN. 1206 Baudes Caupain, Atrecht (NCJ); 1665 Joos Caupeyn, Waas (VAN G. ‘…).
|
FD |
Caupain |
-in. 1206 «Baudes Caupain» Nécr-Arras; p.-ê. var. pic. de fr. chaud pain.
|
JG |
Caupain |
V. Compain.
|
EV |
Cauquer(e)aumont |
zie Cocquereaumont.
|
FD |
Cauqueraumont |
cf. Cocriamont.
|
JG |
Caura |
zie Cauwera.
|
FD |
Caure |
Core: PlN Ofr. caure < Lat. corylus, colurus: notenboom. 1409 Colart Caure, Noyon (MORLET).
|
FD |
Caurette |
Coret(t)e, Corrette: 1. Dim. van Caure. 1415 Lois Caurette, Comp. (MORLET). – 2. Var. van Carette.
|
FD |
Cauron |
zie Coron.
|
FD |
Caus |
Causse. Peut-être pic. caus, corresp. de fr. chaux, cf. Kaux et Gousse.
|
JG |
Caus(s)in |
Caussain, Caus(s)yn, Causijn, Calsyn, -ijn: Fr. Cahorsin < PlN Cahors (Lot). Meestal in de bet. van Mnl. cahorsijn, cauwersijn: geldschieter, woekeraar. 1280 Libertus Causinus, Luik; 1280 Causins de Douai, Dk.; 1289 Henris le Cawoursins = Henris li Cawesins; 1449 Gérart le Caussin, Namen (J.G.).
|
FD |
Caus(se) |
Caus(s)in. 1. V. Chausse et Kous. — 2. V. GAUD. — 3. Proven. ,,Plateau calcaire » (Fr.).
|
EV |
Caus(se) |
zie Gousse.
|
FD |
Causbroeck, van |
van Causbrouck, van Causenbroeck, Kousbroek: PlN. 1478 Gillis van Cousbrouc, Lebbeke; 1513 Joos van Cousbrouck, Opwijk (med. R. Van Causenbroeck, Brussel); 1557 Augustijn van Cousbrouck, Baasrode (LIBYENS); 1566 Egidius Cousbroeck, Dend. (MULIV); 1569 Joost van Causbroeck, Opwijk (AP). Zie ook Van Caesbroeck.
|
FD |
Causcheteux |
zie Caucheteur.
|
FD |
Caussema(e)(c)ker, de |
Caus(s(e))ma(e)(c)ker, de, zie de Coussemaker.
|
FD |
Caussiau(x) |
zie Casseel.
|
FD |
Caussin |
Causin. Kausin †. 1279-81 «Kawesins» ComptesMons, 1280 «Libertus cavsinus», «Henricus li cavsiens» PolyptLiège, 1280-81 «Causins de Douai» RegTournai, 1287 «Robekini dicti Kauwsin» Hartain, 1289 «Henris le Cawoursins» = «Henris li Cawe-sins», «Colais li fis Li Cauuesin» CensNamur, 1295-1302 «Pieres li Caoursins» ImpôtArtois, 1297-1305 «Kawessin» ComptesMons, 1304 «Arnoldus dominus, dictus le cawesins» AnthrLiège, 1327 «Gillot Cauvvessin» = «Gil-los Cawessins» = 1336 «Gillos Cauwesins» ComptesMons, 1420 «Henri Cauwesin» Mor-lanwelz, 1449 «Gérart le Caussin» AidesNamur, 1454 «Jean Causin», 1629 «Thomas Caussin» Boussu-en-Fagne; ethnique et surnom: âne. fr. caorsin, w. liég. caw’sin, fr. Cahorsin, habitant de Cahors, synon. de banquier, et même d’usurier, de prêteur à gages (cf. BTD 26, 1952, 248; 36, 220-1) FEW 2, 44a. Cf. aussi 1449 «Causine Pour-cel» AidesNamur. – Pour le NF Causin, E. Renard (BTD 26, 257) proposait aussi w. liég. gaw’zin ‘gamin, freluquet’ DL 288, ce qui est plus douteux.
|
JG |
Caussy |
zie Cauchie(s).
|
FD |
Caust(e)ur |
zie Caucheteur.
|
FD |
Causteur |
-ur, cf. Casteur.
|
JG |
Causteur |
V. Chausse.
|
EV |
Causyn |
zie Caus(s)in.
|
FD |
Caut(e)reels |
zie Coutereel(s).
|
FD |
Cautaert |
au génitif: Cautaerts. Forme néerl. de Coutard [FD].
|
JG |
Cautaert(s) |
zie Coutard.
|
FD |
Caut–aerts |
-erman. Proven. V. Couture.
|
EV |
Cautals |
Wsch. < Cautaer(t)s.
|
FD |
Cautem, van |
zie (van) Cottem.
|
FD |
Cautenberg, van |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cauter, (van) de |
van de Cautère, van de Kauter, van Cauter(en), van Couter(en), van Kouteren, van Kauter(en), van Caeter, Verkauter, Verkouter, Vercauter(e), Vercauteren, Vercautter, Vercouter(e), Vercout(t)eren, Vercoutter(e), Vercou(s)tre: PlN Kouter: bebouwd land, akker < Lat. cultura. Verspreide PlN. 1281 Walterum de Cultura, Ip. (BEELE); 1344 Jhan van der Coutre, Har. (DEBR. 1971).
|
FD |
Cautereels |
cf. Coutereel(s).
|
JG |
Cauterman(s) |
zie Couterman(s).
|
FD |
Cauthem, van |
zie (van) Cottem.
|
FD |
Cautru |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Cauuet |
cf. Cavet.
|
JG |
Cauuet |
Zie Couet.
|
FD |
Cauv(a)in |
zie Calvin.
|
FD |
Cauvin |
1. V. Chauve. — 2. Proven. Couvin. N° 79.
|
EV |
Cauvin |
Cauvain. Forme pic. de fr. chauvin, dérivé de fr. chauve, cf. Chauvin.
|
JG |
Cauwberg(h)s |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cauwe |
1326 «Michiel Cauwe» Ypres; moy. néerl. cauwe ‘corneille (oiseau)’, surnom ou nom d’enseigne, e.a. à Gand et à Ypres [FD].
|
JG |
Cauwe |
Caauwe, Kauw, Kouwen: 1. Mnl. cauwe: kraai (vogel). BN. Ook huisnaam, b.v. in Cent (DE SMET 82) en leper (BEELE). 1326 Michiel Cauwe, Ip. (BEELE); 1419 Bernaerdt Cauwe, Ktr. (DEBR. 1958). – 2. Cauwe, cuwe, keuwe < Fr. cuve: kuip, vat. BerBN voor een kuiper.
|
FD |
Cauw–e |
-et(te), -ez. V. Caw.
|
EV |
Cauwel |
au génitif: Cauwels, Couwels. Dimin. en -el de Cauwe (ci-dessus).
|
JG |
Cauwel(s) |
Couwel(s): Dim. van Cauwe. Vgl. 1382 Daniel Kauwelin, Ing. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cauwelaars |
-aers: 1. BN Kauwelaar, afl. van kauwelen, frequentatief van ww. kauwen: langzaam en langdurig kauwen, met lange tanden eten. Vgl. Wvl. kneeuwelen. 1421 Jan Couwelaers die jonghe=Jan Couwelaer die jonghe; 1421 Alyt Coudelaers, Her. (DERCON); 1478 Jan Couwelaer de jonge, Mech. (GPM); 1560 Jan de Cauwelaere, Socx (VERGR. 1968,50). – 2. Korte vorm voor Van Cauwelaert.
|
FD |
Cauwelier |
Couwelier, cf. Caulier.
|
JG |
Cauwelier |
Couwelier, zie Caulier, Cavelier.
|
FD |
Cauwemberg(h)(e), van |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cauwen, van: |
PlN Ten Kouden/Kouwen: koude, aan de wind blootgestelde plaats, verlaten plaats. Coude is de oorspr. naam van Koudekerke (FV). Ook PlN Couden in 1402 in Moorsele (WV). 1433 Heynen van Cauwen, Kh. (DEKEYSER); 1467 Vincentius de Coude, alias Winnoc, FV (DF VIII).
|
FD |
Cauwenberg |
-bergh, Kauwenberg, Caubergh, Kayenberg, -bergh, au génitif: Cauwenberghs, Kauwenbergs, Cauberghs, Caubergs. Nom d’origine : Koudenberg, Kauwenberg, Kouwenberg, etc. (= froid mont), topon. fréquent (Bruxelles, Ninove, etc.).
|
JG |
Cauwenberg(h)(e), (van) |
-begh, -berche, Cauwenberg(h)s, zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cauwenberg(h)s |
Cauwert(s). Proven. Kattw(en)- -berg, -aard, ,,Mont des choucas » (Nombr. L.D.), ,,Terre des choucas ».
|
EV |
Cauwer, de |
de Couwer, Kouwer, de Cauwere, de Cauwert, de Cauwers, Covers, Kauer, Cauwert(s), Kauert(z): 1. Afl. van Mnl. cuwe/cauwe: kuip, vat. BerN van de kuiper. Vgl. De Keuwer. 1368 Kauwers, Tnh.; 1443 de Cauwere, Kasterlee (VERB.II); 1697 Jan de Cauwere, Waas (VAN G. VI,79o). – 2. Een enkele keer is Cauwers < Couweers < Cou(d)weder: Kateline Couweders die men heet Mertens (dochter van) Marten Couwers = Couwers, Waas (VS1976,88). Vgl. D. Kaltwetter. BN voor een koel mens.
|
FD |
Cauwera |
Caura: BN voor iemand die rap (rad) kauwt. 1328 Mahaud Jehan Cauweraeds wijf; 1375 Willem Cauwerade; 1384 Jehan Caurade, Ip. (BEELE). – Lit. : W. BEELE, VS 1984,265-6.
|
FD |
Cauwet |
zie Couet.
|
FD |
Cauwsema(e)cker, de |
zie de Coussemaker.
|
FD |
Caux |
Decaux, Cau, Kaux: PlN Caux (o.m. Somme). Ook het land van Caux in Beneden-Normandië.
|
FD |
Caux |
Nom d’origine: habitant du pays de Caux (Normandie) ou bien Caux (Somme).
|
JG |
Cav(e)renne |
Cavraine: PlN Cavraine in Furfooz (N).
|
FD |
Cavael |
zie Cheval.
|
FD |
Cavagne |
Proven. C(h)ava(g)ne. Loc. et L.D. ,,Cabane ».
|
EV |
Cavalier |
1. BerN Fr. cavalier: ruiter, bereden krijgsman. 2. Reïnterpretatie van Cavelier. 1561 Marin Cavalier, Rouen-Aw. (AP).
|
FD |
Cavalier |
Nom de profession: fr. cavalier.
|
JG |
Cavalier |
Profess. ou distraction.
|
EV |
Cavalli |
-lo(ne), -lin(i), -lina, -lucci: It. cavallo: paard. BNof BerBN.
|
FD |
Cavanna |
Cavanas: It. PlN Cavanna, It. capanna: hut.
|
FD |
Cavaye, van de |
zie Cavey(e).
|
FD |
cave |
cavée. Cave, ,,Excavation »; C(h)avée, Chaves, Havée, Xhavée, ,,Chemin encaissé (excavé) et montant ». Proven. Lacaffe, Lakaff; (Le)scaff, Schaff, Schaaf. Del–cave. Dechevez, Caveye, Delcha-vée. Cavenail(l)e, ,,Petite carrière ». Cavereel, Cavillot, ,,Petite cave ». Cavins (Dép. Sirault).
|
EV |
Cave |
Mnl. cave: kelder, gewelfd vertrek. Vgl. Keldermans. ±1240 Vivyn Cave, Cent (SCHMID).
|
FD |
Cave |
zie Chavet.
|
FD |
Cave, van de |
zie Cavey(e).
|
FD |
Caveel |
BN Pic. cavel, dim. van Lat. calvus: kaal. Vgl. Chauvel. 1244 Radulphus dictus Cauvel, Comp. (MORLET); ±1300 Mon Cavel, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Cavel(e), de |
de Caevel(e): Mnl. cavel(e): lot, loting, deel, aandeel (in grond), kavel. BerBN van de verloter, (ver)kavelaar. Vgl. Kavelaars. 1268 Riquardus Cavel, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cavelart |
zie Kavelaars.
|
FD |
Cavelier |
1208 «Baudes Caveliers» NécrArras, 1275 «Simon dictus Caweliers» Cambrai, 1636 «Pierre Le Cavelier» Morialmé; nom de profession: anc. fr. chevelier ‘sommelier’, w. liég. câv’lî ‘encaveur’. Cf. aussi Cauwelier.
|
JG |
Cavelier |
-iers, Cauwelier, Couwelier: 1. Ofr. chevelier, LU W. câv’li: keldermeester. Afl. van cavel: kelder. 1208 Baudes Caveliers; 1254 Willaumes Cauwe-liers; 1237 Bertremiels au Cawelier, Atrecht (NCJ); ±1300 Isabiaus Caveliere, PdC (BOUGARD); 1418 Jan Cauwelier, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Cavenail(l)e |
-el(le), Gavenelle: Wellicht PlN Couvenaille, b.v. in Slins (LU) < Lat. communalia: gemene grond, gemene weide. W. lès kèv’nayes in Dampicourt (LX) (VW1983,121-2; 1984,49-50).
|
FD |
Cavenaile |
Probabl. nom d’origine: dérivé du lat. communalia ‘biens communs’ (cf. w. lès kèv ‘noyés à Dampicourt, Couvenaille à Slins), avec la dépalatisation fréquente dans l’ouest du Hainaut. – Bibliogr. : J. Herbillon, Le NF Cavenail(l)e, VW 57, 1983, 121-2; J. Cavenaile, À propos du NF Cavenaile, id., 58, 1984,49-50.
|
JG |
Cavens |
Cavents. Probabl. forme brabançonne de Cauwens, cf. Cauwe [FD]. – Bibliogr.: M. Lang, Généalogie de la famille Cavens, FStMy 20-27, 1956-63, 51-146.
|
JG |
Cavens |
Cavents: 1. Wsch. weergave van Br. uitspr. van Cauwens. 1340 Peter Couwens; 1348 Godefridus Kouwen, At. (C. BAERT). – 2. Var. van Coven(t)s is ook mogelijk. 1517 Joh. Cavents van Zandhoven, Vlimmeren-Lv. (CALUW. 2000); 1766 Pierre Covens (vader van) Jan Baptist Cavents, Zandhoven (PDB).
|
FD |
Cavereel |
zie Caverneels.
|
FD |
Caverenne |
Cavraine, Cavrenne, w. nam. Câvrène. 1589 «messire Pière de Cauvrenne» CartCiney; nom d’origine: Cavraine, à Fur-fooz (Nr).
|
JG |
Caverne |
Fr. caverne’, ou bien var. du précédent avec remotivation.
|
JG |
Caverne |
Fr. caverne: holte, uitholling. PlN? Of metathesis van Cavrenne.
|
FD |
Caverneels |
Cavereel: Dim. van Fr. caverne: holte.
|
FD |
Cavers |
1. Afl. van Mnl. caven: begroten, ramen. BerN van een schatter? Of van ww. caven; van kaf ontdoen. BerN van de wanner? 1326 Clais Cavers, Ip. (BEELE). – 2. Schotse EN. PlN in Roxburgshire.
|
FD |
Caversoons |
Wellicht PlN Caverson bij Caverçonval in Chocques (PdC). 1292 Thade Cavacon; 1335 Adrien de Caverson, Haumont; 146 e. Jean de Caverson, St.-Win.; 1458 Petrus Caversoen = (van) Caverson; 1461 Joannes Cavertzon, Lv. (Midd. 1974.358-363); 1494 Francisco van Caverson; 1500 Pétri Cavertsoen, Lv. (BO 42). Zie ook VS1995,73-74- Cavestro: Sp. EN Cabestro: halster. BerBN.
|
FD |
Cavet |
Cavez, Cauuet. s.d. «Henrici dicti le Caveyt» ObitHuy, 1272 «Philippo Cavet» PolyptVillers, 1301 «Jakemes Cauvès» Chir-Toumai, 1326-30 «Jakemars Caves» ComptesMons; probabl; surnom: anc. pic. cavei’s ‘creux’ FEW 2, 551a [MGB], plutôt que var. pic. de Chavet, -ez.
|
JG |
Cavet |
-ez, -é, -ey, zie Chavet.
|
FD |
Cavey(e) |
van de Cavey(e), van de Caveije, van de Cavaye, van de Cavez, van de Cave: Pic. PlN La Cavée: holle weg. Caveie bij Onnaing (Nord) (TW) of Caveye in Menen (DE VII). 1398 Gillis de le Kavee, Jaquemard de le Kavee, Jehan de le Cavee, Dottenijs (DEBR. 1970); 1578 Jacob Caveije, Ktr. (KW).
|
FD |
Caveye |
1272 «Domine Aleydi de Caveia» PolyptVillers, 1275-76 «Jehan de le Cavée» RegTournai ; forme pic. de w. chavée ‘chemin creux’, nom d’origine.
|
JG |
Cavier |
1. Situat. soc. ,,Vassal qui devait au suzerain un service de cheval ». N° 136. — 2. Profess. ,,Préposé à la cave ». N° 137.-
|
EV |
Cavier |
BerN van de keldermeester.
|
FD |
Cavier |
Nom de métier: fr. cavier, au sens de ’boutellier, sommelier’, de façon générale celui qui, dans une communauté, est chargé du service de la cave FEW 2, 559b.
|
JG |
Cavign(e)aux |
Cavi(g)niaux: Ook Cauvignaux. BN. Dim. van Cavin, Calvin : kaal.
|
FD |
Cavignac |
PlN (Gironde).
|
FD |
Cavillon |
Cavion: 1. PlN Cavillon (Oise, Somme). –2. Dim. van Opic. caville, queville, Ofr. cheville: pen, bout, spil. BerBN. Vgl. Cavillot, Cheville. 1310 Jehan Kievillon, Quévy (CSWI); 146 e. Rémi Chevillon, St-Thibaut (MORLET); 1526 Philippus Cawilon de Huweto (MULIII). Vgl. 1356 Jehan Quevillart, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Cavillot |
Cawillot: Dim. van Opic. caville, Ofr. cheville, Lat. cavicula: pen, bout, spil. BerBN.
|
FD |
Cavillot |
Dérivé en -ot du pic. caville ‘cheville’.
|
JG |
Cavin |
Cavyn(t), Cavijnt: Var. van Calvin, Pic. Cauvin. Vgl. Caveel, Calvin.
|
FD |
Cavion |
zie Cavillon.
|
FD |
Cavoy |
Cawoy.Var. de Cawet?
|
JG |
Cavr- |
-ois, -ot. Proven. 1. Altér. de Cauroy (Dialecte pic.), ,,Coudraie ». Nos 243, 244. — 2. V. Gaveroy.
|
EV |
Cavraine |
-enne, cf. Caverenne.
|
JG |
Cavraine |
-enne, zie Caverenne.
|
FD |
Cavro(t) |
Cavirot: Lees Caurot? Dim. van Pic. caure: hazelstruik. Vgl. Cavrois.
|
FD |
Cavrois |
(NF anversois). Probabl. surnom: anc. pic., anc. flandr. cavroi ‘chevreau’ FEW 2, 296b. qui serait à rattacher plutôt à capreolus [CH],
|
JG |
Cavrois |
Grafîe voor Caurois: plaats waar hazelaren groeien. Afl. op -oit, Lat. -etum van Pic. caure: hazelstruik. PlN Cauroy (PdC). Vgl. Colruyt, Caure. 1599 Ant. Cavroye, Atrecht-Aw. (AP).
|
FD |
Cavrot |
Ce NF hennuyer est attesté principalement dans le départ, du Nord, dès 1608 à Briastre (GeneaNet); comme le précédent, p.-ê. surnom à rattacher à la famille de capra ou de capreolus, mais les dérivés en -ot ne sont pas attestés en zone picarde FEW 2, 295b.
|
JG |
Cavyn(t) |
-ijnt, zie Cavin.
|
FD |
Cawain |
1289 «Godefrins Cawing» Cens-Namur; surnom: pic. cawin, var. (?) de cawant ‘chat huant’ à ajouter FEW 2, 304.
|
JG |
cawe |
,,Queue, languette (de terrain) ». Diminutif: cawette. Proven. Ca(u)w-, Ceuw-, Cou- -e, -et(te), -ez, -el, Koewe. LD.- N° 239.
|
EV |
Cawet |
1365 «Cawet breligeur» TailleMons, 1603 «Joan filz Jehenne Cawet» La Gleize; surnom: w. liég. cawèt (à côté de cowèt) ‘poêlon’ ou adj. ‘qui a une queue’ FEW 2, 522b. Cf. aussi 1365 «Mengne Cawete des merchiers» TailleMons, avec w., pic. cawète ‘petite queue’ FEW 2, 522b.
|
JG |
Cawet |
-ez, zie Couet.
|
FD |
Cawillot |
zie Cavillot.
|
FD |
Caxton |
PlN (Cambridgeshire).
|
FD |
Cay(e) |
zie Kay(e).
|
FD |
Cayau |
Ofr. caiel: hondje. ±1300 Robers Kaiaus; Jehans li Caiaus, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Cayberghs |
-bergts, zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cayeman |
zie Kaymans.
|
FD |
Cayemberg, van |
Cayenberg(h)s, zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Cayenberghs |
V. Kei.-
|
EV |
Cayet |
1649 «Bertram Cayet» émigré en Suède; surnom: w. liég. cayèt ‘petit morceau de bois’ FEW 17, 91a.
|
JG |
Cayet |
-ez, Caiez, Kayet: Grafiee’n voor Cailler.
|
FD |
Cay–et |
-eux. V. Cail.
|
EV |
Cayeux |
Kayeux, Keyeux: 1. PlN Cayeux (Somme) of (Monchy-)Cayeux (PdC). 1228 Guillaume de Kaieu, Carency PdC (CVT); 1424 Katerine de Cayeu, St.-Omaars (DE VII). – 2. Spelling voor Cailleux.
|
FD |
Cayezeele, van |
zie van Caezeele.
|
FD |
Cayman(t) |
zie Kaymans.
|
FD |
Caymax |
zie Caeymaex.
|
FD |
Cayphas |
1. Sobriq. de dignité (Rôle joué dans un mystère ou un cortège). N° 135. — 2. Proven. Cayphas (Dép. Rumbeke).
|
EV |
Cayphas |
1650 «Hubert Cayphas» Pesche; nom biblique qui a pu avoir désigné une personne jouant ce rôle dans un Mystère médiéval.
|
JG |
Cayphas |
De bijbelse VN Caiphas. 1449 Johannis dicti Cayfas, Bs. (OSTYN).
|
FD |
Cayré |
zie Carré.
|
FD |
Cayron |
Peut-être dimin. d’occ. caire ‘petit rocher, moellon’ et donc NF importé.
|
JG |
Cayron |
V. CAR. Cayseele. Proven. Syssele (Loc.).
|
EV |
Cayron |
zie Carron.
|
FD |
Caysele, van |
(van (de)) Cayseele, zie van Caezeele.
|
FD |
Caytan |
-ant, etc. Pour Debrab. 260, forme ouest-flam. (Roulers) de l’ital. Gaetano.
|
JG |
Caytan |
N. de bapt. Gaétan. (Orig. napolit).
|
EV |
Caytan(t) |
-on, Caijtan, Caeytant, Gaytant, Gaétan, Gaétan, Gaetano, -ani, Caetano: De Wvl. Caytan (en var., vooral streek van Rs.) stamt van Cesare Caetano = Gaetano, een soldaat in een It. infanterieregiment die in 1626 in Kortrijk trouwt (med. P. Caytan, Wev.). It. Gaetano/Caetano: uit Gaëta. Patr. is uit te sluiten, aangezien de It. geslachtsnaam ouder is dan de H. Cajetanus (1480-1547)-1764 J-M. Caytan, Rs. (MARICHAL).
|
FD |
Cayzele, van |
(van (de)) Cauzeele, zie van Caezeele.
|
FD |
Cazabonne |
Casabona: Occ.-It. PlN Casa bonne/bona: goed huis. vgl. Goedhuys.
|
FD |
Cazaerck |
Verhaspeling van Casaert, door associatie metkazak of kozak. 1696 Franciscus Casaerck; 1698 Joannes Casar; 1703 Franciscus Cassar, Drongen; 1727 Anna Maria Casart, 1728 Ger. Casaert, 1731 Joa. Casaer, 1734 Chr. Casar, 1735 Barbara Casarck (kinderen van) « 1700 Jacobus Casaer (grootvader van) « 1770 Carolus Casaerck, Landegem. – Lit.: G. CAZAERCK, Familiegeschiedenis Cazaerck, Gavere, 1990.
|
FD |
Cazal |
zie Casal.
|
FD |
Caz–als |
-e. V. Case.
|
EV |
Cazanove |
zie Casanova.
|
FD |
Cazassus |
zie Cassassus.
|
FD |
Cazé |
Cazet, zie Caset.
|
FD |
Cazeel |
-(e)aux, -iaux, zie Casseel.
|
FD |
Cazeman |
zie Kaesemans.
|
FD |
Cazenave |
Caze(u)neuve, zie Casneuf.
|
FD |
Cazes |
Peut-être fr. case ‘maison’.
|
JG |
Caziaux |
cf. Caseau, Casel.
|
JG |
Cazier |
Cazy, cf. Casier [les Casy, marchands de confections au 19e s. étaient lorrains].
|
JG |
Cazier |
zie Casier.
|
FD |
Caz–ier |
-y. V. Casier.
|
EV |
Cazin |
cf. Casin.
|
JG |
Cazin |
zie Caesens.
|
FD |
Cazy |
zie Casier.
|
FD |
Cecat |
zie Sicard.
|
FD |
Cecco |
-oni, -on(ello), -otti, -ano, -arelli, -arello, -arini, -aroli, -aroni, -ato, Cecko, Cecchi, -in(i), -inato, -elani, -etelli, -etti, -etto, Cecotti: It. Cecco, korte vorm (en afl.) van Francesco.
|
FD |
Cecere |
Zuid-It. FN. Wellicht zoals Cecco afl. van VN Francesco.
|
FD |
Cech |
V. Zegge.
|
EV |
Cech |
zie Zech.
|
FD |
Céciliot |
Dimin. du prénom fém. Cécile.
|
JG |
Cecius |
Latinisering van De Blinde, Laveugle. Lat. caecus: blind.
|
FD |
Cécius |
Probabl. latinisation de Laveugle ou de De Blinde, du lat. caecus ‘aveugle’.
|
JG |
Cecko |
Cecotti, zie Cecco.
|
FD |
Céder |
zie Seeder.
|
FD |
Cedeyn(s) |
zie Soudeyns.
|
FD |
Ceelen |
Celen, Célen. Génitif de Ceel, aphérèse de Marsilius, cf. 1431 «Marsilius dictus Ceel» Bois-le-Duc.
|
JG |
Ceelen |
zie Celen.
|
FD |
Ceelen, van der |
zie van der Kelen.
|
FD |
Ceenaeme |
cf. Sename.
|
JG |
Ceenaeme |
zie Senaeme.
|
FD |
Ceer, van |
zie van Seer.
|
FD |
Ceha |
zie Seha.
|
FD |
Ceic |
zie Zeitz.
|
FD |
Cejaert |
zie Siar(d).
|
FD |
Cel(u)s |
zie Celis.
|
FD |
Celant |
zie Celen.
|
FD |
Celarier |
zie Cellerier.
|
FD |
Celea |
zie Celia.
|
FD |
Celen |
Celens, Cèlent, Celant, Celant, Ceelen, Seele(n), Seelenne, Selen(s), Selenne, Sélenne, Sellens, Cillen, Cielen, Chielens, Sillen: Patr. Afl. van VN Marcelis/ Marcillis = HN Marcellus. Zie ook Celis. 1431 Marsilius dictus Ceel, Den Bosch (GOR. 50); 1564 Huibrecht Selen, Luyksgestel-Aw. (AP); 1613 Cornelio Celens = 1625 Cornelio Selens, Boechout (SELS).
|
FD |
Celen |
cf. Ceelen.
|
JG |
Celen, van der |
zie van der Kelen.
|
FD |
Celeri(er) |
zie Cellerier.
|
FD |
Celerier |
1250 «Johannes celerarius» Nethen, 1258 «Huelhon le célerier», 1267 «dans Jakes célériers» CartOrval; nom de profession: fr. cellérier, préposé au cellier.
|
JG |
Celerier |
Profess. ,,Préposé au service des vins ». N° 137.-
|
EV |
Céleste |
Celest(r)e, Schelest: 1. Patr. Lat. HN Celestis. 1218 Celestia; 1222 Celestis; 1206 Hue Celest, Atrecht (NCJ). – 2. PlN Chelers (PdC): 1155 Celest (TW). 1323 Maroie de Celest, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Célestin(e) |
Patr./Metr. Lat. HN Celestinus/-ina.
|
FD |
Celie |
Célie. 1398 «Celie Sworems» Geluwe; forme courte du prénom fém. Cecilia ou de Marcilia [FD].
|
JG |
Celis |
Célis, Celise, Cellis; au génitif: Celissen, Célissen. 1567 «Jehan Celis» BourgNamur; généralement aphérèse de Marcelis, fr. Marcel, ou, plus rarement sans doute, de Carcelis, cf. 15.4,1636 «Carselis Pallant de froithier» Clermont-sur-Berwinne [JL, NFw2].
|
JG |
Celis |
Célis, Celisse(n), Célissen, Selis, Sélis, Cellis, Celus, Cielissen, Cillis, Cilis(sen), Cillessen, Zelis(sen), Zélis, Sillis, Silles, Sel(l), Cel(s), Seel(s), Zels, Sel(l)s, Selle(s), de Selys: Patr. Korte vorm van Marcelis < Lat. HN Marcellus. 1390 VN Mercelys, Lv. (LIND. I947′,4i); 1398 Jehan Celis, Dottenijs; 1368 Belle Cillis; 1398 Roeger Sillis, Ktr. (DEBR. 1970); 1368 Mergriet Zeels, Arendonk; 1442 Jan Ceels, Tnh. (Suppl. Le Parchemin 1937); 1485 Henricke Seels, Mb. (A.BAERT). Ça. 1600 wordt Seels in Balen tôt Zels en Zeels (med. W. Lehaen, Overpelt).
|
FD |
Cel–is |
-os. Proven. Coel- -is, -os. Latinis. de Van Hemelrijk, ,,Du royaume des deux ».
|
EV |
Celle |
Célie, Cel(l)i, Celly, Scillie: 1. Metr. 1398 Celle Sworems, Geluwe; 1398 Selie van den Broeke, Gullegem (DEBR. 1970). Korte vorm van HN Cecilia: 1324 erga Ceciliam dictam Eldebols = dame Selije Heldebolle, Bg. (ibid.); 1233 Henricus filius Cylie, Cent (GN). Of korte vorm van VN Marcilia (V.D.SCHAAR). 1310 Marcelle en hare kinder, Knokke (LEYS 1953,126). – 2. Evtl. dial. var. van Cellier of Sellier.
|
FD |
Celle |
Proven. Celle (Loc.).
|
EV |
Cellerier |
Célérier, Celerier, Céleri, Cel(l)arier: Fr. cellerier < Lat. cellerarius: keldermeester. 1275 Eustachio Cell(er)ario, Kales (GYSS. 1963).
|
FD |
Celli |
zie Celie.
|
FD |
Cellier |
1198 «Tirricus cellarius» CartOrval, 1265 «Huars dou Celier» CensNamur, 1269 «Pieres dou Celier li Hugiers» Chartes-Hainaut, 1281 «Jakemes dou Celier fieus Ja-kemon dou Celier», 1290 «Jehans de Lo li celiers» DettesYpres, 1444 «Lambert de Cellir» TerreJauche, 1597-98 «Jan Le Cellier», 1608-9 «Piere Cellier» ComptesNivelles ; nom de préposé au cellier (par ellipse), avec la même valeur que Celerier. – Forme fém.: Cellière, -lières.
|
JG |
Cellier |
V. Celerier et Sellier.
|
EV |
Cellier |
zie Ducellier.
|
FD |
Cellion |
zie Sillon.
|
FD |
Cellis |
cf. Celis.
|
JG |
Cellis |
zie Celis.
|
FD |
Celly |
zie Cellier, Sellier, Celie.
|
FD |
Celos(se) |
zie Slosse.
|
FD |
Célot, |
Cel(l)ot: Patr. Korte vorm van Marcelot, Fr. dim. van VN Marcel.
|
FD |
Cels |
N. de bapt. d’orig. romaine (Celsus).
|
EV |
Celst, van |
zie van Zelst.
|
FD |
Celsy |
Peut-être génitif du nom lat. Celsus (= grand, généreux), popularisé par deux martyrs?
|
JG |
Cemel |
Proven. Semel. (Dép. Longlier).
|
EV |
Cemestier, van |
zie van Semmertier.
|
FD |
Cemke |
zie Simke(ns).
|
FD |
Cenant |
1. N. de bapt. Senant (Ce N. se retrouve dans celui de la loc. fr. de Senancourt). V. SAD (S and). — 2. Proven. Cernant (Dép. Saint-Symphorien).
|
EV |
Cenant |
Cénant: PlN Cenan = Senan (Yonne), Sénans = Cénans (Hte-Saône).
|
FD |
Cencigh |
PlNvSinzig(RP).
|
FD |
Cender, de |
zie Descendre.
|
FD |
Cendrier |
Sandri(e): BerN. Ofr. cendrier: zeepzieder, leerlooier, die werkt met uitgeloogde as, potas. Vgl. D. Àscher. 1209 Robert le Cendrier, Atrecht (NCJ); 1265 Simons li Cenderiers, N (CRN).
|
FD |
Cendr–ier |
-et, Centry. Profess. Vendeur de cendre de bois ou de poussier.
|
EV |
Cendron |
Santron. Proven. ,,Endroit défriché par le feu ». N° 238.-
|
EV |
Cenens |
cf. Kenens.
|
JG |
Cenens |
zie Kenens.
|
FD |
Cenez |
Cenné. Surnom: anc. fr. séné ‘sensé, sage, prudent’.
|
JG |
Cenez |
zie Séné.
|
FD |
Cenier |
Ceni(e): Var. van Fr. Chénier: eikenbos. PlN Cheniers (Marne).
|
FD |
Cenker |
zie Zanker.
|
FD |
Censer |
E. FN < Fr. censier: pachter.
|
FD |
Censi |
Senci(e), Sensi en (hypercorrect) Chancy kunnen spellingvar. zijn van Sancy.
|
FD |
Censier |
1444 «Robert le Censier» AidesNamur, 1571 «Jean le Censier, dit de Solleville» Purnode, 1689 «relicte Léonard le Censier» DénLierneux ; nom de profession ou de dignité : anc. fr. censier ‘celui qui tient une terre à cens’, d’où w. cinsî ‘fermier’ FEW 2, 581a, mais aussi ‘receveur, celui qui perçoit le cens pour une abbaye’ (R. Mantou, BTD 51, 226).
|
JG |
Censier |
Censi, Sencie(r), Senci, Sensi(e)r, Sansier, Sancy, Chancy: Fr. censier: cijnspachter, cijnsboer. 1340 Huart le Censier, Chauny (MORLET); 1360 Gillis li Censiers, Marke (DEBR. 1970). Censi, Senci(e), Sensi en (hypercorrect) Chancy kunnen spellingvar. zijn van Sancy.
|
FD |
Censier |
Profess. ,,Fermier ».
|
EV |
Cent |
Aphérèse de Vincent?
|
JG |
Cent |
Patr. Korte vorm van VN Vincent.
|
FD |
Centen |
V. SAD (Sand).-
|
EV |
Centen |
zie Senten.
|
FD |
Centerick |
Leesfout voor Ceuterick.
|
FD |
Centner |
Var. van D. FN Zentner < Zehntner. BerN van de tiendenaar of tiendheffer. Vgl. Tindemans.
|
FD |
Céoen |
zie Soen(s).
|
FD |
Cepeda(l) |
Cipido, Cipedo, Sipido: Sp. FN. Collectieve PlN < cepo: boomstronk, boomstomp (DS). Maar de volgende FN komt uit Italie. It. scipito: flauw? 1540 Jan Baptista Serpedoo, Milaan-Aw. (AP).
|
FD |
Cer(s)tiaens |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Cercelet |
Ofr. cercelet, dim. van cercel, Fr. cerceau:vring, band, hoepel. BerBN van de kuiper. 1310 Jacques Chercalt (IAYI).
|
FD |
Cerckel |
Ofr. cercle: band, hoepel. BerBN van de kuiper. vgl. Cercelet.
|
FD |
Cerckel |
Proven. Zerkel(oo), ,,Bois (où ont été découverts) des sarcophages » (Zerk, Cercueil). N° 24l.
|
EV |
Cerdobbel |
zie Serdobbel.
|
FD |
Cérés(s)iat |
Ceressiaux, Cereciat, Céréci(e)aux, Ceresa, Cereja, zie Séréssiat.
|
FD |
Ceres(si)a |
Proven. Seressia (Dép. Forville).
|
EV |
Ceressia |
-iat. 1571 «Philippe de Ceresseau», 1675 «Anne Ceresseau» BourgNamur; nom d’origine : Seressia, à Forville (Nr).
|
JG |
Cerexhe |
Proven. Cerexhe (-Heuseux) (Loc).
|
EV |
Cerexhe |
Serex(he): PlN (LU). 1600 Guilliame de Cereze, Nieuwpoort (SCHOUT.I); 1714)03. Guil. de Cerexh, Herve (MUL VII).
|
FD |
Cerexhe |
Serexhe. Nom d’origine: Cerexhe(-Heuseux), w. cèréhe (Lg). – Sans doute distinct: 1597 «Antoine de Serese» BourgNamur, 1610 «Jean Cereze» = 1617 «Jean Sereze» BourgDinant, 1653 «Pierre Serecque» BourgNamur, toutes mentions qui représentent très probabl. le top. Sereze, wall. Sorozé, de Thi-mister (arr. Verviers) (cf. Baguette, BTD 65, 100-1)[JL, NFw].
|
JG |
Cerezo |
1. Spellingvar. van Ceressiaux. Zie Séréssiat. – 2. Sp.-It. cereza, -sa: kers. BerBN. 1612 Christoffels Cereso, Rijsel; 1637 Jan Cereso, Hulst-Bg. (SCHOUT.I).
|
FD |
Cerf |
1. N. d’Israélite allem. Traduction de Hirsch. — 2. Proven. Nombr. LD. (Anciens élevages de cerfs). — 3. Car. mor. ,,H. trompé » (Pourvu de cornes). — 4. Sit. soc. Serf.- N° 136.- Synon. : Lecerf N° 271.
|
EV |
Cerf |
1271 «Stasins Cers» DettesYpres; surnom: fr. cerf, pris au figuré ou bien tiré d’une enseigne, cf. Lecerf et Decerf.
|
JG |
Cerf, (de) |
zie Lecerf(f).
|
FD |
Cerfaut |
Proven. Xhierfo(mont) (Dép. Rahier).-
|
EV |
Cerfaux |
1683 «Cristoffe Cerfau» Houdremont; nom d’origine: Cierfa, à Bovigny (Lx).
|
JG |
Cerfaux |
PlN Cierfa in Bovigny (LX) (J.G.)? Of var. van Fr. FN Cherfault < Gerfaud, Gerfault: giervalk?
|
FD |
Cerfon |
Cerfont. 1640 «Jaecq Cerfon», émigré en Suède; sans doute nom d’origine ‘.fond ou font (fr. fontaine) du cerf, toponyme. – Noter que cerfon, dérivé de fr. cerf, n’est pas attesté FEW2, 614a.
|
JG |
Cerfon(t) |
Wellicht korte var. van Cerfontaine.
|
FD |
Cerfontaine |
Cerfontein: PlN Cerfontaine (o.m. N, Nord). 1350 Huet de Sairfontaines, Bergen (CCHt).
|
FD |
Cerfontaine |
-ein, -eyn. 1474 «Jacquemin de Cerfontaine» PrincipLiège; nom d’origine: Cerfontaine (Nr), etc.
|
JG |
Cerfontaine |
Proven. Loc. Cerier. Profess. Serrier (Ane. fr.),,,Serrurier ». — 2. Proven. Dép. Rallier.
|
EV |
Céri(ez) |
zie Serrier.
|
FD |
Cerise: |
Fr. cerise: kers. BerBN van de verkoper ervan. Vgl. Kriek.
|
FD |
Cerisey |
Uit Fr. FN Cerizet, dim. van Cerise.
|
FD |
Cerisier |
Cerisier, Serrisier, Serusier, Cherissier: PlN Cerisier: kersenboom. Vgl. Kriekeboom. 1619 Artus Cerisier, Maine-Aw. (AP).
|
FD |
Cerisier |
Nom d’origine: fr. cerisier (arbre caractéristique du domaine). – II est à noter qu’un enfant trouvé sous un cerisier à Marci-nelle en 1747 fut appelé Cerise (Destray 62).
|
JG |
Cern- |
-u, -y. Proven. Cerny (Loc. fr.).
|
EV |
Cerneau |
Nom d’origine: Cerneau, à Vergnics (Ht), etc.
|
JG |
Cerneels |
zie Serneels.
|
FD |
Cerny |
Nom d’origine: Cerny (Aisne, Seine-et-Oise, …).
|
JG |
Cerny |
PlN Cerny (Seine-et-Oise, Aisne). 1211 Berte de Cerni, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Ceron |
Surnom: w. cèron ‘belle filasse’, plutôt que nom d’origine: Seron, à Forville (Nr), etc.
|
JG |
Ceron |
zie Seron(t).
|
FD |
Cerouter |
Cheroutre, Chirouter, Chiroutte: Patr. (FV en WV) Serwouter. De varianten met ch zijn hypercorrect. ±1570 Adrien Ceroutre, Stegers (CDT 76); 1583 Jacob Serouters, Wervik-Leiden (J.D.).
|
FD |
Cerpentier |
Serpentier. 1289 «Warniers li Cerpentiers» CensNamur, 1472 «Jacquemin le cerpentier» DénLaroche, 1481-82 «Woet-que le cerpentir» TerreJauche, 1536 «Lambert Serpentier» Glons; adaptation (ch = s) du NF Charpentier.
|
JG |
Cerpentier |
zie Charpentier.
|
FD |
Cerreciat |
zie Séréssiat.
|
FD |
Cerrens |
zie Kern.
|
FD |
Cerstelotte |
zie Kesteloot.
|
FD |
Cersters |
zie de Keister.
|
FD |
Certijn |
-yn, Sertijn, -yn, -in, -eyn: EN Mnl. certein < Fr. certain: zeker, zelfverzekerd, vastberaden. Fr. FN Cert(a)in.
|
FD |
Certyn |
1. Car. mor Certain, ,,H. assuré, décidé ». — 2. Profess. Mandataire judiciaire (Ane. droit).
|
EV |
Certyn |
Certijn. Surnom : moy. néerl. certein < fr. certain ‘sûr, ferme, résolu’ [FD].
|
JG |
Cerul- |
-les, -us. Car. phys. ,,(H. aux yeux) d’azur ».
|
EV |
Cérulis |
Cerulus. Sans doute latinisation (lat. caeruleus ‘azuré’) du NF Lebleu ou Deblauwe.
|
JG |
Cerulus |
-is, -es, Ce-, Serulus: Lat. caerul(e)us (< caelum: hemel): hemelblauw, azuurblauw. BN. Latinisering.
|
FD |
Cerveau |
Peut-être fausse régression, avec remotivation, du prénom w. Sèrvâ (fr. Servais); ou bien: surnom: fr. cerveau, cf. 1289 «Pieres Cerviaus» CensNamur, 1286 «Jehans Cervèle» CartLessines.
|
JG |
Cerveau |
zie Serveau.
|
FD |
César |
César, Cézar. 1257 «Watiers Cesares et Gerars», «Gerars Cesare» BaillNivelles, 1272 «Cesarius luvenis» PolyptVillers, 1286 «Tieris Cesares» CartBinche, 1674 «Pierre Cezar» BourgNamur; prénom César (d’origine latine).
|
JG |
César |
Cesari(ni), -(i)o, zie Caesar.
|
FD |
César |
N. de bapt. d’orig. romaine.
|
EV |
Cession |
Nom d’origine: comme Chession, w. tchèssion, corresp. du NL Castillon.
|
JG |
Cession |
Proven. Dép. Fléron. Ceter. Profess. 1. Sestier, Surnom de mesureur. N° 131. — 2. V. Zieder.
|
EV |
Cession |
zie Chession.
|
FD |
Cesteleyn |
zie Castelain.
|
FD |
Cester(s) |
zie de Keister.
|
FD |
Ceuckelaere, de |
-eire, -ier, zie de Keukelaer(e).
|
FD |
Ceugn(i)et |
Ceugniez, Ceuignet, zie Coigne.
|
FD |
Ceugnart |
zie Cognard.
|
FD |
Ceuille, van der |
zie van Coillie.
|
FD |
Ceukelaere, de |
-eer, -eire, -aire, -ier, zie de Keukelaer(e).
|
FD |
Ceukx |
zie Kuyk.
|
FD |
Ceul- |
-aerts, -eers. Proven. Kool (Dép. Bambrugge), avec suff. d’orig. N° 212.
|
EV |
Ceul- |
cf. Keul-.
|
JG |
Ceulaers |
de Ceulaer(de), Ceuleers, zie Keuleers.
|
FD |
Ceule |
zie Kool(e).
|
FD |
Ceule- |
-mans, -naere, -neer. Proven. Keulen, ,,Cologne », avec suff. d’orig. N° 212.
|
EV |
Ceulebroe(c)k, (van) |
zie van Ceunebroeck(e).
|
FD |
Ceuleman(t)s |
zie Keulemans.
|
FD |
Ceulen |
zie Koolen.
|
FD |
Ceulen, (van) |
zie van Keulen.
|
FD |
Ceulenaer(e) |
-eer(e), -eire, -er(s), (de), zie de Keulenaer(e).
|
FD |
Ceulers |
zie Keuleers.
|
FD |
Ceuls, |
zie Kool(e).
|
FD |
Ceuminck, de |
zie (de) Koning.
|
FD |
Ceunebroeck(e), van |
-broek(e), -brouck(e), (van) Ceulebroe(c)k, -brouck, van Cuynebroeck, -brouck, van Ceunenbroeck, van Keunebrouck, Keunebrock, Kennebrock, van Keulenbroeck, de Koninckbroeck, Keunebrock: PlN Koningbroek in Maarke-Kerkem (OV). 1272 Arnulphus de Conincbroec…in loco qui dicitur Conincbroec; 1286 Woutre van Coningbrouc; 1291 Everaert van Conincbrouc…te Conincbrouc; 1319 Symoen van Cueninbrouc; 1407 Lauwereins van Kuenebrouc, Oud. (HOEBEKE 324).
|
FD |
Ceunen |
Ceuppens. V. GOD. Ceuppers. 1. V. Kuiper. — 2. V. GOD.
|
EV |
Ceunen |
Génitif de l’anthrop. germ. Cono; var. de Keunen, Coenen.
|
JG |
Ceunen(s) |
Ceunis, zie Koen.
|
FD |
Ceunienberghe,van |
Zie van Cueninberge.
|
FD |
Ceuninck |
cf. Keuninck(x).
|
JG |
Ceuninck, (de) |
-ynck, zie (de) Koning.
|
FD |
Ceup(p)ens, |
zie Coppyn.
|
FD |
Ceupens |
Ceuppens. Double génitif de Cop (aphérèse de Jacob); var. de Coppens.
|
JG |
Ceur, de |
zie Lecoeur, Deceur(t).
|
FD |
Ceuran |
Ceurens, zie Coorens.
|
FD |
Ceurinckt |
zie Curinckx.
|
FD |
Ceurlinx |
zie Keurlinckx.
|
FD |
Ceurremans |
zie Cooreman(s).
|
FD |
Ceurstemont |
zie Costerman(s).
|
FD |
Ceursters |
zie de Koster.
|
FD |
Ceurtvriend |
V. Cortvriendt.
|
EV |
Ceurtvriend |
zie Cortvriend.
|
FD |
Ceurvels, |
-velt(s), Keurvels: PlN Keurveld in Kontich, Lint en Boom (A) (NR). 1601 Laureys Ceurvelt; 1603-27 Jan Ceurvelts, Puurs (MNT 322,432). Zie ook Carver(s) 2.
|
FD |
Ceurvorst |
N. de dignité. ,,Souverain Grand Electeur ». N° 135.
|
EV |
Ceurvorst, |
zie Korvorst.
|
FD |
Ceuster- |
-s, -mans. V. Koster.
|
EV |
Ceuster, (de), |
zie de Koster, de Keister.
|
FD |
Ceustermans |
cf. Kester, Ke(u)stermans.
|
JG |
Ceustermans |
zie Costerman(s).
|
FD |
Ceusters |
Génitif de néerl. koster ‘clerc, sacristain’ ; var. de Costers.
|
JG |
Ceut(e)rick(x) |
V. GOD.
|
EV |
Ceut(e)rick(x) |
zie Keuterickx.
|
FD |
Ceuterick |
au génitif: Ceuterickx, Keuterickx. 1374 «Jan Coterie», « Peeter Kueteric«Grain-mont; dérivé de moy. néerl. coter, keuter(fr. couture, lat. cultura), surnom de métayer [FD].
|
JG |
Ceuvelier |
zie (de) Cuvelier.
|
FD |
Ceuwet(te) |
V. Cawe.
|
EV |
Ceux |
zie Kuyk.
|
FD |
Cevaal |
zie Cheval.
|
FD |
Ceyfs |
Wsch. hypercorrecte spelling voor Seys.
|
FD |
Ceymeulen |
-molen, zie (van) Keymolen.
|
FD |
Ceys(s)ens |
Ceijssens, Seys(s)en(s), Sijssens: 1. Patr. Vleivorm van VN Vincent. 1625 Vincentius = Seysen, Houthalen; Vincent Vincenti Corselius = 1617 Vincent Seysens = 1629 Vincent Seyssens = 1640 Vincent Ceyssens, Koersel (VS1985,453-461). – 2. Zoon van Seys = Franceis.
|
FD |
Ceyskens |
Patr. 1. Dim. van Ceys < Franceis: François. Zie Seys. 1300 Katherine Ceyskens, Tv. (BERDEN). – 2. Dim. van Vincent; zie Ceyssens.
|
FD |
Ceyssens |
Double génitif de Ceys, Cis, aphérèse de Franciscus (Carnoy 30) ou bien de Seys < germ. Sigerus (Vincent 108).
|
JG |
Ceyssens |
V. SAD (Saz).-
|
EV |
Cézar |
cf. César.
|
JG |
Cezar(d), |
zie Caesar.
|
FD |
Ch(i)eze |
Proven. 1. Chaise, autre forme de Case, ,,Maison ». (L.D.). N° 247. — 2. Chiese (Ital.), Effliscs »
|
EV |
Chaam, van |
van Kaam, van Kaem, van Caem: FlN Chaam (NB). 1516 Petrus Adriaenssone van Caem, Oosterhout NL – Lv. (CALUW. 2000).
|
FD |
Chabalier |
Zuidfr. vorm van Chevalier: ruiter, ridder. Vgl. Chaballe.
|
FD |
Chaball |
(NF liég., probabl. importé). Forme occit. de fr. cheval.
|
JG |
Chaballe |
Chabalet: Occ. vorm van Cheval(et).
|
FD |
Chaban(n)e |
Chavan(n)e: Var. van Cabane: hut.
|
FD |
Chabaneau |
Chaban(n)el, Schabanel: Dim. van chabane, cabane: hut.
|
FD |
Chabannes |
Proven. ,,Cabanes » (L.D.).
|
EV |
Chabar(t) |
zie Chaubert.
|
FD |
Chabaud |
-eau(x), -ault: Uit Occ. chabal: paard.
|
FD |
Cha–beau |
-bot. 1. Car. mor. ,,Riche, puissant » (Dialecte). N° 50. — 2. Car. phys. „ (Poisson à) grosse tête ». N08 288, 294. — 3. V. Sabot.
|
EV |
Chaber(t) |
-ier, zie Chaubert.
|
FD |
Chabert |
Nom issu de l’anthrop. germ. caro-behrt (avec dissimilation de r – r), d’où le thème Chab- (ci-dessus).
|
JG |
Chabert |
V. SAD. (Sa).-
|
EV |
Chabot |
Cabo(t), -oot, -otte, -oor, Chabot(e)au(x), -ottaux, -otteau: Fr. chabot: vis met grote kop. Vgl. Caboche. BN voor iemand met groot hoofd. 1275 Boidin Cabot : Boidin Kabot, Vloesberg (VR 48-9); 1295 Jehan au Kabot; 1326 Maroie Cabote, Atrecht (NCJ); 1300 Jacobi dicti Chabot, Malmedy (ASM II); 1371 Marie de Nouvice dite Chabot, Luik (HERB.); 1373 Nicasis Caboot, Ktr. (DEBR. 2002); 1403 Andries gheseite Chabodt, Tg. (TYTGAT); 1400 Lambiert Chabotial, Corbion (ASM II).
|
FD |
Chabot |
Chabotier. V. Sabot.
|
EV |
Chabot |
w. nam. Tchabot. 1275 «quam ex donc Egidii dicti Chabot» CartValDieu, 1280 «Egi-dius Chabos» PolyptLiège, 1371 «Marie de Nouvice dite Chabot» Liège, 1421 «Robiert Chabot mambour» Châtelet, 1445 «Eustache Chabot» seigneur d’Omezée, 1522 «Jehan Chabo» BourgNamur, 1605 «Thieri Chabot, mercier» BourgDinant, 1611 «Jacquemin de Chabot» DénFlorenville; surnom métaphorique de personne à grosse tête, fr. chabot (poisson) FEW 2, 335a, cf. aussi Cabo(t). -Bibliogr. : J. Évariste, La famille Chabot, IdG 2005, n° 359, 252-6.
|
JG |
Chabot(t)ier |
-othier, zie Sabotier.
|
FD |
Chaboteau |
-eaux, Chabotteau, Chabotau, -aux, Chabottaux. 1276 «Jakemins Chabo-teaz» CartValDieu, 1400 «Lambert Chabo-tial» CoutStavelot, 1449 «Henri Chabotiau» AidesNamur, 1452 «Collengnon Chaboteal» Aubrives (Ardennes), 1524 «Jehenne Chabo-tea», 1607 «Françoy Chaboteau», 1621 «Pierre Chabotteaux» BourgDinant; dimin. anthro-pon. de Chabot (qui précède), ce dérivé n’étant pas attesté dans le lexique, cf. DicPatRom II.1, 135.
|
JG |
Chabotier |
w. nam. Chabotier. Forme pic. de ft. sabotier.
|
JG |
Chaboud |
Chabout. Probabl. du thème de (t)chab- ‘tête’, cf. 1285 «Jakemes Chabus» CartValDieu.
|
JG |
Chaboud |
-out: Var. van Chabaud?
|
FD |
Chabre |
,,Chèvre ». Chabrier, ,,Chèvrier ». Profess. (Fr.) Ns 130, 131.
|
EV |
Chabre |
Fr. dial. vorm van Chèvre: geit (DNF).
|
FD |
Chacon |
Chacun: Fr. chacun: iedereen. Vgl. Alderweireldt, Toulmonde.
|
FD |
Chacon |
NF espagnol importé à date ancienne, cf. 1582 «Gonsalo Chacon de la Vega» BourgNamur.
|
JG |
Chacon |
Proven. ,,Gascon ». N° 50, 217.
|
EV |
Chaerel(s) |
Chaerle, zie Charle(s).
|
FD |
Chaerels |
V. CARL.
|
EV |
Chaf(f)ette |
BN Chaufette: stoofje (J.G.).
|
FD |
Chaf(f)ette |
Profess. Ouvrier qui montait des chaffauds, ,.Echafaudages ». N° 131.
|
EV |
Chafette |
Chaffette, w. (Velroux) Tchafète. Surnom: w. et gaumais tchafète ‘femme bavarde, frivole; bigotte’ FEW 13/2, 355b; si le a est long, w. tchafète ‘chaufferette’.
|
JG |
Chaffart |
zie Chauffard.
|
FD |
Chafwehé |
cf. Chauveheid.
|
JG |
Chafwehé |
zie Chaufheid.
|
FD |
Chagnaud |
Chaignaud, -eau, Chain(n)iaux, Cagnot, Cagnon. Zie Cagnon.
|
FD |
Chagniot |
-on, Chaignon: Fr. pendant van Pic.
|
FD |
Chagniot |
Surnom: dérivé régional (apparemment non wallon) de chien, ainsi (angev.) chegniot ‘petit chien’ FEW 2, 192a; cf. aussi Ca(i)gnot.
|
JG |
Chah- |
Thème tiré de Chabert (ci-dessous) < germ. caro-behrt. – Peut-être aussi à rapprocher du thème Cab- (< lat. caput) et de dérivés comme Cabay, etc. [CH]. m Dérivés: Chabar, -art (avec germ. -hard ou suffixe -ard ). 1618 «François Chabart» BourgNamur. – Chabaud, -ault (avec germ. -wald?). – Chabeau, -eaux (suffixe -ellu), 1511 « Cornelis de Chabea » ; cf. aussi BTD 34, 297.
|
JG |
Chaidron |
(NF de la région de Bouillon et Pali-seul), w. nam. Tchêdron. Probabl. chardon, w. (Bastogne) tchèdron, comme Chardon et Cherdon, cf. FEW 2, 368 [JL, NFw].
|
JG |
Chaidron |
Metathesis van Cherdon (LECHANTEUR).
|
FD |
Chaidron |
V. Chaudron.
|
EV |
Chaillaut |
zie Caillau(x).
|
FD |
Chaillet |
-ot, zie Caillet, -ot.
|
FD |
Chaillet |
Surnom : dimin. d’anc. fr. caille, chaule ‘caillou’FEW 2, 95b?
|
JG |
Chailly |
-ie: PlN Chailly (Moselle, Seine-et-Marne).
|
FD |
Chain- |
-aye, -eux. V. Chêne.
|
EV |
Chainaie |
-ay, -aye. Fr. chênaie, nom d’origine.
|
JG |
Chainaie |
-aye, zie Chenaye.
|
FD |
Chaineux |
Cheneux, Dechaineux, Dechêneux: PlN Chaineux (LU), Cheneu in Villers-le-Tour (H), Cheneux in La Gleize en Stavelot (LU): eikenbos. 1492 Thyry de Cheneu, La Gleize (L. REMACLE, Top. delà Gleize, 1992,50).
|
FD |
Chaineux |
Cheneux. 1561 «Henry du Chain-neulx » Arbrefontaine ; forme w. du collectif de chêne en lat. -etum, cf. aussi Cheneux, Chenois.
|
JG |
Chainiaux |
Chainniaux, -ieaux. Fr. chêneau ‘petit chêne’.
|
JG |
Chainnieaux |
Chameaux: 1. Fr. var. van Pic. Caignau. – 2. Zie Chénau.
|
FD |
Chair |
Surnom: fr. chair, au sens propre de ‘chair, peau’ ou au sens de ‘personne’, p.-ê. par ellipse de surnoms composés, cf. par ex. 1260 «François Char de vache», 1361 «Colinet, fis Colin chardeveal [= chair de veau]» Anthr-Liège, etc., cf. L. Remaclc, DW 16, 139 (à propos du NF Chardhomme).
|
JG |
Chairez |
zie Cheret.
|
FD |
Chais |
Chait. V. Chaix.
|
EV |
Chais |
Chaix, Chait: PlN Chaix (Vendée, Ain).
|
FD |
Chais |
Nom d’origine: Chaix (plusieurs en France)?
|
JG |
Chaix |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Chaize |
Chèze: Ofr. chese, chaise: huis.
|
FD |
Chal- |
-ant(on), -kin. V. SAD (Sa).
|
EV |
Chal(l)et |
Chalez, zie Charlet.
|
FD |
Chal(l)ier, |
Chali(ez), zie Carlier.
|
FD |
Chalaman, |
zie Charlemagne.
|
FD |
Chaland |
-ant(on): Ofr. chalant: vriend, kennis, klant, (later) minnaar, vrijer. Equivalent van Pic.-Mnl. Calant.
|
FD |
Chaland |
-ant. Surnom: fr. chaland ‘acheteur’, qui a aussi le sens de ‘amoureux’ FEW 2, 84a.
|
JG |
Chalbert |
Sc(h)albert, Escalbert: Patr. Niet-gevocaliseerde vorm van Germ. VN Calbrecht, of var. van Chabert met epenthetische l.
|
FD |
Chalet |
1. Proven. Plus. L.D. (Rég. de Liège. — 2. V. SAD (Sa).
|
EV |
Chalet |
-ez. 1449 «Lambillon de Chalet» Aides-Namur; nom d’origine: probabl. dérivé de pré-lat. cal ‘pierre’ [fr. chalet est moderne en dehors de la Savoie].
|
JG |
Chaletain |
cf. Chaltin.
|
JG |
Chaleur |
Hypercorrect voor PlN Chaleux in Hulsonniaux (N). 1449 Henrart de Chaleu, Namen (J.G.).
|
FD |
Chaleur. |
Sans doute fausse régression de Chaleux (dépend. d’Hulsonniaux), cf. 1449 «Henrart de Chaleu» AidesNamur. Un surnom : fr. chaleur serait surprenant.
|
JG |
Chaliaud |
zie Caillaux.
|
FD |
Chalin |
zie Charlin.
|
FD |
Challe |
Challes. 1295 «Châle de Mevin» ComptesMons ; forme w. (liég. Tchàle, nam. Châle) du prénom Charles. — Si la voyelle est brève, on ne peut exclure le top. Challes, w. tchale, hameau de Stavelot [JL, NFw], mais le NF n’est pas spécifique de cette zone.
|
JG |
Challe(s) |
zie Charle(s).
|
FD |
Challes |
Proven. Salles (Loc.).
|
EV |
Chalmagne |
Chamagne. Non point forme contractée de Charlemagne (anc. prénom) [JH], mais bien var. dans la région de Bouf-fioulx du NF Chermanne > Charman(n)e > Charmagne > Cha(l)magne, cf. 1719 «Pierre Chermanne» naissance à Bouffioulx = 1802 «Pierre Chalmagne» décès à Marbais (comm. J.-M. Demanet). – Bibliogr. : J.-M. Demanet, Les Chalmagne de Marbaix-la-Tour, 1996.
|
JG |
Chalmagne |
Sobriq. Charlemagne. Evocation de l’allure ou d’un rôle (Cortège ou mystère). N° 135.-
|
EV |
Chalmagne |
zie Charlemagne. Chalmet(te), zie Calmet.
|
FD |
Chalmet |
cf. Chaumet.
|
JG |
Chalmet(te) |
zie Calmet.
|
FD |
Chalon |
Chalhon, Chalom, Scalon, Schallon: PlN Chalon-sur-Saône of Châlons-sur-Marne. 1301 (Hugues de Châlons), Luik (CVD); 1337 Jan van Tsalons, Cent (RSGI); 1348 Jean Chalon, Slins (HERB.); 1383 Jaquemin de Chalon (MARCHAL).
|
FD |
Chalon |
Proven. Chalons (Loc. fr.).
|
EV |
Chalon |
w. liég. Tchâlon, w. nam. Tchalon. 1348 «Jean Chalon» Slins, 1659 «Chalon» DénSalm, 1689 «relicte le Chalon» DénLierneux; généralement dérivé en-on de Charles, avec chute de r comme dans Geradon, -in, Dradon, Jadon et var., ainsi que Ladon, réduction de Collardon, ou Nadon, -in, de Bernardon, -in, etc. [JL]. Dans un certain nombre de cas, aussi nom d’origine: Chalon-sur-Saône ou Chalons-sur-Marne, cf. 1269 «Messire Henry de Chalons» Florennes, parfois d’après une enseigne, cf. 19.8.1684 «une maison (…) située vis à vis de l’église paro-chialle Saint Jean Baptiste en Liège portante l’e. de la ville de Chalon» [JL, NFw]. « Dérivé ancien: 1472 «Gouse Chaloneay» DénLaroche.
|
JG |
Chalot |
1. Proven. Chalo (Loc. fr.). — 2. Profess. Chalote, synon. de Echalote. N. maraicher ou de marchand. N° 131.-
|
EV |
Chalot |
zie Carlot.
|
FD |
Chalsèche |
Chalsege, Charlesèche (forme remotivée sur Charles). Nom d’orig ine: Chai-sèche, forme cadastrale approximative du top. w. tchârsètch, à Pepinster (Lg), cf. BTD 26, 257.
|
JG |
Chalsèche |
-ège, -eche, -ege, Charlesèche: PlN Chalsèche in Pepinster (LU).
|
FD |
Chaltin |
Chaletain. Nom d’origine: Schaltin (Nr).
|
JG |
Chaltin |
Proven. Schaltin (Loc.).
|
EV |
Chaltin |
zie Schaltin.
|
FD |
Chalumeau |
zie Calmeau.
|
FD |
Chalus |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Chamagne |
zie Charlemagne.
|
FD |
Chamaillard |
Chatnillard: Afl. van Ofr. chamaillier: slaan, vechten.
|
FD |
Chamart |
PlN Chamard (Ardèche, Hte-Saône), Chamars (Eure-et-Loir). 1424 Jehan Chammart, 1484). Chamart, Dk. (TTT).
|
FD |
Chamart |
Proven. Samart (Loc.).
|
EV |
Chamart |
Surnom: anc. w. chamar, sorte de vêtement de femme FEW 19, 151b.
|
JG |
Chambard |
-art, -aère, Sambaer(e), Samba(s), Chotnbar(t), -aert, -aère, Sombaert: 1. Chambard is een Fr. dial. (oosten, Massif Central) vorm van Ofr. jambart: BN voor iemand met zware benen (DNF). 1637 Jaques Chonbaert; Franchois Sambaer, Voormezele (BEELE1986,101); 1639 Jan Jombaer, Wulvergem (DUV.); 1676 Pieter Chombaert, Rijsel-Rs. (MARICHAL).
|
FD |
Chambaud |
-eau, -au(l)t, Chombeau: Ofr. chambal: beenbekleding, scheenplaat. BN.
|
FD |
Cham–baut |
-beau, -peaux. 1. V. Champeau. — 2. Profess. Chambau (anc. fr.), .Jambière ». Vendeur ou porteur de jambières. Péjoratif : Chombart. N° 250.
|
EV |
Chambaz |
NF liégeois, sans doute importé du domaine franco-provençal (canton de Vaud ou départ, de l’Isère), d’origine toponyme comme le suivant.
|
JG |
Chambeau |
Probabl. NF français importé en Wallonie, d’origine toponymique (cf. Morlet 195); cf. aussi Zambeaux.
|
JG |
Chambellan(d) |
-lant, Chamberlan(d), -lant, -l(a)in, Chambrelan(t), -lent, Chamburland, -lant, Camberlin, -lijn, -lyn, -lain, -lein, Cambrelin: Ofr. Chamberlain, Pic. camberlin, Fr. chambellan < Ndl. kamerling: kamerheer. BerN. 1274 Nicoles Cambrelens, Atrecht (NCJ); 1316 Quentin le Cambrelain, St-Q.; 1438 Guillaume le Chambrellain, Laon (MORLET).
|
FD |
Chamberlan |
Chamberlin. 1257 «Walterus li Chamberlain» = «Watir le Chambrelain» d’origine: Chant(e)raine, littér. « chante, grenouille » (se dit de lieux marécageux), topon. fréquent en Belgique (à Gilly, Magnée, Malonne, Sirault, etc.; cf. 1280-81 «Jehan de Wes ki maint à Canterainne» RegTournai) et en France (cf. P.-H. Billy, Les composés en CANTA- dans la top. de la France, NRO 15-16,1990, 55-86). Cf. aussi Cantraine. Chantry, cf. Chanterie.
|
JG |
Chamberland |
Profess. Ouvrier en chambre. V. aussi Camberlin.
|
EV |
Chambon |
Chanbon, Sambon: Verspreide PlN Chambon (o.m. Cher, Hte-Loire, Loiret). Maar blijkens de FN Chambonnet, -eau naast Cambonnet, -aut (DNF) veeleer BN, afl. van Zuidfr. cambe, chambe, Fr. jambe: been. Vgl. FN Longchambon: langbeen.
|
FD |
Chambon |
Chanbon. Proven. Loc. Synon. : Gambon.
|
EV |
Chambre |
(Fl. : Kamer). Proven. 1. ,,Terrain cambré, voûté ». — 2. Lieu où se trouvaient des cabanes. Synon. : Chambes, Campe, DEL-campe. Vercammer (Vander Kamer), Cammerman. N08 208, 209 à 212.-
|
EV |
Chambre, |
-bers, zie Cambre.
|
FD |
Chambrelan(t), |
-lent, zie Chambelland.
|
FD |
Chambrier |
Schembri: BerN Chambrier: kamerknecht, kamerdienaar.
|
FD |
Chamburland |
zie Chambelland.
|
FD |
Chameaux |
-iaux, Chainni(e)aux, zie Chagnaud.
|
FD |
Chamelhout, van, |
zie van Schamelhout.
|
FD |
Chamelot |
Camelot: Ofr. chamelot, camelot: naam van een soort stof (oorspr. van kameelhaar). BerBN. 1438 Jehan Camelot, Laon (MORLET).
|
FD |
Chameroy |
PlN in Rochetaillée (Hte-Marne).
|
FD |
Chamillard, |
zie Chamaillard.
|
FD |
Chamizo(t) |
Chamisot: Dim. van chamise (Auvergne) < Lat. camisia: klein hemd (DNF). De Duitse dichter Adalbert von Chamisso (1781-1838) was een geboren Fransman; von is het D. adelspartikel.
|
FD |
Chamois |
-oy: Ofr. chamois: kneuzing, bluts, buil. BN.
|
FD |
Chamon(t) |
PlN Chamont: chauve mont, kale berg (o.m. Isère). Ook var. van Chaumont.
|
FD |
Chamorro |
Chamorre, Chamorin: Sp. BN voor een kaalgeschoren of kort geknipt man. In de ME een BN voor de Portugezen, omdat ze hun haar kort droegen.
|
FD |
Champ(s), de(s)/du |
zie Dechamp(s).
|
FD |
Champa(i)gne |
1. De oude provincie Champagne in Frankrijk. Vgl. Champenois. – 2. Verspreide Fr. PlN Champagne.
|
FD |
Champ–a(i)gne |
-enois. Proven. Champagne (Anc. prov. fr.). N08 208, 209, 217.-
|
EV |
Champagnac |
PlN (Cantal, Char.-Mar., Corrèze, Dordogne, Hte-Loire, Hte-Vienne).
|
FD |
Champclaux |
PlN Champclos: afgesloten, omheind veld.
|
FD |
Champeau(x) |
1. Proven. (Pré) champeau (Par opposition à Pré de rivière). LD. — 2. Sit. soc. Désignation d’enfant trouvé dans les champs. N° 15.- Synon. : Chamb–aut, -eau, CAMP- -é, -cas.
|
EV |
Champeaux |
-ault, -el, Campeau, -el, -eas: Verspreide PlN. Dim. van Fr. champ, Pic. camp: veld. 1273 Gillot des Campeaus, Dk. (FST).
|
FD |
Champenois |
Afkomstig van Champagne. 13de e. Henkin Champenois, Cent (GN); 1282 Willelmo Campenois = W. Champenois, Bg. (WYFFELS).
|
FD |
Champignon |
1. Profess. Producteur ou marchand de champignons. N° 131. — 2. Car. phys. Personne ayant grandi comme un champignon. N° 16l.- Synon. : Compignon.
|
EV |
Champiomont |
PlN in Charneux (LU).
|
FD |
Champion |
Titre honor. Vainqueur d’une compétition.
|
EV |
Champion |
zie Campion.
|
FD |
Champluvier |
Proven. ,,Champ des pluviers ».
|
EV |
Champluvier |
Wellicht Champlivier, uit PlN Champlive (Doubs).
|
FD |
Champon |
PlN afgeleid van champ: veld (DNF). 1772 Gaspar Champon, Vinay (Isère-)Gent (PDB).
|
FD |
Champroux |
PlN (Allier).
|
FD |
Champroux |
Proven. Chambre. (V. ce N.) ou Sambre (Riv.), avec suff. région, de proven. N° 211.-
|
EV |
Champseix |
Chansay: PlN. Rotsachtig veld. Seix < Lat. saxum (DNF).
|
FD |
Champt |
Grafie voor Champ: veld. PlN.
|
FD |
Champy |
1. PlN in Warnant (N). – 2. Mfr. champis: onwettig kind, bastaard.
|
FD |
Chamray |
Proven. Samrée (Loc.).
|
EV |
Chamson |
zie Canson.
|
FD |
Chan |
Grafie voor Champ: veld.
|
FD |
Chanbon, |
zie Chambon.
|
FD |
Chancelier |
zie Cancelier.
|
FD |
Chancy |
zie Censier.
|
FD |
Chandel(le) |
Fr. chandelle: kaars. BerBN van de kaarsengieter. Vgl. Chandelier.
|
FD |
Chandelier |
zie Candellier.
|
FD |
Chand–elle |
-elon. Profess. Fabric. de chandelles. Synon. : Candelary, altéré en Caldellary.
|
EV |
Chandelon |
zie Candillon.
|
FD |
Chandesais |
Chandeson: Zoals Fr. Chandeysson afl. van streeknaam Chandesse (Puy-de-Dôme).
|
FD |
Chandeson |
V. SAD (Sand).
|
EV |
Chandler |
1. Profess. Chandelier, ,,Fabric de chandelles ». — 2. N. de cire. ,,Chandeleur ». C(h)andeler (Anc. picard), enfant né à la Chandeleur (2 févr.).
|
EV |
Chandler |
E. BerN: kaarsengieter. 1285 William le Chandeler, Essex (REANEY).
|
FD |
Chanet |
-ez, -es, -ey, zie Canet.
|
FD |
Chan–et |
-ez. Chane, ,,Cruche » (Anc. fr.). 1. Profess. Fabricant N° 131. — 2. Sobriq. du buveur. N° 274.-
|
EV |
Chanfreau |
zie Chaufouraux.
|
FD |
Chanly |
PlN (LX).
|
FD |
Chanoine |
Lechanoine, Canon, -on(n)e, Canoen, Quanon(n)e: Fr. chanoine, Pic. cano(i)ne: kanunnik. 14de e. Gilbert Chanoine; 1394 Jehan le Canoyne (MORLET); 1584 Jan Canon, Aw. (AB).
|
FD |
Chanoine |
N. de dignité relig. Allusion à l’importance apparente de la personne. Dialecte : Can(n)on-(n)e, Quanonne. Nos 135, 144.
|
EV |
Chansay |
Proven. Chensée (Dép. Gouy-le-Piéton).
|
EV |
Chansay |
zie Champseix.
|
FD |
Chanson |
zie Canson.
|
FD |
Chant- |
Cant- -rain(e), -ren(ne). Proven. Nombr. L.D. ,,Champ ou Chin (Chemin) des raines (Grenouilles) ». Synon. : Cantraine. N° 81.-
|
EV |
Chant(e)- |
-rie, -ry. 1. Proven. ,,Ruisseau qui chante ». — 2. Car. mor. Chanterie, „Chant ennuyeux ». N. de chanteur lassant.
|
EV |
Chant(e)rie |
Chantr(e)y, Sentrie: Misschien Ofr. chanterie: kerkzang. BerBN. Maar wsch. veeleer dial. var. van Fr. FN Chantrier: zanger.
|
FD |
Chantecler |
Chanteclaire: BN naar de naam van de haan, voor iemand die helder zingt. 1368 Alaert Cantecler, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Chantel |
Chantelet, Saint(e)let, Santels, Santelé, Santele, Tjantelé, Tjantele, T’Jantele, T’Jantèle, Sandelé, Sandele: Ofr. chantel, Pic. cantel, Mnl. canteel: kant, rand, uitgetand metselwerk, borstwering, schietgat; (ook) bodem, spon van een kuip. Dim. op -et. BerBN. 1280 Annekinus Chantel, Johannes Tsantel, Eine (CLAEYS133, 58); 1281 Walterus Cantel, Woubrechtegem (HAES.).
|
FD |
Chantelou |
Canteloup, Chantelot: PlN Chanteloup: waar de wolven huilen. Vrij verspreid. 1303 Eraud de Canteleu, Montreuil (CMM); 1469 Jehenne de Canteleu,Dk.(TTT).
|
FD |
Chantereau(x) |
Chantreau, Chantrel, -ell(e), Cantrelle, Contreau: Dim. van Fr. chantre, Pic. cantre: zanger. Vgl. E. Chantrell. 1196 Canterelle, Atrecht (NCJ); 1296 Williaumes Chanteriax, PdC (BOUGARD); 1384 Jehan Chanterel, Laon; 1429 Polet Canterel, Senlis (MORLET).
|
FD |
Chanteur |
-eux, zie Lechanteur.
|
FD |
Chanteux |
Profess. ou art. ,,Chanteur ». N° 197.-
|
EV |
Chantillon |
zie Cantill(i)on.
|
FD |
Chantinne |
Proven. Gentinnes (Loc.).
|
EV |
Chantinne |
zie Dechentenne.
|
FD |
Chantrain(e) |
-aint, Chantren(ne), Cantraine, Cantrijn, -yn, -in, Contryn, -ijn, Contrain(t), Quantrain: 1. Ofr. chanteraine, Pic. cantraine: kikker, boomkikvors. BN naar de kwakende stem, het springen of het uitzicht. Vgl. De Puydt. 1308 Gillot Canterainne, Bergen (PIERARD). – 2. PlN: plaats waar kikkers kwaken, kikkerpoel; b.v. 1275 à Canteraine, Lessen (VR124v°). 1235 Terrico de Canteraine, H (SMTI); 1296 lehan de le Canteraine = 1298 Johannes de Chanteraine, Kales GYSS. 1963); 1396 Fastret van Cantereyne, Chantraine (DE B.).
|
FD |
Chantre |
zie de Canter(e).
|
FD |
Chantreau |
-el, -ell(e), zie Chantereau.
|
FD |
Chantrelle |
Espèce de champignon. 1. Profess. N. de producteur ou de marchand. N° 131. — 2. Proven. LD.-
|
EV |
Chantrie |
-y, -ey, zie Chanterie.
|
FD |
Chanu(t) |
zie Chenu(t).
|
FD |
Chanut |
Surnom: moy. fr. chanu, fr. chenu FEW 2,239a; cf. aussi Le Chenu, Lecanu. Chapa. Surnom: w. tchapâ ‘gerbier’ DL 633b, FEW 2, 273b.
|
JG |
Chap(p)on |
zie Capon.
|
FD |
Chap(p)–uis |
-uit, -u. Profess. ,,Menuisier » (Ane. fr.).-
|
EV |
Chapaux |
-eau(x), -el, zie Capel.
|
FD |
Chapaux |
-eau, -eaux, Chapel, Chappel (var. non vocalisée). Surnom (de porteur ou de fabricant): fr. chapeau’, secondairement, nom d’enseigne, cf. 1475 «Jehan du Chapeau de fer» , etc. (BTD 26, 279).
|
JG |
Chape(y)ron |
Chapiron, zie Capron.
|
FD |
chapeau |
1. Profess. N. de fabricant ou de marchand. N° 131. Synon. : Chap(p)elier. N° 130. — 2. Particularité vestimentaire. N° 266.- Variantes : C(h)ap(p)- -eaux, -iaux, -iot, -el.
|
EV |
Chapel(l)e |
1. BerBN van de kapelaan, bedienaar van een kapel. 1424 Colin Chappelle (MORLET). –2. Var. (fem.) van Chapel; zie Capel.
|
FD |
Chapelain |
1257 «Messire Alars li Chapelain» BaillNivelles, 1602-3 «sire Elloy Chapelain» TerriersNamur; nom de fonction: fr. chapelain.
|
JG |
Chapelain |
zie Chaplain.
|
FD |
Chapelet |
Chopplet: Dim. van c(h)apel: kapje, hoed. BN.
|
FD |
Chapelier |
Chap(el)lier, Lechap(e)lier, Sapelier, Sipelier, Capelier, -iez, Cap(pe)lier, Cappeliez, Cappéliez: 1. BerN van de hoedenmaker. 1262 Willaumes Capeliers, Atrecht (NCJ); 1295 Mikieus li Capeliers, Aubechies (CSWI); 1759 N. J. Sapelier, St.-Win. (VERGR. 1968,208). – 2. Ofr. c(h)apelier uit capellarius, Mnl. capellier: kapelaan. Vgl. 1382 Jan de Capelre, Izg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Chapelier |
Chapellier, Chaplier. 1359 «Ernoul le Chapelier» CartOrval, 1444 «Jehan le Chapelier» AidesNamur, 1574 «Henri Le Chaplier» BourgNamur, 1580 «feu Piron le Chapelier» GuillLiège, 16e s. «Philippe le Chaplier» Châtelet; nom de métier: fr. chapelier.
|
JG |
Chapelle |
1. Proven. Loc. et LD. Synon. : Capelle. — 2. Profess. Membre de la chapelle (Exécutant de musique religieuse). N° 145.
|
EV |
Chapelle |
w. nam. Tchapèle. Nom d’origine: fr. chapelle.
|
JG |
Chapey |
Var. (à l’Est) de Chape (= porteur de chape) (Dauzat 109)?
|
JG |
Chapey |
zie Capet(te).
|
FD |
Chapiro |
zie Schapiro.
|
FD |
Chapiteau |
Reïnterpretatie van Chapoteau.
|
FD |
Chapitre |
Capit(t)e, Capit, Sapit, Cappittel: Ofr. chapitre, -tle, Pic. capitle: kapittel (van kanunniken). De reductie tre/tle tôt -t(e) is W. BN naar een verband met een kapittel. Kapittel kan aïs PlN op grondbezit van een kapittel wijzen, zoals in de 146 e. in Ronse (DECONINCK171). 1386 Jean de Chappitre (MARCHAL); 1795 N.J. Capitte, Feluy-Bs. (CALUWAERTS).
|
FD |
Chapitre |
Fr. chapitre; peut désigner un bien appartenant à un chapitre d’église.
|
JG |
Chapl(a)in |
Chapelain, Capl(a)in, Cappellin, Keplin, Lecaplain, Kap(e)lan, Kablan: Fr., Pic. en D. vormen voor kapelaan, Ofr. c(h)apelain < Lat. capellanus. 1280 Reinare Chapelleine, Bg. (CG); 1303 Boudene den Capellaen, Bg. (VERKEST); 1305 Laurin Cappelain, Ip. (BEELE).
|
FD |
Chaplier |
cf. Chapelier.
|
JG |
Chaplier |
zie Chapelier.
|
FD |
Chapman |
E. BerN: koopman.
|
FD |
Chapois |
Proven. Dép. Gosselies et Leignon.
|
EV |
Chapoix |
1280 «Petrus de Chapois» PolyptLiège; nom d’origine: Chapois, à Gosselies (Ht) ou à Leignon (Nr).
|
JG |
Chapoix |
PlN Chapois in Gosselies (H) en Leignon (N).
|
FD |
Chapon |
Chappon. s.d. «presbyteri Johannis Chappon» ObitHuy, 1345 «Balduinus Chapon» Dinant, 16e s. « Johan Thiry dict le Chappon ou Nonon» Châtelet; fr. chapon ‘jeune coq châtré’, cf. PatRom 1997, 32-40; cf. aussi Capon.
|
JG |
Chapoteau |
-otel, -otot, Chopitea: Dim. van Ofr. chape: kap(mantel). Vgl. Chapel, Capet. BN voor de drager van een kapje of de maker.
|
FD |
Chappar |
Car. mor. ,.Chapardeur, maraudeur ». –
|
EV |
Chappar |
Surnom: porteur de chape (Dauzat 109)?
|
JG |
Chappel |
zie Chapel.
|
FD |
Chappey |
zie Capet(te).
|
FD |
Chapron |
zie Capron.
|
FD |
Chapuis |
Chappuis, Chaput, -ux, Chapuzier: Ofr. chapuis(ier): timmerman, meubelmaker. BerN. 1196 Flora Capuiseresse, 1201 Richoars Capuisiere, Atrecht (NCJ); 1305 Gilles li Capuisières, Dk. (TdT); 1388 Etienne le Chapux (MARCHAL).
|
FD |
Chapuis |
Chaput, w. nam. Tchapu,
|
JG |
Chapusette |
-zette: BerN. Dim. van Chapuis.
|
FD |
Chapux |
Nom de métier: anc. fr. chapuis ‘charpentier, menuisier’ FEW 2, 282a.
|
JG |
Chaqueu |
Proven. Chat-Queue (Dép. Seraing-sur-Meuse).
|
EV |
Chaqueue |
Chatqueue. Nom d’origine: w. à l’ tchèt-quowe, à Seraing (Lg), littér. queue de chat ‘prêle’, cf. aussi Caqueue.
|
JG |
Chaqueue |
zie Caqueue.
|
FD |
char |
charrette, charron, charretier. Dial. pic. (N° 59) : Car, Car(f)- -ette, -on, -etier. Carie fie, ,,Charronnerie ». 1. Profess. N° 130. Formes diverses: Lecar(t), C(h)ar-(r)ette;- Car(r), Quér-, Cayr-, Char(r)-, Cher- -on;- Car(r)- -ier, -y (V. aussi Carrier);- Lecharlier, C(h)arlier. Nos 130, 131. — 2. Proven. Delacarlerie (Charlerie, Dép. Floreffe et Bois-de-Villers, Carette, Dép. Herseaux).
|
EV |
Char(r)–on |
-in, -ot, -ier, -y. 1. V. Chr. — 2. V. HARI.
|
EV |
Char(r)uy |
1. Profess. Serrier, ,,Serru-rier ». — 2. V. HARI.
|
EV |
Charade |
Evocation d’une habitude. N. d’un amateur de charades.
|
EV |
Charade |
Ofr. charaude: toverij, hekserij, tovermiddel.
|
FD |
Charanson |
Fr. charançon: kever, kalander. BN (J.G.).
|
FD |
Charanson |
Surnom de portée morale: fr. charançon (insecte nuisible pour les récoltes).
|
JG |
Charante, van |
De eerste naamdrager, die zich in de 176 eeuw in de Nederlanden vestigde, ni. Adrien Isaacz, was afkomstig van La Rochelle aan de Charente (Charente-Mar.) (MEERTENS1941).
|
FD |
Charbaut |
Charbel, Carbo: Afl. van charbe: hennep (DNF).
|
FD |
Charbon |
1289 «Oude femme Thomas Charbon » CensNamur ; surnom de charbonnier : fr. charbon (de bois).
|
JG |
charbon |
Matière combustible. Char-bonnaille, ,,menu charbon », Carbon (Dial. pic.) Charbonnier, vendeur de charbon. Profess. Charb- -o, -on. C(h)arbon(n)- -ier, -ez. Carbo-non, Carbon(n)elle. N° 188.
|
EV |
Charbon |
zie Carbon.
|
FD |
Charbon(n)el |
-onneau, zie Carbon(n)elle.
|
FD |
Charbon(n)ier |
-onnière, Carbonnier, Cherbonnier, Corbanie: Fr. charbonnier, Pic. carbonnier: kolenhandelaar, kolenbrander. 1222 Jehans Carboniers, Atrecht (NCJ); 1549 Pieter Coolman alias Carbonier, Beveren-Waas; 1556 Pieter Coolman ghezeit Carbonnier, Veere Z (SCHOUT. I).
|
FD |
Charbonel |
Dérivé anthropon. du précédent.
|
JG |
Charbonnier |
1472 «Hennequin le Charbonnier», «Weiry Charbonnier» DénVirton, 1572 «Damien le Charboni» Fronville, 1580 «Je-henne le Cherboni» Haybes, 16e s. «Henry le Charbouni», «Rencelot du Charboni» Châtelet; nom de métier: fr. charbonnier (de bois).
|
JG |
Chardavoine |
Met epenthetische r < Champ d’avoine: haverveld. Vgl. Haverkamp. 1241 Johannes Camp d’Avene, Oc. (MORLET); 1368 Jhan Cadevain, Machelen (DEBR. 1970).
|
FD |
Chardeyron |
zie Cardron.
|
FD |
Chardez |
1. Patr. Chardet, dim. van Richard. – 2. Zie Xhardez, Lexhardé.
|
FD |
Chardez |
1. Patr. Chardet, dim. van Richard. – 2. Zie Xhardez, Lexhardé.
|
FD |
Chardhomme |
Chard’homme, Chardome, Chardôme. 1632 «Henri Charedomme», 1634 «Noël Chaire d’homme de Loncin», 1645 «Arnold Chardome», 1739 «Louys Chair d’homme», etc. (toutes mentions liégeoises au sens large, cf. DW 16, 138); on a longtemps songé à anc. w. tchâr d’âme ‘cher ami’, dans des expressions négatives stéréotypées du type je n’ai pas vu char d’âme ‘je n’ai vu personne’, mais dans une de ses notes intitulée Chardhomme, L. Remacle, DW 16, 136-140, conteste cette interprétation et propose plutôt rchair d’homme-i, expression laudative qui équivaut à ‘homme authentique, homme digne du nom d’homme, homme dans toute la force du terme’.
|
JG |
Chard’homme |
Chardhomme, Chardome, -ôme, -onne: W. tchâr d’âme: (letterlijk) vlees van een ziel, mensenziel; (negatie) pas char d’âme: geen mensenziel, niemand (HERE.). 1752 Francisco Chardom, St-Hubert (J.G.). Of reïnterpretatie van Chardon, of PlN Chardonne in Vaud (CH)?
|
FD |
Chardin |
-inal, -on, -ot, -ron, zie Gard-.
|
FD |
Chard–in |
-om(me). V. HARD.
|
EV |
Chardon |
1. Proven. L.D. Dial. pic. : Cardon. — 2. V. HARD.
|
EV |
Chardon |
1296 «Guillot Chardon» TailleParis, 1456 «maistre Jacqmart Chardon» Silenrieux; surnom : fr. chardon, cf. Cherdon, ou aphérèse de Richardon.
|
JG |
Chardron |
Var. de Chardon ou de Cardron.
|
JG |
Charelost |
zie Carlot.
|
FD |
Charels |
Probabl. var. néerl. de Charles [FD].
|
JG |
Charels |
zie Charle(s).
|
FD |
Char–els |
Charl- -e(s), -et, -ey, -ot, -ez, -oteau(x), -iau, -iou. V. CARL.
|
EV |
Chares |
Charès, Chères. Var. de Kairis, aphérèse de Macharis, fr. Macaire.
|
JG |
Charetier |
zie Cartier.
|
FD |
Charette |
Charrette. 1507 «Katherine Charette » BourgNamur ; fr. charrette, comme surnom métonymique de charron, ou bien comme nom d’enseigne, ainsi 1507 «Maison dite délie Cherette» située en Piereuse (BTD 26, 280).
|
JG |
Charette |
zie Carette.
|
FD |
Chareyre |
zie Carreer.
|
FD |
Chargois |
1. Car. mor. Carquois. ,,H. qui aime vider son étui de flèches acérées ». N° 284. — 2. Profess. N. de fabricant. N° 131.
|
EV |
Charhon |
Zie Carron.
|
FD |
Charier |
Charrier, -ié, Char{r)y, Chari, Cherrier, Cher(r)y, Chéry: BerN van de voerman. Afl. van char. 1344 Pierre le Cherrier, Luik (ISC).
|
FD |
Charier |
Charrier. Nom de métier: anc. lorr. charrier, pic. (Mons) carrié ‘charron’ FEW 2, 433a, cf. 1444 «Jehan Daisseville charier de Namur» AidesNamur.
|
JG |
Chariot |
Fr. chariot: wagen. BerBN van de wagenmaker of voerman.
|
FD |
Chariot |
-otaux, -otiaux, -ot(t)eau(x), zie Carlot.
|
FD |
Chariot |
-oteau(x), etc., cf. Charles.
|
JG |
Chariot |
Surnom métonymique de charron ou de charretier: fr. chariot.
|
JG |
Charité |
zie Carité.
|
FD |
Charitius |
Charisius, Oost-Duitse (Dantsig) vorm van Karius, Macharius. 1304 Joh. Keris = Karisii, Worms (BAHLOW). Volgens BRECH. is Charisius een van de Corinthische martelaren uit de 136 e. (légende van Callistus). 1614 Engelhard Charisius, Neuhausen.
|
FD |
Chariton |
zie Carton.
|
FD |
Charle |
Charles. 1296-1302 «Bauduins Charles» Impôt Artois, 1609 «Gérard Charle, conseillier» BourgDinant; prénom Charles, popularisé par la renommée de Charlemagne (notamment dans les chansons de geste) et par les rois de France. « Dérivés: Charlet, Charlez. 1265 «Jake-mins ki a le fille Charlet» CensNamur, 1272 «Theodericus de Charlet [topon.?]» Polypt-Villers, 1309-10 «le suer Charlet» Comptes-Mons, 1375 «Colars Charlet» Ladeuze, 1444 «Charley le sergent» AidesNamur, 1520 «Er-noul Charlet» BourgNamur, 1623 «Charles Charlet» Dinant, 1676 «Bonaventure Charlez» RuageAth; cf. aussi Cherlet. – Charlin. –Chariot, w. nam. Tchaurlot. 1556 «Chariot de Mehaingne», 1559 «Jehan Chariot» BourgNamur, 1659 «ladite Catherine dict Catton Chariot», 1711 «Gilles Chariot» Spontin. « Avec suffixe double: Charlotaux, -eaux, -iaux, Charlotteaux, -iaux.
|
JG |
Charlé |
zie Charlet.
|
FD |
Charle(s) |
Challe(s), Chasles, Chaerle, Cha(e)rel(s), Sarels: Patr. Charles, Fr. vorm van de Germ. VN Karel. Challe door ass. rl/ll (vgl. C(h)allier). 1399 Charles Paeldinc, Ip. (BEELE); 1438 Jaquemart Charles, Laon (MORLET).
|
FD |
Charleer |
zie Carlaire.
|
FD |
Charlemagne |
-main, Cha(l)magne, Chalaman, Charmanne, Cherman(n)e: BN Charlemagne: Karel de Grote, grote Karel. 1704 J.B. Cherman(n)e = Chalmagne = Charmagne, Hanzinelle (HERB.); 1753 Guilliamus Charlemaigne, Gijvelde (VERGR. 1972,71).
|
FD |
Charlent |
zie Charlin.
|
FD |
Charlesèche |
cf. Chalsèche.
|
JG |
Charlesèche |
zie Chalsèche.
|
FD |
Charlet |
-ez, -é, -ets, -ey, Chalet, -ez, Challet, Carlet, -é, -ey, Carletti, -etto, Cherlet, Sarlet, -ette, -eti, -ee, -ée, Charley, Scharlé, -ey, Schalley, -eij, -ée, Serle(t), -eth, -ez: Patr. Dim. van VN Charles. Carlet is Pic., Carletti It. 1250 Jehanés Carlet, Atrecht (NCJ); 1250 Oudardus Charlet (MORLET); 1374 Libert Tsarlet van Vileer, L (IAB 326); 1390 Pieret Charlet, Mkr. (DEBR. 2000); 1576 Jan Charley, St.-Win. (VERGR. 1968,50); 1643 Jacques Scharley, Aksel (stamvader van) Sérié, Middelburg (MEERTENS 1947,127); 1739 M. J. J. Seriez = 1770 Charlet, Woumen (VS 1991,377).
|
FD |
Charlie(r) |
-iers, zie Carlier.
|
FD |
Charlier |
[13e NF le plus fréquent en Wallonie, 2e en prov. de Liège], Charlie. 1272 «Wer-ricus li charlir» PolyptVillers, 1486-87 «Colin le Charlir» TerreJauche; nom de métier: anc. w. charlier, w. tchârlî, tchaurlî ‘charron’ FEW 2, 433a. Cf. Carlier (forme picarde).
|
JG |
Charlier |
Carlier. V. Char.
|
EV |
Charlin |
Chalin, Charlent, Sarlin: Patr. Vleivorm van VN Charles. Charlent is W. hypercorrect.
|
FD |
Charmanne |
1. Verwaalsing van Ndl. Karreman: voerman. W. cârmane, 1747 Charman (HERB.). –2. Zie Charlemagne.
|
FD |
Charmant |
Hypercorrecte en volksetymologische var. van Sermant.
|
FD |
Charmant |
Surnom: moy. fr. charmant ‘qui a un pouvoir magique, ensorceleur’, fr. charmant FEW 2, 379b. Une adaptation graphique (par remotivation) de w. cârmane (1747 «char-man») ‘chariot, longue charrette à ridelles’ DL 136b n’est pas à exclure à priori.
|
JG |
charme |
N. d’arbre. Proven. Formes diverses : Carme, Carne, Carniau.-Charmille ou Charnalle (Malmédy), ,,Plants de petits charmes ». Carm-, Carn- -oy, -aye. (Carnoy, Ane. N. de Charleroi). Ducarne, Ducarme, C(h)arm-, C(h)arn- -al, -el, -aud, -iaux, -el. N08 242, 243.
|
EV |
Charment |
PlN Charmont (Marne, Seine-et-Oise).
|
FD |
Charmont |
Nom d’origine: Charmont (Aube, Marne, etc.).
|
JG |
Charmot |
Dim. van Fr. charme: haagbeuk?
|
FD |
Charn- |
NF détoponymiques, du thème Charn- tiré de lat. carpinus ‘charme’ (arbre). » Dérivés: Charnet. – Charniau, -iaux. 1289 «Henris Charnial» CensNamur, 1616 «Hubert Chameau» PrincipChimay ; NF peu fréquents, surtout connus dans PEntre-Sambre-et-Meuse.
|
JG |
Charnel |
-elle, -eau, -iau(x), zie Carnel.
|
FD |
Charnet |
zie Carnet.
|
FD |
Charneux |
Decharneux, Ducharneux, Sarmeux, -eus: PlN Charneux (LU) < Lat. carpinetum: haagbeukenbos. Le Charneux in Fraipont, Jalhay (LU) en Harsin (LX). 1270 Arnuldum de Charnoir = 1276 A. de Chamois (BAGUETTE 213); 1306 Arnus de Charnoir, Luik (SLLIII).
|
FD |
Charneux |
Nom d’origine: Charneux (Lg), etc.
|
JG |
Charni(er) |
zie Carnier.
|
FD |
Charon |
Charron, Cheron, Ché-, Cherron. 14e s. «Huwe le Cheron» Huy, 1444 «Bertou-let le Charon» AidesNamur, 1449 «Pierotte le cheron», 1472 «Jehan le Charon» DénLaro-che, 1555 «Rennechon le Charron», 1602-3 «Honnoré Cheron» TerriersNamur, 1658 «Jehan Coune dit le cheron» Montegnée; nom de métier: w. tchèron ‘charretier, voiturier’DL 640, et non point fr. charron [plutôt w. tchaurlî].
|
JG |
Charon |
zie Carron.
|
FD |
Char–on |
-ette. V. Char.
|
EV |
Charot |
Dimin. en -ot de Char, comme surnom de charretier ou de charron.
|
JG |
Charot |
zie Carot.
|
FD |
Charpentier |
1444 «Hanrotte le Charpentier» AidesNamur, 1539 «Jean Lambrecht dit le Charpenthicr» Montegnée, 1575 «Colla Charpentier» Arbrefontaine, 1624 «Jehan le Charpentir» Doische; nom de métier: fr. charpentier. – II est à noter que la var. Carpentier, de forme picarde, est plus répandue, même en zone linguistiquement wallonne.
|
JG |
Charpentier |
Lecharpentier, Charpantier, Cerpentier, Serpenti(er), de Carpentier, Carpentier(s), -iez, Kerpentier, Carpantier, Carpenter: Fr. charpentier, Pic. carpentier, E. carpenter: timmerman. BerN. ±1240 Henricus Carpentarius, St.-B.-Vijve (SCHMID); 1271 Willem Carpentier, Bg. (CG); 1407 Ector de Carpentier, Ktr. (DEBR. 1958); 1427 Symon le Cerpentier, Lv. (HB 609).
|
FD |
Charpentier |
Profession.
|
EV |
Charrault |
Dim. van Fr. char: wagen. Ofr. charreau: kuipwagen voor de wijnoogst, ook schuur > PlN Le Charaud, Le Charault (Vienne) (DNF). 1388 Nicolas Chareau, Rouvres (MARCHAL).
|
FD |
Charret |
zie Carette.
|
FD |
Charreton |
zie Carton.
|
FD |
Charrette |
Charron, cf. Charette, Charon.
|
JG |
Charrette |
V. Char.
|
EV |
Charrier |
Charton. V. Char.
|
EV |
Charrier |
-ié, zie Charier.
|
FD |
Charrière |
Cherrière, -iere: Fr. charrière: dorpsstraat, straat waar wagens rijden. Vgl. Wvl. kariere < Pic. carrière: wagenweg.
|
FD |
Charrin |
Anc. fr. charin ‘charroi, chariot’, surnom de charroyeur? Ou bien simple var. de Carin [JL, NFw].
|
JG |
Charrin |
Sarin: Ofr. charin: vervoer per kar. BerBN van de voerman.
|
FD |
Charrion |
Sarion, Car(r)ion, Carreon, Cor(i)on: Afl. van Fr. char, Pic. car: wagen. BerN van de wagenmaker of de voerman. Vgl. Carron. 1562 Jacquemart Carion, St-Remy-Chaussée (ARNOULD1956).
|
FD |
Charron |
zie Carron.
|
FD |
Charrue |
1. Profess. Fabric. de charrues. Ou bien : Ouvrier charruyer, — 2. Proven. Terrain en forme de charrue (Comp. Ploegsteert, Loc., ,,Queue de charrue. N° 239.
|
EV |
Charrue |
zie Charue.
|
FD |
Charry |
zie Charier.
|
FD |
Chartier |
1513 «veuve Henry le Chartier» BourgNamur, 1633 «Michel Chartier» émigré en Suède ; nom de profession : forme contractée de fr. charretier.
|
JG |
Chartier |
zie Cartier.
|
FD |
Charton |
Cherton. 1444 «Andrieu le Charton» AidesNamur, 1472 «Didié le Charton», «Wynant Charton» DénVirton, 1625 «Philip gendre Jean le Charton» = 1626 «Philippe le charton » La Gleize, 1628 « Simon le Charton» émigré en Suède, 1652 «Jean Cherton» BourgNamur; nom de métier: moy. fr. charton ‘charretier’ FEW 2, 432b.
|
JG |
Charton |
zie Carton.
|
FD |
Chartr(a)in |
Afkomstig van Chartres (Eure-et-Loir).
|
FD |
Chart–rain |
-ron. Proven. Terre dont le quart était dû au seigneur. (Dr. féod.). Synon. : Catrain.
|
EV |
Chartron |
Charteron, zoals Char(re)ton BerN van de voerman.
|
FD |
Chartry |
1516 «Maroye de le Charterie» BourgNamur; sans doute de moy. fr. chart(r)erie ‘prison’ Gdf 2, 80, FEW 2, 363b, surnom de qqn né en prison ou ayant un rapport avec une prison [MH] ; moy. pic. charterie ‘hangar aux charrettes’ (R. Debrie, Gloss. 101) est attesté aussi.
|
JG |
Chartry |
LU W. vorm van Ofr. chartrier: gevangenbewaarder. BerN.
|
FD |
Chartz |
cf. Schartz.
|
JG |
Charue |
1556 «Laurens Charue» BourgNamur; fr. charrue, surnom de cultivateur, d’agriculteur, ou bien comme nom d’enseigne, ainsi 1764 «À la Charue d’Or» à Liège (BTD 26, 280).
|
JG |
Charue |
Charrue, Carru(e), Carrus, Querut: Fr. charrue, Pic. carrue: ploeg. BerBN van de ploeger of ploegsmid. Of BN naar de huisnaam.
|
FD |
Charvet |
Chervet, Charvoz, Charvat: BN. Afl. van Zuidoostfr. charve: chauve, kaal (DNF).
|
FD |
Chary |
V. Char et HARI.
|
EV |
Chary |
zie Charier.
|
FD |
Chas(s)e |
Fr. chasse: jacht. BerBN voor de jager of jachtwachter.
|
FD |
Chasier |
zie Casier.
|
FD |
Chasl(a)in |
V. Château.
|
EV |
Chaslain |
Chaslin, Cheslain, Chasselein: W. tchèslin, Fr. châtelain: kasteelheer, kastelein. Vgl. De Casteleyn.
|
FD |
Chaslain |
Chaslin, Cheslain. 1515 «Jehan de Cheslin» BourgNamur, 1772 «P. Chaselin» Aublain; nom de dignité : w. *tchèslin, fr. châtelain, cf. aussi Chatel(a)in.
|
JG |
Chasles |
zie Charles.
|
FD |
Chasman |
zie Kaesemans.
|
FD |
Chaspierre |
-pière, zie Chassepierre.
|
FD |
Chaspierre |
Procen. Chassepierre (Loc.).
|
EV |
Chassagne |
-eigne: PlN Chassagne(s) (diverse in Frankrijk) < Lat. cassanea: eikenbosje. Vgl. Cassagne(s).
|
FD |
Chassaing |
Ofr. PlN chassain < cassaneus: eik.
|
FD |
Chassard |
-art. 1289 «Hues Chassait» CensNamur; plusieurs topon., dont Chassart, w. tchèssau, à St-Amand (Ht). – Bibliogr. : J. Herbillon, Le NF et top. Chassart, VW 57, 1983, 51-52.
|
JG |
Chassard |
-art: 1. PlN Chassart in Mellet en St-Amand (H). – 2. Afl. van Ofr. chacier: jagen, achtervolgen. Syn. met Cacheux, Casseur, Chasseur. 1289 Hues Chassart, Namen. – Lit.: J. HERBILLON, VW19&3,51-2.
|
FD |
chasse |
chasseur. Profess. ou passe-temps. N° 200. Formes : Chasteur (Fr.), Cacheur (Diaf. pic.).
|
EV |
chasse |
ou casse. Ancien N. du chêne. Chass- -agne, -aing. „ Chênaie ». C(h)assart, ,,Essart des chênes. Nos 238, 242.-
|
EV |
Chasse |
Surnom de chasseur : fr. chasse.
|
JG |
Chasselein |
zie Chaslain.
|
FD |
Chassepierre |
Chaspierre, -pière: PlN Chassepierre (LX): stenen huis. 1626 Jean de Graide de Chaspier, Stavelot (ASM II).
|
FD |
Chassepierre |
Chaspierre. 1611 «Jean Louys Chassepierre » DénFlorenville, 1732 «Libert Chassepierre» Hatrival; nom d’origine: Chassepierre (Lx).
|
JG |
Chasseur |
Fr. chasseur: jager. BerN. Vgl. Cacheux. 1293 Milet dictus le Chasseur (MORLET).
|
FD |
Chasseur |
Nom de profession : fr. chasseur.
|
JG |
Chast(r)e |
Verspreide PlN Chastre < Lat. castra: legerkamp. Chaste door W. reductie.
|
FD |
Chastagner |
-anier, zie Castegnier.
|
FD |
Chastang |
V. Châtaigne.
|
EV |
Chastang |
zie Castaing.
|
FD |
Chaste |
1. Car. mor. Latinis. : Castus. — 2. V. GAST. N08 59, 271.-Chasteland. V. Château.
|
EV |
Chastel |
Château, Chatel, Chatelle. 1444 «Guidechon du Chastel portier» AidesNamur; nom d’origine : fr. château, cf. Duchâteau. Cf. aussi Castelet et Chatelet.
|
JG |
Chastel |
zie Castel.
|
FD |
Chastin |
Châtain, zie Castaing.
|
FD |
Chastreux |
Afl. van Ofr. chastrer, Fr. châtrer: castreren. BerN van de castreerder.
|
FD |
Chastreux |
Chausteur. 1486-87 «Johan le Chas-teur» TerreJauche, 1780 «Lambertine Chausteur» Charleroi; nom de métier: w. (Givet) tchaustreû ‘chaufournier’ FEW 2, 107b. Chat. 1380 «Henri Chas» RentierRamée; surnom métonymique ou métaphorique: fr. chat, cf. aussi Cat, Chatton et Léchât. Pour une approche globale des résultats de l’étymon cattus/gattus, cf. DicPatRom 1997, 52-69.
|
JG |
chat |
Le C(h)at. 1. Proven. L.D. — 2. Car. mor, ,,Homme faux, cauteleux ».
|
EV |
chataignier |
N. d’arbre. chatain. Couleur (de cheveux), d’après celle du fruit de l’arbre. 1. Proven. C(h)ast- -a(i)gne, -a(i)ng, -e(g)-nie(r), -anie, Gastanie. N° 244. — 2. Car. phys. Châtain, Chatten, Castin, Catinus (Latinis.). N° 264.
|
EV |
Châtain |
Chatin. Surnom: fr. châtain (couleur des cheveux). – Dimin. anthrop. : Chatigneau. Non attesté comme lexème FEW 2, 465b.
|
JG |
chateau |
..Propriété seigneuriale ». chatelain, „ Propriétaire du château ». Formes anc. et dialect. : C(h)ast- -eau, -iau, -el. Catt- -eau, -eeuw. FI. : Kasteel. C(h)a(s)t-, Chatt- -el(a)in, -eland, Châtillon, „ Château-fortin ». 1. Situation soc. 1° Dépendance du seigneur). Chat–eau, -el(le), Casteels. Duchâteau. Van den Casteele, Casteel-, Caster- -mans. 2° Qualité de seigneur. C(h)a(s)t-, Chatt- -l(a)in, -land, Chasl(a)in. — 2. Proven. Cast–eau, -iau (Casteau, Loc.), Châte-lion (Châtillon, Loc.).
|
EV |
Château |
Chateau(x), Chatel, zie Castel.
|
FD |
Château |
Chatel(le), cf. Chastel.
|
JG |
Chateclaire |
zie Chantecler.
|
FD |
Chatel(a)in |
zie Castelain.
|
FD |
Châtelain |
-in, Chat-, Chattlain. 1258 «Giles Chastelains» CartValDieu, 1575 «Jehan le Chastelin» FrancsLux; nom de dignité: fr. châtelain, cf. aussi Chaslain, Cheslain et Cas-telain.
|
JG |
Chatelais |
-let, zie Duchatelet.
|
FD |
Chatelard |
PlN Châtelard (Savoie, Hte-Savoie, Creuse, Allier).
|
FD |
Chatelet |
Nom d’origine: fr. châtelet ‘petit château’, e.a. Châtelet (Ht); cf. aussi Castelet.
|
JG |
Chatelin |
-eyn, zie Castelain.
|
FD |
Chatelion |
Chatillon. Nom d’origine: Châtillon.
|
JG |
Chatelion |
zie Castill(i)on.
|
FD |
Chatelle |
zie Castel.
|
FD |
Chater |
zie Kater.
|
FD |
Chatillon |
zie Castill(i)on.
|
FD |
Chatin |
Chatigneau, cf. Châtain.
|
JG |
Chatin |
zie Castaing.
|
FD |
Chaton |
Chatton: Dim. van chat: kat. BN.
|
FD |
Chatorier |
1633 «Maturin, Pierre et Andrien Chaturier» émigrés en Suède; sans doute surnom d’apiculteur, dérivé en -ier de w. tchèteûre ‘ruche d’abeilles’ DL (celui qui fabrique des ruches), à ajouter au FEW 2, 333a.
|
JG |
Chatorier |
Chatterjee: Afl. van Ofr. chastoire: bijenkorf. BerN van de maker ervan. Vgl. Catoir(e).
|
FD |
Châtré |
-re(r), -ry: Ofr. chastré, chastris: gecastreerd dier, schaap. BN voor een zachtaardige, zonder fut.
|
FD |
Chatry |
zie Catry.
|
FD |
Chattel |
zie Castel.
|
FD |
Chatteleyn |
-lin, zie Castelain.
|
FD |
Chattelion |
zie Castill(i)on.
|
FD |
Chatten |
1. V. Châtain. — 2. V. SAD.
|
EV |
Chatterjee |
zie Chatorier. Chatterjee zou evenwel uit Azië stammen (PDB)?
|
FD |
Chattlain |
zie Castelain.
|
FD |
Chatton |
1503 «Ansillon du Chaton», 1687 «Anne Chaton» BourgNamur; surnom (ou nom d’enseigne) : fr. chaton ‘petit du chat’, cf. aussi Chat et Le Chatton. Cf. DicPatRom 1997, 55-56.
|
JG |
Chatton |
zie Chaton.
|
FD |
Chau |
Chiau, Choo: 1. Verspreide Fr. PlN Chaux. Zie Dechaux. – 2. Misschien korte vorm van Michaud.
|
FD |
Chaubert |
-et, Cobert, Chaber(t), Chabi(er), Chabar(t), Scabers: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN Kal(d)brecht, zie Calbrecht. 1273 Pierre Caudebert, Laon (MORLET); 1622 Antoine Chabert, Kamerijk-Aw. (AP).
|
FD |
Chaubet |
Profess. Chobet, „Ouvrier qui égrène les épis ».
|
EV |
Chauche |
zie Gousse.
|
FD |
Chauchoy |
zie Desausoi.
|
FD |
Chaude |
Proven. „ (Source d’eau) chaude ». L.D. Synon. : Chode.
|
EV |
Chaudeau |
1289 «li femme Jehan Chaudial» CensNamur; surnom: fr. chaudeau ‘bouillon chaud; lait chaud aromatisé’ FEW 2, 90a (cf. également le folklore du chaudeau en Wallonie).
|
JG |
Chauderlot |
BerN. Dim. van c(h)auderlier: ketelsmid.
|
FD |
Chauderlot |
Dimin. en -ot du corresp. fr. de pic. cauderlier ‘chaudronnier’.
|
JG |
Chauderlot |
V. Chaudron.
|
EV |
Chaudh(a)ry |
zie Chaudry.
|
FD |
Chaudier |
Chaudiez, Chodier. Nom de métier: dial. fr. chaudier ‘chaufournier’ FEW 2, 107b.
|
JG |
Chaudier |
-iez, -y, Chôdy, Chody: BerN. Fr. chaudier: kalkbrander.
|
FD |
Chaud–ier |
-ière. Profess. 1. Fabric. de chaudières. — 2. Ouvrier qui est chargé du soin des chaudières.-Synon. : Chody. N° 131.-
|
EV |
Chaudière |
Chaudière. Fém. du précédent ou surnom: fr. chaudière.
|
JG |
Chaudière |
Ofr. caudière, Fr. chaudoire: ketel. BerBN van de ketelslager. Vgl. Ketels.
|
FD |
Chaudoir |
Chodoir(e): Fr. échaudoir: broeibak, broeivat, wasplaats van slager of verver. BerBN. 1476 à Gérard Chodwere, Dinant; 1559 Gérard Chauldoir, Namen (Midd. 1987,125-141,221-247).
|
FD |
Chaudoir |
Chodoir, Chodoire. 1602-3 «Jean Chaudoir» TerriersNamur, 1684 «Henri Chodoire» BourgNamur; var. de fr. échaudoir, surnom de boucher.
|
JG |
Chaudoir |
Profess. Ecbaudoir. N. de boucher.
|
EV |
Chaudoux |
Proven. ,,Source d’eau chaude » (Dial. pic.). Synon. : Chod- -e, -oire. N° 131.
|
EV |
Chaudron |
1620 «Jean Jehenneaux dist le Chauldron» BourgDinant; surnom de chaudronnier: fr. chaudron ; p.-ê. aussi comme nom d’enseigne (cf. BTD 26, 280).
|
JG |
Chaudron |
Profess. „Chaudronnier ». Chaudron, Goudron, Caudron, Cauderlier et C(h)audrel.
|
EV |
Chaudron |
zie Caudron.
|
FD |
Chaudry |
Chaudh(a)ry, Choud(h)ry: PlN, gehuchtnaam (Cher, Oise, Val-d’Oise) (DNF).
|
FD |
Chaudy |
zie Chaudier.
|
FD |
Chauffard |
Chouffart, Chuffart, Chaffart, Saf(f)ar, Saffa: BerN van de stoker. Afl. van Fr. chauffer. 1277 Martins Kafars, Ecaussines (CACa); 1436 Jaques Chuffart, Dk. (TTT).
|
FD |
Chauffeur |
Fr. chaufour: kalkoven. BerBN van een kalkbrander. Vgl. Chaufouraux, Decofour. 1252 Mehaus Caufour, Atrecht (NCJ); 1296 Tumas li Caufouriers, PdC (BOUGARD)..
|
FD |
Chaufheid |
cf. Chauveheid.
|
JG |
Chaufheid |
Chauveheid, Chauvehé, Chauffé, Chafwehé, Chawehé, -ez: PlN Chaufheid in Theux (LU), Chauveheid in Chevron (LU), Chauveheis in Bellevaux (LU) < chauve heis < Germ. haisjô ‘kaal beukenbos’ (TW). 1662 Aegidius Chaveseid, Franchimont (MUL VI); 1678 Querin Chaveheid, Chauveheid (ASM II).
|
FD |
Chaufheid |
V. Chauve.
|
EV |
Chaufour(e)aux |
Profess. ,,Four à chaux ». N. de chaufournier. N° 131.
|
EV |
Chaufouraux |
-eau(x), Chauffour(e)aux, Chanfreau, Cafriau: Dim. van Fr. chaufour: kalkoven. Vgl. Kalkoven, Chauffeur. BerBN van de kalkbrander, kalkmaker. 1705 Jan Chauforau, Céroux-Mousty- Mech. (GPM).
|
FD |
Chaufouraux |
-eau, -eaux, -oux. Nom d’origine: dimin. en -eau de fr. chaufour ‘four à chaux’.
|
JG |
Chauland |
BerN van de kalkmaker (DNF).
|
FD |
Chauland |
NF d’origine savoyarde (GeneaNet), dont l’explication n’est pas assurée.
|
JG |
Chauliac |
PlN Chaulhac (Lozère, Ardèche, Hte-Vienne) < Lat. Cauliacum.
|
FD |
chaume |
Sommet dénudé d’une colline. Forme dial. : Calm, Caume et Coume. Proven. Calm- -meyn, -mien, -ette, -elet. Chômé, Cho-metton, Kamette.
|
EV |
Chaumet |
Chalmet. Probabl. dimin. en -et de chaume, surnom de couvreur.
|
JG |
Chaumet(te) |
-el, zie Calmet.
|
FD |
Chaumon(t) |
Schaumont: Verspreide PlN Chaumont: kale berg. 1096 Lambertus de Calmont; 1224 Jacobi de Chamont, Luik (SLL); 1383 Jehannin de Chaumont (MARCHAL). Ook Rom. vorm van Kolmont in Overrepen (L): 1125 de Calvo Monte (TW); zie Colmont.
|
FD |
Chaumont |
Chaussart. V. Chauve.
|
EV |
Chaumont |
Topon. très fréquent: mont chauve (dénudé).
|
JG |
Chaupré |
Choprix: PlN? Of < Supré?
|
FD |
Chaus(se)not |
Chaussonnot, zoals Fr. FN
|
FD |
Chausnot |
Chaussenot. Peut-être dérivé en -ot (non attesté par le FEW 2, 71-2) de fr. chausson ou du NF Chausson lui-même.
|
JG |
Chausnot |
zie Chaussenot.
|
FD |
Chaussa |
-art. Péjoratif de Chaussier?
|
JG |
Chaussard |
-art, -a, Saussard: Afl. van chausse: broek, kous. BerN van de kousenmaker. Vgl. Cousse.
|
FD |
chausse |
chaussette. Parties du vêtement. On distinguait le haut-dé chausse et le bas-de-chausse. Les chaussettes étaient des bas-de-chans-ses à pieds coupés. Les chaussons étaient des petites chausses. Aux mots français chausse, chaussette, chausson, chausster, chausse-tier correspond les mots picards : cauche, chauchette, cauchon, cau-chie(r) (Mot qui peut représenter aussi chaussée dans ce dialecte), caucheieur. 1. Ces noms ont dû désigner généralement des artisans. — 2. Exceptionnellement, certains d’entre eux ont pu évoquer une particularité vestimentaire. Patron. : Chauss- -e, -ette, -on, -eur, -ier, -ot, Chausteur. Cauch–e, -ette, -on. Chauchet- -eur, -eux. Causteur.
|
EV |
Chausse |
zie Cousse.
|
FD |
Chaussée |
-ee, zie Cauchie(s).
|
FD |
Chaussée |
Nom d’origine ou de résidence: fr. chaussée.
|
JG |
Chaussegroux |
Var. van Fr. FN Chaussegros: die te grote kousen draagt of maakt. Vgl. Corthose.
|
FD |
Chaussepied |
BerN van de schoenmaker of kousenmaker.
|
FD |
Chausset(te) |
Dim. van Ofr. chausse: kous. BN of BerBN.
|
FD |
Chaussette |
Surnom métonymique: fr. chaussette.
|
JG |
Chaussier |
-iez: Ofr. chalcier, chaucier: kousenmaker. Vgl. Chausse. BerN. 1435 Jehan le Chaussier, Laon (MORLET).
|
FD |
Chaussier |
Var. de fr. chausseur (qui fait ou vend des chaussures).
|
JG |
Chaussin |
Nom de métier: ouvrier qui produit de la chaux? Ou bien, comme le suivant, de la famille de fr. chausse.
|
JG |
Chaussis |
-y, zie Cauchie(s).
|
FD |
Chaussois |
-oy, zie Desausoi.
|
FD |
Chausson |
(NF tournaisien). D’anc., moy. fr. chausson ‘esp. de chaussettes portée sous le soulier’, fr. chausson FEW 2, 71b, surnom métonymique d’ouvrier.
|
JG |
Chausson |
Dim. van Ofr. chais, chaus: schoen.
|
FD |
Chaussonet |
Chaussoneau, dim. van Chausson.
|
FD |
Chausteur |
cf. Chasteux.
|
JG |
Chausteur |
zie Caucheteur.
|
FD |
Chautnier |
Chomy, -is: Afl. van chaume: riet, dakstro. BerN van de strodekker.
|
FD |
Chauvain |
cf. Chauvin.
|
JG |
Chauvain |
zie Calvin.
|
FD |
Chauvaux |
-eau(x), zie Chauvel.
|
FD |
Chauvaux |
-eau, -eaux, -iaux, Chauvel, Chavel, Chauwel (formes non vocalisées), Chavaux. 1289 «Ysabial li fille Chauvial» CensNamur, 1533 «Colin Chaveau» BourgNamur, 1593 «PiereChauveau» BourgDinant, 1602-3 «La censé Jean Chauveau» TerriersNamur, 17e s. «Chauvaux», «Chaveaux» Cerfontaine ; surnom de chauve : dérivé en -eau de fr. chauve FEW2, 106a. — Très secondairement, nom d’origine: Chauveau, à Godinne (Nr), cf. p.-ê. 1449 «Gérait de Chaveau» AidesNamur, 1523 «Jehan de Chavea(u)» BourgNamur.
|
JG |
chauve |
,,Dénudé ». 1. Proven. Qualificatif appliqué aux plateaux, aux collines. Dialecte : Cauf-, Couv-, Xhafujf-, Calv-. Chauf-, Chauve-heid, ,,Bruyère dénudée », Chau-sart, ,,Essart dénudé », C(h)au-, Cou- -mont, ,,Colline dénudée », (E)scou(fe)-, Xha(u)ff-, Xhoff–laire, ,,Lande dénudée ». N° 237. — 2. Car. phys. ,,H. au crâne dénudé ». N° 265. — Patronymes ayant pu avoir l’un ou l’autre sens : C(h)auv-, Couv-, Calv- -(e)aux, -al, -el, -in, -ier, -o(t).-
|
EV |
Chauveheid |
(à noter la curieuse prononciation de ce NF en fr. : chôfyé, JL), Chauvehé, Chaufheid, Chawehé, Chafwehé. 1524 «Johan de Chavehe» DénStavelotMy, 1536 «Johan de Chaweheid» CoutStavelot, 1777 «Nicolas Chauveheid» Couvin; nom d’origine: Chaufheid, w. à tchâf’hé, à Theux (Lg).
|
JG |
Chauveheid |
-hé, zie Chaufheid.
|
FD |
Chauvel |
-aux, -eau(x), -iaux, Chauwel, Chavel, -aux, Chouvel, Chovau(x): Dim. van Fr. chauve: kaal. 1295 Johannes dictus Chauvel, S t-Q. (MORLET).
|
FD |
Chauvenne |
Forme w. de *Chauvine, fém. anthrop. de Chauvin?
|
JG |
Chauvenne |
Var. van Chavenne < chavène, chavane: hut (DNF).
|
FD |
Chauvet |
cf. Chavet.
|
JG |
Chauvet |
-é, -ez, zie Calvet.
|
FD |
Chauviaux |
cf. Chauvaux.
|
JG |
Chauvier |
Probabl. dérivé en -ier de fr. chauve, non attesté néanmoins dans le lexique FEW 2, 106.
|
JG |
Chauvier |
Schavier, Schavy(e): Afl. van Fr. chauve: kaal. BN.
|
FD |
Chauvin |
Chauvain. 1765 «Jean-Hubert Chauvin (orig. de Laroche)» BourgLiège; surnom: dérivé en -in de fr. chauve, cf. aussi Cauvin, Cauvain et Chauvenne. Comp. également le l.d. tchâvétchamp, 1709 «Chavinchant» à Plainevaux (BTD 26, 257).
|
JG |
Chauvin |
zie Calvin.
|
FD |
Chauvon |
BN. Afl. van chauve: kaal.
|
FD |
Chauvon |
Dérivé en -on (non attesté dans le lexique) de fr. chauve.
|
JG |
Chauwel |
zie Chauvel.
|
FD |
Chavagne |
-an(n)e: PlN Chauvagne in Andenne (N), Chavanne (LX, Hte-Saône, Loire, Savoie), Chavannes (Ain enz.), Chavagne(s) (llle-et-Vil., Maine-et-Loire, Vendée).
|
FD |
Chavagne |
Chavane. Proven. Loc. et L.D. ,,Cabanne ».
|
EV |
Chavais |
Nom d’origine: Chavais (Maine-et-Loire).
|
JG |
Chavais |
PlN (Maine-et-Loire).
|
FD |
Chaval |
Chavalle. Var. hennuyère de Cheval.
|
JG |
Chaval(le) |
zie Cheval.
|
FD |
Chavan(n)e |
zie Chaban(n)e, Chavagne.
|
FD |
Chavanne |
Chavagne. 1780 «la veuve Cha-vanne» Charleroi; nom d’origine: Vaux-Cha-vanne (Lx), ou bien Chavanne, à Harsin (id.).
|
JG |
Chavareau |
zie Chavériat.
|
FD |
Chavat(te) |
zie Savat.
|
FD |
Chavatte |
Chavate, -aet, Savaete. 1257 «Chavatte d’Archenne de Nivelle» Baill-Nivelles, 1289 «Stevenins Chavate» Cens-Namur, 1302 «Colart Chavate» LoiTournai; surnom : forme pic. de fr. savate.
|
JG |
Chavaux |
cf. Chauvaux.
|
JG |
Chavaux |
zie Chauvel.
|
FD |
Chavé |
zie Chavet.
|
FD |
Chavée |
Chavee: 1. PlN Fr. chavée: holle weg. Vgl. Caveye, Schavey. 1342 Watier délie Chavée, Villers WB (AVV); 1560 J. de la Chavée, Namen-Aw. (AP). – 2. Evtl. grafie voor Chavet, -é.
|
FD |
Chavée |
w. nam. Chavéye. 1272 «Williaus filius lohannis del Chavée» PolyptVillers, 1497 «Willement de le Chavée», 1566 «Pierre Chavée» BourgNamur; nom de résidence: w. to-pon. chavée ‘chemin creux’; cf. aussi Chavet, -ez.
|
JG |
Chav–ée |
-es. V. Cave.
|
EV |
Chavel |
zie Chauvel.
|
FD |
Chavepeye |
(famille émigrée du Cantal au Roeulx, en 1819), Chavrepierre (forme altérée). Probabl. nom d’origine du sud de la France [non localisé], composé verbal d’occ. chavar ‘creuser’ + peira ‘pierre’ [JPCh],
|
JG |
Chavepeyre |
-peyer, -perey, -pierre, Chavrepierre: De famille is in 1819 uit Cantal naar Roeulx (H) gekomen (HERB.). PlN Cave pierre: holle steen; vgl. Peyrecave (DNF). 1173 Rogerus de Cava Petra, LX (CAO).
|
FD |
Chaveriat |
(NF importé). Nom d’origine: Chavéria (Jura), Chaveyriat (Ain).
|
JG |
Chavériat |
Chavériat, Chavaria, Chavareau: PlN Chavéria (Jura), Chaveyriat (Ain). Chavareau is dan hypercorrect (aangezien N W. ~ia < -eau). Chaves Daguilar: Chaves is een Port. PlN in Tras-os-Montes < (aquis)Flaviis’bionn.en. van Flavius’ (DS). 1751 Chaves d’Aguillar, Bg. (PDB). Zie ook Aguilar.
|
FD |
Chavet |
-ez, Chauvet, -ez. 1223 «Nicholes Chauves» ChirTournai, 1358-59 «Mehaus veve de Piérart Chavet» PolyptAth, 1444 «Jehan Chavet» AidesNamur, 1752 «Thomas Chauvet » Couvin ; surnom : dérivé en -et de fr. chauve FEW 2, 106a ou bien, pour les formes en Chav-, pic. (Buigny) chavet ‘mauvais ouvrier’ (de savetier). Cf. aussi Cavet, Cavez.
|
JG |
Chavet |
-ez, -é, Cavet, -ez, -é, -ey: 1. Dim. van Ofr. cave, chave: hol. 1391 Daniel Chawet, H; 1432 Jehans Chaves=J. Chawés, H (CCHt). – 2. Zie Calvet.
|
FD |
Chavot |
Dérivé en -ol (non attesté) de fr. chauve.
|
JG |
Chavot |
Grafie voor Chavaux.
|
FD |
Chavrepierre |
cf. Chavepeyer.
|
JG |
Chavrepierre |
zie Chavepeyre.
|
FD |
Chaway |
Chawet. 14e s. «Chaweal» Vivegnis; cf. surnom: w. liég. tchawâ ‘criard’, tchawète ‘enfant braillard’ FEW 16, 304b, mais aussi w. verviétois tchâwê ‘petite prune hâtive de qualité inférieure’, également (au plur.) blason populaire des habitants de Visé DL 637a.
|
JG |
Chaway |
Lu W. var. van Cha(u)vaux. 146 e. Chaweal, Vivegnis (HERB.).
|
FD |
Chawehé |
cf. Chauveheid.
|
JG |
Chawehé |
-ez, zie Chaufheid.
|
FD |
Chawet |
BN. Var. van Cha(u)vet. 1416 Jehan Chauwet, Dk. (TTT).
|
FD |
Chayet |
-ot, zie Caillet, -ot.
|
FD |
Chayriguet |
Cheyriguet: Zuidwestfr. FN Chayriguès. Chai de Riguet: (wijn)kelder van Hendrik (DAUZAT)? Of Chez Riguet (DNF)?
|
FD |
Chazal |
zie Casal.
|
FD |
Chazanova |
zie Casanova.
|
FD |
Chaze, van |
PlN Kasen (NL)?
|
FD |
Chazy |
V. Casier.
|
EV |
Chazy |
zie Casier.
|
FD |
Chebonnier |
Proven. Sept Bonniers (Dép. Jumet).
|
EV |
Chechelen, van |
Vanchechelen komt voor in FV en is wsch. een verhaspeling van Van Mechelen, door anticipatie van de ch.
|
FD |
Chef |
1. Situat. dans la hiér. soc. ou admin. — 2. Proven. L.D., ,,Som-met ». Delchef.
|
EV |
Chef |
Ché: Fr. BN Chef, uitspr. ché: hoofd (DNF).
|
FD |
Chef |
Chif, Chiff. Sans doute surnom, p.-ê. encore au sens d’anc. fr. chief, w. liég. (arch.) tchîf ‘tête’ FEW 2, 334a, cf. 1286 «Wautiers Kief» DettesYpres et 1247 «domini Jacobi Chief de Osel [= tête d’oiseau] de Yvodio» CartOrval, cf. DicPatRom II. 1, 109-112. Toutefois, il ne convient pas d’écarter la solution proposée par E. Renard (BTD 26, 275), à savoir une adaptation graphique de l’anc. w. tchîve ‘chèvre’, cf. le NF Delchef et les mentions liégeoises: 1557 «Noël délie Chieff», 1581 « une fille de Johan Jamien délie Chieff», 1599 «Art de Cheff» AnthrLiège.
|
JG |
Cheffer(t) |
Rom. spelling van D. FN Schaffer. BerN Schafer: schaapherder.
|
FD |
Cheffert |
-er. «Jean Cheffert» né à Endrechette (= Heiderscheid?) au G-D de Lux., décédé à Hamois en 1852; forme francisée d’ail. Schâfer ‘berger’ (surnom), la forme Cheffer(t) n’étant pas attestée du tout dans l’onomastique grand-ducale (cf. H. Klees, Géographie der Luxemburger FN, 1989).
|
JG |
Chefnay |
w. Tchèf’nê. Nom d’origine: 1719 «au chefnay», à Milmort (Lg).
|
JG |
Chefneux |
Nom d’origine: w. tchèf’neû, à Barchon (Lg).
|
JG |
Chefneux |
PlN in Cheratte en Saive-et-Wandre (LU). 15de e. Oliveroul de Chefneux; 1517 Olivet de Chefneux, dit de Saive, Saive (Par. 1986, 335).
|
FD |
Chefneux |
Proven. Dép. Cheratte et Wandre.
|
EV |
Chehet |
Nom d’origine: Jehay(-Bodegnée), w. à tch’hè(Lg)[JL, NFw].
|
JG |
Chehet |
PlN Jehay(LU)
|
FD |
Cheiver, de |
zie Dechèvre.
|
FD |
Cheling |
Rom. spelling voor D. Schilling, de muntnaam.
|
FD |
Cheller |
zie Schaller.
|
FD |
Chelli |
Chelly: Wsch. var. van Celli of Celly, LU W. voor Cellier of Sellier.
|
FD |
Chelman |
zie Schellemans.
|
FD |
Chemanne |
Var. de Chermanne avec amuïssement du r.
|
JG |
Chémanne |
zie Scheyman(s).
|
FD |
Chemay |
-ais, zie (van) Sima(e)y.
|
FD |
Chemay |
Proven. 1. Semay, Semais (Riv.). — 2. Chimay (Loc.).
|
EV |
Chemin |
Nom d’origine: fr. chemin, cf. Duche-min.
|
JG |
Chemin |
zie Duchemin.
|
FD |
Chemineau |
-ay: Dim. van Fr. chemin: weg. PlN. Vgl. Duchemin.
|
FD |
Chenal |
1444 «Jehan Chenal» AidesNamur, 1589 «Mathy del Chena» CoutStavelot; nom d’origine: w. liég. tchènâ (qqfois f.), verv. tchinà ‘chéneau de toit’, fr. chenal ‘canal’. Chêne. 1624 «Jean Chesne le jeune» émigré en Suède; nom détoponymique, d’après fr. chêne (arbre caractéristique de l’endroit); cf. aussi Quesne et Duchêne, etc. • Dimin. topon. : Chénau, Chenaux, -eau, -iaux. 1546 «Lambert Chesneau» BourgNamur, 1612 «Marthin Chesneau, bollengier» Bourg-Dinant, 1630 «Anne Chesneau» BourgNamur; cf. aussi Chainiaux. – Chenet. – Chenot. • Collectifs en -etum (fr. chênaie): Cheneux. 1524 «Johan de Chenneux» DénStavelotMy; cf. aussi Chaineux. – Chenois, -oix, -oy. 1449 « Katherinette du Chesnoy» AidesNamur, 1503 «Gilchon du Chennois» Donstiennes, 1550 «Pierchon Chesnoy» BourgNamur.
|
JG |
Chénau |
Chenaux, -aud, -ault, -eau, -iau(x), Chenn(e)aux, Schena, Chain(n)iaux, Chain(ni)eaux, Chaignaud, -eau, Chagnaud, Chesneau, -aux, Che(s)ne), Chena(l), Que(s)nel, quennelle, Kenel: Dim. van Fr. chêne, Pic. que(s)ne: eik. Of Ofr. chesneel: eikenbos. PlN Chainia in Crehen (LU) en Meux (N); Chenia(t) in Baisy-Thy (WB), Huccorgne (LU) en Somzée (N). Cheneau in Estinnes-au-Mont (H) en Bonlez (WB).
|
FD |
Chenaye |
-ey, Chainaie, -aye: PlN Chênaie: eikenbos. Chenay (Marne, Sarthe) en in Pondrôme (N).
|
FD |
Chêne |
Chêne(s), zie Duchêne.
|
FD |
chêne |
N. d’arbre. Chênaie, ,,Plantation de chênes. Formes anc. et dial. : Quesne, chesne. V. Rouvre et Casse. Proven. Loc. et L.D. Chêne(s), Quen(n)e, Le-, Du-, De- -quesne, -quenne, -chesne, -chêne, -qen(n)iaux. (Le)-, (Du)-Quesn-, Quenn-, Chesn-, Chên-, Chain- -oy, -ois, -ot, -aye, -eux. Cheneval, ,,Val des chênes ». N° 242.-
|
EV |
Chenel |
zie Chénau.
|
FD |
Chenemont |
PlN Chênemont in Baisy-Thy (WB) en Corroy-le-Château (N).
|
FD |
Chenet |
-ey: PlN Chenet in Honnay (N) en Remagne (LX).
|
FD |
Cheneux |
zie Chaineux.
|
FD |
Chenev- |
-ier, -ière. Proven. Cbene-vière (Loc. fr.). ,,Plantation de chanvre ».
|
EV |
Cheneval |
-et: Afl. van Ofr. cheneve: hennep. Wsch. PlN: hennepveld. Vgl. Chenevaz (Hte-Savoie), Chenevey (F.-Comté).
|
FD |
Chenevière |
PlN Chenevières (Meurthe-et-Mos.), Chennevières (Meuse, M.-et-Mos., Seine-et-Oise): hennepveld, hennepkwekerij.
|
FD |
Cheney |
zie Chenaye.
|
FD |
Cheniau(x) |
Chenn(e)aux, zie Chénau.
|
FD |
Chenil |
Nom d’origine: fr. chenil.
|
JG |
Chennevier |
BerN van de hennepteler.
|
FD |
Chennevier |
Plutôt qu’à un corresp. w. de ‘chanvrier’, qui n’est pas attesté, on pourrait penser, si la prononciation du NP le permet, au fém. tchèn’vire, chanvrière, bien représenté, lui, notamment dans la toponymie [.IL, NFw] ; toutefois, le NF est essentiellement hennuyer.
|
JG |
Chenois |
-oix, -oy: Verspreide PlN, var. van Fr. chênaie < Lat. cassanetum: eikenbos. Chenois (Moselle) en passim in Wallonie.
|
FD |
Chenot |
Cheno, Chesnot: Dim. van chêne: eik. 1384 Jean Chennot, Beaune (MARCHAL).
|
FD |
Chens |
zie Sens.
|
FD |
Chentinne |
zie Gentinne.
|
FD |
Chenu |
1. Car. phys. ,,H. aux cheveux blancs ». — 2. Car. mot. (Dial. wall.) „Homme élégant, distingué ». — 3. Proven. Dép. Andenne et Ronquières.
|
EV |
Chenu |
w. nam. Tchènu. 1312 «Weron fil le Chenut», 1390-94 «Wéri le Chenu» Monte-gnée, 1578 «Jean Le Chesnu», 1607 «Anne Chenu» BourgNamur; surnom: fr. chenu, blanc de cheveux (de vieillesse).
|
JG |
Chenu(t) |
Quenu, Sche(r)nus, Chanu(t): Ofr. chenu, Opic. quenu: grijs. BN. Vgl. De Grijze. 1248 Thoma dicto Kenu, Montreuil (DMM); ±1300 Pieres li Kenus, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Cheppe |
PlN Cheppes (Marne).
|
FD |
Cheppe |
Profess. Cep (de vigne). ,,Vigneron ».
|
EV |
Cheppe |
w. (Bastogne) Tchèpe. NF lorrain (région de Bar-le-Duc), alternant avec la var. de Cheppe; nom d’origine: Cheppes (Marne).
|
JG |
Cher |
Chère: 1. Fr. BN Cher: geliefd. – 2. Grafie van Cherf : Cerf.
|
FD |
Cher |
Surnom, p.-ê. délocutif: fr. cher; cf. aussi Cheramy.
|
JG |
Chér- |
-on, -vet, -manne. V. HARI.
|
EV |
Cher(e)quefosse |
Ofr. cherque < Lat. circum; fosse: gracht, sloot. Vgl. Ofr. cherquemanage: grensbepaling. Wsch. PlN: omringende gracht, ringgracht, omwalling.
|
FD |
Cheradame |
Surnom plaisant ou ironique: fr. cher aux dames.
|
JG |
Chéradame |
Adaptatie en reïnterpretatie van Patr. Seradaem: ‘s heren Adam. 1296 Simon sire Adans, Simon Seradams; 1298 Adam ser Adames, Kales (GYSS. 1963); 1772 St. Fr. Chéradame, Breteuil Norm.-Bs. (CALUW).
|
FD |
Chéraft |
Arabische FN (PDB). Wellicht < Cheri(e)f. Cherain:PlN(LX).
|
FD |
Cherain |
Nom d’origine: Cherain (Lx).
|
JG |
Cherain |
Proven. Loc.
|
EV |
Cherami |
Cheramy: BN Lieve Vriend. Vgl. Bonami, Goedvriend, D. Lieberfreund.
|
FD |
Cheramy |
Surnom délocutif, d’après l’expr. usuelle cher ami.
|
JG |
Cherbonnier |
zie Charbonnier.
|
FD |
Cherchi(e) |
-ye, zie Sergier.
|
FD |
Cherdon |
1559 «Wathiet Symont dit le cherdon dudit Voroux» = 1563 «Wathier Symon dit le chierdon» Voroux-lez-Liers (BTD 26, 242), 1616 «Jean Cherdon le vieux» PrincipChimay; surnom: w. tchèrdon ‘chardon’, cf. Chardon.
|
JG |
Cherdon |
V. Chardon et HARD.
|
EV |
Cherdon |
zie Cardon.
|
FD |
Chère, |
zie Cher.
|
FD |
Chérel |
Cherelle, Chereau: Dim. van Ofr. cher, char: wagen, kar, (ook) karrenweg (DNF).
|
FD |
Cherequefosse |
Probabl. nom d’origine composé avec fosse ‘fond’ et, p.-ê. pour déterminant, le premier élément de cherqitemenage, cerque-menage FEW 2, 698b-699a, cf. «Rue Cherequefosse» [depuis 1904] à Tournai (MH).
|
JG |
Chères |
cf. Chares.
|
JG |
Cheret |
1748 «Jean Cheret» Nandrin; probabl. nom d’origine : Cheret, à Embourg (Lg).
|
JG |
Cheret |
Chairez, Seret, -e(z), -ey, -é, Séré, Serré(e), -e(e), -et, -è(s): 1. Var. van Charet, dim. van char: kar. – 2. PlN Cheret in Embourg (LU), Cheret (Aisne).
|
FD |
Cheret |
Proven. Dép. Embourg.
|
EV |
Cherette |
Surnom: w. tchèrète ‘charrette’.
|
JG |
Cherette, |
zie Cherrette.
|
FD |
Cherf |
Surnom : forme picardisante de fr. cerf.
|
JG |
Cherf, (de) |
zie Lecerf.
|
FD |
Cherfils |
BN Lieve, geliefde zoon. Vgl. Liefsoons 2.
|
FD |
Cheri(e)f |
Chéri(e)f: Arabische FN. VN Cherif < sharff ‘edel’ (HERZ).
|
FD |
Cherik |
Misschien Germ. VN Zierik (Zegerik). 1382 Jan Cerix, Tielt (DEBR. 1970).
|
FD |
Cherissier |
zie Cerisier.
|
FD |
Cherix |
Zwitserse FN (PDB). Misschien PlN Chereix (Limousin).
|
FD |
Cherlet |
Var. de Charlet, les formes picardes Chérie = Charles étant bien attestées (cf. L.-F. Flutre, Le moyen picard, 1970, 137-147 et 370) [MH].
|
JG |
Cherlet |
zie Charlet.
|
FD |
Cherman(n)e |
zie Charlemagne.
|
FD |
Chermanne |
1682 «Jean Chermanne» Bouf-fioulx, 1704 «Jean-Baptiste Chermane (Chermanne, Chalmagne, Charmagne)» Hanzinelle, 1719 «Pierre Chermanne (ou Chamagne)» Bouffioulx; p.-ê. forme francisée du NF flam. Scherman(n), Scheirman (= le barbier); cf. aussi Chalmagne, qui en est une des déformations.
|
JG |
Chermeux |
zie Sermeus(e).
|
FD |
Cheron |
Cherron. , cf. Charon.
|
JG |
Cheron(t) |
Cherron, Cheronneaux, zie Carron.
|
FD |
Cheronneaux |
Dérivé anthropon. du précédent ou bien dimin. du prénom Cheron < lat. Caraunus.
|
JG |
Chérot |
Cherot: Var. van Charot, dim. van char: kar, wagen.
|
FD |
Cherout(r)e |
zie Cerouter.
|
FD |
Chéroux |
zie Sirou(x).
|
FD |
Cherpion |
(NF de la région de Jodoigne et Wavre). 1685 «Nicolas Cherpion», fils de «Jacques Cerpion» Folx-les-Caves, avec var. «Scerpion, Serpion» au 17e s. dans la région (comm. R. Cherpion) ; surnom métonymique : ard. serpillon, gaum. serpiyon, champ, et fr. sarpillon ‘petite serpe’, etc., formes dialectales dérivées de fr. serpe FEW 11, 235a.
|
JG |
Cherpion |
Dial. Fr. charpillon, LU W. tchèrpion, dim. van Fr. charpie: wolvlok. BerBN van de wolbewerker. 1649 Lucia Serpio(e)n, Diest (CLAES1983,145).
|
FD |
Cherpion |
N. de circonst. Surnom adopté par une pers. née sous le signe du Scorpion. N° 301.
|
EV |
Cherquefosse |
zie Cherequefosse.
|
FD |
Cherret(t)e |
–et(t)é, Cherette, -étté: W. tchèrète, Fr. charrette: wagentje. BerBN van de voerman of wagenmaker. Vgl. Carette.
|
FD |
Cherrier |
zie Charier.
|
FD |
Cherrière |
zie Charriera.
|
FD |
Cherruy |
cf. Cheruy.
|
JG |
Cherruy |
zie Caroyer.
|
FD |
Cherry |
Soit var. de Cheruy [= afr. cheruuier ‘laboureur’], soit plutôt nom de dignité, cf. 1435 «Messire Jehan Raduz, cherri de Fosse pour le tems d’adonc» Montignies-le-Tilleul, où se reconnaît l’équivalent de *cêrî ‘percepteur des rentes’, bien attesté anciennement dans le wallon de l’est (Remacle, DRo: FEW 2, 575a cellariarus) [JL, NFw].
|
JG |
Cherry |
zie Charier.
|
FD |
Cherton |
cf. Charton.
|
JG |
Cherton |
zie Carton.
|
FD |
Cherubin(i) |
-ino, Chérubin: Patr. VN naar de engelennaam: cherub, cherubijn, engel van de tweede rang na de serafijnen.
|
FD |
Cheruwier |
-uvier, Cheruy, zie Caroyer.
|
FD |
Cheruy |
Cherruy, Cheruwier, Ché-. Nom de métier: anc. fr. charruier, cheruwier ‘laboureur’ FEW 2, 425a.
|
JG |
Chervet |
zie Charvet.
|
FD |
Cherville |
Nom d’origine: Cherville (Manie, Eure-et-Loir).
|
JG |
Cherville |
PlN (Marne, Eure-et-Loir).
|
FD |
Cherville |
Proven. Serville (Loc.).
|
EV |
Chery |
Chéry, zie Charier.
|
FD |
Ches(se)let |
Profess. Ces (Ane. fr.). ,,Cens », avec la valeur ,,Censier, „ Fermier ».
|
EV |
Chesaux |
Chessa(ux), -eaux, Cheza: Verspreide PlN, W. tchèzâ, Oudw. chesal, afl. van Lat. casa: huis.
|
FD |
Cheslain |
cf. Chaslain.
|
JG |
Cheslain |
zie Chaslain.
|
FD |
Cheslet |
Chesselet. Nom d’origine: Chàtelet, w. tchèslèt (Ht), etc.
|
JG |
Cheslet |
Chesselet: Dial. vorm voor Châtelet.
|
FD |
Chesn- |
cf. Chêne, etc.
|
JG |
Chesneau |
-aux, -el, zie Chénau.
|
FD |
Chesnot |
zie Chenot.
|
FD |
Chessa(ux) |
-eaux, zie Chesaux.
|
FD |
Chessaux |
Topon. fréquent: w. tchèzâ, dérivé de lat. casa ‘maison’ ; cf. Chassard et Cheza.
|
JG |
Chession |
Cession: PlN, dial. vorm van Castillon, in Dinant (N), Fléron (LU), Lorcé (LU), Malonne (N) en Rendeux (LX).
|
FD |
Chession |
Proven. Dép. Dinant, Ma-lonne, etc. (Tchession, wall., ,,Petit château »).
|
EV |
Chession |
w. Tchèssion. 1506 «Jacquemineit de Chession» CoutStavelot; topon. fréquent, qui correspond à fr. Châtillon.
|
JG |
Chet(t)er |
zie Schetter(s).
|
FD |
Chetine |
Chetinne. Nom d’origine: à Flémalle-Grande (Lg), à Rhisnes (Nr).
|
JG |
Chétine |
Chetin(n)e: PlN in Flémalle-Grande (LU) en Rhisnes (N).
|
FD |
Chetter |
Var. de Schetter.
|
JG |
Cheu |
Nom d’origine: Cheu (Yonne) ou Cheux (Calvados) ; ou bien surnom : pic. cheû ‘ceux’ ? Cf. aussi 1504 «Renart de Cheut» CoutStavelot.
|
JG |
Cheu |
PlN (Yonne) of Cheux (Calvados) (J.G.).
|
FD |
Cheul(l)et |
zie Cholet.
|
FD |
Cheurette |
V. Chevrette.
|
EV |
Cheuva(rt) |
Var. van Fr. FN Chauvard, afl. van chauve: kaal.
|
FD |
Cheuvart |
Cheuwart. Peut-être dérivé péjoratif en -ard (péjoratif) d’un verbe qui pourrait être w. nam. chovè ‘balayer’ < lat. scopare FEW 11, 321-2, comp. w. nam. cheûve ‘fane de carotte’.
|
JG |
Cheuvreux |
cf. Chevreuil, Chevreux.
|
JG |
Cheuvreux, |
zie Chevreau(x).
|
FD |
Cheval |
Cevaal, Cavael, Queva(l), Chaval(le), Chevau(x), Cheveau, Chévau(x): Fr. cheval: paard. BN naar de huisnaam of BerBN van de paardenkoopman. BLOYS (Sibbe 1941,119) noemt een Cheval, zoon van ene Chevalier. 1306 Jakemés li Kevaus, Dk. (TdT); 1344 Colars Chevauls, Bergen (CCHt); 1408 Jehan as Quevauls; 1437 Catherine as Chevaulx, Dk. (TTT); 1441 Jan Chevael, Dk.-Bg. (PARM.).
|
FD |
Cheval |
Chevau, Ché-, Chevaux, Cheveau, Chéveaux (formes vocalisées). s.d. «Johannis dicti Caballi», «Servatii Chavïal» ObitHuy, 1226-37 «Jehan Cheval = Equus = Caballus» ÉchHuy, 1286 «Jehans Chevals» CartLes-sines, 1294 «Jehans a Cheval» CensNamur, 1380 «Johans Rollans de Chevaus li bresseur» GuillLiège, 1524 «Henry del Chival» Dén-StavelotMy; surnom métaphorique (cf. l’expr. fort comme un cheval) ou de propriétaire : fr. cheval, w. liég. dj’vâ, fr. tch’fau, etc. FEW 2, 8b; cf. aussi Chaballe, Chaval(le) et Queval. Aussi nom d’enseigne: cf. 1361 «Thiri del Cheval» AnthrLiège, 1373 «Heynekins de cheval li vinier» GuillLiège, 1513 «Lambert de Vivengnis dit de cheval » Liège ; cf. également Ver(t)cheval. Pour une approche globale de l’étymon caballus, cf. DicPatRom 1997, 18-22. – En composition (avec l’adj. bai, nom de couleur): 1274 «Reniers Chevalbay» CartValDieu.
|
JG |
cheval I |
N. d’animal. Chev- -al, -eau. Profess. ou occupation. Eleveur ou propriétaire de chevaux. Dérivés : Chevalier. Titre de nobl. A l’origine, préposé aux écuries. (Le) Cheval(l)ier. Souvent sobriquet évoquant une allure ou un rôle joué dans un cortège ou un mystère. N° 135.- Altération possible, par attraction du mot chivolî (wallon), ,,Conducteur de chevaux de hallage ». Chevalerie, Cavaillerie. ,,Ecu-rie ». Delchevalerie, Cavallierie. Proven. L.D. (Comp. : Bo(u)verie, Vaquerie).
|
EV |
cheval II |
(Dial. pic.), ,,Ce val » ou ,,Le val » (L.D.).
|
EV |
Chevalet |
-ot, Chevaillot: Dim. van cheval: paard. 1290 Thoumas Chevalet, Laon (MORLET).
|
FD |
Chevalier |
Chevaillié. 1444 «Monsieur Jehan Chevallier, advoez de Thuin» Montignies-Ie-Tilleul, 1564 «Éverard Chevallier cerrier» CartCouvin, 1608 «sieur Piere Chevalier» BourgDinant; nom de dignité: fr. chevalier, ou nom de métier: w. tch’volî ‘conducteur du cheval de halage’.
|
JG |
Chevalier |
-iez, Cheva(i)llier, -iez, Chevaill(i)é, -ie, Lecheval(l)ier, Quavallier: Fr. chevalier: ridder. 1292 Robert Chevalier, Atrecht (NCJ); 1343 Simon Chevalier, Tn. (C. BAERT); 1477 Lowijs le Chevalier, Ronse-Gent (PBG).
|
FD |
Chevallard |
Afl. van Cheval. BerN van miter of paardenkoopman. 1292 Henris Chevalars, Luik (AVB).
|
FD |
Chevance |
Sit. soc. ,,Homme qui a bénéficié d’une chevance » (c’est à dire de tous les biens d’une autre personne) (Anc. Droit).
|
EV |
Chevau |
Ché-, Chevaux, Cheveau, cf. Cheval.
|
JG |
Chevau(x) |
Chev(e)au, zie Cheval.
|
FD |
Chevenier |
zie Chevigné.
|
FD |
Cheverel |
zie Chevreaux.
|
FD |
Cheverier |
cf. Chevrier.
|
JG |
Cheverier |
zie Chevrier.
|
FD |
Cheveron |
cf. Chevron.
|
JG |
Cheveron |
zie Chevron.
|
FD |
Chevet |
1651 «Marie Chevet» émigrée en Suède; surnom: anc. fr. chevez ‘traversin de lit’ FEW 2, 260b.
|
JG |
Chevet |
Chévez: Ofr. chevet: hoofdkussen (J.G.).
|
FD |
Chevigné |
Chevigne, Chevenier: PlN Chevignet (Savoie), Chevigney (Doubs, Hte-Saône).
|
FD |
Chevigné |
Nom d’origine : Chevigné (Maine-et-Loire, Sarthe, etc.), Chevigney (Doubs, Haute-Saône), etc.
|
JG |
Cheville |
1257 «Idain Cheville de Nivelle» BaillNivelles; surnom: fr. cheville (fabricant ou marchand) ?
|
JG |
Cheville |
Fr. cheville: spil, plug, spie, bout. BerBN. 1275 Gérars as Kievilles, Vloesberg (VR 52V°).
|
FD |
Cheville |
Profess. 1. Fabric. ou vendeur de chevilles. N° 131. — 2. Chevillard (Ane. fr.) ,,Boucher ». N03 130, 150.
|
EV |
Chevolet |
1544 «Adam de Chevolet», 1550 «Estienne Le Chevolet», 1556 «Franchois du Chevollet» BourgNamur, 1567 «Johan le Chevolet» Bra, 1664 «Barbe Chevolet» BourgNamur; surnom: w. tchivolèt ‘chevalet, trépied’ (au propre: petit cheval) FEW2, lOa, cf. DicPatRom 1997, 14-15.
|
JG |
Chevolet |
Profess. Chivolî (wajlon), „ Conducteur de chevaux de hallage ». N° 83.
|
EV |
Chevolet |
Waals-Br. tchivolèt, Fr. chevalet (paardje): (schilders)ezel, drievoet, schraag. BN. 1567 Johan le Chevolet (HERB.).
|
FD |
Chevrain |
1. N. de bapt. Severin. V. SEV. — 2. Proven. St-Séverin (Loc.) ou Severrin (Dép. Couvin). Quiévrain (Loc. ).
|
EV |
chèvre I |
N. d’animal. 1. Profess. „ (Gardien de) chèvres ». Synon. : (S)chevr-, Cabr- -ier, -y. N° 164.-Diminutif. : Chevr-, Scheur- (N° 79) -ette. V. Cabrit. — 2. Proven. Chièvres (Loc.). Synon. : Chevreuil (N° 213), Quiévreux (N° 211).
|
EV |
chèvre II |
Outil de cirier, paumier, scieur. Profess. N. de fabricant ou d’usant. N° 131.
|
EV |
Chevreau |
Chevrel, Cheverel (formes non vocalisées). 1544 «Giele le Chevrea» Dén-StavelotMy; surnom: fr. chevreau ‘petit de la chèvre’ FEW 2, 295a, cf. PatRom 1997,44-45.
|
JG |
Chevreau(x) |
-iaux, Chevreul, -euil(le), -eux, Cheuvreux, Chev(e)re), Quiévraux, -eux, Qui(e)vreux, Queverue: Ofr. chevrel, Fr. chevreau: geitenjong, geitenlam. BN. De vorm op -euil verraadt verwarring met Fr. chevreuil: ree. De vormen met qu- zijn Picardisch. 1750 J. F. Chevreux, Dk.-Aw. (AP); 1780 J. T. L. Quevreux, St.-Win. (VERGR. 1968,193).
|
FD |
Chevremont |
Ché-, Ché-. Topon. fréquent, ainsi Vaux-sous-Chèvremont (Lg).
|
JG |
Chèvremont |
Chevremont, Chêvremont: Verspreide PlN, b.v. Vaux-sous-Chèvremont (LU).
|
FD |
Chevreuil |
-euille, Chevreux, Cheuvreux. Surnom: anc. fr. chevruel, fr. chevreuil, w. tchèvrêu, lat. capreolu FEW 2, 304a, ALW 8, 52-53. Cf. aussi Quiévreux (forme pic.).
|
JG |
Chevreuil(le) |
altéré au Chevreuil. N° 67. Proven. Sobriq. des habitants de Chièvres. N° 213. Synon. : Quiévreux.
|
EV |
Chevrier |
Cheverier, Chevry: BerN van de geitenhoeder. Vgl. De Geiter.
|
FD |
Chevrier |
Cheverier. Fr. chevrier, qui fait paître les chèvres ; cf. aussi Chevry.
|
JG |
Chevrolet |
Dimin. (non attesté) de fr. chevreuil, comp. cependant anc. prov. cabrolet ‘faon du chevreuil’ FEW 2, 304b.
|
JG |
Chevrolet |
Kan dim. zijn van Chèvre of Chevreuil, maar is wellicht een reïnterpretatie van Chevalet/Chevolet.
|
FD |
Chevron |
Cheveron, Quiv(e)ron, Cuvron: 1. PlN Chevron (LU). 1105 Hillino de Keuvron (ASM). – 2. Dim. van Fr. chèvre, Pic. qui(è)vre: geit. Vgl. Chevrot. 1605 Pieter Quyveron, 1673 Pieter Quiveron, 1697 Nicolais Quievron, 1684 Jean Queveron, Mkr. (KWII).
|
FD |
Chevron |
Cheveron. Nom d’origine: Chevron (Lg) plutôt que fr. chevron (terme de charpente, d’héraldique, etc.) FEW 2, 306a, cf. cependant Quiv(e)ron [CH].
|
JG |
Chevron |
Proven. Loc.
|
EV |
Chevrot |
Dim. van Fr. chèvre: geit. 1454 Johanne Episcopo = (Jean Chevrot), Dk. (SMTII).
|
FD |
Chevry |
Var. de Chevrier; ou bien nom d’origine: Chevry (Ain, Seine-et-Marne, etc.).
|
JG |
Chevry |
zie Chevrier.
|
FD |
Cheyns |
Cheys: 1. Patr. Var. van Gheyns, door verscherping g/ch. 1459 Geyns f. Michiels = 1471 Cheys f. Michiels, Ktr. (PB 12,17). – 2. Zie Seyns.
|
FD |
Cheyns |
Probabl. var. de Geyns, Gheyns (= Geene, Gérard), cf. 1459 «Geyns f. Michiels» = 1471 «Cheys f. Michiels» Courtrai; ou bien var. de Seyns [FD].
|
JG |
Cheyns |
V. SAD (Sanz).
|
EV |
Cheyrels |
zie de Keerle.
|
FD |
Cheyriguet |
zie Chayriguet.
|
FD |
Cheys |
zie Cheyns.
|
FD |
Cheza |
(NF de la région de Marche-en-Famenne, Hotton, Clavier). Nom de résidence: w. tchèzâ, anc. w. « chesal, « chesauz (< lat. casalé) ’emplacement d’une maison, terrain où l’on bâtit une maison’, e.a. à Fronville (Ph. Gavray-Baty, Top. de Fronville, 57), cf. L. Remacle, Etym. 169. Comp. les NF fr. corresp. Chèze, Chaize, Chaise et dérivés (Morlet 216).
|
JG |
Cheza |
zie Chesaux.
|
FD |
Chèze |
zie Chaise.
|
FD |
Chiaramonte |
-ti, Chiaromonte: It. PlN, équivalent van Clermont.
|
FD |
Chiaro |
-i, -a, -adia, -el(lo), -ellaz, -elli, -etto, -ini, -ot(to): It. Patr./ Metr. Chiaro/Chiara, Lat. Clarus/Clara ‘helder, schitterend, illuster’.
|
FD |
Chiau |
zie Chau.
|
FD |
Chibert |
Patr. Wsch. hypercorrect voor Sibert.
|
FD |
Chibert |
V. SAD (Sak).
|
EV |
Chicard |
1. V. SAD (Sak). — 2. Car. mor. ,,H. élégant ».
|
EV |
Chiche |
Fr. BN chiche: gierig.
|
FD |
Chichery |
PlN (Yonne).
|
FD |
Chico(t) |
BN: rest van boomstronk. Vgl. St(r)ubbe. Chielens: 1. Patr. Vleivorm van VN Michiel. – 2. Zie Celen.
|
FD |
Chicot |
1. Car. phys. ,,(H. à) Chicots de dents apparents ». — 2. V. SAD (Sak).
|
EV |
Chicot |
Surnom: fr. chicot (de dent, etc.), attesté seulement depuis le 16e s., mot expressif servant à exprimer l’idée de petitesse (très vraisemblable en anthroponymie).
|
JG |
Chielens |
Soit hypocor. néerl. du prénom Michel, soit var. (au génitif) de Ce(e)len [FD].
|
JG |
chien |
N. d’animal. Dial. pic. Kin, Quien (pic.), ,,Chien ». 1. Car. phys. Ressemblance avec le chien. — 2. Car. mor. ,,Muffle » ou ,,Esclave fidèle ». Le- -chien, -kain, -quien, -chein. Du latin canis : Cane. Can–et, -ion, -an. Lecane. V. Canisius et Ca(i)gne. Nos 288, 291.
|
EV |
Chiers |
Chies, zie Sieren(s).
|
FD |
Chieux |
BN. Ofr. cieu: blind. Fr. FN Lecieu(x).
|
FD |
Chieux |
Cieux†. Probabl. var. pic. de Sieur, Sieux.
|
JG |
Chieux |
Profess. ,,Scieur » (Dial.).
|
EV |
Chif |
Chiff, cf. Chef.
|
JG |
Chif(fe) |
Chiff: 1. W. tchîf. hoofd < Ofr. chief, Lat. caput. – 2. Fr. chiffe: chiffon: lor, vod. – 3. W. tchife: wang.
|
FD |
Chiffe |
Surnom: fr. chiffe ‘chiffon’ ou w. liég. tchife ‘joue’ DL; éventuellement var. de Chif (ci-dessus). – Chiffot. Probabl. dérivé de fr. chiffe; cf. norm. chiffotter ‘dire des balivernes’ FEW 2, 639b.
|
JG |
Chignesse |
cf. Xhignesse.
|
JG |
Chignesse |
Proven. Xhignesse (Loc.).
|
EV |
Chignesse |
zie Xhignesse.
|
FD |
Chigny |
PlN (Aisne, Marne).
|
FD |
Childebrand |
zie Hildenbrandt.
|
FD |
Chiliade |
Chiliatte (NF du sud-namurois). Peut-être dérivé avec aphérèse de Achille, du nom du héros grec, mais ce prénom ne semble pas avoir été suffisamment populaire pour produire des hypocoristiques. – J. Lechanteur propose de penser à une adaptation du NF flamand Schilliaert, cf. 9.11.1643 «noble et généreux sr Adam Guilleaume Schellart d’Obendorff, baron de Gurtzenich, haut voué héréditaire de Lontzen (…) nous, Adam Guilleame Scheil-lard» Neufchâteau-lez-Visé [JL, NFw2].
|
JG |
Chiliade |
Chiliatte: Wellicht zoals Chillard (DNF), afl. van Achille.
|
FD |
Chilot |
1272 «Chilot molendinator» Sart-Dame-Avelines; si ch note a’ (cf. Silkin, à côté de Chilkin), dérivé de Sil-, aphérèse de Marsile.
|
JG |
Chilot |
Patr. Dim. van (wellicht) VN Achilles. 1272 Chilot Molendinarius, Sart-Dame-Avelines (HERB.).
|
FD |
Chiltz |
zie Schils.
|
FD |
Chilz |
V. Schild.
|
EV |
China |
1272 «Chinardus» Chastre-Villeroux-Blanmont; surnom: w. nam. chinâr ‘moqueur’ (fr. chiner ne date toutefois que de 1847, FEW 17, 113b). Cf. aussi 1528 «Jehan Chinaz» DénVirton, à rattacher au NF Chenal?
|
JG |
China |
Patr. Oude VN. 1391 Chinnaez le Clerc, Ktr.; 1398 Chinnas des Espines, Mkr. (DEBR. 1970); 1528 Jehan Chinaz, Virton (J.G.).
|
FD |
Chinchon |
(NF de Mons et du Roeulx). Probabl. par redoublement affectif d’un NF comme Rinchon (A. Vincent, BTD 27, 79).
|
JG |
Chinèse |
Wsch. < Chignesse.
|
FD |
Chinet |
Chines. 1153 «Alberto comité de Chiney [Chiny]» CartOrval, 1245 «Jacques Chinet» Verdun, 1302 «Willaume de Chiney [Chiny] prévost de Verton et de Wilhières» CartOrval, 1309 «Ansealz dictus Chiney [Ciney]», 1436 «Johan de Chiney» Liège, 1444 «Jehan de Chiney [Ciney]» AidesNamur; nom d’origine: forme anc. de Ciney, anc. «Chiney» (Nr) ou de Chiny, 1193 «Chinnei» (Lx).
|
JG |
Chinet |
PlN Ciney (N) of Chiny (LX)? 1302 Willaume de Chiney, Virton (J.G.).
|
FD |
Chinet |
Proven. Ciney (Loc.).
|
EV |
Chinitor |
Sp. ceñidor: gordel, band, buikriem. BerBN van de gordelmaker, riemsnijder. Vgl. D. Gürtler, Gördeler. 176o-18o6 J.B. Chinitor, 1762-1834 Jud. Zacharias Chinitor, Wachtebeke (med. J. Chinitor, Evergem).
|
FD |
Chinon |
Nom d’origine : w. nam. chinon, w. (Huy) hinon ‘limite séparative de champs formée de buissons’, très fréquent en toponymie.
|
JG |
Chinon |
PlN W. (chinon: struiken als afscheiding van velden (J.G.).
|
FD |
Chinquiau |
V. Cinq(uième).
|
EV |
Chintinne |
Chentinne. Var. de Chantinne.
|
JG |
Chintinne |
zie Gentinne.
|
FD |
Chinval |
Nom d’origine: Sainval, w. tchévâ, à Tilff(Lg).
|
JG |
Chinval |
PlN Sainval in Tilff (LU).
|
FD |
Chior |
1639 «Syor (Sior) Jadoulle» Hodeige; var. de Sior, aphérèse de Melchior.
|
JG |
Chior |
Patr. Verkort < Mekhior (J.G.).
|
FD |
Chique |
Surnom de sens divers : fr. chique.
|
JG |
Chiret |
Chirez (NF de la région Tournai-Ath, attesté aussi à Saint-Amand dans le Nord). NF d’origine incertaine, p.-ê. forme picarde en ch-de Cirez, Siret (comp. le suivant).
|
JG |
Chirieleison |
BN naar het kerkgebed Kyrie Eleison.
|
FD |
Chirillo |
Patr. Gr. HN Cyrillus.
|
FD |
Chirouter |
-outte, zie Cerouter.
|
FD |
Chiry |
(NF montois et hennuyer). Peut-être du prénom lat. Cyriacus, cf. 1559 «Ciry (Syr) de Roisin», mais un nom de métier est tout aussi vraisemblable: fr. cirier, cf. 1279-81 «Jake-mes li Chiriers», 1365 «Huart le Chirier des merchiers» TailleMons.
|
JG |
Chiry |
1. Patr. Gr. HN Cyriacus. 1559 Ciry de Roisin (HERB.). – 2. LU W. vorm van Chiner; zie Cirier.
|
FD |
Chisogne |
PlN in Tillet (LU).
|
FD |
Chisogne |
w. (Bastogne) Tchîsogne. Nom d’origine : Chisogne, à Tillet (Sainte-Ode, Lx).
|
JG |
Chivaille |
Grafïe voor Chevaillie; zie Chevalier.
|
FD |
Chivoret |
1747 «Antoine Albert Chivoret», 18e s. «Chyvorez» Couvin, 1820 «Chivoré, -ez, Sivorez» Pas-de-Calais; dimin. d’anc. fr. civoire ‘toit, voûte, porche’ FEW 2, 662b.
|
JG |
Chivoret |
Dim. van Ofr. civoire: dak, gewelf (J.G.).
|
FD |
Chiwy |
w. (Bastogne) Chiwi. Forme évoluée du nom Chioux, cf. «Jeanne-Josèphe Chioux» (fille de Henri Joseph Chioux, originaire de Warempage), née en 1795 sous ce nom à Vel-lereux, dont le nom a évolué en «Schioux» (1819), «Schouvy» (1836) et «Chiwy» (1873-74) [comm. R. Moerinck] ; le NF Chioux lui-même pourrait se référer au topon. Chéoux à Rendeux (arr. Marche). Cf. aussi Siwy, qui pourrait en être une variante.
|
JG |
Chleide(r) |
zie Schleider.
|
FD |
Chlissen, van der |
zie van de Clissen.
|
FD |
Chmiel |
Chmill, Chmielecki, -enk, -evski, -ina, -nik, -ova, -owice, -owiec, -owna: Slav. smilny: liefdevol. D. spelling Schmie(h)l, Schmil(l).
|
FD |
Chneider |
Chnitir, zie Schneider(s).
|
FD |
Chobert |
zie Chaubert.
|
FD |
Choc(h)- |
-at, -rad. V. HUG.
|
EV |
Chochois |
-oy, zie Desausoi.
|
FD |
Chochol |
Chochole (NF de la région de Fraire et Laneffe, sans doute en provenance de la Somme). 1830 «Alexandre Chochol» Laneffe, 1858 «Aimé Chochol» Fraire, etc. (FyS); surnom expressif, avec redoublement affectif, qui pourrait être un nom d’enfant trouvé; la lre à porter le nom Chochole à Neuville-les-Loeuil-ly (Somme) y est en effet qualifiée d’orpheline (GeneaNet). Comp. 1334 «Robin Chochet» ComptesMons.
|
JG |
Chockx |
zie (de) Kok.
|
FD |
Chocquet |
zie Socquet.
|
FD |
Chode |
Chody, Chodoire. V. Chaude, Qiaudière, Chaudoir.
|
EV |
Chodé |
Chode: Spellingvar. van Chaude, Chaudet, korte vorm van Michaudet, Fr. dim. van Michel/Michaud.
|
FD |
Chodé |
Var. de Chaude; p.-ê. part, passé de w. hôdé ‘échaudé’ DL, d’où le nom du porcelet (BTD 35, 334).
|
JG |
Chodier |
cf. Chaudier.
|
JG |
Chodoir |
Chodoire, cf. Chaudoir.
|
JG |
Chodoir(e) |
zie Chaudoir.
|
FD |
Chody |
Chôdy. Probabl., avec ch- notant le h aspiré, var. du NF Hody (assez fréquent), du NL Hody, w. hôdî (Lg); comp. Chignesse = Xhingesse.
|
JG |
Chody |
zie Chaudier.
|
FD |
Choël |
(NF du sud de l’Entre-Sambre-et-Meuse). Nom en provenance de la Lorraine et des Ardennes fr., dont l’explication est incertaine.
|
JG |
Choeur |
zie Deceur(t).
|
FD |
Choffray |
Choffroy: PlN Xhoffraix in Bévercé (LU).
|
FD |
Choffray |
Proven. Xhoffray (Loc.).
|
EV |
Choffray |
w. (Bastogne) Chofrê. Nom d’origine: Xhoffraix, à Bévercé (Lg); pour la forme Ch-, cf. L. Remacle, Étym. 60n.
|
JG |
Choir |
NF importé dans le Borinage, en provenance du Loiret et de l’Aisne où le NF est attesté dès 1626 (GeneaNet); non expliqué par Morlet.
|
JG |
Chois- |
-el, -eau, -et, -ez. ,,Moulin à roues à augets ». 1. Proven. L.D. — 2. N. de meunier. N° 131.-
|
EV |
Choiset |
-ez. Var., avec autre suffixe, d’anc. fr. choisel ‘auget’ (Dauzat 128)?
|
JG |
Choiset |
-ez: Var. van Ofr. choisel: watermolen met scheprad (DNF). BerBN.
|
FD |
Choisis |
-i, Choisy. 17e-18e s. «Choisi» Huy; p.-ê. fr. choisi, surnom augurai (comp. Bienvenu).
|
JG |
Choisy |
-is: PlN Choisy (Oise, Seine, Seine-et-Marne, Hte-Savoie), Choisies (Nord). 1311 Hue de Choisy; 1311 Philippe Choysi (MORLET).
|
FD |
Chokier |
Chéquier, De Chokier: PlN Chokier(LU). 1397 Johanneaul de Chokier, LU (AVB).
|
FD |
Chokier |
Choquier. 1621 «Erasme de Chokier» BourgLiège, 1698 «François Choquier» BourgNamur; nom d’origine: Chokier (Lg).
|
JG |
Cholat |
Patr. Var. van Collard. 1295 Cholars H Vials, Bergen (J.G.).
|
FD |
Cholat |
Surnom: pic. cholard ‘homme vieux et paresseux’ FEW 16, 317a; ou bien var. de Collard, cf. 1295 «Cholars li Vials», «Cholars li Fuseliers» ComptesMons.
|
JG |
Cholet |
Chollet, -ey, Choulet, Scholey, Cheul(l)et, Chol(l)ot: 1. Ofr. cholet: kleine bal. BN. 1383 Yonnet Cholet (MARCHAL). – 2. Dim. van Ofr. chol/ chou: kool. BerBN. – 3. Soms wellicht < Jeho(u)let; vgl. Choul.
|
FD |
Cholet. |
V. Chou.
|
EV |
Chollier |
Choly: Afl. van Ofr. chol: kool. BerN van de kolenteler.
|
FD |
Choltus |
zie Schout.
|
FD |
Chombaert |
-aere, -ar(t), zie Chambard.
|
FD |
Chombar(t) |
Situat. soc. Cultivateur soumis au chambard (Droit féod.).
|
EV |
Chombeau |
zie Chambaud.
|
FD |
Chômé |
Chômez. Surnom: moy. fr. chaume ‘couvert de chaume’ FEW 2, 55a; ou bien du verbe chômer (cf. Dauzat 151).
|
JG |
Chômé |
-ez, -ette, -et(t)on, -el: Spellingvar. van Chaumet, -el, dim. van chaume: riet, stro.
|
FD |
Chômé |
V. Chaume.
|
EV |
Chometon |
Chometton. Dérivé de chaume au sens de ‘champ en chaume, moissonné’ (Morlet 219)?
|
JG |
Chometton |
Proven. Sommethone (Loc.).
|
EV |
Chomy |
-is, zie Chaumier.
|
FD |
Choner |
Fr. spelling voor D. FN Schoner.
|
FD |
Choner |
Profess. Sonneur (Dial.).
|
EV |
Chonglez |
zie Jonlet.
|
FD |
Chonquerez |
PlN Joncret (H).
|
FD |
Chonquerez |
Proven. Joncret (Loc., Ane. Jonqueres. N° 49.- V. Jonc).
|
EV |
Chonville |
zie Jonville.
|
FD |
Choo |
zie Chau.
|
FD |
Chop- |
-in, -inet, Choprix, Choqu- -e, -et. V. HUG.
|
EV |
Chopin(eau) |
Choppin(et), Ch(o)upin: 1. Ofr. chopin: harde klap, slag. 1272 Jean Chopin, Noyon (SMT II); 1306 Raoul Chopin, Senlis (MORLET). -2. Vooral de var. op -et en -eau kunnen dim. zijn van Ofr. chopine < D. Schoppen: wijnmaat, -vat. BerBN van wijnhandelaar. 1385 Pierre Choppine (paiement pour vins) (MARCHAL).
|
FD |
Chopitea |
zie Chapoteau.
|
FD |
Chopplet |
zie Chapelet.
|
FD |
Choprix |
zie Chaupré.
|
FD |
Choquart |
Choucard, -art, Chukart, -chart: BN. Afl. van Fr. choquer < Mnl. schocken: schokken, stoten. Vgl. Schokkaert. 1280 Ernoul Chokart, Atrecht (NCJ); 1438 Jehan Choquart, Laon (MORLET).
|
FD |
Choque |
(NF à Liège et Namur). Peut-être du top. Sock, écrit jadis «Choque» (BTD 35, 334), plutôt que forme pic. de fr. souche ou bien surnom: fr. socque ‘sandale’.
|
JG |
Choquel(le) |
S(ch)ockeel, Scho(c)kelé, Schokkelé: 1. Dim. van Ofr. choque, coche, suche, Fr. souche: boomstronk, wijnstok. BN naar de gedrongen gestalte (vgl. Strobbe) of BerBN voor de inner van de wijnaccijns (vgl. Socquet). 1295 Johans Chokeaz de Wo, Luik (SLLII); 1429 Jacquemaert Sockeel, St.-Win. (VERGR. 1968,217); 1438 Baudesson Soquelet, Laon (MORLET); 1440 Jan Tsocceel, Ktr. (BAELDE). – 2. PlN Coquel, verspreid in PdC, o.m. Arien, Maresville, Rebecques, Wizernes. 1335 Jehan du Choquiel = 1335 Jehan du Chokel, Maresville; 1364 Pierres du Chokel,Ariën(DFIII).
|
FD |
Choquet |
(NF hennuyer). 1499 «Tiery Chocket», «Collart Chocquet» TerrierNaast, 1594 «maître Pierre Choquet (orig. de Beauvais)» BourgLiège; dimin. de choque ‘souche’, sans doute au sens de ‘balourd’ (BTD 35, 334), ou bien ard. choquel ‘grand pot à bière’ FEW 17, 51a.
|
JG |
Choquet |
-e(z), -é, zie Socquet.
|
FD |
Choquier |
cf. Chokier.
|
JG |
Choquier |
zie Chokier.
|
FD |
Chot |
au fém. : Chotte. Aphérèse de Michot(te) (de Michel) ou de Jehotte, w. *Tch ‘hôte (de Jehan), cf. BTD 35, 334. m Dérivés: Choteau. – Chotin.
|
JG |
Chot |
Chots, Chotte, Chotin(et), Chot(t)eau, Chotiaux: Patr. Korte vorm en dim. van Michot, vleivorm van de VN Michel.
|
FD |
Chot- |
-eau, -iau. V. S AD ( ad).
|
EV |
Chots |
1. Gen. van Chot. – 2. Grafie voor Schots?
|
FD |
Chots |
V. Schot en Scot.
|
EV |
Chou |
(Le) Choux: BerBN van de kolenteler; groenteteler. Fr. chou: kool.
|
FD |
chou |
N. de légume. Profess. Producteur ou marchand de choux. (Le)Choux. Cho(u)l(l)et. plantation de choux ». N08 131, 168.
|
EV |
Chouard |
Choua(rtz): Afl. van Ofr. choue, Fr. chouette: uil. 1404 Lambert Chouan, Laon (MORLET).
|
FD |
Choubert |
Francisation du NF ail. Schubert.
|
JG |
Choubert |
Schober(t): 1. Patr. Chobert, Rom. vorm van een Germ. -bert-naam. Zie Cobert. 146 e. Huart Chobert, St-Thibaut (MORLET). Evtl. var. van Chaubert. – 2. Een jongere naam kan een verfransing zijn van D. Schubert: schoenmaker.
|
FD |
Choucard |
-kart, zie Choquart.
|
FD |
Choud(h)ry |
zie Chaudry.
|
FD |
Chouffart |
cf. Chuffart.
|
JG |
Chouffart |
zie Chauffard.
|
FD |
Chouiter |
W. adaptatie van D. Schwitter < Germ. VN Swindher; zie Swier(s).
|
FD |
Choukart |
Probabl. var. de Choquard; surnom dérivé de fr. choquer, ainsi pic. (Amiens) cho-quar ‘buté, timide’.
|
JG |
Choul |
1694 «Jean Choul» BourgNamur; aphérèse de Jehoulle, w. *Tch ‘houle (de Jehan). Cf. aussi Choux (ci-dessous).
|
JG |
Choul |
Zie Jehoul(et).
|
FD |
Choulet |
zie Cholet.
|
FD |
Choupaud |
Peut-être var. du NF fr. Chopard, Chouppart, dérivé du v. chopper ‘buter, renverser’, sobriquet s’appliquant à qqn dont la démarche est hésitante (Morlet 219); cf. aussi Soupart.
|
JG |
Choupeaux |
-aud: Wsch. var. van Chapeau.
|
FD |
Choupin |
zie Chopin.
|
FD |
Chouters |
zie Schoesetters.
|
FD |
Chouvel |
zie Chauvel.
|
FD |
Choux |
1638 «Jean Choux» BourgNamur; ft. chou, surnom de producteur ou de vendeur de choux, mais ce nom pourrait être identique à Choul, qui est expliqué autrement [JL, NFw].
|
JG |
Choux |
zie Chou.
|
FD |
Chovau(x) |
zie Chauvel.
|
FD |
Choveau |
V. Chauve.
|
EV |
Chravatte |
zie Cravatte.
|
FD |
Chrestensen |
zie Christyn.
|
FD |
Chrétien |
Chrétien. 1286 «Chrestiens deDick-emue» DettesYpres, 1444 «Chrestien le par-mentier » AidesNamur ; prénom Chrétien < lat. Christianus, cf. aussi Christian(e).
|
JG |
Chrétien |
V. Christia(a)n.
|
EV |
Chrétien |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Chrisnach |
PlN Christnach (GH).
|
FD |
Chrisostomus |
Patr. Gr. HN Chrysostomus.
|
FD |
Chrispeel(s) |
-iels, zie Crispel.
|
FD |
Chrispeels |
cf. Crispel, -eels.
|
JG |
Chrispeels |
N. de baptême hétérogène grec, germanique). ,,Christobald ».
|
EV |
Chrispeyn |
zie Crispin.
|
FD |
Christ |
Christe, Krist(e), Kriszt, Cristea, Christie, -ty, -tis, -tou, Kriston, Kerst, Ko(r)st, Karst(e): 1. Patr. Korte vormen en afl. van HN Christianus. 1367 Gillis Coste, Oud. (WALRAET); 1426 Jan Christ, St.-Tr. (GHYSEN); 1734 Corst Neesen = Christiaen Nysen, Grote-Brogel (NOUWEN). 2. BN Christus. 1474 Gerit Cristus, Breda (HB135); 1555 een bode van Ludick (=Luik) Cristus genaempt, Ht. (GESSLERsi).
|
FD |
Christ |
Krist; Christis, au génitif: Christen, double génitif: Christens. 1556 «Christ de Hingheon» BourgNamur, 1676 «Marie de Christ [femme de Louis Stecqueldoir] » Rua-geAth; hypocor. de Christianus ou bien anc. prénom Christ (rare dans nos régions).
|
JG |
Christael(s) |
zie Cristael.
|
FD |
Christen(s) |
-eyns, -ensen, zie Christyn.
|
FD |
Christia(a)n |
N. de baptême. ,,Chrétien ». Formes diverses : Christiaens abrégé en Christ (e).
|
EV |
Christiaan(s) |
-iaansen, -(i)aen(s), -iams, -iaen(s)sen(s), -ians((s)en), -ian(en), -iaenen, -ian(n)e, -ian(s), -ea(e)ns, Kistiaens, Cristiaens(en), -hiaens, Crystiaens, Kristiansen, Christian(i), -iany, Cristiano, Crestani, C(h)rétien, Christien, Cer(s)tiaens, Co(r)stiaens, Corstiaans, -ia(e)nsen, Caerstiaens(s)en: Patr. Lat. HN Christianus. 1266 Cristianus Bardons; 1305 Crestiens li Lichtere = 1326 Cristian de Lichtre; 1326 Kerstian de Deken, Ip. (BEELE); 1386 Pieter Kerstiaen, Ktr. (DEBR. 1970); 1447 Mathijs Corstiaens, Bg. (JAM. II). Soms vertaling van Noël: 1629 Henri Noël = H. Kerstiaens alias Kerst, Lv. (vader van) 1619-69 Philippe Kerstiaens = Christiaens = Noël (Midd. 1966,152-3).
|
FD |
Christiaensen |
Christen(s), Creten, Christ–ian(e), -in(e), -ien. Nos 105 et s.-
|
EV |
Christian |
Christiane, Christianne, w. Cristiâne (prénom); Christiaen, au génitif: Christiaens, -aensen (forme néerl.). 1176 «Bonardus et Christianus fratres» CartOrval, 1273 «Christianus forestarius» CartValDieu, 1449 «Christian Hautain» AidesNamur, 1604 «Christian Brun» BourgLiège, 1712 «Corné-lis Christiane» BourgLiège; prénom Christian, w. liég. Cristiâne < lat. Christianus, cf. aussi Chrétien.
|
JG |
Christie |
-is, zie Christ.
|
FD |
Christien |
zie Christiaan(s), Christyn(s).
|
FD |
Christin(e) |
zie Christyn(s).
|
FD |
Christis |
cf. Christ.
|
JG |
Christleven |
D. piëtistische (i8e e.) VN Christlieb ‘Christus-liefde’.
|
FD |
Christman(n) |
Krismann: Patr. D. afl. van VN Christiaan. 1514 Cunz Cristman, Buchen (BRECH.).
|
FD |
Christoffel(s) |
-ofle, -ophel, -off, -oph(e), Kristof(f), Christopher, -offers(en), Kristoffersen: Patr. Gr. HN Christophorus. 1224 Gheraus Christoforus; 1271 Margherite Cristofle, Atrecht (NCJ); 1378 Kerstoffels Vondelinc, Ip. (BEELE); 1395 Cecie Christoffre, Bg. (SIOEN).
|
FD |
Christolijns |
-eyns: Patr. Vleivorm van een Christ-naam, zoals Christoffel, Christiaan.
|
FD |
Christophe |
Cristophe; forme all.: Christophel, Christoffels. 1444 «Jehanin Christofle» AidesNamur, 1544 «Christophle du Crouppe» DénStavelotMy, 1642 «Cille Christophe» BourgNamur; prénom Christophe, du nom d’un saint du 3e s. très populaire au Moyen Âge, devenu le protecteur des voyageurs.
|
JG |
Christophe |
N. de bapt. Christophoros, ,,Celui lui porta le Christ ». C(h)rist- -ophe, -offel, -oke, Stof-fels (Aphérèse). Cristel.
|
EV |
Christou |
-y, zie Christ.
|
FD |
Christyn(s) |
-ijn(s), -ien, -in(e), Kristink, Krisztin, Christeyns, Krastins, Christen(s), Cristen(s), Ke(r)sting, Kersten(s), -eens, -eyns, -ein, -enne, Kestens, Carsten(s), Carstensen, Karsten(s), Kastens, Castens, Corsten(s), Korsten(s), Kursten, Kursten, Kosten(se), Costens, Coste(s), Custyns, Kusten, Christensen, -s(s)on, Kristensen, Kristensson, Chrestensen, Krustinson: Patr. HN Christinus, dim. van Christianus of Christus. 1280 Egidius Everard Kerstini fîlius; 1326 Jacob Kerstijn, Ip. (BEELE); 1338 Henrici Costyns, Ht. (A.GHIJSEN); 1535 Peter Kerstens, Weerde; 1556 Hans Kesten, Trier-Aw. (AP); 1578 Jan Korsten, As (SCHOE.); 1589 Kerstiaen Schoonbroeck = Kersten S., Edegem (ROEL. 1951,14); 1709-16 Ida Custijns, Ht.; 1728-30 Lucia Korsteyns = Corstens, Mtr. (ALK). Zie ook Korstjens.
|
FD |
Chruche, van der |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Chruysse, van der |
zie van der Cruyssen.
|
FD |
Chuat |
14e s. « Walter dit Chuar» BodyNPLiège; dérivé de pic. chuer ‘parler bas’ FEW 13/2, 381a.
|
JG |
Chuffart |
Chouffart. Surnom : dérivé en -art de dial. bourg, chuffer ‘appeler, hucher » FEW 13/2, 378a, cf. aussi 1309 «Colars Chuffes» ComptesMons.
|
JG |
Chuffart |
zie Chauffard.
|
FD |
Chuffuart |
Car. mor. ,,Flatteur. Trompeur ». (Verbe anc. : Chuer).
|
EV |
Chukart |
-chart, zie Choquart.
|
FD |
Chul(l)er |
zie Schüler.
|
FD |
Chuler |
Chuller. Forme francisée d’ail. Schùler ‘écolier, disciple’.
|
JG |
Chumaher |
D. Schuhmacher: schoenmaker.
|
FD |
Chupin |
Var. du NF fr. Cho(u)pin.
|
JG |
Chupin |
zie Chopin.
|
FD |
Chuquet |
zie Socquet.
|
FD |
Churlet |
Dim. van Ofr. churel: afval. BN voor een straatreiniger. 1240 Renerus Churlot, St-Q. (MORLET).
|
FD |
Chvartzman |
D. Schwarzmann. BN.
|
FD |
Chvinnen |
zie (de) Winne.
|
FD |
Chweitzer |
zei Schweizer.
|
FD |
Chynsmans |
Sysmans, Sijsmans, Seysmans: BerN van de ontvanger van de (grond)rente, de schatting, Mnl. c(h)ijns. 1550 Geeraert Chynsmans, Merksplas ( VS igSi/iss); 1618 Jac. Seysman, Den Bosch-Aw.(AP).
|
FD |
Chys |
zie Six.
|
FD |
Ci(s)terne |
PlN Citerne (Somme), Cisternes (Puy-de-Dôme).
|
FD |
Ciardo |
-elli: Patr. Korte vorm van Ricciardo, It. voor Rijkaard, Richard.
|
FD |
Cibels |
zie Siebels.
|
FD |
Cibers |
zie Sebrechts.
|
FD |
Cibois |
PlN in Niort-la-Fontaine (Mayenne).
|
FD |
Cibon |
Cipont: Patr. Var. van Sibon, vleivorm van de Germ. VN Sibert, Ze(ge)brecht.
|
FD |
Ciborgs |
Cibour, zie Siborghs.
|
FD |
Cibos |
zie Siborghs, Seebodts.
|
FD |
Cibour |
Surnom: cf. anc. liég. (1594) cibour ‘dais, ciboire’ à ajouter au FEW 2, 662b ; cf. Chivoret.
|
JG |
Cicco |
-one, -oni, -otto, -otelli, Ciccarelli, -la, -lo, Ciccaroni, Cicchini, -elli, -etti, -itti: It. cicco: jongetje, knaap.
|
FD |
Cicero(n) |
Cicéron: Naam van de Romeinse redenaar en staatsman Marcus Tullius Cicero (106-43 v.C.) < Gr. kiker : erwt.
|
FD |
Cicogna |
BN. It. cicogna: ooievaar. Vgl. Ovaere. 1505 André Cigogna = Sigoigne, Watermaal (Midd. 1968,310).
|
FD |
Cicou |
Patr. Sigoux, Rom. vorm van Germ. VN sigi-wulf ‘ zege-wolf: Segulfus, Siculfus (MORLETI).
|
FD |
Cieborghs |
zie Siborghs.
|
FD |
Cielen |
Génitif néerl. de Cille (1249 «dame Cille» Bruxelles), hypocor. de Cécile.
|
JG |
Cielen |
zie Sillen, Celen.
|
FD |
Cielissen |
zie Celis.
|
FD |
Ciepers |
zie Sebrechts.
|
FD |
Cieply |
zie Supply.
|
FD |
Cier |
Cier(en)(s), zie Sieren(s).
|
FD |
Cierkens |
Cirquin, Serkyn, -(e)ijn, -eyn, -eym, Surkyn, -(e)ijn, -eyn, Surquin: Patr. Dim. van Germ. VN Zierik of van Sier < Seger; zie Sieren(s). 1374 Jans huys vander Dilf diemen heet Sierken, Aw. (VLOEB.); 1366 Arrekin…Si(e)rkins, Ronse (DECONINCK 193); 1716 Adriaen Surkin = Surquin, Ronse (Midd. 1964,279).
|
FD |
Cieters |
Pour Carnoy (p. 225), de néerl. cither ‘cithare’ ; plutôt var. de (De) Zutter [FD].
|
JG |
Cieters |
V. Zieder.
|
EV |
Cieters |
zie de Zutter(e).
|
FD |
Cieux |
cf. Chieux.
|
JG |
Cigar(e) |
Ciggaer, zie Sigart.
|
FD |
Cigare |
Peut-être var. de Sigart < anthrop. germ. sig-hard, avec remotivation.
|
JG |
Cigé |
Cige: Patr. Spelling voor Siger, Rom. vorm van de VN Zeger.
|
FD |
Ciglia |
zie Celia.
|
FD |
Cigniaert |
zie Caignaert.
|
FD |
Cigrand |
Cigrang: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN sigi-hrabn ‘zege-raaf: Sig(i)ramnus (MORLETI). 1379 Zegram Oemtgins soen; 1395 Allert Zeegrams zoens erve, A’dam (OA 239, NHC).
|
FD |
Cigrand |
Var. de Sigrand < anthrop. germ. sig-hramn.
|
JG |
Cijnsmans |
Cynsmans, Cynman: BerN van de ontvanger van de accijnzen, renteheffer.
|
FD |
Cijsouw |
Cyssau, zie Sissau.
|
FD |
Cikes |
zie Sickesz.
|
FD |
Cilis(sen) |
zie Celis.
|
FD |
Cilja |
zie Celia.
|
FD |
Cill- |
Ciel-,- -en. Cillon. V. SAD (Sa).-
|
EV |
Cilleman |
Metr. Afl. van VN Cecilia. 1621 Rener Cillemans, Bilzen (SCHOE.).
|
FD |
Cillen |
zie Celen, Sillen.
|
FD |
Cillessen |
Cillis, zie Celis.
|
FD |
Cillien |
zie Sillen.
|
FD |
Cillis |
au génitif Cielissen, Cilissen. Aphérèse de Marcelis, cf. Célis, etc.
|
JG |
Cilquet |
Profess. Cliquetis. Bruit de sonnette. Marchand ambulant agitant la sonnette pour signaler sa présence. Synon. : Clicteur.
|
EV |
Cimetière |
1. PlN: kerkhof. 1432 Egidius de Cimiterio, curatus de Zelleke; Eustacius de Cymiterio, Leod. dioc., studens in artibus (MUL I). – 2. Reïnterpretatie van Semmertier (zie i.v.). 1722 Jacobus Seijnmartijr, Kerkhove (vader van) °i727joannes Semmertier, Kaster = 1757 Jean Cimetière, Toufflers (med. E. Cimetière, Caen).
|
FD |
Cimmenaede, van |
zie van Kemenade.
|
FD |
Cimmermans |
zie Zimmermann.
|
FD |
Cineger |
Tsjechische EN Cinger (PDB), D. Zinger: zigeuner. Vgl. It. FN Zingarello: kleine zigeuner.
|
FD |
Cingel, van der |
zie van Singhel.
|
FD |
Cingniaert |
Cinjaere, zie Caignaert.
|
FD |
Cinq |
Nombre. Dial. : Chonc, Chine. Chinquiau. Cinquet, ,,Redevance immobiliaire d’une cinquième. 1. Proven. d’un lieu ainsi dénommé. — 2. Profess. Fermier, tenancier de la terre de ce nom. (Comp. : Cinquant, Dép. Ellezelles; La Dîme, L.D.).- Synon. : Cainck.
|
EV |
Cinquin |
,,Fût d’une contenance d’un cinquième de tonneau ». 1. Profess. N. d’un fabricant de fûts. N° 131. — 2. Car. mor. ,,H. trapu ». N° 254. — 3. Synon. de Cinquet. V. Cinq.
|
EV |
Ciot |
cf. Sciot.
|
JG |
Ciot |
Var. van Chiot: hondje (DNF)?
|
FD |
Ciparisse |
Ofr. ciparis: cipres (J.G.). M.i. reïnterpretatie van Cyprès.
|
FD |
Ciparisse |
Probabl. anc. fr. ciparis ‘cyprès’ (arbre caractéristique). Ou bien altération du NPgerm. Cybers, Cypers, cf. aussi Cyprès [JL, NFw].
|
JG |
Cipers |
zie Sebrechts.
|
FD |
Cipido |
Cipedo, zie Cepeda(l).
|
FD |
Ciplet |
Proven. Loc.
|
EV |
Ciplet |
Siplet: PlN Ciplet (LU).
|
FD |
Ciply |
1296 «Jakemars de Cipli» Comptes-Mons; nom d’origine: Ciply (Ht).
|
JG |
Ciply |
Cieply, Siply, Sipli: 1. PlN Ciply (H). 1273 lehan de Cipli, Nimy (CSWI). – 2. Zie Supply.
|
FD |
Cipolla |
Cipolat, Cipoletta, -etti, -ina, -ini: It. cipolla: ui.
|
FD |
Cipont |
NF d’origine incertaine, p.-ê. var. (remotivée sur pont) de Cibonf, NF connu dans diverses régions de France depuis 1620 (Ge-neaNet); cf. aussi Sibon, hypocor. de Sibert < germ. sig-behrt.
|
JG |
Cipont |
zie Cibon.
|
FD |
Cipriano |
-ani, Cyprien: Patr. Gr. HN Cyprianus ‘ van Cyprus afkomstig’. 1469 Cypriaen Straets, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Circlaeys |
zie Serclaes.
|
FD |
Cirefice |
Cirafici: BerN van de wasmaker, kaarsengieter.
|
FD |
Cirier |
Cir(r)iez, C(h)iry, Siriez, -iex, Sir(r)y: 1. BerN Fr. cirier: wasmaker, waswerker, kaarsengieter, -koopman. Vgl. Cirefice. 1273 Gilles li Ciriers, Dk. (FST); 1279 Jakemes li Chiriers, Bergen (PIERARD). – 2. Evtl. var. van Serrier.
|
FD |
Cirier |
Cirriez. 1302 «Gillot le Cirier tiscerant de dras» LoiTournai, 1309-10 «Sandrars li Ciries» ComptesMons; nom de métier: fr. cirier; cf. aussi Chiry.
|
JG |
Cirillo |
-li: Patr. It. vorm van de Gr. HN Cyrillus.
|
FD |
Cirlande |
Proven. ,,Lande du sieur Si(cai)re. V. SAD (Sak).
|
EV |
Cirlande |
zie Sirlande.
|
FD |
Cirlin |
1. Situat. soc. ,,Petit s(e)i-(gneu)r. — 2. V. SAD (Sak).
|
EV |
Cirou(x) |
zie Sirou(x).
|
FD |
Ciroux |
Nom d’origine: var. de Siroux (topon. fréquent), néerl. Zetrud. – Bibliogr. : J. Herbil-lon, Le NF Ciroux, Siroul, Siroux, VW 53, (979,40-41.
|
JG |
Cirquin |
zie Cierkens.
|
FD |
Cirriez |
Ciry, zie Cirier.
|
FD |
Cis |
zie Six.
|
FD |
Cis(el)et |
Profess. Ciseleur (Artisan qui cisèle ou fait des ciseaux). N° 133.-
|
EV |
Ciselet |
Dim. van Fr. ciseau: beitel. BerBN.
|
FD |
Ciselet |
Surnom métonymique de sculpteur, de menuisier: fr. ciselet, dimin. de fr. ciseau.
|
JG |
Ciset |
Surnom: w. sizèt ‘tarin’ FEW 17, 68b.
|
JG |
Cissé |
Cisse: PlN Cissé (Vienne).
|
FD |
Cito |
Proven. Citeaux (Loc. fr., anc. abbaye). — 2. Profess. Citoleur, „ Luthier ».
|
EV |
Citro(e)n |
BerBN van de handelaar in citroenen (DNF). Het woord is in het Fr. sinds de 146 e. bekend.
|
FD |
Citron |
1. Profess. Importateur de citrons. — 2. Car. phys. Teint de citron. Nos 255, 299.-
|
EV |
Citter, de |
Citters, zie de Zutter(e).
|
FD |
Civier |
Profess. Porteur de civière (Engin destiné au transport d’objets divers). N° 131.
|
EV |
Civil(e) |
Civiel: Fr. civil: burger(lijk), eenvoudig.
|
FD |
Ckan, van |
zie van de Kan.
|
FD |
Cla(e)isman |
Kleysman, Claeyman, Klajman: Patr. Vleivorm van VN Claeis, Nikolaas.
|
FD |
Cla(e)rt |
PlN De Klaart in Menen en Wevelgem, Clart in Neerwaasten, Kleert in Diegem: heldere, open plaats in het bos, laar. 1268 Willelmus dictus de Clard, Wijtschate; 1280 Lambiers de le Clart, Komen (DE VII).
|
FD |
Claas- |
V. Nicolas.
|
EV |
Claas(en) |
Claassen(s), zie Claes.
|
FD |
Claasen |
Claasens, cf. Claesen, Claesens.
|
JG |
Cla–b(e)au |
-becq, -bot(s), -bost. V. Gla(d), Clair et CLAR.
|
EV |
Clabau |
-aud. Nom issu d’un anthrop. germ., cf. 1296 «Clabaus li Censiers», «Gillos Clabaus» ImpôtArtois [FD] plutôt que surnom: moy. fr. clabaud ‘chien courant, qui aboie beaucoup’, également nom de chien au 15e s. FEW 2, 733a.
|
JG |
Clabaud |
-au(lt), -aux, -eau(x), Clybouw, Clibouw, Clabou(t), Clabot(s), -odts, -otz, -os(t), Claebots, Glabots, Cla(e)rboets, Clarebo(e)ts: 1. Patr. Germ. VN hlud-bald ‘beroemd-moedig’. De d-anlaut < Germ. hl- is Rom. In 745 komt de naam Clodbaldus voor in een cartularium van de Sint-Bertijnsabdij in Sint-Omaars (MORLETI). De klinker a is wellicht te verklaren door contaminatie met Ofr. clabaud(er). De i/y door voortonige positie. 1296 Clabaus li Censiers; Clabaus de Henrillonvile; Gillos Clabaus, PdC (BOUGARD); 1276 Willelmo dicto Clabot, Bs. (PEENE1949); 1321-30 H. Claboet = Clabot = Clobot, Meldert; 1370 Joannis dicti Clabot = Clarbot, Heverlee; 1423 Peter Clabots = Clabout, Ht. (VS1992,101-7); 1384 Clabaud le Parmentier, Laon (MORLET). Clabots komt ook voor aïs Cla(e)rboets en Claerbots, door verwarring met de FN Claerbout en door r-epenthesis (vgl. kornijn, vernijn). 1675 Joannes Clabots = Clarebots, Waasmont (VS 1985,474).
|
FD |
Clabeck |
(van) Clabecq, Clarebeek: PlN Clabecq/Klabbeek (WB). 1492 Pieter Clabbac, Gent (BOONE).
|
FD |
Clabeck |
Clabecq. Nom d’origine: Clabecq (BrW).
|
JG |
Clabot |
1295-1300 «Phelippres le Clabot», 1309 «Jehans li Clabos carpentiers», 1334 « Bege le Clabot» ComptesMons; surnom: w. clabot ‘grelot’ FEW 2, 733b.
|
JG |
Clabots |
Claebots, Clarebots, etc. Forme néerl. (au génitif) de l’anthrop. germ. hluth-balth-, cf. Clabau(d); dans la région de Wavre, également var. de Cla(e)rboets, cf. 1598 «Pierre Clarbots» DénWavre [FD].
|
JG |
Clacens |
zie Claes.
|
FD |
Cladder |
Car. mor. Kladder. Barbouilleur, Gâte-métier.
|
EV |
Clade |
zie Claude.
|
FD |
Claebots |
zie Clabau(d).
|
FD |
Claeis |
zie Claeys.
|
FD |
Claer(e)houdt |
Claert. V. Clair et CLAR.
|
EV |
Claer(e)man |
Cle(e)remans: Metr. Vleivorm van VN Clara.
|
FD |
Claerbout |
-boudt, Cla(e)rebou(d)t, Cleer(e)baut, Clair(e)bout, -baut, Kleerbaut, Cleirbaut, -bout, Cler(e)bout, -baut, -baux, Cla(e)rboets, Clarebo(e)ts, Clarembau(x), -beau(x), Clarenbeaux, Clarambaux, Clairambourg, Clairembourg, Clarenburg: 1. Patr. Germ. VN waarvan het eerste lid < Lat. clarus: luisterrijk, beroemd. 1070 Clarboldus (GN); 1172 (…).
|
FD |
Claerbout |
Claerebout, Clarebout, Clerbout. Nom issu d’un anthrop. germ. dont le premier élément est emprunté au lat. clarus, cf. Clarembaux [FD]. Cf. aussi Clarebots, Cla(e)-bots.
|
JG |
Claere, de |
zie de Cleer.
|
FD |
Claeren(s) |
zie Clara.
|
FD |
Claerenberge, van |
PlN Klarenberg (BW, NRW).
|
FD |
Claerhou(d)t |
Clairhout, (van) Cleerhout, Clarhaut: PlN Claerhout: helder bos (Pittem). Vgl. Clairbois. 1221 Rogerum de Claerhout, Har.; 1396 van Daneele van Clarout van zinen goede te Claroud, Pittem (DEBR. 1980); 1418 Jan Clarouds (…)erve, Ktr. (DEBR. 1958). Zie ookLG 1984,383.
|
FD |
Claerhout |
Claerhoudt. Nom d’origine: Claer-hout (= clair bois), fréquent en toponymie flam. ; comp. Clairbois, Clerbois.
|
JG |
Claerman |
zie Claereman.
|
FD |
Claes |
Claes(s)ens, Claeys(sens). V. Nicolas.
|
EV |
Claes |
Claesz, Claes(s)en(s), Claas(en), Claassen(s), Clasen(s), Clacens, Clacens, Klaas, Klaes(sen), -sens, Klaese(n), Klaas(s)e(n), Klaassens, Clahsen, Glaezen, Class(e), Classen(s), Claszen, Klas(s)en, Klasens, Clees, Klees, Kles(z)cz, Clesens, Clesse(ns), Klessens, Cloos, Kloos, Clos, Klos(e), Cloose(n), Cloese(n), Close(n), Clo(e)s, Cloes, Clohse, Closse, -en(s), Cleus(en): Patr. Korte vormen van HN Nik(o)laas. 1323 Nicholai Cloz dicti Manbor, Luik (CSP); ±1400 Nicolas dit Cloes Rosseal; Nicolas dit Cloes Briffoz, Luik (BODY103); 1422 Anthonis Claeszoen, Zonhoven (MNT 278); 1453 Aert Coman Claes = 1453 Eirtken Coman Cloes; 1428 Henric Classen; 1427 Claes Clessens; 1456 Jan Clesens, Ht. (A.GHIJSEN); 1468 Claeuse Scoesitter = 1467 Claes Scoesitters, Aarts. (ROEL. 195M5); 1469 Johannes de Landsackere dictus Claes filius quondam Nicholai, Lv. (DE MAN 1958,353).
|
FD |
Claes- |
Aphérèse de néerl. Niklaas, fr. Nicolas. Simple: Claes [7e NF le plus fréquent en Belgique], Classe. 1444 «Robert Clas» Aides-Namur, 1472 «Colignon Clase» DénVirton; au génitif: Claesen, Claessen, Claessem, Classen; au génitif double: Claesens, Claes-sens, Classens, Clacens; dimin. néerl.: Claeskens, cf. Claskin (ci-dessous).
|
JG |
Claes(s)winnen |
Zoon van Claes Winne. 1422 Jan Claes Winnen, Geel (MNT 261).
|
FD |
Claeskens |
Clasquin, Claskin: Patr. Claeskin, dim. van Claes. 1615 Willem Claeskens = 1621W. Cleskens, Grote-Brogel (NOUWEN 1958,306).
|
FD |
Claevermans |
Naar de woonplaats bij een klaverwei. Vgl. D. Klee, Kleemann, Kleemeier.
|
FD |
Claeyman |
zie Claeisman.
|
FD |
Claeys |
[22e NF le plus fréquent en Belgique], Clays, Cleys, Claeyé, Claise, Claisse, au génitif: Claeyssens. Aphérèse de Niklaais, forme en ouest-flam. de Niklaas (cf. ci-dessus).
|
JG |
Claeys |
Claeis, Claeijs, Clay(s), Clayes, Clais, Claie, Klai, Klaye, Claeye, Kle(i)j, Kley(ens), Claeyé, Clais(s)e, Clais(s)e, Claix, Cleis, Cleys, Cleij(s), Kleys, Kleisz, Kleis(s), Klys(z), Klais(s), Kla(e)ysen, Kla(a)ijsen, Claeissone, Clayssen(s), Claeys(s)en(s), Claeijssens, Claeysoone, Kleijs(s)en, Klijs(en), Klis: Patr. Korte vormen van VN Niklaais, de HN Nikolaas, die in het Wvl. ook wel Sint-Niklaai genoemd wordt. Vgl. Wvl. taarteklaai: dwaas. 1276 Clais Balgh; 1280 Avezoeta Clais; 1396 Pierre fîlz Clais = 1397 Pieter Claissonne, Ip. (BEELE); 1542 aen Cleysen inde Roese = 1545 Claus inde Roese, Aarts. (ROEL. 1951,15)-
|
FD |
Claeysier |
zie Clausier.
|
FD |
Clahsen |
zie Claes.
|
FD |
Claie |
zie Claeys.
|
FD |
Claikens |
Claine. V. Klein.
|
EV |
Claikens |
Claykens, Cleykens, Klaikens, Klaiklens, Klaykens, Kleikens, Kleijkens, Klykens, Klijkens: Patr. Claikin, dim. van Clais, Niklaais. 1277 Claikin Caluwart, Ip. (BEELE); 1398 Jan Claykin, Izg. (DEBR. 1970); 1429 Nicolaus Claiquin (MUL I).
|
FD |
Claikens |
etc. Surnom: moy. néerl. claykijn, nom d’une petite monnaie; ou bien dimin. en -kin de Clais, Claais < Niklaais [FD], cf. 1276 «Claikin de Stavele» DettesYpres, 1279-80 «Claiekins de Bruges li cavetiers» Reg-Tournai.
|
JG |
Clain(e) |
BN. Verfransing van Ndl. of D. Klein.
|
FD |
Claine |
Francisation de néerl. klein ‘petit’.
|
JG |
Clainge |
Cleinge. 1659 «Gérard Clenge», 1676 «Jean Clenge» AnthrLiège; surnom: w. liég. (Amay) clintche ‘gauche’ DL 324b, forme à insérer FEW 17, 148b [JL, NFw].
|
JG |
Clainge |
zie Cleinge.
|
FD |
Clainquart |
zie Klinckaert.
|
FD |
clair |
klaar. Qualificatif signifiant, en toponymie, tantôt ,,beau », tantôt ,,éclairé, lumineux »; appliqué aux personnes, ,,clair de cheveux ». 1. Proven. Clair- -bois, -fayt (,,-hê-tre »); Clair-, Clarin- -val. Cler-dent (,,-sommet »), Cla(e)re(n)-, Cla(e)r- -bach (,,-ruisseau »), -burg (,,-château-fort »), -houdt (,,-bois »). — 2. Car. phys. ,,Teint clair ». N° 255. Le- -Claire, -clère.
|
EV |
Clair(e) |
1. Patr. Lat. HN Clarus. – 2. Fr. grafîe voor Clerc.
|
FD |
Clair(e)baut |
Clairembourg, zie Claerbout.
|
FD |
Clairambourg |
Clairbaut, zie Claerbout.
|
FD |
Clairambourg |
Clairembourg. Altération de Clarembaux? Cf. aussi Claerbout.
|
JG |
Clairbo(i)s |
Clerbois, Clerboix, de Clairboy: PlN Clairbois: helder bos, in Boursin (PdC). Clorbus in Mkr. 1398 Jehan de Clerbus, Luingne; 1398 Pasque de Clerbut, Mkr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Clairbois |
Clerbois. 1359-60 «Yzabiaus vaive de Jehan Clerbos» PolyptAth, 1611 «Jacques Clerbois» BourgNamur; nom d’origine: clair bois, bois clairsemé (topon. fréquent); comp. Claerhout.
|
JG |
Clairdain |
cf. Clerdain.
|
JG |
Clairdain |
Clairedent, zie Clerdent.
|
FD |
Claire |
Prénom fém. Claire, cf. aussi Clare.
|
JG |
Clairet |
Claret, Cleret, Cléret, Cleray: Patr. Dim. van VN Clair, HN Clams.
|
FD |
Clairet |
Dérivé du prénom Clair < lat. Clarus, nom de plusieurs saints; cf. aussi Clar(t).
|
JG |
Clairfays |
Clairfayt, Clerfays, Clerfayt, Clerfeyt, w. Clérfayi. 1598 «Claer Fay» Dén-Wavre, 1616 «Franchois de Clerfayt» Princip-Chimay, 1667 «Grégoire Clerfayt» Ladeuze; nom d’origine: hêtraie clairsemée, ainsi Clair-fayts (Nord), à Waudrez (Ht), etc.
|
JG |
Clairfays |
-fayt, Declairfay(t), Clerfays, -fayt, -faijt, -feyt, Declerfayt: PlN Clairfayt (N), in Waudrez (H). Clairfayts (Nord): helder beukenbos. 1416 Jehanne de Clerfay=Jeanne de Clerfayt, H (CCHt).
|
FD |
Clairhout |
zie Claerhoudt.
|
FD |
Clairicy |
zie Clericy.
|
FD |
Clairis |
zie Clarisse.
|
FD |
Clairot |
Clero: Patr. Dim. van VN Clair.
|
FD |
Clairquin |
Clerquin. Dimin. en -kin du prénom Clair ou Claire.
|
JG |
Clairquin |
zie Clerquin.
|
FD |
Clairy |
zie Clarier.
|
FD |
Clais |
Clais(s)e, Claix, zie Claeys.
|
FD |
Clais |
Claix. 1280-81 «Clés de Bruges li wantiers» RegTournai, 1282 «Clais li fieus Sohier» DettesYpres, 1302 «Hénins Clais» LoiTournai, 1365 «Clais de Cove des tis-serans», 1422 «Claix Campion» Comptes-Mons, 1472 «Clais lu Mony» DénVielsalm; forme francisée du NF Claas, Clays = Nicolas.
|
JG |
Clais(se) |
N. de bapt. 1. V. Nicolas. — 2. Cle(tu)s. N. d’orig. romaine.
|
EV |
Claise |
Claisse, cf. Claes.
|
JG |
Claisman |
zie Claeisman.
|
FD |
Clajot |
Surnom: w. cladjot ‘glaïeul sauvage’ FEW4, 143b.
|
JG |
Clajot |
Var. van Cajot, met 1-epenthesis.
|
FD |
Clam |
zie Clem.
|
FD |
Clam- |
Probabl. thème tiré de Clamin, fr. Clément, cf. 1272 «Clamins» PolyptVillers, 1289 «Colais li fis Clament» CensNamur, 1444 «Jehanin le Clament» AidesNamur. » Dérivés : Clamart. 1272 « Clamait »Chastre-Villeroux-Blanmont, 1563 «Clamart» Hamoir. – Clamot. 1272 «pro terra Clamoti» Tho-rembais-les-Béguines, «Clamotus de Wastina» PolyptVillers, 1328 «Colin Clamos» Voroux-Goreux.
|
JG |
Clamar(t) |
1. PlN Clamart (Seine). – 2. Afl. van Ofr. clamer: roepen, uitroepen, verklaren. 1439 Ansillon Clamar de Trisogne (ISP).
|
FD |
Clamot |
zie Clémot.
|
FD |
Clantin |
(NF attesté à Erbaut depuis 1854). NF d’origine incertaine, p.-ê. forme évoluée de Quentin avec intercalation d’un / euphonique. Un Clantin est toutefois attesté en 1630 à Cublize dans le départ, du Rhône (GeneaNet).
|
JG |
Claparède |
PlN (Aveyron): Occ. clapareda: rotsachtig terrein (DNF).
|
FD |
Clapdorp |
Proven. Dép. Anvers.-V. Cletus.
|
EV |
Clapdorp, (van) |
van Clapdurp, zie van Klapdorp.
|
FD |
Clapéron |
Claperon: Fr. FN Clapeyron, afl. van PlN Clapier (Hérault): steenhoop, rotsachtig terrein (DNF).
|
FD |
Clapette |
Surnom: anc. fr. clapete ‘cliquette’, mais aussi w. clapète ‘langue ou bouche bavarde’ FEW 2, 732b-733a.
|
JG |
Claphouwer(s) |
BerN voor iemand die hout klooft, houwt. Mnl. claphout: gekloofd eikenhout, eikenplank. 1560 Willem Claphouwer, Delden-Aw. (AP); 1584 Hans Claphouwere, Aw. (AB). Vgl. Klapholz.
|
FD |
Clappaert |
BN voor een babbelaar of kwaadspreker. 1303 Lamsine Clappard, Bg. (VERKEST). Zie ook Klapper(t).
|
FD |
Clapuite, |
Clapuyt: BerN van de man die ‘uteclept’, d.w.z. de klokluider, of die ‘uteclopt’, de omroeper, die bekendmaakt met geklop, geklap.
|
FD |
Clar |
Clart. 1286 «Clares li Clers» CartMons; forme régionale du prén. Clair, lat. Clarus. « Dérivés: Claren, Clarin. 1289 «li enfant Clarin de Haletines» CensNamur, 1444 «Lambert Clarin» AidesNamur, 1527 «la vesve Jacquemart Claren» DénLens; forme fém. : Clarenne, w. nam. Clârène. – Clarot. –Cf. aussi Clairet et Clairquin, Clerquin.
|
JG |
CLAR |
Racine germanique considérée comme empruntée au latin. Est plutôt une adaptation au latin d’église d’une racine germanique. I. N. simples. Cler, Claer-, Cle(e)r-, Cleir-, Cleur-, Kleer- -en(s). IL N. simples avec suffixes. C.- -atto, -etto, -otto, -ek(in), -iz : Clar, Cler- -a, -et, -ot, -kin, -isse, -ysse, Claer(e)t. C.- -in, -ïng : Cler- -in, -inx, Cleirinck. III. N. composés. C.-bald: Cl(a)er(e)-, Cleer-, Clarem- -bo(u)t(s). C.-bard: Clairbert.
|
EV |
Clara |
Claras, -at, Clare, Klaar, Klar(e), Clarenn(e), Claeren(s), Claren(s), -ence, Klaurens, Cleuren, Kler(en), Kleer(en), Cleeren(s), Kleiren, Cleire, Cleiren(s), Cleren(s): Metr. Lat. HN Clara. 1208 Clara, Cent (GN); 1360 Martin ende Clare ziin wettelike wijf, Ktr. (DEBR. 1970); 1281 Marote Clare, Boezegem (HAES.); 1631 Elisabetha Clarens = 1640 El. Clerens, Schelle (MAR.).
|
FD |
Clara |
Claras, -at. 1272 «Clara de Lovanio» PolyptVillers, 1605 «Nicolas Clara» Bourg-Natnur; prénom fém. Clara, cf. aussi Cleeren.
|
JG |
Clarambaux |
zie Clarinval.
|
FD |
Claravalls, |
zie Claerbout.
|
FD |
Clarboets |
zie Claerbout, Clabaud.
|
FD |
Clarck |
zie Clarke.
|
FD |
Clare |
1289 «Clare li Borgoise» CensNamur, 1520 «Thomas Clare» BourgNamur; var. de Claire.
|
JG |
Clarebeeck |
zie Klarenbeek.
|
FD |
Clarebo(e)ts |
-bou(d)t, Claremb(e)au(x), Clarenbeaux, -burg, zie Claerbout.
|
FD |
Clarebout |
cf. Claerbout.
|
JG |
Clarembaux |
w. nam. Clârimbau, Clarembeau, -eaux. 1289 « Jakemins fis monsignor Clarem-bart» CensNamur, 1361 «Clarembaus de Deluz escuiers» CartOrval, 1498 «Arnaut Clarenbault» BourgNamur; nom issu d’un anthrop. germ. composé de clams (lat.) + bald, cf. 1199 «Clarembaldus de Bure» CartOrval, 1202 «Clarambaldus de Burgo» CartSt-Hubert; cf. aussi Claerbout.
|
JG |
Claren |
-enne, cf. Clar.
|
JG |
Claren(s) |
-enn(e), -ence, zie Clara.
|
FD |
Claret |
-ez, -é, Clarret: 1. Ofr. claret: wijn met honing en kruiden. Vgl. Clarier. – 2. Zie Clairet.
|
FD |
Clarhaut |
zie Claerhou(d)t.
|
FD |
Clarick |
zie Clerinck.
|
FD |
Clarier |
Clari(e), Cla(i)ry: BerN van de bereider van claret (zie i.v.). 1290 Perron Clarié; 1324 Jehan le Clarier, St-Q. (MORLET).
|
FD |
Clarifié |
Surnom: participe passé de moy. fr. clarifier ‘rendre illustre, ennoblir’ FEW 2, 738b.
|
JG |
Clarin |
cf. Clar.
|
JG |
Clarinval |
Claravalls: PlN in Bièvre (N).
|
FD |
Clarinval |
Clarenval †. NF attesté dans la région de Gedinne, Oizy et Gros-Pays depuis 1610 (GeneaNet) dont plusieurs meuniers, cf. 1740 «Jean Clarinval», 1768 «Joseph Claran-val» NPLouette, ainsi que 1706 «Philippe Clairenvaux» RPSpontin; probabl. d’un ancien nom de personne, cf. 1365 «monsangnour Clarenval d’Autreriwe» CartValBenoît, que Doppagne (NP de Louette, 53) rattachait au nom Clarembald d’origine germ. (Body 108).
|
JG |
Clarion |
Patr. Vleivorm van Lat. HN Clarus.
|
FD |
Clarisse |
Clarys(se), Claryss, Clarijs(se), Claris(t), Cleris(se), Clairis, Clarizia: Metr. Lat. HN Claricia < Clara. 1190 Clariscia (vrouw van Razo van Gaver) (GN); 1223 Sigerus de Curtraco…Clariscia uxor ejus (SMTI); 1296 Jehans Clarisse, PdC (BOUGARD); 1392 Clarisse de Gavre, Bergen (CSWII); 1461 Jan Clarijs = Clerys, Ip. (JAM. II). Claro(t): Patr. Vleivorm van HN Clarus. Vgl. Claret. 1348 Clarot de Chauhe (ASM II).
|
FD |
Clarisse |
-ist, Clarys, –ysse, Cleris, Cléris, -isse. 1267 «Lambiers Cleris» CensHerchies, 1289 «Clarisse fille dame Elaine» CensNamur, 1552 «Clarisse Hanche» Subsides-Namur, 1614 «Claris Hancquart» BourgNamur; prénom fém. Clarisse, aussi nom des religieuses de l’ordre de sainte Claire.
|
JG |
Clark(e) |
Clarck, Clarkson: E. pendant van De Klerk.
|
FD |
Clarret |
zie Claret.
|
FD |
Clart |
1. Zie Claert. – 2. Grafîe voor Clare.
|
FD |
Clart |
Clarot, cf. Clar.
|
JG |
Clary |
1. PlN Clary (Nord). 1379 Jehenne Clary, ST-Q.; 1438 Adam de Clary, Laon (MORLET). – 2. Zie Clarier.
|
FD |
Clarys |
-ysse, cf. Clarisse.
|
JG |
Clarys(se) |
zie Clarisse.
|
FD |
Clasen(s) |
zie Claes.
|
FD |
Claskin |
Claeskin, Clasquin, w. liég. Clâskin. Dérivés romans de Clas, Claes (= Nicolas), cf. Claeskens (ci-dessus).
|
JG |
Claskin |
-quin, zie Claeskens.
|
FD |
Clason |
Patr. Vleivorm van HN Nikolaas.
|
FD |
Classe |
Classen(s), zie Claes.
|
FD |
Classet |
-iot, Glacet, -é, -e, Glachet, Classet, -ée, -ez: Patr. Dim. van VN Nicolas; vgl. Closset. 1439 Petrus Glachet, Attreb. dioc. (MUL I).
|
FD |
Clau(s)triaux |
1. Profess. «Officier claustral (chambrier, sacristain, etc.) de l’Abbé ou Détenteur d’un bénéfice claustral ». — 2. Proven. (Immeubles) claustriaux.
|
EV |
Clau, de |
zie Deleclos.
|
FD |
Clauberg |
Cauberg met ingevoegde l.
|
FD |
Claude |
1609 «Jehan Claude» BourgDinant; prénom masc. Claude, du lat. Claudius (= boiteux), nom d’un saint du 7e s., évêque de Besançon. Dérivés: Claudin. 1529 «Claudin Bruyt» BourgNamur. – Claudisse. – Claudot. –Claudy. » Nom composé : Claudepierre.
|
JG |
Claude |
Clade, Clode, Claude(n), Gelaude, Geloude, Glouden, Gilaude, Galaude, Glauw, Glad(e), Gelade, -é, -i, Glode(n), Glod(é), Glodt, Glodyn: Patr. Fr. VN Claude < Lat. HN Claudius. Fr. uitspr.: Claude; vgl. Wvl. rinneglode < reine claude. 1242 Reniert Claude, Laon (MORLET); 1568 Claude Caboot, Ktr. (SCHOUT.I); 1764 Gelaude Carpentier, Ip.; 1795 Michael Glade, Borgworm-Aw. (AP). – Lit.: F. DEBRABANDERE, Nk. 1972, 333-5.
|
FD |
Claud–e |
-ot, Clause(s), Clausset, Claskin. V. HLOD.
|
EV |
Claudel |
-in, Claudel: Patr. Dim. van Claude.
|
FD |
Claudepierre |
Patr. Dubbele VN Claude Pierre.
|
FD |
Claudin |
zie Clodion.
|
FD |
Claudisse |
Patr. W. vleivorm van VN Claude.
|
FD |
Claudo(t) |
Glaudo(t): Patr. Dim. van Claude.
|
FD |
Claudy |
Patr. Gen. van Lat. HN Claudius.
|
FD |
Claus |
Clause(n), Clauses, Clauss(e), Claussen, -enn(e), -em, Clous, Clauw(s), Claux, Clouw, Klaus(s), Klausz, Klauwens: Patr. Korte vorm van HN Nicolaus. 1227 Claus de Crabbeneke, St.-L.-Houtem (GN); 1327 Nycholao dicto Cole…derico = 1358 Claus den Clerc, Lv. (BO); 1356 Ment Clau Ruuskens lant = 1387 Claeuwe Ruussche, Den Haag (OA); ±1400 Nicolas dit Clous Jamair; Nicolas Clous dit Clouz de Hervé, Luik (BODY103); 1419 Coelin Claeis = 1424 Colin Claus, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Claus |
Clause, Clausse, génitif néerl. : Claus-sen. 1308 «monsigneur Claus de Pucche» ComptesMons, 1362-63 «Claus li Gris», 1364 «Jakemars li Claus» PolyptAth, 1365 «Jehan Claus cambier» TailleMons, 1426 «Piettre Claus» TailleSoignies, 1472 «Jehan Clause» DénChiny, 1565 «Colin Clausse» Givet; forme romanisée de l’aphérèse de germ. Niklaus, fr. Nicolas. « Dérivé roman : Claussin.
|
JG |
Clause(n), van der |
zie van der Kluysen.
|
FD |
Clausier |
Cla(e)ysier: Fr. FN Closier, Clausier, Clousier. Ofr. closier: bewaker, portier, (ook) tuinman. Afl. van clos: omheinde plaats. Claeysier is Wvl. hypercorrect, wegens Claus = Claeys. 1290 Willaume Closier (MORLET).
|
FD |
Clausset |
-in, zie Closet. Claustriaux, Clautriau(x): Afl. van Ofr. cloistre < Lat. claustrum: omheining, klooster. Clautier: Fr. BerN Cloutier: nagelmaker, nagelsmid. 1510 Collin le Clavetier, Namen (J.G.).
|
FD |
Claustriaux |
Dimin. du thème d’âne, fr. claustrier ‘qui vit dans un cloître’, cf. 1250 «Walterus claustrarius » Kemexhe.
|
JG |
Clautier |
1510 «Collin le Clavetier» Bourg-Namur, 1544 «Johan le Clautier» DénStavelotMy, 1628 «Jan Clauti» émigré en Suède; nom de métier: fr. cloutier, w. claw’tî, cf. 1656 «Oriane clautier de son art» Arbrefontaine.
|
JG |
Clauw |
au génitif: Clauws. Var. de Claus [FD].
|
JG |
Clauw |
Clauwaert. V. Klauw.
|
EV |
Clauw |
zie Claus.
|
FD |
Clauwaert |
-aerts, -aerdt, Clauwert, -ers, Clouwaert: BN van de klauwaard, de Vlaamsgezinde, naar de klauwende leeuw in het wapen van Vlaanderen. 1267 Clawardus; 1280 Margaretam Clauwards, Ip. (BEELE).
|
FD |
Clauwaert |
Clauwers, etc. 1267 «Clawardus», 1280 «Margaretam Clauwards» DettesYpres; apparemment surnom de flamand, d’après le lion aux griffes des armes de Flandre [FD].
|
JG |
Clauwens |
Patr. Wsch. < Claus of Klawes.
|
FD |
Clauws |
zie Claus.
|
FD |
Claux |
1. N. de bapt. Adapt. fr. de (Ni)c(o)laus. (N. sous lequel ont été désignés en France les sculpteurs Nicolas Sluter et Nicolas De Werve). — 2. V. Clos.
|
EV |
Claux |
1. PlN Fr. Clos: omheining. Zie Duclos. – 2. Patr. Korte vorm van VN Niclaux, Nicolaus.
|
FD |
Clauzé |
1. Closet, dim. van Ofr. clos: perkje, kleine afgesloten plaats. – 2. Patr. Dim. van HN Nicolaus. Zie Closet.
|
FD |
Clauzeau |
zie Clouzeau.
|
FD |
Clauzurs |
V. Clos.
|
EV |
Clavareau |
Nom de métier: dimin. de clavier ‘portier’ ou de l’anc. fr. clavaire ‘receveur’?
|
JG |
Clavareau |
-veau, Clavero: BerN. Dim. van clavier: portier, de man die de sleutels houdt.
|
FD |
Clav–areau |
-erie. V. Clef.
|
EV |
Clavel |
-elle, -aux: Ofr. clavel: nagel. BerBN.
|
FD |
Claverie |
-y: Ofr. claverie: plaats waar de sleutels bewaard worden.
|
FD |
Clavero |
zie Clavareau.
|
FD |
Clavers |
Wsch. var. van Lavers/Lauwers. Vgl. 1723 Petrus Claveren alias Laveren, Averbode (VS 1996, 60).
|
FD |
Clavie(r) |
Clavir: BerN van de portier, die de sleutels houdt.
|
FD |
Clavier |
1. Proven. Loc. — 2. V. Clef.
|
EV |
Clavier |
Clavir, Clavie. Nom de dignité : anc. fr. clavier ‘porte-clefs, portier’ FEW 2, 7Û5b; en prov. de Liège, plutôt nom d’origine : Clavier, w. clavîr (Lg). – Clavière pourrait aussi représenter le NL, par fausse régression. Clays, cf. Claes.
|
JG |
Clavis |
Patr. < D. Klaves (Klaus)?
|
FD |
Clay(es) |
Clays, zie Claeys.
|
FD |
Claykens |
zie Claikens.
|
FD |
Clayn |
zie Klein.
|
FD |
Clays |
V. Nicolas.
|
EV |
Claysier |
zie Clausier.
|
FD |
Clayton |
E. PlN (Lancashire, Staffordshire, Sussex, Yorkshire).
|
FD |
Clé |
Cle, zie Leclef.
|
FD |
Clé |
Surnom: fr. clef, cf. Clef; ou bien moy. néerl. clee ‘trèfle’.
|
JG |
Clé(e) |
Clee: 1. Zie Leclef. – 2. Metr. Korte vorm voor Cleme = Clementia. 176 e. Clemen alias Clé, Oostham (MNT 271). – 3. Clés, korte vorm van VN Nicolas? 1275 Clés Clinkemalle, Clés Bariseaus, Dk.(RL).
|
FD |
Clé, van |
zie van Clee.
|
FD |
Cleban |
Cléban, Clebant, Clébant. 1602 «Jean-Thomas Cleban» Polleur (famille-souche de Verviers), 1691 «Jean Cleban bourgeois de Theux» La Gleize; probabl. lat. médiéval clibanus ‘four’ FEW 2, 779b.
|
JG |
Cléban(t) |
Cleban(t), Clevan: Lat. clibanus: oven. BerBN voor iemand die een oven heeft, een bakker. 1230 Willaumes Clibanus; 1237 Waut. Clibani, li Forniers; 1243 Lambers Cliban, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Clébant |
Car. mor. Clapant (Anc. fr. claper), ,,Homme bruyant ».
|
EV |
Cleda |
Cléda. Pour Dauzat (p. 135), NF du Midi: clédat ‘grille, treillage’, nom relatif à la maison.
|
JG |
Cleda |
Cléda: PlN Cléda(t), Occ. vorm van claie: gevlochten omheining, rijshout (DNF).
|
FD |
Cléd–a |
-es. Proven. ,,Claie ». Grillage, caractéristique d’une propriété.
|
EV |
Clee, van (de) |
van (de) Clee, van Clé: 1. PlN Klee in Kuttekoven (L). – 2. Hypercorrect voor Verclemen (MNT 271).
|
FD |
Cleef |
Nom d’origine : Clèves (Rhénanie).
|
JG |
Cleef |
Proven. Clèves (Ane. duché). Synon. : Van Cleef, N° 216.
|
EV |
Cleef, (van) |
zie van Kleef.
|
FD |
Cleempoel |
V. Leem.
|
EV |
Cleempoel, (van) |
Cloempoel: PlN Kleempoel: leempoel, bij Aalst (TW), in Zemst (VB). ±1240 Ava fîlia Heylewif de Clempole, Wetteren (SCHMID); 1290 Maes van Cleempole, Zemst ‘CG).
|
FD |
Cleemput |
Nom d’origine: Cleemput, à Adegem (Anv), Lokeren (FlOr), etc.
|
JG |
Cleemput |
van Cleemput(te), van Kle(e)mput, van Clemput(te): PlN Cleemput in Adegem, Elverzele, Lokeren, Lovendegem (OV). 1281 Arnout van den Cleemputte, Cent (CG); 1340 Jacoppe van Cleempitte, Cent (RSGII); 1370 Jan van den Cleemputte, Temse (DE MAN).
|
FD |
Cleen(e), (de) |
zie Klein.
|
FD |
Cleenders |
V. LEUD (Leudon).
|
EV |
Cleenders |
zie Kleiner.
|
FD |
Cleenen |
zie Clijnen.
|
FD |
Cleenewer(c)k |
Cleenwerck: BerBN voor de vervaardiger van klein werk, precisiewerk, fijn afgewerkte artikelen. 1374 Heine Clenewerc; 1396 Jan Cleenewerc, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cleenewerck |
Cleenwerck. 1374 «Heine Clenewerc» Ypres; néerl. klein werk, surnom de fabricant de petits objets, de travaux de précision [FD].
|
JG |
Cleenewerck |
Profess. „ (Ouvrier qui fait de) petits travaux ».
|
EV |
Cleer- |
Cleir-, Clere-. 1. V. CLAR. — 2. V. Kleed.
|
EV |
Cleer, de |
de Kleer, de Cleir(e), de Cleyre, Decler, Declère, Declair, Duclaire, de Claere: 1. Bnw. cleer/claer: helder, schitterend, stralend. Vgl. Leclair. 1407 Clais de Cleere, Bg. (SIOEN). – 2. Zie Leclerc.
|
FD |
Cleerbout |
Cleer(e)baut, zie Claerbout.
|
FD |
Cleeremans |
Profess. Kle(d)erman. ,,Tailleur d’habits ». N° 158.
|
EV |
Cleeremans |
zie Claereman.
|
FD |
Cleeren |
Cleiren, Cleuren, double génitif: Clerens. Génitif néerl. du prénom fém. Clara, Claire.
|
JG |
Cleeren(s) |
zie Clara.
|
FD |
Cleerhout, van |
zie Claerhoudt.
|
FD |
Cleermae(c)ker, de |
zie de Kleermaecker.
|
FD |
Clees |
zie Claes.
|
FD |
Clef |
1365 «Jehan de le Porte de le Clef eskie-vin» TailleMons, 1444 «Watier de le Clef», 1602-3 «Henri le Clef» TerriersNamur; surnom: fr. clef, cf. aussi Clé.
|
JG |
clef |
Profess. Leclef. 1. ,,Le (porte-) clefs, le concierge ». — 2. Le serrurier. Clav- -arie, -erie, -ier. ,,Bureau des recettes où étaient les clefs des coffres. N. de caissier. Synon. : Clavareau. N° 131.
|
EV |
Clef, (de) |
zie Leclef.
|
FD |
Clef, van |
zie van Kleef.
|
FD |
Clefas |
zie Cleophas.
|
FD |
Cléfer |
Cleffert. Probabl. dérivé de moy. néerl. claffen ‘bavarder’.
|
JG |
Cleffer |
D. Kläffer: kletser, zwetser.
|
FD |
Cleij |
zie Claeys.
|
FD |
Cleijen, van der |
van der Cleyen, van der Kleij(n), van der Kley, van de Caleye, Vercley((e)n), Verkleij(e): PlN Ter/Ten Kleie: kleiachtige, leemachtige plaats. Wvl. kaleie: klei. PlN in Zuidpene (FV), Adegem (OV), Koolskamp, Lichtervelde (WV) (DF VII), Appelterre, Zonnegem (OV). 1367 Heins vanden Cleye, Wolvertem (OSTYN); 1396 Jan van den Cleye, Moerbeke (DE B.).
|
FD |
Clein, (de) |
zie Klein.
|
FD |
Cleinge |
1. Profess. Fabric. de clenches ou clinches (Dial.) (Poignées de portes, etc.) Clin(g)- -et(te), -ez. — 2. Proven. La Clenge (Loc.).
|
EV |
Cleinge |
cf. Clainge.
|
JG |
Cleinge |
Clainge, Clinse: W. adaptatie van Kleine. 1659 Gérard Clenge, Luik (RENARD 257).
|
FD |
Cleir(e) |
Cleiren(s), zie Clara.
|
FD |
Cleir(e), de |
zie de Cleer.
|
FD |
Cleirbout |
-baut, zie Claerbout.
|
FD |
Cleire |
V. CLAR.
|
EV |
Cleis |
cf. Claes.
|
JG |
Cleis |
zie Claeys.
|
FD |
Clelland |
Schotse FN (PDB) Cleland. PlN Clelland ‘clay land’ bij Motherwell (Glasgow) (Dorward).
|
FD |
Clem |
Clemm, Clam: Patr. Korte vorm van de HN Clemens.
|
FD |
Clemang |
Clemans, zie Clemens.
|
FD |
Clemberck |
zie Kleinberg.
|
FD |
Clembos |
Wsch. PlN Klein Bos.
|
FD |
Cléme(u)r |
Cleme(u)r: W. adaptatie van D. Klemmer. Obd.: gierigaard, vrek. Of < Mnd. klemer: leemwerker, leemplakker (BRECH.). 1786 Clemeur, Nancy (PDB).
|
FD |
Clemen |
zie Clemmen.
|
FD |
Clemen, van |
Hypercorrect voor Metr. Verclemen. 17e e. van Clemen = Clemen alias Clé, Oostham (MNTi/i).
|
FD |
Clemens |
-ense, -ence, -ente, -enti, -entz, Clément, Klemens, -ent, Cleyman(s), Climan(s), Climent, Kliment, Clymans, Kleman(s), -ann, Clem(m)ans, Clemang: Patr. Lat. HN Clemens: zachtmoedig, genadig. 1285 Rogerus Clément, Ktr. (DEBR. 1980); 1398 Pieter Clément = P. Clemens, Geluwe; 1372 Gillis Clemman = 1392 G. Cleman, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Clément |
Clément, Clemens. 1289 «Hawit li femme Clément Helart» CensNamur, 1472 «Jehan Clément» DénChiny ; prénom Clément, nom de plusieurs papes et saints. Cf. aussi Clam-.
|
JG |
Clém-ent |
-ens, -entz. Clément. N. de bapt. d’orig. romaine. Le Clément. ,,Le (nommé) Clément » ou ,,L'(homme au cœur) clément ».
|
EV |
Clementi |
1272 «lohannes filius démentis» PolyptVillers ; génitif lat. irrégulier du précédent.
|
JG |
Clemer |
Clemeur, Clém-. Adaptation w. du NF all. Klemmer, surnom signifiant ‘pinceur, escamoteur’.
|
JG |
Clémeur |
Car. mor. Clameur, ,,Réclamation ». Homme enclin à réclamer.
|
EV |
Clemhout |
-haut: PlN in Erwetegem (OV).
|
FD |
Clemmans |
zie Clemens.
|
FD |
Clemme |
-me: Metr. Fem. van Clemens. 1392 ver Clemme van den Bussche, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Clemme(n) |
V. Klem.
|
EV |
Clemmen(s) |
Clemen, Klemen: 1. Patr. Mvl. Clemmin, vleivorm van HN Clemens (DEBR. 1970,511). – 2. Metr. Gen. van fem. Clemme. 1234 Ywanus filius domine Clamine, Brustem (med. J. van Loon); 1326 Jan Clemmenzone; 1386 Jehan Clemenzone, Ip. (BEELE).
|
FD |
Clemmersseune |
Metr. Zoon van Clemme. 1392 Danin Clemmesone = 1402 Daneel Clemmezuene, Ktr. (DEBR. 1958). Zie ook Clemmen(s) 2.
|
FD |
Clemminck |
Dérivé en -inck du prénom Clemens, Clemmin [FD].
|
JG |
Clemminck |
Patr. Afl. van HN Clemens. VN Clemmin (DEBR. 1970,511).
|
FD |
Clémot |
Clamot, Glémot, Glemot: Patr. Vleivorm van VN Clemens. 1272 terra Clamoti, Thorembais; 1328 Colin Clamos, Voroux (HERB.).
|
FD |
Clemput(te), van |
zie Cleemput.
|
FD |
Clenaerg |
V. Klein.
|
EV |
Clenaerts |
zie Kleynnaert.
|
FD |
Clenckaerts |
zie Klinckaert.
|
FD |
Clénebert |
zie Kleinberg.
|
FD |
Cleners |
zie Kleiner.
|
FD |
Clenjans |
zie Kleinjan(s).
|
FD |
Clens |
zie Klein.
|
FD |
Cléomède |
Kleomedes is een Gr. sterrenkundige uit de le e. v. Chr.
|
FD |
Cleopater |
Cleopatre: Kleopatra is de naam van zeven Egyptische koninginnen.
|
FD |
Cleophas |
Clefas: Patr. Gr. HN Cleofas. 1582 Clephas Nijs, Helmond (HB 424).
|
FD |
Clep(pe) |
Klep(pe), Clip(pe): Mnl. deppe: klep, klepper, ratel. Vgl. Klepper. BerBN voor een omroeper of klokluider. Vgl. 1424 Jan Râtelé die… de werclocke lude up tbeelfrot, Ktr.(DEBR. 1958).
|
FD |
Clepkens |
Clipkens: Dim. van Cleppe.
|
FD |
Clepkens |
V. Klep.
|
EV |
Cleppe |
Surnom (de crieur public ?): moy. néerl. cleppe ‘crécelle, claquette, etc.’ [FD].
|
JG |
Cleppeleir, de |
zie Klippelaar.
|
FD |
Cleppert |
zie Klepper.
|
FD |
Cler(e)- |
V. Clair et CLAR.
|
EV |
Cleray |
zie Clairet.
|
FD |
Clerbaut |
-aux, -out, zie Claerbout.
|
FD |
Clerbaux |
cf. Clerebaut.
|
JG |
Clerbois |
cf. Clairbois.
|
JG |
Clerbois |
zie Clairbois.
|
FD |
Clerbout |
cf. Claerbout.
|
JG |
clerc |
clerck. Profess. Clerc. Secrétaire. Le- -clerc(q), -clère. Clerc(c)x, Clerck(x). De- -Clerck, -Clercq.
|
EV |
Clerc |
Clercq. 1312 «Pieres c’on dist li Clercs» 31 ChirToumai; nom de profession: fr. clerc ‘greffier’, etc., cf. surtout Leclerc(q) (NF beaucoup plus fréquent).
|
JG |
Clerck, (de) |
de Clerck, (de) Clerc, de Cler(c)q, de Cler(c)que, de Kler(c)k, de Klerc(q), de Clersk, Declecq, Clerckx, Clerq, Clerc(q), Cler(c)x, Kler(c)kx, Klerks, Klerx, Clercxkens: Uit Lat. clericus: geestelijke, die de lagere wijdingen ontvangen heeft. Aangezien in de ME de geestelijkheid de enige geletterde stand was, kreeg klerk de bet.: geleerde, dichter, schoolmeester, student, geletterde, geheimschrijver, griffier, schepenklerk, secretaris. 1163-77 Balduinus Clericus, maior de Auelghem (DEBR. 1980′); 1387 Michiel den Clerc van der canesien daer men de rekeninghe dede (dus klerk bij het kapittel), Ktr. (DEBR. 1970). Vgl. Leclerc.
|
FD |
Clerckx |
Clerx. Génitif néerl. du précédent.
|
JG |
Clerdent |
-ant, -(a)in, Clairdain, Clairedent, Klerdan: Reïnterpretatie (als BN voor iemand met schitterende tanden) van Clairtemps: helder weer. BN. Vgl. Fr. FN Clertant (DNF), D. Hellwetter; 1396 Scoonwedere, Ktr. (DEBR. 1970); E. Fairweather.
|
FD |
Clerdent |
-dant, Clerdain, Clerdin, Clairdain, -dent, Clairedent, Klerdan. Surnom: littér. « aux dents claires, aux dents blanches », w. dint, m. ‘dent’. – Bibliogr.: J. Herbillon, Les NFLedent, Clerdent, Grosdent, VW 53, 1979, 122-3.
|
JG |
Clerebaut |
-bout, -baux, zie Claerbout.
|
FD |
Clerebaut |
Clerbaux. 1280 «Clerebaldus», «Clerebo» PolyptLiège; var. de Clarembaux.
|
JG |
Cleremans |
V. Kleed.
|
EV |
Cleremans |
zie Claereman.
|
FD |
Cleren(s) |
zie Clara.
|
FD |
Clerens |
cf. Cleeren.
|
JG |
Cleret |
zie Clairet.
|
FD |
Clerf |
Fr. spelling voor Clerc.
|
FD |
Clerfays |
Clerfayt, Clerfeyt, cf. Clairfays.
|
JG |
Clerfays |
-fayt, -faijt, -feyt, zie Clairfays.
|
FD |
Clerfond |
PlN: heldere bron. Vgl. Clairfontaine.
|
FD |
Clergeon |
Dim. van Fr. Clerc: klerk. Vgl. Clergeot, Clerget, Clerjeaud, Clergeau (DNF).
|
FD |
Cleric |
zie Clerinck.
|
FD |
Clerick |
au génitif: Clerix, cf. Clerinck, -inx.
|
JG |
Clericy |
Clairicy: Gen. van Clericus: klerk. 1631 Bonaventura Clerici, Tielt (R.O.).
|
FD |
Clericy |
Cléricy. Génitif de lat. clericus ‘clerc’, cf. 1272 «pro orto Mathei clerici» PolyptVillers.
|
JG |
Clerin |
1525 «Guillaume Clerin» BourgNamur; dérivé en -in du prénom Clair, cf. Clar, Clarin.
|
JG |
Clérin |
Clerin: Patr. Vleivorm van Clair, HN Clarus.
|
FD |
Clerinck |
-ick, au génitif: Clerinx, Clerix. Dérivé en -inck du prénom Clarus ou Clara, ou bien éventuellement de Claerbout [FD].
|
JG |
Clerinck |
-in(c)x, -insx, -ick, -ix, -yck, Clarick, Clierie(c)k, -inck: 1. Patr. Afl. van HN Clarus of van Claerbout. Vgl. Ndl. FN Klaring. – 2. De vormen op -ick/-yck kunnen evtl. var. zijn van Clerk, met svarabhaktivocaal.
|
FD |
Cleris |
Cléris, Clérisse, cf. Clarisse.
|
JG |
Cleris(se) |
zie Clarisse.
|
FD |
Clerk, de |
zie de Clerck.
|
FD |
Clermont |
1289 «Loweys de Clermont» CensNamur; nom d’origine: topon. fréquent, e.a. Clermont-lez-Walcourt, Clermont-sur-Berwinne, etc.
|
JG |
Clermont |
Proven. Loc. et L.D.
|
EV |
Clermont, (de) |
Clermon(ts), de Claremont: Erg verspreide PlN Clermont: schitterende berg (o.m. Oise, LU, N). 1231 Arnulfus de Claromonte, Dk. (SMTI); 1283 Monekin de Clermont, Kales (GYSS. 1963). Uit Clermont-sur-Berwinne (LU): 1350 Symon de Clermont, Coline de Clermon, Herve (CVD).
|
FD |
Clero |
zie Clairet.
|
FD |
Clerq(ue), de |
Clerq, zie de Clerck.
|
FD |
Clerquin |
cf. Clairquin.
|
JG |
Clerquin |
Clairquin: Metr. Dim. van VN Clara, Fr. Claire. 1398 Claerkin Slanghen, Dentergem (DEBR. 1970).
|
FD |
Clerquin |
V. CLAR.
|
EV |
Clerson |
Patr. Vleivorm op -eçon van HN Clarus. 1279 Jehennés Clerechons, Dk. (RL).
|
FD |
Clersy |
zie De Clercy.
|
FD |
Clerx |
cf. Clerckx.
|
JG |
Clerx |
V. Clerc.
|
EV |
Clerx |
zie de Clerck.
|
FD |
Cleryck |
zie Clerinck.
|
FD |
Cles, van |
Vancles: W. grafie voor Van Clee?
|
FD |
Clesens |
zie Claes.
|
FD |
Cléser |
Cléseur, Cleseur: W. adaptatie van D. FN Gleser= Gläser: glazenmaker.
|
FD |
Cleseur |
Cléseur, Clesseur. Peut-être var. de *Gleseur, anc. fr. gliseur ‘marguillier’?
|
JG |
Clesse |
Clessens, w. (Bastogne) Clèsse. 1575 «Jehan Clesse» FrancsLux; var. de Claes, Claessens.
|
JG |
Clesse(ns) |
V. Nicolas et Clet.
|
EV |
Clesse(ns) |
zie Claes, Clisse(n).
|
FD |
Clet(us) |
N. de bapt. d’orig. romaine.
|
EV |
Clette |
Clits. 1266 «Johan del Clite», 1290 «Gilles Clite» DettesYpres, 1332 «Fridericus dictus Klette» Strasbourg; surnom: moy. néerl. dette, clitte, all. Klette ‘glouteron, bardane’.
|
JG |
Clette |
Mnl. dette, clitte: klit, klis. BN voor iemand die overal blijft hangen; of voor een doorzetter? 1293 Heinr. dictus Clette, Reutlingen (BRECH.).
|
FD |
Clety |
Nom d’origine: Cléty (PdC).
|
JG |
Cléty |
Clety: PlN (PdC).
|
FD |
Cleuet |
zie Clouet.
|
FD |
Cleuny |
zie Cluny.
|
FD |
Cleuren |
cf. Cleeren.
|
JG |
Cleuren |
V. CLAR et Kleur.
|
EV |
Cleuren |
zie Clara.
|
FD |
Cleus |
Cleutinx. V. HLOD.
|
EV |
Cleus(en) |
zie Claes.
|
FD |
Cleuter(s) |
zie de Clooter(e).
|
FD |
Cleutinx |
zie Cloetens.
|
FD |
Cleutjens |
Dim. van Cloot; zie Cloetens.
|
FD |
Cleuvenberg(en), van |
zie Clevenbergh.
|
FD |
Clevan |
zie Cléban(t).
|
FD |
Cleve |
Clèves. 1302 «Th[eodoricus] dictus Loif de Cleve» CartValDieu, 1465-66 «Henri de Clèves» TailleHoves, 1499 « Jeumon Le Cleve» BourgNamur; nom d’origine: Clèves (Rhénanie). Cf. aussi Cleef.
|
JG |
Cleve(n), (van) |
zie van Kleef.
|
FD |
Cleve, (de) |
zie Leclef, Declève(s).
|
FD |
Clevenbergh |
Proven. ,,Mont de Clè-ves » (Ane. Duché).
|
EV |
Clevenbergh |
van Cleuvenberg(en): PlN. Misschien Kleverberg in Wingst (NS). 1596 van Cleuvenbergen, Gierle (PDB).
|
FD |
Clever |
Cléver, Cleveur (forme francisée), au génitif: Clevers. 1610 «Collard Clever» Beyne-Heusay (d’où le topon. w. tiè Cleveur) : probabl. ethnique : originaire de Clèves (Rhénanie) [JL, NFw].
|
JG |
Clever(s) |
Cleveur: Adaptatie van D. Kleber? 1736 Willem Clever, Bg. (PDB).
|
FD |
Cleves |
Clevis, zie Clewes.
|
FD |
Clewes |
Clews, Cleves, Cleves, Clévis, Clevis: Patr. Var. < Nicolaus.
|
FD |
Cley- |
Clay- -kens, Claine. V. Klein.
|
EV |
Cleyberch |
-bergh: PlN in Wulpen (Z), Bissezele (FV) en Oedelem (WV). 1274 Heinric van Kleyberghe, Oedelem (CG); 1339 Willem van Cleiberch, Oedelem (DF VII).
|
FD |
Cleyenbreugel, van |
zie Kleinenbreugel.
|
FD |
Cleykens |
zie Claikens.
|
FD |
Cleymaet |
Cleymoet: PlN Kleimaat in Erwetegem (OV): maailand op kleibodem. 1280 Joh. Cleimaet; 1396 Adriaen Cleymaet, St.-Maria-Lierde; 1396 Jan Cleymaet, Erwetegem (DE B.); 1494 Jan Cleymaets stede…te Cleymaet, Erwetegem (Ovl. Za. 1978,205-211).
|
FD |
Cleyman |
au génitif: Cleymans, Clijmans, Cly-mans. Soit dérivé en -mon de Van der Cleye, soit surnom d’individu petit: néerl. klein mon [FD].
|
JG |
Cleyman(s) |
Cleijman, Clijmans, Clyman(s): 1. Afl. van der Cleye. – 2. Uit Cleinman(s). Zie Kleinmann. -3. Zie Clemens. – 4. Cleyman(s) kan var. zijn van Claeyman.
|
FD |
Cleymans |
Profess. Klei, ,,Argile ». N2 172. Exploitant de terres argileuses ou d’argilière.
|
EV |
Cleyn, (de) |
zie Klein.
|
FD |
Cleynen |
Cleijnen, zie Clijnen.
|
FD |
Cleynen |
Clijnen, au génitif: Cleynhens, Clynhens. Soit forme contractée de Colijnen, dérivé de Colijn, soit forme évoluée de néerl. klein ‘petit’ [FD].
|
JG |
Cleynenbr(e)gel, van |
zie van Kleinenbreugel.
|
FD |
Cleynens |
Gen van Cleynen of van Cleynhens.
|
FD |
Cleynhens |
zie Kleinjan(s).
|
FD |
Cleyre, de |
zie de Cleer.
|
FD |
Cleys |
cf. Claeys.
|
JG |
Cleys |
zie Claeys.
|
FD |
Cli(g)n- |
-ette, -ez. 1. Car. phys. H. qui fait des clignettes ou des clins d’yeux. — 2. V. Cleinge. — 3. Proven. Terres inclinées (Clin, ,,Inclinaison »).
|
EV |
Clibouw |
Clybouw, Clijbouw: 1. Uit Clibaud, Rom. vorm van Germ. VN Clidebald (Fm.). – 2. Zie Clabau(d).
|
FD |
Clibouw |
Clybouw. Soit forme néerl. de Clibaud < anthrop. germ. Clidebald, soit var. de Clabau(d) [FD].
|
JG |
Clicheroux |
BN Ow. cliceroul: klokgelui (J.G.).
|
FD |
Clicheroux |
Surnom: anc. w. diceroul ‘sonnerie de cloche’, à ajouter FEW 2, 781b. – Comp. 1690 «Perpète Clichet» Purnode.
|
JG |
Clicq |
Clicque, Clique, Clycq. 1279-80 «Sohe-lés Clike» RegTournai, 1350 «Colin Clique» HotelDieuBeauvais (site PatRom), 1369 «Co-lart de la Clique» InventBourgogne (id.), 1395 «Robin Clike» ComptesDunkerque (id.), 1646 «Anne Clicque» Condé-sur-Escaut (FyS), 1816 «Pierre-Jean Clicque» Wervicq (id.); surnom qui peut avoir plusieurs valeurs : anc. fr. dike ‘coup, tape’, moy. fr., pic. (Mons, rouchi) dicque ‘coup du plat de la main, petite tape’, etc., également moy. fr. ‘loquet, targette; battant d’horloge; battant d’une cloche’ et nom d’un jeu, jeu de la dicque FEW 2, 780-1.
|
JG |
Clicq(ue) |
zie Clique.
|
FD |
Clicteur |
1566 «Collard le Clicteur» Grandhan; p.-ê. var. de dipteur ‘fabricant de clipes (douves de tonneaux)’, cf. Leclipteur. Ou bien dérivé en -eur d’anc. fr. clique ‘loquet, battant d’une cloche’ FEW 2, 780b, surnom de fabricant, cf. Clicq(ue) (ci-dessus) et Cliquet.
|
JG |
Clicteur |
-eux: Cliqueteur < cliqueter (vgl. Cliquet): rinkelen, rammelen, ratelen. BerN van de belleman. 1566 Collard le Clicteur, Grandhan (HERB.).
|
FD |
Clicteur |
Profess. 1. Clicheur. — 2. V. Cliquet.
|
EV |
Cliegnet |
zie Clignet.
|
FD |
Clierinck |
-ie(ck), zie Clerinck.
|
FD |
Clift, van der |
zie van der Klift.
|
FD |
Clignet |
Clignez, Cligniez, Clinet, Clinez. 1199 «Hue Clugnés» NécrArras, 1226 «Johanne Clignet» CartOrval, 1342 «Nicolas dit Clu-gnet» Liège, 1420 «Piere de Braibant dit Clignet» CartCouvin, 1528 «Jehan Clinet» Dén-Houffalize; surnom: anc. fr. clinet, w. liég. dignète ‘clin d’œil’ FEW 2, 801a.
|
JG |
Clignet |
-ez, -iez, Cliegnet, Clygnet, Clinier, Clinet, -ez: 1. Patr. < Colli(g)net, dim. van VN Nicolas. 1194 Hue Clugnés, Atrecht (NCJ); 1226 Johanne Clignet, LX (CAO); 1239 Nicholon Cluignet = Nicholai Clugnet, DK. (SMT I); 1342 Nicolas dit Clugnet, Luik (BODY103). – 2. Evtl. Fr. clignet, Ofr. clinet: clin d’oeil, oogwenk, knipoogje. BN.
|
FD |
Clijmans |
Clymans, cf. Cleyman(s).
|
JG |
Clijsters |
Clysters. 1377 «Jhan Clijster» Cour-trai; surnom de chanteur: dial. et moy. néerl. *klijster, var. de lijster ‘grive’ [FD].
|
JG |
Climan(s) |
Climent, zie Clemens.
|
FD |
Climme(r), de |
de Clinner: Mnl. climmer: klimmer; ook muntnaam. 1397 Willem de Climmere; 1400 Symoen de Climmere, goudsmit, Aw. (ANP).
|
FD |
Clin |
1. PlN Ofr. clin: helling. – 2. W. adaptatie van Klein.
|
FD |
Clin |
Surnom ou topographique: anc. fr. clin ‘incliné’ FEW 2, 783b; ou bien graphie francisée de Klein [JL, NFw]. – Peut-être forme fém. : Clinse.
|
JG |
Clin(c)kspoor |
Klingspor, Klinspo(o)rt: BerN van de smid, die ruitersporen maakt, klinkt. 1294 Petrus Clinkespore, Kales (GYSS. 1963); 1364 Aleydis Clyngherspoere, Mtr. (SKM 379); 1450 Heyne Klingespor, Hildesheim (BRECH.).
|
FD |
Clinard |
-az: Afl. van Ofr. cliner: zich buigen, groeten.
|
FD |
Clinck(e) |
Clinckx, zie Klinck(e).
|
FD |
Clincka(e)rt |
zie Klinckaert.
|
FD |
Clinckart |
Clinquart. 1444 «Johans dis le Sengneur des clinckars» TerreJauche, 1535 «Warnier Clinquart» BourgNamur, 1540 «la vesve Martin Clinckart» Boussoit; surnom: dérivé en -art de la racine onomatopéique klink, s’appliquant à qqn qui fait du bruit (en moy. fr., a désigné aussi une sorte de monnaie) FEW 2, 780b.
|
JG |
Clincke |
Clyncke, cf. Klinck(e).
|
JG |
Clinckemaille |
-aillie. 1275-76 «Clés Clincke-malle» RegTournai, 1291 «Jehans Clinke-maille» DettesYpres; surnom: néerl. klinken ‘faire sonner’ (cf. fr. clinquant) + maille, espèce de monnaie.
|
JG |
Clinckemaille |
Car. mor. H. qui fait résonner sa monnaie. H. vaniteux ou dépensier. (Comp. : Perce-maille) .
|
EV |
Clinckemaille |
-ma(i)l(l)ie, -malie, Clinkema(il)lie, Clinckmaillie, Clynckema(i)llie, Klin(c)kemaillie, Klinkemallie: BN. Zinwoord: klinken: doen rinkelen + maille/malie: muntstuk ter waarde van een halve penning. BN voor iemand die het geld laat rinkelen. 1275 Clés Clinkemalle, Dk. (RL); 1280 Michael Clinkemailge, Ip. (BEELE). Vgl. Pincemaille, Gaingnemaille.
|
FD |
Clinckers |
zie Klinckaert.
|
FD |
Clinckspoor |
1294 «Petrus Clinkespore» Onom-Calais ; surnom de forgeron, de celui qui fabrique les éperons (néerl. spoor) de cavalier [FD].
|
JG |
Clinet |
Clinez, cf. Clignet.
|
JG |
Clinet |
-ez, zie Clignet.
|
FD |
Clinier |
zie Clignet.
|
FD |
Clinke |
zie Klincke.
|
FD |
Clinkemalie |
-maillie, zie Clinckemaille.
|
FD |
Clinner, de |
zie de Climmer.
|
FD |
Clinquant |
1. Clincamp Pic. var. van PlN Clinchamp (Hte-Marne), Clinchamps (Calvados): hellend veld. – 2. Ofr. adj. clinquant: lawaaimakend.
|
FD |
Clinquart |
cf. Clinckart.
|
JG |
Clinquart |
zie Klinckaert.
|
FD |
Clinse |
cf. Clin.
|
JG |
Clinse |
zie Cleinge.
|
FD |
Clip(pe) |
zie Cleppe.
|
FD |
Clipet |
Ofr. clipet: klepel; ook Pic. clipet: luide stem. BerBN voor de belleman, omroeper.
|
FD |
Clipkens |
zie Clepkens.
|
FD |
Clippe |
Clip. Surnom: w. (Coo) clipe ‘morceau de bois long; rondin pour fagot’, cf. aussi (Mons) clipèt ‘voix perçante’ FEW 2, 787b.
|
JG |
Clippe |
V. Klip.
|
EV |
Clippel |
de Clippel(e), (de) Klippel, Kluppels, Cluppel: 1. BN voor een knuppelaar. Vgl. Klippelaar. – 2. BN naar de gedrongen gestalte. Vgl. De Knuyt. 1367 Walteri dicti Cluppels, Ht. (A.GHIJSEN); 1374 Jan de Klippel, Gb. (SCHR.). – 3. Mnl. clepel, clippel: klepel van een klok. BerBN van klokluider, klepper. 1368 Willem Clepel, Ktr. (DEBR. 2002).
|
FD |
Clippeleer, de |
-laar, (de) -leir(e), -leyr, zie Klippelaar.
|
FD |
Clipteux |
zie Leclipteur.
|
FD |
Cliquart |
Afl. van Ofr. cliquier: lawaai maken. BN.
|
FD |
Clique |
cf. Clicq(ue).
|
JG |
Clique |
Clicq(ue), Clycq: 1. Ofr. clique: klokgeklep. BerBN van de klokluider. – 2. Ofr. clique: deurklink. Vgl. Cliquet. 1279-80 Sohelés Clike, Dk. (FST).
|
FD |
Cliquet |
1298 «Nicholas Cliquet» TailleParis, 1502 «Jehan Clicquet prebstre», «Adrienne Clicquet» AidesHainaut, 1524 «Jehan Cliquet» CartBinche, 1621 «Jean Cliquet (de Sedan)» émigré en Suède, cf. aussi 1617 «Andrieu Clichet» BourgDinant.; surnom de serrurier: dimin. de clique ‘loquet, targette’ , cf. Clicq(ue) et Clicteur. Dans le Jeu de St-Nicolas (13e s.), le voleur surnommé Cliquet était « l’homme des serrures ».
|
JG |
Cliquet |
-ot: 1. Ofr. cliquet: gerinkel, geratel. BerBN voor de belleman, ratelaar. Vgl. Ratel, Clicteur. 1356 qui fu Cliket, Cuesmes (CS WII); 1650 Jan Cliqué, Rocroi-Aw. (AP).- 2. Dim. van Ofr. clique: deurklink, grendel. In het ‘Jeu de Saint-Nicolas’ uit de 13de. heet de dief Cliquet. 1524 Jehan Cliquet, Binche (HERB.).
|
FD |
Clisse |
Clissa, Clissen(s), Clesse(ns): Metr. < Lat.HN Clarissia. 1361 Clisse Creuwels = 1362 Clarissia Creuwels, Tn. (ROEL. 1951,11); 1431 Clarissa dicta Clysse, Den Bosch (GOR.); 1447-9 Jan Clisse(n), Bg. (PARM.).
|
FD |
Clisse(n), van de |
van der Chlissen, van der Klissen: PlN Mnl. clisse: klis, Mit; leem, kleiige aarde.
|
FD |
Clissen |
Hypocor. néerl. (au génitif) du prénom lat. Clarissia, cf. 1361 «Clisse Creuwels» = 1362 «Clarissia Creuwels» Tirlemont [FD].
|
JG |
Clitandere |
Clithander(e): Patr. Gr. VN.
|
FD |
Clitesse |
(NF de la région de Verviers et Ensival). NF d’origine incertaine (le suffixe -esse est rare), à rapprocher p.-ê. de Clitus ; ou bien nom d’enfant trouvé.
|
JG |
Clitessen |
Clissen. N. de bapt. V. GIL (Giletsen).
|
EV |
Clithandre |
Clythandre. N. de bapt. d’orig. hellén.
|
EV |
Clitophon |
Probabl. nom d’enfant trouvé (à Tournai, on note des noms comme Calidon, Porthaon, Céphalon, etc., cf. W. Ravez, Le folklore de Tournai, 1949, 27) [MH].
|
JG |
Clits |
cf. Clette.
|
JG |
Clits |
Wellicht gen. van Clette.
|
FD |
Clitus |
Peut-être, à travers une chanson de geste, du nom latin d’un général et ami d’Alexandre le Grand appelé Clitus [MH].
|
JG |
Cloarec |
Cloërec: Bretonse BerN: klerk (LE MENN).
|
FD |
Clob- |
-ert, -us. V. HLOD.
|
EV |
Clobert |
Cloubert, Globert: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN hluth-berht ‘beroemd-schitterend’: Hlodebertus, Glotbertus (MORLETI).
|
FD |
Clobert |
w. nam. Clôbêrt, Cloubert. Nom issu de l’anthrop. germ. chlod-berht.
|
JG |
Clobours |
Clobourse. 1356-58 «Ernouls Clobourse» PolyptAth; surnom d’avare: anc. fr. débourse, adj. qualifiant un diable dont la fonction est de tenir fermées les bourses des avares, cf. Gdf 2, 156 (apparemment non classé FEW 2, 747-50).
|
JG |
Clobours(e) |
Gesloten beurs. BN voor een gierigaard.
|
FD |
Clobus |
Glabus: Patr. < Clobes, Ndd. Klabes < Klawes, Nikolaus.
|
FD |
Clobus |
Peut-être hypocor. de Clobert.
|
JG |
cloche |
clochette. FI. : Klok. Picard : Cloque(tte). ,,Cloche(tte), Horloge ». 1. Profess. Sonneur ou fabric. de cloches, sonnettes, horloges. Clocqu-, Cloch- -e, -et(te). Clokeur. Cloqueman. Klock, Cluck. Clok-, Cluck-, Clukk- -ers. V. HLOD (Hloz, Hlod, Hlon).
|
EV |
Cloche |
Surnom : anc. fr. cloche ‘manteau long’ ou fr. cloche (divers sens), cf. 1451 «Gérard délie Clocque» AnthrLiège, 1493 «Mathie délie Clocque» Liège, cf. aussi Clochette.
|
JG |
Clocheret |
-ez, -(i)eux: Dim. en afl. van clocher: torentje (J.G).
|
FD |
Clocherez |
Surnom: anc. fr. clocheret ‘clocheton’ (non attesté FEW 2, 790-2); ou bien dérivé du verbe clocher.
|
JG |
Clocherieux |
-ereux. 1576 «Pierre Cloche-rieux» Aublain; dérivé de fr. clocher, cf. par ex. anc. flandr. cloquereu ‘petit clocher qui orne les angles d’une façade’ FEW 2, 79la, ou d’un nom de métier du type *clockier ‘sonneur de cloches’ ?
|
JG |
Clochet(te) |
Cloché, Cloquet(te), Clocquet, Cloqué, Closquet, Klocké: 1. BerBN van de klokluider of de belleman. Fr. clochette, Pic. cloquette: klokje. 1296 le Cloketeur, PdC (BOUGARD); 1581 Jan de le Pierre dict Clocquette…bailluw van St Martins kercke deser stede over tluwen (luiden) alderheyleghen ende alderzielen, Ktr. (SR f5 84r°). – 2. Huisnaam. 1451 Gérard délie Clocque, Luik (RENARD 280). – 3. BN voor een blinde, naar zijn belletje: 14de. Hanet l’Aveulie (aveugle)…prestet sour se clokette, Rijsel (DUPAS 82); 1283 Jehans as Cloketes, Bergen (ARNOULD 29); 1309 Eve Clokette, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Clochette |
Surnom: fr. clochette, cf. aussi Cloche.
|
JG |
Clock, de |
zie Klocke.
|
FD |
Clock, van der |
PlN in Duffel (A). 1430 Francisci dicti vander Clocken, Mech. (OARH).
|
FD |
Clockaerts |
zie Klockaerts.
|
FD |
Clockers |
zie Cluckers.
|
FD |
Clockman(s) |
De(s)cloquement: BerN van de klokluider of de stadsbeambte die het stadshorloge onderhoudt. 1263 sires Clokemans de Sain Servaiez = 1264 sires Johans Clokemans, Luik (AVB); ± 1300 Ansel le Clokeman, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Clocquet |
zie Clochette.
|
FD |
Clode |
zie Claude.
|
FD |
Clodion |
Claudin: Patr. Vleivorm van VN Nicolas. 1241 Niclodin Chapon, 1245 Niclodin Galopin, Metz (JACOBSSON191).
|
FD |
Cloe, de |
zie Deleclos.
|
FD |
Cloeck |
cf. Kloeck.
|
JG |
Cloeck |
zie Kloek.
|
FD |
Cloeckaert(s) |
Cloekaerts: 1. Afl. van bnw. kloek. BN voor een schrander, vernuftig mens. D. Klug(e). 1z81 Pétri Cloucart, Cent (HAES.). – 2. Zie Klockaerts.
|
FD |
Cloedt, (de) |
zie (de) Cloet.
|
FD |
Cloempoel |
zie (van) Cleempoel.
|
FD |
Cloërec |
zie Cloarec.
|
FD |
Cloes |
Cloes(en), Cloet(ens), Cloin. V. HLOD (Hloz).
|
EV |
Cloes |
Cloës, Cloese, au génitif: Cloesen, Cloessen. 1509 «feu Cloes Waldorea» Guill-Liège, 1531 «Jacquo Cloes» BourgNamur, 1546 «Johan Cloesse et Cloese son fils» Cerfontaine, 1659 «Cloes Jean Gilet», «vefve petit Cloes» DénSalm; var. de Claus, Claussen.
|
JG |
Cloes |
Cloese(n), zie Claes.
|
FD |
Cloespin |
zie Clospain.
|
FD |
Cloet |
Kloet, Cloot, au génitif: Cloots, Cludts, Cluts, etc. 1268 «Stasinus Clout», 1280 «Willekinus Cloet» DettesYpres; probabl. surnom de sot, niais, lourdaud, du moy. néerl. cloot ‘motte, etc.’ [FD].
|
JG |
Cloet, (de) |
Kloet, Clout(te), (de) Cloedt, Cloudft), Cloets, Cloodts, Cloot(s), Clooth, Kloote, Kloot(s), Kleuts, Clot(h), Glotte, Kloth, Kluth, Cloët, Kluit(s), Cluy(d)ts, Clu(d)ts: BN Mnl. cloot: klomp, kluit, (speel)bal; vaak scheldwoord voor een lummel, sukkel, sul. De FN Cloet moet aïs Kloot worden uitgesproken. 1268 Stasinus Clout; 1280 Willekinus Cloet, Ip. (BEELE); 1398 Jan de Cloet, Markegem (DEBR. 1970).
|
FD |
Cloetens |
Clooten(s), Clotes, Clottens, Cleutinx, Cluyten(s), Cluijten(s), Cluten, Kluten: Patr. Afl. van Germ. hluth-naam, met Rom. klankontwik-keling hl/chl/cl, vgl. Clothilde (Chlodehilde) en Clovis (Chlodovech, Lodewijk). 1184 terra Gozwini Clotingi = Gosuinus Cloting, Aw. (OSM); 1248 Waltero Clutingo, VB (OSM); 1298 Willelmo Cloetin, Bg. (VERKEST); 1300 Renerus Clutinc, Bs. (PEENE1949); 1380 Diederic Cloetins sone, Hulst (DEBR. 1999); 1399 Hannequin Clutin, Ktr. (DEBR. 2000).
|
FD |
Cloetens |
Clooten, -ens, Cluytens, etc. Nom issu d’un anthrop. germ. dont le premier élément est hluth- avec évolution phonétique hl > c(h)l, cf. Clothilde et Clovis [FD].
|
JG |
Clohse |
zie Claes.
|
FD |
Cloître |
Fr. cloître: klooster. PlN. Vgl. Van Clooster.
|
FD |
Cloix |
Clais, Clos: omheining, afsluiting (DNF).
|
FD |
Cloizeau |
zie Clouzeau.
|
FD |
Clokaerts |
zie Klockaerts.
|
FD |
Clokers |
zie Cluckers.
|
FD |
Clokeur |
au génitif: Clokeurs. Francisation de moy. néerl. docker ‘sonneur de cloches’.
|
JG |
Clokeur |
W. adaptatie van Cloker, zie Cluckers.
|
FD |
Clombe |
(NF montais). NF d’origine incertaine, p.-ê. par métathèse de Comble; le NF Clombe est mentionné en 1684 à Givors dans le Rhône (GeneaNet).
|
JG |
Clombe |
Colombe: duif. Zie Colon 1.
|
FD |
Clomp(en) |
zie Klomp.
|
FD |
Clompers |
zie Klompers.
|
FD |
Clonen |
BerBN voor de klompenmaker. Dial. kloon (Kempen): klomp. Ndd. FN Klôhn, Klonhammer (NN). 1609 Dymphna Clonen; 1616 Lambertus Cloenen, Tessenderlo (med. R. Clonen); 1611 Wouter de Cloenmaecker, Zandhoven (MNT 302).
|
FD |
Clonen |
Peut-être surnom de sabotier: néerl. dial. (Campine) kloon ‘sabot’ [FD].
|
JG |
Cloo, de |
zie Deleclos.
|
FD |
Cloodt, van de |
zie van de Cloot.
|
FD |
Cloodts |
zie (de) Cloet.
|
FD |
Cloof |
BerBN van de (hout)klover, lattenklover.
|
FD |
Cloof |
Proven. Kloof, ,,Crevasse, abîme ». Kloef, L.D.
|
EV |
Cloos |
Cloose(n), zie Claes.
|
FD |
Cloos |
Cloose, au génitif: Cloosen. 1503 «Cloos de Presle» Vitrival, 1602-3«Jacques Cloos» TerriersNamur; var. de Claus, Claussen.
|
JG |
Cloosen, van der |
zie van der Kluysen.
|
FD |
Cloossen |
V. HLOD (Hloz).
|
EV |
Clooster- |
-man(s), -meyer. V. Klooster.
|
EV |
Clooster, van (der/n) |
zie van (der) Klooster.
|
FD |
Cloosterin |
N.a.v. de afschaffîng van de kloosters werd op 8 juli 1787 in Brussel een vondeling Bruno Cloosterin genoemd: Klooster in! (JVO).
|
FD |
Cloostermans |
cf. Klostermann.
|
JG |
Cloostermans |
Kloosterman(s), Klostermann, Closterman: 1. Afl. van Van den Clooster. 1294 an haren Vranken hus Cloestermans, Mtr. (CG); 1387 Pieter Cloosterman, Ktr. (DEBR. 2002). –2. Knecht, horige of pachter van een klooster.
|
FD |
Cloot |
Clooth, zie Cloet.
|
FD |
Cloot |
Cloots, cf. Cloet.
|
JG |
Cloot(s) |
zie (de) Cloet.
|
FD |
Cloot, van de(n) |
van de Cloodt, van der Kloot, van de Kleut: PlN Mnl. cloot: kluit, klomp, hoop (aarde, klei, turf). Kloot in Hoeselt (L); 1359 te Clo(e)te, Brecht (KCTD 1986,33); 1425 boschs geh. de Cloot, Wilrijk (VAN PASSEN126).
|
FD |
Clooten |
-ens, cf. Cloetens.
|
JG |
Cloot–en |
-s. V. HLOD (Hold).
|
EV |
Clooten(s) |
zie Cloetens.
|
FD |
Clooter(e), de |
Kleuters, Cleuter(s), Kloter(s): 1. Mnl. cloter: balspeler. BN. 1395 Jaqueme le Cloter, Ip. (BEELE). – 2. De Clooter(e) kan ook de Vl. uitspr. weergeven van De Cloître.
|
FD |
Clootgens |
Clootskens, Kloetgens: Dim. van kloot; zie (de) Cloet.
|
FD |
Cloppenburg |
PlN (NS).
|
FD |
Clopper, de |
Klopper(t): BN of BerBN van een klopper, in een van de vêle betekenissen. B.v. BerN van de klokluider; dial. kloppen: luiden (b.v. de koster van Knokke klopt de Knokse klokke; Wvl. de drie klopkes: de drie klokslagen). Vgl. Klepper 1.1300 Heinrics Cloppers wiif, Aalst (CG); 1406 Claes de Cloppere, Bs. (PEENE).
|
FD |
Clopterop |
Reïnterpretatie van een PlN op -trop, metathesis van -torp, -dorp. Vgl. Hoenderop, Oosterop, van Klapdorp. 1262 lehan de Clobdorpe, Ktr. (DEBR. 1980); 1660 Jan Clopterop, Hofstade (CORNELIS).
|
FD |
Cloqu- |
-eman, -ette. V. Cloche.
|
EV |
Cloquement, de |
zie Clockman(s).
|
FD |
Cloquet |
Cloqué. 1279-81 «fils Cloket», 1337 «Jakemart Clocket» ComptesMons, 1672 «Marie Clocquet» BourgNamur; p.-ê. dérivé en -et d’anc. pic. cloque ‘cloche’ FEW 2, 790a. Cf. aussi Croquet.
|
JG |
Cloquet(te) |
Cloqué, zie Clochette.
|
FD |
Cloquette |
1279-81 «PieresAsCloketes», 1309-10 «demiselle Eve Clokette», 1345-46 «Wa-tiers As Clocquettes» ComptesMons, 1365 «Demiselle Agnès as Clocquettes des viniers» TailleMons, 1426 «Colart Clokette» Taille-Soignies; pic. clokette ‘petite cloche, clochette remplaçant la crécelle’ FEW 2, 790b, mais aussi ‘ampoule (aux mains)’ id., 791b.
|
JG |
clos |
,,Enclos ». Proven. Clos(e), Claux, Leclau. Cluze(au). Clauzière. ,Jardin clos ».
|
EV |
Clos |
Close(n), zie Claes.
|
FD |
Clos |
Close, Closse, au génitif néerl. : Closen, Clossen. 1425 «Clos Filot» Petigny, 1542 «Closse de Novilhe» La Gleize, 1546 «Clos», 1573 «Jehan Closse» Cerfontaine, 1587 «Henry Close» BourgNamur, 1626 «Henri Close (de Plainevaux)» émigré en Suède; aphérèse de germ. Niklaus, fr. Nicolas, cf. Claus, Clause, Claussen. Dérivés romans: Closet, Closset. 1676 «Adrien Clocet» BourgNamur, 1694 «Jean Clossez» Cerfontaine, 1780 «Joseph Gustin dit Closset (orig. de Verviers)» BourgLiège. –Closket, Closquet. Closkin, Closquin. 1373 «Closkinus dictus dellle Chivre» AnthrLiège, 1544 «Cloiskin Pescheur», «Hubert Johan Cloiskin» DénStavelotMy. – Closon, Clos-son. 1560 «Jehan Clochon» BourgNamur. –Clossa, Clossart.
|
JG |
Closa |
zie Clossart.
|
FD |
Close |
Clos(s)- -on, -et; Closquet. Clôt- -man, -uche; Clouet; Clu(d)ts, Clukkers. V. HLOD (Hloz, Hlod, Hlok).
|
EV |
Closet |
Close, Closon, (de) Closset, Closson, Clausset, -in, Clauzé, Klosé: Patr. Vleivormen van Clos, de HN Nicolaus. 1383 Gloussez del Chivre = Nicolas dit Clouz delle Chivre, Luik (BODY103).
|
FD |
Closjans |
Patr. Clos, Claus + Jan. Vgl. D. Claushans.
|
FD |
Closk- |
cf. Clos(e).
|
JG |
Closket |
zie Closquet.
|
FD |
Closkin |
Closquin: Patr. Dim. van Clos, HN Nikolaas. Vgl. Claeskens. ±1400 Nicolas dit Clauskin de Pesesse; Clossekins de Bennes, Luik (BODY 103).
|
FD |
Closon |
zie Closet.
|
FD |
Clospain |
Cf. aussi le NF Clochep(a)in (1849, Somme); dérivé en -epin de Nicolas [FD]?
|
JG |
Clospain |
Cloespin: Patr. Vleivorm op -epin van VN Nicolas. Vgl. Closkin enerzijds en Hannep(a)in, Colpin anderzijds.
|
FD |
Closq- |
Closs-, cf. Clos(e).
|
JG |
Closquet |
Closket: Patr. Dim. van Clos, Claus, HN Nikolaus. Vgl. Closkin.
|
FD |
Closquin |
zie Closkin.
|
FD |
Clossart |
Clos(s)a: Patr. Afl. van Clos < Nicolaus.
|
FD |
Closse |
-en(s), zie Claes.
|
FD |
Closset |
Closson, zie Closet.
|
FD |
Closterman |
cf. Klostermann.
|
JG |
Clostrum |
Nom d’origine: lat. daustrum ‘cloître’.
|
JG |
Clotuche |
w. (Bastogne) Clôtuche. Probabl. dérivé en -usse, -uche (assez rare) de Clotaire, anthrop. germ.; cf. 1766 «François Clotus» Arbrefontaine.
|
JG |
Cloubert |
cf. Clobert.
|
JG |
Clouet |
w. (Cerfontaine) Clowè. 17e s. «Clouet» Cerfontaine; dérivé en -et du prénom Cloud < germ. hlod-wald.
|
JG |
Cloux |
1350 «Clous d’Abemal» CartValDieu, 1351 «Clouz de Marlines li parchenirs» FiefsLiège, 1528 «Cloux Morel» DénHouf-falize; probabl. altération de Cloud, nom d’un saint du 6e s., ou bien graphie pour Cloes [JL, NFw].
|
JG |
Clovin |
Clovyn (NF anversois, transplanté dans la région de Charleroi). Peut-être surnom: moy. néerl. cluwijn ‘peloton, pelote’. Ou bien nom d’origine picard (non localisé), cf. 1279-80 «Jakemes de Clovaing» RegTournai.
|
JG |
Cludts |
Cluts, cf. Cloet.
|
JG |
Clumper |
V. Klomp.
|
EV |
Cluny |
Nom d’origine: Cluny (Saône-et-Loire).
|
JG |
Cluyse |
Forme néerl. de fr. écluse, cf. Delécluse [FD].
|
JG |
Cluysenaer |
V. Kluis.
|
EV |
Cluytens |
cf. Cloetens.
|
JG |
Cluze(au) |
V. Clos.
|
EV |
Cluzeau |
Cluzeaux. Probabl. surnom: w. liég. dusse ‘crochet à ressort’ DL 154a, du lat. d(a)usdlu (cf. DBR 8, 1950/51, 84).
|
JG |
Clybouw |
cf. Clibouw.
|
JG |
Clymans |
cf. Clijmans.
|
JG |
Clynans |
V. Klein.
|
EV |
Clyncke |
cf. Klinck(e).
|
JG |
Clynhens |
cf. Cleyn(h)en.
|
JG |
Clysters |
cf. Clijsters.
|
JG |
Cnaep(en) |
V. Knaap.
|
EV |
Cnaepkens |
cf. Knabe, Knaepkens.
|
JG |
Cnapen |
zie Knapen.
|
FD |
Cnap–en |
-elinckx. V. Knap.
|
EV |
Cneef, de |
zie de Knijf.
|
FD |
Cneude |
(de) Cneu(d)t, zie (de) Knuyt.
|
FD |
Cneut |
-dt, Cneude, cf. Knuyt.
|
JG |
Cneuvel, de |
Cneuvels, zie Knevels.
|
FD |
Cnevela(e)re, de |
-ère: BerN van de beul die de gevangenen knevelt, boeit. D. FN Knebeler. 1305 Willame de Cnevlers, Har. (DEBR. 1971); 1392 Lammin le Knevelare, Ip. (BEELE); 1398 Jan de Knevelare, Oostrozebeke (DEBR. 1970).
|
FD |
Cnijf, de |
zie de Knijf.
|
FD |
Cno(o)p, de |
Cno(o)ps, zie (de) Knoop.
|
FD |
Cnobbaert |
zie Knobbaert.
|
FD |
Cnobloch |
D. Knoblauch: knoflook. BN.
|
FD |
Cnockaert |
Cnockkaert, Cnocquart, zie Knockaert.
|
FD |
Cnockaert |
Knockaert; Cnocquart, -ckart (formes francisées). De moy. néerl. cnoke ‘os’, surnom d’un homme osseux, qui a une protubérance osseuse, etc.
|
JG |
Cnockaert(s) |
Proven. Knokaard. ,,Terrain osseux, rempli de souches ».
|
EV |
Cnocke, van de |
Verknocke.Vercnocke, Vercknoske: Verspreide PlN Knok(ke): kruispunt, heuveltop, bocht. Knokke (WV). 1326 Jan van den Cnocke, Ip. (BEELE); 1398 Jan van den Knocke, Meulebeke (DEBR. 1970).
|
FD |
Cnodde |
V. Knot.
|
EV |
Cnodder, de |
Van Mnl. cnodden: knopen. BerN van iemand die draden in weefsels bond of knoopte, die grove weefsels of matten knoopte. Vgl. E. Knotter, D. Knutter (DN). 1393-5 Willeken de Cnodder van Brechte; 1413 Goeden de Knoddere, Aw.(V.GORPl949).
|
FD |
Cnodtenberg |
D. FN Knottenberg. PlN: aïs een rots oprijzende berg, in Essen (NRW) (PDB).
|
FD |
Cnop |
Cnops, cf. Knoop, Knop.
|
JG |
Cnops |
V. Knop.
|
EV |
Cnud(de), de |
zie (de) Knuyt.
|
FD |
Cnudde |
cf. Knuyt.
|
JG |
Cnuts |
de Cnuydt, zie (de) Knuyt.
|
FD |
Cnyrim |
zie Knieri(e)m.
|
FD |
Co(c)quibus |
Decoquibus, -but, Cogibus: BN. Ofr. coquibus: gek, dwaas, idioot, sul, kwibus. Jehan Quoquibus, Soisson (GOD. 11,295). ise e. Devant ung tas de quoquibus. Ignorans qui n’entendent rien (MORLET 196). In 1397 was er in St.-Omaars een Kokibusstraete. Vgl. Coquillart. 1300 Thomas de Gogibus, Kales (GYSS. 1963).
|
FD |
Co(u)derc |
Couder(t), Coudère, Couderé: 1. Ook Coudeyre. Prov. couderc: gemene weide (DNF). -2. Zie ook Coudroy.
|
FD |
Co(u)squer |
Cou(s)cheir: Bretonse PlN Cosquer < cozh ker : oude stad (LE MENN).
|
FD |
Co(u)vin |
Covyn, Covijn: PlN Couvin (N).
|
FD |
Coa(e)rt |
Cob(b)- -aut, -a(e)rt(s), Cob- -lyn, -ut. V. GOD (Go).
|
EV |
Coa(e)rt |
zie Coward.
|
FD |
Coart |
-aert, Couard. Surnom: anc. fr. coart ‘poltron’, fr. couard FEW 2, 523b, cf. Dic-PatRom II. 1, 650. – Pour le NF Coart, on pourrait penser aussi au toponyme coyâde (et var.), dont °coard, « coyard et °coyart sont des graphies anciennes [JL, NFw], cf. De Coard.
|
JG |
Coates |
Var. van E. FN Cote(s) < PlN Cote(s): kot, hok, hut, huisje.
|
FD |
Cobaux |
Coubeau(x), -baux, -bauw, Cobo(s): Patr. Rom. vorm van Germ. VN Kobboud; zie Cobbaut 2.
|
FD |
Cobbaert(s) |
-art, zie Cobert.
|
FD |
Cobbart |
-aert, -aerts. Comme le suivant, dérivé de l’anthrop. germ. Cobbo; ou bien hypocor. de Cobert ou de Jacob(us).
|
JG |
Cobbaut |
Cab(b)aut: 1. Mnl. cobbout: kabouter. D. Kobold. BN naar de kleine gestalte. Vgl. Cabooter. 1326 Wouter Kobboud, Ip. (BEELE); 1349 Loenis Cobbouts huus; 1369 Heine Cobboud, Ktr. (DEBR. 1971,1970). – 2. Patr. Germ. VN cuth-bald (LIND. 189). Vgl. Cobert. 136 e. ager Cobbous, Gent (GN).
|
FD |
Cobbaut |
Cobaux, Coubeau, -eaux. Cf. 1608 «sait Cobbeau» topon. à Rance; dérivé de l’anthrop. germ. Cobbo (Fôrst. 371) ou var. de Gobaud, du thème de Gobert. Si le NF est flamand, surnom : moy. néerl. cobout, cobbout ‘lutin’.
|
JG |
Cobbe(n) |
Cobbé, Koben: Patr. Bakervorm van een Germ. VN Kodbert of Kodboud; vgl. Cobbaut, Cobert en PlN Kobbegem.
|
FD |
Cobbenhagen |
zie van Koppenhagen.
|
FD |
Cober(t) |
Caubert, Kob(b)ert, Cobbaert(s), -art, Cubert: Patr. Germ. VN Kodbrecht, naam van St.-Cuthbert (+687) (LIND.). Vgl. Calberson, Cuthbert. 1281 filii Cobars, IJzendijke (HAES.); 1371 Clais Cobert, Ktr. (V f°i8); 1398 Marie Coberts, Ing. (DEBR. 1970); 1370 Ian Cobberechts wiif,Lv.(HBs87).
|
FD |
Cobergh |
zie (van) Caubergh.
|
FD |
Cobert |
Cubert. Nom issu de l’anthrop. germ. à la base du nom de saint Cuthbert (mort en 687), un des plus célèbres saints anglais, appelé le thaumaturge de l’Angleterre [FD]; cf. aussi Caubert.
|
JG |
Coblence |
Comblence: PlN Coblence, Fr. vorm van Koblenz (RP). 1232 Hertwicus de Confluentia (CVD).
|
FD |
Coblence |
Nom d’origine : Coblence (Rhénanie).
|
JG |
Coblyn |
zie Comblain.
|
FD |
Cobo(s) |
zie Cobaux.
|
FD |
Cobraiville |
Proven. Cobraiville (Dép. Nives).
|
EV |
Cobraiville |
w. (Bastogne) Cobrêvèye. Nom d’origine : Cobreville, w. cobrêvèye, à Nives (Lx).
|
JG |
Cobus |
Réduction de Jacobus, Jacques ; cf. aussi Kubus.
|
JG |
Cobut |
1678 «Antoine Cobu» BourgNamur; nom d’origine : Cobut, topon. à Lessive et Fla-vion (Nr), mais le NF est plutôt hennuyer, surtout borain, cf. Ducobu.
|
JG |
Cocagne |
Surnom: anc. fr. cocaigne ‘profit, avantage’; cf. le pays de Cocagne, d’où des toponymes.
|
JG |
Cocart |
-artz, Cochard, -art, Coukard, -art, Koekaerts, Coekaert(s), Coeckaerts, Couchart, -ard, Kuckart(s), -a(e)rtz, -ertz, Kukart: 1. BN. Afl. van Ofr. coc, Fr. coq: haan. Ofr. cocart: onnozele hais, (maar ook) verwaande, opschepper, snoever; Mnl. cockaert: suffer, sul. 1340 Colini Cocart; 1404 Oudart Coquart, Laon (MORLET); 1284 Hersens li Cochars, Pont-sur-Sambre (HERB.); 146 e. op Cockaerds huus = Kokaerts huus = Koekaerts huse, Bs. (OSTYN); 1385 Obrecht Cokaerts, Tg. (IOT). – 2. Patr. Zie ook Cochoul. 1349 Cochar de Hemricourt = Cochar dit Kochar ou Cockelet d’Hemricour, Luik (BODY108). – 3. Zie ook Crokaert(s).
|
FD |
Coch- |
Cocqu- -ard, -art. V. Coq.
|
EV |
Cochard |
Cochart, Cochaux, w. (Remicourt) Cotchà. 1284 «Hersens li Cochars» Pont-sur-Sambre, 1349 «Ottelet Cochar» Remicourt, 1462 «Cochart Preswaul» Mazée, 1616 «Philippes Cochart» PrincipChimay, 1743 «le nommé Cochaux (natif de Bourlers)» Au-blain; p.-ê. dérivé péjoratif en -art soit de coq, var. de Cokart, soit de coch(on), mais la proximité du NF Cuissart dans la région de Chimay invite à y voir plutôt une forme w. de ce NF, surnom de qqn qui a de grosses cuisses ou qui porte des cuissardes, comp. w. liég. cohâ ‘jarret de veau’ (littér. cuissard) DL 155.
|
JG |
Coch–ard |
-art, -aux, -et, -in, -oul. 1. V. Coche. — 2. V. Coq. — 3. V. GOD (Gok).
|
EV |
coche |
,,Voiture ». cocher. Profess. ,,Conducteur de voiture ». Coche, Coch- -et, -er, -ez. Cocq. Avec suff. péjor. : Cochard. V. aussi GOD (Gok). Coq et Chausse.
|
EV |
Coche |
Surnom: anc. fr. coche, w. cotche ‘truie’, moy. fr. coche ‘femme devenue grasse par inactivité’ FEW 2, 1254a; aussi w. (Cerfontaine) coche adj. ‘endolori; susceptible’ Balle 81.
|
JG |
Cochet |
Cochez, Coché. 1279-80 «Colars Cochés» RegTournai, 1294 «Jehan Coches [= -et]» CensNamur, 1295-1300 «Ansiaus Cochés» = «Ansial Cochet», 1308 «Jehan Cochet», 1365 «Mikiul Cochet cousturier» TailleMons, 1465-66 «Collait du Cochet», «Noullet Cochet» TailleHoves, 1696 «Marie Cochez» BourgNamur, 1788 «François Cochez» NPLouette; surnom: anc. fr., fr. mod. cachet, w. (La Gleize) cotchèt ‘jeune coq’ FEW 2, 857b, plutôt que w. couchèt ‘cochon’, w. (Huy, Malmedy) cossèt ‘cochon de lait’ FEW 2, 1256a; il convient d’abandonner l’explication par w. cotchèt ‘bloc de houille’ (proposé par E. Renard, BTD 26, 257). ». Forme fém.: s.d. «Berthe dicte Cochette» ObitHuy, 1365 «Climence Cochette des tel-liers» TailleMons.
|
JG |
Cocheteux |
cf. Caucheteux.
|
JG |
Cocheteux |
V. Chausse.
|
EV |
Cochin |
1296 «Jehan Cochin» TailleParis; autre dimin. du thème Coch- de coq ou de coch(on), comp. Cochet et Cochart. – Dimin.: Cochinaux.
|
JG |
Cochinard |
V. Coq.
|
EV |
Cochon |
NF assez rare, car souvent l’objet de changement de noms ; ±1218 « Herbers Cochon», 1263 «Florencius li Cochons» Picardie, 1281 «Will. li Cochon de porees [= légumes]» DettesYpres, 1528 «Johan Cochon» CoutStavelot, 1648 «Gilles Cochon» BourgNamur; surnom: fr. cochon, mais dans certains cas, pourrait être une var. picarde d’anc. fr. cosson ‘revendeur’, cf. Cosson. « Forme fém.: 1417 «Ysabiaul le Cochonne» Tournai.
|
JG |
Cochonneau |
Fr. cochonneau, surnom s’appliquant à qqn de malpropre (terme attesté seulement avec des sens techniques dans le lexique, cf. FEW 2, 1256a).
|
JG |
Cochoul |
w. (Glons) Cotchoûle. 1554 «Cochoul le charlier» Remicourt, 1724 «Gérard fils de Gérard Cochoulle» BourgLiège; probabl. altération d’une forme anc. «Collechoule» du NF Colsoul.
|
JG |
Cochuyt |
cf. Cocquyt.
|
JG |
Cock |
Cok, Cockx, cf. Koch, Kock.
|
JG |
Cock- |
Cokk- -aert(s), -elaere. V. Koek.
|
EV |
Cock(x) |
V. Kok.
|
EV |
Cockaicko |
Cokaiko, Cokaikô, Kokaiko. 1562 «Cokeacouk» Liège (BTD 27, 133) ; nom d’origine onomatopéique: w. cokêkoùk, cocorico (chant du coq), et orchis (nom de plante); aussi nom d’origine: w. cokêkô, à Saive (Lg); cf. aussi Coclico.
|
JG |
Cockart |
Cf. 1502 «Martine Cocquarde» BourgNamur; dérivé de fr. coq, en anc. fr. signifiant ‘radoteur, niais, nigaud’; cf. aussi Kpckart et Cochard.
|
JG |
Cockayne |
zie Cocagne.
|
FD |
Cockedey |
zie Coquidez.
|
FD |
Cockelaere |
zie de Keukelaere.
|
FD |
Cockelbergh(s) |
zie Koekelberg(h).
|
FD |
Cockenpot |
zie Coquenpot.
|
FD |
Cocker(e), de |
zie de Koker.
|
FD |
Cockerill |
NF introduit en Belgique par le grand industriel anglais John Cockerill lors de son installation à Seraing en 1817.
|
JG |
Cockerill |
zie Cocquereaux.
|
FD |
Cocket(t) |
zie Cochet.
|
FD |
Cockheit |
-heyt, -heijt, zie Kockuyt, Cochet.
|
FD |
Cockhuyt |
zie Kockuyt.
|
FD |
Cockman, (de) |
BerN < De Cock. Zie (de) Kok. 1523 Jan Cockman, Ktr. (KW12).
|
FD |
Cockmartin |
Proven. Altér. du N. franc. Caumartin ,,Chaume Martin », N. d’un domaine.
|
EV |
Cockmartin |
Wsch. reïnterpretatie van Caumartin.
|
FD |
Cockroft |
E. FN Cockcroft, naar de woonplaats bij een neerhof. E. cock: haan; croft: hoevetje.
|
FD |
Cockuyt |
zie Kockuyt.
|
FD |
Cockx |
zie (de) Kok.
|
FD |
Coclers |
Proven. 1. Couckelaere (Loc). — 2. Coclet. V. Coq.
|
EV |
Coclers |
Wellicht Luikse adaptatie van D. FN Kugler. 1660 Coclers, Mtr.-Luik (PDB).
|
FD |
Coclet |
cf. Coq, Coquelet.
|
JG |
Coclet |
-ez, zie Coquel(le).
|
FD |
Coclico |
Mfr. coquerico: haan, hanengekraai. Vgl. Hanekroot.
|
FD |
Coclico |
Surnom: moy. fr. coquelicoq (fleur), altéré de (14° s.) coquerico ‘coq (d’après l’onomatopée)’ FEW 2, 859a; comp. Cockaiko.
|
JG |
Coco |
1555 «Pierart Coco», 1560 «Jehan Coco» BourgNamur, 1587 «Jehan Collin dit Coco» = 1591 «Jehan Coco dit Collin», 1590 «Jacques Maillart dit Coco» = «feu Jacque Cocotz dit Malliart» Crupet, 1602-3 «Pierart Cocko» TerriersNamur, 1663 «maitre Estienne Coco curé de Spontin et doien d’Assesse»; surnom affectif formé par redoublement, e.a. sur le radical de Collin (cf. mentions de Crupet). À noter aussi, en rouchi, le sens de coco ‘fat, efféminé, dadais’ (Hécart 119).
|
JG |
Coco |
Patr. Door reduplicatie < Colin. 1555 Pierart Coco, Namen; 1587 Jehan Collin dot Coco, Crupet (J.G.).
|
FD |
Cocq |
cf. Coq.
|
JG |
Cocq |
V. Coq. Cocquibus. V. Coquille.
|
EV |
Cocq(ue)let |
zie Coquel(le).
|
FD |
Cocq, (de) |
zie (de) Kok, Lecocq.
|
FD |
Cocqu |
cf. Cocu.
|
JG |
Cocqu |
zie Kockuyt.
|
FD |
Cocqua(e)rt |
zie Cockart.
|
FD |
Cocquelet |
cf. Coq, Coquelet.
|
JG |
Cocquempot |
zie Coquempot.
|
FD |
Cocquereau |
-eaux, -iaux, Cocquerelle, cf. Coq, Coquereau.
|
JG |
Cocquereau(x) |
-iaux, Coquereau(x), -iaux, Quoquériaux, Cocquerel(le), Coquerel, -elle(s): Dim. van Fr. coq: haan. BN. Hieruit eveneens E. Cockerill. 1166 Stephen Cokerel, York (REANEY); 1256 Maria dicta Coquerelle, Comp. (MORLET); 1270 Willaumes Kokerel; 1279 Agnes Kokeriaus, Atrecht(NCJ).
|
FD |
Cocquereaumont |
Cocriamon(t), Cocréamon(t), Cocreamon(t), Cauquer(e)aumont, Coquereelmont: PlN Cocquereaumont in Moustier-lez-Frasnes (H), Cocriamont in Blandain (H), Verlaine (LU), Mettet (N), Sart-Dame-Avelines (WB), Elzele (H). 1304 Henné de Kokeriaulmont, Kasteelbrakel (CSWI); 1338 Ysabiel de Kokeriaumont, Dk. (TdT); 1434 Collaert van Co(c)kereelmont, Ronse (LENOIR).
|
FD |
Cocqueret |
-ez. Soit var. graphique (l > r) de Coquelet, soit nom d’origine: par ex. Coc-queray, à Serinchamps (Nr).
|
JG |
Cocquet |
cf. Coquet.
|
JG |
Cocquet |
zie Cochet.
|
FD |
Cocqueydt |
zie Cochet, Kockuyt.
|
FD |
Cocquibus |
Coquibus. «Jehan Quoquibus» Soissons (Gdf 2, 295), 1300 «Thomas de Gogibus» OnomCalais; surnom de personne sotte: anc. fr., moy. fr. coquibus ‘sot, niais’, dérivé de fr. coq, formation plaisante avec fausse désinence latine FEW 2, 862b. Cf., dans la Farce du cuvier ( 15e s.), « Devant ung tas de quoquibus. Ignorans qui n’entendent rien» (Morlet, HtePicardie, 196). Cf. aussi Decoquibus, Dequoquibus ainsi que Quibus.
|
JG |
Cocquit |
-uijt, -uy(d)t, zie Kockuyt.
|
FD |
Cocquyt |
Cochuyt, Coquyt, Couckhuyt, Couckuyt, Kockuyt, Kochuyt, etc. 1275 «Line Kuchuts = Cuckuts» Courtrai, 1280 «Johannem Cochut» = «Jeh. Cucut» Ypres, 1385 «Joos van den Bussche dit Cockuut» Courtrai; surnom: moy. néerl. cockuut. coc-kuyt. cochuut ‘coucou’ (oiseau), d’où surnom de cocu [FD].
|
JG |
Cocriamon(t) |
Cocreamon(t), zie Cocquereaumont.
|
FD |
Cocriamont |
Coquereelmont, Cauqueraumont. Nom d’origine: Cocriamont, à Blan-dain (Ht), à Mettet (Nr), composé de cocria ‘petit coq’ + mont, désignant très souvent des moulins, d’après le bruit ressemblant à celui d’un coq [MH].
|
JG |
Cocriamont |
V. Coq.
|
EV |
Cocu |
1. Car. mor. ,,H. trompé ». N° 271. — 2. Proven. Cocu (Dép. Stambruges et Pommerœul).
|
EV |
Cocu |
Cocus, Cocqu, Cucu. 1240-41 «Cocut» CharitéTournai, 1263 «Nicholes li Kokus» ChirTournai, 1272 «lohannes Coccus» PolyptVillers, 1275-76 «Jakemins Kukus», 1279-80 «Nicoles li Cocus» RegTournai, 1286 «Lore de Binche femme Renier le Kokut» CartLessines, 1302 «Willaume le Cocut» LoiToumai, 1323 «Jakemars li Kokus» Quc-vy, 1483 «Nicaise Cocu = Cochut» Ladeuze, 1688 «François Coqcu sergeant» Ladeuze; surnom: anc. fr. cucu, moy. fr. coquu ‘coucou’ (oiseau), du lat. cuculus, (depuis le 14c-15e s.) fr. cocu ‘mari trompé’ FEW 2, 1454a [à noter que le NF a souvent été légalement remplacé par un autre, comme Clovis, Cotyle, Cloquet, Cauxe, Cornu, etc.]. Féminisation anthroponymique [femme, veuve du nommé Cocu] : 1280-81 «Marions li Cocue» RegTournai, 1365 «Marie le Kokue» TailleMons, etc. [CH].
|
JG |
Cocu |
zie Kockuyt.
|
FD |
Cocx |
zie (de) Kok.
|
FD |
Coddaert |
Afl. van Codde 2.
|
FD |
Codde |
au génitif: Codden, -ens. Généralement dérivé de l’anthrop. germ. Cuddo, cf. 1366 «Robini Codde», etc. Courtrai; comme nom récent, également surnom (d’après le physique) : moy. néerl. codde ‘massue, rondin’, etc. [FD].
|
JG |
Codde |
Codden(s), Codd, Coddé: 1. Patr. Korte Germ. VN Cuddo. Vgl. Cobert, Cobbaut. 1278 an Heine Codden land, Bg. (CG); 1180 Woutra Coddinc, Bg. (LEYS i959′,83); 1366 domum Robini Codde = Robini Cods, Ktr. (DEBR. 1970). – 2. Jongere namen wellicht Mnl. codde: knots, knuppel, kodde. BN naar het fysieke voorkomen of voor de coddenaer: met een knots gewapend krijger. BerBN voor de coddemaker: knotsmaker of voor de knotsdrager, gerechtelijk ambtenaar.
|
FD |
Coddeville |
Co(u)deville, Coudevylle, Cudeville, Cod(e)velle: PlN Coddeville (PdC). 1289 Leurkin de Coddevile; 1296 Wouter de Coudevile, Kales (GYSS. 1963); 1316 Mariien de Caude Ville, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Coddeville |
Codeville, Coudeville, -evylle. 1289 «Leurkin de Coddevile» OnomCalais, 1316 «Mariien de Caude Ville» Comptes-Mons; nom d’origine: Coddeville (PdC).
|
JG |
Coddron |
zie Caudron.
|
FD |
Code |
cf. Cokele.
|
JG |
Code |
zie Coquelin.
|
FD |
Codemus |
Patr. Korte vorm van Gr. HN Nicodemus. Vgl. It. FN Nicodemi, Coderai.
|
FD |
Codemus |
V. Nicodème.
|
EV |
Codenie |
Codenys, zie Decottignies.
|
FD |
Coderc |
zie Couderc.
|
FD |
Codevelle |
-ville, zie Coddeville.
|
FD |
Codmond |
zie Godemont.
|
FD |
Codnis |
zie Decottignies.
|
FD |
Codron |
cf. Caudron.
|
JG |
Codron(s) |
zie Caudron.
|
FD |
Codt, de |
zie de Cot.
|
FD |
Codts, de |
Wellicht hypercorrect voor Mnl. cuts: koopman, verkoper. 1368 Jhan de Kuts, Ktr. (V f° 6); 1568 Jan (de) Cots; Jooris de Cots = de Cods, Hondschote (DGW).
|
FD |
Coduys |
Coduijs: Onzeker. Spelling voor PlN Koudhuis? Vgl. D. Kalthausen (NRW). Of W. adaptatie van Coudyser?
|
FD |
Cod–uys |
-u. V. GOD (God).
|
EV |
Codvelle |
zie Coddeville.
|
FD |
Coe |
de Koe: BN naar het rund, de koe. Vgl. Kalf, Bontekoe. 1314 Mabele Coe; 1328 Willem de Koe, Ip. (BEELE).
|
FD |
Coe(c)k(x) |
1. Koek. — 2. V. GOD (Gok).
|
EV |
Coe(c)kel(en)berg(h)s |
V. Koek.
|
EV |
Coebergh |
zie (van) Caubergh.
|
FD |
Coeck |
Coeke, Couck, Coucke, Koeck, au génitif: Coeckx, Koeken, etc. ± 1300 «Walterus Koeke» Courtrai ; surnom de pâtissier, de fabricant de koeken; comp. Watteau, Wasteels [FD].
|
JG |
Coeck(e) |
Coeckx, zie Koek.
|
FD |
Coeckaerts |
cf. Coekaert(s).
|
JG |
Coeckaerts, |
zie Coekaerts.
|
FD |
Coeckel(en)bergh(s) |
zie Koekelberg(h).
|
FD |
Coeckelbergh |
Coeckelberghs, -bergs, cf. Koeckelberg.
|
JG |
Coëgna(e)rts |
zie Cognard.
|
FD |
Coeillie, van |
zie van Coillie.
|
FD |
Coeimans |
zie Kooyman.
|
FD |
Coekaert |
Coukart, génitif: Coekaerts, Coeckaerts. 1326 «Simoen Koukard» Ypres; dérivé de néerl. koek, surnom de pâtissier ou de mangeur de couques [FD].
|
JG |
Coekaert(s) |
Coukart, -ard, Coeckaerts: 1. Afl. van koek. BN voor koekeneter of-bakker. 1326 Simoen Koukard, Ip. (BEELE); 1637 Adrianus Koekarts, Schelle (MAR.). – 2. Zie Cockart.
|
FD |
Coeke |
cf. Coeck.
|
JG |
Coeke |
Coekx, zie Koek.
|
FD |
Coekelberg(h)(s) |
-gerghs, zie Koekelbergh.
|
FD |
Coel |
Coël, cf. Cool(s) [le NL flam. Coel, w. al coule, à Aubel paraît peu probable].
|
JG |
Coel |
V. COL.
|
EV |
Coel |
zie Kool(e).
|
FD |
Coel(e)is |
zie Coelus.
|
FD |
Coel(l)en |
zie Koolen.
|
FD |
Coela(e)rt |
zie Collaert.
|
FD |
Coelden, van der |
zie van Coillie.
|
FD |
Coeleman |
cf. Cooleman.
|
JG |
Coeleman |
zie Colman(s).
|
FD |
Coelembier |
Coelenbier, zie Colombier.
|
FD |
Coëlho |
Proven. Coiroux (Dép. Sivry). (Dialecte).
|
EV |
Coëlin. |
Wallin, Quoilin, Couillien. V. WAHL.
|
EV |
Coëllie, van |
zie van Coillie.
|
FD |
Coelmont |
cf. Colemont.
|
JG |
Coelmont |
Coulmont, -mant, Colmont, -mon(ts), Coelemont(s), Colemont(s), -mons, Colémont: 1. PlN Co(e)lmont in Overrepen (L), Colmont in Voerendaal (NL). 1295 Godefridus de Colmont, Mtr. (SKM 27); 1300 Henric van Colmont, L (OGO); 1577 Libérien van Colmont, 1622 Jan Coelmont, Bilzen (SCHOE.). – 2. PlN Col(le)mont (H?). 1387 Piérart de Collemont, Dk. (TdT); 1658 J. Fr. Collemont, Bergen (MUL VI).
|
FD |
Coeln |
zie Koolen.
|
FD |
Coels |
cf. Cool(s).
|
JG |
Coels(t) |
zie Kool(e).
|
FD |
Coelumbier |
cf. Colombier.
|
JG |
Coelumbier |
zie Colombier.
|
FD |
Coelus |
Coel(e)is: Wsch. adaptatie van E. Patr. Coles, Collis, zoon van Nikolaas. De vorm Coelens naar analogie van de talrijke namen op -ens. 1695 Willebrord Coelens, Moerkerke (vader van) 1719 Johannes Colis Maldegem = fi74i Joh. Coelus = Coelis = Coolis = Coulis = Colis, Dudzele; « 1738 Fr. Jac. Coeles, Dudzele = 1758 Jacobus Coelis, Ramskapelle (vader van) Ph. Coelus, Vlissegem (VS 2003,49-52)-
|
FD |
Coemaet |
Co(e)moth, Com(o)uth, Ko(e)moth, Koumoth, Komuth: Quade Maat. BN voor een bedrieglijk koopman, die een vervalste maat gebruikt. 1300 lohanni dicto Quademate; 1311 Willelmus metter Quaeder Maten, Den Bosch (ONB); 1504 Hermès Quamoes, Oud. (MUL III); 1544 Peter Quamot = Komot(en), Montzen (WINTGENS190).
|
FD |
Coeman |
Coemans, cf. Koopman(s) [FD] plutôt que var. de Koeyman(s).
|
JG |
Coeman(s) |
1. V. Koe. — 2. V. Goed. — 3. V. Koen.
|
EV |
Coeman(s) |
zie Koopman(s).
|
FD |
Coeme |
Coème, Coeme, Coëme, w. Come. Prénom Cosme, d’après les saints Cosme et Damien, patrons des chirurgiens.
|
JG |
Coeme |
Proven. 1. Coëme, ,,Corswarem » (Loc.). Syn. : Coume. — 2. V. Corme.
|
EV |
Coëme |
Coeme, zie De Coëme.
|
FD |
Coemelck |
Koeyemelk: Koeyemelk door volksetymologie < Coemelck < koude melk. Voor de d-syncope, vgl. Coebergh (DEBR. 1984). Vgl. Koldewey i. en D. Kùhlbrei. 1326 Willem Koudemelc, Ip. (BEELE); i524Thome Coudemelc, Ip. (PSM); 1715 Jeanne Coemelck, Pop. (V.HILLE 1969,98).
|
FD |
Coemoth |
zie Coemaet.
|
FD |
Coen |
Coene, Koen, au génitif: Coenen, Coens, Koens; dimin. : Koentges, Koetgens. 1247 «mes sires Coenes de Muscey» CartOrval, 1280 «Jehans Coene» DettesYpres, 1422 «Coen Bierses», «Henry Coen» Châtelet, 1506 «Henry Coen» Liège, 1568 «Coennede Nuremberg» BourgNamur; nom issu de l’anthrop. germ. Cuno (Först. 378).
|
JG |
Coen |
zie Koen.
|
FD |
Coen- |
-s, -en. 1. V. CON. — 2. V. Koen.
|
EV |
Coen(e), de |
de Coun(e): BN voor wie koen, dapper, moedig is. Wellicht oorspr. Patr. Koen, achteraf als BN opgevat, met lidwoord. 1373 Lippin de Coene, Ip. (BEELE); 1398 Jan de Coene, Izg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Coenaert(s) |
-art, -ae(r)s, Kunhart, Conaert(s), -ard, -art, Connart, -aer(t), Coonart, Counar(d), -a(e)rt, Konat: Patr. Germ. VN kôn-hard ‘koen-sterk’. 1334 Conard de Lonchins; 1339 Counars le Poinderes, Luik (BODY107); 1398 Pieter Coenaert, Moen (DEBR. 1970).
|
FD |
Coenart |
-aerts, cf. Counar(t).
|
JG |
Coend(e)raet |
Coenderaerts, zie Koenraads.
|
FD |
Coenders |
zie Koener(s).
|
FD |
Coene(n) |
zie Koen.
|
FD |
Coenegracht |
au génitif: Coenegrachts, Coengrachts. Nom d’origine: Koenegracht, à Riemst (Lb).
|
JG |
Coenegracht(s) |
Coengrachts, Coenegras, Koenegracht: PlN Koenegracht in Riemst (L): 1380 Conegracht…in parochia de Ryemst (GRAUWELS 1978,78). 1418 Nese vander Connengracht; 1449 Herman van Coenengracht, Tg. (TYTGAT).
|
FD |
Coenemans |
Patr. Afl. van VN Coen, Koen.
|
FD |
Coenen |
cf. Coen(e).
|
JG |
Coengrachts |
cf. Coenegracht(s).
|
JG |
Coenjaerts |
cf. Co(i)gnard.
|
JG |
Coenjaerts |
zie Cognard.
|
FD |
Coenraad(s) |
-raed, -raet(s), -raard, -raerds, zie Koenraads.
|
FD |
Coenraets |
-aads, -aed, Koenraets, etc. 1260 «Petrus filius Conrardi» = 1281 «Pétri dicti Conraet» Rupelmonde; nom issu de l’anthrop. germ. con-rad > Koenraad > Conradus, Cunra-dus, cf. aussi Conrad(t), etc. [FD].
|
JG |
Coens |
zie Koen.
|
FD |
Coensel, de |
de Cunsel: Verhaspeling, misschien van Duconseil die in 1820 in PdC voorkwam (BERGER). 1734 Livinus de Cunsel, Hekelgem (VS 1966,204).
|
FD |
Coensen |
zie Koen.
|
FD |
Coeny(e) |
zie Coigne.
|
FD |
Coequyt |
zie Kockuyt.
|
FD |
Coeremans |
zie Cooremans.
|
FD |
Coërs |
zie Cohrs.
|
FD |
Coerten |
zie Kürten.
|
FD |
Coertjens |
Co(u)rtjens, Cortiens, Kortges, -gès, Cartiens: Patr. Dim. van Koert : Koenraad. 1320 Gosene Cordekene, Mech. ; 1600 Jan Cortgens, Helmond (HB 667,425).
|
FD |
Coertjens |
Courtjens, Cortjens. Dimin. néerl. de Koen, Coenraets (ci-dessus).
|
JG |
Coerver(s) |
zie Korver(s).
|
FD |
Coes(s)ens |
Coët. V. GOD (Goz, God).
|
EV |
Coes(s)ens |
zie Kozijns.
|
FD |
Coesemans |
Coesman, zie Cosemans.
|
FD |
Coesens |
Coessens, cf. Cosyn, Cosijn.
|
JG |
Coessemae(c)ker, de |
-macker, zie de Coussemaker.
|
FD |
Coester, (de) |
1. BN Wvl. kwelster, kooster: grote lijster, bloklijster. Vgl. Mnl. qualster: lijsterbessenboom. 1382 Jan de Qualstere, Ing.; 1382 Jan de Colstre; 1392 Clais le Quoolstere, Izg.; 1426 Woutere de Coelstre, Ktr. (DEBR. 1970, 1958). – 2. Evtl. grafie van De Coster of adaptatie van Lecoester.
|
FD |
Coët |
zie Koot, Couet.
|
FD |
Coetermans |
zie Coutermans.
|
FD |
Coetmans |
zie Kotemans.
|
FD |
Coets |
Coets-, Coûts- -ier. V. Koets.
|
EV |
Coets |
zie Koot.
|
FD |
Coets(h)em, van |
zie van Cutsem.
|
FD |
Coetsier |
Coutsier. Probabl. moy. néerl. cautsier, pic. cauchier, ouvrier qui travaille aux routes, aux chaussées (comp. Gauchie), cf. 1313 «Jan Cauchier» Malines [FD].
|
JG |
Coetsier(s) |
Coutsier(s), Koetsier: BerN van de stratenmaker, Zndl. kasseier < Mnl. cautsiër, cauchier < Pic. cauchie, cauchée: straatweg. 1288 Gillis de Cauchier, Viane (CG); 1313 Jan Cauchier, Mech. (HB 663).
|
FD |
Coeugn(i)et |
Coeugriet, zie Coigne.
|
FD |
Coeugniet |
V. CON.
|
EV |
Coeugniet |
Var. de Cougnet?
|
JG |
Cœur |
Cœrderoy. V. Court.
|
EV |
Coeur |
zie Deceur(t).
|
FD |
Coeurderoi |
-oy: BN coeur de roi: koningshart. BN voor een grootmoedig, royaal mens? 1217 Cuer de roi; 1238 Jehan Cor régis; 1268 Jehan Cuer de roi, Atrecht(NCJ).
|
FD |
Cœurderoi |
-roy. 13e-14e s. «Cuer de rei» Livre-Eu ; surnom : fr. cœur de roi, glosé parfois par ‘amant’ (RIO 12, 212, cf. BTD 36, 262); l’angl. corduroi (de fr. corde de roi) signifie ‘velours côtelé’ (cf. les remarques de E. Renard, BTD 26, 258).
|
JG |
Cœurnelle |
Proven. ,,Cornouiller » (Dial.). Caract. de propriété. N° 241.
|
EV |
Coeurnelle |
zie Cornélius.
|
FD |
Coevoet |
Coeymans. V. Koe.
|
EV |
Coevoet(s) |
zie Koevoet(s).
|
FD |
Coevorden, van |
1. PlN Coevorden (D). 1269 meister Arnout dien men heet van Covorden, Breda (CG); 1534 Jan van Coevoerden, Zwolle-Aw. (vader van) 1584 Reynier van Coevoorden, Aw. (AP, AB). Vancouver (Canada) werd in 1792 verkend door Georges Vancouver, die afstamt van Van Coevoorden (PDB).- 2. PlN Koevoort in At. (VB). 1366 Henrico de Couvert, Diest (C. BAERT); 146 e. Janne vander Coevoert; 1368 Godefroit de Coevort, At. (CHA).
|
FD |
Coeyer(e), de |
de Coeijer, de Coëyer, de Coyer, Coyere, de Koeyer, Koeyers: Mnl. BerN co(o)yer: eendenhouder, die de eenden in de kooi opsluit. Vgl. Kooyman. 1312 Woitijn de Koyere van Athinchove, Oud. (CG); 1348 domum Willermi Coyere, Ktr. (DEBR. 1971); 1362 van Willemme de Koyere, Cent (GSB).
|
FD |
Coeyghem, van |
van Coyghem: PlN Kooigem (WV). 1202 Lamberti de Coienghem, Har.; 1382 van Janne van Coeyghem, Kooigem (DEBR. 1980, 1970).
|
FD |
Coeyman(s) |
zie Kooyman.
|
FD |
Coeymans |
cf. Koeyman(s).
|
JG |
Coezijn |
zie Kozijns.
|
FD |
Coffar |
Coffin, -yn, Coffineau. 1344 «Gode-frois Cofïineas … de Petit Axh» Liège (BTD 36, 263), 1534 «del tenure qui fut Coffart L’host» Tamines; var. de Goffar(d), Goffin, -ineau.
|
JG |
Coffard |
-art, zie Govaert(s).
|
FD |
Coffe |
Cofman. Profess. Coffe, .paquet ». N. de tonnelier.
|
EV |
Coffernils |
zie Coffineau.
|
FD |
Coffez |
-é, -ey, C(o)uffez: Patr. < Goffet, dim. van Godefroid. Vgl. Goffin = Coffin.
|
FD |
Coffigniez |
Coffinier: 1. Lees Coffi(g)net, dim. van Coffin. – 2. Evtl. BerN Coffinier: mandenvlechter, verkoper van korven (DNF).
|
FD |
Coffigniez |
Profess. Fabric. de cuffins. N° 131.
|
EV |
Coffin |
Coffyn, zie Goffin.
|
FD |
Coffineau |
Coffernils: Patr. < Coffinel, dim. van Coffin. 1323 Goffino dicto Cuffeneal = Goffmus dictus Cuffeneas, Petit-Axhe (CSP); 1703 Adrianus Cofferniels, Halle (CALUWAERTS).
|
FD |
Coffo |
zie Gouffaux.
|
FD |
Coge, (de) |
zie Cogghe.
|
FD |
Cogels |
cf. Kogels.
|
JG |
Cogels |
zie Kogels.
|
FD |
Cogen |
cf. Cogge (ci-dessous).
|
JG |
Cog–en |
-et, -an, -els. V. GOD (Gok).
|
EV |
Coget |
-ez, -é(e), Couget, -é: Dim. van Cogge (DNF).
|
FD |
Cogg(h)e |
Cogen, Cogh(en), (de) Cog(h)e, Kog(ge): 1. Mnl. coge: pest, besmettelijke ziekte. BN. Vgl. Lantsoght, Crampe. 1281 Hannin Coge, Ruiselede (HAES.); 1299 Christianus dictus Coghe carnifex, Diest (OATII); 1321 Willems Coghen, Diest (CLAES1986,13); 1398 Joes Coghe = 1396 van Joes den Coghe, Oostrozebeke (DEBR. 1970). – 2. Mnl. cogge: breed platrond schip, oorlogs-, koopvaardij- of konvooischip. BerBN van de schipper of huisnaam (b.v. in Cent, Brugge). 1277 Tideman Koggemester, Rostock; 1324 Eggert Kogge, Liibeck (NN); 1336 van Betten van den Coghescipe, Cent (RSGI); 1416 Claes Coggemans kinderen, A’dam (NHC).
|
FD |
Cogge |
Cogghe, Coghe, Cogen, Kog, Kogge. Surnom: soit moy. néerl. coge ‘peste, maladie contagieuse’, soit moy. néerl. cogge, sorte de bateau [FD].
|
JG |
Cogn- |
Coign- -eau(x), -iaux, -ie, -ioul. V. CON.
|
EV |
Cognard |
Coignard, au génitif néerl.: Coen-jaerts, Conjaerts. 14e s. «Gerart Coignart» Picardie; dérivé en -ard de l’anc. fr. coignier ‘heurter, frapper’ [FD].
|
JG |
Cognard |
Coignard, Congnard, Coëgna(e)rts, Ceugnart, Conjaerts, -aarts, -ers, Coenjaerts, Conyard, Gougnart, -ard, Goignard: 1. Afl. van Ofr. coignier. stoten, slaan. BN. 146 e. Gerart Coignart (MORLET). – 2. Patr. < Col(i)gnard; vgl. Colgnet i.v. Colinet. 1429 Cognart de Moch, Stavelot (ASM II). – 3. Var. van Caignaert.
|
FD |
Cogneau |
Cogneaux, Cougneau, Coignau, -eau, Cogniaux, Cogniat (forme nam.). 1319 «Hugo Coniaus» Boussu-en-Fagne, 1449 «Jehan Cogneau» AidesNamur, 1721 «Jacque Cogniaux», «Jean Cogniau» Surice; surnom: anc. fr. cognel ‘coin (à fendre)’, aussi ‘gâteau en forme de coin’, dimin. de coin.
|
JG |
Cogneau(x) |
-(i)aux, -aut, -iat, zie Coignau.
|
FD |
Cognée |
1. Profess. (Bûcheron qui manie la) cognée. N° 131. — 2. Proven. Cognelée (Loc.).
|
EV |
Cognet |
Cognez, cf. Cougnet.
|
JG |
Cogniat |
cf. Cogneau(x), -iaux.
|
JG |
Cognie |
zie Coigne.
|
FD |
Cognioul |
Coignoul, Ouoniou: BN W. cognoûle: kornoelje (HERB.). 1385 Johanne dicto Conjoel; 1398 Symonis Conioels, Tg. (TYTGAT).
|
FD |
Cognioul |
Quoniou. 1350 «Willaume Cognoul deTongres» FiefsLiège, 1670 «François Cognoul» BourgNamur ; probabl. de la famille de l’anthrop. d’origine germ. Cuno (Fôrst. 378); ou bien var. de Coignoul.
|
JG |
Cognon |
zie Cugnion.
|
FD |
Cohen |
Cahen. Nom israélite, qui désignait une caste sacerdotale. Cf. aussi Kaan, Kahn.
|
JG |
Cohen |
Cohn, Koh(e)n, Cah(e)n, Cahan, Kahn, Kahan(e), -ana: Joodse naam van een priesterkaste.
|
FD |
Coheur |
Afl. van W. cohe: tak; coh(e)ure: snoeisel, het snoeien. FN voor een snoeier. 1593 Jehan le Hochur; 1600 Jean le Keux dit Couxheur; 1626 Gérard le Keu dit Koxheur, Crisnée (VW1976, 87-9).
|
FD |
Coheur |
Car. mor. Cohe, ,,Baguette ». N. de cogneur, batailleur. Cohe ,,Branche » (Malmédy).
|
EV |
Coheur |
w. Coheur (avec œ bref). 1593 «Jehan le hochur», 1600 «Jean Le Keux dit Coux-heur», 1601 «Johan Kochur» Crisnée; probabl. dérivé en lat. -ura (w. -eure) de w. cohe ‘branche’. – Bibliogr. : J. Herbillon, Coheur, NF hesbignon, DBR 6, 1947, 27, et Le NF Coheur: une palinodie, VW 50, 1976, 87-89.
|
JG |
Cohid- |
-an, -on. V. Cardan, Cardon.
|
EV |
Cohn |
1. D. Patr. Kohn = Koen. – 2. Zie Cohen.
|
FD |
Cohnen |
zie Koen.
|
FD |
Cohrs |
Cöhrs, Coërs: Patr. D. FN Kohrs, gen. van Kohrt, Koenraad.
|
FD |
Cohsmann |
zie Kosman.
|
FD |
Cohy |
1728 «Norbert Cohy», 1765 «Henri Cohy» Aublain; surnom: w. co(h)i ‘coffin (de faucheur)’FEW 2, 1256b.
|
JG |
Cohy |
Cowie: Fr. FN Coyer, -ez, W. co(h)t: slijpsteenbakje (voor zeis) (DNF, J.G.). BerBN.
|
FD |
Cohy |
Proven. Dép. Saive.
|
EV |
Coia |
zie Coja(n).
|
FD |
Coib(i)on |
zie Corbion.
|
FD |
Coibion |
Quoibion, cf. Corbion.
|
JG |
Coibion |
V. Corbion. N° 79.
|
EV |
Coiffard |
Afl. van Ofr. coife: hoofddeksel. Ofr. coifart: maker, verkoper, drager van hoofddeksels. Vgl. Cappaert.
|
FD |
Coiffard |
Car. mor. Homme né coiffé (Suff. péjor.), chançard.
|
EV |
Coign- |
cf. aussi Cogn-.
|
JG |
Coignard |
zie Cognard.
|
FD |
Coignau |
-eau, Cogneau(x), -iau(x), -iat, -aut, -aux, Cougneau, Quignaux: Dirn. van Ofr. coing: hoek. 1319 Hugo Coniaus, Boussu-en-Fagne (HERB.).
|
FD |
Coigne |
-et, -é, -(i)ez, Coognies, Ceugn(i)et, -iez, Coeugn(i)et, Cougnet, Cognie, Coi(s)ne, Coinne, Coyn{ni)e, Coeny(e), -ije, Co(u)nye, Couneye, Cugny, Cugnet, Cuign(i)et, -(i)ez, Ceuignet, Coeugriet, Cuingnet, Ouignet, Ouiniet, Cuinie(z), -ié, Kygnée, -ee, Kinnie, Kinjet, Kinget: 1. Ofr. coing: hoek; dim. coignet. Volgens DNF een hak of bijl en dus BerBN van de houthakker. 1257 Maroie Cuignete, Atrecht (NCJ); 1305 Jehans Koigne = 1304 Jehan Coingne; 1326 Lambert Quungne, Ip. (BEELE); 1380 Jehan Coignet, Laon (MORLET); 1397 Pieter Quingnet, Ktr. (ARA, SR 2iv°); 1711J. B. Coigne = J.B. Coenije, Leke (VS1976,106); 1731 Ant. Kygnet, Koudekerke (VERGR. 1972,52). – 2. Sommige namen kunnen var. zijn van Caignet.
|
FD |
Coigné |
-et, -ez. Surnom: anc. fr. coignet ‘coin (à fendre), petite cognée’ ; comp. Cougnet, Cognet.
|
JG |
Coignon |
1582 «Fiacre Coignon» BourgNamur; nom d’origine: Cornillon, w. cwègnon, à Liège et à Ougrée-Seraing (Lg).
|
JG |
Coignon |
zie Cugnion.
|
FD |
Coignoul |
1589 «Nicolas de Coignoulle» BourgNamur; w. liég. cognoùle, w. nam. cwagnoûle ‘cornouille (fruit du cornouiller)’ FEW 2, 1205b, qui en namurois peut avoir le sens fig. de lourdaud. – Cf. aussi Cognioul.
|
JG |
Coignoul |
zie Cognioul.
|
FD |
Coilden, van der |
zie van Coillie.
|
FD |
Coilin |
V. WAHL.
|
EV |
Coilin |
zie Quellin.
|
FD |
Coille |
1279-81 «Henekars Coilles» Comptes-Mons, 1283 «Avezoete de Coille» Dettes-Ypres, 1356-58 «Coilles Lankart» PolyptAth, 1426 «Coille de Villers» TailleSoignies; surnom: w. coye ‘testicule’ ou plutôt anc. fr. cueille, queille < du lat. vulg. *collia ‘colline’, d’où les NF néerl. Van Coillie, Vercoullie. Cependant, dans les mentions athoise et sonégienne, Coille(s) est manifestement en fonction de prénom.
|
JG |
Coillie, van |
van Coil(l)e, Coille, van Coëllie, van Coeillie, van Co(u)llie, van Couill(i)e, van der Ceuille, van der Koille, van der Colle, van der Co(i)lden, van der Coelden, Vercoille, Vercouill(i)e, Vercoullie, Verkouille, Verkolje: PlN in Oostnieuwkerke: 1187 Colia, 1202 Coilge (TW). Rom. collia < collis: heuvel. Coilde is Ovl. (DEBR. 1985). 1266 Jehans de Quoille = 1275 Jehan de Coille; 1280 Lambertus de Coilge, Ip. (DF VIII, BEELE); 1425 Hannin van Coolge = H. van Coellgen = van Coelderen = van Coelge = van Coille, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
coin |
,,Endroit écarté ». Dial.: Coigne. Cointe (,,Faubourg »). Proven. Coine, Lecoin, Delcoigne. V. Cornet.
|
EV |
Coin(n)e |
zie Coigne.
|
FD |
Coinchelin |
Proven. Dimin. de Cancel, ,,Grille, clôture ». Caract. d’une propriété.
|
EV |
Coindre |
zie Lecointe.
|
FD |
Coine |
V. CON, Coin et Cornet.
|
EV |
Coinne |
Coisne. Probabl. var. du nom Cosme, Côme (cf. K. Varty, Le Jeu de Robin et Marion par Adam de la Halle, 1960, 134) [MH]. En Wallonie, le NF Coinne pourrait représenter le w. cwane, cwène ‘corne’, mais c’est moins vraisemblable.
|
JG |
Coint(r)e |
zie Lecointe.
|
FD |
Cointe |
1296 «Engerrans Cointe» ImpôtArtois; surnom: anc. fr. comte ‘qui connaît bien qqch, qui est expert; rusé’, ‘joli, agréable’ FEW 2, 843a, cf. Lecoint(r)e. Aussi nom d’origine: Cointe, à Liège.
|
JG |
Cointrel |
-eau: BN Ofr. cointerel: ijdel, behaagziek, koket, galant. 1206 Hue Cointerel de Viena, Atrecht (NCJ); 1281 Bauduin Cointerel = 1282 Cointeriaus, Montreuil (CMM); 1330 Jakemars Cointreaus, Luik (SLLIII).
|
FD |
Coipel |
BerBN Ofr. coispel: gesp. Vgl. Beuckels. 1267 Mahius Coispiaus, Biautris li Coispiele, Herchies; 1279 Ernouls li Coispeliers, Dk. (J.G.).
|
FD |
Coipel |
Coispel. 1250-80 «Coipel» Provins, 1267 «Mahius Coispiaus» CensHerchies, 1273-80 «Ernous as Coispeaus» Frieden-Tournai, 1362-63 «Jakemars Coispiaus» PolyptAth; surnom: anc. fr. coispel ‘boucle de ceinture, ardillon’ FEW 2, 1593b. m Forme fém. : «Biautris li Coispiele», «Sainte Coispiele» CensHerchies. « Dérivé en -ier: 1279-80 «Emouls li Cois-peliers» RegToumai.
|
JG |
Coirbay |
cf. Corbay(e).
|
JG |
Coirbay |
V. Corbais. N° 79.
|
EV |
Coirbay |
zie Corbay(e).
|
FD |
Coisman |
Coysman. Var. de Co(o)semans, dérivé en -man de kozen ‘bavarder, flatter, cajoler’.
|
JG |
Coisman(s) |
zie Cosemans.
|
FD |
Coisne |
cf. Coinne.
|
JG |
Coisne |
zie Coigne.
|
FD |
Coispel |
cf. Coipel.
|
JG |
Coja(n) |
Cojean, Coia, Coïa: Bretons Cojan: oude Jan (DAUZAT) of Cojen: jonge stier (DNF)?
|
FD |
Cok |
cf. Cock.
|
JG |
Cok, (de) |
zie (de) Kok.
|
FD |
Cokaerts |
zie Cockart.
|
FD |
Cokaiko |
Cokaikô, cf. Cockaicko.
|
JG |
Cokaiko |
-ô, Cockaicko, Cocaiko, Kokaiko: PlN in Profondvaux en Saive (LU): klanknabootsing van het hanengekraai.
|
FD |
Cokaiko |
Proven. ,,Vallée (Coo) du petit coq ».
|
EV |
Cokaiko |
Proven. Dép. Parfondvaux et Saives.
|
EV |
Cokedey |
zie Coquidez.
|
FD |
Cokelaer |
-ère, Coquelaere, Keukelaer, -aère, -aire, -eire, -ier, Kokelaere, etc. 1378 «Pe-trus Kokelare» = 1393 «Piètre den Keukelare» Courtrai; surnom: moy. néerl. cokelare ‘magicien, jongleur’ [FD] ; cf. aussi Deceukeleer, De Keukelaere, -ère, etc. et Cuyk(s).
|
JG |
Cokelaer(e) |
zie de Keukelaere.
|
FD |
Cokelberg |
-bergh(s), zie (van) Koekelbergh.
|
FD |
Cokelbergh(s) |
V. Koek.
|
EV |
Cokele |
Code. Var. de Coquelin [FD].
|
JG |
Cokelé |
V. Coq. Cokkaerts. V. Koek.
|
EV |
Cokele, (de) |
zie Coquelin.
|
FD |
Coker(e), (de) |
zie de Koker.
|
FD |
Cokkaerts |
zie Cockart.
|
FD |
Cokkelbergh |
zie (van) Koekelberg(h).
|
FD |
Cokl |
zie Coquelin.
|
FD |
Coksay |
Dérivé en -icellu de coq, cf. aussi w. liég. cok’ser ‘crételer (se dit des poules)’ DL 156b.
|
JG |
Coksay |
LU W. dim. (< -icel) van Coq: haan (J.G.). Vgl. Haantjes Col: 1. Zie Kool(e). – 2. BN. Mnl. col(le): witte plek op het voorhoofd van paard of rund. 1267 Lambinus Col, Ip. (BEELE).
|
FD |
Col |
1291 «Nicholes Col» DettesYpres, 1491 «Andrye Col» CartCouvin, 1603 «Léonard Col» Cerfontaine; soit surnom: anc. fr. col ‘cou’, cf. 1280 «relicta Johannis Ion col» Po-lyptLiège, 1290-91 «Willon Col Rostit» ComptesMons, 1365 «Jehan Col de Coutiaul parmentier des vieswariers», 1533 «Jehan Bon Col» BourgNamur, soit du thème de Nicolas (ci-dessous).
|
JG |
COL |
Racine germanique latinisée, ayant servi à former des N. de baptême (Dérivée de WAHL ou de WOLF. V. ces mots). I. N. simples. Col(le), Kaul, Koll, Coel, Col(le)man(t), Co(els, Cools;- Col(l)-, Cool-, Kaul- -on(s). II. N. simples avec suffixes. C.- -etto, -otto, -ek(in); -ik, -az, -es(son) : Col(l)- -et(te), -ot, -quet, Kulkens, Coll- -ige, -iche, -as, -assin, -es(son), -son, -ys. C.- -in(on), -tng : Col(l)- -in(et), -inez, -eyns, -inson, -ignon;- Col-Kul- -ing(s), -inckx. III. N. composés. C.-and : Collaens. C.-badu (bak) : Col- -bach, -back. C.-bald : Coubaux. C.-bard, -brand : Col- -bert, -paert, -pé, -pin, -brant. C.-hard: Col(l)- -a(e)rt, -ard(yn).
C.-bari : Coll-, Caul-, Couill- -ier. C.-hrod : Colruyt. C.-mod (-mund) : Col(e)mont(s). C.-wald : Co(u)l- -eau, -aut. C.-ward : Colwaert.
|
EV |
Col- |
Thème, avec aphérèse, de Nicolas, cf. aussi le thème parallèle Coll-. » Simple: Cola, Colas, Colaes (forme néerl.). 1289 «Cola Couterie» CensNamur, 1450 «Johan Cola del Vaulx» CoutStavelot, 1667 «Jean Cola» Houdremont. — Avec -s prononcé: Colasse; dimin.: Colassin. 1640 «Godefroid Colassin», 1682 «Jacques Col-lasin» BourgNamur. • Dérivés: Colard, Colart. 1302 «Willaume Roulart fil Colin Colart» LoiTournai, 14e s. «Nicolas dit Colard délie Porte» BodyNP-Liège; Colaers, -aerts, Cuylaerts (formes néerl.). – Colarte (forme fém.). – Colau, -aux, Coleau, -eaux [aussi w. colau ‘pigeon’?]. 1382 «Colaus le Coderliers» Leers-et-Fosteau, 1616 «Jean Collaux» BourgNamur. – Colet. 1303 «Colet lordehaire de Sclachiens», 1340 «Colet fil jadis Coleron» AnthrLiège, 1472 «Colet le Parmentier» DénChiny, 1510 «Baldewin Coley» GuillLiège, 1598 «Fran-chois Colet» ComptesNivelles. – Colette. 1274 «Colettes d’Odoir» CartValDieu, 1280-81 «Colette li amie Malet de Mons» RegTournai, 1356-58 «Estiévenars Colette» PolyptAth, 1544 «Johan Colette» DénSta-velotMy. – Colin, Colyn (forme néerl.). 1315-16 «Colin le Ribaut» ComptesMons, 1472 «Colin Mihoingne» DénChiny, «Jehan Colin Ydelat» DénLaroche, 1533 «Josse Colin» BourgNamur, 1561 «Pierra Colin mendiant» DénFlorenville. – Coline. 1280-81 «Gilles de Jenec li fius Coline» RegTournai, 1350 «Coline de Clermon» CartValDieu. – Colinet. 1349 «Colchon fil Colinet» AnthrLiège, 1449 «Colinet le falconier» AidesNamur, 1472 «Fransoy Colinet» Montquintin. – Colignon. 1289 «Colignons li Prophètes» CensNamur, 14e s. «Nicolas dit Colignon de Marchin» BodyNPLiège, 1472 «Colignon Jolly Boix» DénVirton, 1472 «Colingnon Crochet», «le grant Colignon», «Anthonne Colignon» DénLaroche. – Colinia. 1294 «Coliniaus de Rivière» CensNamur. – Colienne. Cf. 1276 «Coliens» CartValDieu. – Colot. 1731 «François Coloz» Dorinne. – Cf. aussi Colson.
|
JG |
Col(l)as |
1. V. Nicolas et COL. — 2. Proven. Dép. Les tailles.
|
EV |
Col(l)ige |
Coliche, Coulisse, Collège, Cal(l)ège: Patr. Afl, van VN Nicolas (HERB.). 1393 Mahieu Colice, Dk. (TdT).
|
FD |
Col(l)omb(in) |
N. de bapt. Evocation de la Colombe de la Pentecôte (Comp. : Noël, Pâques, Olivier, évocations de la vie du Christ).
|
EV |
Cola |
zie Colaes, Collaert(s).
|
FD |
Coladant |
Door suffixverwisseling < Coladon < Colardon, vleivorm van Colard. Vgl. Ladon.
|
FD |
Colaert |
-ae(r)s, zie Collaerts.
|
FD |
Colaes |
Cola(se), Collache, Collage, de Colage, Collasse, Cola, Colla(s), Col(l)assin: Patr. 1. Korte vormen van Nicolaes, Nicola(s). Colassin is een vleivorm. ±1300 Colache, Bapaume; Pieres Colaisse, St-Hilaire (BOUGARD); 1394 Jan Colaes, Aarts. (MAR. II); 1684 F.L. Collage, Cent (MUL VII). – 2. Colaes eveneens < Colaers (Midd. 1975,106).
|
FD |
Colagiovanni |
Colaianni, -janni: It. dubbel Patr. Nicolaas + Johannes.
|
FD |
Colaiacovo |
It. dubbel Patr. Nicolaas+Jakob.
|
FD |
Colanbeen |
zie Colombier.
|
FD |
Colangelo |
It. dubbel Patr. Nicolaus + Angélus.
|
FD |
Colans |
Collant, -and: Patr. Germ. VN kun-land ‘geslacht-land’: Gunlant (MORLET I)?
|
FD |
Colant |
Surnom: part. prés, de l’anc. fr. coler ‘accoler, embrasser’ FEW 2, 912-3.
|
JG |
Colantoni(o) |
It. dubbel Patr. Nicolaus + Antonius.
|
FD |
Colar(d) |
-art, zie Collaerts.
|
FD |
Colard |
cf. Col-.
|
JG |
Colard, van |
Wsch. het Patr. Collard met secundair vz. De PlN Kolaard in Gistel (WV) of Collard in Geldenaken (WB) is wsch. de FN zelf.
|
FD |
Colardin |
-yn, -ijn, Collardin: Patr. Vleivorm van Nikolaas, met dubbel suffix -ard-in.
|
FD |
Colaris |
cf. Collaris.
|
JG |
Colaris |
Collaris, -ro: Latinisering van Collard? Of It. vorm?
|
FD |
Colart |
Colarte, cf. Col-.
|
JG |
Colas(se) |
Colassin, zie Colaes.
|
FD |
Colau(t) |
-(e)au(x), Colleau(x), -(i)aux, -ay: Patr. < Collel, dim. van VN Nicolas. 1400 Steven Colaux, Tv. (BERDEN).
|
FD |
Colbach |
Colback, Colbag, Colbecq: PlN Colpach (GH) of Kollbach (BW,BEI).
|
FD |
Colback |
Colbacq. Surnom: fr. colback (coiffure) FEW 19, 83a.
|
JG |
Colbert |
-bers, Collebert: Rom. vorm van Germ. VN: 8de e. Colobert; 1066 Colbert (REANEY). 1365 Colbiers Ménestrels, Bergen (DE COCK).
|
FD |
Colbert, van |
zie van Calenberghe.
|
FD |
Colbran(d)t |
zie Koolbrant.
|
FD |
Colbrant |
1426 «veve Collebrant Anthoine» TailleSoignies; nom issu de l’anthrop. germ. cold-brant ou bien forme réduite du nom de métier kolenbrander ‘charbonnier’.
|
JG |
Colçoulle |
cf. Colsoule.
|
JG |
Colden, van der |
zie van Coillie.
|
FD |
Coldenhoff |
PlN Coldenhove (G).
|
FD |
Colders |
Coldre: Mnl. colre: ringkraag (Fr. collier), kolder, kuras. BN of BerBN.
|
FD |
Colditz |
PlN bij Leipzig (S).
|
FD |
Cole |
cf. Cool(s).
|
JG |
Cole |
zie Koole.
|
FD |
Colé |
zie Colet.
|
FD |
Coleau(x) |
zie Colaut.
|
FD |
Colebrant(s) |
zie Koolbrant.
|
FD |
Colebunders |
zie Corenwinder.
|
FD |
Coleille |
cf. Collée, Colleie.
|
JG |
Coleille |
Spelling voor Coleye.
|
FD |
Colein |
zie Colin(s).
|
FD |
Coleman(s) |
zie Colman(s).
|
FD |
Colembie(r) |
zie Colombier.
|
FD |
Colemont |
Colémont, Colmont, Coelraont, Coulmont, Colemonts. Nom d’origine: Co(e)lmont, à Overrepen (Lb), etc., ou bien NL situé dans le Hainaut, cf. 1387 «Piérart de Collemont» Tournai.
|
JG |
Colemont(s) |
-mons, zie Coelmont.
|
FD |
Colen |
cf. Koolen, Kolen.
|
JG |
Colen(s) |
zie Koolen.
|
FD |
Colen, van |
zie van Keulen.
|
FD |
Colenberghe, van |
zie van Koolbergen.
|
FD |
Colenbie(r) |
zie Colombier.
|
FD |
Colenbrander |
zie Kolenbrander.
|
FD |
Colenbunders |
zie Corenwinder.
|
FD |
Coléry |
1289 «Coleris» CensNamur, 1449 «Jehan Colery» AidesNamur; p.-è. var. de Colaris; moins probable, anc. fr. collerie ‘bons tours, joyeusetés’ Gdf 2, 183, comme surnom d’amuseur, de jongleur [MH].
|
JG |
Coléry |
Col(l)ery: Patr. < Nicolas? 1289 Coleris; 1449 Jehan Coléry, Namen (J.G.).
|
FD |
Coles |
Colles, Col(l)ès: Patr. Verkort < Nikolaus.
|
FD |
Colet |
Colette, cf. Col-.
|
JG |
Colet |
-é, -ette, -ey(e), -eille, Collet(te), -é(e), -ee, -ez, -eit, -ey(e), Kollee, -é, Coulet, Coulleit, Culée: Patr. Dim. (Metr. -ette) van HN Nicolas. 1332 Coletto filio quondam Nicolai, Luik (RENARD 235); 1350 Franco Collet, Kh. (DEKEYSER); 1424 Collet fils Collar; Nicolas dit Colette Comhaere, Luik (BODY104).
|
FD |
Coletti |
-et(t)o: It. dira, van HN Nicolaus.
|
FD |
Coley |
Colley(e), -eije: Patr. < HN Nikolaus. 1. Zie Colet. – 2. Uit Colai (Nikolaai): 1357 Nycholay filio Kolay,Tn. (ROEL. 1951,15); ±1400 Nicolas dit Colai, Luik (BODY 103). – 3. Afl. met suffix -ei/-oi (BACH 1,128). 1352 Gillis Colley (verwant met) 1369 Jhan Colloys huus, Ktr.; 1398 Hugue Colei; 1370 Jhan Colloy, Desselgem (DEBR. 1970).
|
FD |
Coleyn |
zie Colin(s).
|
FD |
Colfma(e)(c)ker, de |
Covemaeker, -ma(e)cker: BerN van de maker van kolven, knotsen, knuppels. Vgl. Colfs. De vorm cove < Wvl. uitspr. van kolve. 1446 Claes Reyners Colffmakers, Haarlem (NHC); 1478 Johannes de Colvemakere, Morin. dioc. (MULII); 1689 Jacques de Colfvemaecker; 1685 Alexander Covemaeker, Boezinge (Midd. 1973,347-8).
|
FD |
Colfmaeker |
-aecker, Covemaeker, -aecker. Nom de profession: moy. néerl. colfmaker ‘fabricant de crosses’ [FD], cf. aussi De Colfmaeker.
|
JG |
Colfs |
Kolf(f): 1. Mnl. colve: kolf, knuppel, knots. BerBN voor de kolfdrager, een klovenier. Vgl. De Colvenare. – 2. BerBN voor de kolvenmaker. Zie De Colfmaecker. – 3. Overdrachtelijke BN voor een dikke kerel, een lomperd. 1280 Andréas Colve; 1281 Johannes Colve, Ip. (BEELE). – 4. Huisnaam. Wouter Colf (1550), stamvader van het geslacht Kolff, woonde in Nijmegen in ‘De Drie Colven’ (MEERTENS 1941,112). Er was ook een huis ‘De Colve’ in Bg. (WYFFELS).
|
FD |
Colfs |
Profess. ou occupation. Kolf, ,,Crosse ». Fabric. de crosses ou joueur de crosse.
|
EV |
Colhoven |
Verspreide PlN Koolhof. 1211 Colhof, St.-Omaars (TW). 1299 Waltero ex Colehove; 1316 Jan Coelhof; 1339 Jan van den Coolhove, Bg.; 1387 Piéronne de le Coolhove, Pitgam (DF VIII).
|
FD |
Colichard |
Collesaer. Proven. ,,Es-sart du sieur Collin » (Colinsart, Dép. Sauvenière).
|
EV |
Coliche |
1393 «Mahieu Colice» Tournai, 1444 «Willem Couliche», 1449 «Baudechon Coliche» AidesNamur, 1508 «Collo Colice» Maredret, 1544 «Lambert Coliche» Surice, etc. (cf. WG2005, 179), 1558 «Michiel Colice» Surice, 1632 «Remacle Colliche» Dinant, 1650 «Jean Coliche» Olloy; probabl. dérivé du thème Col- de Colin, etc., et pour le suffixe -iche, comp. Lambiche. Cf. aussi Collige, Colige.
|
JG |
Coliche |
-ige, zie Collige.
|
FD |
Colicis |
Var. de Calicis ?
|
JG |
Colicis |
zie Calliste.
|
FD |
Colienne |
Collienne: Patr. Afl. van HN Nicolaus. De vrl. uitgang -ienne verschijnt pas op het eind van de ise e. 146 e. Collien de Ville; 156 e. Collienne dit le Foyeur, Aywaille; 1502 Colienne le Radde, Ans (HERB.,PSR4o).
|
FD |
Colier |
-ie(z), zie Collier(s).
|
FD |
Colige |
cf. Collige.
|
JG |
Colignon |
cf. Col-.
|
JG |
Colignon |
zie Collignon.
|
FD |
Colin |
Colinet, etc., cf. Col-.
|
JG |
Colin(s) |
Collin(s), Kolins, Kollin, Câlin, Colis, Colling(s), -inge, Coling, Colijn(s), Col(l)yn(s), Collijn(s), Colein, Col(l)eyn, Collijs, Collys, Kolyn: Afl. van HN Nikolaus. 1268 Hankin Colin, Ip. (BEELE); 1379 Calle Colins, Ktr. (DEBR. 1970); 1495 Willem Colenssen = 1496 W. Colijnssen, Kh. (DEKEYSER).
|
FD |
Colina |
Colnard, Colinia, Calingaert: Patr. Coli(g)nard < Colin < Nicolas. Vgl. Colinet.
|
FD |
Colinet |
-ez, Collinet, -ez, Colnet: Patr. Dim. van Colin, vleivorm van VN Nicolas. Vgl. Colins. ±1400 Nicolas dit Colinet de Brimen; Colinet fils Colin, Luik (BODY 105); 1395 Colin dit Colgnet de Scaltin, Stavelot (ASM II).
|
FD |
Colinge |
Collinge, w. Colinche. 1310-22 «Piere Bierghe de Collenges bourgois de Bour-goingne» ComptesMons, 1319 «Piere Bierges de Collenges» ComptesMons; NF attesté à Abée-Scry et Clavier dès 1663 (GeneaNet); probabl. nom d’origine [sans doute à situer en France, en Bourgogne?] plutôt que dérivé de Nicolas. – Bibliogr. : Edgar-Paul Colinge, Matériaux pour une généalogie Collinge ou Colinge, Québec, 98 p.
|
JG |
Colinon |
zie Collignon.
|
FD |
Colinvaux |
1780 «Pierre Colinvaux» Charleroi; nom d’origine: Golinvaux, 1220 «Colenvaz», à Ciney, cf. Golenvaux, etc.
|
JG |
Colinvaux |
PlN Gol(l)invaux in Ciney en Dorinne (N).
|
FD |
Colje |
zie Collier(s).
|
FD |
Coljon |
Fr. couillon: teelbal.
|
FD |
Coljon |
Var. de Colson.
|
JG |
Coll |
zie Koole.
|
FD |
Coll- |
Thème, avec aphérèse de Nicolas, cf. aussi le thème parallèle Col-. • Simples: Colle. 1311-12 «Maroie de Mevin femme Colle de Mevin» ComptesMons, 1338 «Colle Boisar» Thuin, 1356-58 «Colars Colle», «Colle veve de Colart Gillebert» PolyptAth, 1543 «Colle le Blon» Ladeuze. – Colla, Collas. 1528 «Colla la Fournye» DénVirton, 1575 «Colla Jean Wirot», «Jehan Colla» Arbrefontaine, 1659 «Collas Colla Meurice», «Collas Jardin» DénSalm, 1721 «Collas le Gros» La Gleize. • Dérivés : Collard [24e NF le plus fréquent en Wallonie, surtout en prov. de Liège, de Namur et de Luxembourg], Collart. 1340 «messire Collard de Boumale» St-Hubert, 1353 «Hane Collard lour frère de Bovengnis-tier» CartValBenoît, 1373 «Collar» Leignon, 1522 «Jehan Collard d’Olneyx» CoutStavelot, 1620 «Paul Colart (de Sedan)» émigré en Suède; forme néerl.: Collaerts (forme néerl.); dimin. : Collardin. 1422 «Collardin Fleron» Châtelet, 1791 «François Servais dit Collardin» Montegnée. Cf. aussi Collaris. –Colleau. Cf. Colaux, Coleau. – Colles, Collés. 1358-59 «Collés Lankart» = 1356-58 «Colilles Lankart» PolyptAth. – Collet. 1310-11 «Jakemin Collet» ComptesMons, 1472 «Collet Worot» Arbrefontaine, 1561 «Jehan Collet» Bihain, 16e s. «Collo Collet» Châtelet. – Colleté, Collette. 1301 «Collette vil-licus» CartValDieu, 1335 «Collettes del Cres-cant» GuillLiège, 1365 «Jehan Colleté chave-tier» TailleMons, 1552 «Collette Belle en lœil» SubsidesNamur, 1629 «Gile et Jean Collette alias le Christien» La Gleize. – Col-lienne, Colienne (suffixe -ien ou -iène). 15e s. «Collienne, dit le Foyeur» Aywaille, 1502 «Colienne le Radde» échevin d’Ans (cf. JH, NFmalmédiens, 40). – Collignon, Collin-gnon. 1472 «Collignon Mittainne» DénVirton, «Jehan le filz Collignon de Gieve» DénLaroche, 1541 «Jehan grand Collingnon» DénFlorenville, 1625 «Jean Rogissar dict Collignon» NPLouette. – Collin, Collins, Collyns (forme néerl.), Colling, Collings (formes all.). 1367 «Colinz filz Starquez» Rahier, 1382 «Collins de Mons» Schaltin, 1464 «Collet Johan Collin» Wanne, 1603 «Pirlot Collin» BourgDinant. – Colline. 1518 «la veuve Jehan Colline» BourgNamur, 1551 «Lambier filz Colline Marnet» La Gleize. –Collinet. 1500 «Collinet Le Bourguignon», 1521 «Collinet de Possepot» BourgNamur, 1543 «Jaspar Johan Colline» CoutStavelot, 1571 «Collart Collinet» BourgNamur, 1627 «Gille Colinet» émigré en Suède. – Collo, Collô, Collot, Colloz. 1518 «Collo Le Vier-leu» BourgNamur, 1524 «Jennon la femme Collot» DénStavelotMy, 1564 «Jan le Monon dict Collo» Nalinnes, 1611 «Henry Collot» DénFlorenville, 1624 «Régissait Colloz dict Regnault Régissait» NPLouette. – Cf. aussi Colon, Collon.
|
JG |
Colla |
zie Collaert, Colaes.
|
FD |
Collache |
zie Colaes.
|
FD |
Colladet |
Patr. Dim. van Collard.
|
FD |
Collaert(s) |
Colaert, -ae(r)s, Colar(d), -a(rt), Collar(d), -a(rt),-aer(s), Coela(e)rt: Patr. Afl. van VN Nikolaas. 1307 Clais li Grise = Colars li Grise, Ip. (BEELE); 1354 Nycholaus dictus Coliin li fi Collart, Tn. (ROEL. 1951,14); 1368+ Colaert de Deurwaerdere = 1387 Clais den Duerwaerder, Bellegem (DEBR. 1970); 1374 Cholaert van Thonnelety = Collât de Tonellentin, Bs. (BLO VI); 1389 Gielijs Coylart, VB (BOLSEE); 1392 Nicole Bourgois = 1391 Colaerd Bourgois, Ktr.; 1398 Catheline Colars, Griele Coel, Hulste (DEBR. 1970,1958); ±1400 Nicolas dit Colard délie Porte, Luik (BODY 103); 1494 Colla d’Ama = 1526 Colar d’Amas (ASM II).
|
FD |
Collage |
-as, zie Colaes.
|
FD |
Collage |
Peut-être d’anc. fr. collage ‘droit que le seigneur lève sur les habitants qui ont des bœufs’ Gdf 2, 182 [MH], mais il s’agirait là d’un surnom très abstrait; sinon autre dérivé du thème Col- de Nicolas, cf. aussi 1426 «Piettre Collihage» TailleSoignies, 1512 «Col-lin Collagne» BourgNamur.
|
JG |
Colland |
-ant, zie Colans.
|
FD |
Collard |
-art, cf. Coll-.
|
JG |
Collardin |
zie Colardin.
|
FD |
Collaris |
Colaris. Sans doute génitif lat. irrégulier de Collard.
|
JG |
Collaris |
-ro, zie Colaris.
|
FD |
Collasse |
-assin, zie Colaes.
|
FD |
Collaux |
-ay, zie Colaut.
|
FD |
Colle |
-et(te), -ee, zie Colet.
|
FD |
Colle |
zie Kool(e).
|
FD |
Colle, van der |
zie van Coillie.
|
FD |
Colleau |
cf. Collaux.
|
JG |
Colleau(x) |
zie Colaut.
|
FD |
Collebert |
zie Colbert.
|
FD |
Collée |
Colleie, Colley, Colleye, Coleille. 1628 «M[âster] Colley» émigré en Suède; aphérèse de w. Nicolèye, forme w. liég. de Nicolas.
|
JG |
Collège |
zie Collige.
|
FD |
Colleit |
zie Colet.
|
FD |
Collem, van |
zie van Kollem.
|
FD |
Colleman |
cf. Cooleman.
|
JG |
Colleman(s) |
zie Colman(s).
|
FD |
Collen(s) |
zie Koolen.
|
FD |
Collenberg(he), van |
zie van Koolbergen.
|
FD |
Collery |
zie Coléry.
|
FD |
Colles |
zie Coles.
|
FD |
Collès |
cf. Coll-.
|
JG |
Collesaer |
zie Colsaerts.
|
FD |
Collesson |
zie Colson.
|
FD |
Collet |
Collette, Collienne, etc., cf. Coll-.
|
JG |
Collet(te) |
zie Colet.
|
FD |
Colleville |
PlN Colleville (Seine-Mar., Calvados).
|
FD |
Collewaert, (de) |
zie Callewaert.
|
FD |
Collewet |
zie Calvet.
|
FD |
Collewijn |
zie Koldewey.
|
FD |
Colley(e) |
zie Colet, Coley.
|
FD |
Colleye |
cf. Collée, Colleie.
|
JG |
Colleyn |
zie Colin(s).
|
FD |
Collez |
zie Colet.
|
FD |
Colliaux |
zie Colau(t).
|
FD |
Collie |
cf. Coulie.
|
JG |
Collie, van |
zie van Coillie.
|
FD |
Collienne |
zie Colienne.
|
FD |
Collier |
Nom de métier: sans doute anc. fr. colier ‘portefaix qui porte sur le cou’, cf. «des coliers et des browetiers» Gdf 2,182, le double // s’expliquant par l’influence de fr. collier [MH] ; sinon var. de Caulier et de Coulier.
|
JG |
Collier(s) |
Colli(e), Colie(r), -iez, Colje, Coulie(r), -iez, -y, Coullier, -iez, Couillier, Cul(l)ier, Culié: Mfr. collier: halskraag (vgl. Colders); Ofr. colier: lastdrager, kruier (die lasten op zijn hais draagt). 1384 Jean Couiller, Dijon (MARCHAI).
|
FD |
Collier. |
1. Proven. Dép. Comines. — 2. Profess. Bourrelier. Le Collier. H0 131. — 3. V. COL.
|
EV |
Colligan |
Situat. soc. ou polit. Membre d’une cottigance (Ane. fr.), ,,Réunion, ligue ».
|
EV |
Collige |
Colige, w. nam. Colidje. Probabl. dérivé du thème Col- de Nicolas, var. de Coliche avec sonorisation de la finale (ou l’inverse).
|
JG |
Collignon |
Coli(g)non: Patr. W. vleivorm van VN Nicolas. 1341 Collegnon fil Collin; 1345 Nicolai dicti Colegnon, Luik (RENARD 235); ±1400 Nicolas dit Colignon de Pavillon, Luik (BODY 105); 1424 Reynero Colengnon, Tg. (TYTGAT).
|
FD |
Collin |
-inet, Collignon, cf. Coll-.
|
JG |
Collinet |
-ez, zie Colinet.
|
FD |
Colling(s) |
-inge, -in(s), zie Colins.
|
FD |
Collinge |
cf. Colinge.
|
JG |
Collings |
Collins, cf. Coll-, Collin.
|
JG |
Collisson |
zie Colson.
|
FD |
Collo(t) |
-oz, zie Colot.
|
FD |
Colloart |
zie Callewaert.
|
FD |
Collogne |
cf. Cologne.
|
JG |
Collogne |
zie Cologne.
|
FD |
Collombon |
zie Colombet.
|
FD |
Collombs, de |
zie Decollombs.
|
FD |
Collon |
cf. Colon.
|
JG |
Collon |
-omb, zie Colon.
|
FD |
Coll–on |
-ot, Col- -man(t), -paert, -pé, -pin. V. COL.
|
EV |
Collonval |
cf. Colonval.
|
JG |
Collonval |
zie Coulonval.
|
FD |
Collot |
cf. Coll-.
|
JG |
Collu |
BN. Afl. van Fr. col, cou: hais. Vgl. Lanchals. 1296 Philippus Collus Thauri, St-Q. (MORLET); 1540 Collu Petit, Dk. (ARNOULD1986,48).
|
FD |
Collumbien |
zie Colombier.
|
FD |
Colluyng |
zie Koldewey.
|
FD |
Collyn(s) |
-ys, zie Collin(s).
|
FD |
Collyns |
cf. Coll-, Collin.
|
JG |
Colmadin |
Wellicht < Cola(r)din. Of afl. van Colmant? Of Zw. FN Kolmodin (PDB)? 1662 Coolmandyn, 1667 Colmandin, 1701 Coleman-dyn, Bg.; 1680 Colmadin, Buissenal (PDB); 1749-75 J.Fr.J. Colmadin, Maulde (Nord)-Gent (PBG).
|
FD |
Colman |
Colmant, Colment. 1342 «molins qui fut Colmant» Ans, 1400 «Jehans Colmant» Ladeuze, 1430 «la maison Colman le Ducqz» Leers-et-Fosteau ; var. de Cool(e)man, dérivé de Cool, Nicolas [FD] plutôt que francisation de moy. néerl. koolman ‘maraîcher’.
|
JG |
Colman(s) |
-mann, -mant, -ment, Kollman(n), Cool(e)man, Col(l)eman(s), Coeleman, Koelman(s), Koylmans, Kuylmans, Keulemans, Ceulemans: Patr. Vleivorm van HN Nikolaas. 1234 Nicholes Colemans, Atrecht (NCJ); 1263 Nicolaus dictus Coleman de Vonderen, Zichem (LIND. 1964,19); 1356 Jan Coelmans, Itterbeek (PEENE1949), 1385 Johannes dictus Coelman = 1435 Joh. d. Cuelman, Tg. (TYTGAT). Zie ook Keulemans.
|
FD |
Colmon(ts) |
zie Coelmont.
|
FD |
Colmont |
cf. Colemont.
|
JG |
Colmont |
Proven, Dép. Overrepen. —2. V. COL.
|
EV |
Colnard |
zie Colina.
|
FD |
Colnet |
zie Colinet.
|
FD |
Colnot |
Patr. Colinot, dim. van Colin, VN Nicolas.
|
FD |
Cologne |
Collogne. 1274 «Henrekeas de Coloigne» CartValDieu, 1695 «Martin Coloigne» BourgNamur; nom d’origine: Cologne (Rhénanie).
|
JG |
Cologne |
Coloigne, Colonne, Collogne: 1. PlN Coulogne (PdC). 1285 Giles de Coulongne, Bergen (CSWI); 1298 Boid de Coloigne, Kales (GYSS. 1963); 1400 Hermant de Coulongne, Dk. (TdT). –2. Cologne, Fr. naam van Keulen (NRW). 1274 Henrekeas de Coloigne; 1331 Henris de Colonge, Luik (CVD).
|
FD |
Colom(b) |
zie Colon.
|
FD |
Colomb |
cf. Coulomb.
|
JG |
Colombe |
1629 «Léonard Colombe» BourgNamur, cf. aussi 1295-1302 «Aelis li Cou-lombe» ImpôtArtois; surnom: fr. colombe, cf. aussi Co(u)lomb.
|
JG |
Colombeen |
zie Colombier.
|
FD |
Colombel |
Sans doute var. de Coulombeau, -el, mais ce pourrait être également une autre forme altérée de Crombel, Corombelle.
|
JG |
Colombet |
Collombon, Coulombez, Coulombel, -beau: Dim. van Ofr. colomb: duif.
|
FD |
Colombet |
Dimin. en -et de fr. colomb, lat. cou-lumbus.
|
JG |
Colombien |
cf. Colombin.
|
JG |
Colombier |
1. Proven. L.D. — 2. Profess. Préposé au colombier. (Le colombier était le privilège du seigneur. Le vilain n’avait qu’un pigeonnier. N° 131.
|
EV |
Colombier |
Colenbie(r), Colembie(r), Coulembier, Coelenbier, -embier, -umbier, Calenbier, Colonbie, Colomier, Coulommier, Colombie(n), Collumbien, Colombeen, Colanbeen, Colombin, Duco(u)lombier, Ducoulembier: 1. Verspreide PlN Colombier < columbarium: duiventil. Vgl. Duifhuizen. 1278 Jehans dou Coulumbier, Dottenijs; 1397 Pietren van den Colombiere, Ktr.; 1382 Morissis van den Colenbiere, Rollegem (DEBR. 1980, 1970) = 1382 Morissis van den Coelenbiere, Mkr. (VG f° 52). –2. PlN Coulommiers (Seine-et-Marne). 1268 Hannekinus de Colemirs; 1374 Jan van Colemiers, Ip. (BEELE). – 3. BerN Coulombier: duivenkweker. 1392 Roeger Collomeer = Rugger Collomer; 1398 Columbiers = 1399 Johannis Colummiers, Ktr. (SR f 7,9 v°; DEBR. 1970).
|
FD |
Colombier |
Colombi, -ie, Coulombier, Cou-lembier, Coelumbier (forme néerl.). 1302 «Ave dou Coulombier», «Marion dou Colombier» LoiTournai, 1602 «Louis de Colomby» BourgNamur; nom d’origine: fr. colombier’, cf. aussi Ducolombier.
|
JG |
Colombin |
1. Patr. Var. van Colombain, HN Colombanus. – 2. Var. van Colombien = Colombier.
|
FD |
Colombin |
Colombien. 1780 «Jean-Baptiste Colombain» Charleroi; prénom lat. Colum-banus.
|
JG |
Colombo |
It. FN Colombo: duif. Vgl. Colomb.
|
FD |
Colomier |
zie Colombier.
|
FD |
Colon |
Collon. 1289 «Colons de Daussous» CensNamur, 14e s. «Collons de Liers» Dén-Hesbaye, 1365 «Collon le Fèvre des fèvres» TailleMons, 1497 «Mottiau Collon», 1541 «Jehan Le Collon», 1544 «Clois Collon» Dén-StavelotMy, 1597 «Jacques Collon» Bourg-Dinant, 1602-3 «Victor Rosau dit Collon» TerriersNamur; soit dérivé du thème Col(l)- de Nicolas (cf. les mentions les plus anciennes, en fonction de prénom), soit w. colon ‘pigeon’, surnom (cf. mention de 1602-3) ou même nom d’enseigne, cf. 1438 «Helwide des Trois Collons» (Renard, BTD 26, 277). Cf. aussi Coulomb, Coulon.
|
JG |
Colon |
Colom(b), Collomb, Coulomb, -o, -oume, Co(u)llon, Coulhon: 1. Ofr. colon, colomb: duif. Vgl. (den) Duyver. BN voor een duivenkweker. 1229 Herbert le Colon, Noyon (MORLET); 1296 Aelis li Coulombe, PdC (BOUGARD); 1310 Willaume as Coulons, Lontignies (CSWI); 1475 Jacot Coulon, H (PARM.). – 2. Ofr. colon, Lat. colonus: boer, landbouwer. BerN. 1318 dictus Colonus, VB (PEENE1949). – 3. Vleivorm van VN Nicolas. Vgl. Colin(s). 1340 Colardus Colon, Noyon (MORLET); 1335 Colon li Mangon de Villeir; 1382 Colon Colay; 1435 Collar dit Collon de Salvaster, Luik (BODYios).
|
FD |
Colon- |
Coulon-, Golin-, Go(u)llen–vaux, -al. Proven. Golinvaux (Dép. Ciney). ,,Domaine du Sieur Wulf ».
|
EV |
Colonbie |
zie Colombier.
|
FD |
Colonerus |
Coloni(u)s: Humanistennaam. Latinisering van De Keulenaer, Van Keulen. Pieter van Ceulen, de Gentse theoloog (16e e.), werd Petrus Colonius genoemd.
|
FD |
Colonerus |
Sans doute latinisation de l’ethnique all. Kölner, de Cologne.
|
JG |
Colonius |
Ethnique lat. : de Cologne.
|
JG |
Colonius |
Proven. ,,De Cologne » (Ville allem.) Latinisat.
|
EV |
Colonne |
zie Cologne.
|
FD |
Colonval |
Collonval, Coulonval, -vaux, w. nam. Colonvau. 1427 «Colart de Colonvaux» Roly, 1572 «Laurens de Colonvaulx» BourgNamur, 1616 «Andrian de Coulonvaux» PrincipChimay, 1697 «Martin de Coulon-valle» Romerée, 1762 «Albert Colonval» Matagne-la-Grande; nom d’origine: par ex. Colonval, à Olne et à Fumal (Lg) et d’après les mentions anciennes, quelque part en Entre-Sambre-et-Meuse.
|
JG |
Colonval |
Colonval in Olne en Fumal (LU). Zie Coulonval.
|
FD |
Colot |
cf. Col-.
|
JG |
Colot |
Coulot, Collo(t), -ô, -oz, Coloos, Coolos: Patr. Rom. dim. van VN Nicolas. 1456 Abel Cooloos, St.-Win. (VERGR. 1968,60).
|
FD |
Colp- |
Thème anthropon. dérivé de Col- (Nicolas). Dérivés: en -epin: Colpin, Colpaint. 1286 «Cholart Colepin» 31ChirTournai, 1289 «Colepins de Saint Aubain» CensNamur. –Colpé (dénasalisation du précédent?), Colpe (graphie négligée de Colpé?). – Cf. également : 17e s. « Evrard Colbau » Dorinne. Colpaert. 1186 «Walteras Scolpart» AbbNinove [BR], 1271 «Watiers Colpaert», 1282 «Rikewart Colpart», 1284 «Pieres Colpars» DettesYpres; surnom: (moy.) néerl. kolpaard ‘cheval avec une tache blanche sur la tête’ [FD].
|
JG |
Colpaart |
-pa(e)rt, -por: Een kolpaard was een paard met een kol, d.i. een witte vlek of blés op het voorhoofd. Vgl. ook Mnl. culpeert ‘min’ (Stallaert). Maar aangezien geen FN in de vorm Colpeert aangetroffen is, gaat het niet om een samen-stelling met ‘paard’, maar om een -aard-afl. van Ofr. colper: slaan (VMKANTL 1975,133). BN voor een vechtersbaas. 1220-40 Heldolfus Colpart, Cent; 1279 Jan Colpaerd, Bg. (CG); 1306 Jehan Colpard,Ip. (BEELE).
|
FD |
Colpé |
zie Colpin.
|
FD |
Colpin |
-ijn, -yn, -aint, Culpin, Colpé, Colpe, Colphijn, -yn: Patr. Vleivorm van HN Nikolaus. 1279 Cholart Colepin, Dk. (TdT); 1360 Lothart Collepin,Dk.(CCHt).
|
FD |
Colpor |
zie Colpaart.
|
FD |
Colput |
zie van Coolput.
|
FD |
Colruyt |
Corluy(t), Corley, Cor(r)oy, Conroy, Ducoroy, Ducourroy, Conruyt, Corruyt: Rom. PlN Corroit < coruletum: plaats waar hazelaren groeien. Corroit (H), Corroy (Somme, Marne, N, WB): 1083 Colreit, 1152 Colroit (TW), Cauroy (Ard., Marne, PdC). Ook Koeruit in Opwijk, Koereit in Asse (VB) (KCTD 1953,208; LIND. 1952,142); 1508 au colroit, Wodecq (GADEYNE110); 1702 den Colruyt, Beert (ESBr. 1936,275). Zie ook MONJOTJR151.1235 Arnulphus de Corileto, H (CACa); 1335 Goessin van Corroit, Gb. (GAUBL.); 1348 Oste van Corroet, Ronse (DECONINCK172); 1365 Ysabiaul de Corroit, Bergen (DE COCK); 1374 Gielijs Corloy, Rumst; 1392 Wouter Coerley; 1458 Jan Corloys erve, Reet(OARII).
|
FD |
Colruyt |
Corluy, -uyt, etc. Nom d’origine: forme néerl. de Corroy < lat. coruletum, très fréquent en toponymie : Corroy-le-Grand, Corroy-le-Château, Corroit, etc., mais aussi Koeruit, à Opwijk, Koereit, à Asse, etc. [FD].
|
JG |
Cols |
1. Zie Cools. – 2. Door ass. < Golfs.
|
FD |
Cols |
cf. Cool(s).
|
JG |
Cols- |
-aerts, -aux, -iat, -oulle. V. WALD.
|
EV |
Cols- |
Thème dérivé de Col- (Nicolas). Dérivés: Colson (en -eçon). 1351 «Collections de Stier» Spontin, 15e s. «Pierot Hous-saux dit Colson» = «Colson Houseau» Cer-fontaine, 1576 «Colson Lambilote» BourgNamur, 1602 «Nicolas Colson», 1604 «Jehan Collection» BourgDinant, 1612 «Bastin Colson» TerriersNamur, 1628 «Anders Col-son» émigré en Suède. – Colsoul, Colsoule, Colsoulle, Colçoulle (en -eçoulle). 1566 «Jehan Colsoulle», 1612 «Thomas Colsoul» TerriersNamur. – Cf. aussi 1602-3 «Tossaint Colsineau» TerriersNamur.
|
JG |
Col–s |
-son, -sin. V. COL.
|
EV |
Colsaerts |
Collesaer: 1. Patr. Colessard, Rom. vleivorm van VN Nicolas. – 2. Colsaerts < Colsaets; zie Coolsaet.
|
FD |
Colsaet |
cf. Coolsaet.
|
JG |
Colsaet |
zie Coolsaet.
|
FD |
Colsaux |
-iat, -enet, -i(g)neaux: Patr. Vleivormen op -ecel, -inet, -i(g)nel van HN Nicolaus. Vgl. Colsoul.
|
FD |
Colson |
Collesson, -isson, Coulson, Calson: Patr. Vleivormen op -eçon van VN Nicolas. 1340 Nicolai dicti Colson, Tn. (ROEL. 1951,14); 1349 Colchon fil Colinet, Luik (RENARD 235); 1458 Collar Colchon, Luik (BODY105); 1671 A.M. Calson, Hoei (MUL VI).
|
FD |
Colsoul(le) |
Patr. W. vleivorm van VN Nicolas. 1360 Colart Colechoule, Mellemont WB (AAV).
|
FD |
Colvenaer(e), de |
-aert, -aar, Calvenaere: BerN van de kolfdrager, klovenier. 1299 Arnout Colvenere, Leefdaal (CG); 1364 Jan de Colvenare, Ip. (BEELE).
|
FD |
Colver |
BerN van de kolvenmaker of kolfdrager. 13de e. Colvere, Cent (GN); 1246 E(verardus) Colvere, Lv.(AAV).
|
FD |
Colville |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Colwaert |
zie Callewaert.
|
FD |
Colyn |
cf. Col-, Colin.
|
JG |
Colyn(s) |
zie Colin(s).
|
FD |
Com(m)- |
-iant, -ien. Profess. Cam-bien, ..Changeur » (Ital. : Cam-biano).
|
EV |
Com(m)inette |
Metr. Dim. van Jacomin, vleivorm van VN Jacques.
|
FD |
Com(m)issaris |
Mnl. commissaris: gelastigde, ambtenaar, commissaris. 1418 meester Daneel Arlart commissaris, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Com, van |
PlN Kemexhe (LU): 1107 Comafïa (TW).
|
FD |
Coman, (de) |
Comans, -anne, zie Koopman(s).
|
FD |
Comandant |
BerN: bevelhebber, commandant. Vgl. Fr. Commandeur.
|
FD |
Comanne |
V. Command.
|
EV |
combe |
,,Sommet ». En France : ,,Vallée sèche ». Proven. Lacomb(l)e. Combes. Combaz, ,,Combe basse ». Lacomme (Forme gasc.). Comél-,
|
EV |
Combe(s) |
zie Delcombe.
|
FD |
Combe, (de) |
zie Delcombe.
|
FD |
Combéfis |
Ce NF, attesté à Meux en 1852, semble venir de Lorraine où il est mentionné en 1851 à Burlioncourt (Moselle); p.-ê. d’origine toponymique.
|
JG |
Combel, (de) |
Combelle, Decombel(e), Decomble, Delcombel, Descombel: 1. Ofr. combel(le): kleine vallei, dalletje. 1398 Jehenne Combelle, Herseaux (DEBR. 1970). – 2. Decomble ook < PlN Combles (Somme): top, heuvel.
|
FD |
Combescure |
PlN (Hérault, Lot) (DNF).
|
FD |
Combl- |
-ain, -en. Proven. Comblain (Loc.).
|
EV |
Comblain |
-(e)in, -en, Coblyn: 1. PlN Comblain (LU). 1216 Andrée de Comblain, Terwagne (ASH); 1392 Henry de Comblien, Luik (ASM II). – 2. Evtl. = Camblain.
|
FD |
Comblain |
Comblein, Combien, Comblin, Comblence. 1216 «Andrée de Comblain» CartStHubert, 1358 «Johan de Combien» Liège, 1444-54 «Jaspar de Combien» Cout-Stavelot, 1660 «Catherine Combien» Bourg-Namur; nom d’origine: Comblain (Lg), 1130-31 «Comblenz».
|
JG |
Comble |
1786 «François Comble» Fronville; nom d’origine: fr. comble ‘sommet’, fréquent en toponymie.
|
JG |
Comblé |
Comblet, Comblez. Surnom: fr. comblé (se dit d’une mesure remplie jusque pardessus le bord).
|
JG |
Comblence |
zie Coblence.
|
FD |
Comblet |
-e(z), -é: Dim. van Ofr. comble: korenmaat; comblé: tot de rand gevulde maat. BerBN van de korenmeter.
|
FD |
Comblin |
-en, -ence, cf. Comblain.
|
JG |
Combrexelle |
PlN < Ofr. combre: samenvloeiing (DNF).
|
FD |
Combrexelle |
Pour Morlet (p. 234), var. orthograph. de Combrechelle [non expliqué; dimin. de cambre ‘confluent’ < gaulois com-baros].
|
JG |
Combris |
PlN Combris (Puy-de-Dôme), Combrit (Finistère). Ofr. combre: samenvloeiing (DNF).
|
FD |
Combrouse |
PlN Combrouze (Aveyron).
|
FD |
Combrugghe, van |
< Van Crombrugghe.
|
FD |
Come |
cf. Cosme.
|
JG |
Come |
zie Cosme.
|
FD |
Comein(e) |
zie Comeyne.
|
FD |
Comél- |
Comil- -ia(u). V. Combe.
|
EV |
Comelbeke, van |
zie (van) Camelbeke.
|
FD |
Comelia |
Coméliau: < Ofr. comblel: heuveltje? 1493 Hubert Comelliau = Comelia, Vogenée (J.G.).
|
FD |
Comeliau |
Coméliau. 1444 «Gillechon Come-lia» AidesNamur, 1493 «Hubert Comelliau» = «Hubert Comelia», «Philippe Commel-liau», 1496 «Massa Comeliau», Vogenée, 1515 «Jehan Comelia» BourgNamur, 1599 «Andrieu Commelliaulx» Walcourt; dérivé de w. liég. kimèler ’embrouiller’ (lat. cum + misculare), cf. w. (Perwez, BrW) comèlion ‘mêlée, confusion’.
|
JG |
Comer |
cf. Gommer.
|
JG |
Comer |
zie de Commer(e), Commaire.
|
FD |
Comer(r)e |
zie Commaire.
|
FD |
Comerbeke, van |
zie van Camelbeke.
|
FD |
Comère |
Commaire, Commère. 1356-58 «Gil-lekins Commère», 1362-63 «Jehans Commère» PolyptAth, 1405 «Renchon le Comère» Huppaye, 1425 «Jehan Comère» Tournai; surnom: fr. commère ‘marraine’, w. comère ‘femme’. Cf. aussi Commer et Compère.
|
JG |
Comergo |
zie Camargo.
|
FD |
Comes |
Cômes, zie Cosme.
|
FD |
Comès |
Probabl. lat. comes ‘comte’ plutôt que var. de Co(s)me.
|
JG |
Comeyne |
Commeyne, etc. Nom d’origine: forme néerl. issue du lat. communia ‘prés communs’, fr. communes, comogne(s). –Bibliogr. : F. Debrabandere, De FN Com-(m)eyne, in De Leiegouw 22, 1980, 279-280.
|
JG |
Comeyne |
-eijne, Commeyne, -eijne, Comein, Com(m)eine, Commenne, Commeene, Decommene, Delcom(m)en(n)e, Delcom(m)(e)une: PlN Commène < Lat. communia: gemene weide. 1180 Communia in Cambron (TW); 1425 bider Comoenge, Moen (LUYSSAERT 40). 1215 Nicholaus de Comunia, Montreuil (CMM); 1235 Wautier de le Kemuigne; 1244 Willame de la Commugne, St-Q. (MORLET); 1398 Gheenin van der Coemoenghe, Moen (DEBR. 1970); 1524 Hanin Commenne, Namen (RBN). – Lit.: F. DEBRABANDERE, LG1980,279-280.
|
FD |
Comhair |
Comhaire. 15e s. «Johannes Com-her» Liège, 1527 «Lambert Comhaire» Souxhon (Mons-lez-Liège); surnom: ail. komm lier! ‘viens ici’ [la famille de Souxhon (xive-xve s.) serait originaire de Bavière; elle a pour devise: «Viens et trouverez»].
|
JG |
Comhair(e) |
Camhaire: 1. Volgens HERE, verwaalsing van D. Kommher: kom hier. De familie zou uit Beieren stammen (14-156 e.). Haar dévies is ‘Viens et trouverez’. 156 e. Johannes Comher, Luik (ISP); 1527 Lambert Comhaire, Souxhon (HERB.). –2. Evtl. = Commaire.
|
FD |
Comhaire |
V. CON.
|
EV |
Comiant |
Commiant, Caumiant (NF essentiellement borain). 16e s. «Coméan», puis «Co-mian» à Frameries, Genly, Pâturages, Eugies et Quaregnon (comm. M. Commiant), 1798 «Amand Commiant» Pâturages (FyS). Nom d’origine obscure qui pourrait être toutefois -sous réserve – un délocutif flamand du type kom, Jan ! (comp. avec le précédent).
|
JG |
Comil- |
-ia(u). ,,Petite Combe » (Diminutif dérivé du mot latin Cumulus). Combourieu, ,,Combe au rieu, près du ru ».
|
EV |
Comin |
zie Comyn.
|
FD |
Comino |
-i, -otto, -otti, -elli, -oli, -olo: Patr. It. ail. van VN Giacomo: Jakob.
|
FD |
Comissaris |
zie Commissaris.
|
FD |
Comlebeke, van |
zie (van) Camelbeke.
|
FD |
Commaire |
Com(m)ère, Commer, Comer(re): BN Fr. commère: meter. Vgl. Compère. 1405 Renchon le Comere, Huppaye (HERB.); 1425 Jehan Comere, Dk.(TTT).
|
FD |
Commaire |
Commère, cf. Comère.
|
JG |
Command |
Co(um)mane. Fonct. officielle. ,,Sergent chargé de la signification ordonnances de justice » (Ane. dr.).
|
EV |
Commane |
Commans, zie Kopman(s).
|
FD |
Commargo |
zie Camargo.
|
FD |
Commeine |
-eene, -enne, zie Comeyne.
|
FD |
Commer |
Comer, génitif: Commers. Soit surnom abstrait: moy. néerl. commer ‘chagrin, affliction’, soit surnom de métier avec le suffixe néerl. -er: fabricant d’écuelles, néerl. kom [FD]. Pour Commer, cf. aussi Comère.
|
JG |
Commer |
zie (de) Commer(e), Commaire.
|
FD |
Commer(e), (de) |
Commers, Corner: 1. Mnl. commer: kommer, zorg, behoefte, schuld. Vgl. D. Sorge en FN Sorgeloos. 1131 Willelmus Cummar, Duinen (LEYS I959′,8s); 1239 Willelmus Commer, Grammene (GN); 1303 Hannin Commer, Merkem (VERKEST). – 2. Met Iw. wijst de FN veeleer op een BerN: kommaker, maker van kommen, schotels. 1326 Canin de Commer; 1280 Henricus Cummakere, Ip. (BEELE).
|
FD |
Commerce |
Peut-être fr. commerce, surnom de commerçant; ou bien var. romane de Commers (qui précède), avec remotivation.
|
JG |
Commerce |
W. weergave van Commers.
|
FD |
Commère |
cf. Comère.
|
JG |
Commère |
zie Commaire.
|
FD |
Commerman(s) |
Dial. uitspr. van Camerman(s).
|
FD |
Commette |
cf. Comminette.
|
JG |
Commeyne |
cf. Comeyne.
|
JG |
Commeyne |
-eine, -enne, -eene, zie Comeyne.
|
FD |
Commeyns |
Proven. Comine. (Loc.).
|
EV |
Commiant |
cf. Comiant.
|
JG |
Commin(n)e |
Commien, Com(m)yn, Comijn, Comin: 1. PlN Comines, Ndl. Komen (H). Zie Decommines. 1324 Pétri Commines, Ktr. (DEBR. 1971)- – 2- In sommige gevallen reïnterpretatie van Comeyne/Commenne. – 3. Zie ook Comyn.
|
FD |
Comminette |
Cominette. Nom d’origine: dimin. toponymique du suivant.
|
JG |
Commune |
Nom d’origine: fr. commune ‘bien communal’, topon. très fréquent.
|
JG |
Commune |
Proven. ..Biens banaux » Communes (Loc.) ou Communs (Terr. banaux).
|
EV |
Commyn |
zie Comyn.
|
FD |
Como(u)th |
zie Coemaet.
|
FD |
Comogne |
Proven. Dép. Flawinne, Suarlée, Natoye, etc.
|
EV |
Comoth |
Comouth, all. dial. Kuamot. Nom issu de l’anthrop. germ. cuno-mund (Först. 382).
|
JG |
Compaan |
-(a)in, -ant, -(e)yn, Kompan: BN Ofr. compaing, Mhd. kompân, Lat. companio: gezel, kameraad. 1296 Aalis Compains = 1298 Lise Compans, Kales (GYSS. 1963); 1368 L. Compeyns, Mech. (HB 679); 1447 Oudinet Bonconpain, Crépy-Bg. (PARM.); 1472 Rasse Compain, Dk. (TTT).
|
FD |
Compagn(i)on |
BerN compagnon: gezel. Vgl. Gezelle. 1365 Jak. ompaingnon, Bergen (J.G.).
|
FD |
Compagnet |
-(i)on: Ofr. Compaignet, -on: gezel, vriend, kameraad.
|
FD |
Compagni(e) |
-ignie, -anie, -anjen, -any: Ofr. compaigne, Fr. compagnie: gezelschap. BN. 1390 Michiel Compaingne; 1428 Pauwels Compaigne, St.-Win. (VERGR. 1968,59); 1482 Jehane Compaigne, Dk. (TTT). Zie ook Campagn(i)e.
|
FD |
Compagnie |
Companie. 1616 «Jean Com-paignyes», «Samery Compaignyes» Princip-Chimay ; surnom : fr. compagnie.
|
JG |
Compagnon |
-ion. 1365 «Jak. Compaingnon tellier» TailleMons; surnom: anc. fr. com-paignon ‘associé’ (R. Mantou, BTD 53, 92), fr. compagnon (ouvrier); cf. aussi Compas.
|
JG |
compain |
(Cas sujet) et compagnon (Cas régime). Relation soc. et car. mor. ,,Celui avec qui l’on mange le pain (Cum-panem). Caupain, Cop(p)- -in, -yn.
|
EV |
Compain |
-ant, zie Compaan.
|
FD |
Compain |
Compin, -yn. 1276 «Jeh. Chier compains» DettesYpres, 1296 «Aelis Com-pains» OnomCalais, 1616 «Grigoire Compain» PrincipChimay; anc. fr. (Flandre) compains ‘associé’ (BTD 53, 91), cas-sujet de fr. compagnon ; cf. aussi Co(u)pain. – Composé avec bon: 1503 «feu Jean Boncompain» Purnode.
|
JG |
Comparin |
Fr. dial. var. van Compère; vgl. Compar, Compeyron (DNF).
|
FD |
Compart |
NF occitan: compar ‘compère’, cf. Compère (1620 «Poncette Compar» à Sedan).
|
JG |
Compart |
zie Compère.
|
FD |
Compas |
1674 «Antoine Compas» BourgNamur; surnom: anc. w. compas, cas-sujet de fr. compagnon.
|
JG |
Compas |
Profess. N. de destinateur.
|
EV |
Compas |
W. compas : compagnon. 1398 Lise Compais, Ing. (DEBR. 1970).
|
FD |
Compen(s) |
Compe(s), zie Kemp.
|
FD |
Compenolle, van |
(van) Compernol(le), zie (van) Coppenolle.
|
FD |
Compère |
..Parrain » (Compater). 1. Relation soc. Parrain d’une pers. bien connue. — 1. Car. mor. (sens dérivé). ,,Bon compagnon ». Compris, Comp(at)ris, génitif Iat. de compater.
|
EV |
Compère |
Compère, Compère. 1279-81 «Jehans li Compères» ComptesMons, 1286 «Piè-res Compères» CartMons, 1501 «Jehenne Compère» BourgNamur, 1608-9 «Adrien Compère» ComptesNivelles, 1620 «Poncette Compar (de Floing, près de Sedan)» émigré en Suède, 1725 «Jean Comper» Hatrival; surnom: fr. compère (a aussi le sens de ‘parrain’), comp. Commère.
|
JG |
Compère |
-er(e), Compper, Compeeren, -peer(s), -part: Fr. compère: doopvader, peter. 1242 Giselberti dicti Compère, Cent (GN); 1275 Alart le Compère, Lanquesaint (VR i58r°); 1321 Jehan Compère, Bergen (CSWII).
|
FD |
Compernol |
-olle. 1285 «Henricus dictus Campernuel» = 1288 «Henricus dictus Campernoel» Gossoncourt/Goestenhoven, 1321 «Michaele Campernoel» Tirlemont [FD]; surnom: moy. néerl. campernoele ‘champignon’.
|
JG |
Compernol(le) |
1. Misschien var. van Mnl. kompernoel: kampernoel (DE BO). 1285 Henricus dictus Campernuel = 1288 Campernoel, Goetsenhoven (DESPY); 1321 Michaele Campernoel, Tn. (C.BAERT). – 2. Zie (van) Coppenolle.
|
FD |
Compernolle |
V. Kampernolie.
|
EV |
Compeyn |
zie Compaan.
|
FD |
Compiegne |
Nom d’origine: Compiègne (Oise).
|
JG |
Compiegne |
PlN Compiègne (Oise). 1304 Nicole de Compiègne, St-Q. (MORLET).
|
FD |
Compignie |
zie Compagnie.
|
FD |
Compin |
-yn, cf. Compain.
|
JG |
Compin |
zie Compaan.
|
FD |
Complémentaire |
Complementaire. Probabl. nom attribué pendant la période révolutionnaire, à un enfant trouvé né un des 5 jours complémentaires placés après Fructidor qui, dans le calendrier républicain, complétaient l’année composée de 12 mois de 30 jours [MH; JL, NFw2].
|
JG |
Complémentaire |
-ple-: Wellicht vondelingnaam: gevonden op een van de vijf bijkomende dagen van de republikeinse kalender.
|
FD |
Compper |
zie Compère.
|
FD |
Compris |
V. Compère.
|
EV |
Comps |
zie Kemp.
|
FD |
Comptard |
-aer(t), Comptdaer, zie Contard.
|
FD |
Compté |
zie Comté.
|
FD |
Compyn |
zie Compaan.
|
FD |
Comte |
Conte, Lecom(p)te, Lecont(r)e, Lacom(p)te, Lecompt, Laconte, de Compte: Fr. comte: graaf. Vgl. De Grave. 1360 Maigne li Quomte, Dk. (TdT); 1399 Richart le Conte, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Comte |
Conte. Nom de dignité ou surnom: fr. comte, cf. Lecomte (NF plus fréquent).
|
JG |
Comte |
Titre de nobl. 1. Souvent sobriq. d’allure. — 2. Evocation d’un rôle joué dans un cortège ou dans un mystère. N° 135. Leconte, (Le)com(p)te.
|
EV |
Comté |
1. Proven. d’un comté ou deFranche-Comté. — 2. Dépendance d’un comte.
|
EV |
Comté |
Compté, Conté, Konté: PlN Comté: graafschap, in Atrecht (PdC), Geldenaken, Petrem, Petit-Roeulx (WB), Vellereille-le-Brayeux (H), Vielsalm (LX). Vgl. Van Graefschepe. 1320 Gillon de le Conté, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Comté |
Compté, Conté. Nom d’origine: soit originaire de Franche-Comté, soit habitant d’un Comté, également fréquent comme NL.
|
JG |
Comtesse |
Contesse. s.d. «Ponchie dicte Contesse» ObitHuy, 1272 «Marie li Contesse» PolyptVillers, 1286 «Eve li Contesse» CartLessines, 1295 «Ysabials li Contesse» ComptesMons; nom de dignité ou surnom: fr. comtesse.
|
JG |
Comtesse |
Contesse: Fr. comtesse: gravin. BN, vgl. Comte. 1195 Hereman Contesse, Atrecht (NCJ); 1431 Jehenne Contesse, Dk. (TTT).
|
FD |
Comuth |
zie Coemaet.
|
FD |
Comyn |
Commyn. Aphérèse de Jacomijn (= Jacquemin).
|
JG |
Comyn |
-ijn, -in, Commyn, -ien: 1. Patr. Korte vorm van Jacomij n, vleivorm van VN Jacques. 1321 Daniaus Coumin (DEBR. 1971); 1382 Gille Commijn; 1361 Jacob Commin; 1422 Comin… vander Stocx, Ktr. (DEBR. 1970). – 2. Zie ook Comminne.
|
FD |
CON |
Racine germanique ayant servi à former des N. de baptême. Peut-être adaptation de GO(DO)N. V. GOD. Prototype : Conrad, abrégé en Co(n)-r(a)d, Gort, Kort etc. I. N. simples. Coen, Coune, Keun, Kunemant;- Cône-, Keun-, Kunn-, Kuhn- -en;-Coens, Kuntz, Co(u)gnon. II. N. simples avec suffixes. C.- -etto, -otto, -az : Con(n)-, Coun-, Cougn- -et, -iot, -od, -otte, -as$e, -aes;- Kenn- -es, -is. III. N. composés. C.-hard : Co(u)n(n)- -ard, -jard, Coenaerts. C.-hari : Comhaire, Counie. C.-hrod : Counerotte. C.-rad : Co(u)n-, Coen- -(e)radfe), -radt, -rae(d)t(s), -(e)gracht(s), -rards, -rardy, Contrardy, Connerade. C.-rad-ino : Corteyn. C.-wid (-wind) : Convents.
|
EV |
Con |
zie Koen.
|
FD |
Con(t)zen |
Kontzen, Kunze, Kon(c)z, Kunzi, Kuntz(e), Cuntz: 1. Patr. D. dim. van Germ. VN Koenraad, Conrad. – 2. Con(t)zen en Kontzen kunnen ook teruggaan op de PlN Konzen (NRW). 1701 Guil. P. de Contzen, Heinsberg (MUL VII).
|
FD |
Conaert(s) |
-ard, -art, zie Coenaert(s).
|
FD |
Conard |
Conart, Connart, Conaert. 1272 «Philippus filius Conart» PolyptVillers, 1289 «Johan Conars li vingnons» CensNamur, 1350 «Jake Conar de Huy» Latinne, 1444 «Jehan Connart», 1493 «Cona Robert», 1494 «Jacob Cona» BourgNamur; nom issu de l’anthrop. germ. con-hard; cf. aussi Counar(d).
|
JG |
Concannon |
Pic. concanon, Lat. concanonicus: medekanunnik.
|
FD |
Condé |
Condez. Nom d’origine : Condé (Nord), etc.
|
JG |
Condé |
Proven. Loc. h.
|
EV |
Condé, (de) |
Condez, -dés, -des, zie Decondé.
|
FD |
Conderaert(s) |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Condereys |
Condr(e)ys, zie Kondré.
|
FD |
Condette |
PlN (PdC).
|
FD |
Cond–oz |
-yts. V. GOD (Gund).
|
EV |
Condrotte |
Var., avec d intercalaire, de Conrotte.
|
JG |
Condrotte |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Condy(t)s |
Condijts: 1. Condit, volt. dw. van Ofr. condir: kruiden. BerBN van kruidenhandelaar (DNF). – 2. Qu’on dit, Ofr. con dist: die men zegt, die men noemt, genoemd, bijgenaamd.
|
FD |
Cône |
zie Koen.
|
FD |
Coneghem, van |
zie van Caneghem.
|
FD |
Conem |
NF tournaisien, attesté à Saint-Maur depuis 1759 (GeneaNet), dont l’origine est incertaine [ne peut être une var. graphique de Conen, NF limbourgeois].
|
JG |
Conem |
Wsch. W. spelling voor Conen.
|
FD |
Conen(s) |
zie Koen.
|
FD |
Conerardy |
zie Koenraads.
|
FD |
Conet |
Connet. Dérivé en -et du thème de Con(n)ard, cf. aussi Counet.
|
JG |
Conet |
zie Counet.
|
FD |
Confesse |
zie Comtesse.
|
FD |
Confrèr |
Fr. confrère < Lat. confrater: medebroeder (in confrérie). Vgl. Concannon.
|
FD |
Confrère |
-ère. Surnom: anc., moy. fr. confrère ‘personne appartenant au même corps, à la même société’ ou ‘membre d’une confrérie, d’une association charitable’.
|
JG |
Congnard |
zie Cognard.
|
FD |
Coniac |
PlN Cognac (Charente, Hte-Vienne).
|
FD |
Conick(x) |
Var. van Coninck(x). Zie ook Koenig(s).
|
FD |
Conicq |
zie Koenig(s).
|
FD |
Coniglio |
It. coniglio: konijn. BN. Vgl. Conil.
|
FD |
Conijn |
cf. Konijn.
|
JG |
Conijn |
Zie Konijn.
|
FD |
Conil |
Conilh. Anc. fr. conil ‘lapin’ FEW 2, 1540a, surnom d’éleveur, comp. 1444 «Robert le connineur» AidesNamur, w. (Bouillon) con-nineur, connileur ‘garde-garenne’; du point de vue de la motivation, aussi surnom d’individu peureux, craintif (Dauzat 144). Pour une approche globale des résultats de Pétymon cuniculus, cf. DicPatRom 1997, 70-76, cf. aussi le suivant (var. en -in).
|
JG |
Conil |
Conill, Conilh, Ouonils: Ofr. conil: konijn. Catalaans Conill. Vgl. Konijn. BN.
|
FD |
Conin |
1277 «Hannekin Conin» DettesYpres, 1279-80 «Baudés Conins de Valenchienes» RegTournai, 1290 «Jehans Conins, li mache-cliers» DettesYpres, 1589 « Geudequin Johan connin» Arbrefontaine, 1616 «Catherine Conin» PrincipChimay ; surnom (de peureux, de craintif?): anc. fr. con(n)in, w. malm. canin ‘lapin’ FEW 2, 1539a-1540b, PALW 1, 11-12, évent. comme nom d’enseigne (cf. BTD 26, 276), cf. DicPatRom 1997, 75. – Un dérivé anthropon. en -in du germ. Cono n’est pas à exclure dans certains cas, cf. 1234 «Conin de Franoi» CartOrval, 1486 «Géray Connekin» CartOrval, dérivé anthropon. en -ekin.
|
JG |
Conin |
zie Konijn.
|
FD |
Conin(ck)x |
Coning(s). V. Koning.
|
EV |
Coninck, (de) |
-ing(h), -incq, zie (de) Koning.
|
FD |
Coninckx |
Conings, Coninx, cf. Koning(s), etc.
|
JG |
Coninckxloo, van |
-loey, van Coningsloo, zie van Konin(ck)xloo.
|
FD |
Conjaerts |
cf. Co(i)gnard.
|
JG |
Conjaerts |
-jers, zie Cognard.
|
FD |
Conkelberg(h)e, van |
zie (van) Koekelberg(h).
|
FD |
Conna(e)rt |
zie Coenaert(s).
|
FD |
Connart |
cf. Conard.
|
JG |
Connehaye |
zie Counhaye.
|
FD |
Connerade |
cf. Conrade, -atte.
|
JG |
Connerade |
-rotte, zie Koenraads.
|
FD |
Connerotte |
cf. Conrotte.
|
JG |
Connet |
zie Counet.
|
FD |
Connétable |
Nom de fonction: fr. connétable.
|
JG |
Conniasselle |
(NF de la région de Bouillon, attesté à Corbion dès 1758 par GeneaNet). Peut-être dimin. de moy. fr. cognasse, f. ‘coing sauvage’ (ailleurs ‘lieu planté de cognassiers’) FEW 2, 1605b.
|
JG |
Conninck, (de) |
de Connink, Connin(ck)x, zie (de) Koning.
|
FD |
Connrot |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Conobert |
Nom issu de l’anthrop. germ. cono-behrt.
|
JG |
Conobert |
Patr. Germ. VN kun-berht ‘geslacht-schitterend’: Con(i)bertus (MORLETI).
|
FD |
Conod |
-ot(te), Connot(te): Patr. (Metr. -otte). Vleivorm van Germ. VN Koen(raad). 1385 Guy Conot (MARCHAL).
|
FD |
Conotte |
Connotte. 1772 «Gille Conotte» Aublain; hypocor. en -otte du thème de Con-(n)ard.
|
JG |
Conraads |
-rad(s), -radt, -ratd, -rath(s), -ratte, -radi(e), -rady, -rard(y), zie Koenraad(s).
|
FD |
Conrad |
Conradt, Conrath; Conrade, Conratte, Connerade (francisations). 1290 «Conrad Travers» DettesYpres; nom issu de l’anthrop. germ. conrad. • Par influence des anthrop. en -ard: Conrard; génitif lat. Conrardy. 1280 «Conrars li frères saingneur Machon» PolyptLiège, 1345 «Conrars de Cortis» CartValDieu, 1422 « Jehan Conrart de Bierloz» Liège. • Dérivés romans: Conrotte, Connerotte, Counerotte. 1653«Béatrice Conrotte» Bourg-Naraur.
|
JG |
Conrand |
zie Gondrand.
|
FD |
Conrelis |
zie Cornélius.
|
FD |
Conreur |
1279-80 «Bietremius li Conreere» RegTournai, 1365 «Phelippre le Conreur conreur» TailleMons, 1449 «Ysabeau vefve de Henri le Conreur» AidesNamur; nom de métier: anc. fr. conreeur ‘corroyeur, préparateur de cuirs’ FEW 16, 697a.
|
JG |
Conreur |
zie Corroye(u)r.
|
FD |
Conrod |
-oth, -otte, zie Koenraad(s).
|
FD |
Conroy |
-ruyt, zie Colruyt.
|
FD |
Consael |
zie Gonzales.
|
FD |
Conscience |
Car. mor. Homme consciencieux.
|
EV |
Conscience |
Ofr. conscience: kennis, bedoeling, verlangen. BN. 1356 Colars Consienche, Atrecht (NCJ); 1690 Sébastien Conscience, Besançon (voorvader van Hendrik C.) (VS1983,433-452).
|
FD |
Consemulder |
Afl. van PlN Kunsemuller bij Bielefeld(NRW).
|
FD |
Conséquence |
Probabl. délocutif: fr. conséquence (mot répété par un individu), ou bien surnom : moy. fr. conséquence avec le sens de ‘dilemme’ FEW 2, 1063b.
|
JG |
Conséquence |
Wsch. reïnterpretatie (van Conscience?).
|
FD |
Conser(r)ière |
Conserriere, Consarriere, Coucharière: Wsch. BerN cousurière: naaister, kleermaakster. Zie Couturier. 1539 Jaquelyne Consiere, Bg. (PARM.).
|
FD |
Considérant |
Considérant. Surnom délocutif (sans doute de magistrat), d’après une locution familière de type juridique ou le mot intro-ductif du dispositif d’un jugement [PHB], comp. Prononcé.
|
JG |
Considérant |
Teg. dw. van Fr. considérer: in overweging nemen, overwegen. BN voor iemand die attent, coulant is.
|
FD |
Consigli(o) |
It. BerN consiglio: raad, raadsman.
|
FD |
Console |
-i, -in(i), -o: It. console: consul.
|
FD |
Constales |
zie Gonzales.
|
FD |
Constan(d)t |
-ans, Constantin, -ini(dis), -ino, -ind(u), Costan(tin), Costentin, Coussantien, Konstant, Konstandin: 1. Patr. Lat. HN Constans ‘standvastig’ en afl. Constanti(n)us. 1370 Constantin Mantin = Constant, Ktr. (DEBR. 1970); 1375 Constant van Bavendamme = 1376 Costant van Bavindamme, Ip. (BEELE). – 2. De vormen op -in kunnen teruggaan op de PlN Constantin in Kain (H). 1131 de Costenten; 1217 Willelmo de Costentaing, Dk. (SMTI); 1287 Jehenne de Costenteng, Dk. (TdT).
|
FD |
Constance |
Metr. Lat. HN Constancia. 1548 Loy Constancie, Dudzele (SCHOUT. I).
|
FD |
Constant |
Consten, Constandt (forme néerl.). 1296 «Cholart Constan» ComptesMons, 1417 «Jehans Constant» PolyptAth, 1486 «Gilliart Constant» Ladeuze, 1496 «Constans de Lam-biermont» CoutStavelot, 1627 «Gille Costan» émigré en Suède; prénom Constant, du lat. Constantius, nom d’un martyr du 2e s., nom mystique porté ensuite par des empereurs (Dauzat 144). Cf. aussi Coûtant.
|
JG |
Constant |
N. de bapt. d’orig. romaine.
|
EV |
Constantin |
1692 «Constantin Bouhelier» BourgNamur; prénom Constantin, forme savante du lat. Constantinus, nom du premier empereur chrétien (3e-4e s.). – Dans la région de Tournai, p.-ê. aussi nom détoponymique : Constantin, nom d’un hameau de Kain (déjà mentionné en 1615), cf. 1366 «Maigne de Costantaing» testatrice dans un testament (A. de la Grange, Choix de testaments tournai-siens…, 1897, 90) [MH].
|
JG |
Consten |
cf. Constant.
|
JG |
Consten |
Konsten, Const(r)um: Hypercorrect voor Costen; zie Costens? Of door metathesis uit Contzen?
|
FD |
Constenoble |
cf. Costenoble.
|
JG |
Constenoble |
zie Costenoble.
|
FD |
Contamin |
Proven. Loc. fr. (« Propriété en) condominium »‘.
|
EV |
Contamin(e) |
PlN Contamine(s) (Isère, Hte-Savoie) < Lat. condominium: gemeenschappelijk eigendom.
|
FD |
Contan(t) |
zie Content.
|
FD |
Contant |
Var. de Constant ou de Content.
|
JG |
Cont–ant |
-ent. 1. Car. mor. Homme satisfait de son sort. — 2. V. Constant.
|
EV |
Contard |
-at, Comptard, -aer(t), Comptdaer: 1. Patr. Rom. vorm van Germ. VN gund-hard ‘strijd-sterk’: Guntardus, Cundhart (MORLETI). Ook It. FN Contardo. – 2. Afl. van Ofr. conter, Lat. computare: tellen, rekenen; ook (zoals esconter): vertellen. Vgl. De Rekeneire, De Telder. 1239 Jean Escontars, Noyon; 1342 Willaume le Conteur, Si-Ci (MORLET).
|
FD |
Conte |
cf. Comte.
|
JG |
Conte |
zie Comte, Conti.
|
FD |
Conté |
cf. Comté.
|
JG |
Conté |
zie Comté.
|
FD |
Conte(u)r |
N. évoquant une aptitude. Narrateur.
|
EV |
Contempré |
Nom d’origine : Cantimpré (Nord).
|
JG |
Contempré |
-pré: PlN Cantimpré (Nord). 1764 P. J. Contempré, Watermaal (CALUWAERTS).
|
FD |
Contempré |
Proven. Cantimpré (Dép. Bellingen). N. latinisé autrefois Cantipratanus.
|
EV |
Content |
Contan(t), Contin: 1. Patr. Var. van VN Constant. – 2. BN Fr. content: tevreden. 1665 Charles Contant, Duinkerke (PARM.).
|
FD |
Content |
Contin. 1767 «Jean-Nicolas Content (orig. d’Anthisnes)» BourgLiège; surnom: fr. content, w. contint FEW 2, 1104a; un rapprochement avec anc. fr. content, -ens ‘querelle, dispute’, contens ‘défenseur’ Gdf 2, 263 [MH] est plus aléatoire, cf. aussi Contant.
|
JG |
Conter(s) |
zie de Canter(e).
|
FD |
Contesse |
cf. Comtesse.
|
JG |
Conti |
-e, -ini, -ino: It. conte: graaf. Vgl. Leconte.
|
FD |
Contignac |
PlN Cantillac (Dordogne)?
|
FD |
Contin |
zie Content.
|
FD |
Contois |
Comtois, afkomstig van Franche-Comté.
|
FD |
Contois |
Ethnique: Comtois, habitant de la Franche-Comté.
|
JG |
Contor |
Ofr. conto(u)r: graaf, edelman < Mlat. comitor.
|
FD |
Contor |
Situat. soc. Contour, „Vassal de comte ». N° 136.
|
EV |
Contor |
w. (Bastogne) Con’tor. Peut-être surnom: anc. fr. contort ‘tordu, contrefait’ FEW 13/2, 97b, mais la prononciation du nom ne semble pas s’accorder avec cette origine; cf. DicPatRom 1997, 288-9.
|
JG |
Contrain(t) |
zie Chantrain(e).
|
FD |
Contraint |
(NF tournaisien). Sans doute surnom: moy. fr. con(s)traint ‘gêné, mis à l’étroit dans des vêtements trop collants’, mais aussi ‘modeste’ FEW 2, 1085b (les remarques de E. Renard, BTD 26, 258, ne peuvent s’appliquer qu’au nom verviétois).
|
JG |
Contrardy |
V. CON.
|
EV |
Contrardy |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Contreau |
Var. van Cantreau, Pic. voor Chantereau.
|
FD |
Contreras (de) |
Decontrerasse: PlN in Burgos (Sp.) < contraria: omgeving, streek (DS). i6e e. Eleonore deContreras (Midd. 1956,250); 1739 Ludovicus de Contreras, Zèle (VS1992,92,232).
|
FD |
Contryn |
Contzen. V. GOD (Gund).
|
EV |
Contryn |
zie Chantrain(e).
|
FD |
Con–us |
-vent(s). V. CON.
|
EV |
Convent |
Covent, Convens, -ents, Covents. 1176 «Walterus Convent» Gand, 1259 «Maroie del Couvent», 1342 «Maroie le Roy du Convent» NécrArras; anc. fr. convent, moy. néerl. co(n)vent ‘assemblée, communauté religieuse, couvent’, nom d’origine ou surnom de qqn étant en rapport avec un couvent [FD].
|
JG |
Convent(s) |
Convens, Covent(s), Covens, Couvent: 1. Mnl. co(n)vent < Ofr. convent, Fr. couvent: bijeenkomst, kloostergemeenschap. BN naar enig verband met een convent of klooster. Vgl. Van Clooster. 1176 Walterus Convent, Cent (GN); 1220 Walteri…Covent, Oudenburg (LEYS1954, 164); 1259 Maroie del Couvent; 1259 le Roi au Couvent; 1342 Maroie le Roy du Convent, Atrecht (NCJ). – 2. Covens < Coveliers. 176 e. Hendrik Covens alias Coveliers; 1724 Adriaan Covens alias Covelers, Malderen (ESBr. 1933,294-8).
|
FD |
Convers(e) |
Convert, Convié: Mfr. Mnl. convers: lekenbroeder; converse: lekenzuster. BN. 1264 Hawildis dictae la Converse, Avioth (CAO); 1350 Godefridi Leonis dicti Conviers, Bs. (PEENE 1949); 1383 Nicolas le Convers (MARCHAL).
|
FD |
Convert |
Convié. 1271 «Huon le Convers» DettesYpres, 1280-81 «Renaus li Conviers» RegTournai, 1286 «Colins Convers» Cart-Binche, 1294 «Jehans li convers» Cens-Namur, 1313-14 «frère Rogier le conviers», 1472 « Johan Conviers » DénVielsalm ; anc. fr. convers ‘qui a embrassé tardivement la vie monastique; qui est chargé des travaux manuels dans une communauté religieuse’ FEW 2, 1134a, surnom de converti au christianisme ou (frère) convers’, secondairement, moy. fr. convers ‘détourné’ ibid. [MH].
|
JG |
Conyard |
zie Cognard.
|
FD |
Conye |
zie Coigne.
|
FD |
Conynck, (de) |
zie (de) Koning.
|
FD |
Conzalez |
zie Gonzales.
|
FD |
Conzen |
zie Contzen.
|
FD |
Coo, de |
zie Decoo.
|
FD |
Coodt, de |
zie de Koot.
|
FD |
Coognies |
zie Coigne.
|
FD |
Coohn |
zie Koen.
|
FD |
Cook(e) |
1. E. FN Cook, Cooke(s), BerN van de kok. Vgl. (de) Kok. – 2. Var. van Koek(e).
|
FD |
Cook, de |
zie (de) Kok.
|
FD |
Cooke(n) |
zie Koek.
|
FD |
Cooker, de |
zie de Koker.
|
FD |
Cool |
Cool- -s, -e(n), -ens. V. COL.
|
EV |
Cool |
Kool, Coel, Coël, Cole, Cuyle, Cuylle, au génitif: Cools, Kools, Coels, Cols, Cuyls; Coolen, Koolen; Coolens. 1304 «Nicolaum dictum Cole de Obberghe» = 1309 «Claus diemen heitet Cole van Obberghe» Diest, 1327 «Nycholao dicto Cole» Louvain, 1465-66 « la vesve Jehan Coelz » TailleHoves ; hypo-cor., forme courte néerl. de Nikolaas, Nicolas [FD].
|
JG |
Cool(e) |
Coolen(s), zie Kool(e).
|
FD |
Cool(e)man |
zie Colman(s).
|
FD |
Cool, de |
zie Decol(le).
|
FD |
Coolbrand(t) |
zie Koolbrant.
|
FD |
Coolbunders |
zie Corenwinder.
|
FD |
Coolegem |
PlN Kolegem in Mariakerke (OV). 136 e. Ara. de Colengem, Cent (GN).
|
FD |
Cooleman |
Coolman, Colleman, Coeleman, etc. Hypocor. néerl. en -man du prénom Nikolaas, Nicolas, cf. 1234 «Nicholes Cole-mans» NécrArras, 1263 «Nicolaus dictus Coleman de Vonderen» Zichem [FD] ; cf. aussi Colman(t) et Keulemans.
|
JG |
Coolen |
Coolens, cf. Cool(s).
|
JG |
Coolkens |
Kulkens, Culquin: Patr. Dim. van HN Nikolaus. 1314 Nycholaus dictus Coleken die Gruter, Bunsbeek (OATII); 1334 Nycholao dicto Coelken; 1346 Colkino den Sloetmekere = 1350 Kolino den Sloetmekere, Tn. (ROEL. 1951,14); 1369 Aleyt Coolkens, Mech. (V.ING.).
|
FD |
Coolos |
zie Colot.
|
FD |
Coolput, van |
Colput: Koolput: put van de kolenbrander. PlN o.m. in Tielt (WV) en Duffel (A). 1272 Willelmi dicti de Colputte; 1291 van der woninghen van Coleputte die ons ghegheven heeft..Juliane die es gheheten van Coleputte, Mech. (OARI; CG); 1615 Jan vande Coelpit = Jan van Coolput, Tielt (DF VIII).
|
FD |
Cools |
zie Kool(e).
|
FD |
Cools, van |
PlN? Patr. met secundair vz.?
|
FD |
Coolsaet |
Coolzaet, Koolzaed, Colsaet. 1391 «Walteri dicti Coelzaet» Bruxelles; surnom de producteur ou de vendeur de colza, néerl. koohaad [FD].
|
JG |
Coolsaet |
Profess. Koolzaad «(Producteur ou marchand de) semences de choux ». (Comp. : Raepsaet, ,,Semences de raves »). Nos 131 et 163.
|
EV |
Coolsaet |
-zaet, Koolzaed, Colsaet, -zaerts, Kohlsaat: BerBN voor de teler of verkoper van koolzaad. 1295 Boudin Coolsaet, Bg. (CG); 1344 Wouter Coelzaeds, Dudzele (JAM.); 1391 Walteri dicti Coelzaet,Bs.(OSTYN).
|
FD |
Coolsens |
Coulsen: Patr. Vleivorm op -sin van FIN Nicolaus.
|
FD |
Cooman |
-ans, Coopman, -ans, cf. Koopman(s).
|
JG |
Cooman(s) |
de Cooman, zie Koopman(s).
|
FD |
Coomb(e)s |
zie Delcombe.
|
FD |
Coonart |
zie Coenaert(s).
|
FD |
Coone(n) |
zie Koen.
|
FD |
Cooninck, de |
Cooninx, zie (de) Koning.
|
FD |
Coonraat |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Coop(s) |
1. BN voor iemand die veel koopt, voor een koopman. 1412 van Katelinen Coep; 1422 Clais Pieters die men zeit Coopal, Ktr. (DEBR. 1958). –2. Zie Cop.
|
FD |
Cooper |
Profess. V. koper I. «Cuivre ». — 2. koper II. «Acheteur ».
|
EV |
Cooper(s) |
1. E. BerN van de kuiper. – 2. Zie Copers.
|
FD |
Coopman, (de) |
zie Koopman(s).
|
FD |
Coorde, (de) |
1. Mnl. coorde: touw. BerBN voor de touwslager. Vgl. Cordier. 1375 Boudin Corde; 1397 Jan Coorde, Ip. (BEELE). – 2. Zie Decordes.
|
FD |
Coorebyter, de |
-bijter: Mnl. cornbiter: graanopkoper, graanhandelaar. BerN. 1424 Hannin de Corenbitere, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Cooreman |
Kooreman, au génitif: Cooremans, Coremans, Corremans, Koremans, Keuremans. Nom de dignité ou de profession: néerl. keurmeester, keurder ‘inspecteur, contrôleur’ [FD]. – Sauf la var. en Keur-, souvent aussi var. de Korenman, Kornmann, etc., du moy. néerl. commun ‘négociant en blé’ [FD].
|
JG |
Cooreman(s) |
Coreman(s), Coorman, Corman, -mann(e), -mant, Korenman, Kornmann, Korman(n), Ko(o)reman(s), Korremans, Koriman, Correman(s), Coeremans, Ceurremans, Keuremans, Keuremenne(n), Kurman(n): 1. Mnl. cornman: korenkoper, graankoopman. BerN. 1270-91 Clais de Corenman, Cent (CG); 1368 Jan Coerneman, Ktr. (DEBR. 2002); 1382 Roege Corenman, Deerlijk; 1398 Jacob Coereman, Har. (DEBR. 1970); 1463 Tanne Cornemans, Bs. (PARM.). – 2. De oudste vbb. hebben evenwel geen n. Ook de var. met -eur- wijzen veeleer op de bet. keurmeester, keurder. 12e e. Ledolf Coriman, Boezegem (GN); 1300 Heinricus Coreman, Tv. (BERDEN).
|
FD |
Cooreman(s) |
V. Keur.
|
EV |
Cooremeter, (de) |
BerN van de korenmeter.
|
FD |
Cooren |
Coren, Kooren, au génitif: Coorens, Corens, Correns, etc. Soit hypocor. néerl. de Cornélius, Corneille, soit surnom de négociant en blé: moy. néerl. corn(e), coren ‘blé’ [FD].
|
JG |
Cooren(s) |
Coren(s), Correns, Ko(o)ren, Ko(o)rn, Corne, Keuren, Ceuren(s), -an, Cu(e)rens: 1. Patr. < Lat. HN Cornélius. 1392 Cornelis Hoorneweder = 1395 Cornin Horneweder, Ip. (BEELE); 1414 Cornin Snauwaert, Tielt (PB f° 29). -1300 Stéphanie Cornins, Ktr. (DEBR. 1980). – 2. Fr. corne: hoorn. BN voor de hoorndrager (RIO 1955,56). 1277 Lanbiers Corne (SMTII); 1382 Ghiselin Corne, Gullegem (DEBR. 1970). Zie ook Coornaert 1. – 3. Mnl. corn(e), coren: koren, graan. BerBN van de graankoopman. Zie Cooreman. 1228 Stevenoet Coren, Kooigem (DEBR. 1980); 1368 Jhan Coerens cateile=Jhan Coernaerts cateile, Ktr. (DEBR. 1970); 1397 Jhan van den Coorne, Ip. (BEELE).
|
FD |
Coorevits |
Corevits. Peut-être surnom: moy. néerl. (koren)vltse ‘vesce (de blé?)’ ou bien var., avec réinterprétation, de Crevits [FD].
|
JG |
Coorevits |
Proven. Courvite (Dép. Ménil-St-Blaise).
|
EV |
Coorevits |
-tz, Cor(r)evits: Vanwege het ontbreken van oude attestaties vermoedelijk adaptatie van Slav. FN Kor(o)vic, Korvits, Horowitz.. Boheemse PlN Horovice, afl. van Slav. gora: heuvel (DS). 1670 van Coorevits, 1696 Coorevits, Wg. (PDB).
|
FD |
Coorman |
zie Cooremans.
|
FD |
Coornaert |
cf. Cornard, -art.
|
JG |
Coornaert |
Coorenaert, Cornaer(t), -ard(t), -a(rt): 1. Fr. cornard: qui a des cornes. BN van de hoorndrager, de bedrogen echtgenoot. 1398 Jehan Cornare, Dottenijs (DEBR. 1970). -Lit. : E. I. STRUBBE, Bk. 1948,169-176. – 2. Afl. van coren: koren. BerN van de korenkoopman, graanhandelaar. Vgl. Cooreman. 1368 Jhan Coerens cateile=Jhan Coernaerts cateile, Ktr. (DEBR. 1970). – 3. Vooral Ovl. PlN Coornaert: korenmarkt. ± 1330 an den Coernaert, Hulst Z. De Gentse Korenmarkt heette oorspr. Koornaard: 1276 in loco qui dicitur Cornard; 1337 an den Coernaert (GYSS. 1954,55). 1363 Diederic van den Coerenaerde, Cent (GSB).
|
FD |
Coornaert. |
V. Koren.
|
EV |
Coorne, de |
Wsch. Vl. adaptatie van Fr. Décerne (BERGER). BN voor een hoorndrager? Zie Coorens 2.
|
FD |
Coornhert |
FN in FV. Verhaspelde grafie van Coornhert/Coornaert.
|
FD |
Coors |
zie Kors.
|
FD |
Coort |
zie Koert.
|
FD |
Coos(e) |
Koos: BN Mnl. cose: gevlei; of van Mnl. cosen: vertrouwelijk praten, liefkozen. Vgl. Cosemans. 1276 Johanne Cose, Ip. (BEELE).
|
FD |
Coos(e)mans |
zie Cosemans.
|
FD |
Coosemans |
Koosemans, Cosemans. 1393 «Janne Coseman» Tirlemont; surnom de flatteur: dérivé en -mon de moy. néerl. cosen ‘bavarder, flatter, cajoler’, ou moy. néerl. cose ‘flatteur’ [FD]; cf. aussi Coisman et Cosaert.
|
JG |
Coosemans. |
1. Proven. Coosen (Loc.) avec suff. d’orig. — 2. Car. mor. Koos, «aimable ».
|
EV |
Coossens |
zie Kozijns.
|
FD |
Coot, de |
zie Koot.
|
FD |
Cootjans |
Goetjans. Vgl. D. Guthans.
|
FD |
Cootman(s) |
zie Kotemans.
|
FD |
Coots |
zie Koot.
|
FD |
Coox, (de) |
zie (de) Kok.
|
FD |
Cooyman(s) |
zie Kooyman.
|
FD |
Cooymans |
cf. Koeyman(s).
|
JG |
Cop |
Cope, Coppe, au génitif néerl. : Cops. 1271 «Lambers Coppe » DettesYpres, 1597-98 «Godefroid Coppe» ComptesNivelles, 1659 «Claes le Coppe alias Mareschal» DénSalm; aphérèse de Jacob, cf. aussi Coppens, Kop, Kop. – Pour les var. Cope, Coppe, aussi nom d’enseigne, cf. 1467 «Tonnar délie Coppe d’Or», 1480 «Connard délie Cop d’Oire» AnthrLiège.
|
JG |
Cop |
Copp(e), Coppé, Cops, Kop, Kopp(e), Kops, Coop(s), Kopf(f), Keup(s), Ku(y)ps: 1. Mnl. cop(pe) komt in verschillende bet. in aanmerking: vaatwerk, schaal, schotel, drinkschaal, beker; schedel, kruin, top, kop; laatkop. Ook huisnaam, b.v. in leper en Kortrijk. 1378 Nisin Cop; 1394 le vesve Willame Cops; 1277 Diederic Coppe, Ip. (BEELE). – 2. Patr. Korte vorm van HN Jacop. 1429 Jacobus dictus Cop, Den Bosch (GOR.); 1466 Coppe oft Jacop Meluszoen, Leeuwarden (JVO). – 3. Patr. Bakervorm van Germ. VN. 1231 Cunr. Coppo, Augsburg (BRECH.). Vgl. Cobbe(n).
|
FD |
Cop(p)ejans |
Koppejan(s), Coppenjans, Copyans: Patr. VN Cop (Jakob) + Jan. 1477 Willem Coppejans, Zele-Gent (PBG); 1483-91 Jacob Janss. = Coppen Jans, Wuustwezel (MNT102); 1484 Gheert Coppinhannins, Gent(V.D.HAL); 1542 Willem Coppejans, Dend. (PARM.).
|
FD |
Cop(p)–in |
-ienne, -yn, -in(n). V. Compain et GOD.
|
EV |
Copain |
Coppein, Coupain, Coup(p)in, Cosp(a)in: 1. Rom. spelling van Coppin=Jakob. Zie Coppyn. – 2. Var. van Compain.
|
FD |
Copain |
Coupain, Coupin. 1487 «la maison Jean Coupin» Thy-le-Bauduin; var. de Com-pain, cas-sujet de compagnon.
|
JG |
Copay |
1424 «Guillaume Copeaul» Hervé, 1589 «Johan Coppea» Ferrières, ±1650 «la femme Gille Copea» Lorcé; probabl. surnom: dial. norm. coupel ‘sommet’, dimin. en -ellu de lat. cuppa, ou bien dérivé de Jacob, cf. les suivants.
|
JG |
Copay(e) |
Coupaye: LU W. vorm van Ofr. copel: top, hoogte; vgl. Coppet 2.1424 Guillaume Copeaul, Herve; 1589 Johan Coppea, Ferrières (HERB.).
|
FD |
Copaye |
Coupaye (NF de la région de Givet). Var. de Cop(p)ée (ci-après), avec modification du suffixe.
|
JG |
Cop–e |
-s. 1. V. GOD. — 2. Profess. Cope. Mesure à céréales (12 copes font un muid). N. de mesureur. Synon. : La-, Li-, Ly–cop(p)e, -cops. N° 131.
|
EV |
Copé(e) |
zie Coppet.
|
FD |
Copée |
Coppé, Coppée. 1252 «Johannes dictus Coppeis» Villers-le-Peuplier, 1546 «Philippe Copée» Cerfontaine, 1561 « Jehan Coppée Le Charlier», «Jehan Coppée dict Piro» Roly, 1580 «Colla le Couppée» Haybes, 1771 « Gilles Coppée » Haybes ; surnom sans doute issu de l’étymon lat. cuppa, au sens de ‘dodu, corpulent’, cf. i. Herbillon, Le wallon cope et ses dérivés, DBR 6, 19 ; au fig., anc. fr. coppeis signifiait ‘à la grosse tête’ FEW 2, 1553-7. Cf. aussi (dame) Copée, nom d’une poule dans le Roman de Renart (attesté dans la branche I, 12e s.) [MH].
|
JG |
Copejans |
cf. Coppejans.
|
JG |
Copejans |
zie Coppejans.
|
FD |
Copeland |
Co(u)pland: Zinwoord: die land koopt. BN. 1475 Cornelis Cooplands, Z (VAN VOOREN 1970,252).
|
FD |
Copeleu |
Couplent, -eux, -eur: Zinwoord: co(u)pe leu: snijd de wolf, steek de wolf neer. BN voor een wolvenjager. Vgl. D. Wolfschlàger. 1684 Martinus Coppelu, LU (MUL VII); 1663 Jan Coppeleur, Ktr.; 1684 Joos Coppleu, Har.; 1758 Pieter Copeleu, Zwg.(KWII).
|
FD |
Copenaut |
Copennaux, zie Copineau.
|
FD |
Copenhague |
Coppenhague (à Soumagne, on prononce Kopènhak). Peut-être de Copenhague, capitale du Danemark; mais on peut songer aussi à un topon. germanique proche [à repérer], composé d’un NP (Jacob?) + hague ‘haie, bois’ [JL, NFw].
|
JG |
Copenhague |
zie van Koppenhagen.
|
FD |
Copenol(le), van |
zie (van) Coppenolle.
|
FD |
Copens |
zie Coppyn.
|
FD |
Coperbac |
BerBN van een kopersmid, koperslager. Joodse FN (PDB).
|
FD |
Coperloos |
Verhaspeling, < Copeleu??
|
FD |
Copermans |
Copperman, Coupremanne (forme francisée). 1623 «Lucq Couperman» Dén-Chimay; nom de métier: moy. néerl. coper-man ‘chaudronnier’.
|
JG |
Copermans |
Kouperman, Copperman, Coupremanne: BerN van de koperslager, kopersmid. Ndd. Koppermann.
|
FD |
Copers |
Coopers: 1. Mnl. BerN coper: koopman. 1350 Christianus Kôper, Greifswald (NN). – 2. BerBN van de kopersmid. Ndd. Kopper. 1376 Johan Coperne (smid), Dortmund (NN).
|
FD |
Copers |
V. Koper et GOD.
|
EV |
Coperslagers |
BerN van de koperslager, kopersmid.
|
FD |
Copersmet |
Coppesmet: BerN van de kopersmid. 1321 Arnoldo dicto Copersmet, Lv. (DE MAN 1959).
|
FD |
Copet |
au fém. : Copete, Copette, Coppette. 1206-7 «Watier Copet» ChartesHainaut, 1279-80 «Maroie li femme Coppet le Petit» RegTournai, 1302 «le Borgne Copet» LoiTour-nai, 1472 «Jehan Coppet» DénLaroche, 1586 «Corbel Coppeit» CoutStavelot; 1285 «dame Anniés Copette» 31ChirTournai, 1602-3 «Pierart Coppette» TerriersNamur, 1604 «Lambert Copette» BourgNamur; dimin. en -et de Cop, aphérèse de Jacob, ou bien surnom: anc. fr. coupet, w. liég. copète ‘sommet’ (venant de lat. cuppa).
|
JG |
Copet(te) |
zie Coppet.
|
FD |
Copienne |
Coupienne. 1691 «Jean Copienne» Purnode; probabl. dérivé, avec aphérèse, de Jacob; pour le suffixe, comp. Colienne, de Nicolas.
|
JG |
Copienne |
Coupienne: Vleivorm van VN Jakob (HERB.). 1745 Nie. Jos. Coupienne, Anseremme (MUL VIII).
|
FD |
Copier |
Coppy(e), Coppije, Copy, Coppuy, Koppier: PlN Copier: kreupelbos (DNF).
|
FD |
Copily |
zie Coupillie.
|
FD |
Copin |
Coppin, -yn. 1265 «Jakemin Copin» CensNamur, 1275-76 «Copms li Fouriers» RegTournai, 1284 «Coppins li Boursiers», «Copin le Rous» DettesYpres, 1309 «Jacobus dictus Jacomin Coppin» CartValDieu, 1365 «Coppin le Tondeur des arbalestriers» Taille-Mons, 1367 «Henri Coppin» CoutStavelot, 1417 «Jakemes Copin» PolyptAth, 1499 «Willamme Coppin» TerrierNaast; dérivé de Cop, aphérèse de Jacob; très secondairement, var. de Copain, cf. anc. pic. coppin, pic. compain FEW 2, 966b.
|
JG |
Copin |
zie Coppyn.
|
FD |
Copin(n)e |
Cop(p)inne: 1. Fem. van Copain. 1296 Ameline la Copine, Parijs (HERB.). – 2. Metr. Fem. van Copin.
|
FD |
Copine |
-inne, Coppine. 1296 «Ameline la copine» TailleParis; probabl. fém. de Copain. -Cf. aussi 1267 «Maroie li Copinesse» Cens-Herchies.
|
JG |
Copineau |
Copenaut, Copennaux: Patr. Dim. van Copin.
|
FD |
Copis |
Cupis, Decupis: Patr. Copus, korte vorm van Jacobus. 1370 Johannem Copi; 1478 Philips Copis, St.-Tr. (GHYSEN).
|
FD |
Copland |
zie Copeland.
|
FD |
Coplo |
zie Capelot.
|
FD |
Copman, de |
Copman(s), zie Koopman(s).
|
FD |
Copois |
Copoy. 1672 «Pacifique Copoy» BourgNamur, 17e s. «Barthélémy Copoy» Do-rinne, 1711 «Remacle Copoy» Spontin; p.-ê. topon., à Bévercé et à Comblain-Fairon (Lg).
|
JG |
Copois |
-oy, -oix, Coppois, -oy: PlN in Bévercé en Fairon-Comblain (LU).
|
FD |
Copp(e) |
Cops, zie Cop.
|
FD |
Coppaert |
Coppa: Patr. Ail. van VN Jacop. 1368 Pieter Coppaert, Ktr. (V 79v°); 1400 Jan Coppaert, Aw. (ANP).
|
FD |
Coppe |
«Tête, Sommet » (Comp., en wallon, à l copète, «au sommet »). 1. Proven. Cop(p)- -ée, -ez, -et(te), -ey. «Du sommet ». N° 232. — 2. Cop(pe). Ane. forme de Kop, «Tête ». Car. phys. «à la (grosse) tête ». Copp- -ejans, -e(r)-nolle, -pieters. «Jean-, (Ar)nold-, Pierre- -à la (grosse) tête ». Ces N. peuvent cependant représenter aussi des N. de bapt. jumelés : (Ja)cob-Jean, (]a)cob-(Ar)nold, etc.
|
EV |
Coppe |
cf. Cop.
|
JG |
Coppé |
Coppée, cf. Copée.
|
JG |
Coppé(e) |
zie Cop, Coppet.
|
FD |
Coppe(r)nolle |
1. V. Kampernolie. — 2. V. Coppe. — 3. Proven. Kopernolle (Dép. Poperinghe).
|
EV |
Coppeaux |
1. Ofr. copel: hoogte; zie Copaye. – 2. Ofr. cospel, Fr. copeau: punt, (schaaf)krul. BerBN.
|
FD |
Coppeaux |
1579 «Pierchon Coppau», 1679 «Jeanne Coppau» BourgNamur; var. de Copay?
|
JG |
Coppein |
zie Copain.
|
FD |
Coppejans |
Copejans, Coppenjans, Koppejan. 1477 «Willem Coppejans» Zèle, 1484 «Gheert Coppinhannins» Gand; nom néerl. composé de Cop (aphérèse de Jacob) et de Jans, Jean [FD].
|
JG |
Coppel, de |
1. BN voor een koppelaar. ise e. Jan de Coppelere, Mb. (A. BAERT); 1516 Jan Copels, Zolder (VANB). – 2. Zie Kopel.
|
FD |
Coppelmans |
zie Koppelmans.
|
FD |
Coppen |
[NF flam. très fréquent], Cuppens. Double génitif de Cop, aphérèse de Jacob ; cf. aussi Cop(p)in. Coppens d’Eeckenbrugge.
|
JG |
Coppen(s) |
zie Coppyn.
|
FD |
Coppenael, van |
zie (van) Coppenolle.
|
FD |
Coppenberghe, van |
PlN Koppenberg in Etikhove en Melden (OV). 1275 Cobimont: Emekin de Cobimont…au cor de Cobimont; Gossuins de Cobinberch, Melden (VR37V0,4or°); 1459 Adriaen van Coppinberghe, Oud.-Bg. (PARM.).
|
FD |
Coppenhague |
zie van Koppenhagen.
|
FD |
Coppenolle |
Coppennole, Copenole, etc. Nom d’origine: Koppenol, très fréquent en toponymie flamande, cf. Van Coppenolle.
|
JG |
Coppenolle, (van) |
van Coppenole, van Copenol(le), Vannecoppenolle, (van) Coppenhol(l)e, Coppennolle, Copenolle, van Cop(p)ernolle, van Compenolle, (van) Compernol(le), van Capernolle, Koppenol, Capenol(le), van Coppenael: Verspreide PlN Koppenol: inzinking met bolvormige heuvelrug (M VN 1966,91-103). ± 1220 Adelart de Coppenhole, Oostrozebeke (DEBR. 1980); 1291 Wouter van Coppenhole, Oud. (CG); 1396 Jan van Coppenole, Zulzeke (DE B.); 1410 Paesschaerts van Coppenole huus, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Coppenrath |
Wellicht oude vorm van PlN Kuffenrath in Diiren (NRW).
|
FD |
Copper(s) |
Koppers, Koppert: 1. BerN van de beul, de scherprechter. Afl. van coppen: onthoofden. –2. BerN van de aderlater. Afl. van Mnl. cop: laatkop, laatbus. – 3. Var. van Copers.
|
FD |
Copperman |
cf. Copermans.
|
JG |
Copperman |
zie Copermans.
|
FD |
Coppesmette |
zie Copersmet.
|
FD |
Coppet |
-ette, de Coppet, Copet(te), Coppé(e), Copé(e), Coppez, -ey, Coupé, -et, -ez, Couppé(e), -ez: 1. Ofr. coppeis: met een groot hoofd. BN. 1252 Johannes dictus Coppeis, Villers-le-Peuplier (HERB.); 1281 Willelmus dictus Copey, St.-Tr. (GHYSEN); 1444 Jan Coppet, Dk. (PARM.); 1632 Jan Coppey, Krochte (VERGR. 1968,61). – 2. Ofr. coupet, W. copète: top. 1415 van Piertchon Copette, Limai (STR. 85); Coppé = Coupé (VS1983, 322).
|
FD |
Coppette |
cf. Copet, Copette.
|
JG |
Coppieters |
Coppit(t)ers, Coppiers: Patr. (Ja)cob-Pieter. Maar mischien wel reïnterpretatie van Copier. 1279 Boudene Coppiere, Bg. (CG); 1303 Grielen f. Margrieten Coppiers, Bg. (VERKEST); 1336 Jan Coppiere, Houtave (RYCKEBOER); 1576 Clais Coppieters, Ktr. (KW).
|
FD |
Coppieters |
-iters. Nom composé de Cop (aphérèse de Jacob) et de Pieters, Pierre [FD]; comp. Coppejans.
|
JG |
Coppillie |
zie Goupille.
|
FD |
Coppin |
-yn, cf. Copin.
|
JG |
Coppin(s) |
zie Coppyn.
|
FD |
Coppinne |
zie Copinne.
|
FD |
Coppois |
-oy, zie Copois.
|
FD |
Coppola |
It. coppola: kap, hoofddeksel. BN.
|
FD |
Coppoolse |
Pair. Dubbele VN Cop < Jacob en Poolse < Pauwels.
|
FD |
Coppuy |
Coppy(e), zie Copier.
|
FD |
Coppyn |
Cop(p)in, de Coppin, Cop(p)ijn, Kopin, Coppins, Coup(p)in, Coppen(s), Copens, Koppen(s), Koppenens, Koppes, Ceup(p)ens, Cueppens, Keuppen(s), Cuppen(s), Kuppens, Cuypens, Ouppens: Patr. Vleivorm van HN Jakob. 1268 Coppinus Cornelis = 1281 Jacobus Cornelis; 1376 Cop(p)in Alaerd = 1394 Jacop Alaerd; 1326 Jan Coppin=Jan Coppinsone, Ip. (BEELE); 1358 Henri Co(u)ppin, Rahier (JVO); 1382 Piètre Coppins, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Copriau |
Var. van Capriau. Zie Carpiaux.
|
FD |
Cops |
cf. Cop.
|
JG |
Cops |
zie Cop.
|
FD |
Copus |
Probabl. aphérèse de Jacobus, avec assourdissement de la labiale h ; ou bien surnom, cf. 1280 «Elizabeth filia le copu» Polypt-Liège.
|
JG |
Copus(e) |
Patr. Wellicht < Jacopus.
|
FD |
Copy |
zie Copier.
|
FD |
Copyans |
zie Coppejans.
|
FD |
Coq |
Cocq. 1362 «inter Henrici dicti Coqui» ObitHuy, 1385 «Arnoldus dicuts Cok de Waremia» GuillLiège, 1449 «Jehan Coq», «Colart le Coq» AidesNamur, 1457 «Mathieu le Cocque» Ladeuze, 1511 «Thiery Cocq», 1550 «la veuve Pierart Cocq» BourgNamur, 1599 «Conrad Cocq, drappier» BourgDinant, 1622 «Gérard le Cocqz» BourgNamur; fr. coq, surnom de vantard, de prétentieux, de beau parleur; cf. aussi Lecocq. • Dérivés: Coquart, Cocquart, Cocart, Kokart, Kockart, -artz; Cockaert, -aerts, -aers, Kokaert, Kockaert, -aerts (formes néerl.). 1286 «li femme Jehan Kokard» Cart- Binche, 1365 «Jak Cokars peltiers des vies-wariers» TailleMons, 1444 «Jannoul Kokaer», 1479-80 «Waty Cokar» TerreJauche; dérivé péjoratif en -art, cf. moy. fr. coquard ‘benêt, niais’ FEW 2, 862b, moy. fr. coquart ‘prétentieux, vantard’ id., 860b, moy. fr. coquart ‘débauché’ id., 86Ib. – Coquel, -elz, Coquay, Kokay. 1275-76 «Jehennés Cokeaus», 1279-80 «Cokeaus li Teliers» RegTournai, 1294 «Jehans Cokios de Werdre» CensNamur, 1302 «Jakemes Cokiel macheclier» LoiTournai, 1331 «Henris le kokeal» NPLaroche, 1334 «Hennés le Kokeaul» RegLaroche, 1444 «Phelipart Cocquial» AidesNamur, 1449 «Mahieu Cokiaul» Ladeuze, 1544 «Johan le Cocquea» DénStavelotMy, 1544 «Phelipart Cocquial» BourgNamur, 1608-9 «Jan Coc-quiau» ComptesNivelles, 1621 «Henry le Cocqueau» La Gleize, 1676 «Albert Cocqueau», «la vesve François Cocquel» Ruage-Ath; surnom de hâbleur, de beau parleur. — Coquelle. 1365 «Ysabiaul Cokelle» TailleMons. Avec suffixe double: Coclet, -ez, Coquelet, Cocquelet, Coqlet. 1269 «Johannem Kokelet» CartValDieu, 1320 «Johan Kokelet» Liège, 1327 «le fosse Cokelet» (topon.), 1365 «Jak Cokelet chavetier» TailleMons, 1456 «maître Nicolle Coquelet» Silenrieux, 1564 «Ernotte Cocquelet» CoutStavelot, 1595 «Nicolas du Cocquelet» [nom d’enseigne?] BourgDinant, 1602-3 «seigneur Jean Coquelet» TerriersNamur, 1603 «Jan le Coclet, drappier» BourgDinant, 1609 «Léonard de Spa cognomé Cocquelet» Louveigné, 1624 «Guillaume de Souvet alias Cocqlet» Doische. –Coquelin. 1383«Jan Cokelin» Menin, 1448 «Jaquot Coquelin» Compiègne, 1602-3 «Lois Cocquelin» TerriersNamur.
|
JG |
Coq |
zie Lecocq, de Kok.
|
FD |
coq. |
N. d’animal. Nos 288, 293. 1. Car. mor. Homme vaniteux. — 2. Car. phys. ,,H. ardent en amour ». Péjoratif-: Coch(in)-, Cocqu- -ard, ,,H. semblable au coq qui cauche la poule ». N° 271. — 3. Profess. «Cuisinier (de l’équipage) ». Patron. : (Le) Co(c)q. Diminutifs : Co(u)c-, Cok- -(e)lé, -elet. ,,Petit coq » L.D. Co(u)c-, Cocqu- -eau, -eau, -ay. Coque-r(e)aux. — 4. Proven. Leco(c)q L.D.). Coquerai-, Coquereau-, Cocria- -mont. ,,Mont du Coque-ret, du petit coq » L.D. à Fosses, etc. Cocréaumont (Loc. fr.). Coquelz, ,,Gué du coq ».
|
EV |
Coqlet |
zie Coquel(le).
|
FD |
Coqu |
cf. Cocu.
|
JG |
Coqu |
zie Kockuyt.
|
FD |
Coquant |
zie Caquan(t).
|
FD |
Coquart |
zie Cockart.
|
FD |
Coquay |
Coqueau, zie Coquel(le).
|
FD |
Coquebert |
Ofr. Coquebert: domoor, gek. BN. 1296 Margot Cokeberde; Cokebers, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Coquel(le) |
-uelz, Coqueau, de Cocqueau, de Cocquéau, Coquay, Coquelet, Cocq(ue)let, Coqlet, Coclet, -ez, Couquelet, Couclet: Ofr. coquel(et), dim. van coc: haan. Vgl. Haentjes. 1249 Fastredus dictus Cokeles, Valencijn (CSWI); 1296 Jehan Cokel; Bietris Cokiele, PdC (BOUGARD); 1304 Thibaut Coquelet, Mech. (HB 657); 1320 Henricus dictus li Cokiaus, Luik (RENARD 241); 1330 Rausin Cokelet, Alart Cokeal, Luik (SIX III).
|
FD |
Coquelaer |
cf. Cokelaere.
|
JG |
Coquelaere |
zie de Keukelaere.
|
FD |
Coquelin |
Code, (de) Cokele, Cokl, Keukelin(c)k, -ling: Dim. van Ofr. coc: haan. Vgl. Coquel. BN. 1398 Willaume Coquelin, Gullegem; 1382 Jan Cokelin, Menen; 1398 Willem Coquelin, Wev. (DEBR. 1970); ±1500 Joos Cokelin (vader van) Mad. Code; 1509-12 Geeraert Cokelin = Gérard Code; 1501-75 W. Cockelin = Cockele, Menen-Ip. (Par. 1973> 136-155,216-243); 1417 Willem de Kokel, Gb. (SCHR.).
|
FD |
Coquenet |
Dim. van Coquin of van Coq.
|
FD |
Coquenet |
Var. de Co(c)quelet?
|
JG |
Coquenpot |
Co(c)quempot, Cockenpot, Kockenpoo: Mnl. cokenpot: keukenpan, kookpan. BerBN voor de kok. Vgl. Mnl. cokenvat. 1567 Jan Kuekenpot; 1615 Adriaen Cockenpot, FV (VERGR. 1972,213).
|
FD |
Coquereau |
-iaux. Cocquereau, -eaux, -ieaux, Quoquériaux, Coquerel (forme non vocalisée). 1253 «Renaldin Cocherel» St-Hubert, 1280-81 «Jehennés Cokereaus» RegTournai, 1286 «Jakemes de Kokerial», «au cortil Kokeriel» (topon.) CartLessines, 1472 «Jehan Coquerel» DénChiny, cf. aussi «Williaumes Kokeriaus» (N. Dupire, Vax romanica 11); surnom: anc. pic. kokerel, cockerel, coquereau ‘coq, jeune coq’ FEW 2, 857b et même ‘marchand de volaille’ ibid. ou moy. fr. cokeriau, w. liég. cokrê ‘girouette en forme de coq (clocher)’ FEW 2, 860a [CH]. Comp. Cocriamont.
|
JG |
Coquereau(x) |
-iaux, zie Cocquereaux.
|
FD |
Coquereelmont |
cf. Cocriamont.
|
JG |
Coquereelmont |
zie Cocquereaumont.
|
FD |
Coquerel(l)e |
zie Cocquereaux.
|
FD |
Coquerelle |
-elles. NF essentiellement du Tour-naisis; nom d’origine: du nom de l’ancienne porte de Lille à Tournai, porte «Kokeriel» puis «Coquerelle» (Bozière, Tournai ancien et moderne, 1864, 46) [MH]; existent d’autres Coquerelle, ainsi une dépend, de Maarke-Kerkhem (FlOr).
|
JG |
Coquerelle |
Proven. 1. Caractér. d’une habitation. «Girouette ». (Belg.). — 2. Coque-, Coche- -rel. ,,Moulin » (Fr.). L.D.
|
EV |
Coquet |
Cocquet, Koket. 1279 «Colins Cokes» ComptesMons, 1286 «Mainsens dou Koket» CartBinche, 1363-64 «Kaisins Cockès» Po-lyptAth, 1693 «P. Coquez» Cerfontaine; norm., pic. coquet ‘petit coq, cochet’ FEW 2, 857b, cf. aussi Cochet. — Forme fém. : Coquette. L’adj. coquette ne datant que du 17e s., un tel surnom est peu probable.
|
JG |
Coquet(te) |
Car. mor. ,,Personne coquette ».
|
EV |
Coquet(te) |
zie Cochet.
|
FD |
Coquiart |
Coquillart. Moy. fr. coquillart, surnom des pèlerins à St-Jacques de Com-postelle qui portaient des coquilles sur leurs vêtements, aussi avec des sens dérivés comme ‘voleur, vaurien’ FEW 2, 1003b, mais également moy. fr. coquillard (var. de coquart) ‘cocu, mari trompé’ Gdf 2, 295, FEW 2, 86 Ib [MH].
|
JG |
Coquibus |
cf. Cocquibus.
|
JG |
Coquibus |
zie Cocquibus.
|
FD |
Coquidez |
Co(c)kedey: BN Ofr. coquidet: gek, zot (DNF).
|
FD |
Coquidez |
Surnom: moy. fr. cocquidé ‘sot, niais’ FEW 2, 862b.
|
JG |
Coquillart |
-ard, -at, Coquilhat, Coquiart: BN Ofr. coquillart: gek, dwaas, idioot; bedrogen echtgenoot, (maar ook) minnaar, rokkenjager. Vgl. Cocquibus. 156 e. Combien je suis bien coquillard, d’estre ainsi durement mené (La farce du cuvier). 1300 Ernoul Coquillart, Laon (MORLET).
|
FD |
Coquillart |
cf. Coquiart.
|
JG |
coquille |
«Coquillage ». 1. Pèlerin de St-Jacques de Compostelle (dont l’insigne était la coquille appelée depuis lors «Coquille St-Jacques »). N° 146. Coqui(ll)ard, Coquilhat, Aventurier fripon qui se mêlait aux troupes de pèlerins. — 2. Proven. Coquibus, ,,Bois des coquillages ». N° 24l.
|
EV |
Coquin |
1267 «Gerars et Willos li Kokin» CensHerchies, 1272 «Henricus Cokins» PolyptVillers, 1321 «Johan li Kokins» Guill-Liège; surnom: moy. fr. coquin ‘mendiant’ FEW 2, 862b, cf. aussi 1392 «frère Michiel du dit hôpital des Kokins » GuillLiège.
|
JG |
Coquin |
Quequin, Coquoin: Ofr. coquin, Mnl. cockijn: leegloper, landloper. 1230 Baldo li Cokins, Wattrelos (GYSS. 1964,151); 1296 Jakemes li Kokins, Montignies (CSW I); 1294 Stace Cokin, Kales (GYSS. 1963).
|
FD |
Coquin |
Sit. soc. ,,Gueux, mendiant » (Anc. fr.). N08 49, 281.
|
EV |
Coquyt |
cf. Cocquyt.
|
JG |
Coquyt |
zie Kockuyt.
|
FD |
Cor(r)oy |
1. Zie Colruyt. – 2. Fr. courroie: riem. BerBN voor de riemmaker, leerbewerker. 1288 Fraesent Coroie, Atrecht (NCJ). Vgl. Corroyeur.
|
FD |
Corael |
-aux, Corral, Carael, Caraël, Kraal: Ofr. chorial, Pic. coral: (koor)zanger, koorknaap. Wvl. koraal: misdienaar.
|
FD |
Corain |
Corin, Corrin, Corijn. 1235 «Corin, chevalier» Thon-Samson, 1444 «Willem de Corain» AidesNamur, 1473 «Thiry Corin» Lens-sur-Geer; var. du prénom Quirin, ouest-flam. Korijn; toutefois le NF liég. Corin (avec ô long) doit être le w. liég. côrin ‘marmelade de fruits sèches’ DL 166a.
|
JG |
Corain |
zie Carrin.
|
FD |
Corbais |
Proven. Loc. et Rivière. Coirbay, Courbet. «Rivière à courbes ».
|
EV |
Corbanie |
zie Charbonnier.
|
FD |
Corbay |
Corbaye, Coirbay (NF liég.). 1580 «Auli & Jabay Corbay» Haybes, 1581 «An-drien Corbay», 1636 «Marie Corbay» Bourg-Namur, 1629 «Catherinne Corbea» Fronville, 1689 «Margarine Corbay» DénLierneux; var. w. liég. de Corbeau (prénom). – À distinguer de: 1272 «Iohannes de Corbais» PolyptVillers, 1444 «Johans de Corbays» Terre-Jauche; nom d’origine: Corbais (BrW).
|
JG |
Corbay(e) |
Corbey, Corbeij, Coirbay: 1. PlN Corbais (WB). 16e e. Willem Corbeis, Waas (VAN G. VII,29). – 2. LU W. vorm van Corbeau.
|
FD |
Corbé(e) |
zie Courbet.
|
FD |
Corbeau |
Corbeaux, Corbiau, Corbiaux, -ieaux, Corbel, -iel (formes non vocalisées), Corbeel, Corbeels (formes néerl). 1241 «Corbellus de Awaris» CartValDieu, 13e s. «Corbels d’Awans», «Corbiau de Holle-gnoulle» Liège, 1265 «Jehan Corbiaus» CensNamur, 1279-81 «Phelipres Corbiaus» = 1290-91 «Felippron Corbial» ComptesMons, 1280-81 «Baudés Corbeaus» RegTournai, 1289 «Nicholes Corbias» CensNamur, 1386 «Stassart fis Corbeauz» GuillLiège, 14e s. «Humbert Corbeau» Awans, 1459 «Corbea d’Ysier» CoutStavelot, 15e s. «Corbeal de Pouseur» Liège, 1544 «le jeusne Corbeau» DénStavelotMy, 1571 «Jehan de Quarba/ de Corba(ux)» Purnode, 1586 «Corbel Coppeit» CoutStavelot, 1600 «Corbeau de Parady», 1629 «Catherinne Corbea» Fronville, 1695 «Jean Corbeaux» Purnode; ancien prénom bien attesté au Moyen Âge, particulièrement encore fréquent dans la région liégeoise. -Parfois également fr. corbeau, anc. fr. corbel, m., surnom de personne aux cheveux noirs ou parfois nom d’enseigne (cf. 1276 «Jakemon des Corbiaus» NécrArras, «Au Corbeau» en 1780 à Liège), aussi qualificatif injurieux pour désigner des paysans. Cf. aussi Corbay et Corbelle.
|
JG |
corbeau |
N. d’oiseau. Proven. L.D. Corb- -eau(x), -beel(s), -(e)au(x), -u. Confusion possible avec Corbais. V. ce N. Courb- -ain, -oin, -onne. Corbin, (Ane. N. du corbeau. L.D.
|
EV |
Corbeau(x) |
zie Corbeel(s).
|
FD |
Corbeel(s) |
Corbel(le), Corbiel, Korbiel, Corbeau(x), Corbiau(x), Corbieaux: 1. Ofr. corbel, Fr. corbeau: raaf. BN naar het zwarte haar. Vgl. De Raeve. 1281 Theodericus Corbel, Zaffelare (HAES.); 1340 dominus Corbeel, Tn. (C. BAERT); 1288 Jakemart Corbial, Bergen (PIERARD). – 2. Patr. 136 e. Corbeis d’Awans; 1430 Corbiau de Hollegnoulle, Luik (BODY). – 3. Huisnaam, zoals in Atrecht: 1276 Jachemon des Corbiaus (NCJ).
|
FD |
Corbel |
Corbeel, Corbeels, cf. Corbeau (ci-dessus).
|
JG |
Corbelle. |
Probabl. var. non vocalisée de Corbeau (cf. Corbel ci-dessus), plutôt que surnom: moy. pic. corbelle ‘corbeille’.
|
JG |
Corbesier |
Corbisier, Corbusier, Corbugy, Corbusy (formes wall.), Corvisier. 1265 «Colins li coruisiers et Adyniaus», «Yevelars li Corvisiers» CensNamur, 1267 «Andrius li Corbisiers» CensHerchies, 1289 «Ponchars li Corbesiers» CensNamur, 1328 «Stassin li corbesirs» GuillLiège, 1444 «Renchon le Cor-bessier» TerreJauche, 1444 «Aubert le corbe-gier», 1449 «Pierosson Corbisier» AidesNamur, 1472 «Jacotin Corvisier» DénVirton, 1501 «Eraoton le Corbesy», 1505 «Johan le Corbusy» CoutStavelot, 1524 «Renchoul Cor-besir», «Anthon de Crowe alias Corbisir» DénStavelotMy, 1589 «Pierre Corbusier» Arbrefontaine; nom de métier: anc. fr. régional corbesier, corvoisier, corvisier, w. liég. cwèp’hî, w. nam. cwab’jî, pic. corbisier, etc. ‘cordonnier’ DL 191, dérivés de l’anc. fr. cor-vois ‘cuir de Cordoue’ FEW 2, 1182a. • Forme fém. en -is-ette: 1386 «Sebille le Corbisette» Ladeuze.
|
JG |
Corbesier |
V. Cordonnier.
|
EV |
Corbesier(s) |
zie Corbusier.
|
FD |
Corbet |
1580 «Corbet des Tailles» CoutStavelot, 1600 «Jean Corbet», 1699 «Jean Corbez» BourgNamur; anc. prénom, du thème de Corbeau (ci-dessus), ou bien var. de Courbet.
|
JG |
Corbet(t) |
-ex, zie Courbet.
|
FD |
Corbey |
zie Corbey(e), Courbet.
|
FD |
Corbi(e) |
1. PlN Corbie (Somme). 1248 Martins de Corbeia, Atrecht (NCJ); 1366 Robert de Corbie, Montreuil (CMM). – 2. Zie Corbier.
|
FD |
Corbiau(x) |
cf. Corbeau.
|
JG |
Corbiau(x) |
-ieaux, zie Corbeel(s).
|
FD |
Corbiel |
zie Corbeel(s).
|
FD |
Corbier |
1676 «Jacques de le Corbier» RuageAth; nom d’origine: comme Corbière, dérivé de fr. corbeau (Dauzat 146); ou bien nom de métier, cf. 1505-41 «Jehan le Corbier» CoutStavelot.
|
JG |
Corbier |
Corbi(e), Corbière: PlN Corbier (Corrèze, Hte-Savoie, Seine-et-Marne), Corbière (verspreid): plaats waar raven nestelen (DNF). 1365,1422 Jehan de le Corbière (DE COCK, PIERARD).
|
FD |
Corbi–er |
-ère. Proven. Loc. fr. et L.D. «Endroit peuplé de corbeaux ».
|
EV |
Corbillon |
Corbion, formes w. diphtonguées : Coibion, Quoibion. 1449 «Pirelot de Corbion» AidesNamur; tous ces NF s’exspliquent par un NL qui est, selon les régions de diffusion, soit Corbillon, è cwèbiô, « corbion ou « corbillon à Clermont-sur-Berwinne (arr. Verviers) et Antheit (arr. Huy), soit Corbion, w. côrbyon, près de Bouillon (arr. Neufchâteau) ou dépend, de Leignon (arr. Dinant) [JL, NFw2].
|
JG |
Corbillon |
Profess. «Petite corbeille ». N. d’artisan. «Vannier ».
|
EV |
Corbin(eau) |
Dim. van Ofr. corb: raaf. BN. 1448 Jehan Corbin, Comp. (MORLET).
|
FD |
Corbion |
Corbillon, Coib(i)on, Ouoibion: PlN Corbion (LX) en in Leignon (N); Coibion in Niverlée (N); Corbillon in Clermont (LU). 1373 Gotfrin de Corbion, Leignon (ASM II).
|
FD |
Corbion |
Proven. Loc. Coibion (Pro-nonc. dial.). Synon. : Croibien. N° 69. Coibion. N°79.
|
EV |
Corbisez |
-é, -ier, zie Corbusier. Corbloem, zie Kornblum.
|
FD |
Corbisier |
cf. Corbesier.
|
JG |
Corblin |
1283 «Corbelin Beuch» DettesYpres, cf. aussi 1601 «Lucresse Corbelyne» Liège; forme contractée de *Corbelin, dimin. de Corbeau (prénom).
|
JG |
Corbonne |
zie Carbon.
|
FD |
Corbonné |
zie Carbonnet.
|
FD |
Corbreun |
De FN Corbr(e)un kwam ça. 1825 in Kontich voor (med. fR- Van Passen) < FN Corberon. PlN Corberon (Côte-d’Or).
|
FD |
Corbu |
Pour ce NF attesté une lre fois à Guignies (Ht) en 1601, mais surtout à Wazemmes dans le départ, du Nord (Genanet), p.-ê., avec r euphonique, var. de Cobu, Ducobu, sous l’influence paronymique de noms du type Corbeau ou Corbusier.
|
JG |
Corbu |
V. Corbeau.
|
EV |
Corbu–gy |
-sier, Corbi- -gy, -sier. V. Cordonnier.
|
EV |
Corbusie(r) |
–sy, -gy, Corbisier, -sez, -se, Corv(o)isier, Corbesier(s), le Corbusier, le Corbesier, le Corbisier: 1. BerN Corbisier: schoenmaker (KCTD1953,129) < Ofr. corvois: Corduaans leer, van Cordova. 1275 Gérart le Corvisier = G. le Corbisier, Lessen (VR 121 v°, i22v°); 1307 Wilheame le Corbesier, Luik (AVB). – 2. Evtl. Ofr. corbisier: mandenvlechter.
|
FD |
Corbusier |
Corbugy, Corbusy, cf. Corbesier.
|
JG |
Corcel(l)is |
zie Decourcelle(s).
|
FD |
Corcell- |
Corsel- -is. Proven. Courcelles (Loc.) (Latinis.) ou Koersel. (N°B 55, 59). (Dép. Horebeke-ste-Marie).
|
EV |
Corcevay |
Cucheval: Zinwoord: écorche veau: vil het kalf. BerN van de runderviller. Vgl. Poilvé. 1409 Winand Xhorcheval, Luik (BODY 35).
|
FD |
Cord, de |
zie de Korte.
|
FD |
Corda |
Korda: Vondelingnaam. Macarius Corda werd op 2 febr. 1823 in Antwerpen gevonden (R.V.).
|
FD |
Cordang |
zie Courdent.
|
FD |
Cordang(e) |
Proven. «Domaine du sieur Co(n)rad ».
|
EV |
Cordeel(s) |
Cordel(l), Cordeau, Kordel, Quardel: Ofr. cordel, Mnl. cordeel, cardeel: touwtje. BerBN. 1645 Merten Cordeel, Aalst (GAUBL. 1971).
|
FD |
Cordeleeuw |
Wellicht gebrekkige weergave van kordeke, Wvl. uitspr. van de Fr. FN Cordelet, dim. van Cordel.
|
FD |
Cordemans |
Cuddeman(s): 1. BerN van de touwslager. Vgl. 1304 Walterus dictus Kordemakere, Lv. (ICKX). – 2. Soms = Korteman. 1450 Jan Corteman=Janne Cordeman, Kh. (DEKEYSER).
|
FD |
Cordemans |
Peut-être surnom néerl. de cordier, cf. 1304 « Walterus dictus Kordemakere» Lou-vain; éventuellement aussi, var. de Korteman, cf. 1450 «Jan Corteman» = «Janne Corde-man» Kampenhout [FD].
|
JG |
Corden, van |
Vertaling van Decordes?
|
FD |
Cordenier |
-y, cf. Cordonier.
|
JG |
Cord–enier |
-onnier, -ouant, -(o)uannier. (Le) Corbe-, Corbu-, Corbi- -sier. Co(u)rv(o)i- -sier. Corbugy. Fabric. de chaussures fines pour dames. (E)sco(h)- -ier, -y (Du germaniqte scoh, «Soulier » (Comp. Schuh, en allem.). N° 16l.
|
EV |
Cordens |
zie Courdent.
|
FD |
Cordeny |
-ij, zie Cordonnier.
|
FD |
Cordes, de |
zie Decordes.
|
FD |
Cordevant |
zie Corduant.
|
FD |
Cordewener |
-wi(e)ner, -win, zie Corduwener.
|
FD |
Cordewiener |
-iner. Nom de métier: moy. néerl. cordewanier ‘cordonnier’ ; cf. Cordon(n)ier.
|
JG |
Cordewin |
Var. de Cordewiener ou de Corduan.
|
JG |
Cordeyn |
zie Cordijn.
|
FD |
Cordier |
Cordiez, Cordi, Cordy (formes wall.). 1273-80 «Jakemes li cordiers» FriedenTour-nai, 1499 «Jehan le Cordier» TerrierNaast, 1575 «Pieret le Cordy» FrancsLux, 1620 «Janne Cordier (de Sedan)» émigrée en Suède; nom de métier: fr. cordier.
|
JG |
Cord–ier |
-iez, -y. Fabric. ou mardi, de cordes. N° 160.
|
EV |
Cordier, (de) |
le Cordier, Lucardie, Cordiez, -iée, -y, -i(e), -is: BerN van de touwslager. 1236 Pierre Cordier = 1239 Petrus dictus Cordiarius, Montreuil (CMM); 1275 Colars li Cordiers, Baffe (VR i83v°); 1348 Petren Cordiere van zeelen thout mede uute der Delen te doene, Mech. (HB 673).
|
FD |
Cordijn |
-yn, -eyn, Courdain: 1. Patr. Fr. Cordin = Corradin. 1286 Johanni Cordin = 1294 lehan Gourdin, Kales (GYSS. 1963). – 2. Door verzachting t/d < Co(u)rtin: 1292 Gillis Cortin, Jacob Cortin; ±1300 Jacop Cordin; 146 e. Gheeraert, Joos… Gillis Courdins kinder; Jan Courtin Joos zone; 1361 Joos Cortin Gheeraerts sone, Ingooigem (V.BUTS. 1972).
|
FD |
Cordo |
Profess. Cordeau. Artisan qui travaille au cordeau (Jardinier, etc.). N* 131.
|
EV |
Cordoba |
Cordova: Sp. PlN (Andaloesië).
|
FD |
Cordon |
Surnom : fr. cordon (plusieurs sens).
|
JG |
Cordon(s) |
1. Ofr. cordon: koord, touw, lint. BerBN. –2. Var. van Cardon.
|
FD |
Cordonier |
Cordonnier, Cordenier, -y. 1270 «Hamels li Cordewaniers » DettesYpres, 1280-81 «Kabelle li Cordewaniers» Reg-Tournai, 1308 «Honnerés li Corduaniers» ComptesMons, 1543 «Hubert Le Cordonier» BourgNamur, 1563 «Jehan Cordewanier» BourgNamur ; nom de métier : fr. cordonnier.
|
JG |
Cordonni(er) |
Cordonier, Cordonny, Cordenier, -ny, -nij, Le Cordenner: BerN Fr. cordonnier, door associatie met cordon < Ofr. cordoanier < cordoan: Corduaans leer. Als naam voor de schoenmaker verdrong dit woord het Ofr. sueur < Lat. sutor, d.i. schoennaaier (vgl. De Zutter). 1234 Roitr. li Cordoaniere; 1269 Jakemes Cordoans, Atrecht (NCJ); 1275 Williaume le Cordoanier, Lessen (VR mr0); 136 e. Bernart le Cordonnier; 1404 Jorram le Cordenier, Laon (MORLET); 1643 Bart. Cordonier, Dk.-Aw. (AP).
|
FD |
Cordonnier |
Profess. Artisan qui fait ou vend des chaussures cordouanes (Cordouannier).
|
EV |
Cordova |
zie Cordoba.
|
FD |
Cordt, de |
zie de Korte.
|
FD |
Corduan(t) |
Cordevant: Mnl. cordu(w)aen, Ofr. cordoan: Corduaans leer. BerBN van de bewerker van corduaan. Vgl. Cordonnier. 1340 Henrici dicti Corduwaen, Lubbeek (C. BAERT); 1433 Jehan Corduan, Bergen (CCHt).
|
FD |
Corduant |
1334 «Estievenart Corduant» ComptesMons; altération de cordoan ‘(cuir) de Cordoue’, désignant par ellipse le cordonnier; cf. aussi Cordewin.
|
JG |
Corduwener |
Cordewener, -wi(e)ner, -win: BerN Mnl. corduanier, cordewanner: bewerker van Corduaans leer, maker van geitenleren schoenen, schoenmaker. Vgl. Cordonnier. 1220-40 Danielo Cordewanier, Cent (CG); 1280 Rubin der Kordwenre, Tg. (OGO).
|
FD |
Cordy |
cf. Cordier.
|
JG |
Cordy |
zie Cordier.
|
FD |
Core |
zie Caure.
|
FD |
Corebunders |
zie Corenwinder.
|
FD |
Corée |
Surnom : anc. fr. coree, coraille, pic. corée ‘viscères (intérieurs) de l’animal’ FEW 2, 1178b; ou bien nom d’origine: la Corée (dérivé de w. côre ‘coudrier’), à Sibret, Hamipré (Lx), etc.
|
JG |
Coreel |
zie Careel(s).
|
FD |
Coreelman |
BerN van de tegelbakker. Zie Careel(s).
|
FD |
Corel |
Cor(r)ette. 1499 «Jaquemart Corel» TerrierNaast; noms d’origine: Corel, w. côrèt et Coretle, w. côrète (dérivés de côre ‘coudrier, noisetier’), fréquents en toponymie wallonne.
|
JG |
Corel, de |
zie de Carel.
|
FD |
Coreman(s) |
zie Cooreman(s).
|
FD |
Coremans |
cf. Cooremans.
|
JG |
Coremans |
V. Keur.
|
EV |
Coren(s) |
zie Coorens.
|
FD |
Corenbergh, van |
PlN Korenberg in Diegem (VB).
|
FD |
Corenland, van |
PlN Korenland: korenakker, b.v. in Hooglede, Steenkerke (WV).
|
FD |
Corens |
cf. Cooren(s).
|
JG |
Corenwinder |
Corebunders, Cole(n)bunders, Coolbunders: BerN van de winner, d.i. de teler van koren, graanboer. Vgl. 1345 Bernd Thelekorn, Munster (NN). 1395 Philip de Corenwinne, 1400 Coline Corenwinres, 1463 Ab. de Coornewinder, St.-Win. (VERGR. 1968,61); ±1570 Anthoine de Coorenbyndere, Vn. (CDT113).
|
FD |
Coret(t)e |
zie Caurette.
|
FD |
Corevits |
cf. Coorevits.
|
JG |
Corevits |
zie Coorevits.
|
FD |
Corewyn |
-ijn, Correwyn, -ijn, Carrewijn, -(e)yn, Korwin: 1. BerN van de graanboer, de koren-winne; zie Corenwinder. 1792 Matheus Correwijn, Boom (AP). – 2. Misschien = Carwin/Carvin.
|
FD |
Coreynen |
zie Canin.
|
FD |
Corfers |
zie Korvers.
|
FD |
Corff |
Corfs, Curfs: Mnl. corf: korf, mand. BerBN van de mandenvlechter of van de korfdrager, sjouwer. 1310 Abloy Corf, Overlaar (OATII); 1321 Elizabet Coref = 1325 Elizabeth Corfs; 1352 Gerardo Corfdraghere, Tn. (C.BAERT); 1647 Corver = Pieter Dircx Corff, West-Zaandam (TROCH).
|
FD |
Corhay |
1544 «Corhea» Jalhay; dérivé en -icellu de w. côre ‘coudrier’, cf. w. Côrhale, topon. à Basse-Bodeux (Lg).
|
JG |
Corhay |
Cor(r)iat, Coria, Corrias, Corri(e)aux, Correa(s), Correia: PlN Dim. van W. côre: hazelstruik. 1544 Corhea, Jalhay (HERB.).
|
FD |
Corhay |
V. Coudrier.
|
EV |
Corhumel |
D. Korhummel; fokstier (BRECH.).
|
FD |
Corier |
1223 «l’enfant Bernait le Coriier (…) en le rue des Coriiers», 1279-80 «Alissandres li Coriiers» RegTournai, 1302 «Jehans de Gran-més coriers» LoiTournai, 1309 «Willaumes li Coriiers» ComptesMons, 1313 «Jakemes Velainne, li coryers» 31 ChirTournai ; nom de profession: pic. corier ‘expert juré’ FEW 16, 344b [JH] ou anc. pic. (Tournai) corier. carrier ‘corroyeur, ouvrier travaillant les peaux nécessaires à la confection des chaussures, des gants, etc.’ (MH).
|
JG |
Corier |
V. Courrier et Coudrier.
|
EV |
Corier |
zie Courrier.
|
FD |
Corijn |
cf. Cor(a)in.
|
JG |
Corillon |
Corrillon. 1342 «le corion sains Nico-lay», topon. à Pousset (Lg) au sens de ‘languette de terre’ (du thème de fr. courroie), cf. w. coriète ‘petite courroie, lambeau’ DL.
|
JG |
Corillon |
zie Carillon.
|
FD |
Corin |
1. Proven. Gauram (Loc.). — 2. Profess. Pâtissier ou confiseur. N08 131, 147. (Corin, en wallon, «Prunes confites pour la pâtisserie »).
|
EV |
Corin |
cf. Corain.
|
JG |
Corin |
zie Carrin.
|
FD |
Corion |
zie Charrion.
|
FD |
Corley |
1. Patr. Var. van HN Cornélius. 1518 Cornelis Bals = 1520 Corleijs Bals jaerghetyde, Aarts. (ROEL. 1951,14); 1402 Gielijs Corley, Aw. (ANP). –2. Zie Colruyt.
|
FD |
Corlier |
Var. de Gorlier.
|
JG |
Corlier |
zie Gorlier.
|
FD |
Corluy |
Occupation. Courlieu, genre de courlis. N. de chasseur. Nos 131, 2000.
|
EV |
Corluy |
-uyt, cf. Colruyt.
|
JG |
Corluy(t) |
zie Colruyt.
|
FD |
Corman |
Cormann, Cormannc (forme francisée). Var. de Cooreman.
|
JG |
Corman |
-mann(e), zie Cooreman(s).
|
FD |
Cormanne |
V. Keur.
|
EV |
Cormau |
Cormaux, Cormeau. Sur la famille Cormeau, issue de «Massin Quermea, dit Quermea de Grand-Rechain » vivant au 14e s., cf. BAV 23, 1998, 31-38; surnom: anc. pic. quaresmel ‘Mardi gras’, w. (Malmedy) cwar-mê ‘carnaval’ FEW 2, 1489b. – Bibliogr.: L. Remacle, Le terme cwarmê dans une expression toponymique, PSR 14, 1979-80, 51-52.
|
JG |
Cormau(x) |
-eau, Cormo: Var. van Carmeau.
|
FD |
corme |
Fruit du cormier ou sorbier domestique. Profess. Fabric. de cidre de corme. Corme, Coeme, Coume. N° 131. Cormeau. 1. «Petit corme ». Proven. L.D. — 2. N. de circonst. Surn. d’enfant né le jour de la Quadragésime (Dialecte). N° 11. Cormier. N. d’arbre. Proven. Loc. et L.D. N° 242.
|
EV |
Cormenier |
PlN (Deux-Sèvres).
|
FD |
Cormier |
PlN Cormier: sorbeboom, peerlijsterbesboom (o.m. Eure, Seine-et-Oise, Seine-et-Marne).
|
FD |
Corminbœuf |
Proven. ,,Bove (V. ce N.) de Cormont (V. ce N.).
|
EV |
Cormo |
zie Cormau(x).
|
FD |
Cormon |
Cormont. 1539 «Jehan de Cormont» Pesche; nom d’origine: w. Cormont, à Grune, Longlier (Lx), etc.
|
JG |
Cor–mond |
-mont. Proven. Cormont (Loc. fr.).
|
EV |
Cormont |
-mon(d): PlN Cormont (PdC, Aisne, Loiret) en in Grune, Longlier (LX).
|
FD |
Corna(rt) |
-aer(t), -ard(t), zie Coornaert.
|
FD |
Cornaille |
Sans doute var. de Corneille (prénom) ou de corneille (nom de l’oiseau, surnom), comp. w. (Dalhem, les Awirs) cwèrnaye ‘corneille’DFL 115, ALW 8, 105a.
|
JG |
Cornaille |
zie Corneille.
|
FD |
Cornand |
-ant. Part. prés, de fr. corner, surnom de sonneur de corne ou de cornet, cf. Cornet.
|
JG |
Cornand |
-ant: BerN van de hoornblazer.
|
FD |
Cornard |
Cornart, Coornaert (forme néerl.). 1286 «le fosse Cornart» CartLessines, 1526 «Artus Cornart» DénLens; surnom: dérivé péjoratif de corne, avec le sens de ‘sot, niais’ (mais non de mari trompé) FEW 2, 1194b.
|
JG |
Corne |
1288 «Martins de le Corne», 1291 «Pieres Corne» DettesYpres, 1524 «Corne» DénStavelotMy; nom d’origine: fr. (topon.) corne (= bout, coin) ou surnom, avec le sens de ‘trompette’. Sur la riche famille de noms dérivés de l’étymon lat. cornu, cf. DicPatRom II.l, 313-348.
|
JG |
corne |
cornet. I. Corne d’animal. 1. Car. mor. ,,Porteur de cornes, mari trompé ». Corna(r)d, Cornut. N° 271. II. Corne, Cornet. Instrument de musique. N. de musicien. Corn- -and, -ant, -et, -ez. III. Corne, Cornet, ,,Coin, endroit écarté ». Dialecte : Coigne (Comp., en angl., Corner, ,,Coin »). Proven. Corn- -é, -et, -ez; Sco(u)rn- -et, -ez, -eau, -iau, -iciel. Scourneatt (Dép. Tubize). Legcornez (Escor-nez, Loc.). (S)cornière. ,,Maison de coin ».
|
EV |
Corne |
zie Coorens.
|
FD |
Corné |
-ee, zie Cornet.
|
FD |
Corneau |
Cornia(ux): 1. Var. van Cornaud: hoorndrager. Vgl. Cornard. – 2. Patr. < Cornel.
|
FD |
Corneau |
Cornia. Peut-être dimin. de corne, sinon forme vocalisée de Corne(i)l, cf. DicPatRom U.\, 324-5.
|
JG |
Cornée |
-ee. Probabl. var. de Corneille.
|
JG |
Corneels |
zie Cornélius.
|
FD |
Corneille |
Corneillie, Cornel(l)i(e), Cornel(l)y, Cornelje, Corneilde, Cornaille, Cornil(le), -ile, Cornillie, Cornilli(er), Corniellie, Cornilly, Corniel, Cornilde: Patr. Fr. vorm van Lat. HN Cornélius. Corn(e)ilde is Ovl. (DEBR. 1985). 1306 Hannin Cornelis = 1308 Jehan Cornilles, Ip. (BEELE); 1421 Robert Cornille, Chauny (MORLET); 1513 Pieter Cornillie, Jan Cornilge, Wv.
|
FD |
Corneille |
Corneillie, -eilde (formes flam.), Cornil, -ile, Cornille, -illie, -ilde (id.). 1288-89 «Cornil de Binch» ComptesMons, 1296-1302 «Cornelle» ImpôtArtois, 1309 «Jehans Corneille» ComptesMons, 1356-58 «Cornille Linchière» PolyptAth, 1444 «Martin Cornille» AidesNamur, 1507 «Cornille de Laus-noit cuvelier» Ladeuze, 1526 «Corneil du Bois» DénLens, 1598 «Corneille Robert» DénWavre, 1602-3 «Jean Comil» Terriers-Namur; prénom Corneille, Cornil(le), du lat.
|
JG |
Corneille |
N. de bapt. d’orig. romaine. Cornelis (FI.), Cornélius (Latin). Corn- -elis(sen), -iel, il(le), -elits, -ilde. Curnel, Nelis-sen. Cornely (Cornelii, génitif latin), altéré en Corneillie.
|
EV |
Cornel |
zie Cornélius.
|
FD |
Cornel(l)i(e) |
-y, zie Corneille.
|
FD |
Corneli |
-ly: Lat. of It. gen. van HN Cornélius.
|
FD |
Cornéliau |
zie Cornilleau.
|
FD |
Cornelis |
Cornélis, au génitif: Cornelissen, -issens. 1306 «Hannin Cornelis» = 1308 «Jehan Cornilles» Ypres [FD], 1494 «Cornelis Lorfevre», 1508 «Jehan Cornelis» Bourg-Namur, 1573 «Cornélis Golenthier» Bourg-Liège; forme néerl. du prénom Corneille, lat. Cornélius.
|
JG |
Cornélius |
Cornelus(se(n)), Kornelis, Cornely, -li, -lisz, -lissen(s), -lisse(s), -lissis, -leze, Corneel(s), Cornel(le), Coeurnelle, Curnel(le), Ciirnel, Conrelis, Kornelius(sen), Cornelsen: Patr. Lat. HN Cornélius. 1330 hère Cornelise van Iddergem, Ktr. (DEBR. 1971); 1276 Cristiano Cornelis, Ip. (BEELE); 1398 Moenin Cornel, Wielsbeke; 1399 sire Iehan Cornelis, Deerlijk (DEBR. 1970).
|
FD |
Cornélius |
et non point surnom, basé sur le nom de l’oiseau. Cf. aussi Cornaille.
|
JG |
Cornelle |
1309-10 «Jehans Cornelle» ComptesMons, 1656 «Cornelle du Four» DénFlorenville ; var. de Corneille ; secondairement, nom d’origine : Cornelle, dépend, de Stave (Nr).
|
JG |
Cornely |
1602-3 «maistre Anthoine Corneli» TerriersNamur, 1603 «Gratianus Cornely de Hem » BourgLiège ; génitif lat. de Cornélius.
|
JG |
Cornemuse |
Surnom de joueur de cornemuse, cf. DicPatRom IL 1, 346-7.
|
JG |
Cornero(u)tte |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Cornerotte |
1612 «la vefve Cornerotte» TerriersNamur; var. (par fausse régression) de Connerotte, Conrotte (A. Lanotte, Esquisse, 15-16).
|
JG |
Cornesse |
Nom d’origine: Cornesse (arr. Ver-viers).
|
JG |
Cornesse |
PlN (LU).
|
FD |
Cornesse. |
Proven. Loc.
|
EV |
Cornet |
(de) Cornette, Coronet, Corné, -ez, -ee, Le(s)cornez: 1. Ofr. cornet, Mnl. cornet(te): hoorn(tje), hoofdsieraad of kapsel in de vorm van een hoorn, muts met hoorntjes. BN naar de hoofd- of haartooi. – 2. BN voor de hoorndrager. – 3. Een kornet was ook de officier die in de ruiterijcompagnie de standaard droeg. 1252 Colardus Cornet, St-Q. (MORLET); 1375 Pieter Kornet = Cornet, Ip. (BEELE); 1570 Michiel Cornette, St.-Omaars (SCHOUT. I).
|
FD |
Cornet |
Cornez. 1186 «Henric Cornet» Abb-Ninove [BR], 1296 «Pierre Cornet, feseeurde corney» TailleParis, 1327-28 «Jehan Cornet» ComptesMons, 1547 «Cornet Sybolle» Bourg-Namur, 1561 «Corney» Arbrefontaine, 1574 «la veuve Grigoire des Cornet» BourgNamur, 1582 «Serva le Cornet» CoutStavelot, 1658 «Piron Jaspar dit Cornet», 1698 «Adam Jaspar dit Cornet et Cornet son frère» Mon-tegnée; soit fr. cornet, surnom de musicien, de joueur de corne ou de trompe rustique, soit topon. (coin de rue, de champ, etc.), soit forme familière du prénom Corneille, w. arch. (La Gleize) Cwèrnè (tout aussi fréquent). Secondairement, nom d’enseigne, cf. 1598 «Jehan Micheau hoste du Cornet» DénWavre.
|
JG |
Cornette |
1360-61 «Maroie li Cornette» PolyptAth; soit surnom: fr. cornette ‘coiffure de femme’ soit en fonction toponymique (= petit coin), cf. Corne.
|
JG |
Cornette. |
1. Proven. Dép. Buvrinnes et Dohan. — 2. Fonction. ,,Porte-étendard ». N° 154.
|
EV |
Cornewal, van |
Cornuwal, Carnuwal,Carnewa(e)l, Carnawal: PlN Cornwall, graafschap in GB, Fr. Cornouailles. 1457 Barbie Cornewaille, Bg. (PARM.) = Baerbele Cornewaelge (JAM. II).
|
FD |
Cornez |
cf. Cornet.
|
JG |
Cornia |
cf. Corneau.
|
JG |
Cornia(ux) |
zie Corneau.
|
FD |
Corniel(lie) |
zie Corneille.
|
FD |
Cornier(e) |
Mnl. cornier(e): hoek van een gebouw; Ofr. cornière: hoekhuis. 1276 Simon Cornier, Offémont (MORLET); 1276 ab Henrico Cornier, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cornière. |
V. Corne III.
|
EV |
Cornil |
Cornille, -illie, cf. Corneille.
|
JG |
Cornil(le) |
-ile, -ilde, Cornillie(r), -illi, -illy, zie Corneille.
|
FD |
Cornilleau |
1640-42 «Johan Cornillio» émigré en Suède; dimin. de Corneille, Cornil(le) (prénom).
|
JG |
Cornilleau |
Cornéliau: Patr. Dim. van HN Cornélius.
|
FD |
Cornips |
PlN Karnap (NRW)? 1668 Kornips = Carnips, Eys NL; 1747 Wilhelmus Cornip, Körrenzig NRW; 1643 Joh. von Carnap, Elberfeld (PDB).
|
FD |
Corniquet |
Dim. van corne: hoorn. Vgl. Cornet.
|
FD |
Cornitensis |
zie Carnotensis.
|
FD |
Cornoedus |
Wellicht latinisering van Carnoy, Carnot. Maar vermoedelijk verhaspeling van Carnotensis. 1726 Cornoedis = 1730 Cornoedus, Valkenswaard = 1718 Carnoetes, Waalre (PDB).
|
FD |
Cornu |
Cornut. 1180 «Johannes Comuts» Quenast [BR], 1251 «Jakeme le Cornu» Dettes-Ypres, 1251 «Cornus de Fausrues» = 1332-33 «Cornus de Fauruels» ComptesMons, 1267 «Watiers Cornus» CensHerchies, 1272 «Iohannes Cornutus filius Gerardi de Thil» PolyptVillers, 1280 «le feme le Cornu de Sain Goire» PolyptLiège, 1289 «Comut de Binch» ComptesMons, 1302 «Jakemes Cornus de Hergies» LoiTournai, 1471 «Jean Le Cornu, prêtre» Durnal, 1514 «Jacquemart Cornu» BourgNamur, 1616 «Jean Bertrandt dit Cornu» PrincipChimay; surnom: porteur de cornes (e.a. coiffure dont les côtés se relevaient en pointe par devant), mais aussi plus probabl. surnom d’homme bizarre, extravagant, sens du mot cornu, du 13e au 19e s., comp. biscornu (P. Ruelle, Des NF de Quaregnon). Autres sens dérivés attestés pour anc. fr. cornu, ‘riche, opulent’ Gdf 2, 307, ‘pointu, désagréable’ (Greimas, DAF 132) [MH]. Sur les divers résultats de l’étymon lat. cornûtu, cf. DicPat-Rom II. 1,349-356.
|
JG |
Cornu(t) |
BN van de hoorndrager, bedrogen echtgenoot; (ook) dwaas, sukkel. Mnl. cornuut. 1242 Henrico le Cornut, LU (CVD); 1279 Gilos Cornus, Bergen (PIERARD); 1294 Boudene Cornut, Damme (CG).
|
FD |
Cornuel |
Cornuwel, Cornwell: Fr. Cornuel, dim. van Cornu: hoorndrager, bedrogen echtgenoot; Wvl. kornuweel: mens van gemengd ras, bastaard. 1398 Rogier Cornuel = Roeger Cornuwel, Rekkem; 1413 Pieter Cornuweel, Ktr. (DEBR. 1970,1958).
|
FD |
Cornut |
V. Corne I.
|
EV |
Cornuwal |
zie van Cornewal.
|
FD |
Cornuwel |
Cornwell, zie Cornuel.
|
FD |
Coroenne |
zie Couronné.
|
FD |
Corombel(l)e |
Ofr. colombelle: kleine zuil, kolom. BN (J.G.).
|
FD |
Corombelle |
Corombele. 1801 «Jean, Lambert, Louis Corombel» Liège; l’explication de J. Herbillon par anc. fr. colombe/le ‘petite colonne’, w. liég. colèbale ‘barreau de fer vertical à une baie de fenêtre’ doit être définitivement écartée; Corombelle semble bien être une var., avec insertion de la voyelle o dans un groupe consonne + liquide à la prétonique (courant en wallon), du NF Crombel, Crombellet. – Bibliogr. : J. Lechanteur, À propos du NF Corombelle : note d’étymologie et de phonétique, DW 11, 1983, 118-123.
|
JG |
Corombelle |
V. Crombe.
|
EV |
Coron |
Corron, Cauron, Curon: 1. Ofr. coron: hoek, uiteinde dorp. Verspreide PlN. – 2. Var. van Car(r)on.
|
FD |
Coron |
Corron. 1426 «veve Piett. dou Coron» TailleSoignies, 1592 «Andrieu du Coron» La-deuze, 1616 «Charles Coron» PrincipChimay; nom d’origine: w. coron ’bout, extrémité’, dans le Hainaut coron ‘cité ouvrière’.
|
JG |
Coronet |
zie Cornet.
|
FD |
Corouge |
À rapprocher de l’anc. fr. corougier ‘corroder’ ?
|
JG |
Corouge |
Courouge, Coura(n)ge: PlN Carouge < Lat. quadruvium: viersprong (DNF).
|
FD |
Coroy |
zie Corroy.
|
FD |
Corper |
zie Körber.
|
FD |
Corput, van den/r |
zie van de Korput.
|
FD |
Corradin |
-ini: Patr. Fr./It. vleivorm van Germ. VN Koenraad. 1614 H. Corradin, Luik-Aw. (AP).
|
FD |
Corrado |
-i: Patr. It. vorm van de Germ. VN Koenraad.
|
FD |
Corral |
zie Corael.
|
FD |
Corravyn |
V. Coudrier.
|
EV |
Corr–ea |
-iaux, -iou, -ye, -oy. V. Coudrier.
|
EV |
Correa(s) |
Correia: 1. Zie Corhay. – 2. Port. FN: 1615 Fransisco Correa, Lissabon-Aw. (AP).
|
FD |
Correman(s) |
zie Cooreman(s).
|
FD |
Corremans |
cf. Cooremans.
|
JG |
Corremans |
cf. Cooremans.
|
JG |
Correns |
cf. Cooren(s).
|
JG |
Correns |
zie Coorens.
|
FD |
Corrette |
zie Caurette.
|
FD |
Correvits |
zie Coorevits.
|
FD |
Correwyn |
zie Corewyn.
|
FD |
Correynen |
zie Carrin.
|
FD |
Corriat |
-ias, -(e)aux, zie Corhay.
|
FD |
Corriat |
Nom d’origine : Coria, w. côria (dimin. de w. côre ‘coudrier’), fréquent en toponymie wallonne, e.a. dépend, de Warisoulx (Nr).
|
JG |
Corrier(e) |
-iez, zie Courrier.
|
FD |
Corrillon |
cf. Corillon.
|
JG |
Corrillon |
zie Carillon.
|
FD |
Corrin |
cf. Corain.
|
JG |
Corrin |
zie Carrin.
|
FD |
Corrion |
zie Charrion.
|
FD |
Corron |
zie Coron.
|
FD |
Corroy |
1499 «Ghuison de Corroy» Bourg- Namur; nom d’origine: Corroy (collectif en -etum de w. côre ‘coudrier’), topon. fréquent. Cf. aussi Colruyt.
|
JG |
Corroyer |
-ez, zie Courrier.
|
FD |
Corroyer |
-ez. 1534 «la veuve Jehan le Corroyer», 1552 «Henry le Corroyé» Subsides-Namur; nom de métier: fabricant de courroies, bourrelier.
|
JG |
Corroyeur |
Conreur, Cour(r)eur: BerBN Ofr. conreor, Fr. corroyeur: leerbewerker. 1212 Wautier Conreor, Atrecht (NCJ); 1290 Willaume Conreeur de Corduan, St-Q.(MORLET); 1548 Simon Coureur, Avesnes-Aw. (AP). Zie ook Courrier.
|
FD |
Corruble |
zie Courouble.
|
FD |
Corruyt |
zie Colruyt.
|
FD |
Corryé |
zie Courrier.
|
FD |
Corryn |
V. Corin.
|
EV |
Corryn(en) |
-ijn(en), zie Carrin.
|
FD |
Cors |
cf. Corst.
|
JG |
Cors |
Corswarem. Proven. Corswarem (Loc.).
|
EV |
Cors |
zie Kors.
|
FD |
Corselis |
V. Corcellis.
|
EV |
Corselle |
(van) Corsel(l)is, zie Decourcelle(s).
|
FD |
Corselle |
cf. Courcelle(s).
|
JG |
Corset |
Coursez: Ofr. corset, dim. van cor(p)s: lijfje. Bovenkledingstuk. BN.
|
FD |
Corsez |
Peut-être de fr. corset, surnom de celui qui en fabrique.
|
JG |
Corsius |
zie Corstius.
|
FD |
Corsmit |
Corrsmit, zie Kolchmidt.
|
FD |
Corso |
-i(ni): It. Corso: Corsicaan.
|
FD |
Corst |
Cors, Korst, Kors. Comme Kerst, hy-pocor. de Christiaen, lat. Christianus [FD].
|
JG |
Corstanje, (van) |
zie Casta(i)gne.
|
FD |
Corsten(s) |
zie Christyn.
|
FD |
Corstiaans |
-iaens, -ia(e)nsen, zie Christiaans.
|
FD |
Corstiens |
-iëns, -jens, zie Korstjens.
|
FD |
Corstier |
zie Costier.
|
FD |
Corstius |
Cors(i)us, Kerstius: Patr. Latinisering van Cors(t) = Kerst = Christianus.
|
FD |
Corstius |
Corsius, Corsus. Latinisation de Corst, var. de Kerst, hypocor. de Christianus [FD].
|
JG |
Corstjens |
Dimin. du précédent.
|
JG |
Corswarem |
1493 «Wauthier de Corswarem-me» Liège; nom d’origine: Corswarem (Lg). Cf. aussi Carême.
|
JG |
Corswarem, (de) |
Corswaren, Coswarem: PlN Corswarem, Ndl. Korsworm (LU). 1229 R. de Coruarema, Luik (SLL); 1321 Johanni de Corswerme, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Corsyn: |
Corsin < Mfr. caorsin > Mnl. ca(h)orsijn: geldschieter, woekeraar, wisselaar, eigenlijk afkomstig uit Cahors (Lot); vgl. 1331 Agnes Crespine de Caours, Atrecht (NCJ). 1275 Jehans Caoursins (VR mr°); 136 e. Raoules Caoursins, Laon (MORLET); 1304 Jehan Cawersin, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cort- |
zie ook Kort-.
|
FD |
Cort–(il) |
-eel, -eil. Proven. 1. Courtil, ,Jardin ». — 2. Courteil (Loc. fr.).
|
EV |
Cortail |
Cortaille, Corteil. Topon. très fréquent, corresp. de l’anc. fr. cortille ‘jardin’.
|
JG |
Cortail(le) |
Corteil(le), Courteille: Verspreide PlN. Ofr. cortille, courtil: tuin, omheind terrein.
|
FD |
Cortbeen |
1249 «W(alterus) Corteben» Lou-vain; surnom de qqn qui a les jambes courtes, néerl. korte benen [FD], comp. Courtecuisse.
|
JG |
Cortbeen |
Kortebein: BN voor iemand met korte benen. 1249 W(alterus) Corteben, Lv. (AAV); 1307 Hannin Cortbeen, Ip. (BEELE).
|
FD |
Cortebee(c)k |
Kortbeek: PlN Korbeek(VB): 1217 Corthbeke (TW). Evtl. Kortbeek in Aalten (G). 1282 Hendrick van Corbeke = 1298 Henricus de Cortbeke, Lv. (ICKX); 1561 Hendrik Corbeeck, Mech.(AP).
|
FD |
Cortebeek |
-eeck. Nom d’origine: Korbeek-Dijle ou Korbeek-Lo, 1217 «Corthbeke» (BrFl).
|
JG |
Corteborst |
Wvl. FN. Volksetymologisch en hypercorrect voor Cortenbosch.
|
FD |
Corteel |
cf. Courteaux.
|
JG |
Corteel |
zie Courteau(x).
|
FD |
Cort–eel |
-eil. V. Cortil.
|
EV |
Corteenray |
-raij, zie Cortenraede.
|
FD |
Corteil |
Cortens, cf. Kort(en).
|
JG |
Corteil(le) |
zie Cortaille.
|
FD |
Corteleven |
zie Kortleven.
|
FD |
Corteman |
zie Kortman(n).
|
FD |
Cortembos |
1534 «Guillaume de le Cortembossche» Enghien [BR]; nom d’origine: forme fr. de Kortenbos, NL fréquent en pays flamand, notamment à Hérinnes.
|
JG |
Cort–en |
-eyn. V. Kort et CON.
|
EV |
Corten(s) |
zie Kürten.
|
FD |
Cortenberg(h), van |
van Cortenberghe(l): PlN Kortenberg (VB). 1281 Arnoldus de Cortenberghen, Bs. (PEENE1949); i364Pieter van Curtenberghe, Cent (GSB).
|
FD |
Cortenbosch |
(van) Cortembos, Corteborst: PlN Kortenbos in Brustem, Kozen (L), Hekelgem (VB), Hillegem, Massemen, Moorsel, Ophasselt en Roborst (OV). 1396 Mergriete van Corterborch, Moorsel (DE B.); 1426 Pieter vanden Cortenbussche, Assenede (DEBR. 1999); 1532 Johannes Cortebos, Cent (MULIV); 1651 Jaecques Cortebost; 1675 Jan Corteborst, Tielt (KWII).
|
FD |
Cortenraede |
-raedt, -ray, Corteenray, -raij: PlN Korte Rade: korte rode (gerooid terrein). Vgl. Langenrade, Brederode/Breidenrade (MOERMAN). 1566 Meus van Cortraedt, Cortsraedt-Aw. (AP).
|
FD |
Cortenstraeten, van |
Verspreide PlN Kortestraat.
|
FD |
Cortequisse |
cf. Courtecuisse.
|
JG |
Cortequisse |
zie Courtecuisse.
|
FD |
Corteville |
cf. Courteville.
|
JG |
Corteville |
Courteville: 1. Mnl. cortwile: tijdverdrijf, amusement, plezier. D. FN Kurzweil. BN voor een onderhoudend mens. 1306 Jehans Cortewille, Ip. (BEELE); 1350 Zegher Cortewille (CLMII); 1443 Willem Cortewele, 1588 Robert Cortewylle, St.-Win. (VERGR. 1968,63). – 2. Zie Courteville en Cortewilde.
|
FD |
Corteville |
Proven. 1. Corteville (Dép. Houthem-lez-Ypres). — 2. ,,Domaine du sieur Co(n)r(a)d ».
|
EV |
Corteyn |
zie Courtin.
|
FD |
Corteyzer |
zie Karthauser.
|
FD |
Corthals |
1. Car. phys. ,,H. au col court » ou ,,Le court » (Hais pouvant, en finale, remplacer -mans, comme -jans et -thans). N° 250. — 2. V. Corthaut.
|
EV |
Corthals |
Corthols, zie Korthals.
|
FD |
Corthals |
Korthals. 1298 «Clai Corthals» OnomCalais; surnom d’après l’aspect physique: néerl. korte hais ‘court, petit cou’.
|
JG |
Cort–haut |
-bouts, -oos. Proven. ,,Bois du sieur Co(n)r(a)d ou ,,Bois de la ferme » (Cohorte ou Curte, ,,Ferme »). Synon. : Corthals.
|
EV |
Corthaut(s) |
-hout(s), -houdt, zie Korthou(d)t.
|
FD |
Corthier |
zie Courtier.
|
FD |
Corthose |
BN voor de drager van korte kousen, laarzen. D. Kurzhose. 1393 Joh. Kortehose, Hb. (NN).
|
FD |
Corthout |
Corthaut, Korthout, -oudt, Corth-outs, -auts. 1534 «Heyn Corthouts» Zolder, 1562 «Fredericus Corthout» Louvain; nom d’origine: Korthout (= petit bois), topon. fréquent [FD]. Cf. aussi Courtauche.
|
JG |
Corti |
1474 «Margarita relicta Johannis Corti» PrincipLiège; nom d’origine: fr. courtil.
|
JG |
Corti(er) |
zie Courtier.
|
FD |
Cortiens |
zie Coertjens.
|
FD |
Cortier |
Nom de métier: fr. courtier, cf. 14e s. «Johan Silon, le corder» CensHuy, cf. aussi Lecourtier.
|
JG |
Cortier |
V. Corde.
|
EV |
Cortigny |
Nom d’origine: var. de Cartignies (Nord) ou Cartigny (Somme).
|
JG |
Cortigny |
PlN Cartignies (Nord) of Cartigny (Somme)? Wsch. < Cottigny (r-epenthesis).
|
FD |
Cortin |
Peut-être surnom: littér. courtin, dérivé de fr. court (petit de taille), courtaud, mais le FEW 2, 1586b ne relève sous cette forme que anc. fr. cortin ‘qui ne dure pas longtemps’. En wallon, on attendrait courtin ; les NF Courtain, -in sont d’ailleurs attestés. On considérera que Cortin n’est pas résolu, pas plus que Cortot [JL, NFw].
|
JG |
Cortin |
zie Courtin.
|
FD |
Cortis |
Cortis(s)e: PlN Kortijs (L). 1354 Gerars de Cortis (CVD); 1374 Gérard Maelgrapp van Corthys = Gerar de Cortis (BLO V).
|
FD |
Cortis |
Cortise, Cortisse. Nom d’origine : Kor-tijs (Lb).
|
JG |
Cortis |
Proven. Corthis (Loc.).
|
EV |
Cortjens |
cf. Coertjens.
|
JG |
Cortjens |
zie Coertjens.
|
FD |
Cortleven |
zie Kortleven.
|
FD |
Cortman |
zie Kortman(n).
|
FD |
Cortois |
-oos, -oys, zie Courtois.
|
FD |
Cortois |
V. Courtois.
|
EV |
Cortot |
Peut-être surnom, équivalent de fr. courtot.
|
JG |
Cortsjen |
zie Korstjens.
|
FD |
Corturint |
zie Cortvriend.
|
FD |
Cortvri(e)n(d)t |
Car. phys. ,,L’ami court (de taille) ». N° 253.
|
EV |
Cortvriend |
-vri(e)n(d)t, Corturint, Ceurtvriend: BN voor iemand met siéent karakter, met wie je slechts korte tijd bevriend kunt zijn. 1285 Gillon Cortfrient, Kales (GYSS. 1963); 1340 dat Ihans Cortvrients was, Ip. (BEELE 1959); 1382 Daniel Curtvrient, Kanegem (DEBR. 1970).
|
FD |
Cortvriendt |
Cortvrindt, etc. 1285 «Gillon Cortfrient» OnomCalais; probabl. surnom de qqn qui a un mauvais caractère, avec lequel on reste peu longtemps ami, néerl. korte vriend ‘court ami’ [FD].
|
JG |
Corty |
zie Courtier.
|
FD |
Cortyzer |
-yser, zie Karthauser.
|
FD |
Corv- |
Curv- -ers. V. Korf.
|
EV |
Corv(o)isier |
zie Corbusie(r).
|
FD |
Corvel(e)yn |
-(e)ijn, zie Corvillain.
|
FD |
Corveleyn |
cf. Corvilain.
|
JG |
Cor–velyen |
-vilain. V. Courvelle.
|
EV |
Corver(s) |
zie Korver(s).
|
FD |
Corvers |
Curvers, cf. Korfer, Korvers.
|
JG |
Corvil(l)ain |
Corvel(e)yn, -(e)ijn: BN court villain: kleine (korte) boer, dorper. 1318 a Courvilain pour 2 touniaus, Bergen (PIERARD); 1487 Jehan Corvillain, Corbais (HERB.); 1524 Anthonius Corvileijn (MULIII).
|
FD |
Corvilain |
Corvillain, Corveleyn (forme néerl.). 1318 «Courvilain», 1334 «Courvillain» ComptesMons, 1444 «Johans bastard Corvillain» TerreJauche, 1448 «Courvillain», 1487 «Jehan Corvillain» Corbais; surnom: fr. court villain ‘paysan de petite taille’.
|
JG |
Corvisier |
cf. Corbesier.
|
JG |
Corvoisier |
V. Cordonnier.
|
EV |
Corwin |
zie Corewyn.
|
FD |
Coryn |
Forme flam. de Corain, Corin.
|
JG |
Coryn(en) |
V. Corin.
|
EV |
Coryn(s) |
Corynen, zie Carrin.
|
FD |
Cos |
zie Kos.
|
FD |
Cosaert |
Cousa(e)rt, Cozar: Afl. van Mnl. cosen: spreken, praten, liefkozen, vleien. BN voor een vicier. 1286 Johanne Cose, Ip. (BEELE); 1298 Bernardo Cosere, Bg. (VERKEST); 1479 Arent Couzart, Ronse (GADEYNE m). Zie ookBk. 1963, 218-9.
|
FD |
Cosaert |
Cousaert. Surnom de flatteur, dérivé en -a(e)rt de moy. néerl. cosen ‘bavarder, flatter, cajoler’, comp. Co(o)semans.
|
JG |
Cos–aert |
-man. V. GOD (Goz).
|
EV |
Cosem, van |
zie van Cosen.
|
FD |
Cosema(e)ker, de |
zie de Coussemaker.
|
FD |
Cosemans |
cf. Coosemans.
|
JG |
Cosemans |
Coos(e)mans, Cozemans, Ko(o)semans, Coesemans, Coesman, Coisman(s), Coysman, Kosman, Cosman(s): Afl. van Mnl. cosen. Zie Cosaert. 1393 Janne Coseman, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Cosen, van |
van Cosem: PlN Kozen (L).
|
FD |
Coseyns |
-in(s), zie Kozijns.
|
FD |
Cosijns |
cf. Cosyn(s).
|
JG |
Cosman |
1598 «Dieudonné Cosman» Dén-Wavre, 1846 «Cosman Tombeur» Kemexhe; dérivé de Cosme.
|
JG |
Cosmann, |
Cosman(s), zie Kosman, Cosemans.
|
FD |
Cosme |
Come, w. Côme (également Coûme). 1549 «Cosme de Monville» Fronville, 1557 «la veuve Jehan Le Cosme», 1633 «Wilmart Cosme» BourgNamur; prénom Cosme, d’après les saints Cosme et Damien, patrons des chirurgiens. Cf. aussi Coeme, Coëme, Cosme.
|
JG |
Cosme |
Cosmes, Cosme, Cosmé, Côme(s), Come(s), Comès: Patr. Corne. Fr. vorm van Gr. HN Cosmas. 1572 Cosmos Hammans, Boechout (SELS).
|
FD |
Cosnefroy |
Patr. Hypercorrect voor Confroy, Rom. vorm van Germ. VN kôn-frîd ‘koen-vrede’: Gonfredus (MORLETI).
|
FD |
Cosp(a)in |
zie Copain.
|
FD |
Cosquer |
zie Cousquer.
|
FD |
Cossart |
1286 «li femme Gillot Cossart» CartMons, 1324 «Martin Cossart» ComptesMons; probabl. dérivé péjoratif en -ard de fr. casser ‘heurter du front’ FEW 2, 1156b.
|
JG |
Cossart |
-ard, Cossaer(t), Coussart, -aert: Patr. Pic. var. van Gossa(e)rt, afl. van Goos, Goswijn. 1166 Gerardi Cossart = 1188 Gerardi Gossart, H (SMT I); 1308 Miekiel Cossart; 1374 Michiel Cossaerd; 1378 Jan Cossaert, Ip. (BEELE); 1400 Eustacius Coussart, Tv. (BERDEN).
|
FD |
Cosse |
(NF de la prov. de Namur et d’Entre -Sambre-et-Meuse, amis plutôt d’origine hennuyère). 1286 «Adans Cosses» CartLessines, 1371 «Henri Cosse» Casteau, 1384 «Colars li Cos» Brugelette (IdG 2005, 234), 1449 «Gil-lechon Cosse» AidesNamur, 1605 «Lambert Cosse» Cerfontaine; surnom (de marchand): fr. cosse (de légumes), ou bien w. cosse ‘compagnon’, forme raccourcie de fr. cousin. Un hypocor. w. du prénom fém. Pentecoste est moins probable.
|
JG |
Cosse |
Cosset, Cossey, Cossez. 1218 «Cos-setus» = 1221 «Cossatus», 1234 «Balduina feme Baude Cosset», 1271 «Jehan au Cosset», 1273 «Robers des Cosses», 13e s. «Cosset» NécrArras, 1286 «le cortil Cosset» CartLessines, 1296 «Jehan dit Boine Henné Cosset» ComptesMons, 1509 «Jacquemart Cocet/ Cochet» Ladeuze; même si le NF paraît surtout hennuyer, généralement dimin. en -erde kos-, cf. w. liég. cossèt ‘(jeune) cochon, goret’ DL 167a, cf. également 1206 «Cras Cosses» NécrArras ; ou bien, secondairement, dérivé en -et de Cosse (ci-dessus).
|
JG |
Cosse |
Misschien W. cosse: gezel, makker, kameraad (HERB.). Of Ofr. cosse: peul, dop; zie Cosset.
|
FD |
Cossé(e) |
-e(e), zie Cosset.
|
FD |
Cosseaux |
-iaux, -ay, Decossaux, -eau(x): Pic. cossiau: peul, dop (van peulvruchten) (HERB.).
|
FD |
Cossée |
Coussée. Var. de Cosse, Cosset?
|
JG |
Cossée |
Proven. Gozêe (Loc.).
|
EV |
Cosseleez |
zie Gosselet.
|
FD |
Cossement |
Coussement. Francisation du NF néerl. Cooseman (= homme des causes, des procès).
|
JG |
Cossement |
zie Coussement.
|
FD |
Cossemijns |
-yns, Cassemijns: Wsch. = Cossement, door W. uitspr. van -ent.
|
FD |
Cossens |
zie Kozijns.
|
FD |
Cosset |
-é(e), -e(e), -ez, -ey, Coussee, -é(e): 1. Dim. van Ofr. cosse: peul, dop (van erwt). BN van de erwtendopper; vgl. 1438 Jehan Pillepois (die erwten pelt), Laon (MORLET). 1218 Cossetus; 1206 Cras Cosses; 1234 Boude Cosset; 1271 Jehan au Cosset; 1273 Robers des Cosses, Atrecht (NCJ). – 2. Cosset < Cochet, tenzij Cochet hypercorrect is. – 3. Patr. Cosset = Gosset; vgl. Cossart.
|
FD |
Cosset |
-ey, -ez, cf. Cosse.
|
JG |
Cossiaux |
1616 «Estievene Cosseau» Princip-Chimay ; pour ce NF montois, un surnom tiré du montois cossiau ‘gésier; estomac, ventre’ (Dict. montois-français, 1998, 60b [non enregistré toutefois par l’ALW 8 31-33] [MH] semble plus vraisemblable que pic. (Tournai) cossiau ‘cosse de pois, de haricots’.
|
JG |
Cossin |
zie Kozijns.
|
FD |
Cossmann |
zie Kosman.
|
FD |
Cosson |
[ancienne famille roturière du ban de Roanne]. 1394 «Collet Cuchon de bain de Roine», 1406 «Kolin Kochon de Riwe», 1605 «Jean Querin Cotzon bresseur au monastère de Stavclot», etc. La Gleize; comme le suggère L. Remacle (Parler de La Gleize, 259-260), anc. fr. cosson ‘revendeur’, w. liég. arch. gosson ‘blatier’, cf. encore (à Bergilers) on mâssî gosson ‘un homme salement vêtu’ DL 292b (v. aussi L. Remacle, Étym. 98n). – En domaine picard, cosson a pu signifier aussi ‘marchand de volaille, beurre et œufs’ (cf. N. Dupire, Revue du Nord 22, 133) [MH].
|
JG |
Cosson |
Profess. 1. V. Chausse. — 2. ,,Revendeur » (Lorraine). N° 155.
|
EV |
Cosson,
|
Cossonnet, Cossonneau: 1. Wsch. < Fr. cochon(net): varken(tje). 1218 Herbers Cochon, St-Q.(MORLET). – 2. Evtl. Ofr. cocon, cosson < Lat. cocionem: makelaar, koopman, opkoper, voortverkoper.
|
FD |
Cossu |
Surnom: fr. cossu ‘qui est aisé; bien habillé ; riche’FEW 2, 826a
|
JG |
Cossyns |
zie Kozijns.
|
FD |
Costa |
da Costa, Kosta, De Costa: It.-Port.-Sp. FN. PlN Costa: heuvelhelling, bergflank; ook kust, oever. Vgl. Delacoste. 1377 Petrus de Wartemberg dictus de Costa, St.-Tr. (GHYSEN); 1783 Alexander da Costa, Bs.(AP).
|
FD |
Costan(tin) |
-ino, -ini, zie Constan(d)t.
|
FD |
Costard |
1206-7 «Jakemon Costart» Chartes-Hainaut, 1260-61 «Jakemes Costars» Chir-Tournai, 1293 «Nicholas Costars» Comptes-Mons; dérivé d’anc. fr. caste ‘côte’ (qui a le coffre bon).
|
JG |
Costard |
Afl. van Ofr. coste: oever. Vgl. Delacoste. 1244 Jehan Costart, Dk. (SMTI); 1293 Nicholas Costars, Bergen (LVL 1978, 294).
|
FD |
Coste |
Côte, Cote. 1280 «Coste sa femme [de Jehans Scorbot]», 1282 «Willaume Coste» DettesYpres, s.d. «domicelle Coste de Han» ObitHuy; généralement prénom fém., aphérèse de Pentecoste, -côte [JL, NFw].
|
JG |
Coste |
zie Delacoste.
|
FD |
Cost–e |
-ens, -ons, -ier, -y. V. Côte.
|
EV |
Coste(n)s |
Custyns: 1. Zie Christyn. – 2. Patr. Korte vorm van VN Augustijn. 1442 Costynken van der Waerden = 1447 Augustyn van der Warden, Ht. (A.GHIJSEN). – 3. Patr. Vleivorm van Lat. HN Constaninus. 1443 Constantinus dictus Cost = 1435 C. dictus Costken, Den Bosch (GOR.).
|
FD |
Costenoble |
Coustenoble, Constenoble. 1270 «Nicholon dit de Constantinoble » Dettes-Ypres, 1675 «van Costenobel» Malines; forme en anc. flam. de Constantinople [FD]. Coster, au génitif: Costers, Kosters ; composé : Costermans, Kostermans. Nom de profession: moy. néerl. coster ‘sacristain’.
|
JG |
Costenoble, (van) |
(van) Costenobel, Coustenoble, -obbe, Constenoble, Croustenoble: Oudvlaamse vorm van Constantinopel. 1270 Nicholon dit de Constantinoble, leper (CCH); 1534 Judocus Cousnoble; 1545 Henricus Costenobel, Steenwerk (MULIV).
|
FD |
Costentin |
zie Constan(d)t.
|
FD |
Coster(e), de |
Coster(s), de Costre, zie de Koster.
|
FD |
Coster(e), van |
zie (van) Caster.
|
FD |
Coster(s) |
Costermans. V. Koster.
|
EV |
Costerman(s) |
Kosterman(s), -mann, Ku(e)stermann, K(e)ustermans, Ceustermans, Custermans, Kuystermans, Kuijstermans, Ceurstemont: BerN. Afl. van (de) Coster, de Kuster. 1400 Ghysbrecht Keustermans, Lodewyck Costermans, Tv. (BERDEN); 1539 Cornelis Cuystermans, Aw. (AP).
|
FD |
Costeur |
-eux, zie Caucheteur.
|
FD |
Costiaens |
zie Christiaans.
|
FD |
Costiaux |
Cottiaux, Coteau, Cotteau(x): 1. PlN. Pic. costel: kust, oever, helling. Vgl. Delacoste. 1404 Jehan Costelle, Laon (MORLET). – 2. Ofr. costel, coltel, Fr. couteau: mes. Zie Couteau. -3. Costiaux kan hypercorrect zijn voor Cottiaux (zie Cottel).
|
FD |
Costiaux |
Nom d’origine: anc. pic. costel ‘côte’. Costy. 18e s. «Le Costy» Verviers; masc. de w. costîre ‘couturière’ ?
|
JG |
Costier |
Costy, Costi, Corstier: 1. Ofr. costier: verwant in een zijlinie. 1741 Jacobus Costier, Rubroek (VERGR. 1968,64). – 2. W. costier, costy: kleermaker. 18e e. le Costy, Verviers (HERB.).
|
FD |
Costrop |
zie Castrop.
|
FD |
Costy |
zie Costier.
|
FD |
Coswarem |
zie Corswarem.
|
FD |
Cosyn |
Cosijn, Kozijn, au génitif: Cosijns, Co-syns, Cozyns, Kozijns; Coesens, Coessens, Coussens. NF néerl. corresp. à fr. Cousin, fr. cousin (nom de parenté).
|
JG |
Cosyn(s) |
zie Kozijns.
|
FD |
Cosyns |
V. Cousin et GOD (Goz).
|
EV |
Cosyns(s) |
1. V. Cousin. — 2. V. GOD (Goz).
|
EV |
Cot- |
Cott-. Aphérèse de Jacot (de Jacques, cf. par ex. Jacotet) ou de Nicot (de Nicolas). « Dérivés: Cotard, Cottard. 1302 «Jakemon Bourdon c’on dist Cotart» LoiTournai, 1338 «Jakemin Cottart» Nivelles, 1444 «Cotart de Maillet» AidesNamur. – Cotteaux, Cottiaux, Cotel. 1175-80 «Balduinus Cotel» Meerbeke [BR], 1279-80 «Hellins Coteaus» Reg-Tournai, 1580 «Jehan Cottay le vieu» & «Toussaint Jacotay» Haybes; toutefois ce pourrait être aussi un fabricant de cottes, de manteaux, comme surnom de pelletier, cf. 1417 «Jehan Cottiau, pelletier de madame, pour plusieurs pièces d’abys qu’il avoit fou-rez» ChartesHainaut [FD]. – Coté. – Cotin, Cottin, Cottyn, génitif néerl.: Cottens. 1437 «Coellin Cottin» Courtrai, 1472 «Cottin» DénLaroche, 1529 «Jehan Cotin» Bourg-Namur. – Coton, Cotton. 1656 «Claude Cot-ton» DénFlorenville. – Cotoul.
|
JG |
Cot(t)ils |
V. Cortil.
|
EV |
Cot, de |
de Codt, de Cotte: Mnl. cote, Ofr. cot(t)e, E. coat: mantel. Fr. FN Cotte, Lacotte. BN voor de drager ervan of BerBN. 1398 Jan de Cotte, Aalbeke (DEBR. 1970); 1533 H. de Co(d)t, Ip. (Par. 1982,2-13).
|
FD |
Cotard |
1. V. GOD. — 2. V. Cotte,
|
EV |
Cotard |
-ar(t), Cotta(rt): 1. Patr. Korte vorm van Jacotard of Nicotard. 1338 Jakemin Cottart, Nijvel (HERB.). – 2. Uit Costard.
|
FD |
Cote |
Côte: 1. Patr. Korte vorm van Rom. vleivormen Francote of Pirecote enz. (RENARD). – 2. PlN Côte; zie Delacoste.
|
FD |
Côte |
Cote, cf. Coste.
|
JG |
côte |
coteau. ,,Route montante », ,,Colline ». Proven. Cote(s). Coste; Lacoste. Cot(t)- -eau, -iau(x), -elle. Coustol. N° 232.
|
EV |
Cotemans |
zie Kotemans.
|
FD |
Cotens |
zie Cottijn.
|
FD |
Coteny |
zie Couttenier, Decottignies.
|
FD |
Coter, (de) |
Keuter(s), Keuther, Keutter: Mnl. coter, keuter: bewoner van kleine boerderij, keuterboer. 1605 Joos de Cotere, Lo (CRAEYE).
|
FD |
Cotereels |
zie Coutereel(s).
|
FD |
Cotermans |
zie Couterman(s).
|
FD |
Coteur |
(NF limbourgeois). Pour Debrab., ce serait une var. de Couture.
|
JG |
Coteur |
V. Cotte.
|
EV |
Coteur |
zie Couture.
|
FD |
Cothals |
zie Korthals.
|
FD |
Cothem, van |
zie van Cottem.
|
FD |
Cotignie |
zie Decottignies.
|
FD |
Cotil |
Cot(t)ils, Cot(t)ille, Cotyle, Coutil: 1. PlN Cortil (WB, N), Cortils in Mortier (LU) < Lat. curtile, dim. van curtis: hoeve, hof. Vgl. Cortaille, Decourtil. – 2. De naam Cotyle werd in de 20e eeuw door een familie gekozen ter vervanging van Cocu (J. G.).
|
FD |
Cotille |
Cottille, cf. Cotyle.
|
JG |
Cotin |
Coton, cf. Cot(t)-.
|
JG |
Cotin |
zie Cottijn.
|
FD |
Cotison. |
V. GOD.
|
EV |
Cotman(s) |
zie Kotemans.
|
FD |
Cotoire |
zie Catoir(e).
|
FD |
Coton |
Cotton(g), Couton: 1. Patr. Korte vorm van Jacoton of Nicoton. – 2. Fr. coton, Mnl. cot(t)oen: katoen. BerBN voor de wever of verkoper van katoen. Vgl. Coutenier. 1272 Willelmus dictus Cotoen, Oud. (CG); 1374 Gheeraert Cottoens, Gb. (SCHR.).
|
FD |
Cotreau |
Cotrelle, zie Coutereel(s).
|
FD |
Cotrez |
Coutrez: Fr. FN Cottret < coteret, Ofr. costerez: takkenbos. BerBN van houthakker.
|
FD |
Cotroux |
Nom d’origine: w. côtrou, lieu-dit à Sovet (Nr).
|
JG |
Cotroux |
PlN in Sovet (N) (J.G.).
|
FD |
Cott- |
cf. Cot-.
|
JG |
Cotta(rt) |
zie Cotard.
|
FD |
cotte |
„Vêtement, Casaque ». 1. Profess. Coteur, Cuttier, ,,Fabric de cottes ». — 2. Fonction. Cotter–aux, -oux, ,,Cotte d’armes » (Ane. fr.). — 3. Car. mor. Cotard (péjoratif). ,,Pillard, bandit ».
|
EV |
Cotte |
zie Cottet.
|
FD |
Cotte, (van de) |
PlN Mnl. cot: hok, hutje, arme woning. 1295 Colinus de Cote, Oordegem; 1396 Matthijs van den Cote, Grotenberge (GYSS. 1971,41).
|
FD |
Cotteau(x) |
zie Cottel.
|
FD |
Cotteel(s) |
zie Cottiels.
|
FD |
Cottegnie(s) |
-y, zie Decottignie(s).
|
FD |
Cottel |
Cottel(l)e, Cotteau(x), Cottiaux, Coteau: 1. Patr. Dim. van VN Jacot of Nicot. 1314 Jacobum dictum Jacoteal, Luik (RENARD 236). – 2. Dim. van Ofr. cote (Germ. kotta, E. coat): overkleed. Ofr. cotel: maliënkolder; of côtelé: dames- of herenkleed, korte mantel. 1417 Jehan Cottiau, pelletier de madame, pour pluiseurs pièces d’abys qu’il avoit fourez (CCHt); 1737 Carel Cotteau, Th. (PARM.). -3. Zie Costiaux.
|
FD |
Cotteleer |
zie Coutelier.
|
FD |
Cottem |
Proven. Kottem (Dép. Ou-denburg).
|
EV |
Cottem, (van) |
van Cot(t)hem, van Cottom, van Caut(h)em: 1. PlN Kottem in Oombergen, Erpe en Zonnegem (OV). 1281 Joh. de Cothem, Hillegem (HAES.); 1396 Lievin van Cotthem, Oombergen (DE B.). – 2. PlN in Oudenburg (WV). 1336 Willem van Kothem, Gistel (RYCKEBOER); 1461 Heynric van Cottheem, Oudenburg (GYSS. 1950,159).
|
FD |
Cotten(s) |
zie Cottijn.
|
FD |
Cottenie |
Cottenier, cf. Couttenier.
|
JG |
Cottenier, (de) |
zie Couttenier.
|
FD |
Cottenj(i)é |
-je, -ie(s), zie Couttenier, Decottignies.
|
FD |
Cottens |
cf. Cot-, Cot(t)in.
|
JG |
Cottens |
V. GOD.
|
EV |
Cotteny(e) |
zie Couttenier, Decottignies.
|
FD |
Cottereau(x) |
-eel, -elle, zie Coutereel(s).
|
FD |
Cottet |
Cotte: Patr. Korte vorm van Jacotet, dim. van VN Jacques.
|
FD |
Cottiaux |
zie Cottel.
|
FD |
Cottiels |
Cotteel(s): 1. Var. van Cottel. – 2. Wsch. veeleer var. van Cottils.
|
FD |
Cottier |
Var. van Costier of (ass. rt/tt) Cortier.
|
FD |
Cottignies |
Cottigny. 1497 «Gillart de Cotti-gnies» DénKain, 1678 «François Cotigny (Coti-gnies, Cottignies), dit Brûle-Maison» Lille; nom d’origine : Cottignies, à Wasquehal (Nord).
|
JG |
Cottigny |
-ie(s), -iers, zie Decottignies.
|
FD |
Cottijn |
-yn, Cot(t)in, Cout(t)in, Cotten(s), Cotens: Patr. Korte vorm van Nicotin of Jacotin, vleivormen van resp. Nicolas en Jacques. 1449 Jacotijn Lapostolle; 1493 Jacotijn Patour, Rijsel (PARM.); 1398 Beele Cottins, Olsene; 1392 Colin Cottin, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cottille |
-ils, zie Cotil.
|
FD |
Cottin |
Cottyn, Cotton, cf. Cot(t)-.
|
JG |
Cottin |
zie Cottijn.
|
FD |
Cottini(e) |
zie Decottignies.
|
FD |
Cottom, van |
zie (van) Cottem.
|
FD |
Cotton(g) |
zie Coton.
|
FD |
Cottreel |
-iel, -iau, zie Coutereel(s).
|
FD |
Cottry |
Cottrij: 1. Deze hoofdzakelijk Wvl. FN is m.i. = Catry. – 2. Misschien var. van Fr. FN Couterie < Cousterie (DNF): kosterij, kosterswoning, kostersgoed. Vgl. PlN Costerie; 1601 Cottrije, Dottenijs (DF VIII).
|
FD |
Cotur(e) |
zie Couture.
|
FD |
Coturiau |
zie Coutereel(s).
|
FD |
Cotyle |
Cotille, Cottille. Nom qui s’est substitué officiellement (changement au 20e s.) au NF Cocu.
|
JG |
Cotyle |
zie Cotil.
|
FD |
Cou(w)yzer |
zie Koudyzer.
|
FD |
Couard |
1. Car. mot. ,,Poltron ». — 2. V. GOD (Go).
|
EV |
Couard |
cf. Coart.
|
JG |
Couard |
zie Coward.
|
FD |
Coubaux |
-beau(x), -bauw, zie Cobaux.
|
FD |
Coubaux |
V. COL.
|
EV |
Coubeau |
-eaux, cf. Cobbaut, Cobaux.
|
JG |
Coubergs |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Coubronne |
Frequente PlN in Nord en PdC: koude bron. Vgl. D. Kaltenborn. 1401 Jehan de Coubronne, Hallines; 1474 Jehan de Coubronne, St.-Omaars (DF VIII).
|
FD |
Couchant |
Surnom: qui se couche; en anc. fr., aussi hommes couchant et levant, gens de main morte FEW 2, 907b.
|
JG |
Couchant |
Wsch. reïnterpretatie van Cochon.
|
FD |
Couchard |
1. V. Coq. — 2. V. GOD (Gok).
|
EV |
Couchard |
-art, zie Cockart.
|
FD |
Couchard |
-aux (NF en région liégeoise), Coukard (forme pic. en Hainaut). Peut-être dérivés péjoratifs en -ard (non attestés) du v. coucher, comp. moy. fr. coucheur ‘celui qui couche avec une autre personne’ FEW 2, 908b.
|
JG |
Coucharière |
-iere. Surnom phrastique: celui qui couche arrière (à l’écart), p.-ê. s’agissant d’une victime de déboires conjugaux (Jodogne 22); comp. aussi 1499 «Willame Couchebin» TerrierNaast.
|
JG |
Coucharière |
zie Conserrière.
|
FD |
Couchaux |
zie Cochaux.
|
FD |
Couche |
1694 «Cornélis Couche» BourgNamur; surnom: fr. couche; en anc. fr., avait aussi le sens d’enjeu FEW 2, 907a. Cf. aussi Cuche.
|
JG |
Couche |
Ofr. couche: draagbaar, (mst)bed.
|
FD |
Couché |
-ez, zie Cochet.
|
FD |
Couché |
-ez. Surnom: w. nam. couchèt ‘cochon’, cf. 1512 «Baudechon Couchèt», 1657 «Claude Couchèt» BourgNamur, 1544 «Bastien Couchèt» DénStavelotMy, ou bien de fr. couché (de motivation obscure). Cf. aussi Cuchet.
|
JG |
Coucheir |
zie Cousquer.
|
FD |
Couchement |
zie Coussement.
|
FD |
Couchie |
Var. de Gauchie (= chaussée).
|
JG |
Couchie |
-y: 1. PlN Coucy (Aisne, Ard.). 1257 Jehans de Couci; 1262 Oede Couchi = Oede de Couciaco, Atrecht (NCJ). – 2. Zie Cauchie(s).
|
FD |
Couchman |
zie Coussement.
|
FD |
Couchot |
Surnom: w. (La Louvière) cotchot ‘cochonnet’ FEW 2, 1254b.
|
JG |
Couchuyt |
zie Kockuyt.
|
FD |
Couck |
Coucke, cf. Coeck.
|
JG |
Couck(e) |
V. Koek.
|
EV |
Couck(e) |
zie Koek.
|
FD |
Couck, de |
zie (de) Kok.
|
FD |
Couckelberq |
zie (van) Koekelberg(h).
|
FD |
Couckercke |
zie Coudekerque.
|
FD |
Couckhuyt |
Couekuyt, cf. Cocquyt.
|
JG |
Couckuit |
-(h)uyt, Coucquyt, zie Kockuyt.
|
FD |
Couclet |
Couquelet. 1764 «Jean-Joseph Couclet» BourgLiège; var. de Coclet, Coquelet [JL, NFw].
|
JG |
Couclet |
V. Coq.
|
EV |
Couclet |
zie Coquel(le).
|
FD |
Coucogne |
zie Cocagne.
|
FD |
Coucq |
zie Koek.
|
FD |
Coudekerque |
Couckercke, Couquerque: Koudekerke (FV), uitspr. koekerke (DEBR. 1984). 1165 Everardum de Coudekerka, St.-Win.; 1300 Willeme van Coudekerke; 1281 Clais de Coudekerke, Ip. (DF VIII, BEELE).
|
FD |
Coudenie |
-is, -ijs, -ys, zie Decottignies.
|
FD |
Couder |
Coudere (NF importé du Midi de la France). Nom d’origine: anc. prov. couderc ‘pâturage commun’.
|
JG |
Couderé |
zie Coudroy.
|
FD |
Coudeville |
-evylle, cf. Coddeville.
|
JG |
Coudeville |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Coudeville |
-vylle, zie Coddeville.
|
FD |
Coudijzer |
Coudyser, Coudyzer, Koudyzer, etc. 1420 « Marien Coudeyzers » Courtrai ; surnom néerl. de chaudronnier [FD].
|
JG |
Coudou |
Coudoux. Probabl., comme NF importé, nom d’origine: Coudoux (Bouches-du-Rhône).
|
JG |
Coudou(x) |
PlN Coudoux (Bouches-du-Rhône).
|
FD |
Coudray |
Coudre, zie Coudroy.
|
FD |
coudrier |
coudrais. ,,Noisetier, Plantation de coudriers ». Dialecte : Corr- -oy (N. de Loc.), -aye, Proven. Couder, Coud(e)r-, Cou-t(e)r-, Co(u)r- -é, -ez, -aye, -oy. Co(u)rr- -éa, -iaux, -iou, -oy, -ye. Delcore, ,,Du coudrier » (Mal-médy).). Couderchet, ,,Bois des coudriers » (Couderc-baye). Corravin. ,,Ravin des coudriers ». N° 244.
|
EV |
Coudrier |
PlN Fr. Coudrier: hazelaar.
|
FD |
Coudron |
cf. Caudron.
|
JG |
Coudron |
V. Chaudron.
|
EV |
Coudron |
zie Caudron.
|
FD |
Coudroy |
-ray, -ré, -re, Couderé, -ère, -ère, Couldrey, Caudroit: Fr. PlN Coudraie: plaats waar hazelstruiken staan. Ook Ducoudray, Ducoudré (DNF). 1675 Jan Coddré, Ktr.; 1683 Petrus Couderé, Menen; 1656 Johannes Coudrey, Bg. (VS 1972/13).
|
FD |
Coudurier |
V. Couture et Coudrier.
|
EV |
Coudyser |
-yzer, zie Koudyzer.
|
FD |
Coudyzer |
Profess. Goudijzer? ,,Lingot d’or ». (Comp. Silveryzer, ,,Lingot d’argent »). N. d’orfèvre ou d’affineur d’or. N0 131, 190.
|
EV |
Cou–e |
-et, -ez. V. Cawe.
|
EV |
Couenen |
Zie Koen.
|
FD |
Couet |
-ez, -é, Coët, Couwet, -ez, Kowet, Cowé, -ez, Koewé, Cauwet, Cau(u)et, Cawet, -ez, Cauët, Keuwet, -ez, Cué, Quewet, -ez, Quéwet: Ofr. coué < Lat. caudatus: met een staart. LU W. cowèt: duivel, nietsnut. BN. 1210 Caudata; 1223 Robers Coés; 1278 Gilon au Couwet, Atrecht (NCJ); 1280 Mathius Cawés, Neufville (CSWI); 136 e. Lambert Couet, Laon (MORLET); 1419 Andrui Kewet, Nij vel (HERB.); 1457 Boudin Cauwet, Maldegem (JAM. II).
|
FD |
Couez |
Couwez, -et, Cowé, Cowez. 1302 «Robiers Couwès» LoiTournai, 1454 «Henry dit Cowès», 1458 «Jehan Cowet» Liège; surnom: anc. fr. coué ‘pourvu d’une queue’, surnom de celui qui porte une queue de cheveux tressés (E. Renard, BTD 26, 257); en sont issus aussi w. liég. cowèt ‘diable, vaurien’ DL 175a et pic. (Tournai) coué ‘vase de terre avec queue’. Cf. aussi Kowet, Kewet. Sur cette série de NF, cf. DicPatRom II. 1, 647.
|
JG |
Couffez |
zie Coffez.
|
FD |
Coufreur |
zie Couvreur.
|
FD |
Couget |
-é, zie Coget.
|
FD |
Cougn- |
-et, -on. V. CON.
|
EV |
Cougneau |
cf. Cogneau(x).
|
JG |
Cougneau |
zie Coignau.
|
FD |
Cougnet |
Coeugniet, Cogné, Cognet, Cognez. Surnom: w. cougnèt ‘coin (pour fendre ou caler)’ FEW 2, 153 la, éventuellement avec sens erotique ou obscène (Renard, BTD 26, 258). – Forme fém.: 13e s. «Yde li Cognete» DocLens.
|
JG |
Cougnet |
zie Coigne.
|
FD |
Cougnon |
Surnom: p.-ê. anc. fr. cognon ‘coin’ FEW 2, 1531a; sinon simple var. de Cugnon.
|
JG |
Cougnon |
zie Cugnion.
|
FD |
Couhysder |
zie Koudyzer.
|
FD |
Couill(i)–ard |
-on. 1. Car. mor. ,,Peureux ». N° 282. — 2. V. COL.
|
EV |
Couill(i)e, van |
zie van Coillie.
|
FD |
Couillandre |
Bretonse FN C(o)uillandre, afl. van kuilh: mollig (DESHAYES).
|
FD |
Couillard |
1. Afl. van Ofr. coille: teelbal. Scheldwoord aïs BN. Vgl. Ndl. kloot. Vgl. Couilleit. -2. Reïnterpretatie van Collard.iôgg Suzanne Couillard (dochter van) Léonard Collard, Garchy (PDB).
|
FD |
Couillard |
1286 «Colart Coullart» CartMons, 1351 «Jehan Couillar» CensHuy; surnom signifiant ‘pourvu de gros testicules’, d’où au fig. ‘bon compagnon’ FEW 2, 888b. Coukard, -art, cf. Couchard ou Coekaert(s).
|
JG |
Couilleit |
-et, -ez: Dim. van Ofr. coille: teelbal. Scheldwoord aïs BN. Vgl. Couillard. 1380 Jehan Couillet, Laon (MORLET).
|
FD |
Couillien |
V. COL.
|
EV |
Couillier |
zie Collier(s).
|
FD |
Couill–ier |
-iez. 1. V. Caulier. — 2. V. COL.
|
EV |
Coukart |
-ard, zie Coekaerts.
|
FD |
Coukelberghs |
zie (van) Koekelbergh.
|
FD |
Coulaie |
Coul(l)ée, Coulée: LU W. coulêye, Fr. culée: het achterste (cul), het meest afgelegen deel van een dorp, afgelegen gehucht, gat. Verspreide PlN (LU).
|
FD |
Coulaie |
Coulée. Surnom : w. coulêye ‘coin (du feu), encoignure’, ou bien nom d’origine: culée, fréquent en topon., cf. Delculée.
|
JG |
Coulange |
PlN Coulange(s) (Allier, Loir-et-Cher, Nièvre, Yonne).
|
FD |
Coulbaut |
-beau(x): Hypercorrect voor Coubeau(x).
|
FD |
Coul–beau |
-ée, -(h)eau, -bon, -et. V. COL.
|
EV |
Couldrey |
zie Coudroy.
|
FD |
Coulée |
-ee, zie Coulaie.
|
FD |
Coulembier |
cf. Colombier.
|
JG |
Coulembier |
zie Colombier.
|
FD |
Coulemont |
cf. Colemont.
|
JG |
Coulet |
1619 « Messin-Zeger Coulet» Bourg-Namur; probabl. forme aphérésée de Nicoulet.
|
JG |
Coulet |
zie Colet.
|
FD |
Coulhon |
Surnom: w. couyon ‘testicule’, mais aussi ‘pleutre; peureux, lâche’ FEW 2, 889a; ou bien var. de Coulon, Collon.
|
JG |
Coulhon |
zie Colon.
|
FD |
Coulie(r) |
-iez, zie Collier(s).
|
FD |
Coulier |
-iez, Collier, -iez, Couly, Coulie, Collie, Colie. Var. de Caulier, -iez, forme pic. de chaulier ‘chaufournier’, cf. Caulier, -iez.
|
JG |
Couline |
1. V. Colline. — 2. V. COL.
|
EV |
Couline |
Dérivé de fr. couler, ainsi pic. se couliner ‘se glisser furtivement’ FEW 2, 881a. Cf. aussi 1568 «Mathy Coulin» CoutStavelot.
|
JG |
Coulisse |
1515 «Jehan de Coulis» BourgNamur; nom d’origine: Coulisse (Nr).
|
JG |
Coulisse |
Idem, cf. fr. coulisse ‘rainure…’ FEW 2, 881a, fr. coulisser ‘glisser’, w. (Mons) collisse ‘mortier fort clair’. Une var. de Coli-che serait plus surprenante.
|
JG |
Coulisse |
zie Collige.
|
FD |
Coullée |
zie Coulaie.
|
FD |
Coulleit |
zie Colet.
|
FD |
Coullie, van |
zie van Coillie.
|
FD |
Coullier |
-iez, zie Collier(s).
|
FD |
Coulmont |
-mant, zie Coelmont.
|
FD |
Coulomb |
Colomb, cf. Coulon.
|
JG |
Coulomb |
-oume, Coul(l)on, zie Colon.
|
FD |
Coulomb |
V. Colomb.
|
EV |
Coulombeau |
Coulombelt. D’anc. fr. colombel, moy. fr. coulombeau ‘petit pigeon’ FEW 2, 93la, surnom de pigeonnier ou bien comme nom de résidence. Cf. aussi Colombel.
|
JG |
Coulombel |
-beau, -bez, zie Colombet.
|
FD |
Coulombier |
cf. Colombier.
|
JG |
Coulombier, du |
Coulommier, zie Colombier.
|
FD |
Coulommier |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Coulon |
Coulomb, Colomb. 1426 «Huart Coullon» TailleSoignies, 1499 «Jehan le Grant dit Coulon» TerrierNaast, 1569 «Coullon de Bouhan », « Collart le Coullon Dorchy-mont et Jehan Marez son frère» NPLouette, 1592 «Pheuillien le Coullon» BourgNamur, 1618 «Denis Le Colomb», 1676 «Jeanne Colomb» BourgNamur; surnom: w. colon, coulon ‘pigeon’, lat. columbus, parfois en fonction de premier nom, de lat. Columbus ; cf. aussi Colon, Collon. Forme fém.: 1629 «Léonard Colombe» BourgNamur.
|
JG |
Coulonval |
-v(e)aux, Col(l)onval: PlN Coulonval in Villers-le-Gambon (N).
|
FD |
Coulonval |
-vaux, cf. Colonval.
|
JG |
Coulonvaux |
V. Colonval.
|
EV |
Coulot |
zie Colot.
|
FD |
Coulouse |
NF attesté à Gleixhe depuis 1863, en provenance de France (Normandie, Vienne ou Corrèze); probabl. d’origine toponymique, mais non expliqué par Morlet.
|
JG |
Coulre |
(NF de la région d’Esneux). NF pro-babl. d’origine lorraine (GeneaNel); peut-on songer à une tonne réduite, aphérésée du part, passé accoutré ‘arrangé, disposé, orné’ ?
|
JG |
Couls |
zie Kool(e).
|
FD |
Coulsen |
zie Coolsens.
|
FD |
Coulsier |
cf. Coelsier.
|
JG |
Coulson |
zie Colson.
|
FD |
Coulteaux |
Peut-être var. (r > /) de Courteaux.
|
JG |
Coulteaux |
zie Couteele.
|
FD |
Coultenier |
Cottenier, Cottenie, Cotteny. Cf. 1308 «Coppin li Couleniere», 1328 «Jan de Koutenierre » Ypres ; nom de profession : pro-babl. anc. fr. *cottenier, celui qui travaille le colon [FD].
|
JG |
Couly |
Coulie, cf. Coulier.
|
JG |
Couly |
zie Collier(s).
|
FD |
Couman- |
-ne, -s. V. Coemans et Command.
|
EV |
Couman(s) |
-manne, -mant, zie Koopman(s).
|
FD |
Coumans |
-ant, Coumanne, cf. Koopman(s).
|
JG |
Coume |
V. Coeme, Corme et Chaume.
|
EV |
Coumont |
Nom d’origine : Coumont, à Nassogne (Lx) et Mohiville (Nr).
|
JG |
Coumont |
PlN in Nassogne (LX) en Mohiville (N).
|
FD |
Coumont |
Proven. Dép. Nassogne. V. Chauve.
|
EV |
Coun |
zie Koen.
|
FD |
Coun(e)son |
Patr. W. vleivorm op -eçon van VN Koen. 1654 Couneson Mareschal, Bra (HERB.).
|
FD |
Coun(i)ot |
Patr. Dim. van VN Koen.
|
FD |
Coun, de |
zie (de) Coen(e).
|
FD |
Couna(e)rt |
-ar(d), zie Coenaerts.
|
FD |
Counachamps |
Nom d’origine: (è) Coûnâ-tchamp, à Louveigné et Rouvreux (Lg).
|
JG |
Counachamps |
PlN in Louveigné en Rouvreux (LU)
|
FD |
Counas(se) |
BN W. counasse: laf (HERB.).
|
FD |
Coun–asse |
-e, -et, -esson, -od, -otte, -iot, -ard, -erotte, -ie. V. CON.
|
EV |
Coune |
w. nam. Coûne. 1602-3 «Pierre Coune» TerriersNamur, 1663 «Jean Gillet dit Coune» Montegnée; nom issu de l’anthrop. germ. Cuno. – Génitif néerl. : Counen. « Dérivés : Counard, w. nam. Coûnârd, -art, -ar, Coenart, génitif néerl. : Coenaerts. 1289 «Counars Gaifiers» CensNamur, 1348 «Cou-nar Mathon» FiefsLiège, 1394 «Counard de Borgomon» La Gleize, 1487-93 «Innocent Counart» EchHuy, 1659 «Jean Counar» DénSalm. – Counas, Counasse, w. Coûnasse [le -où- long permet d’écarter w. connusse ‘poltron, pleutre’ DL 172]; le suff. -asse est rare en anthrop., mais non inexistant, cf. 18.10.1660 «Pier Mathasse» [JL, NFw2]. –Counet, w. nam. Coûnèt. 1544 «la femme Counet», «Sabeau Kounet» DénStavelotMy, 1656 «Pacquay Counet» DénMalempré. –Couneson, Counson (dérivé en -eçon). 1567 «Counechon le Marischal» CoutStavelot, 1618 «Counechon filz Poncin Counechon dudit Cour», 1640 «Wilheaume Couneçon délie Gleize» La Gleize, 1654 «Couneson Mareschal» Bra, 1721 «Philippe Couneson» LaGleize. – Couniot. Cf. 1628 «Subille Counot» émigrée en Suède. – Counotte. 14e s. «Counotte Chuchette», 1600 «Wathieu Counotte» GuillLiège.
|
JG |
Coune, (de) |
zie de Coen(e), Koen.
|
FD |
Counen |
zie Koen.
|
FD |
Counerotte |
cf. Conrotte, Connerotte.
|
JG |
Counerotte |
zie Koenraads.
|
FD |
Counet |
cf. Coune.
|
JG |
Counet |
Con(n)et, Koné: Patr. Dim. van VN Koen.
|
FD |
Couneye |
zie Coigne.
|
FD |
Counhaye |
Connehaye: PlN in Hendrikkapelle en Clermont(LU).
|
FD |
Counhaye |
Nom d’origine, à Henri-Chapelle et Clermont-sur-Berwinne (Lg).
|
JG |
Counhaye |
Proven. Dép. Clermont-lez-Aubel.
|
EV |
Couniot |
Counotte, cf. Coune.
|
JG |
Counns |
zie Koen.
|
FD |
Counotte |
Metr. Dim. van Germ. VN Koen. 146 e. Counotte Chuchette, Luik (HERB.); 1623-1633 Jaquemin Counet = Counot = Counotte, LU (PDB).
|
FD |
Counson |
cf. Coune.
|
JG |
Counson |
zie Couneson.
|
FD |
Counye |
zie Coigne.
|
FD |
Coup(e)rie |
1. Proven. Couperie (L.D.) ou Coulberie (Dép. Soi-gnies). — 2. Profess. Couperie de cuir ou d’autres marchandises.
|
EV |
Coup(p)- |
-at, -é, -ez, Copeau. 1. Profess. Copeau ou copel. ,,Marchand de copeaux ». N° 131. — 2. V. GOD (Go).
|
EV |
Coupain |
cf. Copain.
|
JG |
Coupain |
zie Copain.
|
FD |
Coupaye |
cf. Copaye.
|
JG |
Coupaye |
zie Copay(e).
|
FD |
Coupé |
Coupez, Couppez. 1302 «Mikelès li Coupés fîus jadis Mikiel le Coupet clerc» LoiTournai, 1444 «Gérard Coupet» Aides-Namur, 1448 «Jehan le Coupet» Ladeuze; dérivé de fr. coupe < lat. cuppa, au sens de ‘à grosse tête’ (cf. DBR 6, 1947, 19), cf. les NF Copet, -ette; ou sobriquet ironique au sens de ‘châtré'(Dauzat 153).
|
JG |
Coupé |
-et, -ez, zie Coppet.
|
FD |
Coupel- |
-et, -ez. Proven. Dép. Steen-kerque-lez-Enghien.
|
EV |
Couperas |
V. Kuiper.
|
EV |
Couperus |
zie de Kuiper.
|
FD |
Coupey |
Var. van Coupaye of Coupet.
|
FD |
Coupfère |
V. Koper.
|
EV |
Coupi(g)ny |
Decoupigny: PlN Coupigny (Aisne, Marne, PdC). 1273 Robert Coupigni, Atrecht (NCJ); 1280 Colars de Coupegnies, Dk. (RL)
|
FD |
Coupienne |
cf. Copienne.
|
JG |
Coupienne |
zie Copienne.
|
FD |
Coupill(i)e |
Coppillie, Copily: Ofr. coupille: kleine tak. BN. Vgl. Tack en Fr. FN Coupillaud. M.i. kan het best een grafie voor Coupigny zijn. 1723 Michiel Coupillie, Buischeure (VERGR.içôS, 65).
|
FD |
Coupin |
cf. Copain.
|
JG |
Coupin |
zie Copain, Coppyn.
|
FD |
Coupland |
zie Copeland.
|
FD |
Couplet |
-ez: Dim. van Ofr. copel: top, hoogte; Mfr. coplet: top. Vgl. Copay(e). 1338 Johanne Copelet advocatis, H; 1355 Jehan Coppellet=Jehan dit Coppelez, Kamerijk (CCHt); 1647 Jacques Couplet, Dowaai-Aw. (AP).
|
FD |
Couplet |
Nom d’origine: moy. fr. couplet ‘sommet’ FEW 2, 1555b, cf. «bois de Couplet», à Steenkerque (Ht).
|
JG |
Coupleur |
Peut-être nom de profession: dérivé du v. coupler ‘accoupler’ ou bien surnom de mesureur: dérivé de coupe < lat. cuppa ‘mesure de grain’.
|
JG |
Coupleut |
-eux, -eur, zie Copeleu.
|
FD |
Couppé(e) |
-ez, zie Coppet.
|
FD |
Couppin |
zie Coppyn, Copain.
|
FD |
Coupremanne |
cf. Copermans.
|
JG |
Coupremanne |
zie Copermans.
|
FD |
Couprie |
PlN Couperie (Gironde, Maine) (DNF).
|
FD |
Couque |
zie Koek.
|
FD |
Couquelet |
cf. Couclet.
|
JG |
Couquelet |
V. Coq.
|
EV |
Couquelet |
zie Coquel(le).
|
FD |
Couquerque |
zie Coudekerque.
|
FD |
Coura(n)ge |
zie Corouge.
|
FD |
Coura(rt) |
1. N. de bapt. Conrad (Dial.). V. CON. — 2. Car. mor. ,,Coureur, H. dissipé ». N° 271. Couraux. V. Coudrier et Court.
|
EV |
Couraet(s) |
-a(rd), zie Koenraad(s).
|
FD |
Courant |
1. Car. mor. ,,H. courant toujours, pressé ». N° 257. — 2. Proven. Courant(-dès-Champs). (Dép. Argenteau).
|
EV |
Courant |
1602-3 «Andrieu Courrant» Terriers-Namur; surnom: celui qui court, qui se dépêche (le sens ‘ruisseau’ n’est sans doute pas pertinent) FEW 2, 1573b.
|
JG |
Courant |
Curant, Kuran(d)t, Kurent: Ofr. corant: vlug, levendig. BN. 1275 Ywains Corant, Schorisse (VR 9r°); 1385 Jehannot Courans (MARCHAI).
|
FD |
Courard |
Coura, Courrard, -a. 1365 «Jak Couras des candillons» TailleMons, 1637 «Catherinne relict Jean Courard» Nandrin; var. de l’anthrop. germ. Conra(r)d, avec, à l’appui de cette interprétation: Koûrâ, Conrade, prénom d’homme (J. Hubert, Dict. wallon-français, Liège, 1853,137) [JL, NFw]. – Le NF étant surtout liégeois, un surnom d’après w. (La Louvière), pic. courârd ‘coureur, libertin » (DWC, 73) [MH] semble moins vraisemblable.
|
JG |
Courault |
Cour(e)aux, Courraud: 1. PlN Coureau. Vgl. Fr. Ducoureau. – 2. Ofr. coral: lopend, vlug. BN.
|
FD |
Courault |
Coureaux. Nom d’origine, dérivé de w. côre ‘coudrier’ ?
|
JG |
Courb(a)in |
BN naar de kromme, gebogen rug.
|
FD |
Courbe |
1. BN voor iemand met kromme rug. – 2. PlN: kromming, bocht (Aisne, Orne…).
|
FD |
Courbe |
Surnom d’homme courbé, voûté; ou bien nom d’origine: Courbe(s), assez fréquent en France.
|
JG |
Courbet |
-ez, Corbet, -ett, -é(e), -ey, -eij, -ex, Korbee: BN voor iemand met gebogen houding, een kromme. 1389 Raoul Courbet, Laon (MORLET).
|
FD |
Courbet |
-ez. 1362-63 «Jehans Courbés» Po-lyptAth, 1426 «Jehans Courbes» = «Jehan Courbet» TailleSoignies; surnom: moy. fr. courbet ‘serpe à tranchant courbe’, cf. aussi Corbet.
|
JG |
Courbet |
V. Corbais.
|
EV |
Courboin |
PlN (Aisne).
|
FD |
Courbois |
1767 «Jean Courbois (orig. de Looz)» BourgLiège; nom d’origine: topon. attesté au moins à Condé-sur-Escaut (Nord).
|
JG |
Courbois |
PlN in Condé (Nord).
|
FD |
Courbon |
-ot: BN naar de gebogen houding, zoals Courbet.
|
FD |
Courbot |
Dimin. anthropon. de Courbe.
|
JG |
Courcel(les) |
Proven. Loc.
|
EV |
Courcelle |
-elles, Courselle, -elles, Corselle. 1259 «Nicholon de Courceles» Chartes-Flandre, 1275-76 «Biernardins de Courchie-les» RegTournai, 1302 «Gilles de Courcièles» LoiTournai; nom d’origine: ainsi Courcelles (Ht) < lat. curticella.
|
JG |
Courcelle(s) |
-chelle, zie Decourcelle(s).
|
FD |
Courcy |
zie Coursier.
|
FD |
Courdain |
zie Courdent, Cordijn.
|
FD |
Courden(t) |
-ain, Cordang, Cordens: BN Courte dent: korte tand. 1475 Phelippot Courdent, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Courdent |
Courdain. Surnom de qqn aux dents courtes, w. (masc.) dint ‘dent’.
|
JG |
Courdent |
Proven. Sourdant (Dép. Grandhan).
|
EV |
Coureaux |
cf. Courault.
|
JG |
Coureaux |
zie Courault.
|
FD |
Coureur |
Courreur: 1. BerN van de loper, bode, koerier. Vgl. Courrier. 1275 Englebert le Cureur, Lessen (VR ii3v°); 1305 Estevenet le Coureur, Noyon (MORLET). – 2. Zie Corroyeur.
|
FD |
Courier |
Courrier. Nom de profession: fr. courrier ‘messager’.
|
JG |
Courier |
zie Courrier.
|
FD |
Courjaret |
Fr. jarret, dim. < Ofr. gare: been, dij. Vgl. Courtecuisse, Cortbeen.
|
FD |
Courlan |
Proven. Courlande (Ane. province russse).
|
EV |
Courmont |
PlN (Aisne, Hte-Saône).
|
FD |
Courmont |
V. Cormont.
|
EV |
Couronne |
Proven. „ (Biens de la) Couronne ». V. Kroon.
|
EV |
Couronné |
1296 «Jehan couronné» TailleParis; surnom: anc. fr. coroné ‘tonsuré’ FEW 2, 1209a.
|
JG |
Couronné |
Cournet, Couronne, Cor(r)oenne: 1. Ofr. coroné: met tonsuur, kruinschering. BN voor een geestelijke. 1296 Jehan Couronné, Parijs (MICH.). – 2. Couronne is een verspreide huisnaam: De Kroon. 1202 Juete Coroné; 1271 Sainte Courone, Atrecht(NCJ).
|
FD |
Courou- |
-ble ,-ppe. Proven. Quarou-ble (Loc. fr.).
|
EV |
Courouble |
Couroup(p)e, Caro(u)bel, Corruble, Kordupel, Croubels, de Croebele, de Croubele, Kroebel: PlN Quarouble (Nord), uitspr. couroupe. 1096 Gerald de Quaroube (CDH); 1333 lehans de Quaroube; 1346 Gilles de Quadruble, Tv. (BLOII); 1350 Jehan de Quaroble, H (CSW); 1353 Gillion de Coroube, Valencijn (CCHt); 1362 Jehane de Courouble, Dk. (TdT); 1478 Jacques de Courouble, Lessen (Midd. 1978,472).
|
FD |
Courouble |
-oupe, -ouppe. 1479 «Jacques de Courouble» Flobecq; nom d’origine: Qua-rouble, près de Valenciennes (Nord), pic. Cou-roupe, cf. É. Legros, BTD 32, 241-2.
|
JG |
Courouge |
zie Corouge.
|
FD |
Couroy |
Var. de Corroy (topon.), collectif de w. côre ‘coudrier’.
|
JG |
Couroyer |
zie Courrier.
|
FD |
Courra |
-ard, cf. Coura.
|
JG |
Courra(rd) |
zie Koenraad(s).
|
FD |
Courraud |
zie Courault.
|
FD |
Courreaux |
V. Coudrier et Court.
|
EV |
Courrèges |
Zuidfr. < Lat. corrigia > Fr. courroie: lint, band.BerBN(DNF).
|
FD |
Courreur |
zie Coureur.
|
FD |
Courrier |
cf. Courier.
|
JG |
Courrier |
Corier. 1. Profess. ,,Mes-sager ». N° 137. — 2. Proven. Cour-rières et Caurière. (Loc. et L.D.). V. Coudrier.
|
EV |
Courrier |
-ière, Courier, Corrier(e), -iez, Corier, Corryé, Cour(r)oyer, Corroyer, -ez, Curier: BerN van de koerier, de bode. 1288 Tiebaut le Coriiers, Dk. (TdT); 1383 Sy mon le Courrier = le Courroyer=le Corrier = le Corroier (MARCHAL); 1398 Piere le Corijer, Ktr. (DEBR. 2000).
|
FD |
Courroux |
Surnom de sens moral: fr. courroux (attesté depuis le 12e s.), parfois avec le sens de ‘chagrin’; ou bien du NL Courroux, hameau d’Hérinnes (arr. Tournai) (EDTW 137) [MH].
|
JG |
Courroux |
Var. van Coureur: loper, bode (DNF).
|
FD |
Cours |
zie Kors.
|
FD |
Cours- |
-ez, -ier. Profess. ,,Garçon de courses ». N> 137.
|
EV |
Coursel |
Courselle(s), zie Decourcelles.
|
FD |
Coursez |
NF attesté à Warneton dès 1756 (Ge-neaNet), d’origine incertaine; p.-ê. var. du NF fr. Courché, dans lequel Morlet 248 voit le part, passé de l’anc. pic. courchier ‘se mettre en colère, gronder’, sobriquet d’un homme coléreux, irritable.
|
JG |
Coursez |
zie Corset.
|
FD |
Coursier |
Courcy: BerN van de loper, bode. Vgl. Courrier.
|
FD |
Court |
1. Zie Lecourt. – 2. < Delcourt.
|
FD |
Court |
Surnom physique: fr. court (de petite taille), d’où plusieurs dérivés et composés FEW 2, 1584-7. Comme NF, Court peut être aussi fr. court ‘ferme’, cf. Delcourt. Dérivés: Courtain,Courtin, Curtin. 1359-60 «Jehans Aubegois dis Courtins» PolyptAth, 1449 «Stassart Courtin», 1509 «Courtin Adiré» BourgNamur; comp. aussi Cortin. –Courtauche. Avec suffixe (rare) -auche,comp. Taitauche; sinon adaptation fr. approximative (avec remotivation) du NF flam. Corthouts, etc. – Courteaux. 1494 «Pierre Courtiau» BourgNamur; pic. courtiau est attesté aussi avec le sens de ‘bille (jeu d’enfant)’ FEW 2, 1586b. – Corteel (forme néerl.). – Cf. aussi Cortot, p.-ê. autre dérivé. a Composés avec court’.
|
JG |
court II |
,,Bref ». Car. phys. Lecourt, Court(a)lin, Cortonne, ,,Court homme », Courtecuisse. Court(e)h- -aux, -oux. ,,Cour-taud ». Nos 253, 261.
|
EV |
court I |
,,Domaine, Ferme ». Formes dialectales : Courte, Cœur, Geur. En finale : -co(rt). Proven. Cœur, Courte. Le-, La-, Del-, De le-, Délie- -Cour(t), -cœur, -geur. Cour(r)eaux, ,,Petit domaine ». Amercœur, Crèvecœur ou Cref-cœur, ,,Domaine des sieurs Amhaire et Ravet ». Cœurderoy, ,,Court du Roy ». N° 245.
|
EV |
Court(h)eyn |
zie Courtin.
|
FD |
Courtain |
zie Courtin.
|
FD |
Courtant |
Coûtant met epenthetische r? Of= Courdent?
|
FD |
Courtauche |
zie Cartage.
|
FD |
Courtaut |
-ay, zie Courteaux.
|
FD |
Courte |
1. Fem. van court: kort. BN. – 2. PlN Courte: hoeve.
|
FD |
Courte |
1289 «Tristans de Courte» DettesYpres; var. de court (lat. curtis) ‘ferme’. – Pourrait être aussi le fém. de court (adj.), cf. Court (ci-dessus).
|
JG |
Courteau(x) |
-aut, -iaux, -ial, -ay, -el, Corteel: Dim. van Fr. adj. court: kort. BN naar de kleine gestalte. 1384 Jehan Courtiau, Laon (MORLET); 1387 Jaquet Courtaut, Parijs (MARCHAL).
|
FD |
Courteaux |
Corteel, cf. Court.
|
JG |
Courtecuisse |
Courtequisse, Cortequisse, cf. Court.
|
JG |
Courtecuisse |
Courtequisse, Cortequisse. 15e s. «damme Juwette allé courte coxhe » [w. liég. arch. cohe ‘cuisse’] AnthrLiège, 1581 «Ant. Courtequis» Tournai/Anvers [FD] ; fr. courte cuisse, surnom d’individu aux jambes courtes, p.-ê. de sens grivois; comp. le NF néerl. Cortbeen. –Courtejoie. 1412 «Mathieu de le Courtjoie» ComptesMons, 1452 «Johan de Courtejoye» citain de Liège, 1468 «Jean délie Courtejoye» Louveigné, 1472 «Bastianus Courtjoie» Alleur, 1489 «Bastin Courtjoie» Huy, 1538 «noble homme Jan de Courtjoye, seigneur de Grâce» Berleur, 1554 «Bastin Courtjoie» Alleur, 1538 «Vallentin Courtjoye» = 1559 «Valentin Courtjoye» = 1578 «Valentin Courtejoie» CartCouvin, 1621 «Henry de Courtejoye» Louveigné; fr. courte joie ‘joie sans lendemain’, surnom de caractère moral (comp. l’antonyme: 1355 «Robekins fis Grandjoie de Aloir» AnthrLiège) ou bien comme nom d’enseigne (BTD 26, 274), nom qui a donné aussi le nom à «l’arbre Courte-joie», l’âbe Coûte-djôye, à la limite d’Ans et de Rocour, sur lequel l’imagination du peuple et des écrivains a greffé diverses légendes (cf. E. Renard, Top. de Vottem et Rocour, 1934, 85-87). Autres types de composés: «Jehans fil Courte woutre» DettesYpres; 1285 «Courte Scamelare» DettesYpres; 1333 «Courte baniere» ComptesMons.
|
JG |
Courtecuisse |
-quisse, Cortequisse: BN Courte cuisse: korte dij. BN voor iemand met korte bovenbenen. Vgl. 1395 Jan Courtkuul, Ktr. (DEBR. 2000); Ofr. cul: (ook) benen. 1581 Ant. Courtequis, Dk.-Aw. (AP).
|
FD |
Courtehoux |
cf. Courthéoux.
|
JG |
Courtéhoux |
zie Courthéoux.
|
FD |
Courteille |
Nom d’origine: var. de courtille, fém. de fr. courtil ‘enclos’. Cf. également Cortail(le).
|
JG |
Courteille |
zie Cortail(le).
|
FD |
Courtejoie |
Courte joie: kortstondige vreugde. Kan een BN zijn, misschien naar een huisnaam. Maar het oudste vb. bevat geen t, zodat de FN wel cens op een reïnterpretatie kan berusten. Misschien Ofr. coroie, Fr. courroie: riem, band. 1243 Jehans Corrigio; 1288 Fraesent Coroie, Atrecht (NCJ). 1356 Colard de le Courioie; 1412 Mathieu de le Courtjoie, Bergen (CCHt); 1472 Bastianus Courtjoie de Alleur (ISP); 1468 Jean délie Courtejoye, Luik (RENARD).
|
FD |
Courtejoie, |
cf. Court.
|
JG |
Courtel |
zie Courteau(x).
|
FD |
Courtemanche |
Nom d’origine: Courtemanche (Somme), cf. DicPatRom II. 1., 742.
|
JG |
Courtenay |
PlN (Loiret). 1351 Thumas de Cortenay (CLM); 1383 Pierre de Courtenay (MARCHAL).
|
FD |
Courtenay |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Courtens |
cf. Kort(ens).
|
JG |
Courtens |
V. CON.
|
EV |
Courtens |
zie Kürten.
|
FD |
Courtequisse |
cf. Court, Courtecuisse.
|
JG |
Courteville |
Corteville. Nom d’origine: Courte-ville, à Tubersent et à Ferques (PdC), ou bien Cortewille (seigneurie de Cortewilde) à Hout-hem-lez-Ypres (EDTW 138) [MHj. Ce pourrait être aussi le surnom de qqn qui se divertit: moy. néerl. cortwile ‘passe-temps, amusement’, cf. 1306 «Jehans Cortewille» Ypres [FD].
|
JG |
Courteville |
Corteville: 1. PlN Courteville in Tubersent en Ferques (PdC). 1190 Hugo de Corteville, Bonen (DF VIII); 1335 Zegher Cortevile, Borue (JAM.); 146 e. Hugues de Cortewylle, Watou (Par. 1986,371-382); 1556 Aernout de Courteville, Landrecies (SCHOUT. I); 1520 Jean de Corteville, Bonen (DF). – 2. Zie Corteville.
|
FD |
Courthéoux |
Courtehoux. 1616 « Gérart Court-hehou [de la haulte Bourgoingne] » Princip-Chimay, 1635 «Philipe Courtehou» émigré en Suède, 1661 «Gérard Courtheou» Les Rièzes; nom d’origine: dérivé de fr. courtil ‘enclos’?
|
JG |
Courthéoux |
-eoux, Courtéhoux, -ehoux: PlN Courtioux (Hte-Vienne, Rhône) < courtil: afsluiting, hoeve. 1661 Gérard Courthéou, Les Rièzes (HERB.).
|
FD |
Courthrez |
Proven. Courtrai (Loc.).
|
EV |
Courtial |
-iaux, zie Courteaux.
|
FD |
Courtier |
Corti(er), Corthier, Co(u)rty, Lecourtier: Ofr. corder, Fr. courtier: makelaar. BerN. 1255 Gosses li Coretiers; 1292 Tassart Couretier, Atrecht (NCJ); 146 e. Johan Silon, le cortier, Hoei (HERB.); 1383 Girart Cortier, Beaune (MARCHAI).
|
FD |
Courtil |
zie Decourtil.
|
FD |
Courtin |
-ain, Court(h)eyn, Courtyn, -ijn, Cortin, -eyn, Curtin, Carteyn: Afl. van Fr. court: kort. BN. 1292 Gillis Cortin, Ingooigem (zie verder i.v. Cordijn); 1387 Jaquet Courtin, Senlis (MORLET); 1548 Pauwels Courtin, Ktr. (KW); 1669 Melchior Courtain, Bs. (AP).
|
FD |
Courtin |
cf. Court, Courtain.
|
JG |
Courtinne |
Proven. 1. Loc. fr. — 2. Mur de fortification (L.D.).
|
EV |
Courtjens |
cf. Coertjens.
|
JG |
Courtjens |
zie Coertjens.
|
FD |
Courtmans |
zie Kortman(n).
|
FD |
Courtois |
-oit, -oy, Cortois, -oys, -oos, Cartois, -oos, Lecourtois: Fr. courtois: hoffelijk, fijn beschaafd, gemanierd. Het hondje in de Reinaert heette Cortoys. 1290 Raoul li Courtois, St-Q. (MORLET); 1380 Lamberti Courtoys = Cortois, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Courtois |
w. nam. Coûrtwès, Courtoy, Courthoys. 1275-76 «Courtois ki fu fius Willaumes Lote» RegTournai, 1290-91 «Hennon Courtois» ComptesMons, 1364 «Wattierz li Courtois» PolyptAth, 1618 «Guillaume Courtoy» BourgNamur; surnom: fr. courtois, de bonne éducation.
|
JG |
Court–ois |
-oy. Cort- -ois, -oy. 1. Car. mor. ,,H. affable ». N° 281. — 2. Proven. Court (V. Court I.), avec suff. d’orig. N° 211.
|
EV |
Courtonne |
V. Court II.
|
EV |
Courtray |
zie Decourtray.
|
FD |
Courty |
Nom de résidence : w. courti, fr. courtil ‘enclos’.
|
JG |
Courty |
zie Courtier.
|
FD |
Courtyn |
zie Courtin.
|
FD |
Courvelle |
Proven. ,,Domaine du sieur Co(n)r(a)d ». Synon. : Cor–vilain, -veleyn. ,,De Courville ».
|
EV |
Courvoisier |
zie Corbusier.
|
FD |
Cous- |
-sens, -ot. V. GOD (Goz).
|
EV |
Cous(s)ement |
Coussemant, Cossement, Couchement, Couchman: BerBN voor een schoenmaker. Ofr. chakement, Pic. cauchement: schoeisel. 1398 Jehan Caucement, Marke; 1418 Jan Cauchement, Ktr. (DEBR. 1970,1958; VS1967,257-265,339″34o).
|
FD |
Cousa(e)rt |
zie Cosaert.
|
FD |
Cousain |
zie Kozijns.
|
FD |
Cousart |
Cousaert. Peut-être var. de Cossart. Cf. aussi 1358-59 «Maroie li Cousarde» PolyptAth.
|
JG |
Couscheir |
zie Cousquer.
|
FD |
Cousebant |
BN naar de kousenband.
|
FD |
Cousebant |
V. Kous.
|
EV |
Cousein |
zie Kozijns.
|
FD |
Cousement |
zie Coussement.
|
FD |
Cousens |
zie Kozijns.
|
FD |
Couserier |
zie Couturier.
|
FD |
Couset |
Cousot. Dérivés en -et et -ot de Cous-, thème de Cousin (nom de parenté), cf. w. cous ‘ ‘cousin, ami (terme affecif)’ et w. (Charleroi) couso ‘ami’ FEW 2, 1074a.
|
JG |
Cousin |
N. de parenté. Personne ayant succédé à un cousin dans les affaires. Ou bien : Cousin d’un homme en vue. Cous- -in, -yn, Cosyns. N° 128. — 2. Proven. N. de rivière fr. — 3. V. GOD (Goz).
|
EV |
Cousin |
-yn. 1474 «Henri le Cosin cum Maria uxore» PrincipLiège; nom de parenté: fr. cousin. – Cousinne. 1280-81 «Bietris Cousine», «Jehennés Cousines» RegTournai; fr. cousine (nom de parenté).
|
JG |
Cousin(s) |
-inne, zie Kozijns.
|
FD |
Couson |
Cousson: PlN Couson (Aisne, Montfaucon), Couzon (Allier, Loire, Rhône, Hte-Marne).
|
FD |
Cousot |
Vleivorm van Cousin (DAUZAT)?
|
FD |
Coussa(e)rt |
1. Zie Cossart. – 2. Evtl. < Van der Couse. 1382 Jan van der Gousse, Tielt (DEBR. 1970).
|
FD |
Coussaert |
1. Proven. Gossaert (Dép. Virginal). — 2. V. GOD (Goz).
|
EV |
Coussantien |
zie Constan(d)t.
|
FD |
Cousse |
Causse. Peut-être surnom de fabricant de chausses, d’après moy. néerl. couse, cause, pic. cauce, anc. fr. chance < lat. calcia [FD]; cf. aussi Kousen.
|
JG |
Cousse |
Kouws, Gauche, Chauche, Chausse, Caus(se), Kaus(s), Kausse(n), Kousen: Ndl. kous, Mnl. couse, cause < Mlat. calcia, Pic. cauce, Ofr. chauce: beenbedekking of broek, kousen, schoenen. BerBN van de kousenmaker. 1245 Johannem Gauche (DEBR. 1980); 1308 Canin Couse; 1375 Pieter Couse = Kouse, Ip. (BEELE).
|
FD |
Coussé(e) |
-ee, zie Cosset.
|
FD |
Coussée |
cf. Cessée.
|
JG |
Coussemaker, de |
(de) Cous(s)emae(c)ker, de Coussema(e)ker, de Kousemaeker, Kouse(n)maker, Coussmaker, Coussemacker, -maque, de Cosema(e)ker, de Coessemacker, -mae(c)ker, de Causema(e)(c)ker, -maeckre, de Caus(se)ma(e)(c)ker, de Cauwsema(e)cker, -maeker: BerN van de kousenmaker. De kous was de leren of zijden beenbedekking; zie Cousse. 1270 Boidin de Cousmacre, Cent (CG); 1324 Petrus Causemakere = 1327 Pietren den Cousemakere, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Coussement |
cf. Cossement.
|
JG |
Coussens |
cf. Cosyn, -ijns.
|
JG |
Coussens |
zie Kozijns.
|
FD |
Cousser, de |
BerN van de kousenmaker. 1281 Reinere der Colser, Rijkhoven (VMW); 1396 Symon de Cousere, St.-Win. (VERGR. 1968,65).
|
FD |
Cousserier |
zie Couturier.
|
FD |
Coussin |
zie Kozijns.
|
FD |
Cousson |
zie Couson.
|
FD |
Coustenoble |
cf. Costenoble.
|
JG |
Coustenoble |
-obbe, zie Costenoble.
|
FD |
Cousteux |
zie Caucheteur.
|
FD |
Coustol |
V. GOD (Goz).
|
EV |
Coustry |
1302 «Piéron le Cousturier» Loi-Tournai, 1337 «Maroie li Coustris» Nivelles, 1365 «Mengne le Cousteris cousturière» TailleMons, 1449 «Margritte le costry» AidesNamur; nom de métier ou surnom: anc. fr. cousturier, w. (Givet) coustri, w. nam. costri ‘couturière’ (également nom du carabe doré)FEW2, 1097b.
|
JG |
Coustry |
Proven. Costrie (Dép. Ehein).
|
EV |
Coustry |
-ris: BerN W. coustry < coust(u)rier: naaier, naaister, kleermaker. Zie Couturier. 1337 Maroie li Coustris, Nijvel (HERB.).
|
FD |
Cousturier |
V. Couture.
|
EV |
Cousturier |
zie Couturier.
|
FD |
Cousy |
zie Cozier.
|
FD |
Cousyn(s) |
zie Kozijns.
|
FD |
Coûtant |
1390 «Gobin Coustant» Rhuys, 1569 «Noël Coûtant» Béthune-Anvers [FD]; probabl. var. de Constant.
|
JG |
Coûtant |
-and, Courtant: Patr. Rom. vorm van Lat. HN Constans. 1390 Gobin Coustant, Rhuis (MORLET); 1569 Noël Coûtant, Béthune-Aw. (AP).
|
FD |
Coutard |
-a(e)rt, Cautaert, -aer(t)s: Var. van Cotard.
|
FD |
Coûtarel |
zie Coutereels.
|
FD |
couteau |
1. Profess. Fabric. de couteaux. N° 131. Cout(t)- -eau(x), -e(e)l. Synon. : Cout(t)elier. N08 130, 189. — 2. Car. mor. Batailleur. Synon. : Coutelot.
|
EV |
Couteau |
-eaux. Couteaux. 14e s. «Margos fille Coutial» DocLens, 1499 «Adamp Coutiel» TerrierNaast, 1560 «Pierchon Couteau» BourgNamur; surnom: fr. couteau. Cf. aussi 1365 «Jehan Col de Coutiaul parmentier des vieswariers » TailleMons. Coutelier, Coutellier. 1289 «Godefrins li Couteliers» CensNamur, 1302 «Englebins li Coutelliers» LoiTournai, 1538 «Marguerite Le Coutelier» BourgNamur; nom de métier: fr. coutelier.
|
JG |
Couteele |
-el(le), Coutteel, Koutiel, Cout(t)eau, Couteaux, Coulteaux, Couttouw, Cultiaux: Ofr. coutel, Fr. couteau > Mnl. couteel: mes. BerBN van de messenmaker. Vgl. Coutelier, de Mesmaker. 1271 Wautiers Coutiaus, St-Q. (MORLET); 1376 Jan Couteel, Ip. (BEELE); 1398 Pierart Coutel, Dottenijs (DEBR. 1970).
|
FD |
Coutelier |
-ellier, Couttelier, Cotteleer: BerN van de messenmaker. Vgl. De Mesmaker. 1211 Raol Coltelier, Atrecht (NCJ); 1398 Jaque Coutelier, Lauwe (DEBR. 1970); 1739 Petrus Cottelier : Coutilie,Peer(PDB).
|
FD |
Couter(e), le/de |
zie Lecoutre.
|
FD |
Couter(en), van |
zie (van) de Cauter.
|
FD |
Coutereel |
-ereels, Coutureels, Couturiaux, etc. 1154 «Ingelbertus Coterel» Uitkerke, 1211 «Etienne Cotereaz» CartCiney, 1375 «Jan Coutreel» = 1391 «Jehan Coutereel» Ypres; anc. fr. coterel ‘cotte d’armes’, surnom de mercenaire qui porte une cotte d’armes, pillard, etc. [FD].
|
JG |
Coutereel(s) |
Cout(t)reel, Coutureels, -i(e)au(x), Coutarel, Caut(e)reel(s), Cotereels, Cott(e)reel, Cottriel, Co(te)relle, Cottereau(x), Cotreau, Cottriau, Coturiau: Ofr. coterel: wapenrok, huurling die een wapenrok draagt, bandiet, rover. 1154 Ingelbertus Coterel; 1281 Avekin filia Cotereels, Uitkerke (HAES. 1957,70); 1211 Etienne Cotereaz, Ciney (AAV); 1375 Jan Coutreel = 1391 Jehan Coutereel, Ip. (BEELE).
|
FD |
Couterman(s) |
Cauterman(s), Co(e)termans, Kautermans: Afl. van Van de Cauter. 1449 Wilken Koutermans, Ht. (A.GHIJSEN); 1709 Filippus Cotermans, Diest-Aw. (AP).
|
FD |
Coûteur |
zie Couture.
|
FD |
Coutier |
Coûtiez, Couty. Nom de métier: fabricant de couettes (anc. fr. coûte), matelassier; cf. p.-ê. 1628 «Baudhuin Coutibi», 1633 «Jan Cotibi» émigrés en Suède.
|
JG |
Coutier |
-iez, -ié, Courtier, Couthier, Couty, Cuttier: Afl. van Ofr. coûte: matras, gestikte deken, bedsprei. BerN van de matrassenmaker, dekenstikker, Mnl. culctsticker.
|
FD |
Coutigny |
zie Decottignies.
|
FD |
Coutil |
zie Cotil.
|
FD |
Coutin |
zie Cottijn.
|
FD |
Coutisse |
1. PlN (N). – 2. PlN Coutiches (Nord). 1316 Agnes de Coustices, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Couton |
zie Coton.
|
FD |
Coutrez |
V. Coudrier.
|
EV |
Coutrez |
zie Cotrez.
|
FD |
Coutsier(s) |
zie Coetsier(s).
|
FD |
Coutteau |
-eel, zie Couteele.
|
FD |
Couttelier |
zie Coutelier.
|
FD |
Coutteneye |
zie Couttenier, Decottignies.
|
FD |
Couttenier |
(de) Cottenier, Cottenjé, Cottenje, Cottenjié, Cottenie(s), Cotteny(e), Coteny, Coutten(e)ye: 1. BerN Ofr. couttenier, cotonier: katoenhandelaar, of de katoeneerder, die met katoen vult of voert, die watteert. 1308 Coppin li Couteniere; 1328 Jan de Koutenierre; 1328 Pauwelin de Coutenierre, Ip. (BEELE). – 2. Zie ook Decottignies (vooral de vbb. in St.-Denijs).
|
FD |
Couttenier |
Proven. Gottigrites (Loc.)
|
EV |
Couttere, de |
zie Lecoutre.
|
FD |
Coutteure |
zie Couture.
|
FD |
Couttier |
zie Coutier.
|
FD |
Couttin |
zie Cottijn.
|
FD |
Couttouw |
zie Couteele.
|
FD |
Couttreel |
zie Coutereel(s).
|
FD |
Couture |
1269 «Jehan de le Couture» Dettes-Ypres, 1302 «Jehanel Coulure» LoiTournai, 1444 «Goffart dele Couture» AidesNamur, 1568 «Pierre la Coulure» Nalinnes, 1629-32 «Charles Coulur» émigré en Suède; nom d’origine: anc. fr. couture ‘lerre cultivée’, fr. culture. Secondairement, fr. couture, surnom de tailleur.
|
JG |
couture |
Fl. : kouter. Du latin : Cultura. Couturier, „ Cultivateur. 1. Proven. Couture. Van de Cau-ter, V(and)ercautere, Cauterman, Cautaerts (NOB 210, 212). Coûte-réel (Kautereel, Dép. Renaix). — 2. Profess. Cou(s)tur-, Coudur–ier(s), -u, -iaux. N° 162.
|
EV |
Couture, |
-uer, -eur, Coutteure, Coteur, -ur(e): 1. PlN Couture < Lat. cultura: akkergrond, landbouwgrond. La Couture (PdC). 1238 Danihel de le Couture (SMTI); 1398 Jehenne Couture, Mkr. (DEBR. 1970). Vgl. Van de Cauter. – 2. BerBN van de kleermaker. Zie Couturier.
|
FD |
Coutureels |
Couturi(e)au(x), zie Coutereel(s).
|
FD |
Coutureels |
Couturiaux, cf. Coutereel.
|
JG |
Couturier |
1280-81 «Henriés li Couturiers dou rivage» RegTournai, 1581 «Toussaint le Couturier» Fronville, 1582 «Helman le Cout-lurier» CoutStavelol; nom de profession: fr. couturier (vêlements) ou bien moy. fr. couturier ‘cultivateur’ FEW 2, 1504a.
|
JG |
Couturier |
Lecouturier, Cousturier, Cous(s)erier, Aucouturier: BerN van de kleermaker. 1384 Josseran le Couturier (paiement pour un pourpoint); 1387 Jeanne la Couturière (pour draps), Parijs (MARCHAL); 1256 Gilale Cousturière, Comp. (MORLET).
|
FD |
Couty |
cf. Coutier.
|
JG |
Couty |
zie Coutier.
|
FD |
Couvée |
zie Couvet.
|
FD |
Couvelaere, (de) |
Couvelard, -laire, Cuvelard: Mnl. covelaer: maker of drager van een kap, mantelkap (covel); ook geestelijke broeder, monnik. 1290 Coevelaert, Assenede (CG); 1547 Jan de Coveleer, Mech. (AP).
|
FD |
Couvelance |
-ence. Nom d’origine: Coblence, w. arch. (Malmedy) Couvlêce, 1599 «Couve-lence» (All.).
|
JG |
Couvelance |
-lence: PlN Koblenz (RP). Contaminatie van Fr. Coblence en oude Ndl. vorm Covlents (CLAES1989). 1543 Asse van Covelens, Harderwijk-Aw.; 1548 Hendrik Covelens, Veulen-Aw. (AP).
|
FD |
Couvelier |
zie Cuvelier.
|
FD |
Couvent |
zie Convent(s).
|
FD |
Couvert |
Proven. Pays couvert, ,,boisé ».
|
EV |
Couvert |
Soit nom d’origine: Couvert (= endroit couvert), topon. assez couranl en France, soit surnom: adj. couvert ‘caché, secrel, laciturne’ FEW 2, 1147b, sens bien connu en wallon, cf. DL 174b coviért ‘dissimulé’ [JL, NFw].
|
JG |
Couvert |
Volt. dw. van Fr. couvrir: bedekken, verbergen, veinzen. Vandaar W. covièrt: geveinsd, achterbaks. EN. 1571 Jehan dit le Couvert, Oizy.
|
FD |
Couvet |
-ez, -ee, Covet, Lecouvet, Lecovez, -er: Volt, dw. van Ofr. cover: koesteren, vertroetelen, verwennen. BN. 1275 Jehans pau Couvés, Tongre (VR i74v°); 1297 Jehan Couveit; 1317-35 Jehanne de le Porte dite Jehanne Couvée (weduwe van) 1319-56 Jehan Couvet, Bergen (PIERARD); 1321 Daniel Couvet (DEBR. 1971).
|
FD |
Couvillers |
zie Cuvelier.
|
FD |
Couvret |
Dim. van Couvreur.
|
FD |
Couvret |
Hypocor. de Couvreur? Comp. aussi 1625 «Henri Couvrea», 1629 «Hubert Cou-vrel» émigrés en Suède.
|
JG |
Couvreur |
-eux, Couvruer (cacographie). 1289 «Badet le Covereur» CensNamur, 1310-22 «Colart le Couvreur» ComplesMons, 1499 «Huechon le Covreur» TerrierNaast, 1541 «Catherine Couvreur» BourgNamur, 1611 «Jacqueminet Couvreur» DénFlorenville, 1616 «Perpèle Couvreux» BourgDinant; nom de métier: fr. couvreur; ainsi 1365 «Abrehan d’Avesnes couvreurs de tille [tuile]» TailleMons, 1463 «Lowy le covereur de xhailhe [ardoise] » Liège.
|
JG |
Couvreur |
-uer, -eux, Coufreur, Couuvreur, Covereur, Découvreur: Fr. BerN couvreur: (lei)dekker. Vgl. De Decker. 1296 Adan le Couvreur, PdC (BOUGARD); 1389 Franskin Couvreur de plonc…dece quil devist avoir emble plonc, Rumbeke; 1398 Gille Couvreur descailles, Ktr. (BRs8v°,266).
|
FD |
Couvr–eur |
-eux. Profess. ,,Cou-vreur en ardoises, en chaume, etc. N° 177.
|
EV |
Couvreux |
1. Couvreur. — 2. Proven. Dép. Dampicourt.
|
EV |
Couwberg(h)s |
zie Cauberg(h).
|
FD |
Couwelier |
zie Cauwelier.
|
FD |
Couwels |
zie Cauwel(s).
|
FD |
Couwenberg |
-bergh(s), van Couwenberg, -bergh(e), zie (van) Cauwenbergh(e).
|
FD |
Couwenberg(h) |
V. Kouw.
|
EV |
Couwenburgh, van |
PlN Koudenburg: koude burg, burcht. 1. Coudenborch, Cauwerburg inTemse (OV). 1354 Symoen vander Couderborch (DE MAN). – 2. PlN op Schouwen (Z). – 3. PlN in WV, o.m. Esen en Werken (DF VIII). 1280 Boidinus de Coudeborech, Ip. (BEELE). Zie ook Van Caldenborch.
|
FD |
Couwer, de |
zie de Cauwer.
|
FD |
Couwet |
Couwez, cf. Couez.
|
JG |
Couwet, |
-ez, zie Couet.
|
FD |
Couyon |
Coyon: Grafieë’n voor Couillon, Ofr. coillon, dim. van coille: teelbal. Scheldwoord aïs BN. Vgl. Couillard.
|
FD |
Couzinet |
Dim. van Cousin.
|
FD |
Couzy |
zie Cozier.
|
FD |
Couzyn |
zie Kozijns.
|
FD |
Covelier |
V. Cuvelier.
|
EV |
Covelier(s) |
zie Cuvelier.
|
FD |
Coveliers |
cf. Cuvelier.
|
JG |
Covemae(c)ker |
zie de Colfma(e)ker.
|
FD |
Covemaeker |
cf. Colfmaeker.
|
JG |
Covemberghe, van |
zie (van) Cauberg(h).
|
FD |
Covens |
V. GOD (Go).
|
EV |
Covens |
Var. du suivant, mais parfois aussi forme courte de Coveliers, cf. 17e s. «Hendrik Covens alias Coveliers» Maldegem [FD].
|
JG |
Covent |
Covents, cf. Convent, -ens.
|
JG |
Covent(s) |
Covens, zie Convent(s).
|
FD |
Covereur |
zie Couvreur.
|
FD |
Covers |
zie de Cauwer.
|
FD |
Covet |
zie Couvet.
|
FD |
Covillers |
zie Cuvelier.
|
FD |
Covin |
-yn, -ijn, zie Couvin.
|
FD |
Covoet |
zie Koevoet(s).
|
FD |
Cowan |
Peut-être nom d’origine: Ri de Cowan, w. ri d’ Cowan, ruisseau à Tavigny (Lx), cf. L. Remacle, Étym. 144n.
|
JG |
Coward |
Coa(e)rt, Couard: Ofr. co(u)art, E. coward < Lat. cauda: staart. BN voor een bangerd, lafaard. 1404 Robert Couart, Laon (MORLET).
|
FD |
Cowe |
Surnom: w. cowe ‘queue’ FEW 2, 521b.
|
JG |
Cowé |
Cowez, cf. Couez.
|
JG |
Cowé |
-ez, zie Couet.
|
FD |
Cowet |
1. V. Cawe. — 2. V. GOD (Go).
|
EV |
Cowie |
zie Cohy.
|
FD |
Cox |
Génitif de moy. néerl. coc ‘cuisinier’.
|
JG |
Cox |
zie (de) Kok.
|
FD |
Coxet |
zie Cochet.
|
FD |
Coxhay |
Surnom : w. (Malmedy) cohê ‘branchette garnie de fruits’, dimin. de w. cohê ‘branche’ FEW 2, 1261b-1262a. Cf. aussi 15e s. «damme Juwette allé courte coxhe» AnthrLiège, 1572 «Jan Coxhe» GuillLiège.
|
JG |
Coyau |
1. Proven. Particular. d’une habitation (Prologement du chevron. N° 248. — 2. V. GOD (Go).
|
EV |
Coyer |
-ez, zie Cohy.
|
FD |
Coyer, de |
zie de Coeyer(e).
|
FD |
Coyet |
-ez, -ette: Patr./Metr. 1431 Gilbert fils Coyet, Mons (LU); 146 e. Coye Drughin, Jupille (HERB.).
|
FD |
Coyette |
Sans doute forme fém. (plus fréquente) du précédent [JL, NFw]. Ou bien surnom, cf. pic. à s’coyète ‘à son aise’ < lat. quietus FEW 2, 1471a.
|
JG |
Coyez |
Car. mor. ,,H. qui est as coyette (Dial.), ,,A son aise ».
|
EV |
Coyez |
Coyet. 1431 «Gilbert fils Coyet» Mons-lez-Liège; dimin. de 14e s. «Coye Drughin de Jupille» qui semble être un hypocoristique (de Conrad?). Cf. aussi 1365 «Fier. Coyart» TailleMons, 1387 «Oulris et Renairs Coye de Biernaw frères» CartValDieu.
|
JG |
Coyghem, van |
zie van Coeyghem.
|
FD |
Coyman(s) |
zie Kooyman.
|
FD |
Coyne |
Coynnie, zie Coigne.
|
FD |
Coyon |
zie Couyon.
|
FD |
Coysman |
cf. Coisman.
|
JG |
Coysman |
zie Cosemans.
|
FD |
Cozar |
zie Cosaert.
|
FD |
Cozemans |
zie Cosemans.
|
FD |
Cozens |
zie Kozijns.
|
FD |
Cozier |
(NF gaumais de Rossignol). 1667 «Jean Cozier», 1675 «Pierre Cozier» Rossignol (FyS), 1776 «Jean-Pierre Cozier (orig. de Rossignol)» BourgLiège; NF d’origine obscure.
|
JG |
Cozier |
Couzy, Cousy: Var. van Casier?
|
FD |
Cozyns |
cf. Cosyns.
|
JG |
Cozyns |
zie Kozijns.
|
FD |
Cr(e)yns |
Cr(e)ijns, Crine, Crins, Creyne, Crynen, Crijnen, Kryn(en), Krijn(en), Krijn(s), Kriens, Krins, Kreynen, Creyne, Krein(s), Kreings, Kring(h)s: Patr. HN Quirinus. Korijn is de Wvl. volksnaam van deheilige. Sint-Korijn of Sint-Corinus wordt vereerd in Hooglede en Kortrijk. De vorm Krings is te vergelijken met Frings. 1398 Willem Carijn, Machelen (DEBR. 1970); 1423 Quyryn Jongheynen = 1422 Karyn Jongheinen, Ht.; 1446 op Cryn den Becker = 1450 Karyn Beckers = 1459 Queryn Beckers huys, Ht.; 1538 Karijn van Reghemorter = 1538 Quirin van Regemoirtere, Kontich (ROEL. 1951,14); 1437 Peter Kryns, Ht. (A.GHIJSEN). Zie ook Quirin.
|
FD |
Cra, de |
zie Kraai.
|
FD |
Craan, de |
Craan(e), zie (de) Crâne.
|
FD |
Craats, van der |
zie van der Kraats.
|
FD |
Crab |
Crabbe, Crabbé [l’accent sur e paraît adventice], au génitif: Crabs, Craps. 1286 «Jehans Crabbe» DettesYpres, 1289 «Lam-bers li Krabes» CensNamur; surnom: moy. néerl. crabbe ‘crabe’.
|
JG |
Crab(t)s |
zie Crabbe.
|
FD |
Crab, van der |
zie van der Krabben.
|
FD |
Crabau |
zie Crabeels.
|
FD |
Crabbe |
Crabbé, Crab, Krab, Crab(t)s, Craps, Krabbe(n): BN naar het schaaldier, de krab. Wellicht naar de eigenaardige manier van lopen. 1293 Woutre Crabs sone, Evergem (CG); 1398 Wouter Crabbe, Ing. (DEBR. 1970).
|
FD |
Crabbe |
Crabs. 1. V. HRAB(AN). — 2. V. Krap.
|
EV |
Crabbeck |
zie (van) Craybeek.
|
FD |
Crabben, van der |
zie van der Krabben.
|
FD |
Crabeek |
-be(e)ck, -becq, van Crabeekx, zie (van) Craybeek.
|
FD |
Crabeel |
au gén: Crabeels. 1560 «Ant. Kra-beels» Haacht, 1559 «Arnoldus Crabeels» Louvain; p.-ê. moy. néerl. crabeel ‘échec, mécompte, déboire’, surnom de malchanceux EH)].
|
JG |
Crabeel(s) |
Crabau: Crabeel: tegenslag. Vgl. Raspoet. 1560 Ant. Krabeels, Haacht (AP); 1559 Arnoldus Crabeels; 1575 Jacob Crabbeels, Lv. (HENNO). Vermoedelijk evenwel metathesis van Corbeel(s), zoals Crabau = Corbeau.
|
FD |
Crabus |
w. (Sart-lez-Spa) Crâbus’ [par influence de la graphie, ne cadre pas avec la forme w. du topon.]. 1683 «Gilles Crabus» Chênée, cf. aussi en topon.: w. sârt Crabu, 1272 «Wilhelmus Crabrutsart» PolyptVillers, 1675 «sart de Crabus» à Jupille, «Crabutsart» à Wagnelée, «Crabusart» à Marbais; p.-ê. adj. du thème de w. crabouyeûs ‘raboteux, rugueux’ FEW 16, 760b et 17, 57.
|
JG |
Crabus |
Wellicht BN: ruig, ruw. 1272 Wilhelmus Crabutsart (rode van Crabut), Villers-la-Ville (J.G.).
|
FD |
Crac(c)o |
PlN Cracco in Bellinzona (Tessin, CH). H75 Jacobus del Cracho, Bellinzona. Jacob Cracc(h)o, °Bellinzona, vestigt zich ±1767 in Roeselare (VS1972,405-438).
|
FD |
Cracco |
Craco. Nom d’origine: Cracco, à Bel-linzona (Tessin, Suisse) ; Jacob Cracc(h)o, né à Bellinzona, vint s’établir à Roulers en 1767 [FD]. – Bibliogr.: D. Cracco, Het schildergeslacht Cracco, VISt 8, 1972, 405-438. -Cette explication n’en exclut pas d’autres, le même nom étant attesté à Liège (Not. Parfondry) dès 1660 (Nicolas Craco); un surnom wall. (crûs cô ‘cou gras’) y est probable [JLNFw] ; comp. le sobriquet «cracou», w. crûs cou. au 17e s. à Lorcé.
|
JG |
Cracco |
Proven. Hrabe-court. ,,Domaine du sieur Ravet ».
|
EV |
Cracman |
zie Krachmans.
|
FD |
Crae(c)ke, de |
zie Kraak.
|
FD |
Crae(c)ker, de |
zie de Kraker.
|
FD |
Crae, de |
zie Kraai.
|
FD |
Craecmans |
zie Krachmans.
|
FD |
Craeg(h)s |
Craggs: Mnl. craech: hais, strot; ijzeren halskraag of ringkraag. BN. 1438 Arnoudt Kraechs,Zolder(VANB).
|
FD |
Craeghs |
Craggs. Moy. néerl. craech ‘cou, gorge, gosier; collerette, hausse-col’, surnom de qqn ayant un cou particulier [FD].
|
JG |
Craeinest, van |
zie (van) Craeynest.
|
FD |
Craemer(s) |
de Craemer(e), zie Kramer.
|
FD |
Craen |
Craenen, cf. Kraan, Kraanen.
|
JG |
Craen(e), de |
Craen(en), zie (de) Crâne.
|
FD |
Craen(en) |
Craenhals. 1. V. Kraan. — 2. V. HRA(BA)N.
|
EV |
Craen, van (de) |
PlN Kraan (NL), De Kraan (NB).
|
FD |
Craenbroeck, van |
zie (van) Cranenbroeck.
|
FD |
Craenem, van |
-en, zie van Cranem.
|
FD |
Craenembroeck |
(van) Craenenbroe(c)k, zie (van) Cranenbroeck.
|
FD |
Craenendonck, van |
zie Kranendonk.
|
FD |
Craenhals |
1357 «Willem Crânais» Bruxelles; surnom de qqn qui a un long cou comme la grue, néerl. kraanvogel [FD].
|
JG |
Craenhals |
BN voor iemand met een lange hais, aïs van een kraanvogel. Vgl. Wvl. kraanhalzen: trots het hoofd oprichten. D. Kranhals. 1357 Willem Crânais, Bs. (PEENE1949); 1533 Joannes Craenhals, Erps (MULIV).
|
FD |
Craeninckx |
zie Cranin(ck)x.
|
FD |
Craens |
Gen. van Kraan (Crâne) of = Krans.
|
FD |
Craesbeek, van |
-be(e)ck: PlN Kraasbeek in Tielt (VB). 1337 Geertruden van Craesbeke, Diest (CED 31); 1535 Mathias de Crasbeke; 1536 Georgius Crasbeke filius Guilielmi de Tileto, Tielt VB.(MULIV).
|
FD |
Craessaert(s) |
zie Crassaert(s).
|
FD |
Craessaerts |
cf. Crassart.
|
JG |
Craet, (de) |
Kraat, Crate: Mnl. craet: het kraaien van de haan. BN. Vgl. Kraai.
|
FD |
Craeve, de |
Wsch. = De Graeve.
|
FD |
Craewinkels |
zie Krawinkel.
|
FD |
Craey |
Craeymeersch. V. Kraai.
|
EV |
Craey(e), (de) |
zie Kraai.
|
FD |
Craeybeckx |
zie van Craybeek.
|
FD |
Craeye |
Kraai, Kraeye. Surnom métaphorique (de bavard): moy. néerl. craeye ‘corneille’, cf. aussi Decraeye.
|
JG |
Craeyelmans |
Afl. van PlN Kraaiel in Wommelgem (A)? Zie ook Kreyelmans.
|
FD |
Craeyemeersch |
cf. Craeymeersch.
|
JG |
Craeyenest |
cf. Craeynest.
|
JG |
Craeyenest, (van) |
zie (van) Craeynest.
|
FD |
Craeyevel(d)t, van |
Craeyeveld, (van) Craeyveld, -vel(d)t, van Crayveld, Kraayeveld: PlN Kraaiveld, b.v. in Lauwe, Passendale, Waregem, Wingene. 1431 Tristram Crayevelt (DF VIII); 1427 Abrahaem van Crayevelt, St.-Win. (VERGR. 1968,67); 1561 Jan van Crayvelt, St.-Oedenrode-Aw. (AP).
|
FD |
Craeymeersch |
Craeyemeersch. Nom d’origine: Kraaimeers (= pré aux corneilles), topon. très fréquent [FD].
|
JG |
Craeymeersch, (van) |
Crayemeersch: PlN Kraaimeers, o.m. in Emelgem, Merkem, Zedelgem (WV), Maldegem (OV). 1398 Roeger van Craymersch, Oostrozebeke (DEBR. 1970); 1623 Joos van Craeijmersch, Tielt (DF VIII).
|
FD |
Craeynest |
Craeyenest. 1339 «Pieter Crainest» Bruges; nom d’origine: Kraaienest (= nid aux corneilles), topon. très répandu [FD].
|
JG |
Craeynest, (van) |
(van) Craeijnest, (van) Craeyenest, van Craeinest, (van) Craynest, van Crayenest(ens): Verspreide PlN Kraai(en)nest. 1315 Janne van Craigenneest, Diest (HB 313); 1339 Pieter Crainest, Bg.; 1383 Roegeer van Crayenest, Otegem (DF VIII); 1398 Willem van den Creineste; 1502 ten Craeyneste, Bellegem (DEBR. 1970).
|
FD |
Craggs |
cf. Craeghs.
|
JG |
Craggs |
zie Craeg(h)s.
|
FD |
Crah- |
-ay, -iat. Proven. (Dép. Ciney). ,,Bois essarté par le feu ». N° 238.
|
EV |
Crahai |
-ay, Crehay, Krahay. 1540 «Jacque Craheaux» CartCiney, 1544 «Mathie Crahea» DénStavelotMy, 1592 «Jehenne fille de Simon Monnet dit Craheau de Jupille», 1598 «Johan Craxhea bollengier fils de feu Lambert Crahea», 1606 «Mathieu Craxheau», 1692 «le fils de Simon Crahay» BourgLiège; surnom: w. liég. crahê, w. nam. craya ‘escarbille’ DL 176a, FEW 16, 352a, surnom p.-ê. donné à un marchand de charbon (Renard, BTD 26, 258).
|
JG |
Crahay |
-aij, -ai(t), Crehay, Krahay, Krahé: PlN in Grupont (LX): afgebrande grond, gerooid bos. 1466 Guillaume de Crahey, Wintershoven; 1504 Piron Craheau, Rabozée-Wandre; 1595-1649 Jean Crahea, Jupille (Par. 1986,412-5).
|
FD |
Craie, de |
zie Kraai.
|
FD |
Craig |
Schotse vorm van Cragg. Me. crag: steile rots.
|
FD |
Crainich |
D. BN Kranich: kraanvogel. Vgl. De Crâne.
|
FD |
Craisse |
Surnom: fr. graisse ou bien fém. de l’anc. fr. crus ‘gras, gros’ FEW 2, 1277b, cf. 1540 «Guillemotte Craisse Cauwe» Papignies.
|
JG |
Craisse |
zie Graisse.
|
FD |
Craisson |
cf. Crasson.
|
JG |
Crakaert |
1. Afl. van Mnl. craken: kraken, krakend geluid maken, lawaai maken, babbelen. Vgl. De Crae(c)ker. – 2. Zie Crokaert(s).
|
FD |
Crals |
zie Kruls.
|
FD |
Cram |
Crame, Cramm(e): Mnl. cram(me), crame: kram, haak. BerBN voor iemand die krammen maakt of slaat. 1328 Jacobus dictus Gramme (OLV 273); 1569 Jacobus Cram, Lv. (HENNO).
|
FD |
Crama |
Surnom: w. crama ‘crémaillère’FEW2, 1312b; éventuellement, nom de maison, cf. 1451 «Maison et assise de Cramma en Pie-reuse»(BTD26, 280).
|
JG |
Crama(ilh) |
W. crama; Ofr. cramail: heugel, haal, hangijzer. BerBN van de smid.
|
FD |
Craman |
zie Crayman.
|
FD |
Cramazon |
Cramazou (par erreur). 1778 «Englebert Cramazone» Bassilly; sans doute NF néerl. composé en -zoon ‘fils’.
|
JG |
Cramazou: |
Cramazone, It. FN? 1778 Englebert Cramazone, Zullik (J.G.).
|
FD |
Crame |
Cramme. 1291 «Jakemes Cramme» DettesYpres, 1328 «Johannes dictus Cramme» Courtrai, 1569 «Jacobus Cram» Louvain, 1682 «Pierre Cramme» Treignes; probabl. surnom métonymique de métier: moy. néerl. cram, cram(m)e ‘crampon, crochet’. – Comme pour le NF Crem, on ne peut exclure une var. de Cramer, Kramer, comp. les anciens prénoms Walt, Welt, var. de Walter, Welter [JL, NFw2].
|
JG |
Cramer |
Cramers, cf. Kramer, Kremer.
|
JG |
Cramer |
V. Kramer.
|
EV |
Cramer(s) |
de Cramer, zie Kramer.
|
FD |
Cramette |
Surnom: dial. fr. cramette ‘petite écumoire pour écrémer le lait’ FEW 2, 1272a ou var. de cramiète ‘appareil pour décrocher le pot de la crémaillère’ DL.
|
JG |
Cramil(l)ion |
zie Cravill(i)on.
|
FD |
Cramilion |
Cramillion. 1692 «Pierre Cramion» BourgNamur, 1717 «Jean Cramillion (orig. de Seilles)» BourgLiège; surnom: moy. fr. cramillon ‘petite crémaillère’ FEW 2, 1314a.
|
JG |
Cramm(e) |
zie Cram.
|
FD |
Cramme |
cf. Crame.
|
JG |
Crammer |
zie Kramer.
|
FD |
Cramp(e) |
zie Kramp.
|
FD |
Crampagne |
Campagne met ingevoegde r.
|
FD |
Crampon |
-ont. Surnom: fr. crampon; cf. aussi 1558-59 «Piro Crampe» Châtelet.
|
JG |
Crampon(t) |
PlN Crampon (Nord).
|
FD |
Cramtinne |
Nom d’origine: Gramptinne, à Sorée (Nr), cf. Gramtin(n)e.
|
JG |
Crandchamps |
Var. de Grandchamps (topon.).
|
JG |
Crandmaire |
Nom de parenté : var. de fr. grand-mère.
|
JG |
Crâne, (de) |
Craane, Cran, de Craen(e), de Craan, Craens, Kraan, Krahn, Kraenen, Craen(en), Krane(n), Krannen, Schraen(en), Lecrane: i. BN naar de eigenschappen van de kraanvogel: lange benen, lange hais (vgl. Craenhals), slankheid. 1163 Hebbin Crâna (LEYS 1951,120); 1281 Gertrudis relicta Cranen = Gertrudis Scranen weduwe, St.-M.-Lierde (HAES.); 1398 Jacob de Crâne, Deerlijk (DEBR. 1970).
|
FD |
Cranem, van |
van Craenem, – -en, van Crannem, van Cranen, van Craynhem, van Crénom, -on, van Crenom, -on: PlN Kraainem (VB) of Kranem in Vissenaken (VB). 1253 A(rnulfus) de Crainhem, Tv. (AAV); 1337 Arnoldus de Craenhem = 1339 Arnoldo de Crayenhem, Aw. (HB 69).
|
FD |
Cranenbroe(c)k, (van) |
-brouck, (van) Craenenbroe(c)k, -brouck, van Craenbroeck, van Kraenenbroeck, Cranembrouck, Craenembroeck, Cranenbrouck: PlN Kranenbroek: moeras waar kraanvogels verblijven. Bij Mierlo, Steenbergen (NB), in Attenrode, Lembeek (VB), Ninove (OV). 1321 Arnoldi de Cranenbroec, Lv.; 1347 Henric van Cranenbroec (C. BAERT); 1408 de wedue van Craenbrouc, Ninove (VANGASSEN 25).
|
FD |
Cranin(ck)x |
Craeninckx, Kraninckx: Patr. Afl. van een Germ. hraban-naam, vgl. Hrabanolt/Kranhold (GOTTSCHALD). 1518 Pieter Craninx, St.-Tr. (Midd. 1983,166-174); 1541 Jan Cranincx, St.-Tr.-Aw. (AP).
|
FD |
Crannem, van |
zie van Cranem
|
FD |
Crans, de |
zie Krans.
|
FD |
Cransfeld |
zie Kransvelt.
|
FD |
Cranshof(f) |
D. PlN en FN Kranzhoff.
|
FD |
Cranshoff |
Cranz. V. Krans.
|
EV |
Cranskens |
-quin(t), zie Krans.
|
FD |
Cransquin |
-int. Surnom : moy. néerl. cranskijn ‘petite couronne’, cf. w. cranskène ‘tresse faite avec deux bouts’ FEW 16, 356b.
|
JG |
Cransveld |
cf. Kransvelt.
|
JG |
Cransveld |
zie Kransvelt.
|
FD |
Cranz |
zie Krans.
|
FD |
Crap- |
-pe, -s. 1. V. HRAB(AN). — 2. V. Krap.
|
EV |
Crap(r)oen |
zie Capron.
|
FD |
Crappe |
Crapet, Crap(p)ez, Crap(p)é, Krapez, Craps: 1. Mnl. crappe, crapmede: meekrap, kleurstof voor weefsels. BerBN van de lakenverver of bereider van meekrap. 1377 Jan Crappe; 1387 Margrite Craps, Ip. (BEELE). – 2. Fr. crape: puist, schub; dim. crapet. BN naar de schubbige huid. 1637 Joos Crappeel, Voormezele (BEELE 1986).
|
FD |
Crappe |
Surnom: moy. fr. crape, crappe ‘crasse’, w. crape ‘crasse, ordure qui s’amasse sur la peau; squamosité’, w. (Nivelles) ‘polisson’ FEW 17, 13 Ib. Dérivés: Crapet, Crapez.
|
JG |
Craps |
cf. Crabs.
|
JG |
Craps |
zie Crabbe, Crappe.
|
FD |
Craquelin |
Fr. craquelin < Ndl. krakeling: knappend gebak, koek. BerBN. 1378 Hannekin.-.Crakelinc, Ip. (BEELE); 1398 Boudin Scracelinc, Moen (DEBR. 1970); 1428 Maigne Craqueline, Dk. (TTT).
|
FD |
Cras |
1298 «Henri Cras» OnomCalais; surnom: pic., w. cras, w. liég. crâs ‘gras’ FEW 2, 1277b. Cf. aussi Craisse.
|
JG |
Cras |
Kras: BN. Ofr. cras: vêt, dik. 1298 Henri Cras, Kales (GYSS. 1963); 1393 Lippin Craes, Ip. (BEELE).
|
FD |
Crasaert |
zie Crassaerts.
|
FD |
Crasborn |
Cratsborn, Cratzborn: PlN in Weerst (LU). 1710 J. A. Crasbonne, Tn. (MUL VII).
|
FD |
Crasborn |
Proven. Krasboene (Dép. Warsage).
|
EV |
Crasquin |
zie Krans.
|
FD |
Crassaert(s) |
-art, Crasaert, Craessaert(s), Crassa(rt): Afl. van Ofr. cras, Fr. gras: vêt, dik. BN. Vgl. Cras. 1300 Heinrici Craessaert, Tv. (BERDEN); 1406 dat Henr. Crassaerts was, Tv. (PEENE). In het volgende vb. kan hij een adaptatie zijn van een Britse FN: 1561 R(ichard) Crassaert, Schotland-Aw.(AP).
|
FD |
Crassart |
Crassaert, Craessaerts (formes néerl.). Dérivé de w. crâs ‘gras’.
|
JG |
Crasselts |
zie Crasseels.
|
FD |
Crasset |
Cresset, Gressé, Krassé: 1. Dim. van Ofr. cras, Fr. gras: vêt. BN voor een zwaarlij vige. 1464 Jan Craesset van Valesijn, Lv. (HB 612). – 2. Ofr. crasset: kaars, olielamp; craisset: lamp, toorts. BerBN. 1237 Pieres as Graissés; 1245 Aale Craisset; 1257 Maroie li Craissetiere, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Crasset |
Surnom: anc. pic. crasset ‘quelque peu gras’ ou w. crasset ‘lampe à huile’ (du même thème) FEW 2, 1279a; cf. aussi Krassé. Crassin. 1275-76 «Crassins Daubi», 1280-81 «Crassins de Valenchienes» RegTournai; pro-babl. surnom d’homme gras: dérivé de w. crâs ‘gras’.
|
JG |
Crassier |
Gressier, de Crassier: Mnl. crassier, Fr. graissier: vettewarier, handelaar in vetwaren. 1419 Jacques le Gressier, Montreuil (CMM).
|
FD |
Crassin |
Crasson: Dim. van Ofr. cras: vêt, dik. Vgl. Grasset. 1541 Linard Coen dit le Crasson, Waimes (HERB.,PSR4o).
|
FD |
Crasson |
Craisson. 1541 «Lynard Coen, dit le Crasson» Waimes, 1758 «Petrus filius Joannis Crasson», 1776 «Jean Crasson meunier» La Gleize; dérivé de w. crâs ‘gras’, ainsi dans l’Yonne crasson ‘avare’ FEW 2, 128 Ib (cf. JH, NFmalmédiens, 40). Pour Craisson, aussi anc. fr. craisseon m. ‘graisse’ Gdf 2, 354 [MH].
|
JG |
Crate |
NF attesté à Hollogne-sur-Geer en 1759, mais aussi dans le Poitou en alternance avec Le Crate (GeneaNet); forme contractée de l’ethnique Croate, cf. aussi Cravatte.
|
JG |
Crate |
zie Craet.
|
FD |
Cratsborn |
Cratzborn, zie Crasborn.
|
FD |
Craut |
zie Kraut.
|
FD |
Crauwels |
1. Car. phys. -Grauw, ,,Gris (de cheveux) ». N° 264. — 2. Car. mor. Gruwel(dader), ,,Criminel ». — 3. V. HROD (Hro).
|
EV |
Crauwels |
Crouwels, Krouwel, etc. 1133 «Waltero Crauel» Bruges, 1307 «Gilles Crauwel» Ypres; surnom de métier ou nom d’enseigne: moy. néerl. crauwel ‘trident, fourche courbe, crochet de boucherie’ [FD].
|
JG |
Crauwels |
-ers, Crouwels, Krouwel, Kraul, Krauweel, Kreu(w)els, Creu(w)els, Kruyels, Kruijels, Cru(y)wels, Kröhle, Kroell, Kröell: Mnl. crauwel, Mhd. krôuwel: drietand, kromme gaffel, vleeshaak. BerBN of huisnaam. 1113 Waltero Crauel, Bg. (LEYS1959′); 1150 Herman Crouwel, Keulen (NN); 1252 Leonius Creuel = 1253 Cravel; 1381 Arnoud Crauwels = 1418 Arnold Creuwels, Webbekom; 1277 Hendrik Crewel (vleeshouwer), Oplinter (F.C.); 1307 Gilles Crauwel, Ip. (BEELE); 1348 Loy Craeuweel, St.-Win. (PARM.).
|
FD |
Crauwers |
zie Crauwels, Krouwer.
|
FD |
Cravat(te) |
1. Fonction. Membre d’un régiment étranger de cavalerie, appelé Cravatte (Croate). N° 143. — 2. Particularité vestimentaire (Dérivé du précédent). N° 266.
|
EV |
Cravat(te) |
Cravate, Chravatte, Crawat: Volksnaam Fr. Cravatte: Kroaat.
|
FD |
Cravatte |
Surnom: fr. cravatte (qui vient de Croate), mais aussi ‘soldat étranger de cavalerie légère’ (depuis 1652) FEW 16, 395b. Cf. aussi Crate.
|
JG |
Cravau |
1. Profess. Marchand de gravier (Gravel). — 2. V. HRABAN.
|
EV |
Cravau |
zie Creveau.
|
FD |
Cravill(i)on |
Cramil(l)ion: Dim. van Fr. crawille: haak. 146 e. Gérard Crawelhons, Luik (HERB.).
|
FD |
Cravillion |
Cravillon. 14e s. «Gérard Crawelhons» Liège, 1449 «Henrart Crawillon» AidesNamur; dérivé de dial. fr. crawille ‘crochet’ FEW 16, 379b. – Cf. aussi s.d. «Walteri Crawilhe» ObitHuy.
|
JG |
Crawat |
zie Cravat(te).
|
FD |
Crawford |
PlN (Lanarkshire).
|
FD |
Crawhez |
Proven. Dép. Clermont-lez-Aubel. Synon. : Crow- -é, -et, -ez.
|
EV |
Craybeck |
V. Kraai et Cruybeeck.
|
EV |
Craybeek, (van) |
van Craybe(c)k, van Crayebeck, (van) Craybex, Craeybeeckx, -beckx, Crayebeckx, Craybeek(x), -beck(x), van Crabeekx, Crabeek, -be(e)ck, -becq, Crabbeck, Crebeek, -bec(k), -beyck(x), Crebeek: i. PlN Kruibeke (OV). Maar de FN is vooral Limburgs en zou dus wel op een Limburgse PlN terug kunnen gaan. 1454 Vreve Crabeex = 1457 Vreve Crubeex= 1461 op Vreven van Crubeke; 1428 Librecht van Creybeec; 1431 Henry dit Cruybeke = 1420 Henric van Cruybeke, Ht. (A.GHIJSEN); 1654 Rega van Craijbeeck, St.-Tr. (MEURICE). – 2. Beeknaam Kraaibeek in FV en WV. 1381 Barthélemi van Crabeke, Ip. (DF VIII).
|
FD |
Craye, (de) |
zie Kraai.
|
FD |
Crayelynghe, van |
Misschien PlN Kralingen (ZH).
|
FD |
Crayemeersch |
zie Craeymeersch.
|
FD |
Crayenaere, de |
zie (de) Cruyenaere.
|
FD |
Crayenest(ens), van |
zie (van) Craeynest.
|
FD |
Crayer, (de) |
Creyers: BN voor een kraaier, schreeuwer, roeper, omroeper. 1309 domum Johannis Craiere, Ktr. (DEBR. 1971); 1485 Cornelijs de Creyers wijfs, Mb. (A.BAERT); 1550 Peter de Craeyere, Waver-Aw. (AP).
|
FD |
Crayman(s) |
Craman, Creymans: Syn. met De Crayer.
|
FD |
Craynest, (van) |
zie (van) Craeynest.
|
FD |
Craynhem, van |
zie van Cranem.
|
FD |
Crayveld, van |
zie van Craeyevel(d)t.
|
FD |
Craywin(c)kel, van |
zie Krawinkel.
|
FD |
Cré |
Cre(de), Creed, Crez, Decré(e), de Crée, de Crée: Mnl. crede < Lat. credo. BN voor iemand die het credo (de 12 artikelen) opzegt. 13de. Wouter Crede, Gent (GN); 1418 Colard Credo, Maubeuge (CCHt).
|
FD |
Cre(s)tel |
Cretelle, Créteau, zie Cristel.
|
FD |
Crebeek |
-bec(k), -beyck(x), zie (van) Craybeek.
|
FD |
Crebouw |
Adaptatie, wsch. van Crabau. 1775 J.B. Crebouw, FV (VERGR. 1972,187).
|
FD |
Creces |
zie Cresens.
|
FD |
Créces |
Crécès (NF limbourgeois). Probabl. var. de Cresens [FD].
|
JG |
Crede |
Creed, de Crée, zie Cré.
|
FD |
Creeft, de |
zie Kreeft.
|
FD |
Creel |
Creël(le), Crehel: 1373 a son amé cambrelant Crey = 1380 a Crayle son chambellan = 1384 Crail son chambellan = Creel cambrelencq = 1393 Crail son chambellan, H (CCHt). Creel komt in Evergem en Waarschoot als var. voor van Criel (med.F.Waterblé).
|
FD |
Creem, de |
zie (de) Crem.
|
FD |
Creemer, (de) |
zie Kramer.
|
FD |
Creemers |
cf. Cremer(s).
|
JG |
Creemers |
V. Kramer.
|
EV |
Creeten |
cf. Creten.
|
JG |
Creeten |
zie Creten(s).
|
FD |
Crefcœur |
Crè-, Crevecœur, Cré-, Crèv-, Crêv-, w. nam. Crefcœur. 1691 «Pierre-Henri Crève-cœur» BourgNamur; crève-cœur, généralement comme nom d’origine: Crevecœur, à Es-neux (Lg), à Antoing (Ht), à Bouvignes (Nr), etc.
|
JG |
Crefcoeur |
V. Court.
|
EV |
Crefcoeur |
zie Crèvecoeur.
|
FD |
Creffier |
V. Greffier.
|
EV |
Creffïer(s) |
zie Greffier.
|
FD |
Cregelman |
zie Kreyelmans.
|
FD |
Crehay |
cf. Crahai, -ay.
|
JG |
Crehay |
V. Crahay.
|
EV |
Crehay |
zie Crahay.
|
FD |
Crehel |
zie Creel.
|
FD |
Creins |
zie Carrin.
|
FD |
Crekillie |
zie Criquillon.
|
FD |
Crelot |
Cré- (NF gaumais). Probabl. var. de Grelot (Dauzat 306), dérivé de fr. grêle ‘mince’, cf. BTD 38, 239, mais ce dérivé ne semble pas attesté par la lexicographie gallo-romane FEW 4, 202a.
|
JG |
Crelot |
zie Grelot.
|
FD |
Crem |
Var. de Cremer (avec chute de la syllabe non accentuée en germ.); comp. le NF De-crem, à côté de Decremer.
|
JG |
Crêm(e) |
Profess. Marchand de crème de lait. N° 153-
|
EV |
Crem, (de) |
Crème, Crème, Crème, de Crem, Decraim, de Krem, Decrêm(e), Decrème, Decrem(e), de Creem, (de) Criem, Decrenne: W. adaptatie van (de) Cremer.
|
FD |
Crème |
Crème, Crème. Var. de Crem ou bien surnom: fr. crème.
|
JG |
Cremelie |
zie Cremerye.
|
FD |
Crémelie |
Sans doute surnom: pic. crémelie ‘crémaillère’ (Hécart 135), cf. JH, BTD 38, 239.
|
JG |
Cremens |
Crement, Cremmens: Misschien var. (l/r-wisseling) van VN Clemens, Clément.
|
FD |
Cremer |
Cré-; au génitif: Creemers, Cremers, Cré-. 1591 «Johan Cremer (orig. de Ruremonde)» BourgLiège; nom de métier: all. Krämer ‘détaillant’, cf. Cramer(s) et Kremer.
|
JG |
Cremer(s) |
de Cremer, zie Kramer.
|
FD |
Cremerius |
Latinisering van Cremer.
|
FD |
Cremers |
V. Kramer.
|
EV |
Cremery(e) |
Cremmery(e), Cremerije, Crem(m)elie, Cremelie: PlN Crémery (Somme).
|
FD |
Crémieu(x) |
Proven. Loc. fr.
|
EV |
Creminger |
D. FN Greminger?
|
FD |
Crena |
Proven. 1. Crena (Latin), ,,Créneau ». Proven. Caract. d’habitation. Synon. : Crunelle. N° 248. — 2. Crénées ou Crénea (Dép. Oteppe).
|
EV |
Créneau |
Surnom: dérivé en -eau de l’anc. fr. crene ‘entaille’?
|
JG |
Crener |
Peut-être var. de Cremer ou bien de Grenier (qui suit). – Forme fém. : Crénérinne, Crénérine.
|
JG |
Crener |
Wsch. var. van Cremer.
|
FD |
Crenier |
1766 «Antoine le Grenier» Arbrefon-taine; p.-ê. var. de Lescrenier, avec mécoupure.
|
JG |
Crenier |
V. Crignier.
|
EV |
Crenier |
zie Lescrinier.
|
FD |
Crénom, van |
-on, zie van Cranem.
|
FD |
Creon |
Créon. Surnom: moy. fr. créon, fr. crayon, w. krayon ‘fusain’ FEW 2, 1331a.
|
JG |
Crep(p)in |
1. Surnom, à Spa, de l’habitant de Creppe. N° 213. — 2. V. Crespin.
|
EV |
Crepain |
zie Crispin.
|
FD |
crêpe |
Du latin, Crispus, ,,Crépu ». Le mot a été conservé en ce sens pour qualifier une chevelure. Il a servi aussi à désigner des tissus (crêpe, crépon etc.) et certains enduits muraux (Crépi). Le qualificatif crespinus était devenu chez les Romains un nom de personne. 1. Car. phys. Cresp-, Crep(p)- -in, -(e)i(g)n(e). Creplet, Crespelle (Cripelé). ,,Cheveux crépus ». N° 265. — 2. Particular. vestim. ou N. de fabric. Crépi(g)ne. — 3. N. de bapt. Crep-, Crép-, Cresp–in.
|
EV |
Crepeau(x) |
-aux, -eele, -el(le), zie Crispel.
|
FD |
Crêpez |
Creppe(z): BN Ofr. crespet, dim. van crespe: met kroeshaar. Vgl. Crispel.
|
FD |
Crêpez |
Surnom: dérivé de crêpe (lat. crispus ‘frisé’), ainsi anc. fr. crespet ‘beignet’, cf. 1286 «maistres Bauduins li Crespes» CartBinche.
|
JG |
Crépieux |
Crepieux: PlN (Ain, Rhône).
|
FD |
Crépillon |
Surnom de qqn à la chevelure bouclée : moy. fr. crespillon ‘boucle frisée’ FEW 2, 1347a, comp.1604 «Jean Crespu» BourgDi-nant. — À noter aussi anc. fr. crepillon, m. ‘repas où l’on mange des crêpes’ Gdf 2, 366 [MH].
|
JG |
Crépillon |
zie Crispel.
|
FD |
Crepin |
Crépin, cf. Crespin, -inet.
|
JG |
Crépin |
zie Crispin.
|
FD |
Creplet |
Créplet: Afl. van Ofr. crespe: gekroesd. BN voor een kroeskop. Vgl. Crispel. 1460 Gillet Crespelet, Laon (MORLET).
|
FD |
Creppe |
Crèppe. 1280 «Gerardi de Creppes» PolyptLiège, 1544 «la relicte Henry de Creppe» DénStavelotMy; nom d’origine: Creppe, w. crêpe, à Spa (Lg) ; ou bien surnom : w. liég. crêpe ‘crèche, mangeoire des bestiaux’ DL 180b.
|
JG |
Creppe(z) |
zie Crêpez.
|
FD |
Crépy |
PlN Crépy (PdC, Aisne, Oise). 1292 Izabiaus de Crespi, Atrecht (NCJ); 1401 Jehan le sieur, dit de Crépy, Comp. (MORLET).
|
FD |
Crequy |
-uit, -uie, Criqui, Kreki, Kerrikie: PlN Créquy (PdC). 1295 Phelipes de Creki, Montreuil (CMM); 1347 Willelmi de Crequi, Kamerijk (CLM).
|
FD |
Cres |
Crès, Crez. Pour Dauzat 161, crès ‘terrain pierreux’, mais ce mot est du Cantal FEW 2, 1331b; p.-ê. dial. fr. cret, cré ‘sommet’ FEW 2, 1352a, cf. par ex. 1623 «Jan Cret» émigré en Suède.
|
JG |
Cresen(s) |
Crésens, Cresis, Créées, Crécês: Var. van Gresens.
|
FD |
Cresens |
cf. Gressens.
|
JG |
Cresens |
V. Kruis.
|
EV |
Cresmans |
Wsch. var. van Cruysmans.
|
FD |
Cresp(e)i(g)n(e) |
1. Proven. Crespin (Loc. fr. Nord). — 2. Profess. Crespin. ,,Outils et marchandises du cordonnier ». N. de cordonnier. N° 131.
|
EV |
Crespeau |
zie Crispel.
|
FD |
Crespeigne |
Ofr. crespigne: zondag voor de vasten, waarop pannenkoeken (crêpes) gegeten worden (J.G.). 1771 Pierre Crespeigne, Noville-les-Bois (PDB).
|
FD |
Crespeigne |
Surnom, p.-ê. d’après le jour de la naissance: anc. fr. crespigne ‘dimanche qui précède le Carnaval où l’on mange des crêpes’ FEW 2, 1347b.
|
JG |
Crespel |
cf. Crispel.
|
JG |
Crespel |
Crespo, zie Crispel.
|
FD |
Crespel(le) |
V. Chrispeels et crêpe.
|
EV |
Crespin |
Crispin, Crispyn, Crepin, Crépin, w. nam. Crépin. 1276-77 «Baudon Crespin» CharitéTournai, 1365 «Piere de Crespin manou-vrier» TailleMons, 1512 «la veuve Jaspart Crispin», 1517 «Crespin Berlan», 1534 «Crepin Flamen» BourgNamur, 1541 «Crespin Estievenart» Montignies-sur-Roc, 1546 «Crep-pin Des Preits» Cerfontaine; NF des prov. de Liège et de Namur, issus du prénom Crépin, du lat. Crispinus, nom de deux martyrs honorés dans les anciens Pays-Bas, dont le plus populaire, décapité à Soissons au 3e s. en même temps que son frère Crispinianus, est devenu avec lui patron des cordonniers (cf. M. Arnould, NP en Hainaut, 48-49). – Des enfants trouvés à Namur le jour de la Saint-Crépin en 1795 et 1795 furent dénommés Crépin (Destray 59). Dimin.: Crespinet, Crispinet. 1525 «Gérard Crepinet», 1530 «Jehenne Crespinet» BourgNamur.
|
JG |
Crespin |
zie Crispin.
|
FD |
Crespinet |
Dim. van Crispin.
|
FD |
Cressely |
PlN (Seine-et-Oise).
|
FD |
Cressent |
-ant, Croissant: 1. Patr. Lat. HN Crescentius. 1600 Loys Cressent, Broekburg (VERGR. 1968,67). – 2. Zie Croissant.
|
FD |
Cressin |
Quersin: Afl. van Ofr. cras, crais: dik, vêt. Vgl. Grasset, Gresset. Vgl. Cresson/Querson voor de metathesis in Quersin.
|
FD |
Cresson |
1286 «Robert Cresson» Valenciennes; fr. cresson, surnom de marchand ou de celui qui culitve le cresson; comp. Croisonnier et Crisnire.
|
JG |
Cresson |
Querson: Ofr. cresson, Opic. kerson: waterkers, tuinkers. BerBN van de teler ervan. 1281 Belia Kerson, Ip. (BEELE); 1331 Jehan Cresson, St-Q. (MORLET).
|
FD |
Cressonnier |
Crois(s)onnier, Croisonier: BerN voor de teler of verkoper van waterkers (zie Cresson, Lacressonnière). 1281 Bertoul le Cresonnier, St-Q. (MORLET); 1348 Jehan li Cressonnier, Dk. (TdT).
|
FD |
Crestani |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Crète |
Crête. 1272 «Egidius Creste» Polypt-Villers; fr. crête, surnom d’orgueilleux; ou bien fr. topon. crête (sommet).
|
JG |
Cretelle |
Cré-. Dimin. de fr. crête, qui peut avoir un sens topographique, cf. FEW 2, 1352a.
|
JG |
Creten |
Cretens, Creeten, Creytens (NF plutôt limbourgeois et anversois). Dérivé de moy. néerl. (or.) creten, creiten ‘tourmenter, quereller’, surnom de querelleur [FD].
|
JG |
Creten(s) |
Créten(s), Creeten, Creytens: BN <Oostmnl. creten, creiten: plagen, kwellen. Vgl. Ndd. Kre(e)ter, Kreiter: ruziemaker, twistzoeker. 1320 Hinr. Kretere, Lübeck (DN). 1340 Henrici dicti Creyte = 1346 Henrici Kreyten; 1375 Assela Creyte = 1380 van Asselen Creiten, Tn. (C. BAERT); 1376 Jan Crey t = Crey ten, NB (BLO VII); 1379 Aert Creyte = A. Creyten, Diest (HB 369); 1385 Henricus Creyte = Henrici Creyten, Tg. (TYTGAT).
|
FD |
Cret–en(s) |
-in. 1. N. de bapt. V. Christian. — 2. Car. mor. ,,Simple d’esprit ».
|
EV |
Creteur |
Cré-, Crê-, Cretteur. 1537-40 «Simon le Cresteur» DénFrasnes; surnom de métier (charron) : dérivé en -eur de moy. fr. creter, w. (La Louvière) creter ‘garnir d’une frette de moyeu’ FEW 16, 315b ou surnom de cantonnier, dérivé de même type [non attesté par le FEW] de pic. crête, anc. pic. creste ‘berge, digue, rebord d’un fossé’, etc. (cf. Gdf 9,246c; R. Mantou, BTD 50, 151; L. Vindal, Lex. dïrchonwelz, 86b; J. Haust, Ètym. 60) [MH].
|
JG |
Creteur |
Créteur, Crèteur, Crêteur, Cretteur, Creteux: Afl. van Ofr. crester: het hoofd (de hanenkam) verheffen, trots zijn, hoogmoedig zijn. BN.
|
FD |
Crét–eur |
-eux, Crett- -eur, -eux, Crétel. Car. mor. ,,Orgueilleux » (Allusion à la crête du coq). Nos 269, 288, 293.
|
EV |
Crétien |
1264 «Cristien le Tieulier» Chartes-Flandre, 1275-76 «Jakemes Crétins li bouchiers» RegTournai, 1280 «Walterus Bons Crestiens» PolyptLiège, 1282 «Crestien fius Mahaus» DettesYpres, 1289 «Crestiens de Branchon» CensNamur, 1295 «Jehans Crestiens » ComptesMons, 1316 « Sandrart Crétin» TestTournai; var. de Chrétien, attesté à date ancienne en fonction de nom de baptême.
|
JG |
Crétien |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Crétin |
Patr. Vleivorm van HN Christianus. 1296 Hues Crétins, PdC (BOUGARD); 1339 Johanne Crétin, Valencijn; 1368 Cretinial et se femme, Chimay (CCHt); 1398 Cratin Gillots, Moen (DEBR. 1970).
|
FD |
Creton |
Cré-, Creston. 1163 «Theodoricus Creton», 1235 «Henricus miles de Créions» CartOrval, 1225 «Jehan Creton» Douai, 1272 «Marie li Créions» Dhuy; surnom: w. crèton ‘petit morceau de lard frit’, gaum. crèton ‘lardon’ FEW 16, 314b, cf. aussi Querton et Decreton.
|
JG |
Creton |
Decreton: Ofr. creton: stukje vêt, stukje gebakken spek, uitgebakken vêt. BN. Vgl. Speck. ± 1225 Jehan Creton, Dowaai (HERB.); 1242 Johanne Creton, H (SMTI); 1334 Willames Créions; 1390 Gilles Descretons, Frélinghien (AGr. 67,90).
|
FD |
Creton |
Profess. Cretons, ,,Résidus de la fonte de suif ». N. de cretonnier. N° 131.
|
EV |
Crets |
Krets, dimin.: Cretskens. 1325 «Gerardo Crets» Tirlemont; surnom dérivé de moy. néerl. kretsen ‘gratter, égratigner’, comp. west-flam. krits ‘éruption, eczéma’, cf. Krits [FD].
|
JG |
Crets(kens) |
zie Krest.
|
FD |
Cretser |
Car. phys. ou mor. Kretser (Dialecte), ,,Gratteur ». N. d’H. qui se gratte ou qui égratigne (au moral) son prochain.
|
EV |
Cretser |
zie Kretzers.
|
FD |
Cretteur |
zie Creteur.
|
FD |
Crétu |
Surnom d’orgueilleux: anc., moy. fr. crestu ‘qui a une crête’ FEW 2, 1351b.
|
JG |
Creu(t)z |
D. FN Kreu(t)z. Huisnaam of PlN.
|
FD |
Creu(w)els |
zie Crauwels.
|
FD |
Creuels |
zie Crauwels.
|
FD |
Creuhy |
cf. Croisier.
|
JG |
Creuhy |
zie Croisier.
|
FD |
Creupeland(t) |
zie Cruypelandt.
|
FD |
Creupeling |
zie Cruypelinck.
|
FD |
Creus |
En zone liégeoise, de w. créas ‘croix’, cf. Decreus ; en Flandre, plutôt var. de Croes, cf. Decroes [FD].
|
JG |
Creus, (de) |
zie Kroes(e).
|
FD |
Creuse |
zie Kroes(e), Kroezen.
|
FD |
Creuse(n), van der |
zie van der Cruyssen.
|
FD |
Creusen |
Cresens, Creuz. V. Kruis.
|
EV |
Creusen |
zie Kroezen, van der Cruysse(n).
|
FD |
Creutz |
cf. Kreusch, Kreutz.
|
JG |
Creutzer |
zie Kreuzer.
|
FD |
Creuz(e) |
zie Kroes(e).
|
FD |
Creva(e)ls |
zie Creveau.
|
FD |
Crèv–e |
-its, -i(e)aux, -oulin. V. HRABAN.
|
EV |
Crevé |
Crève, Crève, zie Kreeft.
|
FD |
Crevé |
Crève, Creyf, Kreeft. 1311 «Walterus dictus Creeft» Malines, ±1400 «Jean de Creeft dit délie Grevesse» BodyNPLiège; moy. néerl. creeft, creift ‘écrevisse’, surnom de pêcheur d’écrevisses, ou d’après la couleur du visage, la manière de marcher, etc. [FD].
|
JG |
Creveau(x) |
Crévi(e)aux, Cre-, Cravau, Creba(e)ls: Var. van Fr. FN Crevel < Lat. cribellum: kleine zeef, Fr. crible. BerBN van de zevenmaker (DNF).
|
FD |
Crèvecœur |
cf. Crefcœur. Créviaux, Crévieaux, Crè-. 1602-3 «la censé de Christofre de Creveau» TerriersNamur ; probabl. nom d’origine: Crevia, à Jamiolle, Falmagne, Spontin, etc., Crevai(s), à Seny, Nassogne.
|
JG |
Crèvecoeur |
Crevecoeur, Crévecoeur, Crêvecoeur, Crefcoeur, Crèfcoeur: Verspreide PlN. Naam van kastelen en burchten: die het hart doet barsten breken. 1342 Galtero de Crepicordio, Kamerijk (CCHt); 1357 Pierre de Crievecuer, Kamerijk (CLM II).
|
FD |
Crèvecœur |
V. Court.
|
EV |
Crevel(s) |
Mnl. crevele: jeukte, kriebeling. BN. 1253 Leonii dicti Crevel, St.-Tr. (GHYSEN).
|
FD |
Crevesse |
zie Ecrevisse.
|
FD |
Crévin |
Crevin, w. nam. Crèvin. NF attesté à Ave-et-Auffe en 1651 (GeneaNet) puis à Resteigne en 1711 «Marguerite Crevin»; p.-ê. var. par métathèse de Quevrin. Toutefois, comme le NF est attesté également dans l’Eure (Normandie), depuis 1626, on peut songer aussi à un nom détoponymique, d’après le nom de commune Crévin, au sud de Rennes (Ille-et-Vilaine), donc NF importé en Wallonie.
|
JG |
Crevits |
Crivits. Forme néerl. de l’anc. fr. crevice ‘écrevisse’, surnom ou nom d’enseigne, comp. Crevé et Grevisse; cf. aussi Co(o) revits [FD].
|
JG |
Crey(ge)lman |
zie Kreyelmans.
|
FD |
Creyel(man) |
Proven. Creyel (Dép. Bocholt), avec suff. d’orig. N° 212.
|
EV |
Creyelman |
zie Kreyelmans.
|
FD |
Creyers |
zie (de) Crayer.
|
FD |
Creyf |
cf. Crevé.
|
JG |
Creyf |
zie Kreeft.
|
FD |
Creyft |
V. Kreeft.
|
EV |
Creymans |
zie Crayman.
|
FD |
Creymer, de |
zie Kramer.
|
FD |
Creyns |
cf. Crijns.
|
JG |
Creyns |
Creyne, zie Carrin.
|
FD |
Creytens |
cf. Creten(s).
|
JG |
Creytens |
zie Creten(s).
|
FD |
Creytsaerts |
Crijtsaert < Ofr. crisser: grincer. BN voor een knorrig mens. Vgl. Grignard. 1398 Daneel Crisaert, Aalbeke (DEBR. 1970).
|
FD |
Crez |
cf. Cres.
|
JG |
Crez |
Proven. Grez (d’Oiseau). (Loc.).
|
EV |
Crez |
zie Cré.
|
FD |
Criar |
Wsch. grafie voor Gruillard.
|
FD |
Criau |
Proven. Cria(u) (Dép. Bras).
|
EV |
Cric(k)boom |
Cri(c)ke- -laire, -ier. V. Kriek.
|
EV |
Crick |
Crickx, cf. Krick(x).
|
JG |
Crick(x) |
zie Kruck.
|
FD |
Crick, (de) |
zie Kruck.
|
FD |
Crickard |
zie Krieckaert.
|
FD |
Crickboom |
Nom d’origine: Crickboom, à Aubel (arr. Verviers), cf. BTD 38, 239.
|
JG |
Crickemans |
1. Afl. van Cricke. Zie Kruck. 1661 Lambert Crickelmans, Luik (ISP). – 2. Zie Kriekemans.
|
FD |
Crickillon |
zie Criquillon.
|
FD |
Crickinge, van |
zie van Criekinge(n).
|
FD |
Cricquebaume |
zie Kriekeboom.
|
FD |
Cridts, de |
zie (de) Crits.
|
FD |
Crié |
cf. Criez.
|
JG |
Crié |
Criez: Dim. van Ofr. cri: faam, blaam, aankondiging. BN van de omroeper? 1402 Jehans Cries, Ladeuze (HERB.).
|
FD |
Crieckinge, van |
van Criekinge(n), zie van Kriekinge(n).
|
FD |
Criegers |
zie (de) Krijger.
|
FD |
Criekemans |
zie Kriekemans.
|
FD |
Criekx |
zie (de) Kriek.
|
FD |
Criel |
1396 «Jan Criele» Lierre, 1449 «Willem Criel» Molenbeek; probabl. forme contractée de Corniel, Kerniel < lat. Cornélius [FD].
|
JG |
Criel |
Kril(l), Krielen: 1. Fr. en D. Grille: krekel. Vgl. Grillard/Krielaart. 1160 Heinrich Grille = H. Grille (BRECH.). – 2. Patr. Samengetrokken vorm van Kerniel, Corniel < Cornélius. Vgl. Kreel, Krelis (V.D.SCHAAR). 1396 betaelt Jan Criele = 1423 Jan Criel, Lier (FRANS); 1449 Willem Criel, Mb.(A.BAERT).
|
FD |
Crielaard |
zie Grillard.
|
FD |
Criem, (de) |
zie (de) Crem.
|
FD |
Criez |
Crié. 1402 «Jehans Cries [= -es?]» La-deuze, 1611 «Criez» Mons (GeneaNet), 1691 «Anne Criez» Quaregnon (FyS),1768 «Jean-Simon Criez» Ville-sur-Haine; NF d’origine incertaine, p.-ê. part, passé de crier au sens ancien de ‘convoquer, accuser’ Gdf 2, 373, comme surnom de personne accusée [MH].
|
JG |
Crignier |
Profess. ,,Marchand de crin ». (Le) Crenier, Crener, Grei-ner. Nos 131, 183.
|
EV |
Crijleman |
zie Kreyelmans.
|
FD |
Crijns |
Crins, Cryns, Creyns, cf. Krein, Krijns, etc.
|
JG |
Crikart |
zie Krieckaert.
|
FD |
Crikboom |
zie Kriekeboom.
|
FD |
Crikelaire |
Crikeler, Criquelière (forme francisée, avec modification de suffixe). Probabl. dérivé du moy. néerl. criekel ‘grillon’; comp. les NF Kreckel, Krichel, etc.
|
JG |
Crikeler |
-aire, Crikelhire, Criquelière: 1. Kriekeleer, -laar: kersenboom, pruimenboom. Vgl. Kriekeboom. – 2. Evtl. var. van Krekeler.
|
FD |
Crikemans |
zie Kriekemans.
|
FD |
Crikilion |
zie Criquillon.
|
FD |
Crikion |
V. Criquellion.
|
EV |
Crill- |
-en, -aerts. Car. phys. Kriel, ,,Nain, nabot ». N° 253. (Le second N. avec suff. péjoratif). N° 250.
|
EV |
Crillaerts |
zie Grillard.
|
FD |
Crimmers |
1. Car. phys. Krimmer(d), ,,Frileux ». — 2. V. GRIM.
|
EV |
Crimmers |
Wsch. var. van Cremers.
|
FD |
Crimont |
PlN Crimont in Baisy, Neerheilissem, Waver (WB), Elzele, Gosselies, Lessen (H). 1272-84 Ihoanni de Crimont; 1291 ver Beatricen van Crimont, Oud. (CG).
|
FD |
Crinaert |
zie Grignard.
|
FD |
Crine |
Crins, zie Carrin.
|
FD |
Crine |
Probabl. francisation de Krijn, Krein (= Quirin). – Le prénom Crine est fréquent à Liège et dans la région liégeoise sous l’Ancien régime, ainsi 3.1.1677 «Crine Hoene, demeurant au bois de mont, haulteur dud. Jemeppe», 15.6.1704 «Lambert Home, maieur d’Avir, (…) Crine Horne, son fils marié [il signe: Chrines Hornes fils]», 27.2.1737 «Cryne Lorquet» (not. liég. , etc.) [JL, NFw).
|
JG |
Crins |
N. de bapt. K(wi)rin, ,,Qui-rin ».
|
EV |
Crip(p)iau |
zie Crispel.
|
FD |
Cripiau |
(NF de la région de Rebecq). Surnom métonymique: rouchi cripiau (Hécart 117 et 136), syn. de clipériau ‘sorte d’attrape à souris, souricière à trébuchet’ FEW 16, 339a [MH].
|
JG |
Criquebaume |
zie Kriekeboom.
|
FD |
Criquelière |
cf. Crikelaire, Crikeler.
|
JG |
Criquelière |
zie Crikeler.
|
FD |
Criquelion |
Criquilion, Krikilion, Krikillon. 1268 « Fastres de Lamines li fis saignor Conra Crekeillon» CartValBenoît, 1538 «J. Crique-lion» Lessines; surnom: anc. flandr. criquil-lon, crekeillon, pic. (Mons) criquelion, w. crikion ‘criquet, grillon’ FEW 2, 1337a, d’où ‘personne chétive’ (à Mons).
|
JG |
Criquet |
Krické: Mfr. criquet: naam van verschillende insecten, o.m. de krekel. Vgl. Krekel(s).
|
FD |
Criqui |
zie Crequy.
|
FD |
Criquillon |
Criquil(l)ion, Criquiel(i)on, Criquel(l)ion, Crickillon, Crikilion, Krikil(l)ion, Krékilion, Crekillie: Ofr. Criquillon, crikellon: krekel. Vgl. Krekel(s). 1236 Petrus Creculon, Luik (SLL); 1268 Conra Crekellon, Luik; 1391 Franchois Crekilhons, Fragnée (AVB); 1395 Medardo Crickelion, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Crismer |
[famille de maîtres-verriers émigrée de Bavière au 18e s., dont l’ancêtre est Jean-Georges Grismayer], Krismer (var. surtout autrichienne). Nom de dignité, dont la signification est: maire d’un domaine caillouteux.
|
JG |
Crismer |
Crisner: Stamt van een Beierse familie: 1707 J.G. Grismayer, Klosterwald (HERB.). Griesmeier: boer op een hof met kiezel (BRECH.).
|
FD |
Crismer |
Proven. ,,Mé du sieur Christi », N. qui paraît correspondre à une ancienne orthogr. de Crisnée (Loc.)
|
EV |
Crisp- |
-eels, -pel(le), -oux. V. Chrispeels et Crêpe.
|
EV |
Crispel |
Crespel; formes néerl.: Crispeel. Crispeels, Chrispeels. 1313 «Raoul Crespel» TailleParis, 1344 «Jehan Crespel» St-Quentin, 1336 «Henrottes Crepeaul» RegLaroche; surnom: dérivé en -ellu d’anc. fr. cresp < lat. crispus ‘frisé’ FEW 2, 1346b, cf. aussi Crêpez.
|
JG |
Crispel |
-eel(e), -eel(s), -iel(s), Krispeels, Chrispeel(s), -(i)els, Crespel, -eau, -o, Crispoux, Crepel(le), -eele, -eau(x), -aux, Crépaux, Crip(p)iau, Crépillon: Dim. van cresp(e), Fr. crêpé, crépu: met kroeshaar, met borstelig haar. BN. 136 e. Oudars Crespiaux, Laon; 1344 Jehan Crespel; 1323 Quentin Crepel, St-Q. (MORLET); 1399 den her Andries Crespielle = 1399 Andriese Crispeele, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Crispin |
Crispyn, Crispinet, cf. Crespin(et).
|
JG |
Crispin |
-yn, -ijn, C(h)rispeyn, Cruspin, Cryspin, Crespin, Crépin, Crepin, -ain: 1. Patr. Lat. HN Crispinus. 1226 Baude Crespin; 1304 Robers Crepins, Atrecht (NCJ); 1298 Balduini Crespin, Bg. (VERKEST); 1541 Crepin du Mont, Bergen (ARNOULD 1986,48). – 2. PlN Crépin in Pommeroeul (H) of Crespin in Valencijn (Nord). 1265 Baudes des Crespins, Atrecht (NCJ); 1365 Pierre de Crespin, Bergen (DE COCK). – 3. Ofr. crepin: wafel. 1236 Oeude ad Crispinam; 1313 Gillon au Crespin; 1305 Jakemon au Grant Crepin, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Crispoux |
Surnom: w. liég. crèspou ‘crépu, frisé (cheveux)’FEW 2, 1346b.
|
JG |
Crispoux |
zie Crispel.
|
FD |
Crist- |
-el, -oke, -ophe. V. Christophe.
|
EV |
Cristael(s) |
Christael(s), Cristal, Kristal: 1. Patr. Afl. van een Christ-naam, zoals Christophorus of Christianus. 1396 Hans der jung Cristaller, Sonthofen (BRECH.); 1549 Cristall Knowis, Schotland (REANEY). – 2. BerBN voor wie bergkristal opgraaft (DNF)?
|
FD |
Cristea |
zie Christ.
|
FD |
Cristel |
Kestel(le), Crestel, Cretel(le), Créteau: Patr. Vleivorm van HN Christianus. Kestel < Kerstel. 1326 Kerstiaen Kerstel, Ip. (BEELE); 1362 Jean Kestel, Luik (ISP); 1220 Adam Crestelet, St-Q.; 1412 Pierre Cretel, Senlis (MORLET).
|
FD |
Cristel |
Probabl. du NF all. Christel, hypocor. de Christophe ou de Christian.
|
JG |
Cristen(s) |
zie Christyn.
|
FD |
Cristiaens(en) |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Cristofori |
-foli, -falo, -faro, -fani, -fano, -foletti: Patr. It. vormen en afl. van Gr. HN Christoforus.
|
FD |
Cristophe |
1283 «Gherart Cristofle» Dettes-Ypres, 1659 «Jean Cristoph» DénSalm; var. de Christophe.
|
JG |
Crisveldt |
Crisvelte: PlN in Nukerke (OV) (NR).
|
FD |
Crits |
cf. Krits.
|
JG |
Crits |
Crist. V. Christian.
|
EV |
Crits, (de) |
de Cridts: Mnl. krits: krab, kras; Wvl. schurft. BN. 1398 Roeger de Crijts, Izg.; 1421 Jan de Crijtsse, Ktr. (DEBR. 1970,1958).
|
FD |
Crivilliers |
zie Cruveiller.
|
FD |
Crivit(s) |
zie Ecrevisse.
|
FD |
Crivits |
cf. Crevits.
|
JG |
Crix |
zie de Krick.
|
FD |
Crk(k)boom |
zie Kriekeboom.
|
FD |
Cro(e)ckaert(s) |
Proven. Krokaard (Dép. Opwijk). ,,Terrain au tournant ».
|
EV |
Croain |
Croïn, Croin, Croën, Crohain, Crohin, Crowin. 1279-81 «Crohins» Comp-tesMons, 1353 «Pierars Crohins» Chièvres, 1356-58 «Jakemars Crohins» PolyptAth, 1395-96 «Robiert Crohin» ComptesMons; un dérivé de w. liég. crohî ‘casser (des noix, etc.)’ FEW 16, 425a ne paraît guère possible pour ce NF hennuyer. Forme fém. : Croayne. Cf. aussi 1364 «Jehane li Crowine» PolyptAth.
|
JG |
Croain |
zie Crohin.
|
FD |
Crobeck |
zie Crombecq(ue).
|
FD |
Crocaerts |
zie Crokaert(s).
|
FD |
Crochard |
Afl. van Ofr. croc: haak. 1274 Johannes dictus Crocart, Laon (MORLET).
|
FD |
Croche |
1544 «la femme Johan Croche» Dén-StavelotMy, 1561 «Hubert Croches» Cout-Stavelot; surnom: anc. fr. croche ‘crochet’ ou bien adj. moy. fr. croche ‘crochu, courbé’ FEW 16, 399a.
|
JG |
Croche |
Car. phys. (Jambe) croche (Ane. qualificatif), ,,à l’aspect tortu ». Ncs 50, 261.
|
EV |
Croch–é |
-et. Profess. Crochet, ,,Croc de petite dimension ». Instrument utilisé par divers artisans. Design, de ceux-ci par leur outil. N° 131.
|
EV |
Croche(t) |
-é, -elet, zie Croquet.
|
FD |
Crochelet |
Surnom : double dimin. de fr. cro(c), cf. Croc(q).
|
JG |
Crochet |
1472 «Colingnon Crochet» Dén-Laroche, 1544 «la femme Crochet» DénSta-velotMy, 1624 «Jean Crochet» = 1629 «Jan Crocquet» émigré en Suède > 1654 «Clas Krâke» (Appelgren, 109); surnom de métier ou métaphorique: fr. crochet FEW 16, 399b, cf. aussi Croquet.
|
JG |
Crochon |
1. Dim. van Ofr. croc: haak. BerBN. 1430 Gille Crochon, Comp. (MORLET). – 2. Patr.? 1272 Crochon d’Avenes, Luik (ASM II).
|
FD |
Crock, (de) |
(de) Crocq, zie de Croock.
|
FD |
Crockaert(s) |
-art, zie Crokaert(s).
|
FD |
Crocq |
1. Proven. Loc. fr. — 2. Car. mor. ,,H. rapace (ayant dès crocs), usurier, escroc » (Escroc et croc, même racine). N° 268. V. Croquant.
|
EV |
Crocq |
1567 «Jehan Crocq», 1605 «Jean le Crocke» BourgNamur, 1612 «Bernard le Crocq» TerriersNamur; fr. croc, w. cro ‘sorte de fourche recourbée pour tirer à soi’ FEW 16, 397b, probabl. surnom d’avare.
|
JG |
Crocquenoy |
Surnom: fr. croque-noix (avec sens métaphorique), ou pic. (Mons) croquenois ‘écureuil’ FEW 2, 1360b; secondairement ‘pérot, baliveau de deux coupes’ FEW 21, 54a.
|
JG |
Crocquey |
zie Croquet.
|
FD |
Croctay |
Surnom métonymique de métier: anc. liég. crochteau ‘outil de serrurier’, w. crok’tè ‘crochet, fléau de balance’ FEW 16, 400b. -En région liégeoise, Croctay est également attesté en fonction de prénom, cf. 15.5.1522 «de Franc de Falhé et de Croctay, son frère» Soiron [JL, NFw2].
|
JG |
Croe |
Croé, Croes, Croës. 1465-66 «Henri le Croes» TailleHoves, 1752 «Louis Croes (orig. de Hoepertingen)» BourgLiège; cf. Decroes, De Croës, expliqué par le moy. néerl. croes ‘boucle’ ou cro(e)se ‘cruche’.
|
JG |
Croe(c)kaert |
zie Crokaert(s).
|
FD |
Croebele, de |
zie Courouble.
|
FD |
Croegaert |
1. Afl. van Mnl. croech: kruik. BerN van de pottenbakker of kruikenhandelaar? Vgl. D. Kruger, Kriiger. 1382 Joos de Crouch, Heule; 1398 Roeger Crucaert, Lauwe (DEBR. 1970). -2. Misschien een var. van Croekaert.
|
FD |
Croegs |
zie Crouch.
|
FD |
Croeisaedt |
Profess. Groeizaad. Semence d’herbes croissantes (géantes?). Kruitzaad. Semence d’herbes. N. de marchand.
|
EV |
Croeisaerdt |
zie Croisaerdt.
|
FD |
Croels |
V. Krul.
|
EV |
Croels |
zie Krul(s).
|
FD |
Croen |
Croin. Proven. 1. Croisins (Dialecte). — 2. Dép. Villers-deux-Eglises).
|
EV |
Croën |
cf. Croain, Croïn, etc.
|
JG |
Croën |
zie Crohin.
|
FD |
Croene(n) |
zie Kroon.
|
FD |
Croenen |
cf. Croon(en).
|
JG |
Croenweghe |
zie Groenweghe.
|
FD |
Croes |
Croës, cf. Croe.
|
JG |
Croes |
Croës, zie Croix, Kroes(e).
|
FD |
Croes, de |
zie Decroix.
|
FD |
Croese |
zie Kroes(e).
|
FD |
Croeser, de |
Afl. van Mnl. croes(e), Mnd. krôs, krûs: kroes, kan, kruik, drinkbeker. BN voor een kroezenmaker, pottenbakker; vgl. 1354 Krôsemaker, Bremen; of voor de drinkebroer, zuiper. Mnl. croesen: zuipen. Vgl. Ndd. Schwenkkros, Leerenkraus, Fùllekroes (NN). 1550 Frederik Croeser, Emden-Aw.; 1591 Arnout Croeser, Lier-Aw. (AP).
|
FD |
Crohain |
-in, cf. Croain.
|
JG |
Crohin |
Cro(h)ain, Croën, Cro(u)in, Crowin: M.i. niet Ofr. groin: geknor (HERB., DNF). Onduidelijk. 1279 Crohins; 1396 Robert Crohin, Bergen (PIERARD); 1353 Pierars Crohins, Chièvres (Midd. 1997,24); 1398 Jaquemart Crauwin, Herseaux (DEBR. 1970); 1404 Robiert Crohin, nostre recepveur; Bergen; 1425 Katherine Crohine (CCHt); 1559 Peeter Croheijn, Bs. (Midd. 1997,24).
|
FD |
Croibien |
Croibier: BN naar iemands lijfspreuk ‘je crois bien’ (ik geloof wel)? Wsch. een reïnterpretatie (Cambien, Crombain).
|
FD |
Croibien |
N° 69. V. Corbion.
|
EV |
Croibien |
w. (Namur) Crwèbyin. Cf. 1296 «Macy qui ne croist = Macy qui ne fout» TailleParis; surnom grivois: anc. fr. croistre ‘futuere’ FEW 16, 425b; ou bien surnom délocutif, s’agissant de qqn qui abuse de la formule Je crois bien (E. Renard, BTD 26, 258).
|
JG |
Croimans |
zie Croymans.
|
FD |
Croin |
zie Crohin.
|
FD |
Croïn |
Croin, cf. Croain.
|
JG |
Crois |
zie Croix.
|
FD |
Crois- |
-ée, -et. Proven. 1. Endroit où des chemins se croisent. N° 229. — 2. Croisée, ,,Fenêtre ». Caractéristique d’habitation. N° 248.
|
EV |
Crois(s)onnier |
Croisonier, zie Cressonnier.
|
FD |
Croisaerdt |
Croeisaerdt: De Fr. FN Croizard < croix: kruis. Wellicht een muntnaam (DNF).
|
FD |
Croiseau |
-iau(x), Croisseaux, -i(e)aux: Dim. van Fr. Croix. PlN in Arquennes (H), Bornival (WB).
|
FD |
Croiseau |
-iau, -iaux, Croissiaux, -ieaux. 1538 «Jehan Croiseau» Ladeuze; nom d’origine: dérivé de fr. croix; par ex. topon. à Arquennes (Ht) et Bornival (BrW). Cf. aussi : 1540 « Croiso de le Forge» Estinnes-au-Mont, hypocor. en -o (cf. M. Amould, NP en Hainaut, 49)? Croiselet. Peut-être surnom: dérivé en -et de l’anc. fr. croise! ‘sorte de lampe à quatre becs’?
|
JG |
Croiselet |
Croizlet: Dim. van croix: kruis. Of dim. van croisel: lamp in kruisvorm.
|
FD |
Croiset |
-é, -ez, Croizet, Croisse: 1. Dim. van croix: kruis. Evtl. muntnaam. 1296 Jehans Croisiés, PdC (BOUGARD). – 2. PlN Croisse! (Seine-Mar.), Croisette (Nord, PdC). 1295 Eve Croisetes, 1331 Jehane de Croisetes, 1277 Wautiers Croizetes, Atrecht(NCJ).
|
FD |
Croisez |
Croiset. 1635 «seigneur Jean Croiset (orig. de Paris)» BourgLiège; surnom de qqn qui avait fait une croisade; ou bien anc. fr. croisé ‘robuste, vigoureux’.
|
JG |
Croisier |
1. Sobriquet. Membre de l’Ordre religieux des Croisiers. N° 144. — 2. H. engagé dans une Croisade. Evocation d’une rôle joué dans un cortège ou un mystère. N° 135. Synon. : Cro(i)sier, Gros-, Croz-, Cru-, Cro(i)-, Croz-, Cruz–é, -at. — 3. Profess. Croisé, Genre de tissu. N. de fabric. ou de mardi. N° 131, 157, 158.
|
EV |
Croisier |
w. nam. Crwèsier, Creuhy. 1500 «Jehan Le Croisier», 1554 «Guillaume des Croisière» BourgNamur, 1556 «Masset Croisier» Liège, 1572 «Jehan Creuxhis» Rémi-court, 1644 «Jean Croisy» BourgNamur; surnom de religieux : w. liég. creûhî, fr. croisier. – Croisier semble avoir été utilisé aussi comme prénom, cf. 1617 «Croisyer Stre-gnart», échevin d’Oreye [autres mentions du prénom dans JL, NFw2].
|
JG |
Croisier |
-y, Kroysier, Crosiers, Crozier, Creuhy, Krusy: 1. Fr. croisier, W. creûhî: kruisheer, kruisbroeder. 1556 Masset Croisier, Luik (J.G.); 1572 Jehan Creuxhis, Remicourt; 1617 Croisyer Stregnart, Oreye (HERB.). – 2. Of Croisié, volt. dw. van Ofr. croisier: zich aanmelden voor de kruisvaart, een kruis aïs kenteken dragen. BN voor een kruisvaarder. 1288 Ermengars li Croisié; 1330 Maroie li Croisié, Dk. (TdT).
|
FD |
Croisille |
PlN Croisilles (PdC). 1204 Bauduin Croisilles, 1307 Maroie de Croisiles, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Croisonnier |
-onier, Croissonnier. Peut-être nom de métier: exploitant de cressonnière?
|
JG |
Croiss(i)eaux |
-iau(x), zie Croiseau.
|
FD |
Croissant |
1. Car. mor. H. qui porte ,,le croissant ». Dans la langue populaire, ,,les cornes », insigne des époux trompés. N° 271. — 2. Proven. Enseigne de maison. Synon. : Ducroissant. N° 248.
|
EV |
Croissant |
1273-80 «Jehan dou Crissant» FriedenTournai, 1391 « Wéri de Rocour dit de Cressant», 1444 «Jehan Mouton du Croissant» AidesNamur, 1693 «Jean Croissant» BourgLiège; généralement, nom d’enseigne, cf. Décroissant.
|
JG |
Croissant |
Cressant, -ent, Décroissant, -on, Decresson: 1. BN naar het uithangbord ‘Au Croissant’ (In de halve maan). 1275 Jehan dou Crissant, Dk. (RL); 1335 Collettes del Crescant; monsaignor Colar Bakenheme, chevalier, qui fut surnomeis délie Crexhan, par tant qu’il demoroit en le maison c’on dit le Crexhant à Liège (RENARD 271); 1332 Pirons de Cressant, Luik (SLLIII). – 2. Zie Cressent. – 3. PlN Croissant (Finistère). 1209 Liejart de Croissant, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Croissiaux |
-ieaux, cf. Croiseau, -iaux.
|
JG |
Croisy |
zie Croisier.
|
FD |
croix |
,,Crucifix », placé généralement aux endroits où deux chemins se croisent. Croix, (De) La Croix. Croie, Croy. Croux (Latin: Crux), Croo, Crucis (Génit. lat), Del(a)-croix ou Van der Cruysse. Cro-hins ou Croisins, „ (Routes) croisantes ».
|
EV |
Croix |
1570 «Robert de Croix» BourgNamur, 1659 «Laurent Jean Croix» DénSalm, 1664 «la relicte Jean Coune dit la croix» Monte-gnée; surnom: fr. croix, souvent nom de résidence, toponyme, ainsi Croix à Sovet (Nr); cf. aussi Del(a)croix.
|
JG |
Croix |
Crois, Croy, Croij, Croye, Crooy, Crooij, Croo(s), Croes, Croës: PlN Croix: kruis. Vgl. Decroix, Delacroix, Lacroix.
|
FD |
Croizet |
zie Croiset.
|
FD |
Croizlet |
zie Croiselet.
|
FD |
Crok |
zie (de) Krock.
|
FD |
Crok(e) |
zie de Croock.
|
FD |
Crokaert(s) |
Kro(c)kaert, Krok(k)aerts, Crokart, Crocaerts, Croukaert, Crocka(e)rt, -aerts, Croe{c)kaert, Crakaert: Afl. van De Croock. BN voor iemand met lange, krullende lokken. Maar de naam kan evengoed op Mfr. Crocard terug-gaan en ik vermoed zelfs dat Crokaert en var. dezelfde oorsprong hebben aïs Crochard. 1386 Pauwels Crokeman, Ip. (BEELE); 1356 Jan Crokarts lant, St.-P.-Leeuw (PEENE1949). De naam komt ook voor als Crakart en zelfs als Cockaert.
|
FD |
Crokart |
Crokaert. 1294 «Thumas Crokars» CensNamur, 1496 «Collar Crockart» Guill-Liège, 1507 «Franchois Crocquart» BourgNamur, 1569 «Charles Croka» Liège; probabl. dérivé péjoratif de w. croc’ ‘croc’.
|
JG |
Croket |
cf. Croquet.
|
JG |
Croket |
zie Croquet.
|
FD |
Crol |
Crols, cf. Krol(s).
|
JG |
Crol- |
-len, -s, -op. V. Krul.
|
EV |
Crol(l)et |
Vondelingnaam. Antonius Crollet werd op 10 juli 1833 in Antwerpen gevonden. Hij overleed in 1904 in Wommelgem, waar de FN nu nog geconcentreerd is (R.V. en med. L. Govaerts, Borgerhout).
|
FD |
Crol(len) |
zie Krul(s).
|
FD |
Crolin† |
(NF à Piétrain). NF détoponymique, d’après un dérivé de croftijler FEW 2, 1229b, ainsi «tige des crolins» à Nandrin (BRTD 38, 239).
|
JG |
Crollard |
-a(er), Croulard: BN < Ofr. croller: beven, bewegen, schudden.
|
FD |
Crolop |
D. Patr. Krolop, Krolof = Ro(e)lof.
|
FD |
Crols |
zie Krul(s).
|
FD |
Crom |
Cromp- -haut, -bout, Cromps. V. Krom.
|
EV |
Crom |
Krom, au génitif: Crommen. 1288 «P. li Cromme» DettesYpres; surnom de qqn qui est difforme, cf. néerl. krom, w. cron. crombe ‘tordu, courbe’ ; cf. aussi Crombe.
|
JG |
Crom, (de) |
Crommen, zie (de) Krom.
|
FD |
Cromar |
zie Gromard.
|
FD |
Crombach |
Crombag(s), Crumbach: PlN Crombach in Richterich (NRW) en bij Sankt Vith (LU). Ook verspreide D. PlN Krumbach. 1580 Matthijs Crombach, Kerkrade-Aw. (AP).
|
FD |
Crombain |
Crombin. 1359-60 «Jehans de Crombin» PolyptAth; dérivé en -in de Crombe; ou forme francisée du NF flam. Crombeen (= jambe tordue).
|
JG |
Crombain |
zie Crombeen.
|
FD |
Crombe |
(Dialecte), „ Courbe, sinueux ». Proven. Crom- -bacq ou bach, -bé ou -bez, -bais ou -bois, Corombelle. ,,Rivière sinueuse », Cromb- -in, -on. Crombach et Krombeke (Loc), Crombez (Dép. Taintignies). N° 240.
|
EV |
Crombe |
Crombez. 1140 «Walterus Krombez» Lillers (PdC); dimin. en -et (lat. -ittu) ou en -é de w., pic. crombe.
|
JG |
Crombe |
Surnom: w. (Neufchàteau) crombe ‘courbe, tordu’ FEW 16, 415b, cf. aussi Crom.
|
JG |
Crombê |
zie (de) Krom.
|
FD |
Crombe(e)n |
-b(a)in: BN voor iemand met kromme benen. D. Krummbein, Krumbeen. 1291 daer Crombeen woende, Bg. (CG); 1323 Katelinen Crombiens = 1311 Line Crombeens, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Crombecq(ue) |
Krumbeck, Crobeck: 1. BN naar de kromme bek, scheve mond. Vgl. Mnl. crombecte: krombekkig. 1386 Jacob Crombec, Ktr. (DEBR. 1970). – 2. Zie ook Van Krombeke.
|
FD |
Crombeke |
zie van Krombeke.
|
FD |
Crombel |
(NF liégeois). 1717 «Catherinne Cronbel» Liège, 1801 «Barbe, Marie et Jacques Crombelle» Liège; autres dérivés en -ellu I -ella de w. crombe ‘tordu, boiteux’ qui, en liég., a pu prendre d’autre sens, ainsi – sous la forme fém. crombelle – 1702 «ledit Willem Idon appelloit souventefois ladite Anne Beaujean, son épouse, cronbelle, et cela, à son dire, à raison qu’elle estoit picotée de la petite verolle» (J. Lechanteur, DW 11, 119-120). Cf. aussi Corombelle.
|
JG |
Crombet |
-ez, zie (de) Krom.
|
FD |
Crombin |
cf. Crombain.
|
JG |
Crombois |
Crombel: Afl. van Ofr. cron, cromb < Ndl. krom. BN voor een kromme, bochel. Vgl. Crombet. 1275 Emme li Crombiel, Ogy (VR 97r°).
|
FD |
Crombois |
Surnom: w. (16e s.) crombois ‘bois courbe’ (cf. DBR 23, 1966, 141). Ou bien var. de Crombe, -ez.
|
JG |
Cromboom |
zie Kromboom.
|
FD |
Crombrugge |
1. BN voor iemand met een kromme rug, bochel. 1356 Mathijs Cromme rugge, Lv. (ICKX). – 2. Zie (van) Crombrugge.
|
FD |
Crombrugge, (van) |
van Crombruggen, van Crombrug(g)he,van Crombreucq, de Crombrugg(h)e: PlN Krombrugge (OV). 1114 Eggebertus de Crumbrugge; 1234 Ava de Crombricghe (GN); 1376 Jacob van Crombrugghe, Ktr. (DEBR. 1972).
|
FD |
Cromé |
Var. van Crombê (ass. mb/m) of van Crome: 1390 Clais Crome = 1397 Clais Cromp, H (CCHt).
|
FD |
Cromeecke |
Cromhee(c)ke: PlN Kromme Eik, b.v. in Bellem, Lotenhulle (OV), Sijsele (WV), Nijlen (A). 1359 Segher van Cromeeke (DE VIII); 1644 Peter Cromeyck, Gent-Aw. (AP).
|
FD |
Cromeecke |
Cromheeeke. Nom d’origine: Kromme Eik (= chêne tordu), topon. très fréquent en pays flamand [FD].
|
JG |
Cromelynck |
Cromlin, zie Crommeling.
|
FD |
Cromentuin |
Horst (PDB).
|
FD |
Cromhout |
zie Kromhout.
|
FD |
Cromlin |
formes flam.: Crommeling, Crommelinck, -ynck, etc. 1133 «Walteri Crum-melin», 1305 «Alyxandres Crommelin» Courtrai; dérivé de néerl. krom, surnom d’individu malfait, déformé, tordu [FD].
|
JG |
Crommar |
zie Gromard.
|
FD |
Crommelin(g) |
Cromlin, Crommelinck(x), -lijnck, -lynck(x), -lingk, Cromelynck: Afl. van krom. BN voor een kromme, misgroeide. 1133 Walteri Crummelin (DEBR. 1980′); 1212 Egidius Crumbelin (GYSS. 1964); 1305 Alyxandres Crommelin; 1536 Jan Crommelinck, Ktr. (DEBR. 1971,1970; KW).
|
FD |
Crommelynck |
V, HROD (Hrom).
|
EV |
Crommen |
cf. Crom.
|
JG |
Crommen |
zie (de) Krom.
|
FD |
Crommenhelleboogh, van |
PlN Kromme Elleboog, vrij verspreide naam voor een krom stuk land of een wegkromming (DF VIII). Crommentuyn: PlN: kromme afsluiting. 1617 (…).
|
FD |
Cromp- |
-haut, -bout, -s. V. Krom.
|
EV |
Cromphout |
-hou(l)dt, -haut, -aute, -ot, zie Kromhout.
|
FD |
Cromphout |
Kromhout, Crompot, -aute (formes romanisées). Probabl. surnom métonymique de charron, de fabricant de roues, de jantes, de tonneaux, d’après les pièces de bois courbes (néerl. kromhout) utilisées; aussi NL, à Steenhuize (FlOr) [FD].
|
JG |
Cromps |
Crompt, zie (de) Krom.
|
FD |
Crompvoets |
BN voor iemand met kromme voeten.
|
FD |
Cromstrien, (van) |
PlN Cromstrijen op Schouwen (Z), sinds 1763 uitgestorven. 1664 Wilhelmus Cromsteijn; 1691 Martinus Cromstreijn, Den Haag(MULVI,VII).
|
FD |
Cron |
Car. ,,Tortu, Contrefait ». (Dial.). Synon. : Lecron. Noa 50, 261.
|
EV |
Crone, von der |
Verspreide huisnaam Zur Krone, In de Kroon. Vgl. Kroon.
|
FD |
Cronenberg |
zie Kroonberg.
|
FD |
Cronenborch, van |
-burg, zie van Kroonenburg.
|
FD |
Cronet |
Peut-être var. de Cornet, avec métathèse [MH].
|
JG |
Cronier |
Crosnier: BerN van de visser met fuik (DNF)?
|
FD |
Cronier |
Pour Dauzat 163, surnom de braconnier de poissons, d’après le terme (de l’Ouest) crone ‘trou d’eau’ ; dans ce cas, NF importé.
|
JG |
Cron-ier |
-y. Passe-temps ou gagne-pain. ,,Braconnier de poissons ». N° 200.
|
EV |
Cronne, de |
zie Kroon.
|
FD |
Cronselaer |
-aar: Wvl. BN kronselaar: knoeier? Of uit D. Kranzler: kransenbinder? 1791 Cronselaar, Utrecht (PDB).
|
FD |
Croo |
V. Croix.
|
EV |
Croo |
zie Croix.
|
FD |
Croock, de |
de Croocq, de Kroock, (de) Krock, (de) Crock, (de) Crocq, Kro(o)k, Crok(e), Kroken, Lecrocq: 1. Mnl. crook, croke: lange lokken, krullende lokken, kuif. BN. 1280 Diederic die Croec, Bg. (CG); 1298 Brant Croc, Kales (GYSS. 1963); 1268 Lotkinus Croc; 1380 Jocrisse den Crooc, Ip. (BEELE); 1298 Waltero Crocke, Bg. (VERKEST); 1383 Pieterkin met den Croke, Ktr. (DEBR. 1970). – 2. Adaptatie van Ducrocq.
|
FD |
Croon |
au génitif: Croons; Croonen, Croenen, Kroonen. 1643 «Pieter Croon» émigré en Suède; généralement nom d’enseigne: néerl. kroon ‘couronne’.
|
JG |
Croon(e), (de) |
Croonen, zie Kroon.
|
FD |
Croon(en) |
Croonenborghs. V. Kroon.
|
EV |
Croone(n)berghs |
zie Kroonberg, van Kroonenburg.
|
FD |
Croonenberg |
cf. Kroonenberg.
|
JG |
Croonenborg(hs) |
(van) Croonenborch, -burg, zie van Kroonenburg.
|
FD |
Croonenborghs |
cf. Kroonenburg.
|
JG |
Croonenbroeck |
Wsch. reïnterpretatie van Croonenborch.
|
FD |
Croons |
zie Kroon.
|
FD |
Croos, (de) |
zie Croix, Decroix.
|
FD |
Crooy |
V. Croix.
|
EV |
Crooy |
zie Croix.
|
FD |
Crooymans |
zie Croymans.
|
FD |
Crop |
Croppen. V. Krop.
|
EV |
Crop |
Krop. Surnom : moy. néerl. crop(pe), qui a de multiples sens comme ‘nœud’, ‘gésier, goître’, ‘bourgeon’, ‘ampoule’, etc.
|
JG |
Crop, (de) |
de Croppe, Croppen, Kropp, Krops: BN naar de krop, het kropgezwel onder de kin of naar de erg uitstekende adamsappel. 1273 Constantino dicto Crop, Keulen (HAGSTR. 1949,155); 1368 Wouter Crop; up Willem Crops cateile, Ktr. (V f°77,8iv°); 1391 van Gillis Hoendercroppe, Wg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Croquant |
1. Car. mor. Sobriquet donné autrefois aux traitants et aux financiers : H. qui croquaient les pauvres. Synon. : Crocq. — 2. Sit. soc. Dans la langue des classes supérieures : ,,Paysan, H. de rien ».
|
EV |
Croquesel |
Croquecelle. Fr. croque sel ne peut se comprendre que comme r(es)croque sel, cf. moy. fr. croquer ‘dérober’ FEW 2, 1359b et moy. fr. escroquer ‘se procurer par ruse’ id., 1361 a, comme surnom de voleur de sel [MH] ; sinon, anc. fr. croque oisel ‘(qui) attrape les oiseaux’ [FD], comp. Croquison.
|
JG |
Croquesel |
Croquecelle: Ofr. croque oisel: die vogels slaat, klopt, vangt. Vgl. Croquison.
|
FD |
Croquet |
1. Profess. Genre de bisquit. N. de fabric. N«s 131, 147. — 2. V. Crochet (Dial. pic.).
|
EV |
Croquet |
Croket. 1302 «Jakemon dou Croket» LoiTournai, 1426 «Jehan Croket» Taille-Soignies, 1476 «Grigoir Crocket avoillys [= aveugle] GuillLiège; forme pic. de fr. crochet, comme surnom, ou bien de moy. fr. croquet ‘coup sec’FEW 2, 1359a.
|
JG |
Croquet |
-ette, -ez, -ey, Crocquey, Croket, Crou(c)quet, Croche(t), -é, Crochelet, Ducroquet(z): 1 Pic. croquet, Fr. crochet, -elet, dim. van croc: haak. Vgl. Haeck. 1296 Crokés, PdC (BOUGARD); 1397 Willem Croquette, Ktr. (SR i8v°); 1472 Willem Crocquet, Rijsel (PARM.). 2. Verspreide PlN in Pic. gebied, o.m. in Atrecht, Vieil-Hesdin (PdC), Kamerijk (Nord), Dk. (H) (TW). 1305 Pieres du Croket, Atrecht (NCJ); 1396 Piere dou Kroket, Vloesberg (DE B.); 1419 Ysabiel du Crocquet, Dk. (TTT).
|
FD |
Croquette |
Fém. de Croquet ou bien w. crokète ‘chiquenaude’, aussi toponyme.
|
JG |
Croquison |
(NF mouscronnois). Sans doute composé rcroque oisom, cf. Croquesel; sinon, du NL (Heucourt-)Croquoison (arr. Amiens, Somme) [MH].
|
JG |
Croquison |
Ofr. croque oison: die gansjes (ganzen) slaat, klopt, vangt. Vgl. Hurtecant, Croquesel. 1231 Crokesot, Atrecht (NCJ); 1612 Jan Croquyson, St.-Win. (VERGR. 1968,67); 1686 Anthonius Croquison, Poeke (MUL VII).
|
FD |
Cros |
zie Legros.
|
FD |
Crose, de |
zie Kroes(e).
|
FD |
Crosier |
Crozaz. V. Croisé et Croisier.
|
EV |
Crosiers |
zie Croisier.
|
FD |
Crosjean |
Var. de Grosjean.
|
JG |
Crosjean |
zie Grosjean.
|
FD |
Crosnier |
zie Cronier.
|
FD |
Cross(e) |
Lacrosse, Crousse: Fr. crosse: kruk, stelt. BN voor een gebrekkige. Vgl. Kruck, Stelten. 1701 A. J. Lacrosse, Bs. (MUL VII).
|
FD |
Crosse |
Crosset(te). Profess. Fabric. de crosses. Synon. : Lacrosse.
|
EV |
Crosset |
Crouset, -é, Crouzet, -é, Crozée, -ee, -et: Ofr. creuset, dim. van creux < Lat. crossum: holte. PlN. 1296 Cholars Crouseis = 1308 Colart Crouset = 1289 Cholars Croussés = 1280 Colars Crosés, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Crosset |
Dimin. de fr. crosse ‘béquille’ FEW 16, 414a.
|
JG |
Crot(t)eux |
PlN Crotteux in Mons (LU).
|
FD |
Croteur |
Proven. (Mons)-Croteux (actuellement Mons-lez-Liège). Remplacement de -eux par -eur, par suite d’une fausse régression. N° 83.
|
EV |
Croteux |
Crotteux. 1280 «Ludovicus de Crotoir» PolyptLiège; nom d’origine: Crotteux, à Mons-lez-Liège (Lg).
|
JG |
Crott |
cf. Krott.
|
JG |
Crott |
zie Krott.
|
FD |
Croubele, de |
Croubels, zie Courouble.
|
FD |
Crouc |
Croug(h)s, Croughe, Croegs, Kroeg(s), Cro(u)x, Kroog, Kroch, Kruch: Mnl. croech, D. Krug: kruik, boterpot. BerBN van de pottenbakker of van de waard. Vgl. Cruycke, Kroegman. 1185-1225 Arnoldi Cruge, Keulen (HAGSTR. 1949,156); 1382 Joos de Crouch, Heule (DEBR. 1970); 1481 Reyner Croechs, Genk (VDZ).
|
FD |
Crouch |
Croughs, Croux, Kroegs, etc. 1382 «Joos de Crouch» Heule, 1481 «Reyner Croechs» Genk; surnom de potier, de fabricant de cruches, moy. néerl. croech ‘cruche, pot à beurre’ [FD].
|
JG |
Crouet |
-é, Crowet: PlN. dim. van crou(x), creux: holte (DNF).
|
FD |
Crouf(i)er |
Zinwoord. BerN: ijzergieter. 1544 Léonard Crufer, Stavelot (J.G.).
|
FD |
Croufer |
Croufier. 1544 «Léonard Crufer» DénStavelotMy, 1681 «Colard Croufier» Andrimont, 1691 «Alexandre Crudfer» Bourg-Namur; de w. crou fier ‘métal fondu, fonte de fer’ FEW 2, 1368a, surnom métonymique d’ouvrier métallurgiste ou bien à connotation métaphorique (caractère entier).
|
JG |
Croughs |
cf. Crouch.
|
JG |
Croughs |
Crousse, Croux. V. Kroeg, Croix et HROD (Hrok et Hroz).
|
EV |
Crouin |
zie Crohin.
|
FD |
Croukaert |
zie Crokaerts.
|
FD |
Croulard |
zie Crollard.
|
FD |
Croupette |
Dérivé du thème de fr. croupe (toponyme assez fréquent); ou bien w. cropète ‘petite fille chétive’ FEW 16, 417b.
|
JG |
Croupette |
W. cropète: klein tenger meisje (J.G.).
|
FD |
Crouphaut |
zie Kromhout.
|
FD |
Crouquet |
w. (Verviers) Croûkèt. Var. de Croquet? Cf. w. crouki ‘ouvrir un large sillon dans les essarts’ DFL, 434a (cf. FEW 16, 398a).
|
JG |
Crouquet |
zie Croquet.
|
FD |
Crous(e) |
zie Kroes(e).
|
FD |
Crousel |
Crouzeau, Crusel, Crusiau(x), Crusio: Dim. van creux: holte? Of = Croiseau?
|
FD |
Crouset |
-é, zie Crosset.
|
FD |
Crousse |
Francisation de moy. néerl. croes ‘bouclé’, ou bien pic. croasse ‘croûte’ FEW 2, 1371 a (cf. le suivant).
|
JG |
Crousse |
zie Crosse, Kroes(e).
|
FD |
Croustenoble |
zie Costenoble.
|
FD |
Croûte |
dimin.: Croutelle. Sans doute surnom de boulanger: fr. croûte, cf. aussi anc. pic. croustele ‘pain qui a beaucoup de croûte’ FEW 2, 1372a.
|
JG |
Croutelle |
Crutel(le): Fr. PlN Croutelle: grot (Vienne)? M.i. veeleer var. van Cretel. De naam komt ook voor aïs metathesis van Courtel: 1677 Croutelle = 1680 Courtelle = 1683 Crutelle, Bg. (PDB).
|
FD |
Crouwels |
cf. Crauwels.
|
JG |
Crouwels |
zie Crauwels.
|
FD |
Croux |
cf. Crouch.
|
JG |
Croux |
zie Crouch.
|
FD |
Crouzat |
zie Crozaz.
|
FD |
Crouzeau |
zie Crousel.
|
FD |
Crouzet |
-é, zie Crosset.
|
FD |
Crow- |
-é, -et, -ez. V. Crawhez.
|
EV |
Crowet |
1360-62 «Colars Crowès» PolyptAth, 1616 «Jean Crowet» PrincipChimay; surnom: probabl. var. de w. (Neufchâteau) crawèt ‘avorton, rabougri’ FEW 16, 380a.
|
JG |
Crowet |
zie Crouet.
|
FD |
Crowin |
cf. Croain.
|
JG |
Crowin |
zie Crohin.
|
FD |
Crox |
zie Crouch.
|
FD |
Croy |
1449 «Colart de Croy» AidesNamur; probabl. nom d’origine: Crouy (Somme). Cf. aussi 1335 «Bat le croye» ComptesMons.
|
JG |
Croy |
Croy, Croij: 1. PlN Crouy (Somme). – 2. Zie Croix.
|
FD |
Croy |
V. Croix.
|
EV |
Croy, de |
zie Decroix.
|
FD |
Croye |
zie Croix.
|
FD |
Croymans |
Croimans, Crooymans, Crooijmans: BerN van de kruier; vgl. De Cruyer 1.
|
FD |
Crozaz |
Crouzat: PlN Crozat in Alboussière (Ardèche), La Crosaz in Cognin (JVO), Le Crozat (Savoie).
|
FD |
Croze |
zie Kroes(e).
|
FD |
Crozée |
-et, zie Crosset.
|
FD |
Crozier |
zie Croisier.
|
FD |
Cru(w), de |
de Cruy, Cruw, Cruyen, Cruen: De glijders w/j verraden een vroegere intervocalische d. Uit Mnl. *cmde = cruder: kruier. Zie De Cruyer.
|
FD |
Cru, de |
zie de Cru(w).
|
FD |
Crubeck |
zie Cruybeke.
|
FD |
Cruche, van den |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruchon, |
-ot, -et, Cruchot, Crusson: Dim. van Fr. cruche: kruik. BerBN van de pottenbakker.
|
FD |
Cruchot |
Surnom: dérivé de fr. cruche FEW 16, 413a.
|
JG |
Cruchten, (van) |
van Crugten, (van) Kruchten, van Krugten: PlN Krochten in Prinsenhage (NB); Kruchten (RP), Cruchten (GH) (TW). Of Kruchten-Maasbracht (NL) (CROTT 1979).
|
FD |
Crucifix |
Cruxifix, Kruysifix: PlN Crucifix: plaats waar een kruisbeeld staat. 1416 Catherine Crucefy, Luik (BODY53).
|
FD |
Crucifix |
Proven. Dép. Bioulx.
|
EV |
Crucifix |
Surnom: anc. fr. crocefis, fr. crucifix FEW 2, 138la, sans doute surnom du crucifère, de celui portait le crucifix dans les processions, mais il ne faut pas négliger les sens métaphoriques, ainsi moy. fr. mangeur de crucifix ‘faux dévot’ ou w. (Givet) cruc’fi ‘spectre, personne très maigre’ FEW 2, 1381b. – Aussi nom de résidence, pour qqn habitant auprès d’un grand crucifix (croisement de route).
|
JG |
Crucis |
Lat. gen. van crux: kruis. Latinisering van Vercruysse of Del(a)croix.
|
FD |
Crucis |
V. Croix.
|
EV |
Crucke |
(de) Crucq, zie Kruck.
|
FD |
Crucq |
Crucke. Surnom: d’une forme pic. corresp. à fr. cruche (JH, BTD 38, 239), ou bien de moy. fr. crue ‘crochet’ FEW 16, 404b ou moy. néerl. crucke. Cf. aussi Decrucq.
|
JG |
Crudenaire |
zie de Cruyenaere.
|
FD |
Cruder |
zie de Cruyer.
|
FD |
Cruen |
zie de Cruw.
|
FD |
Crugenaire |
Cruquenaire. Francisation du NF all. Krügner ‘fabricant (ou marchand) de cruches’.
|
JG |
Crugenaire |
Crus(e)naire, Crusene(e)r, Crusnière, -iere: W. en vervolgens Br. adaptatie van Ndd. FN Krügener: (kroeg)waard, kastelein, (of ) pottenbakker. Zie ook Cruquenaire.
|
FD |
Crugten, van |
zie van Cruchten.
|
FD |
Cruisbeck |
Crusbe(e)ck: Wsch. W. adaptatie van Ndd. FN Krusbecker: kroezenbakker, pottenbakker.
|
FD |
Cruisse |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruits |
zie Kruid.
|
FD |
Crul |
Crulle. 1434 «Johannes de Temploux, dit Craie» GuillLiège, 1676 «les hoirs Jacques de Crul» RuageAth; surnom: moy. néerl. h-ul ‘bouclé’ ou bien w. crûle ‘crible’.
|
JG |
Crul(s) |
Crulle, zie Krul(s).
|
FD |
Crulois |
zie Grulois.
|
FD |
Cruls |
V. Krul.
|
EV |
Crump |
zie (de) Krom.
|
FD |
Crunaire |
zie (de) Cruyenaere.
|
FD |
Crunelle |
(NF hennuyer, au 17e s. attesté surtout à Péruwelz et à Roucourt, cf. GeneaNet). 1662 «Antoine Crunelle» Péruwelz, 1685 «Etienne Crunelle» Roucourt, etc.(FyS); pour Debrab., var. de Grenelle, ce qui paraît peu justifiable ; p.-ê., avec métathèse (attestée pour certains termes voisins), d’un mot picard de la famille de créneau, créneler, cf. FEW 2, 1341, dont les motivations pourraient être diverses (par ex. dents crénelées).
|
JG |
Crunelle |
Proven. Crenel (Ane. forme de Créneau). Caractér. d’une habitation. Synon. : Crenea.
|
EV |
Crunelle |
zie Grenelle.
|
FD |
Crunem- |
Crunen- -berg. Proven. Groenenberg (Dép. Vlesenbeke).
|
EV |
Crunemberg |
Crunenberg, zie Kroonberg.
|
FD |
Crunkelsven, van |
zie van Krunkelsven.
|
FD |
Crupelandt |
zie Cruypelandt.
|
FD |
Crupeninck |
zie Cruypenninck.
|
FD |
Cruque |
zie Cruycke.
|
FD |
Cruquenaire |
BerN van de kruikenbakker. Ndd. Krügener. Vgl. Crugenaire.
|
FD |
Crus(e)n- |
Crosn- -ière, -ier. 1. Proven. d’un L.D. Crosnière, ,,Planta-tion de crosnes ». — 2. Profess. Exploitant d’une crosnière. N° 131. Crussol. Proven. Loc. fr.
|
EV |
Crusat |
V. Croisé et Croisée.
|
EV |
Crusbe(e)ck |
zie Cruisbeck.
|
FD |
Crusens |
Var. van Cresens? Gen. van Graisse?
|
FD |
Crusiau |
-iaux. Probabl. var. de Croiseau.
|
JG |
Crusiau(x) |
Crusio, zie Crousel.
|
FD |
Crusnaire |
-ière, Crunaire. Nom de résidence: microtopon. w. cris’nîre, crus’nîre ‘cressonnière’, fréquent en Wallonie. Cf. aussi Crois-(s)onnier et Cresson.
|
JG |
Crusnaire |
-ière, -iere, zie Crugenaire.
|
FD |
Crusnière |
1. PIN W. crusnîre: plaats waar waterkers groeit (HERB.). Vgl. Lacressonnière. – 2. Crusnaire met ander suffix.
|
FD |
Cruspin |
1602-3 «Jean Cruspin» TerriersNamiir, 1635 «feu Gilles Cruspin» Spontin; var. de Crispin.
|
JG |
Cruspin |
zie Crispin.
|
FD |
Crusse |
van der Crussen, zie van der Cruyssen.
|
FD |
Crusson |
zie Cruchon.
|
FD |
Crusten, van |
zie van Crutsen.
|
FD |
Crustin |
Forme liég. de Chrétien comme nom de baptême (Renard, BTD 26, 258), ou bien surnom : w. (arch.) crustin ‘chrétien’ ; cf. aussi Creten, C(h)rétien.
|
JG |
Crustin |
Profess. 1. ,,Petit cruste » (sorte de pâtisserie). N. de pâtissier. N° 131. — 2. Crustaire, ,,Modeleur ». N° 130.
|
EV |
Crustin |
Var. van Christin (vgl. Cruspin=Crispin).
|
FD |
Crutel(le) |
zie Croutelle.
|
FD |
Crutsen, van |
Cruts(ens), Crutze(n), Crutzen, van Crusten: PlN Krutsen in Ht. 1319 Wilhelmus de Crutsen; 1455 Arnt van Crutsen, Ht. (A. GHIJSEN); 1594 Jan Crutzen, Ht. (GESSLER).
|
FD |
Crutzen |
Krutsen. Nom d’origine: Crutsen, à Slenaken (Limbourg holl.), etc.
|
JG |
Crutzen |
Proven. 1. Kreuz (AIL). ,,Croix ». L.D. — 2. V. HROD (Hroz).
|
EV |
Cruveiller |
Crivilliers: Fr. BerN Cruvelier < Zuidfr. cruvel, crevel, Fr. crible: zeef. BerN van de zevenmaker (DNF). 1486 Nicholaus de Crovellier deFraxinis(MULIII).
|
FD |
Cruwels |
zie Crauwels.
|
FD |
Crux, van de |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruxifix |
zie Crucifix.
|
FD |
Cruy(e)naere, (de) |
de Cruijnaere, de Crueynaere, de Crayenaere, Cru(de)naire, Kruyner, Kruidenier, Kruyniers, Cruyeniers: BerN van de kruidenier, de handelaar in kruiden, kruiderijen of specerijen, de drogist of apotheker. 1280 Jacobus Crudenare, Ip. (BEELE); 1357 Zeghers Crudeners huus, Ktr. (DEBR. 1970); 1422 Godert Kruyeners, Den Bosch (HB478).
|
FD |
Cruy, de |
zie de Cru(w).
|
FD |
Cruyaert |
zie Gruard.
|
FD |
Cruy–beeck |
-beke. Proven. Krui-beek (Loc.). Altér. : Craybeck.
|
EV |
Cruybeke |
Cruybee(c)k, Cruijbeeck, Crubeck: PlN Kruibeke (OV). 1055 Imma de Crubeke, Melsele (JVO); 1248-71 Aven van Crudebeke, Aw. (CG); 1435 Jan van Cruybeke, Mech. (HB 693). Zie ook Van Craybeek 2.
|
FD |
Cruyce(n), van de(r)/den |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruyce(ns), de |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruycke, |
Cruque, Crucq, Kruuk, (de) Kruijk, Kruyk: BerBN voor de maker van kruiken, de pottenbakker, of een waard. Vgl. Crouch, Krug, Kruger. 1164 Henricus Cruke, Cent (GN); 1326 Griele Cruke, Ip. (BEELE); 1739 Charles Crue = Cruque = Carel Kruijk(e), Menen (VS 1984, 444).
|
FD |
Cruydt |
zie Kruid.
|
FD |
Cruydt, de |
Wsch. < De Cruy.
|
FD |
Cruyen |
zie de Cruw.
|
FD |
Cruy–en |
-eniers. Profess. Kruide-nier, ,,Epicier ».
|
EV |
Cruyer, de |
Cruder, Kruijer, de Kruyter: 1.BerN van de kruier, die met de kruiwagen kruit, vrachten vervoert. Vgl. 1444 Arnt die Crodewagencruder, Den Bosch (HB 520). – 2. Afl. van kruiden: met kruiderijen bereiden. Handelaar in kruiden. Vgl. De Cruyenaere, D. Kräuter. ± 1240 Arnoldus Crudere, St.-B.-Vijve (SCHMID); 1285 lohannes Crudere, Ktr. (DEBR. 1980).
|
FD |
Cruyl |
V. Krul.
|
EV |
Cruyl |
zie Kruls.
|
FD |
Cruype(e)lants |
Proven. ,,Terrain en forte pente » (Kruipen, Langue littéraire: ,,Ramper »; dialecte, ,,Grim-per ».
|
EV |
Cruypelandt |
-lan(t)s, Cruyplandt, -lant(s), Creupeland, -lan(d)t, Crupelandt: BN voor een landloper, die over het land kruipt, sluipt, loopt. Vgl. 12e e. Crupehaga, Cent sGN), 1281 Sluphaghe, Beveren-Leie (DEBR. 1980); D. Kriech in die Hecke (BRECH.); 1361 Jacops Cruup in Derde, Cent (GSB). 1300 Heinricus Crupelant, Tv. (BERDEN); 1419-24 Beelkin Cruuplands, Jan Cruuplant, Ktr. (DEBR. 1958). – Lit.: F. DEBRABANDERE, VS 1989,406-7.
|
FD |
Cruypelinck |
Creupeling: Verhaspeling van de FN Cruypen(n)inck in de streek van Ronse. 1778 Marten Cruypelinx, Ronse (Midd. 1964,270).
|
FD |
Cruypenni(n)ck |
Cru(y)peninck, Cruypeninck(x), Cruyppeninck, Cruypenlinckx: Kruidepenning: die zijn penningen kruidt. BN voor een vrek, die gierig is op zijn geld. 1272 lohannis dicti Crudepenninx, Oud. (CG); 1331 Jehan Crudepenninch, Vn. (MANTOU1972,510); 1354 Philippe Crudepenninc, Oud. (CLMII).
|
FD |
Cruyper, de |
BN voor een kruiper, sluiper. Mnl. cruper: bespieder, spion. 1268 Cruperkinus, Ip. (BEELE); 1289 Colart le Crupre, Oud. (MANTOU 1972,450); 1300 Vranke de Crupere, Hespen (DESPY).
|
FD |
Cruys |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruysbergh(s) |
-bergs, Cruijsberghs: PlN Kruisberg in Brunssum, Kessel (NL), Doetinchem (G) en verspreid in A. 1385 Ghyselbertus de Crucenbergh = 1395 Gysebrecht van Crueseberch; 1394 Geenken Crucenberch, Mtr. (SKM); 1421 Coen Cruysbergs, Grave (HB 380).
|
FD |
Cruysberghs |
-bergs. Nom d’origine: Kruis-berg, topon. fréquent [FD].
|
JG |
Cruyskens |
Dim. van Cruys: kruis. Vleivorm van Van der Cruysse. 1383 eenen Jan Cruskine, Mâle (DELHAYE).
|
FD |
Cruyslant |
Veldnaam van land door de gelovigen geschonken ter bestrijding van de kosten van een door Filips de Goede te ondernemen kruistocht (ArchiefZeeuwsch Gen. Wetensch. 1936,16). PlN in Damme (WV) en Komen (H). Maar de PlN terra de cruce komt al in 1305 voor in Audinghen (PdC) (DF). Zie ook Kruislander.
|
FD |
Cruysman(s) |
Kruisman: Afl. van Van der Cruysse. 1356 Michiel Cruceman, Steenokkerzeel (PEENE 1949)
|
FD |
Cruysmans |
V. Kruis.
|
EV |
Cruyssaert |
Afl. van Van der Cruysse. 1396 van Callekine ende Arnekine Crusaerts; 1395 Arnoud Cruussart, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cruysse(n), van der |
van der Kruisen, Kruissen, van de Kruis, van (der) Kruyssen, van Kruijssen, van Cruijsen, van der Cruys(en), van der Cruijs(sen), van de(r) Cruijs, van der Cruijce(n)/Cruyce(n), van der Chruysse, van der Cruiyssen, van der Chruche, van de Crux, van de Cruys, van de Cruyce, (van der) Kruys, van den Kruijs, van der Crussen, van der Creuse(n), Creusen, Kreusen, Kruysse(n), Vercruysse(n), Vercruijsse(n), Vercruyse(n), Vercruyce, Voorcruyce, -uijce, Verkruysse(n), Vereruysse (sic), Verkruijsse, Verchruijsse, Vercrus(s)e, Verkrusse, Vercrysse.van den Cruys, -Cruijs, van den Cruyce, van den Cruijce, van den Cruyse(n), van den Cruche, Wandercruyssen, wan der Cruyssen, Kruijs, Kruys(se), Cruys, de Cruyssens, de Cruyce(ns), Cruisse, Crusse: PlN Kruis, ter/ten Cruce, Cru(y)s(s)e: kruis (vaak het strafwerktuig, de galg of de schandpaal). Heel erg verspreid. 1224 Hugonis de Cruce; 1323 Boidin van der Cruce…woninghe up staen bi der Cruce, Har. (DEBR. 1980,1971); 1356 Gielijs Cruesens erve, Bs. (PEENE1949).
|
FD |
Cruyssens, de |
zie van der Cruysse(n).
|
FD |
Cruyswe(e)gs |
Cruijsweegs, Gruysweegs, Kruysweegs, Kruiswegt: Verspreide PlN Kruisweg: viersprong. PlN Kruisweg (ZH, U, GR).
|
FD |
Cruyt(s) |
zie Kruid.
|
FD |
Cruywels |
zie Crauwels.
|
FD |
Cryns |
cf. Crijns.
|
JG |
Cryns |
Crynen, zie Carrin.
|
FD |
Cryns |
V. Crins.
|
EV |
Cryspin |
zie Crispin.
|
FD |
Crystiaens |
zie Christiaan(s).
|
FD |
Cseh |
zie Czech.
|
FD |
Cserny |
-ni(k), -nok, zie Czerny(sz).
|
FD |
Ctésiphon |
Nom de consonance grecque, donné à un enfant trouvé à Tournai (comm. M. Foulon).
|
JG |
Cub(b)er, de |
de Kubber, Decubre: BN naar Ovl. en Brabants kubber’dofkr, mannetjesduif’ (J. GOOSSENS in Tiecelijn 15 (2002), 8-11). Vgl. (den) Duyver. 1368 Jacop de Cubber, Ronse (DECONINCK173); 1494 Gillis Cubbers land, Everbeek (GAUBL. 1974,100).
|
FD |
Cubas |
Cubat, Cubba: Var. van Fr. FN Cubeau < Cuveau: vat, kuip, ton (DNF). BerBN van de kuiper.
|
FD |
Cubât |
(région montoise). NF sans doute importé de France, p.-ê. de la région de Perpignan où il est attesté au 17e s. (GeneaNet); sans doute d’origine toponymique.
|
JG |
Cubert |
cf. Cobert.
|
JG |
Cubert |
zie Cobert.
|
FD |
Cuche |
Cuch, sans doute aussi Cusse, Cus. 1286 «Jeh. li Cuch», 1289 «Phelippe Cuch» DettesYpres; surnom: w. liég. cuche ‘cochon’ (cf. aussi w. cucusse, cucuche, avec redoublement affectif) DL 186b plutôt que w. (Centre) cuche ‘branche’ FEW 2, 1262a. – Dimin.: Cuchet, cf. aussi Couché, -ez.
|
JG |
Cuche |
Cuchet, Cusse(t), Kus(s)é, Kuzee: W. cuche: tak. Cuchet is dim.
|
FD |
Cucheval |
zie Corcecay.
|
FD |
Cucu |
cf. Cocu.
|
JG |
Cuddeman |
Profess. Kuddeman, ,,H. au troupeau » (Propriétaire ou préposé).
|
EV |
Cuddeman(s) |
zie Cordemans.
|
FD |
Cudell |
Moy. néerl. cudele, cudel, néerl. kuil ‘trou; fosse’, surnom ou nom d’origine. – La famille serait plutôt venue d’Allemagne, cf. J. Laporte, La famille Cudell en Allemagne, aux Pays-Bas et en Belgique, IdG 49, 1994, 341-352.
|
JG |
Cudell |
Quidel: Mnl. cudele, cudel, cuil: bodem van een visnet of viskorf. BerBN. 1171 Heinricus Cudile, Keulen (HAGSTR. 1949,157); 1398 Jan Cudele, Zwg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cudeville |
zie Coddeville.
|
FD |
Cué |
zie Couet.
|
FD |
Cuelenaere |
zie de Keulenaer(e).
|
FD |
Cuelers |
zie Keuleers.
|
FD |
Cueman, de |
zie Koopman(s).
|
FD |
Cuenen |
Zie Koen.
|
FD |
Cuenin |
Cuénin: W. adaptatie van Cuenen = Koenen.
|
FD |
Cueninberge, van |
van Ceunienberghe: Wsch. PlN Koningsbergen (D. Konigsberg, Russisch Kaliningrad) in Oost-Pruisen. Of PlN Konigsberg (SH, NS, NRW, HS, BEI). Vgl. evenwel de Ndl. FN Van Konijnenburg.
|
FD |
Cueninck, de |
zie (de) Koning.
|
FD |
Cuens |
zie Koen.
|
FD |
Cueper, (de) |
Cuepers, zie de Kuiper.
|
FD |
Cueppens |
zie Coppyn.
|
FD |
Cuerens |
V. Keur.
|
EV |
Cuerens |
zie Coorens.
|
FD |
Cuesta |
Sp. FN en PlN Cuesta: helling.
|
FD |
Cuester, de |
zie de Koster, de Keister.
|
FD |
Cuf, de |
Adaptatie van Fr. Descuves?
|
FD |
Cuffez |
zie Coffez.
|
FD |
Cugnet |
zie Coigne.
|
FD |
Cugnion |
Cugnon, Kunion, Oui(n)gnon, Co(i)gnon, Cougnon: 1. PlN Cugnon (LX). 1298 Jakemins de Cuignon, Bouillon (ASH); 1374 Pierre Coignon = (op het zegel) S. Pir. de Cugnen (BLO VI). De PlN Cornillon (LU) wordt in het W. avègnon uitgesproken. – 2. Ofr. coignon: hoekje. Vgl. Coignet. – 3. Soms wellicht var. van Cagnon.
|
FD |
Cugnon |
1496 «Renart Cugnon» BourgNamur; nom d’origine: Cugnon (Lx); cf. aussi Cou-gnon.
|
JG |
Cugnon |
Proven. Loc.
|
EV |
Cugnot |
-od: Dim. van Ofr. coing: hoek.
|
FD |
Cugny |
Cuign(i)et, -(i)ez, zie Coigne.
|
FD |
Cuick |
zie Kuyk.
|
FD |
Cuignet |
1633 «Bauduin Guigné» émigré en Suède; surnom: moy. fr. cuignet ‘coin pour fendre’ FEW 2, 153 la, aussi : gâteau en forme de coin.
|
JG |
Cuigniez |
V. Guignier.
|
EV |
Cuijl |
Cuyl: 1. Zie Koole. – 2. Var. voor Van Cuyl.
|
FD |
Cuijpers |
cf. Cuypers.
|
JG |
Cuijvers |
cf. Cuyvers.
|
JG |
Cuijvers |
Cuyve(r)s, Kuyvers: BerN van de kuiper. Ndd. Kiiver. Vgl. De Keuwer, De Cauwer. 1587 François de Cuyvere, Mech.-Aw. (AP).
|
FD |
Cuiller |
Culier. NF attesté à date ancienne par GeneaNet dans diverses régions de France (Vaucluse, Yonne, Côtes-d’Armor); 1755 «Jean Joseph Cullier» Auvelais (FyS). Pour ce NF, on pense naturellement à un mot de la famille de cul, notamment à moy. fr. culier ‘intestin’ FEW 2, 1509a, cf. Dict. PatRom II. 1, 607-8. • Forme fém.: 1698 «Antoine Cuillère» Ruette (FyS).
|
JG |
Cuilliams |
zie Williaume.
|
FD |
Cuinen |
zie Koen.
|
FD |
Cuingnet |
Cuinie(z), zie Coigne.
|
FD |
Cuiper(s) |
zie de Kuiper.
|
FD |
Cuiret |
Profess. Mardi, de peau ou cuir utilisé par les chapeliers et mé-gissiers. N° 131.
|
EV |
Cuis, de, |
zie de Kuyssche.
|
FD |
Cuisenaire |
-er, -ier, Cuisinier, Cusenier, Cuisenaire, -aerts, Cuizenaarts: Fr. cuisinier: keukenmeester, kok. BerN. 1365 Mahiu Cuisenier, Bergen (DE COCK); 1396 Colart le Cuisinier, St-Amand (MORLET).
|
FD |
Cuisenaire |
-er, Quisenaire, Cuisenier, Cuisinier; dimin. : Cuisinet. 1365 «Mahiu Cuisenier clerc» TailleMons, 1593 «Aulbinet le cuisinier» = «Aubinet le keux» Ouffet (BTD 26, 268); nom de profession: fr. cuisinier. Cf. aussi 1365 «Marie le Cuisenière veve » TailleMons.
|
JG |
Cuisin |
Cuisine(t): BerBN van de kok, de keukenmeester. Vgl. Cuisenaire.
|
FD |
Cuisin- |
-ier, -et, Cu(i)s(e)n- -aire, -er, -ir. Profess. Cuisinier. N° 137.
|
EV |
Cuissard |
Afl. van cuisse: dij. BN voor iemand met stevige dij en of naar het deel van het harnas dat de dijen bedekt. 1384 Jehan Cuissart, Laon (MORLET).
|
FD |
Cuissart |
1616 «Jean Cuissart», «Simon Cuis-sart» PrincipChimay, 1744 «le sieur Cuissart» Nalinnes; de fr. cuissard ‘partie d’une armure couvrant les cuisses’ (depuis a.1571 cuissart, TLF 6,588), p.-ê. surnom d’armurier (Dauzat 166, Morlet 261) ou d’une personne aux grosses cuisses, comp. ang. cuissart ‘brochet gros comme la cuisse’ FEW 2, 1261a. Cf. aussi Cochard, -art.
|
JG |
Cuissart |
Partie d’armure. Profess. Fabric. de l’objet. — 2. Porteur du vêtement.
|
EV |
Cuisset |
Car. phys. ,,Petite cuisse ». Comp. : Courtecuisse. N° 254.
|
EV |
Cuisset |
Dim. van Fr. cuisse: dij. BN. Vgl. Courtecuisse. ±1300 Jehans Quissete, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Cuisset |
Surnom: autre dérivé de fr. cuisse ‘haut de la jambe’ mais aussi ‘pièce d’armure’, ainsi moy. fr. cuisset ‘cuissard’ FEW 2, 126la. Cuitte. 1722 «Cuitte» Visé; probabl. anc. fr. quite, w. liég. cwit’ ‘qui a payé ce qu’il doit’ FEW 2, 1471b. – Ou bien graphie de Kuit, Kuyt, etc. [JL, NFw].
|
JG |
Cuitisse |
Proven. Coulisse (Loc).
|
EV |
Cuitte |
1. Ofr. cuite: vrij, bevrijd, vrijgesproken; zonder schulden. – 2. Zie Kuit(en).
|
FD |
Cuk |
zie Kuyk.
|
FD |
Cukelaire |
zie de Keukelaere.
|
FD |
Cukier |
Joodse FN. Pools cukier: suiker. BerBN.
|
FD |
Cukierblum |
Joodse FN: suikerbloem.
|
FD |
Cukierfajn |
Joodse FN Zuckerfein: suikerfijn. Cukierman: Joodse FN Zuckermann: suikerman, suikerverkoper.
|
FD |
Cul(i)ier |
Culié, zie Collier(s).
|
FD |
Cul(l)us |
1. Car. mor. (Lu)cullus, ,,Gourmet ». — 2. Proven. Latinis. de Cul (L.D.), ,,Dépression de terrain ».
|
EV |
Culée |
Nom de résidence : w. al culéye, fréquent en toponymie pour désigner un endroit reculé, comp. Culot.
|
JG |
Culée |
zie Colet.
|
FD |
Culemans |
zie Keulemans.
|
FD |
Culemme |
Culer. V. WIL.
|
EV |
Culenaire |
zie de Keulenaer(e).
|
FD |
Culens |
zie Culin.
|
FD |
Culer |
zie Keuleers.
|
FD |
Culin |
Cullin(g), Cullen, Culens: Patr. Var. van Colin, vleivorm van Nikolaas. Zie Koolen, Coolen. 1174 Arnoldus filius Everboldi Culin (GN); 1268 Hankinus Cullin, Ip. (BEELE).
|
FD |
Culit |
kuil. De vormen op -aerts zijn hypercorrect. 1368 opten cuylit in craenscot; 1368 Culits, Tnh. (V.GORP 1952,112); 1380 Jo. fil. Culits, Hogemierde (MNT 407); 1550 Andries Cuylits, Arendonk (AP); 1710 Helena Cuylits = Cuylaer(t)s, Arendonk (VS1997,343).
|
FD |
Culliford: |
PlN Culford in Suffolk. 1718-64 John Culliford, Chewton (stamvader van de Belgische famille Culliford (Midd. 1995,398).
|
FD |
Cullus |
-usse, Culus, -usse. Cf. aussi «drève des Cullus», topon. à Braine-le-Château; p.-ê. aphérèse de Hercules, cf. 1547 «Hercules Desgaukiers» Mons, éventuellement au génitif (cf. 1871 «Victoire Culis» Strépy-Bracque-gnies); ou bien par aphérèse de Lucullus? Culot. 1282 «Denis Culos» DettesYpres, 1350 «Hanes dis Culos de Dolhen» CartValDieu, 14e s. «Libiers li culos» DénHesbaye, 16e s. «Jehan Collait dict Culot» NPLouette; principalement nom d’origine: w. culot ’bout, coin’, fréquent en toponymie, cf. Duculot; secondairement, w. culot ‘dernier-né’, cf. Dict. PatRom II. 1,615-7.
|
JG |
Cullus(se) |
zie Culus(se).
|
FD |
Culnaire |
zie de Keulenaere.
|
FD |
Culo(t) |
zie Duculot.
|
FD |
Culot |
1. Proven. L.D. ,,Dépression de terrain ». Synon. : Duculot. — 2. Sobriquet ,,Dernier né d’une famille ». N° 128.
|
EV |
Culpin |
Var. de Colpin.
|
JG |
Culpin |
zie Colpin.
|
FD |
Culquin |
Probabl. var. de 1334 «Nycholao dicto Coelken», 1346 «Colkino», dimin. de (Ni)colas.
|
JG |
Culquin |
zie Coolkens.
|
FD |
Cultiaux |
Peut-être nom d’origine: forme contractée de *culotiau, dimin. de w. culot (au sens topon. du terme).
|
JG |
Cultiaux |
Proven. Dérivé du latin cultus, ,,Culture » (Synon. cultura). L.D. (Pays de Mons).
|
EV |
Cultiaux |
zie Couteele.
|
FD |
Cultiën |
Proven. Dép. Remersdaal.
|
EV |
Culus(se) |
Cullus(se): Volgens CARNOY latinisering van Cools. Volgens HERB. korte vorm van VN Hercules. 1547 Hercules Desgaukiers, Bergen; 1871 Victoire Culis, Strépy (HERB.).
|
FD |
Cum(p)s |
zie Kemp.
|
FD |
Cuman, (de) |
zie Koopman(s).
|
FD |
Cumming |
Cummin(g)s: E. Patr. van Bretonse oorsprong. 1219 E. filius Cumini, Lincoln (REANEY).
|
FD |
Cumont |
1256 «Erars de Cumont» CartOrval; nom d’origine: Cumont, à Gosselies (Ht), Roly (Nr), etc.
|
JG |
Cumont |
Decumont: PlN Cumont in Gosselies (H), Roly (H), Coulonvillers (Somme), Candor, Ecuvilly (Oise). De Aalsterse familie Cumont stamt uit Oisemont (Somme) (LVA1979,193-220). 1256 Erars de Cumont, Orval (CAO); 1284 Hanars de Cumont, St-Amand (MORLET).
|
FD |
Cumont |
Proven. Caumont (Loc. et L.D.).
|
EV |
Cumps |
cf. Kumps.
|
JG |
Cumps |
Proven. Cump(tich) (Loc.).
|
EV |
Cumptich, (de) |
PlN Kumtich (VB). 1380 van Abeloye van Comptich, Tn. (ROEL. 1951,12).
|
FD |
Cunche |
1624-1665 «Cunche» Èthe; forme romanisée d’ail. Kuntz, Kunsch, hypocor. de Konrad (P. Mathieu, BTD 61, 62-63).
|
JG |
Cunche |
Misschien W. adaptatie van D. Kun(t)z (MATHIEU 62).
|
FD |
Cunen |
zie Koen.
|
FD |
Cunibert |
1544 «Cunibert Henry Agnis» Dén-StavelotMy; nom issu de l’anthrop. germ. cuni-behrt.
|
JG |
Cunibert(i) |
Patr. Germ. VN kun-berht ‘geslacht-schitterend’: Cunibertus (MORLET I). H. Cunibert was bisschop in Keulen in ye e.
|
FD |
Cunin |
1727 «Linat Cunaint» = 1729 «Léonard Cunin» NPLouette; dérivé en -in de l’anthrop. germ. Cuno.
|
JG |
Cunin |
zie Koen.
|
FD |
Cunningham |
PlN (Ayrshire).
|
FD |
Cunsel, de |
zie de Coensel.
|
FD |
Cuntz |
zie Contzen.
|
FD |
Cuox |
V. Kok.
|
EV |
Cup(p)ers |
Cup(p)erus. V. Kuiper.
|
EV |
Cuper(s) |
de Cupere, Cuperus, zie de Kuiper.
|
FD |
Cupers |
Cuppers, cf. Kuiper(s).
|
JG |
Cupis |
Var. de Copis, mis pour *Copus, aphérèse deJacobus?
|
JG |
Cupis |
zie Copis.
|
FD |
Cuppen(s) |
zie Coppyn.
|
FD |
Cuppens |
cf. Coppens.
|
JG |
Cuppens |
V. GOD.
|
EV |
Cupper(s) |
zie Kuiper.
|
FD |
Cuquet |
Wellicht var. van Coquet.
|
FD |
Curant |
zie Courant.
|
FD |
Curé |
-et, -ez: Fr. curé: pastoor. 1265 Jean Curé (MORLET).
|
FD |
Curens |
zie Coorens.
|
FD |
Curez |
Peut-être fr. curé, nom de dignité ou surnom ironique, mais la finale -ez étonne.
|
JG |
Curfs |
zie Corff.
|
FD |
Curicque |
Curricle, ,,Sorte de voiture anglaise ». N. de fabricant ou d’usant. N° 131.
|
EV |
Curiel |
Curia(s): Patr. Dim. van Germ. kur-naam (vgl. Curinckx) of van Koenraad (over Curardus). 1152 S. Curelli; 1115 Rainaldo Curello, Laon (SMTI).
|
FD |
Curier |
zie Courrier.
|
FD |
Curinckx |
Currinckx, Ceurinckt, Kurinckx: Patr. All. van Germ. VN met kuri ‘keuze’. BRECH. verklaart Küurin(g) evenwel < HN Quirinus. Of afl. van HN Cornélius; vgl. Coorens? 1340 Henrici dicti Curinch = 1385 van Henricke Curinc, Meldert(C.BAERT).
|
FD |
Curio(z) |
FN uit Savooie. Afl. van Curie < Ecurie: paardenstal. Hoevenaam (DNF).
|
FD |
Curnel |
1544 «Jaspar Curnelle», «Johan Curnelle» DénStavelotMy; var. de Cornel < Cornélius?
|
JG |
Curnel |
V. Corneille.
|
EV |
Curnel(le) |
zie Cornélius.
|
FD |
Curon |
Var. de Coron?
|
JG |
Curon |
zie Coron.
|
FD |
Currie |
Curry: Fr. curie < Lat. curia: curie (kerkelijke bestuursinstelling). 1379 Gosuini de Curia, Johannis de Curie, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Cursters |
zie de Koster.
|
FD |
Curt(h) |
1. BN: kort. – 2. D. VN Kurt: Koenraad.
|
FD |
Curte, de |
zie de Korte.
|
FD |
Curteman |
zie Kortman.
|
FD |
Curtin |
cf. Courtin.
|
JG |
Curtin |
zie Courtin.
|
FD |
Curtis |
1. N. angl. — 2. Proven. (Latinisation). ,,Delcourt ». N° 59. V. Court.
|
EV |
Curtis(s) |
E. FN < Ofr. corteis, curteis, Fr. courtois: hoffelijk, hoofs. Vgl. Courtois. 1166 Richard Curteis (REANEY).
|
FD |
Curtius |
1592 «Johan Curtius» Liège, 1600 «maitre Jean Curtius» BourgLiège; latinisation du NF néerl. De Corte.
|
JG |
Curtius |
Humanistennaam. Latinisering van Kort, Kurz. 1595 Jean Curtius, Luik (ISP).
|
FD |
Curtz |
cf. Kurtz.
|
JG |
Curtz |
zie Kurz.
|
FD |
Curveiller |
zie Cuvelier.
|
FD |
Curver(s) |
zie Korver(s).
|
FD |
Curvers |
cf. Corvers.
|
JG |
Curvers |
V. Korf.
|
EV |
Cus(e)n- |
-(i)er, -ir. V. Cuisinier.
|
EV |
Cusem, van |
Wsch. < Van Cutsem.
|
FD |
Cusenier |
zie Cuisenaire.
|
FD |
Cusin |
Var. van Cuisin of Cousin.
|
FD |
Cusner |
Cusnir, zie Kusseneers.
|
FD |
Cussac |
PlN Cussac (Cantal, Dordogne, Gironde, Hte-Loire, Hte-Vienne).
|
FD |
Cusse |
Cus, cf. Cuche.
|
JG |
Cusse(t) |
zie Cuche.
|
FD |
Cusseneers |
zie Kusseneers.
|
FD |
Custermans |
zie Costerman(s).
|
FD |
Custers |
cf. Kuster(s).
|
JG |
Custers |
V. Koster.
|
EV |
Custers |
zie de Koster.
|
FD |
Custin(n)e |
PlN Custinne (N).
|
FD |
Custine |
-inne. 1472 «Colart de Custinne» DénVirton; nom d’origine: Custinne (Nr).
|
JG |
Custyns |
zie Costens.
|
FD |
Cuthbert |
Cutburth: E. FN. Germ. VN Oe. cuth-berht ‘beroemd-schitterend’. Vgl. Cobert, Calberson. St.-Cuthbert was abt en bisschop van Lindisfarne.
|
FD |
Cutsem, van |
van Cutsen, van Coets(h)em, van Koetsem, -en: PlN Kutsem in St.-P.-Leeuw. 1341 Petrus de Cutssem, Vlezenbeek (PEENE); 1510 Joannes de Cutsen, Bs.; 1517 Wilhelmus Cutsen de Leeuwis Pétri (MULIII); 1569 Joh. van Coetsem, Lv. (HENNO).
|
FD |
Cutserode, van |
PlN in Opwijk (VB). 1382 Jan van Cutserode; i6e e. Kathelyne van Kutseroode… op de beke geheeten die Cutserodebeke, Opwijk (ES 1913,37)-
|
FD |
Cuttier |
V. Cotte.
|
EV |
Cuttier |
zie Couder,
|
FD |
Cuupere, de |
zie de Kuiper.
|
FD |
Cuveele |
zie Cuvelle.
|
FD |
Cuvel- |
-ier, -ie(z). Profess. ,,Tonnelier » (Dial.). N° 183 et s.
|
EV |
Cuvelard |
zie de Couvelaere.
|
FD |
Cuvelé |
Cuvele: Misschien Cuvelet, dim. van cuve: kuip. Maar wsch. veeleer var. van Cuvelier.
|
FD |
Cuvelette |
Dim. van cuve: kuip. BerBN van de kuiper. 1351 Maroie Cuvellette, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Cuvelier |
Cuvellier, -iez, Cuvilliez; Coveliers, Quveliers. 1279 «Giles Li Quveliers» Comp-tesMons, 1525 «Beto le Cuvelier» Châtelet; nom de profession : fr. cuvelier (tonnelier) FEW 2, 1549a.
|
JG |
Cuvelier, (de) |
Cuvelie, -ié, -iers, Cuvellier, -eiller, Kuveiller, Cuvel(l)iez, Cuverlier, Cuvil(l)ier, Cuvill(i)ez, Cuville, Ceuvelier, Covelier(s), Covillers, Couvelier, Couvillers, Curveiller, Quveliers: 1. BerN Fr. cuvelier, W. co(u)velier: kuiper. 1306 Johannes Cupres = 1308 Jehan le Cuvelier, Ktr. (DEBR. 1971); 1365 Lambert le Cuvelier, Bergen (DE COCK); 1605 Dirick Coveliers = 1614 Dierick Couveliers, Reet (MAR.). – 2. Sommige namen, m.n. Cuvillier, -iez, kunnen teruggaan op PlN Cuvillers (Nord). 1391 Jehan de Cuvillers, Rijsel-Bg. (PARM.). – 3. Een zoon van Joannes Quadflege (Quadflieg) trouwt in 1690 in Hermée (LU). De FN werd in de Voerstreek ‘ko:vli: uitgesproken en Kofly, Couv(e)ly geschreven. De pastoor noteert de FN aïs Cuvelier. In 1775 krijgt de FN in Haacht de genitiefvorm Cuveliers (med. J. Cuvelier, Kerniel).
|
FD |
Cuvelle |
Cuve(e)le: Ofr. cuvele: kuipje. BerBN van de kuiper. 1216 Cuvella; 1235 Maroie ad Cuvellam; 1258 Pieres Cuvele, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Cuvereau |
Dim. van cuve: kuip (DNF)? M.i. Pic. var. van Chevreau.
|
FD |
Cuverlier |
Cuvillier, -(i)ez, zie Cuvelier.
|
FD |
Cuvr- |
-u, -y. 1. Car. phys. Cuivreux (Couleur de la chevelure). N° 264. — 2. Proven. Sivry ou Xivry (Dép. Etalle).
|
EV |
Cuvron |
zie Chevron.
|
FD |
Cuvry |
PlN Cuvry (Moselle)? Var. van Chevrier?
|
FD |
Cux |
zie Kuyk.
|
FD |
Cuy- |
-lits, -pens. V. GOD.
|
EV |
Cuy(c)k(x) |
Cuyks, zie Kuyk.
|
FD |
Cuy(c)k, van |
zie van Kuik.
|
FD |
Cuy(c)ken(s) |
zie Kieken(s).
|
FD |
Cuyck |
Kuyck, au génitif: Cuycks, Kuyks, Cuyx. Nom de métier: moy. néerl. kuuc, synon. de cokelaere ‘jongleur’, cf. Cokelaere [FD],
|
JG |
Cuyckens |
cf. Kuyken(s).
|
JG |
Cuyl(l)e |
Cuyl(s), zie Kool(e).
|
FD |
Cuyl, van |
PlN Kuil in Merkem (WV), Belsele (OV).
|
FD |
Cuylaerts |
zie Cuylits.
|
FD |
Cuyle |
Cuylle, Cuyls, cf. Cool(s).
|
JG |
Cuylen |
zie Koolen.
|
FD |
Cuylen, van der |
zie van der Kuylen.
|
FD |
Cuylits |
Cuylaerts, Kuylaerts, Kuijlaars, -aerts: PlN (…).
|
FD |
Cuynebroeck, van |
zie van Ceunebroeck(e).
|
FD |
Cuynen |
Cuyns, zie Koen.
|
FD |
Cuypens |
zie Coppyn.
|
FD |
Cuyper(e), de |
Cuyper(s), zie de Kuiper.
|
FD |
Cuypers |
Cuijpers, cf. Kuiper(s).
|
JG |
Cuypers |
V. Kuiper.
|
EV |
Cuysens |
Queysen, Quyssens, Quissens: 1. Duistere naam. 1402 Jan Cuussin, Bg. (SIOEN); 1774 Frans Quissens, Bg. (PARM.). – 2. Kan een Br. vorm zijn van Coussens; vgl. 1375 Katerina Couskens = 1400 Katherine Coyskens, Tv. (BERDEN). Vgl. ook 1410 Henri Cusen = Cuesken (zoon van) Henri Cuysken de Vreden, Luik (ISP).
|
FD |
Cuyt |
cf. Kuit, Kuyt.
|
JG |
Cuyt |
V. Kuit.
|
EV |
Cuyt |
zie Kuit(en).
|
FD |
Cuytmans |
Koytmans: Brouwer of verkoper van kuit, een lichte biersoort. Vgl. Kuitenbrouwer. 1396 Gheraert Coyteman, Sint-Renelde (DE B.); 1434 Arnoudt Kuytmans anders geheiten Beckers, Zolder(VANB.).
|
FD |
Cuyvers |
Cuijvers, Kuyvers. 1587 «François de Cuyvere» Malines-Anvers ; nom de profession: moy. néerl. cuper, bas-all. Küver ‘tonnelier, cuvelier’, cf. Kuiper(s) [FD].
|
JG |
Cuyvers |
V. Kuif.
|
EV |
Cuyx |
cf. Cuyck(s).
|
JG |
Cuyx |
zie Kuyk.
|
FD |
Cuyx I |
V. Koek. — 2 V. GOD (Gok).
|
EV |
Cwaigenbaum |
Jiddisch = D. Zweigbaum.
|
FD |
Cwieczkenbaum |
D. Zwetschgenbaum: pruimenboom.
|
FD |
Cy- |
-fer, -gier, -wié. V. SAD (Sa, Sak).
|
EV |
Cybers |
Cypers. Serait une var. de Sebrechts [FD].
|
JG |
Cybers |
zie Sebrechts.
|
FD |
Cyfer |
Cyffers, Cyfveer: Patr. Germ. VN sig-frid ‘zege-vrede’: 945 Sigefridus; 1208 Thomas films Sifridi, Cent (GN). Vgl. D. Sievers, Seif[f)ert, Seyffer. 1542 Hans Cyffer, Leipzig-Aw. (AP).
|
FD |
Cygan(ck) |
FN Zygan, Czygan, Pools Cygan: Zigeuner > dakloze, rondtrekkend reiziger.
|
FD |
Cygielman |
Jiddisch Ziegelmann: tegelman. BerN van de tegelbakker of tegeldekker.
|
FD |
Cygler |
Jiddisch = D. Ziegler, Ndl. Tegelaar. BerN van de tegelbakker of tegeldekker.
|
FD |
Cymberknopf |
-knoff: Joodse FN = D. Zimmerknopf.
|
FD |
Cymerman |
Joodse FN : D. Zimmermann.
|
FD |
Cymlich |
D. BN Ziemlich: betamelijk, passend, aangenaam.
|
FD |
Cyngis(t)er |
D. Zinngiefier: tingieter. BerN.
|
FD |
Cypers |
1. V. Cyprès. — 2. V. SAD (Sa).
|
EV |
Cypers |
1. Zie Sebrechts. – 2. Afl. van de VN Cipriaan. 1511 Martinus dictus Cypers fs. Cypriani Ghybs, Lichtaart-Lv. (CALUW.).
|
FD |
Cyprès |
1. Proven. Emplacement d’un arbre caractérist. N°- 242. Ou bien : Altér. de Ciplet (Loc.). Nos 76 et s. — 2. Car. mor. ,,Triste comme un arbre de cimetière ». N° 286.
|
EV |
Cyprès |
-es, zie Sebrechts.
|
FD |
Cyprès |
-es. Surnom: fr. cyprès (arbre de cimetière), cf. aussi Ciparisse (forme savante). Ou bien altération du NP germ. Cybers, Cypers [JL, NFw],
|
JG |
Cyprien |
zie Cipriano.
|
FD |
Cyriaque |
Nom de plusieurs saints; comme d’autres noms grecs, pourrait avoir été donné à un enfant trouvé.
|
JG |
Cyron |
zie Siron.
|
FD |
Cyroux |
zie Sirou(x).
|
FD |
Cys(ch) |
zie Six.
|
FD |
Cysch |
V. SAD (San).
|
EV |
Cyter |
zie de Zutter(e).
|
FD |
Cyterman |
zie Zutterman.
|
FD |
Cytryn |
Ofr. citrin: citroen. BerBN.
|
FD |
Cyx |
zie Six.
|
FD |
Czajkowski |
-ska: Afl. van Pools czajka: kieviet (DS).
|
FD |
Czech |
Czeek, Czeh, Cseh: Patr. Korte vorm van Slav. VN Ceslav (NAUMANN).
|
FD |
Czerny(sz) |
Czarny, Cserny, -ni(k), -nok: BN Tsjechisch cerny, Pools czarny: zwart.
|
FD |