Rechercher
EV = Eugène Vroonen, Dictionnaire étymologique des noms de famille de Belgique II, éd. Dessart, s.d.
FD = Frans Debrabandere, Verklarend woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk (1993), grondig herziene uitgave (2003).
JG = Jean Germain, Jules Herbillon, Dictionnaire des noms de famille en Wallonie et à Bruxelles, éd. Racine, 2007
B |
Ce NF (encore porté par 5 personnes), qui s’identifie avec l’initiale B., s’explique sans doute par un surnom d’enfant trouvé.
|
JG |
Baade |
zie Bade.
|
FD |
Baader |
V. Bader et BAD(U).
|
EV |
Baader |
zie Bader.
|
FD |
Baadjou |
zie Badiou.
|
FD |
Baaij |
zie Baey.
|
FD |
Baak(e) |
zie de Baek(e).
|
FD |
Baal, van |
van Baale, (van) Bael, van Bol,Verba(a)l: 1. PlN Baal (VB, G). 1368-75 Symon de Barle, At. (CHA 59). – 2. PlN Baarlo (NL) of Baarle (NB, L, A), Baal uitgesproken, dial. Bol (vgl. van Bolberghe). 1597 Petrus van Bol, Lovenjoel (CALUW.); 1765 Theodorus van Bael, A’dam-Aw. (AP).
|
FD |
Baalbergen |
zie van Balenberghe.
|
FD |
Baan |
zie Baene, Baens.
|
FD |
Baan, (de) |
zie (de) Baene.
|
FD |
Baan, van der |
Verbaene(n): 1. PlN Mnl. bane: baan, veld, kaatsbaan, effen weg. De Zierikzeese FN Van der Baan stamt van ‘de nog te Zierikzee bestaande lijnbaan, waar Rutsaert Hendriksz en zijn zoon het touwslagersbedrijf uitoefenden’ (MEERTENS1944). 1398 Alisen van den Bane, Ktr. (DEBR. 1970); s.d. Jan Verbanen, Waas (VAN G. IV, 587). – 2. Van der Baan is ook vondelingnaam van een kind in de i8e e. op de Amsterdamse Baangracht gevonden (EBELING 1993)-
|
FD |
Baank |
zie Banck.
|
FD |
Baar |
Baart, w. liég. Bar. 1524 «Johan Baar» DénStavelotMy, 1555 «Collar Baar de Pironster» CoutStavelot ; probabl. contraction de Bayard. Mais pourrait être aussi un nom d’origine, cf. 1350 «Hannon de Baar» Cart-ValDieu.
|
JG |
Baar |
V. BAR.
|
EV |
Baar, (de) |
zie de Baer(e), Debar.
|
FD |
Baar, van |
(van) Baer: PlN Baar: slagboom, afsluiting. Vgl. Verbaere.
|
FD |
Baard |
zie Baart.
|
FD |
Baardemaeker, de |
de Baerdema(e)(c)ker, de Baerdenmacker, de Bardemacker, de Baerema(e)(c)ker, de Baerma(e)(c)ker, Barremaeker, -maecker(s), -macker, de Borremaecker: BerN van de baardmaker, d.i. baardscheerder, aderlater, heelmeester. 1270 Jan de Bartmacre, Gent (CG); 1368 Gillis de Baermakere = 1369 Gillis de Baertmakere, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baardewijk, van |
PlN Baardwijk (NB).
|
FD |
Baarends(e) |
zie Bernard.
|
FD |
Baarle, van |
Baerle, van Barel, van Baerlem: 1. PlN Baarle in Drongen (OV), Tessenderlo (L), bij Aardenburg (Z), Baarle-Hertog (A), Baarle-Nassau (NB) of Baarle (NB, G, OIJ). 1166 s. Thome de Barla, Gent (GN); 1289 Hughe vander Barlen, Hulst Z (DEBR. 1962). – 2. PlN ter/den Baerle in Zedelgem en Tielt (WV). ± 1240 Vergyna de Barle, St.-Baafs-V. (SCHMID); 1382 tgoed ter Barle… Willem van der Barle, Kanegem (DEBR. 1970).
|
FD |
Baars |
Baers, Bars, Le Bars: BN naar de visnaambaars of de huisnaam. 1248 Sigerus Bars (DEBR. 1980); 1269 le maison ke on apiele Bars; 1307 Colins dou Barzekin; 1326 Dominike de Baers, Ip. (BEELE); 1347 Gillise van den Baerse, Gent (RSGIII).
|
FD |
Baars |
cf. Baers.
|
JG |
Baars, van |
PlN Baars (OIJ).
|
FD |
Baarslag |
D. FN Bartenschlag ‘slag met de slagersbijF. BN van de slager. 1564 Heinrich Bartenschlag, Freiburg (BRECH.).
|
FD |
Baart |
Baard, Ba(a)rtz, Barts, Baert(s), Bart(h), Bard: 1. BN voor iemand met een baard: ‘cum barba, mit dem Barte’ (HAGSTR. 65). – 2. Verkorting van een berht- of bard-naam, b.v. Huyghebaert, Isebaert, Notebaert. – 3. Huisnaam ‘ad Barbam’. 1304 Gerhart zum Bart (CHRISTMANN 210). Vgl. Van den Baerde (DEBR. 1970). 1305 Jehan Bart, Ip. (BEELE); 1323 Jhan Baert, Rekkem; 1333 Johannis de Baert, Hulste (DEBR. 1971).
|
FD |
Baartmans |
Baerdeman, Bartman(n): 1. BN voor iemand met een baard. – 2. BerN van de baardmaker, barbier. 1655 Aert Baertmans, Bilzen (SCHOE.).
|
FD |
Baas |
1. Situat. soc., ,,Chef d’entreprise ou d’exploitation ». — 2. V. BAD(U) (Baz).
|
EV |
Baas |
cf. Baes.
|
JG |
Baas |
zie Baes.
|
FD |
Baast, van |
PlN Baast bij Oirschot (NB) en in Oostelbeers (NB). 1390 Wouter Laurensz. van Baest, Es; 1404 Jacob van Baest, Lith; 1423 in parrochia de Oestelbeerze inter hereditatem de Baest (med. J. Toirkens, Bakel).
|
FD |
Baaten |
Zie Baete.
|
FD |
Baatout |
Tunesische FN (PDB).
|
FD |
Baats(en) |
Baetsen, Baaths, Baatz, Baets, Ba(d)ts: Patr. Afl. op -so van Germ. badu-naam ‘strijd’. Vgl. fem.Baza(SOCIN).
|
FD |
Baayens |
zie Boudin.
|
FD |
BAB |
Racine germanique ayant servi à former des noms de baptême. Prototype: Baf ou Bavon (N. d’un saint). Formes : Bab, Bav, Beb, Bev. I. N, simple. Bavon. IL N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Babine, Bavinck, Bevin(g). B.- -elin : Babeleine. III. N. composés. B.-hard : Bev- -i(e), -ier(re). B.-wald : Bab- -aud, -eau, -el, Bevel. B.-ward : Babouard. B.-wil-otto : Bavouillot. B.-wulf-otto : Babulot.
|
EV |
Baba |
1232 «Radulphus Baba» Walcourt, 1294 «Colins Babau» CensNamur; p.-ê. surnom: w. et fr. baba ‘stupéfait, ébaubi’, cf. aussi w. bâbô ‘niais’ DL, w. (Stavelot) abâbi ‘surpris, ébaubi’ FEW 1, 210b; toutefois, le fr. baba n’est attesté que depuis 1790, uniquement en locution verbale [JPCh].
|
JG |
Baba(r) |
zie Babbaert(s).
|
FD |
Babbaert(s) |
Baba(r): Afl. van ww. babben: kwijlen. BN voor een kwijler. 1305 Jan Babbart, Bg. (V.D. AUW.); 1398 Jehan Babbaert, Wervik (DEBR. 2000).
|
FD |
Babe |
Bâbe, w. liég. Bâbe. 1684 «Jean Babe» AnthrLiège; prénom fém. Barbe, anc. w. Bâbe (auj. w. liég. Bâre, w. nam. Bâbe), très populaire autrefois, plutôt que surnom: w. liég. bâbe ‘barbe’ DL 53, qui porte la barbe. Dimin. : Babette, cf. Barbette.
|
JG |
Babel |
1. Patr. Dim. van de Germ. VN Bavo; vgl. Babila (Metr.) en Bavilo (Patr.) (MORLETI). – 2. Of bijbelse toespeling op Babel? 1448 Johan Babels,Genk(VAND.).
|
FD |
Babelaere |
-art, Babilaere: BN voor een babbelaar. 1288 Jakemon le Babelare, Ip. (ARY).
|
FD |
Babelaine |
Probabl. surnom de la famille du fr. babiller, avec le sens de ‘femme bavarde, qui parle de tout et de rien’ FEW 1, 193a, comp. 1288 «Jakemon le Babelare» DettesYpres. Comp. Babillotte (ci-dessous).
|
JG |
Baben |
Bâbe, Bab(b)e, Baeb, Baep: 1. Patr. Germ. bakernaam Babo (MORLET I). 1351 Gilles Babbe = 1358 onse gheminde cnape Gillis Babbe, Bg. (CLM). – 2. Metr. W. Bâbe, Fr. Barbe, VN Barbara. – 3. Of W. bâbe, Fr. barbe: baard. BN.
|
FD |
Babet(te) |
Babey, Babez: 1. Patr./Metr. Dim. van Germ. bakernaam Babbe (zie Baben), of evtl. Barbara (REANEY) of Isabelle (DNF). – 2. Zie Barbet.
|
FD |
Babijn |
Babinot, -inez: Patr. Vleivormen van Germ. VN Babo (vgl. Baben). Babinus (MORLET I).
|
FD |
Babilas |
Babylas. Prénom masc. Babylas, du nom d’un saint d’Antioche du 3e s., qui en fr. aurait pris le sens péjoratif de ‘niais, imbécile’ (G. Doutrepont, Prénoms fi: à sens péjoratif, 10).
|
JG |
Babilas |
Babylas: Bretons Patr. Naam van een patriarch-martelaar van Antiochië (LE MENN).
|
FD |
Babillotte |
Babilotte. Probabl. surnom expressif dérivé en -otte de fr. babiller FEW 1, 193a, comp. Babelaine.
|
JG |
Babilon(e |
Babylon(e), Babiloni: Patr. Fr. vleivormen op -ilon van de Germ. VN Bavo: Babo, Babila, Bavilo (MORLETI). Vgl. Babilot, Babelon (BERGER), Babelet, Babelin, Bablon (DNF). 1257 Babilone de Nivelle (J.G.); 1544 Egidius Babelon, St.-Tr.(MULIV).
|
FD |
Babilone |
Babilon. Babylone, w. liég. Babilône. 1257 «Babilone de Nivelle», vers 1080 «Babylonia» (Morlet, NP Gaule II, 25); prénom fém., d’après le nom de la ville évoquée dans la Bible; il est à noter qu’au M.-A., Babilonie désignait, dans les chansons de geste, la ville du Caire ou le Vieux-Caire (cf. G. Moignet, La Chanson de Roland, 3e éd., 194)[MH].
|
JG |
Babilone |
Syn. Babylon. 1. Profess. Tenancier d’un établissement -de plaisir. N° 131. — 2. Proven. Babelom (Dép. Maldert-lez-Tirlemont). N° 81.
|
EV |
Babin |
Sans doute hypocor., avec redoublement expressif, du prénom fém. Elisabeth [JMP]. On peut aussi envisager un surnom issu de la famille de l’onomatopée bab-, comp. bobine ‘lèvre(s) de l’animal, de l’homme’, habin ‘moustache, barbe d’un animal’ FEW 1, 192a, même si les dérivés sont plutôt du genre féminin; comp. également 1273-80 «Jehans li babinere de Valenchiennes» FriedenTournai.
|
JG |
Babinot, |
-ez, zie Babijn.
|
FD |
Baboeuf |
Bobeuf: PlN Baboeuf (Oise). 1346 Jehan Babeuf, Noyon; 1235 Willermus de Babuef, St-Amand (MORLET).
|
FD |
Baboeuf |
V. Bove.
|
EV |
Babtist(en) |
zie Baptist(e).
|
FD |
Babulot |
Var. van Babilot, dim. op -ilôt van Germ. VN Babo, Bavo; zie Babilon(e).
|
FD |
Babusiaux |
Surnom: dérivé en -eau [non attesté comme lexème] de w. (Charleroi) babûse ‘baliverne, bourde, sornette’ DOW 1,91, à rattacher à la racine bab- FEW 1, 193 (à côté des dérivés de Suisse romande).
|
JG |
Babut |
À rattacher p.-ê. à l’anc. fr. babûse ‘moquerie, sotte plaisanterie’, comp. Babusiaux (qui précède).
|
JG |
Babut |
Babusiaux: Ofr. babuse: geleuter, kletspraat, scherts. BN. 1560 Gabriel Babut, Périgord (Midd. 1976,309-323; 1977.46-49)-
|
FD |
Babut |
Car. mor. Babuse (Anc. fr.) ,,Sotte plaisanterie ». N. de mauvais plaisant.
|
EV |
Babylas |
cf. Babilas.
|
JG |
Babylas |
zie Babilas.
|
FD |
Babylon(e) |
zie Babilon(e).
|
FD |
Babylone |
cf. Babilone.
|
JG |
Bac |
D. FN. PlN Bach: beek. Vgl. Beke.
|
FD |
Bac |
zie Bak.
|
FD |
Bac- |
Thème de l’anthrop. germ. bag-hard; cf. aussi Bach-. Simple: Back, Bacq. Cf. aussi 1500 «A. du Bacq» AidesHainaut, probabl. nom d’origine. a Dérivés en -art: Bacart, Backart, Bac-quart, Backaert (forme néerl.). 1526 «Jehan Bacquart» DénLens, 1716 «Pierre Bacquart (orig. de Lille)» BourgLiège. – Cf. aussi Bacon.
|
JG |
Bac(k)man |
1. BerN Afl. van Backer. – ï. Fr. adaptatie van D. Bachmann.
|
FD |
Baca(rt) |
Bacca(e)rt, Bacca(r), zie Backaert.
|
FD |
Bacaus |
zie Bachus.
|
FD |
Bacc- |
Bach- -u(s). Car. mor. N. de buveur (Du N. du dieu Bacchus).
|
EV |
Baccara |
Proven. Baccarat (Loc. fr.).-Bacc-, Bach- -u(s). Car. mor. N. de BAD(u).
|
EV |
Baccarne |
zie Beaucarne.
|
FD |
Baccauw |
zie Boccauw, Bocquiaux.
|
FD |
Baccker, d |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Baccu |
Baccus, Bacu, Bacus, Bachus, w. liég. Bacu. 1756 «Michel Baccus (orig. de Seron)» BourgLiège; cf. aussi en Italie: 1192 «Georgius Baccus» Chiavenna, 1260 «Bacus; Bachus» Florence. Ces noms peuvent s’expliquer par le nom du dieu Bachus, enseigne de maison, ainsi que par fr. bas cul ‘de petite taille’ [dans la région liégeoise, on aurait toutefois bas cou}, cf. par ex. w. (Givet) bacu ‘homme dont les jambes sont trop courtes en comparaison du corps’ Waslet 46. – Sans doute distinct, du néerl. bakhuis ‘boulangerie’ oupakhuis ‘entrepôt’ > w. liég. pak’hûse ‘remise servant de magasin’ DL, cf.1556 «Lambert Backhuys de Maestricht» BourgLiège, 1630 «Herman Bachusius» [de Huy] (not. Henri, Lg, 385); 27.4.1662 «Herman Bachusius, bourgeoy de Maseyck» (not. Louvrix, Lg) [JL, NFw].
|
JG |
Baccu(s), |
zie Bachus.
|
FD |
Bach |
1. Proven. Bacq ou Becq (Dialecte picard) ,,Cours d’eau ». Bach (Allemand). Bach (Dép. Clermont-sur-Berwinne). N° 230. — 2. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bach- |
Var. du thème Bac-. Simple: Bach. Cf. Back, Bacq. m Dérivés: Bâcha [cf. aussi Bauchart, Bau-chau]. 1272 «Henrico filio Bachaut» Polypt-Villers, 1331 «Marie Bachar» Namur, 1496 «Jehenne Bâchait» BourgNamur. – Bachet, -es. – Bachot [aussi surnom: fr. bachot ‘petit bac’FEW 1, 198].
|
JG |
Bacha(r), |
zie Bauchart.
|
FD |
Bâche |
1. Zie (de) Baets. – 2. W. var. van Bauche.
|
FD |
Bâche |
1612 «Jehenne Bâche» TerriersNamur, 1623 «François Le Bâche» BourgNamur; surnom: w. batch ‘bac’, de motivations diverses, ou bien w. liég. bâtche ‘filière, planche pour cloisonner’ DL 68a.
|
JG |
Bachel(l)erie |
PlN Les Bachelleries in Villerot en Sirault (H). 1681 Thomas de la Bacherye, Couvin (GERMAIN).
|
FD |
Bachelard |
-art, Bachelet, cf. Bachely.
|
JG |
Bachelard |
-art: Afl. van Bachelier.
|
FD |
Bachelet |
-ez, -ay, Bachellé, Bas(s)elet, Basselez, -é, Bass(e)le, Bas(s)lé, Basle(y), Bats(e)lé, Batsle, Baets(e)lé, Baets(e)le, Bacle(t), Backelé, van Backlé: Theoretisch dim. Bachelet, Opic. Baquelet van Fr. Bachelier (zie i.v.). 1558 Jacques Baschelet, Namen (RBN10). Maar aangezien ME’se vormen van de TN ontbreken, gaat het ongetwijfeld om var. van Bachelier, door suffixsubstitutie. Ba(t)slé en Ba(t)sleer (en var.) kwamen trouwens door en voor elkaar voor. Een schijnbaar oude vorm 1417 Willem de Bacheleet, St.-Win. (VERGR. 1968) is m.i. een verkeerde lezing voor Bacheleer. Trouwens, i6e-eeuwse immigranten uit NF, die ongetwijfeld dezelfde naam droegen, werden in Aw. nu cens aïs Bacclé, dan weer aïs Bacleer opgetekend: 1561B. Bacleer; 1563 Mich. Bacleer, Armentiers; 1575 P. Bacclé, Rijsel; 1582 B. Bâclé; 1592 André Bâclé, Armentiers; 1607 P. Bâclé, Hazebroek; 1582 Marcus Bâclé, Menen (AP) (indien niet te identificeren met, dan toch zoon van of verwant met) 1523 Marcx Backeleers, 1567 Marcx Bakeleer, Menen (KWII); 1624 Gaspar Bâclé, Aw.(AP).
|
FD |
Bachelier |
Bachely, Bachiller, Backler, Baclère, Baclere, Basselier(e), Basilier, (de) Ba(e)tselier, de Baetzel(l)ier, de Batzelier, Bassleer, Baseleer, Basler, Basselaire, Ba(e)tsleer, (de) Ba(e)tseleer, (de) Baetseleir, Batselaere, de Botselier, de Boitselier, Besselaar, -aère, -eer, -e(e)rs, Bastelier, -leer, -leu(r)s: Ofr. bachel(i)er, -or, Opic. bakel(i)er, Mnl. bacheleer, baetseleer, basseler, -aer: jong edelman, in dienst van een andere ridder; ook baccalaureus, Fr. bachelier, dat eveneens teruggaat tôt Lat. baccalarius. 1218 Estevenes Bakeler; 1281 Colart Bakeler, St-Q.; 136 e. Oudars Bachelers, Laon (MORLET); 1276 Johans Bacheler; 1307 Jehans li Bachelare, Ip. (BEELE); 1424 Jan (de) Bacheler; 1429 Jan de Batseleer, Ktr. (RAK, SR p. 26,29; V f° i82v°); 1548 Jooris Bakeleer, Menen (KW II). Zie ook Bachelet.
|
FD |
Bachelier |
Situat. soc. ,Jeune seigneur » (Autrefois). Variantes : Bachelet, Backel- -iau, -jau^w). N° 55.
|
EV |
Bachellerie |
Bachelerie. 1681 «Thomas de la Bacherye mayeur» Couvin; pour Dauzat 19, NL (typique de l’Ouest) où étaient données les fêtes de ce nom, les bachelleries (par ex. de Poitou); cf. le topon. Les Bachelleries, à Vil-lerot et Sirault (Ht).
|
JG |
Bachely |
Baselier, Basselier, Bazely. 1267 «Bastienz Bachelers de Selve» CartValBenoît, 1345 «Gilon Bachelir», 1351 «Johan Bache-lirs» GuillLiège, 1485-88 «Jehan Bacelier» Châtelet, 1597-98 «Jan Baschelier» Comptes-Nivelles; sumom: anc. fr. bachelier ‘jeune noble, jeune homme aspirant à devenir chevalier’FEW 1, 198b. Cf. aussi Batselier, Batslé, etc. » Dérivés: Bachelard, Bachelart, cf. champ. bachelard ‘jeune amoureux’, etc. FEW 1, 198b. – Bachelet.1449 «Bachelet le mingnon» AidesNamur, 1596 «Noël Bachelet» Bourg-Dinant, 1610 «Jehenne Bachelez» RPSpontin, 1655 «Anthoine Baselet» DénFlorenville; dérivé en -et non attesté FEW 1, 198b.
|
JG |
Bachere, de |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bacherius |
Bachérius. Peut-être latinisation du NF néerl. Backer.
|
JG |
Bacherius |
-érius: Latinisering van BerN De Backer.
|
FD |
Bachet |
Bachot, cf. Bach-.
|
JG |
Bachet |
-ez, -er: Dim. van Ofr. bac: bootje. Vgl. Baquet, Bachot.
|
FD |
Bachie |
zie Debachy.
|
FD |
Bachiller |
zie Bachelier.
|
FD |
Bachman(n) |
Bac(k)man, Bachmeyer, -majer: D. afl. van Bach: beek.
|
FD |
Bacho(t) |
Baco(t): Dim. van Ofr. bac: veerboot.
|
FD |
Bachrach |
PlN Bacharach (RP). 1568 Hans Bacherach, Aw. (VS1969,40).
|
FD |
Bacht(e) |
Proven. Loc.
|
EV |
Bachul |
Comme le NF n’est pas du tout attesté avant 1800, p.-ê. nom d’enfant trouvé.
|
JG |
Bachus |
Bacchus, Backhuis(en), Bakhuizen, Bac(kh)aus, Bak(k)aus, Backhouse, Backus, Bakkus, Bac(c)us, Bac(c)u, Backes, Beckhaus, Becaus, Becko(o)z: Mnl., Ndd., D. en E. vormen voor bakhuis: bakkerij. De vorm Beckooz geeft de verfranste uitspr. weer van Beckhaus. 1340 Arnoldi dicti van den Bachuys = 1346 Arnoldus de Bachuus = 1361 Arnoldo van den Bachus, Raatshoven; 1402 Janne Bachuse, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Bachus |
cf. Baccu(s).
|
JG |
Bachy |
1445 «Jehan Bachy» Surice; nom d’origine: Bachy (Nord).
|
JG |
Bachy |
zie Debachy.
|
FD |
Back |
Backart, -aert, cf. Bac-, Bacart.
|
JG |
Back(x) |
Bacc-, Back- -aert, -man. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Back, (de) |
Backs, zie Bak.
|
FD |
Backaert |
-aers, Bakka(e)rt, Bacca(e)rt, Bacqua(e)rt, Baca(rt), Bacca(r), Baeckaert: 1. Afl. van ww. backen: bakken. Var. voor De Backer. – 2. Var. van Mnl. baggaert: bedelaar, (ook) beggaard, lid van een geestelijke broederschap. 1379 Robijn Backarts = 1383 Robiin Backars = 1391 van Robine Baggarts, Raatshoven (C.BAERT 25). – 3. Patr. Germ. VN Baghard (DNF)? 1374 Rombout
|
FD |
Backaert |
Gb. (SCHR.); 1397 Guillame Bachhart, Tielt (DEBR. 2000). – 4. Soms = Beckaert. 1510 Jane Bacquarde=Janne Beckaerde, Komen (DUVOSQUEL).
|
FD |
Backbier |
zie Packbier.
|
FD |
Backe |
Var. van Back/Bak of Van Baeke.
|
FD |
Backeberg |
PlN (NS).
|
FD |
Backeland |
-lan(d)t, zie Bakeland(t).
|
FD |
Backelé |
zie Bachelet.
|
FD |
Backelion |
Bakelion, Backeljan: Wellicht var. van Backeljau, een FN die eveneens in H voorkomt. Vgl. Mispelon < Mesplau. – Maar niet uit te sluiten is een var. van Boucquillon, met voortonige klinkerversterking (vgl. Marcel, Wvl. arloozje = horloge); zie Bosquillon.
|
FD |
Backeljau |
-auw. Surnom de pêcheur de morue: néerl. kabeljauw (métathèse du basque bacal-lao).
|
JG |
Backeljau(w) |
zie Cabillau.
|
FD |
Backelmans |
zie Bakelmans.
|
FD |
Backer |
1. V. bakker. — 2. Proven. Backer (Dép. Menin).
|
EV |
Backer |
Bakker, au génitif: Backers, Bakkers. Nom de métier: néerl. bakker ‘boulanger’.
|
JG |
Backer(e), (de) |
Bäcker, Backers, (de) Bakker(e), (de) Backker, de Bachere, de Baccker, de Backre, (de) Bae(c)ker, de Bae(c)kere, (de) Baker, Bakkers, den Bakker, Bakkeren, Bakkert, Bakkerus, Backerus, de Bacquer, -uère, de Bakère, (de/den) Bekker, (de) Becker(s), Beckker, Becher(s), (de) Beckker, de Beker, Bekkers, Beek(k)ers, Beekher, Beckert, Bekkeren, Bekkering(h), de Bacque, Deback, Debacq(ue): 1. BerN van de (brood)bakker. 1266 Mychil de Baccre, Cent (CG); 1281 Gerardus Pistor = Gheraert de Backere, Avelgem (HAES.); 1280 Moninus Backere; 1304 de Marote Backers… brood, Ip. (BEELE). – 2. Soms evtl. Mnl. backer: veerman. 1326 sprieten daer de backers hare sceipe meide bestierden, Ip. (Nk. 1972,46-48); of: baggeraar (Nk. 1972,278-281,281-283). -Deback/Debacq(ue) is de W. adaptatie van De Back(e)re, met reductie kr/k: 1725 Albert de Bacre = Albert de Bacque, Bergen (CSWIV).
|
FD |
Backeroot |
zie Bakeroot.
|
FD |
Backes |
Backès (avec -s prononcé). 1283 «Gilles de le Backes, li escutemans» DettesYpres; probabl. forme dialectale de l’ail. Backhaus ‘four banal’ (JH, NF malmédiens, 39) ou du néerl. bakhuis ‘boulangerie’; cf. aussi Baccu(s), etc.
|
JG |
Backes |
Backhaus, -house, zie Bachus.
|
FD |
Backhoven(s) |
Bakkovens, Bakhovens: 1. Bakoven, BerBN van de bakker. Vgl. D. Backofen. 1350 Bernd Bacoven, Munster (NN). – 2. PlN in Ophoven (L). 1378 Joli, de Bacho ven = 1380 Joh. dictus Baechoeven, St.-Tr. (GRAUWELS1978,76, 87); 1424 Arnold van Baeckhoven, Ophoven (med. Th.Wieërs).
|
FD |
Backhuis |
zie Bachus.
|
FD |
Backlé, van |
zie Bachelet.
|
FD |
Backler |
zie Bachelier.
|
FD |
Backs |
zie Bak.
|
FD |
Backschies |
BRECH. verklaart Bockscheiss als grove scheldnaam: bokkenscheet. M.i. veeler Bockschiess: bokkenschieter. Vgl. Schietekat.
|
FD |
Backsmann |
Backman of Bachmann.
|
FD |
Backstal |
zie (van) Bockstal.
|
FD |
Backus |
zie Bachus.
|
FD |
Backvis |
1. Profess. ,,Poisson frit ». N. de marchand. N° 131.- 2. Car. phys. ,,H. ayant l’aspect d’une très jeune fille ». –
|
EV |
Backvis |
zie Bakvis.
|
FD |
Backx |
zie Bak.
|
FD |
Bacl- |
-(a)in, -ene. V. Baqueleine.
|
EV |
Baclain(e) |
Baclène, Bacquelaine: PlN: waternaam, afl. van Germ. baki: beek. PlN in Leuven (VB), Bornai, Longueville, Mont-Saint-André, Neerheilissem, Opprebais, Adorp, Bierk, Waver (WB), Geer, Hollogne, Warnant-Dreye (LU). 1403 Joh. dictus de le Bakelaine; 1430 van Maroien de Bakelaine, Longueville. – Lit.: J. HERBILLON, Baclaine. KCTD XIX (1945), 93-102. – Zie ook Feestbundel Van de Wijer, 1944,1,174-182,473-480.
|
FD |
Baclaine |
Baclène, -enne, Bacquelaine. Nom d’origine : Bakelaine, e.a. à Longueville (BrW), topon. dérivé de l’hydronyme germ. baki (cf. BTD 19, 1945, 93-102).
|
JG |
Bacle(t) |
zie Bachelet.
|
FD |
Baclère |
zie Bachelier.
|
FD |
Baclin |
1592 «Anne fille de Guillaume Badin» BourgLiège; nom d’origine: Baclin, w. badin, à Mont-le-Ban (Lx).
|
JG |
Baclin |
PlN Baclin in Mont-le-Ban (LX). 1592 Guillaume Baclin, Luik (GERMAIN).
|
FD |
Baclinghem, van |
zie van Baelinghem.
|
FD |
Bacman |
zie Backman.
|
FD |
Baco(t) |
zie Bachot.
|
FD |
Bacon |
1276 «Willaumes Bacons» DettesYpres; surnom: fr. bacon ‘(flèche de )lard’, ou bien dérivé en -on du thème Bac-.
|
JG |
Bacon |
Baconnet, -ais: Mlat. baco, Ofr. bacon: zijde spek, geslacht varken. BerBN van een varkensboer of-slachter. Vgl. De Baek(e). 1142 Baldeuino Bacone; 1164 Balduinus cantor cognomento Bacons, Terwaan (LEYS1954, !53).
|
FD |
Bacq |
cf. Bac-, Back.
|
JG |
Bacq, (de) |
zie Bak.
|
FD |
Bacqua(e)rt |
zie Backaert.
|
FD |
Bacquait |
Bacque, zie Baquet.
|
FD |
Bacquart |
cf. Bac-,
|
JG |
Bacquelaine |
cf. Baclaine.
|
JG |
Bacquelaine |
zie Baclaine.
|
FD |
Bacquer, de |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bacquerot |
zie Bakeroot.
|
FD |
Bacquet |
zie Baquet.
|
FD |
Bacraux |
Bacroix, Bacros: Wsch. W. grafïeën van Bacrot.
|
FD |
Bacro(t) |
zie Bakeroot.
|
FD |
Bacs |
zie Bak.
|
FD |
Bacteman |
zie Baetemans.
|
FD |
Bacu(s) |
zie Bachus.
|
FD |
Bacx |
zie Bak.
|
FD |
BAD |
BED, BID, BOD, (V. BALD), BUD. Racine germaniques ayant servi à former des N. de baptême. V. Racines germaniques. N° 112. Variantes : BAED, BEYD, BYD, BOED ou BOUD. (V. BALD), BUYD. N° I. Au cas sujet (ci-dessus), avec les mutations de la consomme finale : Bad (Baed), Ba (Bah, Bal, Baw, Bay), Bak, Baz, Bed, Be, Bek, Bez, Bid, Et, Btk, etc. — Nos 125, 126. — N° II. Au cas régime inversé : BAND, BEND, BIND, BOND, BUND, avec les mêmes variantes de voyelles et les mutations de consonnes finale : Band, Band, Bank, Banz;- Bend, Ben, Benk, Benz. — Nos 125, 126.— N° I. Cas sujet. A. Formes Bad, Bed, Bid, (Bod : V. BALD), Bud. (Variantes : Baed, Beyd, Boed ou Beud, Buyd). I. N. simples. 1. Baete, Beth, Bette, Bode, Bod(de), Bott, Bo(u)tte, Budd(e), Baetmans, Patt(e), Piette, Boitte, Spett(e), Speth, Spe(i)d, Spiette. 2. Badts, Baets, Beths, Beets, Biets, Boot(s), Boedts, Boidts. 3. Baet-, Batt-, Patt-, Bett-, Bob-, (Bo(e)yd, Beud-, Buyd- -ens. Bad-, Batt, Patt-, Bed-, Pett-, Bid-, Boud- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -tnett, -inaz : Bod- -ino, -inaux, -ein, -inet, -inas, Bidaine, Pat(t)yn. B.- -M, -ett, -ott : Batta, Bad- -et, -ot, Pat(t)eet, Boddet. B.- -ik, -ez, -esson : Bettig, Bidée, Pat(te)-, Bod-, Bot- -son. B.- -illo : Pétillon. III. N. composés. B.-arin : Paterne. B.-bard : Byt(te)bier. B.-bard : Bad- -art, -ert, Bid-, Bod(d)- -a(e)rt, Pat(t)ar(d), Bat(t)ard. B.-hart: Bad-, Pat-, Sped- -er, Bat(t)aire, Peytier, Ba(a)d(i)er, Biderman, Pitt- -eurs(e), Pittoors. B.-hlod : Bid-, Biet-, Pit-, Bidde- -lo(t), -loo. B.-hraban ou -hram : Bytterap, Bet(e)rams. B.-hrod (-roon) : Petroons. B.-rad (-ran) : Petré, Petrens. B.-ric : Pat- -rick, -ris, Pétry. B.-wald : Batt- -aille, -eau, -iau, -el, -ieuw, Bidault, Bodeau, Boitel, Budel;- Bodlet (Intervers, pour Bodeld), Beutels, Pet- -eau, -iau, Pitoud. B.- -wid, -wig, -w’m : Béduin, Bodde- -wig, -win. B.-wulf : Pat(t)- -oui, -out, -oux. B. Formes Ba'(Bah, Baw, Bay), Be (Id.), Bi ou By, (Bo(e), Bu(y). (Bal, Bel, Bol: V. BALD). I. N. simples. 1. Ba(y)e, Bai(e), Bée, Paeie, Spaeye, Bieman, Baesens.
3. Bay-, Baill(i)-, Bah-, Beh-, Bey-, Pay-, Bin-, Bo(u)h-, Poy- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Beh-, Bih-, Boh-, -in, -en, -yn; Beving. B.- -ett, -itt, -ott, -utt, -ez, -ok : Bay-, Pah-, Pay- -et, Bi(h)-, Beh-, Boy- -et, -ot, -ut, Bajot, Beheyt, Behets, Baye(t)z, Behets, Boh-, Boy- -ez. B.-elin : Baleine. B.-ekin : Boey-, By-, Bu- -(c)kens. III. N. composés. B.-arin : Biarent. B.-bald : Bi(e)- -haut, -baux, -bel, -bot, -bold, Bobeau, Bubbe. Intervers. : Pouplet. B.-bard : Pipart, Bie-, Pie- -per, Poupart et ses diminutifs Popp- -e, -on, -yn. B.-hard : Ba(e)y-, Baj- -a(e)rt, Beyaert, By- -ard, -art, Boyard. B.-hari : Bayer, Bayi, Bever, Bévie, Speyer, Bayerlé (Alsace), Bière, Boyer. B.-maru : Bemers. B.- -mod ou -mond : Bémont. B.-wald : Pah- -(e)au(x), -aut, Behiels. B.-ward : Boûûaert. B.-wil-otto : Bavouillot. B.-win : Boff-, Buff- -in. C. Formes Ba(e)k, Bek, Bik, Bo(e)k ou Bouk, Bu(y)k. I. N. simples. 1. Bac(c), Bacq, Bach, Ba(e)ck(e), Bec(k), Becq, Speck, Be(e)ch, Pick, Bicke, Boch, Bouque, Spaak, Speck, Specht;-Back-, B(e)e(c)k-, Boghe-, Boeg- -man(s). 2. Ba(i)x, Bacqz, Ba(c)k(x), Be(ck)x, Beeghs, Peix, Bickx, Box, Boeckx. 3. Bak-, Bae(c)k-, B(e)e(c)k-, Bock-, Bokk-, Buk-, B(u)yk–en(s), Bag-, Begh-, Pech-, Pige- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing: Begh-, Begu- -(a)in, -ein, -yn, Buchin, Buckings. B.- -att, -ett, -itt, -ott, -ez : Bâchât, Becqu-, Béch- -et, Bicqu-, Picqu-, Bo(c)qu-, Boucqu- -et, Bichot, Bâchez, Bich-, Bicqu- -é, Bocquez. B.-elin : Bach-, Begu-, Boeg- -elin. III. ‘N. composés. B.-hard : Bacc-, Back-, Bage-, Baj-, Pac-, Beck-, Be(ck)-, Becqu-, Speck-, Bic-, Pic-, Piqu-, Pige-, Boch-, Boc(c)-, Bock-, Bogh-, Bo(o)g-, Boeck-, Boeg-, Boug- -ard, -a(e)rt(s), Boss(i)ec–ard, -art. B.-hari : Speyk-, Pech-, Pesch- -er, -ère, Bi(e)ch- -er, -y, Buky. B.-hrod, -roon : Bicheroux, Picron. B.-rad : Bécret. B.-ric : Pesche-, Pic-, Pique- -ry, -rit. E.-wald: Béchoux, Peckels, Spégu-, Splégu- -el, Pigault. Intervers. : Boige-, Bûche- -lot (old). D. Formes Ba(e)z (Bats, Bast), Be(y)z, Bi(e)z ou Byz, Bo(e)z ou Bouz, Bu(y)z. I. N. simples. 1. Bas (s), Basse, Baes, Basch, Batz, Paes, Spatze, Spaas, Baslé ou Batslé (Alsace) ;- Betz, Best, Pez, Paisse, Pesch, Spes;- Baise, Baize, Bi(t)sch, Piets(ch), Spiece, Spietz;- Bos(s), Bosse, Bosch, Boz, Boes, Boez, Buysse;- Baes-, Poes-, Buys- -sen(s), Bi(e)s(e)-, Bos-, Bosch- -mans(s). 2. Ba(e)s-, Paes-, Spees-, Boost-, Beus-, Beuz- -en(s); Bass-, Bess-, Bist-, Bo(i)ss- -on. IL N. simples avec suffixes. B.-in(g) : Baas-, Baz-, Bes(s)-, Bos(s)-, Bus- -in(g), -yn. B.- -ett, -ott, -ez: Bas(ch)-, Bis-, Biz-, Bos-, B(e)uz- -et, Bisot, Bosez. B.- ek(in), -ik : Biske, Poskin, Beuskens, Bosic. B.- -ill, -elin : Bastille, Past- -eels, -iels, Basselin. III. N. composés. B.-bald: Bisbaal. B.-god (-gund) : Biscompte. B.-hard : Bass- -ard, -a(e)rt, Bastaerts, Pitsaer, Besard. B.-hari : Bazier, Bes(s)er, Pa(e)sschierssens. B.-helm : Bassem, Bes(e)me, Desseins. B.-leud : Baste- -leus, -leysens. B.-rad : Bisqueret. B.-ric : Bessery. B.-wald : Bass- -eau, -ia(ux), Bast-, Past- -eels, -iels, Bieswal, Pest-, Bist-, Post- -iau(x). N° II. Cas régime inversé. Band (Ban, Bank, Banz), Bend, Bond ou Bund. (Nos 122, 126). A. Formes Band, Bend, Bind, Bond. I. N. simples. 1. Bent(s), Bonté. 2. Bant-, Pant-, Bont- -ens; Band-, Bend- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Banting, Bentein, Bent-, Bont-, Bunt- -inck, -in(ck)x. B.- -ik, -ok, -az, -ez, -iz : Bend- -ich, -ig, -ix, Bond-, Bont- -az, -ez, -is. III. N. composées. B.-hari: Banth-, Spend- -ier, Bind-, Bond-, Bund- -er(s). B.-wald: Bind- -elle, -els, Spindel, Bonduelle. B. Formes Ban, Ben, Bin, Bon. I. N. simples. 22 1. Spaan, Peene, Pen(ne), Payne, Bon(ne), Boin(e), Boyne, Penne-, Binne- -man(s). 2. Be(e)ns, Beyns, Bonnes, Boens. Latinisât. : Boni. 3. Boon-, Bohn-, B(e)yn- -ens; Binon. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing: Bonnin, Bann-, Benn-, Penn- -ing, -inck(x), B.- -att, -ett, -ott: Banna, Binot, Bon(n)-, Boin- -a(t), -et. B.-ek(in), -ok : Pan(n)-, Penn- -equin, Spa(a)noghe, Spinock. III. N. composés. B.-arin : Bon(n)arens. B.-fast : Bon(n)i-, Boone- -fast, -face, -faes. B.-hard: Panhard, Be(e)n- -(a)ert(s), -aets, Bon(n)- -ard, -a(e)±t, Bonardot (Diminutif). B.-hari : Bann-, Pann-, Benn-, Be(e)n-, Binn-, Bonn- -ie(r), -y, Be(e)n-, Bonn- -et. B.-helm : Bo(i)n- -em(me), -homme. B.-rad : Pigneret. B.-wald : Bann-, Pann- -eels, -iets, -aye, Spinael, Boin- -eau, -el. B.-ward : Pennewaert, Bon(n)i- -vert, -vair. C. Formes Ba(e)nk, Benk, Bink, Bonk. I. N. simples. Bank-, Bing-, Bong- -en. II. N. simples avec suffixe -ett : Bonquet(te). III. N. composés. B.-hard : Bankaert, Be(e)nkaert, Bong-, Bung- -art. B.-hari : Bankers, Bong-, Bung- -er. B.-wald : Benkiel. D. Formes Ba(e)nz, Be(y)nz, Binz, Bon2. I. N. simples. 1. Banz, Pans, Ben(t)z, Pen(t)z, Pens, Bin- -st, -ts, -tz, Bonz, Pons. 2. Pens-, Pons- -en(s), Pontzen, Bons-, Pons- -on. II. N. simples avec suffixes. B.-mo : Ponc(h)-, Pons- -in. B.- -ett, -72 : Poncet, Pensis. B.- -ett, -ek(in), -iz : Poncet, Benskens, Pensis. B.-elin : Benselin. III. N. composés. B.-hard: Bans-, Pans-, Pens-, Pons- -a(e)rt. B.-hari : Spencer, Bintser. B.-wald: Bensel, Poncelet (Intervers.).
|
EV |
Bad- |
[avec a long]. Thème de l’hypocor. germ. Baldo; cf. aussi Baud-. Dérivés: Badard, Badart. 1276 «Badard» archidiacre de Condroz; cf. aussi Bada. –Badet [secondairement surnom: w. bâdet ‘baudet’]. 1267 «li hoir Badet le Mosnier» CensHerchies, 1289 «Badet de Waleffle» CensNamur, 1444 «Badet dele Loveree» TerreJauche. – Badin. 1449 « Badin le bovier» AidesNamur, cf. Baldin; aussi 1339 «Badinons», 1452 «Badinet» au pays de Liège. –Badon. 1257 «Badon de Niel le Pierous» BaillNivelles, 1602-3 «Jenne Badon» TerriersNamur, cf. aussi èl tère Badon, à Sart-lez-Spa. – Badot. 1442 «esquevin Bados de Fresne» Villers-le-Gambon, 1494 «Colo Bado de Béez» Boninne, 1602-3 «Marie Badot» TerriersNamur. – Badou. Badoul, Badoux. 1279-80 «Jakemins Badous» RegTournai, 1302 «Colart Badoul» LoiTournai, 1449 «Badou bovier» AidesNamur, 1602-3 «Jean Badou» TerriersNamur.
|
JG |
Bada |
[avec -a- bref]. Nom issu du même thème anthrop. Bad- que Badart, dont il est sans doute la var. liégeoise, qui est devenu ultérieurement un type poulaire féminin liégeois, Marèye Bada, cf. w. liég. bada ‘fille étourdie, évaporée’ DL 55a, d’après le sens popularisé par le Voyèdje di Tchaufontin.ne, cf. EMVW 5, 83;BTD27, 143.
|
JG |
Badal |
Fausse régression de Badart, Badal? Ou bien de w. bada le ‘bavarde’ ?
|
JG |
Badar(d) |
-a(rt), zie Baudar(d).
|
FD |
Badart |
Badet, Badin, cf. Bad-.
|
JG |
Badding |
zie Badin.
|
FD |
Bade |
Baade: 1. Zie (van) Baden. – 2. Patr. LU W. vorm voor Baude. – 3. Patr. Ndd. vorm voor Bode, Germ. VN Bodo (vgl. Badke). 1371 Bade Rumeschottele, Hameln; 1455 Bade = Bode grave zu Stalberg; 1562 Bade van der Hoye, Kiel (NN).
|
FD |
Badea |
zie Baudaux.
|
FD |
Badelt |
Var. van Badert (r/1-wisseling)?
|
FD |
Baden, (van) |
van Baeden, Ba(a)de: PlN Baden (NS, BW) of streek Baden (BW). Bade is de Fr. vorm. 1398 Rutschmann gen. von Baden, Mullheim (BRECH.).
|
FD |
Badenbroek |
Var. van de D. FN Buddenbrock, -brook. Vgl. Ndd. Badendiek = Westf. Buddendiek(DN).
|
FD |
Badenhorst |
PlN in Elsdorf (NS).
|
FD |
Bader |
Baader, Badr: BerN van de badmeester, bouder van een badstoof. 1281 Willelmus Badere; Elisabeth Baders, Zaffelare (HAES.).
|
FD |
Bader |
Profess. 1. ,,Employé des bains ». Comp. : Stadsbader, ,,Em- ployé des bains communaux ». — 2. V. BAD(u) (Bad).-
|
EV |
Badert |
Wsch. var. van Bader.
|
FD |
Badet |
zie Baudet.
|
FD |
Badger |
E. BerN Bagger: maker of bags, vervaardiger van tassen, zakken. 1246 Richard le Bagger, Lancashire (REANEY).
|
FD |
Badia |
Zie Baudaux.
|
FD |
Badiava |
Proven. Abadie à faw,,,Abbaye au hêtre ». L.D.-
|
EV |
Badie |
Zie Baudier.
|
FD |
Badin |
Bad(d)ing: Patr. Vleivorm van een Germ. baltha- of badu-naam. 1417 Byatrise Baddins, Gb. (SCHR.); 1517 Fastrardus Badinck de Huo (MUL III).
|
FD |
Badiou |
Ba(a)djou: Zuid-Fr. FN Badiou, Pic. Badieu < Lat. badivus, Occ. badiu: dwaas, gek, zot, onnozele hals (DNF).
|
FD |
Badir |
Badji(r): Indien inheems, dan wsch. var. van Baudier.
|
FD |
Badisco(t) |
zie Baudisco.
|
FD |
Badja |
zie Baudaux.
|
FD |
Badji(r) |
zie Badir.
|
FD |
Badjou |
Surnom à rapprocher sans doute de w. liég. badjawe, -owe ‘bajoue; caquet’ DL 55b, FEW 4, 7a.
|
JG |
Badke |
Badtke, Bathke: Patr. Ndd. Badeke, dim. van VN Bade, een Ndd. var. van Bode (vgl. Badendiek = Bodendiek). 1472 Badeke Schake, Hildesheim (NN).
|
FD |
Badoer |
zie Baudour.
|
FD |
Badon |
Badot, Badoux, cf. Bad-.
|
JG |
Badon |
zie Baudon.
|
FD |
Badot |
zie Baudot.
|
FD |
Badoul |
Badou(x), Padoux, Padou(e): 1. Patr. Rom. vorm van de Germ. VN badwô-wulfa ‘strijd-wolf: Batulfus (MORLETI). Zie ook Patout 1. 1275 Padoul, Tongre (VR i75r°); 146 e. Jacques Badou, 1402 Lambert Badou/Baddu, Luik (ISC); 1486 Michael Baduel, 1493 Laurentius Badoel, Namen (MUL III). – 2. W. var. van Baudoul, Baudoux.
|
FD |
Badoureaux |
zie Baduraux.
|
FD |
Badr |
zie Bader.
|
FD |
Badri |
zie Boudry.
|
FD |
Badrihaye |
B(e)audrihaye: PlN Badrihaye in Soumagne (LU).
|
FD |
Badrihaye |
Baudrihaye, Beaudrihaye. Nom d’origine: w. bâdrihâye, à Soumagne (Lg).
|
JG |
Badrihaye |
V. Baudrihaye.
|
EV |
Badry |
Badré, cf. Baudry, Baudrez.
|
JG |
Badtke |
zie Badke.
|
FD |
Badts |
cf. Baets.
|
JG |
Badts |
zie Bats.
|
FD |
Badts, de |
zie (de) Baets.
|
FD |
Badura(ux) |
Badoureaux: Patr. Var. van Fr. FN Baudereau, dim. van Germ. VN Balder; zie Baudier.
|
FD |
Baduraux |
Profess. Patureau. ,,Pâtre ».
|
EV |
Bady |
Var. de Body (w. liég. Bôdi), du thème Bald.
|
JG |
Bady |
zie Baudier.
|
FD |
Bae(c)k(e) |
Bae(c)ken(s). V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bae(c)kman |
Afl. van Mnl. bake: levend varken. BerN van de varkenskoopman of -fokker. Vgl. (de) Baeke.
|
FD |
Bae, de |
zie de Bouw.
|
FD |
Baeb |
zie Babe.
|
FD |
Baeck |
Baecke, Baeke, au génitif: Baeken, etc. Surnom d’éleveur ou d’abatteur de porc: moy. néerl. baec, bake ‘viande de porc, lard’ [FD].
|
JG |
Baeck(e), (de) |
Baecken, Baeck(x), zie (de) Baek(e).
|
FD |
Baeckaert |
zie Backaert.
|
FD |
Baeckeland |
-lan(d)t, zie Bakeland.
|
FD |
Baeckelandt |
Baekeland, -andt, Baklandt, Bakelants. Nom d’origine: seigneurie à Waregem et Deerlijk. – Bibliogr. : F. Debrabandere, De naam Bakeland, VISt 1, 1965, 273-4, et Ba(e)keland(t), dans De Leiegouw 26,1984,381.
|
JG |
Baeckelmans |
Bakelmans. V. Baquelaine.
|
EV |
Baeckelmans |
zie Bakelmans.
|
FD |
Baecken(s) |
zie Boutkens.
|
FD |
Baecker, (de) |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Baeckeroot |
zie Bakeroot.
|
FD |
Baeckland(t) |
Baecquelandt, zie Bakeland.
|
FD |
Baeden, van |
zie van Baden.
|
FD |
Baedewyn |
Baek. V. BAD(U) (Bad, Bak).
|
EV |
Baedewyns |
-wijns: Patr. Germ. VN badwô-wini ‘strijd-vriend’: 965 Baduuinus (Dip.). 1367 Alise Baduwins, Mergriete Baduwins, Badewijns, Baduin, Ronse (DECONINCK166).
|
FD |
Baedt(s), de |
zie de Baets.
|
FD |
Baee |
zie Bage.
|
FD |
Baefcop |
zie Bascou.
|
FD |
Baegen |
Baeghe, zie Bage.
|
FD |
Baek- |
cf. Baeck-.
|
JG |
Baek(e), (de) |
Baak(e), (de) Baeck(e), Bake(n), Bae(c)ken, Baeck(x): Mnl. baec, bake: varkensvlees, spek, geslacht varken, levend varken. BerBN van een varkensboer, -fokker of -slachter, slager. Vgl. Wvl. bake(nier), (zwijne)bake(nier): spekslager (DE BO). ±1180 coram Viviano Bake (DEBR. 1980′); 1142 Balduini Bacone (LEYS1951); 1267 c. Lambinum de Bake; 1378 Clais de Bake, Ip. (BEELE); 1308 Watier Baec (DEBR. 1971).
|
FD |
Baekel- |
zie Bakel-.
|
FD |
Baeken(s) |
zie Boutkens.
|
FD |
Baeker(e), de |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Baekeroodt |
zie Bakeroot.
|
FD |
Baekes |
Var. van Baeckx of van Baekens.
|
FD |
Baekman |
zie Baeckman.
|
FD |
Bael |
Baele, au génitif: Baelen. Nom de dignité : moy. néerl. bael ‘tuteur’, dérivé de l’âne, fr. bail, moy. lat. bailus ‘gouverneur, administrateur, légat, etc.’ [FD].
|
JG |
Bael, (van) |
zie van Baal.
|
FD |
Baelcaen |
zie Balcaen.
|
FD |
Baelde |
Bael- -e, -s. V. BALD.
|
EV |
Baelde |
Baelden, Bald(e), Baldé: Patr. Germ. korte VN Baldo ‘stoutmoedig’. Zie Boudewijn(s), Baldewijn(s). 1224 s. Baldonis, Har. (DEBR. 1980); +1240 Lismot uxor Willelmi Balde, Drongen (SCHMID); 1281 Lamsin Balde, Bg. (CG); 1326 Balde de Wachtere; 1326 Robert Balde, Ip. (BEELE); 1375 Jan Baelde (V. MOL 45).
|
FD |
Baelde |
-en. Forme néerl. dérivée de l’anthrop. germ. Baldo [FD].
|
JG |
Baele, (de) |
Baelen(s), Balen(s), Bael(s), Balus: Mnl. bael: voogd (KILIAAN) < Ofr. bail, bal, Mlat. bailus: voogd, beheerder, gouverneur, gezant (GOD., FEW). 1026-1279 Drievon li Baile, Pontieu; 1227 Walterus Baie, St.-L.-Houtem (GN); 1370 Wouter Baal, Temse (DE MAN); 1429 Wauter Baels; 1448 Jan Bails, Diest (VdP).
|
FD |
Baelemans |
Balemans, Baelmans: 1. Afl. van Baele(n). – 2. Afl.van PlN Balen (A, LU) of Baal (VB). 1640 Baelemans, 1646 Baelmans, Mech. (MERTENS). -3. Uit Baerlemans, afl. van Van Baerle. 1516 Joannes Baerlmans (grootvader van) 1535-98 Cornélius Baelemans (VS 24 (1988), 57-65).
|
FD |
Baelen, van |
zie van Balen.
|
FD |
Baelenberg(h)e, van |
van Balle(n)berghe,van Balberghe, Vambalberghe, van Bolberghe, Baalbergen: PlN Baalberg(e) in Aarsele, Oekene en St.-Win. ±1335 up Wouters van den Baelberghe huus, Ktr. (DEBR. 1971); 1376 Heinric van den Baelberghe, Ip. (DFI); 1382 Jacob van den Baelberghe, Ing. (DEBR. 1970). Zie ook Bollenbergh(e). De stamvader van allé in Nederland wonende Baalbergens is 1687 Fransz. van Baelberge, Haarlem. Deze familie is er na 1585 in Holland geïmmigreerd en stamt uit WV (med. J.E. Baalbergen, Andijk). Zie ook JAN-EGBERT, Waar komt de naam ‘Baalbergen’ vandaan? Baalbergen 1990, nr. 3.
|
FD |
Baelens |
zie (de) Baele.
|
FD |
Baelinghem, van |
van Bal(l)inghem, van Baclinghem: PlN Balinghem (PdC). 1084 Eustathius de Bavelinghem; 1130 Eustache de Balinghem (DF I).
|
FD |
Baelmans |
zie Baelemans.
|
FD |
Baels |
zie Baele(n), Balle(n).
|
FD |
Baelus |
Latinisation d’un nom en Bael-?
|
JG |
Baelus |
Latinisering van een Ba(e)l-naam?
|
FD |
Baemdonck, van |
Baemdock: PlN Baandonk in Lummen (L), Bandonk in Duffel (A) (NR).
|
FD |
Baems |
1. Var. van Baens? – 2. Gen. van Bam. 1261 Joanne fïlio Erembaldi et Lamberto Bam (DEBR. 1980). Zie Bamps.
|
FD |
Baemst, de |
zie de Baenst.
|
FD |
Baen, van den |
Ongetwijfeld hypercorrecte spelling voor Van den Bon.
|
FD |
Baene |
Baenne, Baenen(s), Banen, Baens, Baan: 1. Metr. Wellicht de oude Germ. VN Bana (Fm.). ±1240 Bertil filia Bane, St.-B.-Vijve (SCHMID). – 2. Zie De Baene.
|
FD |
Baene, (de) |
(de) Baan, Debanne: Mnl. bane: speelbaan, kaatsbaan; betreden en gangbare weg. BN voor een kaatser, een speler. Of BerBN voor een straatmaker. 1326 Jan de Bane, Ip. (BEELE); 1368 Joris de Bane = 1378 jegen Joris den Bane, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baens |
Baan: 1. Patr. Korte vorm van Lat. HN Urbanus. 1566 Willem Banens = 1567 Willem Banis, Kontich (SELS). – 2. Zie Baene. – 3. Zie Baents.
|
FD |
Baens |
Forme néerl. aphérésée (au génitif) du prénom Urbain.
|
JG |
Baenst, de |
de Baemst: Mnl. banst: ronde korf of mand van stro of biezen. BerBN van de mandenmaker. 1281 in capite Hannekini Banst, Cent (HAES. 1954′); 1374 Clays de Baenst, Ip. (BEELE); 1382 Jan de Banst, Wg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baents |
Baens: UitBamp(t)s. Limburgs baanjt ‘beemd’.
|
FD |
Baep |
zie Babe.
|
FD |
Baer(e), de |
de Barre, (de) Baar, Baer: 1. BN Mnl. bnw. baer: naakt, bloot. Kan een BN zijn voor wie sjofel gekleed liep. 1303 Godevaert die Baere, Aw. (V.GORP 1949,13); 1391 van Beelen Sbaren, Tielt (DEBR. 1970). – 2. Zie Debar. – 3. Kan een latere vernederlandsing zijn van Dubar, Dubaere.
|
FD |
Baer(t)s |
Baertsoen. V. BARD.
|
EV |
Baer, de |
zie de Baere.
|
FD |
Baer, van |
zie van Baar.
|
FD |
Baerbier |
zie Barbier.
|
FD |
Baerckmans |
zie Berkman(s).
|
FD |
Baerdema(e)(c)ker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Baerdeman |
zie Baartmans.
|
FD |
Baere, van den |
Verbaere, Verba(e)rt: PlN Ba(e)re: slagboom, afsluiting. Er was een heerlijkheid Ter Bare = La Barre in Aalbeke (WV) en Mkr. (H): 1382 van mer Thierchelet van der Bare, Mkr. = 1390 Terchelés de le Barre (zie Delabarre); 1341 Michiel van der Baren, Gb. (GYSS. 1971); 1376 Heinric van der Bare, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baerema(e)(c)ker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Baerle |
van Baerlem, zie Baarle.
|
FD |
Baerma(e)(c)ker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Baermans |
Bar(r)emans, Barman(s): 1. Afl. van Van den Baere. – 2. Evtl. var. van Baerdeman, Baartmans. Vgl. de Baardemaeker = Baermaeker.
|
FD |
Baers |
Baars. Surnom de pêcheur: néerl. baars ‘perche’ [FD].
|
JG |
Baers |
zie Baars.
|
FD |
Baert |
au génitif: Baerts; Baerten. Hypocor. néerl. de Barthélémy.
|
JG |
Baert(s) |
zie Baart.
|
FD |
Baert, de |
zie Debar, de Bert.
|
FD |
Baerten |
Patr. Vleivorm van een berht-naam, zoals Huygebaert, Isebaert. 1547 Gielis Baerten, Bilzen (SCHOE.).
|
FD |
Baerts, de |
zie (de) Baets.
|
FD |
Baertsoen |
Bartsoen: Patr. Zoon van Baert. Zie Baart 2.
|
FD |
Baertsoen |
NF néerl. composé de Baert (Barthélémy) et de -soen, représentant le néerl. zoo«, zon(e) ‘fils’.
|
JG |
Baervoets |
1. Situat. soc. „Va-nu-pieds ». — 2. Proven. Baarvoorde, ,,Gué du Baar ». — Variantes : Bar-, Ber- -voets.
|
EV |
Baervoets |
zie Barvoets.
|
FD |
Baes |
Bass(s): 1. Patr. Germ. VN Baso (MICH. 1936, 88). Vgl. Basin. 1361 jeghen Jan Base, Bs. (OSTYN). – 2. Patr. Kan ook < Baefs, gen. van Bave, de Germ. VN Bavo (GN). Vgl. Wvl. Sente Baas = Sint-Baafs. ±1300 Astine Baefs, Elverdinge (DELHAYE). – 3. Zie De Baes.
|
FD |
Baes |
Forme néerl. corresp. au fr. Basin, issu de l’anthrop. germ. Baso; un surnom: néerl. baes ‘maître, chef de famille’ est toutefois possible, cf. De Baes. Dimin. : Baeskcns. cf. Basequin.
|
JG |
Baes(ens) |
Baet- -e(ns), -s, -sle, -mans, Baey- -ens, -aert. V. BADU(u) (Baz, Bad, Ba).-
|
EV |
Baes, (de(n)) |
Baas(s): 1. BN voor de baas, de huisvader. 1280 Braern Baes, Ip. (BEELE); 1398 Magriete fille Daneel Baes, Zwz. (DEBR. 1970). –2. Evtl. reïnterpretatie (met Iw.) van Patr. Baes.
|
FD |
Baesberg |
PlN in St.-Martens-Lennik en St.-Pieters-Leeuw (VB).
|
FD |
Baesel(en) |
Patr. Dim. van Germ. VN Baso. Vgl. Basin.
|
FD |
Baesen(s) |
zie Basin.
|
FD |
Baeskens |
1288 Christina filia Basemans Wilden (HAES.97).
|
FD |
Baeskens |
Baskens: 1. Patr. Dim. van Germ. VN Baso. Zie Basin. Vgl. Basequin (MICH. 1936,88-89). 136 e. Basekini terra, Cent (GN); 1410 Heinric Basekin, Bg. (SIOEN). Vgl. Baseke, Basquin. – 2. Dim. van De Baes. – 3. Patr. Dim. van HN Bastianus. ±1570 Marcx Baskens = Marcq Bastiaens, Vn. (CDT 40).
|
FD |
Baesmans |
1. Afl. van Baes. – 2. Uit Baestmans, afl. van PlN Baast (NB). 1470 Willem Baestmans, Tg. (TYTGAT).
|
FD |
Baessens |
zie Basin.
|
FD |
Baestaens |
zie Baston, Bastiaans.
|
FD |
Baestiaens |
zie Bastiaans.
|
FD |
Baestroey |
de Pessero(e)y, -oeij: Wsch. PlN Baasrode (OV): 830 Baceroda, 1214 Bascerode (TW). 1304 Sygerus de Baserode, Mech. (OATII); 1477 Jan van Bastroe, Cent (PBG 7); 1540 Peter van Bastroode, Mech.-Aw.; 1537 Kerstiaan van Passenrode, Aw.; 1587 Christoffel van Passenrode, Mech.-Aw. (AP); 1591 Andries van Puijssenroij, Tn. (HB 807).
|
FD |
Baet(e)man(s) |
Bateman, Bacteman: 1. Afl. van Baete = Beatrix. – 2. Volgens Gysseling ‘bootsman’ (Studio Germ. Gandensia IV (1962), 24). 1296-1302 Eustasse Batheman, Marck PDC (BOUGARD); 1307 Jehan Bateman, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baete |
Baeté, au génitif: Baeten, Baten, au génitif double: Baetens, Batens. 1281 «Jehan Batins» DettesYpres; hypocor. néerl. du prénom fém. Beatrix [FD].
|
JG |
Baete |
Baeté, Baeten(s), Baetes, Bat(h)e, Ba(a)ten, Bate(n)s: Metr. Korte vorm van de Lat. HN Beatrix. Zie Beautrix. 1459 Baten Theeus = 1460 Beatruys Theeus, Aarts.; 1537 Baet Cuypers = 1538 Beatrix Cuypers, Kontich (ROEL. 1961,16); 136 e. Diederic Bâte = Batin, Cent (GN). – Lit.: F. CLAES, Oostbrabant 1977,24. – VS1980,320-331.
|
FD |
Baeten, van (der) |
Verbaet(en): PlN Ter Bate in Spiere (WV), De Bâte in Woumen (WV). 1405 Wouters kindren vander Bâte, Bg. (SIOEN).
|
FD |
Baets |
Badts, Bats, etc. Surnom: flamandisation de l’âne, fr. bâche ‘caleçon’ mais aussi ‘crèche, auge’ [FD].
|
JG |
Baets(e)lé |
zie Bachelet.
|
FD |
Baets, (de) |
(de) Bats, de Batz, de Ba(e)dts, de Baedt, de Baerts, Baats, Baaths, Baatz: Volgens GYSS. (VMKANTL1975,132) evenals Ohd. beccho < bakjan-‘bakker’, met Rom. (bâche) evolutie; vgl. Matsaert. BerN. 1293 Walterus Bats, Ktr. (DEBR. 1980); 1306 Symon le Baich = Symons li Baits = 1326 Simoen Sbaets wijf, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baetselier, (de) |
Baets(e)leer, Baetseleir, zie Bachelier.
|
FD |
Baetsen |
zie Baatsen.
|
FD |
Baetslé |
cf. Batslé.
|
JG |
Baeveg(h)em(s), (van) |
zie van Baveg(h)em.
|
FD |
Baevelaere, de |
zie de Bavelaere.
|
FD |
Baevinckhove, van |
zie van Bavinckhove.
|
FD |
Baey |
Baeye, Baaij, Baeys, Bai(e), Baye(n), Baij, Bay(s), Baeijs, Ba(e)ysft): 1. Ofr. bai; Mnl. bay: roodbruin, roodbruin paard. Vgl. Beyaert, Bayard. 1399 Jehan Bay, Ip. (BEELE). – 2. Zie Baye.
|
FD |
Baeyaert |
-ard, zie Bayard.
|
FD |
Baeye |
zie Baey, Baye.
|
FD |
Baeyen(s) |
zie Boudin.
|
FD |
Baeyens |
cf. Bayens.
|
JG |
Baeyers |
Bayer(s), -ertz, Baijer, Baier: BerN van een verver, die baai, d.i. roodbruin verfde. 1477 Ector de Baey ère, Cent (V.LAN.).
|
FD |
Baeys(t) |
zie Baeye, Baye.
|
FD |
Bafcop |
N. de bapt. jumelés. Baaf-Cobe, ,,Bavon-Jacob »,
|
EV |
Bafcop |
zie Bascou.
|
FD |
Baffrey |
Baffro(o)y, zie Belfroid.
|
FD |
Baffrey |
V. BALD,
|
EV |
Bafort |
zie Belfroid, Beaufort.
|
FD |
Bafroey |
zie Belfroid.
|
FD |
Bagage |
1. Profess. ,,Porfefaix ». N° 131. — 2. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bagage |
Surnom: fr. bagage, de sens divers dans les dialectes, ainsi w. bagadje ‘vaisselle’, gaum. bagadje ‘homme léger’ FEW 1, 204a.
|
JG |
Bagage |
Wsch. hypercorrecte reïnterpretatie van Bagasse.
|
FD |
Bagard |
1. Patr. Germ. VN Bagnard (DNF)? – 2. PlN Bagard (Gard)? – 3. Zie Baggaert.
|
FD |
Bagare |
1. Occ. bagarro: lawaai, tumult, herrie. BN voor een lawaaimaker, herrieschopper (DNF). -2. De naam Bagarre werd in 1893 door Parijse studenten gegeven aan een vondeling tijdens de rellen (Fr. bagarre) in het Quartier latin (DAUZAT). – 3. Var. van Bagard?
|
FD |
Bagare |
Surnom de batailleur: fr. bagarre (cf. aussi l’anecdote rapportée par Dauzat 20).
|
JG |
Bagas(se) |
zie Bécasse.
|
FD |
Bage |
Baeghe, Baegen, Baee, Baée, Baëe, Bague, Beaghe, Béaghe, Beague, Béague, Béacq, Beacq, Behaeghe, Behague, Béhagué, Behaeg(h)el(s), Béhaegel, Be Haegel, Behaghel, Beha(e)gle: BN voor een overmoedige, trotse, ijdele, ingebeelde. Vgl. Baggelaar. Van Mnl. bagen: roemen; bnw. bagel: pronkerig. De vorm behage(l) is hyper-correct en tegelijk een volksetymologische associatie met ‘behagen, behaagziek’ (TNT11960, 32-49). 1357 Behaghel Jan, Rupelmonde (CLM); 1374 Behaghel Andries huys, Aw. (VLOEB.); 1485 Raem Behaghele, Komen (RHK 778); 1537 Jos. Behaghen, Bg.-Aw. (AP).
|
FD |
Bage |
Surnom: w. liég. bâdje ‘barge, bac pour passage d’eau’ DL 56a; ou bien graphie pour Bague.
|
JG |
Bageard |
1. V. Bassard. — 2. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bageard |
-eart, zie Bajard.
|
FD |
Bagein |
zie Béguin.
|
FD |
Bageot |
zie Baujot.
|
FD |
Baget |
zie Baguet.
|
FD |
Baggaert |
-ert, Bega(rd), Bégard, Bagard: Mnl. beg(g)aert, baggaert: lekebroeder, lid van een vrije godsdienstige gemeenschap. Vaak pejoratief: Fr. begart: ketter, schijnheilige, gek. 1281 Joh. Begart, Zwijnaarde (HAES.); 1412 Gillis Beggaerd, Biervliet (JAMBES); 1477 Hannekin Baggaert, Tielt(R.O-).
|
FD |
Bagge(n) |
Patr. Germ. VN Bago. Of bakervorm van een Germ. VN zoals Badager, Batgisus (MORLET I). 1154 Guillelmus Baginhc, Cent (GN); 1303 van Gosine Bacghen, Merkem (VERKEST); 1376 Willem Bagghe, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baggelaar |
-aer: Mnl. behagelaert: overmoedige, trotse, ingebeelde gek. Zie Bage. 1364 tote Behaghelaerts erve, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baggelaar |
Profess. Baggerlaars, ,,Botte d’égoutier ». N. de celui qui la fabriquait ou l’utilisait. N° 131.
|
EV |
Baggen |
V. BADU (Bak).
|
EV |
Baggerman(s) |
BerN voor een baggeraar, iemand die baggert.
|
FD |
Baghein |
zie Béguin.
|
FD |
Baghu(i)s |
Var. van Bakhuis. Zie Bachus.
|
FD |
Bagin |
zie Béguin.
|
FD |
Bagnol |
Proven. Bagnol(e)s. Loc. fr,
|
EV |
Bagon |
Bago(t): Patr. Vleivormen van de Germ. VN Bago. Vgl. Baguet.
|
FD |
Bagu- |
Thème de l’hypocor. germ. Bago. Nom simple: Bague [aussi surnom: anc. fr. bague ‘bagage’]. 1264 «Robins le Bagues» CartOrval, 1286 «Mieulins Baghe», 1288 «Gosuin Baghe» DettesYpres, 1554 «Marguerite le Bague» Ladeuze. « Dérivés: Bagot. 1538 «Jehan Bago» Cout-Stavelot. – Baguet. Aussi var. de Baguette (ci-dessous).
|
JG |
Bague |
1. Profess. N. de bijoutier. N° 131. — 2. Particul. vestimentaire N° 266,
|
EV |
Bague |
zie Bage.
|
FD |
Baguet(te) |
Bagué, Baget: Patr. (Metr.). Vleivorm van Germ. VN Bago. 1274 Raoul Baguet, Sainte Baguette, Comp. (MORLET).
|
FD |
Baguette |
1. Car. mor. ..^.autoritaire ». — 2. Proven. Dép. Gau-rain-Ramecroix.
|
EV |
Baguette |
1652 «Frédéric dit baguette» Cler-mont-sur-Berwinne, 1682 «Gille le baguette», «Fredericq baguette» ban de Hervé = 1701 «Frederick le baguette» Thimister-Clermont; surnom (de personne mince?): fr. baguette (comm. A. Baguette). – Sur l’apparition du surnom, cf. le témoignage de ces documents notariaux: 2.8.1723 [déclaration à la réquisition du «sieur Gille de sard dit Baguette, présentement au service de Son altese le prince de Taxis»] «qu’il a connu feu Piron du sard aussy bien que Frederick, fils légitime d’iceluy qui pris le nom de Frederick Baguette; abandonnant celuy du sard, et puis ce Frederick Baguette eut pour fils légitime Gillet Baguette, lequel engendrât aussy légitimement Frederick Baguette, père du requérant» (not. 0. Poullet, Hervé); 3.8.1723 «que led. de Sard ayant prins son domiscile au quartier de Thimister du ban de Hervé, il fut surnommé abusivement Baguette de manière que ce surnom at insensiblement passé en usage, et le nom de sard des prénommés at été en quelque façon dans l’oubly, mais pourtant que selon les recherches et informations le mieux faite, le vray surnom dud. requérant est de Sard» (not. Halleux, Herve) [JL, NFw].
|
JG |
Bahy |
Bahij, Bahi: Var. van Bohy.
|
FD |
Bai(e) |
1. Car. phys. ,,H. ayant une chevelure de la couleur du poil du cheval bai ». N° 264. — 2. V. BADU (Ba).-
|
EV |
Bai(e) |
zie Baye.
|
FD |
Baibai |
Baibay. Surnom, sans doute délocutif (pour un mot d’enfant): w. liég. bébé ‘jouet; freluquet; etc.’, redoublement de w. bê ‘beau’ DL 72a.
|
JG |
Baibai |
Baibay: W. bébé: speelgoed, reduplicatie van bê, beau: mooi (J.G.).
|
FD |
Baickrich |
zie Beckerich.
|
FD |
Baie |
1281 «Nicoles Baie» = 1282 «Nicholes Baie» DettesYpres, 1297-1305 «Jehan Baie» CoinptesMons; cf. Bay, Bay, Baye.
|
JG |
Baier |
zie Beier, Baeyers.
|
FD |
Baiets |
zie Baillet.
|
FD |
Baijo(t) |
zie Baujot.
|
FD |
Baijot |
w. nam. (Louette) Bêdjot, Béjot, Baujot, Beaujot (NF le plus commun à Louette depuis le 16e s., très fréquent dans le triangle Gedinne, Bièvre, Paliseul), Biazot (forme plus nam. avec -ià). 1560 «Jehan Beaulgot», 1576 «Baygot de Gembe» NPLouctte, 1597 «Gé-ron Baygot», 1596 «Guillaume Bayiot» Gedinne, 1683 «Jean Baijot mayeur» Houdre-mont, 1719 «Ernest Baijot» NPLouette; le NF Baijot est fréquent aussi dans le départ, des Ardennes voisin, avec la plus grande fréquence à Hautes-Rivières (une var. Baijeol a été notée aussi à Neuves-Maisons, en Meurthe-et-Moselle). Nom composé de w. bê ‘beau’ (Pisoglosse bia/bè se trouve au nord de Gedinne) et soit du prénom Joseph (bien que celui-ci soit tardif) sous sa forme hypoco-ristique Djo (par comparaison avec Jeanjot, typique également de cette même région), soit de w. djon.ne ‘jeune’ (par comparaison avec Belgeonne, Beljonne).
|
JG |
Baikrich |
Baikry, zie Beckerich.
|
FD |
Bail |
1. Fonction. ,,Gouverneur, tuteur » (Même racine que Bailli). N° 141. — 2. Proven. L.D.-
|
EV |
Bail |
Baille, Le Bail: BerN. 1. Ofr. bail: gouverneur, voogd. – 2. Ofr. bail(e): dienaar, dienstknecht. -3. Ofr. baille, syn. met bailli: baljuw. 1202 Balduinus de Rodio li Baille = 1217 Balduinum ballivum de Ruz, Roeulx (CAC).
|
FD |
Bail |
Baille. 1288-89 «Jehan Le Baille», 1296 «Ysabiaus Li Baille», 1365 «Jehan le Baille cousturier et arbalestrier» TailleMons, nom de fonction: anc. fr. bail ‘gouverneur, bailli’, ‘régisseur’, etc. FEW 1, 207a, mais aussi anc. fr. baille ‘valet, serviteur’ Gdf 1, 555 [MH].
|
JG |
Bail- |
cf. Bal-,
|
JG |
Bail(l)ien |
Baillen, Ballien: Mnl. baillie, baille, baelge: slagboom, palissade, verschansing, rechtbank, balie. 1352 van Wouteren Baelge, Lv. (ICKX); 1447 Ghijsen Baellgen, Zolder (VANB.); 1518 Melis Baelgen nae doet sijns vaders Jan Baillie; 1548 Melis Baelgen = Melot Balhien; 1598 Jan Melot Balien soen, Lauw (VS1983,251-262).
|
FD |
Bailant |
-and: Teg. dw. van Ofr. baillier: besturen. Vgl. Bail, Bailli. 1426 Gillet le Baillant, Zinnik (J.G.)-
|
FD |
Bailant |
Bailand. NF à rapprocher p.-ê. de 1426 «Gillet le Baillant» TailleSoignies, du part, présent du v. anc. fr. haillier ‘administrer, gouverner’ (comp. Bailli) [FD], mais la perte du / mouillé serait à justifier.
|
JG |
Bailieux |
zie Debailleul.
|
FD |
Baill- |
-et, -ez. 1. Fonction. Diminutif de Bail. V. ce N. — 2. Proven. L.D. — 3. Car. phys. Homme ayant une chevelure de la couleur du poil du cheval baillet (Roux tirant sur le blanc). N° 264,
|
EV |
Baill- |
-ien, -ot. V. BAD(u) (Ba).-
|
EV |
Baill(i)eux |
Bayi, cf. Bailly.
|
JG |
Baill(i)on |
1. Proven. Bayon (Loc. fr.). — 2. V. BAD(u). — 3. Car. mor. Bâillon. N. d’H. qui empêche ses subordonnés d’exprimer leur pensée,
|
EV |
Baillaud |
Balliau(w), Bolliau, Bolia(u), Bolya, Boljau, Bolliou: Dim. van Bail (zie i.v.). 1356 Peter Baliaeu, Lv. (ICKX).
|
FD |
Baille |
cf. Bail.
|
JG |
Baillen |
cf. Baillien.
|
JG |
Baillen |
zie Baillien.
|
FD |
Bailler |
Baillez, -iez, Bayet. 1250 «Servatius Balhet» = «Servatius Balhez» Kemexhe, 1308-9 «Baillet» ComptesMons, 1465-66 «Andrieu Baillet» TailleHoves, 1505 «Johan Baillyet» Thuin, 1520 «Maroie de Baillet» BourgNamur, 1598 «Nicolas Baillet» Dén-Wavre, 1670 «Jac. Le Baillet» CartCouvin, etc.; surnoms: adj. dérivés de w. bay ‘bai’ (couleur des cheveux) FEW 1, 202, comp. fr. (cheval) baille! ‘d’un roux tirant sur le blanc’. Cf. aussi les NF simples Bay(e), etc.
|
JG |
Baillet |
Baillé, Baillez, Bail(l)ey, Bailet, Bailey, Baljet, Baljé, Ballet, -ez, -ey, Bailliez, Bayjet, Baylet, Baïolet, Bayet, -é, -ez(t), -ette, Baiets, de Baillet: Ofr. bai, baille, baillet: roodbruin, hoogblond, roskleurig; naam van een roodbruin paard (vgl. Baey, Beyaert, Moreel). BN naar de haarkleur of naar het paard. 1214 Baillet, WV (LEYS1954); 1360 Lievin Baliet = 1362 Lievin Balgiet, Cent (GSB); 1377 Bernaert Bayet = 1373 Bernars li Bayet, Mkr. (DEBR. 1970); 1395 Katheline Baillets, Desselgem (DEBR. 2000).
|
FD |
Bailleu(x) |
-eul, -eur, zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Bailleul |
1246 «Baudin de Baillcul» Chartes-Flandre, 1277 «Will[aumes] de Bailleul le carpentiers» DettesYpres, etc.; nom d’origine: Bailleul, topon. fréquent (Hainaut, nord de la France, etc.).
|
JG |
Bailleul |
Bailleux. Proven. Bailloeil, Baileux (Loc.). Synon. : Bailliu. N° 79.
|
EV |
Bailleux |
Baillieu, -ieux, -eur, Balieu, -ieus, Ballieu, -ieux. 1417 «Jehan le Baillieu» PolyptAth, 1465 «Gérar le Ballieu receveur» Treignes, 1499 «Jehan Bailliu» TerrierNaast, 1780 «la veuve Baillieu» Charleroi; nom de fonction: anc. fr. baillif, fr. bailli, cf. 1303 «Lowy Poullon, baillieu de Tuwin» Silen-rieux. – Secondairement, nom d’origine: Bailleul (cf. ci-dessus), Bayeux (Calvados), etc.
|
JG |
Bailli |
Bail(l)y, Baïli, Bail(l)ij, Baillie, Baylly, Bay(i), Ba(i)lyu, Lebailly, Lebaïli, Debaill(i)e, Bal(l)y, Balli, Bailliu(s), Baillu, Ball(i)u, Baljuw, Baljeu, Balieu(s), Bal(l)ieu(x), Ballieul, Ballieuw, Debailli(e)u, Lebailli(e)u, Bailleu(x), Bailieux, Baill(i)eul, Bailloeu(i)!, Bayeul, Bailleur, Bailleu(x), Bal(l)eux, Baleu, Leballeur, Bajeux: Fr. bailli, Pic. bailli(e)u, Mnl. balju, Ndl. baljuw: gerechtelijk ambtenaar die in een bepaald rechtsgebied de leenheer (graaf, hertog) vertegenwoordigt (MW). De grafie -eul is hypercorrect. 1340 Jehan le Bailli (MORLET); 1307 Lotin Baillieu = Lotins Bailliu; 1394 Andrieu Baillou, Ip. (BEELE); 1382 Gillis de Baillu, Wakken (DEBR. 1970); 1393 Sanders le Bailli, Ruiselede (DEBR. 2000).
|
FD |
Bailli |
Officier de robe ou d’épée. Dans certains cas, peut avoir été un sobriquet ironique. Variantes : (Le) Bailly, Bally, Balis, Baillie, Nos 135, 141.
|
EV |
Baillian |
Spelling voor Bailant of Baillien.
|
FD |
Baillien |
Baillen. Nom d’origine: moy. néerl. baillie, baille, bae/ge ‘barrière, palissage, fortification’ [FD].
|
JG |
Baillière |
Ballière, -ière, Bellière, -iere: Wellicht Ofr. baillier: baljuw.
|
FD |
Baillieu(x) |
cf. Bailleux.
|
JG |
Baillieu(x) |
-ieul, zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Baillievier |
Afl. van Ofr. baillif, Mlat. balivus: baljuw. BerN. Vgl. Bailli. 1481 Jan Belgevier, Langemark-Gent (PBG). Bailliez, zie Baillet.
|
FD |
Bailliu(s) |
zie Bailli.
|
FD |
Baillivet |
Dim. van Ofr. baillif: baljuw.
|
FD |
Bailllière |
Proven. ,,Propriété du bailli ». N° 245,
|
EV |
Bailloeu(i)l |
zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Baillon |
Baillion. Probabl. nom d’origine, ainsi Warloy-Baillon (Somme); un surnom n’est toutefois pas à exclure, cf. anc. fr. (Soissons, Amiens) bâillon, ballon ‘chantre d’église’ Gdf 1,558 [MH].
|
JG |
Bâillon |
Ba(i)llion, Bayon(net): 1. Mfr. bâillon: blok hout (HERB.). BN. 1300 Jehan Bâillon, Bergen (PIERARD 516); 1396 Jan Ballioen, Rebaix H (DE B. 62). – 2. Zie De Bâillon.
|
FD |
Baillot |
Bayot. Surnom: adj. dérivé de w. bay ‘bai’ (couleur des cheveux) FEW 1, 202; cf. aussi Baillet.
|
JG |
Baillot |
Bayot: Afl. van Ofr. bai, baille: roodbruin, hoogblond. BN. Vgl. Baillet. 1337 Hennin Baillot, Bergen (PIERARD 473).
|
FD |
Baillu |
-y, Baily(u), zie Bailli.
|
FD |
Bailly |
w. nam. Bayi, Baily, Bayi, Balliu, Balyu. 1472 «Jehan Bailly» DénLaroche, 1580 «Claude Bailly» BourgNamur, 1586 «Jean Bastin dit Bailly», 1617 «Jean Bastin dict vulg. Peti Bailly» Cerfontaine, 1742 «Michel Baily» Fronville, 1629 «Antoni Bailli » émigré en Suède ; nom de dignité ou de fonction: anc. fr. baillif, fr. bailli FEW 1, 207a; cf. aussi Baill(i)eux.
|
JG |
Bailou(x) |
Bailloux, Bayoud, Ba(a)you: PlN. W. vorm bêlou van Baelen (LU). Bain: Patr. Korte vorm van Urbain of de Germ. VN Baino (zie Beyn). ±1300 Colars li Bains, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Bailoux |
Nom d’origine : Baelen, w. bêlou (Lg).
|
JG |
Baily |
cf. Bailly.
|
JG |
Bain |
(NF montois). Peut-être anc. fr. haine ‘sorte de droit’.
|
JG |
Baine(s) |
zie Beyne.
|
FD |
Bainvol |
1. Car. mor. ,,H. bienveillant ». — 2. Fonction. ,,(Aide) bénévole ».
|
EV |
Baïolet |
Cf. 1500 «veuve Jehan Baiolle» BourgNamur; p.-ê. dérivé en -olet de w. bay, fr. bai (couleur de cheveux) ou bien champ. baïolet ‘bavolet (sorte de chapeau)’ FEW 21, 560b. Comp. Bayonnet, Bayenet.
|
JG |
Baïolet |
zie Baillet.
|
FD |
Bair |
Baire. Peut-être anthrop. germ. Bero, mais d’autres origines sont à envisager, cf. par ex. 1275-76 «Jehans li Bairs» RegTournai (cas-sujet de baron ou germ. ber ‘ours’) et 1429 «Johan conte de Bair» (NL) CoutStavelot.
|
JG |
BAIR- |
-e, -ewe, -iot, -y. V. BAR,
|
EV |
Bair(a)in |
Patr. Bérin (vgl. Bériot/Bairiot), vleivorm van een ber-naam, zoals Bernard. Vgl. Berens.
|
FD |
Bair(e) |
Patr. Wellicht korte vorm van een ber-naam; vgl. Bairin.
|
FD |
Bairain |
Bairin. Nom d’origine: du type de Beauraing, w. Biarin, Bièrin (Nr).
|
JG |
Bairewe |
Bairue, Bairy. Probabl. w. liég. bê rèwe, bê ri ‘beau ruisseau’, nom d’origine ou de résidence.
|
JG |
Bairewe |
Bairue: LUW. bê rèw: mooie beek(J.G.).
|
FD |
Bairiot |
(NF de Walhain). 1759 «Anne Bairiot» Namur; NF à rapprocher sans doute de Bériot, Bérier, de l’anthrop. germ. beri-hari.
|
JG |
Bairiot |
zie Bériot.
|
FD |
Bairolle |
(NF de la région de Liège et Verviers). Probabl. du même thème que le précédent, d’un anthrop. germ. beri-wulf, qui a donné aussi Béroul. – Un déverbal de w. bèrôler, bèrôlier ‘vagabonder; basculer, tomber’ FEW 10, 504b serait plus inattendu.
|
JG |
Bairolle |
Wellicht afl. van Germ. ber-naam (J.G.).
|
FD |
Bairy |
zie Berry.
|
FD |
Bais |
Baix: Var. van Ofr. bai: roodbruin. Zie Baey.
|
FD |
Bais(a)in |
Afl. van Baise of var. van Besin.
|
FD |
Baisain |
cf. Besin.
|
JG |
Baise |
1. Proven. Béez (Loc.). — 2. V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Baise |
Baize. NF attesté aux 17e et 18e s. dans la région de Soignies, Naast et Sars-la-Buissière (GeneaNet), cf. aussi 1425 «Jehan Baise» Jodoigne; p.-ê. surnom: baise ‘baiser’, déverbal du verbe baiser FEW 1, 267a [JPCh], à moins que le nom ne soit français et d’origine toponymique (sont bien attestés en diverses régions les NF de Baise et de Baize, en alternance parfois avec le NF de Bèze).
|
JG |
Baise |
Baize: Stam van Ofr. ww. baisier, Fr. baiser: kussen, paren? 1425 Jehan Baise, Geldenaken (HERB.).
|
FD |
Baisier |
Baisi(r): PlN Baisy: 1251 Baisier (WB).
|
FD |
Baisier |
Baisir. Nom d’origine: Baisy(-Thy), 1251 «Baisier» (BrW).
|
JG |
Baisier |
Proven. Baisy (Loc.) ou Bézier (Fr.),
|
EV |
Baisieu(x) |
zie Debaisieux.
|
FD |
Baisieux |
Nom d’origine: Baisieux (Ht), topon. fréquent aussi en France Nord, etc.).
|
JG |
Baisieux |
Proven. Loc. Synon. : De Baisieux.
|
EV |
Baisin |
cf. Besin.
|
JG |
Baisipont |
Baisypont, zie Bargibant.
|
FD |
Baisipont |
Baisypont. Nom d’origine: p.-ê. Baneginpont, à Flobecq (Ht); ou bien var. de Bargibant, avec réinterprétation de -bant par -pont [FD].
|
JG |
Baisipont |
Proven. ,,Pont de Baisy (Loc.) ».
|
EV |
BAIV- |
BAIW-, BEV- -ie, -ir, -ier(re), -erlin. ,,Bavière, Bavarois » (Dialecte). 1. Proven. — 2. Dépendance des Princes-Evèques d’origine bavaroise de Liège. N° 214, 215,
|
EV |
Baiverl(a)in |
Bawerlin: W. afl. van PlN Befve in Thimister (LU).
|
FD |
Baiverlin |
Bawerlin, w. Bêvurlé ou -ègn. 1697 «Éverard Beaverlin» Not. Thonart, Liège [JL, NFw]; dérivé en -erlin de Befve, w. béfe, hameau de Thimister (Lg), avec suffixe régional -urlin, comme dans Hêvurlin ‘habitant de Herve’. – Bibliogr. : J. Lechanteur, Hêvurlin et autres dérivés en -urlin, DW 25-26, 1997-98, 249-258.
|
JG |
Baivie(r) |
Baivy, Baiwir, Baiwy, zie Bavière.
|
FD |
Baivier |
Baivie, Baivy, Baiwir, Baiwy, Baywir, w. liég. Bêwîre, Bauvir, w. (Bastogne) Bauvi, Bavier, etc. s.d. «domini Lamberti le Bai-wier» ObitHuy, 1210-18 «Jehan Baiwir ou li Baiwier» ÉchHuy, 1275-76 «Jehan Baiwiers et Colins ses frère» RegTournai, 1297 «Colin del Treste li Baivieres» Huy, 1524 «le filz Johan Beawir» DénStavelotMy, 1616 «Eloy Bayvier» PrincipChimay ; Bavière, nom du pays en fonction d’ethnique. – Bibliogr. : É. Legros, L’étymologie du NP Baiwir, DW 3, 1973-74, 120-1.
|
JG |
Baix |
1. V. Bac. — 2. V. BAD(u) (Bak).-
|
EV |
Baix |
Var. de Baie, Bay?
|
JG |
Baize |
1. Proven. Béez (Loc). — 2. V. BAD(u) (Baz).-
|
EV |
BAJ- |
-ard, -art. 1. V. Bassart. — 2. V. BAD(u) (Ba).-
|
EV |
Bajard |
-art, -eard, Begeard, -eart: 1. Wellicht W. var. van Beaujard, d.i. beau jardin. – 2. Bajard, -art kan ook een spelling zijn voor Bayard.
|
FD |
Bajard |
Bajart. Var. de Bayard.
|
JG |
Bajemon(d) |
Mnl. balmont: slechte voogd, o.i.v. van Ofr. bail: voogd? 1298 Jehan Bâillement, Kales (GYSS. 1963); 1305 Hanin Bâillement, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bajer |
zie Beier.
|
FD |
Bajeux |
zie Bailli.
|
FD |
Bajoie |
-oit, -o(t), -ou(x), zie Baujot.
|
FD |
Bajoit |
Bajoie. Dérivé de fr. bai (couleur)?
|
JG |
Bajomé |
-ée, Bajoniez. NF de la région de Fumay et de Couvin [nom de la mère d’Arthur Masson]; probabl. de champ, bajolé ‘tacheté’ (classé dans les matériaux d’origine obscure FEW 23, 188b), avec échange des consonnes liquides / > m, dont on rapprochera soit champ. (Estemay) baillotté ‘tacheté (des mammifères, des oiseaux) FEW 1, 202b (lat. badius), soit pic. (Ath, Mons) bajolé ‘bajoue’, franc-comtois badjole, etc. FEW 4, 7a; une collusion sémantique entre les deux n’est pas impossible. – Ou bien à rapprocher de 1631 «Henry Bajoine» = «Henry Baionne» Treignes, dont Bajomé serait une altération graphique, comp. Bayonnet, Bayenet.
|
JG |
Bajomez |
-é(e), zie Beaumet.
|
FD |
Bajonée |
Proven. Bayonnais. ,,De Bayon » ou ,,De Bayonne » (Loc. fr.).
|
EV |
Bajot |
Var. de Bayot.
|
JG |
Bajoux |
Bajou, p.-ê. aussi Bajol. Surnom: sans doute moy. fr. bajoue ‘grosse joue pendante’, (Bouillon, Sedan) bajou ‘mâchoire’, à rapprocher (surtout pour la motivation du surnom) de w. liég. badjawe ‘personne bavarde, caquet’ FEW 4, 7a [dans la région de Charleroi, bajou, -où s’est sans doute croisé avec bajoûr, de fr. abat-jour, ‘imposte vitrée de porte ou de fenêtre’ DOW 1,93]. – Pour Bajol, comp. aussi 1499 «Jehan Bayolle» TerrierNaast.
|
JG |
Bak |
Bakke, (de) Back, Ba(c)ks, Bakx, Bacs, Bacx, Ba(ck)x, (de) Bacq, Baque, Bac, Lebacq: 1. BN of BerBN naar Mnl. bac: bak, beker. – 2. BN naar een opvallende mond of kinnebak. Back: mond, wang, kaak, kinnebak (KILIAAN). 1365-87 Kennebac (TN), Huizingen (OSTYN). Vgl. D. Backe. TENGVIK 285 vat de naam op aïs BN voor een dik, rond persoon. 1196 Walteri Bac, NB (GYSS. 1999′); 1280 Haninus Bac, Ip. (BEELE); 1368 Daniel Bac = 1397 van Daniel Backe, Ktr.; 1398 Katheline Sbacx, Pieter de Bac, Har. (DEBR. 1970); 1389 Alyt Bax, Diest (VdP). – 3. Deback (Debacq) kan een W. adaptatie zijn van De Backer.
|
FD |
Bak, van den |
zie van den Balck.
|
FD |
Bakaus |
zie Bachus.
|
FD |
Bake(n) |
zie de Baek(e).
|
FD |
Bakel, van |
van Baekel, Verbakel: PlN Bakel (NB), ook in Zelem (L). 1352 Walterus de Bakele, Diest (CLAES 1983,152); 1395 Willem van Bakele, Aw. (ANP).
|
FD |
Bakeland(t) |
Bakelant(s), Bakland, Backeland(t), -lant, Bae(c)keland(t), Bae(c)kelant, Baeckland(t), Baecquelandt, van Bockland, Bockland(t), -lant, Bocklam, Bockelandt, Baukeland: PlN Bakeland: afgebakend land. O.m. in Wg. en Deerlijk (DE I), in Haren (PEENE 1949,24). 1231 Waltero de Bakelande et Waltero de Warenghen (SMTI); 1281 Abraham dou Bakelant, Avelgem (HAES.); 1316 Walterus dictus Bakelant (DEBR. 1971). – Lit.: F. DEBRABANDERE, VS1965,273-4; LG1984,381.
|
FD |
Bakelants |
cf. Baeckeland.
|
JG |
Bakelants |
V. Baquelaine.
|
EV |
Bakelion |
zie Backelion.
|
FD |
Bakelmans |
Bae(c)kelmans, Backelmans: Afl. van Van Bakel. 1397 Jan Bakelmans, Helmond (HB 400); 1500 Jacop Baeckelmans, Diest (CLAES 1983,147).
|
FD |
Baken |
V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Baker |
zie Balzer.
|
FD |
Baker, (de) |
de Bakère, zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bakerman(s) |
Wsch. var. van Bakelmans. 1322 Reniero Bakerman, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Bakeroot |
Baekeroodt, Ba(e)ckeroot, Bacro(t), Ba(c)querot: PlN Bakelrot, oude naam van Neuve-Chapelle (PdC): 1213 Bakelrod (TW). 1293 Jehan Bakelerot; 1328 Maroie de Baquerost, Atrecht (NCJ); 1324 Gille de Bakelroit; 1383 van Jan den Scelewen gheseit van Bakelrood = 1373 Jehan le Scelewe dit Bacquelroot, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bakhouche |
Bak(k)ouche, Bakouch: Arabische EN (PDB).
|
FD |
Bakhovens |
zie Backhovens.
|
FD |
Bakhuis(en) |
-huizen, Bakkaus, zie Bachus.
|
FD |
Bakka(e)rt |
zie Backaert.
|
FD |
Bakke |
zie Bak.
|
FD |
Bakker |
Bakkers, cf. Backer(s).
|
JG |
bakker |
Profess. „Boulanger ». Variantes : (DE)- -Backer(e), -Bec-kere. Beck-, Bekk- -ER(S). N° 150.
|
EV |
Bakker(e, de) |
Bakkers, zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bakkeren |
1. Zie (de) Backer(e). – 2. PlN Bakeren in Denderleeuw (OV).
|
FD |
Bakkovens |
zie Backhoven(s).
|
FD |
Bakkus |
zie Bachus.
|
FD |
Bakland |
zie Bakeland(t).
|
FD |
Bakouch(e) |
zie Bakhouche.
|
FD |
Baksteen |
zie Basteen(s).
|
FD |
Bakvis |
Backvis: BerN voor de verkoper van bakvis, braadvis of voor de visbrader.. Vgl. D. Backfisch.
|
FD |
Bakx |
Baks, zie Bak.
|
FD |
Bakx |
V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bal |
V. BALD.
|
EV |
Bal |
zie Balle(n).
|
FD |
Bal- |
Bail-. Thème d’hypocor. d’un nom germ. en bald-, généralement bald-win > Bauduin, cf. 1263 «Balduinus dictus Ballo» Vieux-Héverlé. « Nom simple: Bal [NF essentiellement anversois; cf. aussi De Bal, Debal], au génitif: Bals. 1289 «Johannem Baels» = 1298 «Johannes Bals» OnomCalais. – Balle. 1319 «Balduin dictus Balle» Lierre, 1381 «Balle Bomaerts» Hontenisse; cf. aussi Balle (d’origine romane). « Dérivés: Bala, Balla, Bal lai. Ballard. 1319 «Gerart Balar» GuillLiège, 1444 «Pie-rard Bala» AidesNamur, 1539 «Gérard Balla» CartCiney, 1566 «Andrianne Ballart» Bourg-Namur, 1593 «Jean Balart» BourgDinant, 1777 «Baptiste Bala» Couvin. – Balau, Balaud, Ballan, -aux, Baleau. 1547 «Gira Balaux» Corenne. – Ballet, Ballez, Baler. 1279-80 «Jehans Balles li mierchiers de Templueve» RegTournai, 1286 «Colars Balles» CartBinche, 1295 «Jehans Baies» ComptesMons, 1645-46 «Peter Ballet» émigré en Suède. – Balette. – Ballon, Balon [aussi surnom: anc. fr. balon ‘ballot de marchandises’ FEW 15/1, 41a; en postulant un à long, aussi Baalon, prononcé Bâlon (Meuse)]. 1280-81 «Josses Balons» RegTournai, 1791 «Joseph Balon» Mettet. – Ballot, Balot [aussi surnom: fr. ballot}. 1496 «Gillechon Ballo» BourgNamur. – Ballois, Balloy, Bal(l)oyet Sans doute avec suffixe w. -ôye, cf. 1280 «Baloie» PolyptLiège, 1289 «Maroie Baloie» CensNamur.
|
JG |
Bal(c)k, van den |
van den Bak: PlN Balk: houten balk aïs brug. 1391 Gielys vanden Balct, Bs. (OSTYN); 1566 Guilhelmus vanden Balck, Lv. (HENNO).
|
FD |
Bal(l)eux |
1. PlN Balleux (Oise). 1266 Lambert de Balleur, Ip. (ARY). – 2. Zie Bailli.
|
FD |
Bal(l)on |
1. Patr. Rom. afl. van Germ. VN Boudewijn of gewoon Rom. verbogen vorm van de korte Germ. VN Baldo. 1263 Balduinus dictus Ballo, Oud-Heverlee (LIND. 38). – 2. Ofr. balon: baal, bundel. BerBN.
|
FD |
Bal(le)kom, van |
PlN Berlicum (NB) (CROTT1995).
|
FD |
Bal, de |
1. BN voor een balspeler. – 2. Reïnterpretatie van Balle(n).
|
FD |
Balace |
1. V. BALD. — 2. V. Balasse.
|
EV |
Balace |
Balaes, zie Ballatre.
|
FD |
Balace |
Balasse, -as, Ballas, Balate, Balaes 1289 «Damoisele Emme de Balastre» CensNamur, 1444 «Leuren de Balastre» AidesNamur, 1539 «Collin de Balastre le bolen-gier» CourVedrin, 1597 «Henri Ballas» BourgNamur; nom d’origine: Balâtre, w. ba-lausse (Nr).
|
JG |
Balaine |
Baleine. 1566 «Michiel Baleine» Boussoit, 1775 «Balaine (orig. de Cul-des-Sarts)» BourgLiège; nom d’origine: dérivé du thème de l’hydronyme germ. baki ‘ruisseau’ (cf. BTD 27, 1953, 39-41), cf. Baclaine; ou bien nom d’enseigne, e.a. à Liège, Arras, etc.
|
JG |
Balaine |
-eine: Waternaam La Baleine in Ayeneux (LU).
|
FD |
Balaine |
V. Baleine.
|
EV |
BAL–aine |
-eine. 1. V. Baleinier. — 2. Proven. Dép. Geer.
|
EV |
Balaire |
cf. Battard.
|
JG |
Balan |
-and, Balant, Balhan, -liant. Ballan, -and, Ballant. 1424-25 «Lotart Ballant» DénHainaut, 1451 «Piérart Balan» Mar-chienne-au-Pont; surnom (de danseur professionnel?): part, présent d’anc. fr. baler ‘danser’, de significations diverses FEW 1, 218b.
|
JG |
Balance |
Balaince. 1. V. Balancier. — 2. Proven. Plus. L.D. — 3. N. de cire. : signe du zoodiaque. V. Zodiaque. Nos 11, 302.
|
EV |
Balance |
Balaince: Ofr. balanche, Fr. balance: balans, weegschaal. BerBN van de maker van weeg-schalen of voor de stadsweger. 1296 Adans Balanche, PdC (BOUGARD). Ook voor de geldwisselaar, naar de muntschaal (evtl. in het uithangbord). 1332 Piron des Balances, céarier= Piron des Balanches cangeur, Luik (BODY 28).
|
FD |
Balance |
Balancier. Fr. balance, balancier, soit surnom métonymique ou métaphorique, soit nom d’enseigne.
|
JG |
Balancier |
BerN voor de maker van weegschalen of voor de stadsweger. Vgl. Balance.
|
FD |
Balancier |
Profess. 1. Fabric. de balances. — 2. Danseur de corde. N° 131.
|
EV |
Balanck |
Baland, -an(t), zie Ballant.
|
FD |
Balange |
1. V. Balance (Prononc. dialect). — 2. Proven. Palange (Dép. Borlon).
|
EV |
Balanger |
Probabl. var. d’anc. fr. bolengier, ft. boulanger; cf. Ballegeer.
|
JG |
Balanger |
Var. van Boulanger of Bélanger.
|
FD |
Balar(d) |
zieBallard.
|
FD |
Balas(se) |
-aes, Balate, zie Ballatre.
|
FD |
Balas(se) |
Balate, cf. Balace.
|
JG |
Bal–asse |
-at(te). 1. V. Balatre.2. V. BALD.
|
EV |
Balatre |
1. Proven. Balatre (Loc.) Synon. : BAL(L)- -ace, -asse, -at(te) (Prononc. dialect).
|
EV |
Balaud |
Bal(l)eau, -au(x), Balhaut: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN bal-wald (DNF). 1210 Ressent Balaus, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Balaux |
V. BALD.
|
EV |
Balavoine |
zie Bellavoine.
|
FD |
Balbaert |
Patr. Germ. VN bald-berht ‘stoutmoedig-schitterend’: Baldebertus (MORLETI). 761 Baldibrecht (V.MOL. 47). 1450 FN Balbrecht, Dordrecht (LIND. 157).
|
FD |
Balberghe, van |
zie van Baelenberghe.
|
FD |
Balbeur |
1. Profess. rurale. ,,Préparateur du beurre ». — 2. Car. phys.Bat-l’Boûre, ,,H. bedonnant ». — 3-Car. mor. ,,Balourd ».-
|
EV |
Balbeur |
Balbour(g), -rgh: W. bat-le-beurre. BerN van de boterkarner. In LX overdrachtelijk voor een zwaarlijvige.
|
FD |
Balbeur |
Balbour. Surnom ironique d’obèse, de joufflu: littér. bat-le-beurre (propr. ‘pilon de la baratte’), w. (La Gleize) on bat-l’ boûre ‘un homme obèse’, w. (ard.) on (gros) bat-l’bure ‘un lourdaud’ ; à ajouter au FEW 1, 295a (DW 17, 62 ; Baldinger, Etym. 4643). – Balbourg, par réinterprétation sur fr. bourg.
|
JG |
Balcaen |
Balcan(s), Balka(e)n, Baelcaen, Bolcaen, Bul(c)kaen, Bulckaan, Bulkaen: Volgens het oudste vb. zou het een PlN kunnen zijn: 1245 Danieli de Balkan, Har. (DEBR. 1980). Allé andere vbb. zijn zonder vz. De naam kan (vanwege -a(e)n en niet –âne) bezwaarlijk teruggaan op het vrouwelijke Ofr. balcane: merrie. Maar W. BEELE (Nk. 1998, 145-147) stelt de hypothèse van een – tôt dusver niet geattesteerd – Ofr. ml. balcan: hengst. 1275 Danin Bolcan; 1284 Michel Bolcan; 1285 Jak. Bolcaen, Ip. (ARY); 1280 Egidius Balkaen, Eine (CLAEYS 34); 1334 ser lacobs Balcaens land, Ip. (BEELE 1959); 146 e. Jan Balkaens kindre, Ooike (GPO16); 1503 Mathias Belkan de Novocastro (MULIÏÏ).
|
FD |
Balcaen |
Proven. Balcans.
|
EV |
Balcan |
Bulcaen, Bulckaen, -aan. Probabl. nom d’origine, cf. 1245 «Danieli de Balkan» Harelbeke (non point les Balkans, dénomination qui ne date que du début du 19e s.); ou bien anc. fr. balcane ‘jument’, cf. 1275 «Daniel Bolcan», 1289 «Waut. Bolcaen, carpentiers» DettesYpres, etc. (Debrab 95).
|
JG |
Balck |
V. BALD.
|
EV |
Balck(e) |
zie Balk.
|
FD |
Balckmans |
Afl. van Van den Balck.
|
FD |
Balco(e)n |
Patr. Rom. verbogen vorm van de Germ. VN Balko. 1233 Herm. Balko, Pruisen (BRECH.). Of var. van Balcaen?
|
FD |
Balcon |
Balcoen. Peut-être fr. balcon, mais alors de motivation obscure; à rapprocher plutôt de Balcaen (ci-dessus)?
|
JG |
BALD |
,,Audacieux ». Racine german. ayant servi à former des N. de baptême. Prototype : Bald-ewyn, -win, Baudouin, Boudewyn. Comme dans toutes les racines finissent par d, la consonne finale est souvent tombée ou s’est muée en c(k), (t)z. N° 126. L’élément BALD s’est écrit aussi BAUD, BOLD (Comp. le qualificatif anglais bold), BOUD et BELD. N° 125. A. Formes Bald, Baud, Bold, Boud, Beld. I. ‘N. simples. 1. Baelde, Baltus, Bau, Baut, Baude, Boutte, Bautmans. 2. Bauts, Bouts(en), Balty (Génitif latin). 3. Beeld-, Boud-, Bout-, Spelt- -en(s). Beaud-, Bout(t)- -on. II. N. simples avec suffixes. B.-ett, B.-ott : B(e)aud-, Bout(t)- -et, -ot, Peltot. B.-ik et B.-ekin : Bout(t)- -ique,, -equin. Beltjens. B.-ino et B.-inetto : B(e)aud-, Beud- -in, -ino, -inet. Boudin, Peltin; Bland-, Plant- -in (Intervers.). B.-esson : B(e)aud(es)son. B.-illo : Baut(h)il. (‘s)B.-ing : Spalding, Beltinc(k)x, Speltinc(k)x, Spletincx (Intervers.). III. N. composés. B.-and : Boutant. B.-hard : B(e)aud-, Boud- -art. B.-hari : Beaud-, B(e)auth- -ier, -y. Boud-, Bout(t)- -ier, Bold-, Bout- -erd. B.-hram : Belt- -ram, -ran. B.-rad : B(e)aud-, Boude- -rez. B.-ric : B(e)aud-, Boud- -rie, -ry, Boutry. B.-wald : Balt- -eau, -ia, Boultiaux, Plat- -eau, -eeuw, -eel, (Intervers.), B(e)audelet (Pour: Baudeld}. B.-wald ou E.-wulj : B(e)aud-, Boud- -out, -oux. B.-win : B(e)aud- -(h)uin, -ouin, -oin(t), -uwyn; Baede-, Balde-, Boude-, Boude- -wyn(s).
B. Formes Bal, Bau(g), Bol, Bou, Bel. I. N. simples. 1. Bal(l), Balle, Baele, Bel(le), Beele, Bol(le); Baele-, Paele-, Pal (le), Bell-, (S)pelle-, Peel- -mans. 2. Baels, Be(y)ls, Pels, Bols, Boels, Poels, Buis, Balsen. 3. Bael-, Bail-, Pal-, Bel(l)-, Boll-, Boel-, Beul-, Bu(y)el-, Buel-, Bauw- -en(s), Paill-, Baill(i)-, Bal(l)-, Bel(l)- -o(e), -on, -oo. II. N. simples avec suffixes. B.- -ait, -ett, -ht, -ott : Bal(l)-, Pal-, Paill-, Pell-, Bol(l)-, Pol(l)-, Boul-, Bouill-, Poul(l)- -at(te), -et(te), -ite, -ot(te), Balliet. B.- -az, -ez : Bal(l)- -asse, -ace, -esse, Bell-, Pell- -asse, -ast. B.- -ak, -ekin, -ok : Bolack, Spel-, Boll-, Bouw- -(e)kens, Balogh, Pailloucq. B.-ino ; Ba(i)ll-, Bel(l)- -i(e)n, -yn, Balain, Bollyn, Pol- -ain, -enus. B.- -ing, -ling : Bail-, Bell-, Boll-, Bull- -ing(s), -inckx, Bauwelinckx. III. N. composés. B.-and : Balland. B.-badu : Bolbatte. B.-bald : Beublet (intervers. : Eaud-beld). B.-frid, -fray, -frey : Bavré, Balfroid, Baufray, Bellefroid. B.-hard : Beel-, Boll-, Boel-, Poel-, Bouill- -a(e)rt(s), -ert(s), -aers. B.-hari : Bal-, Bel-, Bol(l)-, Bouill-, Bouh- -y, -ie, -iez, Spel- -eers, -iers, Spailier. B.-land : Bal- -land, -lanck, Pal- -ante, -ente, Spaelant. B.-maru : Balmarin, Bolmer, Palmaerts. B.-magin : Bal-, Bol- -main. B.-rad : Bauweraerts. B.-ric : Baury. B.-sad : Belsack. B.-wald (-otto) : Balvoillot, Ball(e)aux, Paill(e)au(x), Bauwel. B.-win : Bauw-, Balle- -win, -wyns, Bauvain, Bawin. C. Formes Baie, Bêle, Bolc, Bauc, Bouc. I. N. simples. 1. Balck, Baucq, Bauche, Bouche; Blanc(he), Blanck(e) (Intervers.). 2. Bouchon, Belgeonne, Palgen. II. N. simples avec suffixes. B.- -atto, -etto, -ïtto, -otto : Boucqu-, Bouch- -at, -et; Blanqu-, Blanch- et, -od (Intervers.). B.-ekin : Bouquin. B.-esson : Boucsin. III. N. Composés. B.-arin : Blancgarin. B.-hard: Bouc(k)-, Boug-, Bouch- -ard, -a(e)rt, Blanck-, Blanch-, Blan(c)qu-, Plancqu- -a(e)rt (Intervers.). 26 B.-hari : Bouch-, Bouch- -(i)er, -ez, Ballegeer, Baucher. B.-ric : Bouche- -rit, -ry. B.-wald : Boucaut, Boucqu- -ey, -eau, Bauchau. D. Formes Balz, Bauz, Bolz, Bouz, Belz. I. N. simples. Balz, Belz, Boltz, latinisé Bolsius, Baus(ch), Bautz, Bouz, Belz, Balsen, Balson. II. N. simples avec suffixes. B.- -atto, -etto : Bals-, Balz- -a(t), -et, -ez, Boussa. B.-ino : Balzin. B.- -ak, -ik : Bals-, Balz-, Bous-, Bels- -acq, -ack, -ic. B.-esson : Boussin, Bousson. III. N. composés. B.-hard : Bousard. B.-maru : Bousse- -maere, -mart. B.-ric : Boussery. B.-wald : Bals(e)aux, Boustiaux.
|
EV |
Bald(e) |
zie Baelde.
|
FD |
Baldassar(r)e |
-ar(r)i, zie Balthasart.
|
FD |
Baldauf |
Reïnterpretatie als bald auf: spoedig op (vgl. Frtihauf), van oorspr. Germ. VN Baldolf.
|
FD |
Baldenweck |
D. FN Balde(n)weg. Mhd. bald: vlug + Mhd. enwëc, D. hinweg: weg. BN voor een rusteloze, die altijd weg is (GOTTSCHALD). 1300 Cunr. dictus Baldenweg, Entringen (BRECH.).
|
FD |
Balder |
Bolder(s), Balter: Patr. Germ. VN bald-hari; zie Bouters(e).
|
FD |
Baldewijns |
Baldewyns. Var. de Boudewijns, fr. Baudouin, du germ. bald-win.
|
JG |
Baldewijns |
zie Boudewijns.
|
FD |
Baldin |
1458 «Johan Baldin de Hosden», 1499 «Fastreit Badin de Hosdain» Latinne; var. de Badin, cf. Bad-.
|
JG |
Baldin |
Baldon: Patr. Vleivorm van Germ. bald-naam. Baldon kan ook de Rom. verbogen vorm zijn van Baldo.
|
FD |
Baldovin(o) |
Patr. It. vorm van de Germ. VN Baldwin, Boudewijn.
|
FD |
Baldry |
zie Boudry.
|
FD |
Balduc(k) |
Balduyck: Balduque was de Sp. naam van ‘s-Hertogenbosch (NB), Fr. Bois-le-Duc (Ek. 1971, 53). 1387 Hanin Bosleduch, Bergen (CSWII).
|
FD |
Balduck |
Balduyck. Nom d’origine: Balduque, nom espagnol de Bois-le-Duc, ‘s-Hertogenbosch (P.-B.) [FD].
|
JG |
Balduin |
zie Boudewijns.
|
FD |
Baldus |
Patr. 1. Korte vorm van HN Sebaldus, de Germ. VN Ze(ge)boud. – 2. Var. van Baltus (BRECH.).
|
FD |
Balduwyns |
Baldwin, zie Boudewijns.
|
FD |
Baleau |
zie Balaud.
|
FD |
Balegeer |
zie Ballegeer.
|
FD |
Baleine |
cf. Balaine.
|
JG |
Baleine |
zie Balaine.
|
FD |
Baleinier |
Profess. ,,Pêcheur de baleines ». (Profess. courante aux Pays-Bas au XVIIème siècle). Variantes : Ballaine, Baligniez. Nos 130 ,13l, 200.
|
EV |
Balemans |
zie Baelemans.
|
FD |
Balembois |
-boy, Balenbois: Volgens DNF balle en bois: houten bal. BN voor een balspeler. M.i. onwsch. M.i. veeleer var. van Valembois.
|
FD |
BALEN- |
-court, -dong, -ghien. Proven. ,,Ferme-, Donjon-, Domaine–du sieur Baldo ou Baud ». V. Boudenghien.
|
EV |
Balen(s) |
zie Baele(n).
|
FD |
Balen, van |
van Baelen: PlN Balen (A), Baelen (LU). 1379 Janne van Balen, Tn. (C.BAERT); 1414 Jan van Balen, Aw. (ANP).
|
FD |
Balencour(t) |
de Balincourt: PlN Ballancourt (Seine-et-Oise). 1716 M. A. de Baillencourt, Nij vel-Bg. (PARM.).
|
FD |
Balenghien |
13e s. «Pieres de Balenghien» Doc-Lens, 1268 «Colart de Baulenghien» Silly; nom d’origine: forme francisée soit du NL Balinghem (PdC) soit de Bollignies (à Brugelette) ou de Balinghue (à Hoves) [BR].
|
JG |
Balenghien |
Ballenghien, -ghein: PlN. Bolignies in Brugelette bij Aat (H): 1119 Baulengien (TW), 1183 Ballengien (VAN DURME179): 1282 Gilles de Ballenghien; ook Balingem in Hove (H): 1466 fief de Balenghien (Tabl. du Hainaut 1,193). 136 e. Pieres de Balenghien, Lens (JG).
|
FD |
Balentin |
zie Ballantyne.
|
FD |
Baleriaux |
zie Ballereau.
|
FD |
Bales(se) |
Balès, zie Ballester.
|
FD |
Balesse |
Bales. Nom de métier: anc. fr. balestre ‘arbalètre, -étrier’ avec réduction consonantique. Dérivé en -in ‘. Balestin, Ballestrin.
|
JG |
Balesse |
V. Balasse.
|
EV |
BALEST- |
-in, -rie. V. Baliste.-
|
EV |
Balest(r)ie |
Balistrie, Balestri(ere): BerN. Ofr. (ar)balestrier, Fr. arbalétrier: kruisboogschutter.
|
FD |
Balestie |
Balestrie, Balistrie. Nom de profession: avec aphérèse, w. nam. aurbastri, fr. arbalétrier FEW 25, 129b, cf. aussi w. nam. aubalèstrî ‘martinet (esp. d’hirondelle)’ ALW 8, 149b.
|
JG |
Balestin |
zie Ballester.
|
FD |
Balet |
cf. Bal-.
|
JG |
Balet(te) |
zie Ballet.
|
FD |
Baleu(x) |
zie Balleux.
|
FD |
Baleux |
Balleux. 1266 «Lambert de Balleur» DettesYpres, 1600 «Balleux», 1649 «Jacques Baleu» Cerfontaine; nom d’origine: ainsi Les Balleux, à Dourbes (Nr), Balleux (Oise), etc.
|
JG |
Balez |
zie Ballet.
|
FD |
Balfhoudt |
Balfroid, Balfoort, zie Belfroid.
|
FD |
Balfroid |
w. nam. Balfrwèd. Nom issu de l’anthrop. germ. bald-frid (Först. 237).
|
JG |
Balhan |
1. Proven. Bohan (N° 83).-Ou bien : ,,Han (pré) du sieur Baude ». — 2. V. Balant.
|
EV |
Balhan(t) |
cf. Balan, Baland, etc.
|
JG |
Balhan(t) |
zie Ballant.
|
FD |
Balhaut |
Var. de Balau, -eau?
|
JG |
Balhaut |
zie Balaud.
|
FD |
Balieu |
-ieus, Ballieu, -ieux, cf. Bailleux, Bailly.
|
JG |
Balieu(s) |
V. BAILL- -eul, -eux.
|
EV |
Balieu(x) |
-ieus, zie Bailli.
|
FD |
Baligand |
-an(t), Balligand, Bellegante, Barigand, -an(t): Patr. Literatuurnaam (FLUTRE), naam van een heiden in de Chansons de geste. In het W. ook BN geworden: deugniet, nietsnut (DNF). 1398 Matheus Balisant, Ip. (BEELE); 1537 Nicolas Balligant, Stavelot (ASM II); 1638 Petrus Baligant, Bergen (MTJLV).
|
FD |
Baligant |
Balligand; avec évolution 1> r: Barigan, Barigand. 1314 «Damine ki a Bal-ligant» DocLens, 1464 «Johan Balligan», 1550 «Nicolas Baligan» CoutStavelot, 1616 «Philippes Baligan» PrincipChimay; nom épique: roi sarrasin dans la Chanson de Roland, d’où w. liég. baligand ‘vagabond, batteur de pavé’ DL 58b et pic. baligant ‘lourdaud’Hécart 48 [MH].
|
JG |
Balin |
Ballin. 1280-81 «Alars Balins» Reg-Tournai, 1300 «Simon Balin» OnomCalais, 1616 «Piere Balin [français]» PrincipChimay, 1712 «Joannes Balin», 1764 «Balthozar Bal-lin» La Gleize; sans doute du thème Bal-; à moins qu’il ne s’agisse d’un nom d’origine, cf. 1272 «Sibilie Lusce de Balin» PolyptVillers. Cf. aussi Baulin.
|
JG |
Balin |
Zie Ballin.
|
FD |
Balinghem, van |
zie van Baelinghem.
|
FD |
Balint |
Hong. FN Bâlint < HN Valentinus (DS).
|
FD |
Balis |
-isz, Ballis: Wellicht W. gereduceerde vorm van Balister (vgl. W. minis: ministre).
|
FD |
Balisaux |
Var. van Balsaux?
|
FD |
Balise |
Baliseur. Profess. ,,Surveillant des balises d’un chemin de halage ». Variantes : Balis, Balis(e)aux.
|
EV |
Balistaire |
De la même famille que Balesse, -estin?
|
JG |
Baliste |
„Arbalète ». 1. Profess. Ba-lestin, Balister, Ballester, Balis-taire, ,,Artisan qui fait des ba-listes ». — 2. Profess. ou fonction. Balestrie. ,,Arbalétrier ».- N03 143, 201.
|
EV |
Balister |
-aire, -een, zie Ballester.
|
FD |
Balistrie |
cf. Balest(r)ie.
|
JG |
Balistrie |
zie Balest(r)ie.
|
FD |
Baljet |
Baljé, zie Baillet.
|
FD |
Baljeu |
Baljuw, zie Bailli.
|
FD |
Balk |
Balke(n), Balck(e), Balks: BN naar de gestalte (SCHROEDER 107) of BerBN voor een timmerman (HAGSTR. 262). 1215 S. Gisellines Balkes = 1216 S. Giselini Balca, WV (LEYS1951, 113); 1398 Denys Balke; 1398 wedewe Jans Balx, Meulebeke (DEBR. 1970).
|
FD |
Balk, van den |
zie van den Balck.
|
FD |
Balka(e)n |
zie Balcaen.
|
FD |
Ball(i)eux |
Balliu. V. Bailleul.
|
EV |
Balla(e)r(t), van |
zie van Berlaer.
|
FD |
Balla(t)e |
1. V. Balatre. — 2. V. BALD (Bal).
|
EV |
Ballace |
zie Ballatre.
|
FD |
Balland |
1. V. Balant. 2. V. BALD (Bal).
|
EV |
Ballant |
-an(d), Balan(d), -ant, -anck, Bêlant, -and, -ang, -aen, Balhan(t): 1. Balan(t) is een VN uit de ridderliteratuur (LANGLOIS). 1294 Bollan le Rous, Kales (GYSS. 1963); 1366 Bêle Balant = 1368 Bêle Balans; 1398 Jan Balaen, Meulebeke (DEBR. 1970); 1693 Laureyns Belaen, Ardooie (DEWULF 1977); 1718 Maerten Ballanck, Gullegem (PARM. II). Zie odkMidd. 1984,241-8. – 2. PlN Balland in Ing., Meulebeke en Rumbeke (DE I). 1398 Bette de le Ballande, Ing.; 1398 Daneel van den Ballande, Izg. (DEBR. 1970); 1321 li tiere Balant,…Lise Balant; 1348 Moenin Ballant, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Ballantyne |
Ballintijn, -yn, Balentin: Schotse FN Ballantine < PlN Bellenden. 1484-1500 Robert Bellentyne, abbot of Hollyrood (DORWARD).
|
FD |
Ballard |
-art, -a(t), Balar(d): Patr. Afl. van Germ. VN Ballo, een korte bald-naam (vgl. Ballin). 1286 Henricum Ballaert, Lier (V.LOON 75); 1296 bi Ballards, 1421 Karstijn Ballarts, Her. (DERCON).
|
FD |
Ballarin |
BN voor een danser. Vgl. Ballery.
|
FD |
Ballatre |
Balat(e), Ballat, Balasse, Bal(l)ace, Balas(s), Ballas, Balaes: PlN Balâtre (N), W. balausse (HERB.). 1289 Robiert jadit de Balastre, N (CDN); 1620 Jacobus Balastre, Namen (MUL V). De naam Balaes komt evenwel al in de 136 e. in WV voor: 1290 domo Pétri Balaes, Bg. (WYFFELS 281).
|
FD |
Ballau(x) |
zie Balaud.
|
FD |
Ballaux |
V. BALD (Bal).
|
EV |
Balle |
(NF de l’Entre-Sambre-et-Meuse, région de Cerfontaine et Silenrieux). 1423 «Jehane dou Balle» Ladeuze, 1600 «Balle», 1633 «Simon Balle» Cerfontaine, 1622 «Martin de la Balle» BourgNamur, 1692 «Jenne Balle dict Joniaux » Cerfontaine ; surnom : fr. balle, cf. aussi Delbal, mais cf. aussi le thème Bal-, Bal.
|
JG |
Balle |
1. N. de joueur à la balle. — 2. V. BALD (Bal).
|
EV |
Balle |
Zie Ballen.
|
FD |
Balle |
zie Ballet.
|
FD |
Balle(n) |
-ens, Bolle(n)(s), Bole, Bal(s), Baels: 1. Patr. Uit Baldo of korte vorm van Boudewijn of een andere bald-naam, met ass. là/Il (MEERTENS 1947). 1263 Balduinus dictus Ballo, Oud-Heverlee (VB); 1319 Balduin dictus Balle, Lier; 1263 Rembout dictus Bollen, Lv. (LIND.); 1289 Joh. Baels = 1298 Joh. Bals, Kales (GYSS. 1963); 1615 Carolus Boykens = 1614 Carolus Bals, Sérielle (MAR. II). Zie ook Ballin. – 2. Metr. Balle kan ook fem. zijn bij Baldwin. 1381 Balle Bomaerts, Hontenisse Z (DEBR. 1969,108).
|
FD |
Balleau |
zie Balaud.
|
FD |
Balleberghe, van |
zie van Baelenberghe.
|
FD |
Balleg(h)eer |
Balegeer, Bellegeer: 1. BerN. Adaptatie van Ofr. bolengier, Fr. boulanger: bakker. 1308 Martin Bec le bollengier; 1395 Clais Balegher, Ktr. (DEBR. 1980). Zie ook Boulang(i)er. – Lit.: F. DEBRABANDERE, MW1962,140-2. – 2. Patr. Theoretisch is ook de Germ. VN bald-ger mogelijk. Vgl. Belger(s).
|
FD |
Ballegeer |
1. V. BALD (Balk). — 2. Proven. Balger(hoeke) (Loc.).-
|
EV |
Ballegeer |
Balleguer. 1186 «Osto Baliger» AbbNinove [BR], 1395 «Clais Balegher» Courtrai; néerlandisation d’anc. fr. bolengier ‘boulanger’; cf. Balanger. – Bibliogr.; Fr. Debrabandere, De FN Ballegeer, dans Naamkunde 38, 1962, 140-2.
|
JG |
Ballegooy, van |
-gooij, -go(o)yen: PlN Balgoij (G).
|
FD |
Ballekens |
Dim. van Balle (zie i.v.) en vgl. Bollekens. 1394 van Betten Ballekins, 1398 Jan Ballequin, Bellegem (DEBR. 1970).
|
FD |
Ballemans |
-mann, Balman, Ballman(n), Boleman: 1. BN voor een balspeler. 1490 Jan Balleman, Lier (FRANS); 1622 Maximilianus Balmans, Mtr. (MUL V). – 2. Afl. van Balle. Patr. – 3. Zie Baelemans.
|
FD |
Ballenberghe, van |
zie van Baelenberghe.
|
FD |
Ballenghien |
V. Boudenghien.
|
EV |
Ballenghien |
zie Balenghien.
|
FD |
Ballereau |
Bal(l)eriaux: Dim. van W. balî: drager van een baal, (vandaar) rondtrekkend koopman. 1303 le ballerial d’Ans, Fexhe-Slins (HERE.).
|
FD |
Balleriaux |
1303 «le ballerial d’Ans» Fexhe-Slins; petit bailli ou dimin. de w. bail ‘petit marchand ambulant’ (propr. porteur d’une balle).
|
JG |
Ballery |
Balory: BN voor een danser. Fr. balerie: dans, ontspanning (GOD.). Vgl. Balarin, Baladin (DE BEAUVILLE VII, 66). 1377 Michiel Ballary = 1379 Michiel Balleri, Bellegem; 1382 Lauwers Balarie, Moen (DEBR. 1970); 156 e. Henry Balorie, Coudun (MORLET).
|
FD |
Balleste(r) |
-strin, Balestin, Balister, -staire, -steen, Bales(se), Balès: Ofr. balest(r)e: kruisboog. BerBN van de boogmaker of kruisboogschutter. Vgl. Balestrie.
|
FD |
Ballester |
V. Baliste.
|
EV |
Ballestrin |
cf. Balesse, Balestin.
|
JG |
Ballet |
-ez, -é, -ey, Balet(te), -ez: T. Gedemouilleerde vorm van Baillet. – 2. Dim. van Bal. 1295 Jehans Balles, Bergen (PIERARD 552); 1565 Michael Balet, Lv. (HENNO).
|
FD |
BALL–ette |
-ewyns, -iet, -ings, -ion, -o(n), -ot, -ou, -y. BALS- -acq, -(e)ux, -en, -on. BALT- -eaux, -ia, -us, -y. V. BALD, (Bal, Balz, Bald).
|
EV |
Balleux |
cf. Baleux.
|
JG |
Ballewyns |
zie Boudewijn(s).
|
FD |
BALL–ez |
-iet. 1. V. Baillet. — 2. V. BALD (Bal).
|
EV |
Ballhorn |
Ndd. PlN Balhorn (NRW, HS): moerassige hoek. 1307 Hinrik Balehorn, Stettin (NN).
|
FD |
Balli |
zie Bailli.
|
FD |
Balliau(w) |
zie Baillaud.
|
FD |
Ballien |
Zie Baillien.
|
FD |
Ballière |
zie Baillière.
|
FD |
Ballieu |
-ieux, cf. Balieu(s).
|
JG |
Ballieu(x) |
Balliu, zie Bailli.
|
FD |
Ballieul |
zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Balligand |
zie Baligand.
|
FD |
Ballin |
cf. Balin.
|
JG |
Ballin |
-yn, Balin: Patr. Vleivorm van Boudewijn of een andere bald-naam. Zie Balle(n). 1397 van Daneel Balline; 1398 Gillis Balin, Hulste; 1438 Ballin de Scheemakere, St.-B.-Vijve (DEBR. 1970).
|
FD |
Ballinckx |
-ing(s): BN Mnl ballinc < banlinc: banneling, die in ballingschap verblijft of in de kerkelijke ban geslagen werd, misdadiger, booswicht. 1209 Waltero Banling, Voormezele (LEYS1957,109); 1233 S. Lamberti Ballinc (DEBR. 1980); 1321 Willaumes li Balinck (DEBR. 1971).
|
FD |
Ballinger |
1. D. FN Baldinger, uit Baldingen (BEI). Of D. Balinger, uitBalingen (BW) of Bahlingen (BW). – 2. E. FN Ballinger < Beringer (COTTLE).
|
FD |
Ballinghem, van |
zie van Baelinghem.
|
FD |
Ballintijn |
zie Ballantyne.
|
FD |
Ballion |
zie Bâillon.
|
FD |
Ballis |
zie Balis.
|
FD |
Balliu |
Var. néerl. de Bailly, Bailleux.
|
JG |
Balliu |
zie Bailli.
|
FD |
Ballman(n) |
zie Ballemans.
|
FD |
Ballmer |
Patr. Germ. VN bald-mêr ‘moedig-beroemd’: Baldemarus (MORLET I).
|
FD |
Ballo(e)y |
-ois: 1. Patr. Vleivorm van de Germ. VN Boudewijn. 1340 Balduini dicti Balloye; 1364 Balduwino filio Rulandi = 1380 Balloye Roelants; 1383 Balloey van Wolmersem = 1397 Balloye v. W., Tn. (ROEL. 1951,12); 1289 Amelricus Balloy (VAN LOEY1937,305). – 2. Maar de EN komt hoofdzakelijk in WV voor en er zijn geen oude Wvl. vbb. van bekend. De vroegste vermelding is: 1705 Jooris Balloy, Lo. In de Westhoek komen in de i8e e. de volgende var. voor: Balloye, Balloo, Balloi, Bollois, -oys (med. fG. Desmet, Rs.). Ik vermoed daarom een hypercorrecte adaptatie (bal is ni. Wvl. bol) van de Fr. EN Bouloy(e), die in 1820 fréquent voorkomt in PdC (BERGER). PlN Boulaie, var. Bouloie: berkenbos.
|
FD |
Balloir |
Nom d’origine: topon. fréquent, ainsibalwér, à Liège; du néerl. bolwerk, fr. boulevard.
|
JG |
Balloir |
Verspreide PlN, b.v. in Luik: Balveér (Fr. boulevard) < Ndl. bolwerk.
|
FD |
Ballois |
Balloy, -oye (NF de la région de Tournai et Comines), cf. Bal-.
|
JG |
Ballot |
Balot(aud): 1. Patr. Vleivorm van Germ. VN Baldo/Ballo of Boudewijn. Zie Ballon 1. – 2. Evtl. Fr. ballot: baal, bundel. BerBN. Vgl. Ballon 2.
|
FD |
Ballu |
Bally, zie Bailli.
|
FD |
Bally |
Baly. 1498 «veuve Jaspar Le Bally» BourgNamur, 1561 «Henry Bally» CoutStavelot; nom de profession: fr. bailli (cf. 1758 «Cabareau lieutenant grand bally») plutôt que w. bali ‘petit marchand ambulant’. Cf. le dimin. Balleriaux.
|
JG |
Ballyn |
zie Ballin.
|
FD |
Balma(e)kers |
BerN van de vervaardiger van ballen. 1291 Lippin de Ballemakere, Oud. (CG); 1518 Nicholaus Balmakere; 1631 Adrianus Balmakers, Zevenbergen NB (MULIII, V). Balman, zie Ballemans.
|
FD |
Balog(h) |
Metr. Germ. VN badu-laug ‘strijd-?’. 1164 Badeloga, Cent (GN); 1339 Loys Everdey ende Badeloech ziin wiif, Hulst Z (DEBR. 1969).
|
FD |
Balon |
Balot, Baloye, cf. Bal-.
|
JG |
Balon |
zie Ballon.
|
FD |
Balory |
zie Ballery.
|
FD |
Balossier |
Blossier: PlN Mfr. balossier: sleedoorn, sleepruim; afl. van Ofr. beloce, volkslat. ballucia: wilde pruim, sleepruim. Vgl. Sleeuwagen. 1384 Jean Balossier, Laon (MORLET).
|
FD |
Balot(aud) |
zie Ballot.
|
FD |
Balourdet |
-os: BN. Dim. van Fr. FN Ballourd, Mfr. beslourd: lomperd (DNF).
|
FD |
Bals |
cf. Bal-, Bal.
|
JG |
Bals |
zie Balle(n).
|
FD |
Bals- |
Thème d’hypoc. germ., cf. 966 «Balduinus dictus Baldzo» Gand; cf. aussi Bal-. ii Dérivés: Balsa, Baisât, Balza, Balzat. 14e s. «enfans Balsas» CensHuy, 1444 «Jehan Baisai», 1486-87 «Balza de Jache» Terre-Jauche, 1561 «Jan Balsa» BourgNamur. –Balsau, Balsaux, Balseau, Balseaux, Balzau.
|
JG |
Bals, de |
Wsch. var. van De Bels (vgl. Brugs malk: melk), veeleer dan gen. van De Bal.
|
FD |
Balsacq |
-a(t), -aque, Balza(t), -ac(q), Belsack, -ac(q): PlN Balsac (Aveyron) of Balzac (Charente). Balsac is een gehucht in Coulonieix (Dordogne) (DNF). De familie Balsa stamt uit Z.-Frankrijk. De voorouders van Honoré de Balzac (1799-1850) heetten Baissa. Een familie Balza van Toulouse werd in 1822 geadeld. Franciscus Balsa was in 1725 in Aw. brouwer (VS I973,*6o). Een autochtone FN Balsa(t), Balza(t) gaat wellicht terug op een afl. van de Germ. VN Baldzo (< Baldwin): 146 e. enfans Balsas, Hoei; 1444 Jehan Baisai; 1486 Balza de Jache, Geten (J.G.).
|
FD |
Balsacq |
-aque. Pour Jodogne, surnom phrastique /qui bat les sacs/ [JMP]. – Sinon dérivé du précédent avec le suffixe rare -ak.
|
JG |
Balsaert |
Balzaer: 1. Hypercorrect voor Balsa, Balza; zie Balsacq. – 2. Var. van Balthasart.
|
FD |
Balsau(x) |
-eau(x), Balzau: Patr. Afl. van Germ. VN Balzo? Of hypercorrect voor Balsa?
|
FD |
Balsing |
-ink: Patr. Afl. van Germ. VN Balzo, d.i. bald-so, afl. van een bald-naam.
|
FD |
Balster |
Patr. Friese vorm van Balthasar.
|
FD |
Balt- |
Var. de Bald-, hypocor. germ. Dérivés: Balteau, Baltia (forme nam.). –Balter
|
JG |
Balt(h)asar(t) |
-zar(d), -zart, -zaar, Baldassar(r)e, -ar(r)i, Baltzar: Patr. Bijbelse VN Balthasar, naam van een van de drie koningen. Zie ook Baltens. 1397 Baltazar, Bergen (CCHt); 1476 Janin van Roubays f. Baltasaerts, Ktr. (RAK, PB f°i8v°); 1480 Baltazar du Bus, Wervik (Wez.); ±1570 Reynier Baltasars, Roermond (CDT 38).
|
FD |
Balt(h)y |
Balti: Patr. Gen. van Baltus.
|
FD |
Baltasar(t) |
-zar(d), -zart, zie Balthasart.
|
FD |
Baltazar |
-ard, -art, Balthasar, -art, Baltha-zar, -art. 1540 «Baltazart Lestocque» Blaton, 1561 «Balthazart Bruneau» Bernissart, «Balthazar de Blicquy» Péruwelz; prénom d’un des rois mages, dont les noms n’apparaissent qu’au 8e s., et qui ne se rangeaient pas parmi les saints, ce qui peut expliquer leur entrée relativement tardive dans l’anthroponymie (cf. M. Arnould, NP en Hainaul, 47). « Hypocor. latinisé: Balthus, Baltus. 1522 «Wérard Baltus», 1544 «Balthus del Robert-ville» DénStavelotMy, 1602-3 «héritage Jean Baltus» TerriersNamur; au génitif: Balthy, Balty. Dérivés en -et: 1652 «Balthoset» Tavier, 1740 «Joanne Baltozet de Borgoumont» La Gleize, 1766 «Jean François Balthozet» Arbrefontaine.
|
JG |
Balteau(x) |
zie Bulteel.
|
FD |
Balten(s) |
Baltes, Baltus(sen), Beltus, Baltissen, Balts, Baltz: Patr. Vleivorm/korte vorm van de bijbelse VN Balthasar. 1367 Baltin van Grijsperre, Heule (DEBR. 1970); 1570 Balten de Nayer = Baltazar de Naijer, Edegem (ROEL 1951,12); 1569 Hans Balten, Lo-Aw. (AP); 1580 Geraerdt Baltis, Bilzen (SCHOE.); ±1570 Jaspar Baltuszone, Grave (CDT 38).
|
FD |
Balter |
zie Balder.
|
FD |
Balthasar |
Balthazar, cf. Baltazar.
|
JG |
Balthau |
zie Bulteel.
|
FD |
Balthazar |
N. de bapt. d’origine babylonienne rendu populaire par la légende qui a donné ce nom à l’un des Rois Mages. Variantes : BAL-THA- -sart, -zard et, peut-être Balza(t). N° 105.
|
EV |
Balthus |
Baltus, cf. Baltazar.
|
JG |
Balthy |
Balty, cf. Baltazar.
|
JG |
Baltia(uw) |
zie Bulteel.
|
FD |
Baltissen |
Balts, Baltus(sen), Baltz, zie Baltens.
|
FD |
Baltzar |
zie Balthasart.
|
FD |
Balu(s) |
1. Gedemouilleerde var. van Baill(i)u. -2. °1775 Gommarus Petrus Balus (zoon van) « 1742 Petrus Balus (zoon van) Waltherus Balens, Aw. (VS 2000,350). Zie de Baele.
|
FD |
Balvé |
Balve, Baluwé, Baluwe: Var. van Bal(l)ivet, Baillivet, Bailluet, dim. van bailli(f): baljuw.
|
FD |
Baly |
cf. Bally.
|
JG |
Baly(u) |
zie Bailli.
|
FD |
Balyu |
cf. Bailly.
|
JG |
Balz- |
cf. Bals-.
|
JG |
Balza(t) |
1. V. BALD (Balz). — 2. V. Balthazar.
|
EV |
Balzac(q) |
-a(t), zie Balsacq.
|
FD |
Balzaer |
zie Balsaert.
|
FD |
Balzau |
zie Balsau(x).
|
FD |
Balzer |
Balcer(s): Patr. D. vorm van de bijbelse VN Balthasar.
|
FD |
Bambeke, van |
van Bambecke, van Banbeke,-beck: PlN Bambeke / Bambecque (FV). 1160 Robertus de Bambeke, Broekburg; 1243 Lodewiic van Bambeke (DFI).
|
FD |
Bamberg |
Nom d’origine: Bamberg, ville de Franconie (All.).
|
JG |
Bamberg(en) |
Bamberger: PlN Bamberg (BEI). Of Bambergen in Ùberlingen (BW).
|
FD |
Bambois |
Nom d’origine: topon. fréquent (= bois banal), e.a. Bambois (Nr).
|
JG |
Bambost, van |
Bambust, Bamborst: PlN Banbos: bos binnen het rechtsgebied van de heer. Bambos in Lede (OV). 1396 Boyden van Bambossche, Lede (DE B. 35); 1451 Bouden vanden Bambossche inden Bambosch, Lede (TL13).
|
FD |
Bambust |
Proven. Bambusch. (Dép. Recht). Variante: Bam(p)s.
|
EV |
Bamelis |
-lys, Bamélis: Wellicht uit Fr. FN Bamelles, naast Balmel(le), Baumel, Bameau, dim. van Lat. balma: grot, heuveltje. 1640 Bameeles, Langemark(PDB).
|
FD |
Bammens |
Bammans = Bamptmans. Afl. van Van den Bampt/Bempt. 1446 Jan Bammans = 1505 Jan Bampmans, Zolder (VANB.).
|
FD |
Bammens |
Sans doute pour Bammans = Bamptmans, dérivé en -man de Van den Bampt, Van den Bempt [FD].
|
JG |
Bammez |
-ey, zie Beaumet.
|
FD |
Bamps |
Bam(pt)s, Baps: 1. Bamps, gen. van Mnl. bampt, be(e)mt: beemd, natte wei. 1415 Arnt Bamps = 1452 Art Bampts, Ht. (A.GHIJSEN). Zie ook MOLEMANS 407. – 2. Duister blijft de naam Bam die al in de 136 e. in WV voorkomt: 1261 Lamberto Bam (DEBR. 1980); 1299 Jacobi Bams, Uitkerke (VERKEST). Wellicht een bakernaam. -3. Eveneens onduidelijk en wellicht ook bakernaam: 146 e. Crestine Baps, Kales (DUPAS 43).
|
FD |
Bamps |
Bampts, Barns. Généralement génitif de moy. néerl. bampt, beemt ‘prairie, pré humide’ [FD].
|
JG |
Banbeke, van |
zie van Bambeke.
|
FD |
Bance |
Banse, Banze: 1. Patr. Germ. VN Banzo, so-afl. van Band-naam. – 2. Zie Bansart.
|
FD |
Banck |
Ban(c)ken, Ba(a)nk: 1. BN of BerBN volgens een van de betekenissen van bank: zitbank, rechtbank, schepenbank, pijnbank, vleesbank, toonbank, geldbank. – 2. Korte vorm voor Van der Banck. 1303 van Piètre Banke, Bg. (VERKEST).
|
FD |
Banck, van der |
Verbanck, Verbandt: PlN ter Bank, o.m. in Heverlee (VB), Moen, Wg. (WV), Haasdonk, Temse (OV). Verbandt < Verbanckt, vgl. int < inkt. 1311 Pieron dou Banc, Ktr. (DEBR. 19/1); 1382 Symoen van der Banc, Moen; Wouter van der Banc, Wg.; 1398 Jan van der Banct, Wingene (DEBR. 1970).
|
FD |
Banckaert(s) |
Banquart, Bonckaert, Banckers, Ben(c)kert, Benker: 1. Afl. van Mnl. bancken: eten en drinken, kroeglopen. BN. 1392 Mieus Bankert, Hoorn (NHC); 1496 van Leenaerts Banckers wegen, Aarts. (MAR.). – 2. Evtl. Ndl. bankaard: bastaard. BN. 1395 Gerhart vom Welschen-Nilwenburg, der Banckhart = Girard, bâtard de Neuchatel(BRECtL).
|
FD |
Bancu |
Bancut, -us. Probabl. adaptation graphique de bank-hûs ‘banque’ [FD]. Comp. aussi Baccu, Bac(c)us.
|
JG |
Bancus |
Bancu(t): Bank-hûs: huis op de helling. 1482 William Bankhous; 1513 Robert Bancus, York (REANEY).
|
FD |
Bandalin |
zie Bandelin.
|
FD |
Bande |
Nom d’origine: Bande (Lx).
|
JG |
Bande, (de) |
zie de Bant, Debande.
|
FD |
Bandel |
Var. van Baudel, met n-epenthesis. Of dim. van Germ. band-naam, vgl. Bandelin?
|
FD |
Bandelet |
zie Baudet.
|
FD |
Bandelin |
Bandalin: Patr. Vleivorm (dim.) van Germ. band-naam. Vgl. Bandin. 1266 Hainr. et Albertus fratres… Bandelini, Stockach (BRECH.).
|
FD |
Banderlé |
1. Zie Baudet. – 2. Evtl. PlN Banterlez in Baisy-Thy (WB).
|
FD |
Bandin |
Benden: Patr. Vleivorm van Germ. band-naam, zoals Bando, Bandarid (Fm.). ±1200 Bandin, Voormezele (LEYS1957′).
|
FD |
Bandin |
Dérivé de l’hypocor. germ. Bando. -Peut-être génitif lat. : Bandiny (NF liégeois).
|
JG |
Bandini |
-iny, -ino: Patr. It. dim. van Germ. band-naam. Vgl. Bandin.
|
FD |
Bandoux |
Patr. Rom. vorm van Germ. VN Band(w)olf. Pandulfus (MORLETI).
|
FD |
Bandt, de |
zie de Bant.
|
FD |
Banen |
1. Patr. Vleivorm van Lat. HN Urbanus. 1566 Willem Banens, Kontich (SELS). – 2. Zie Baene.
|
FD |
Banet(on) |
Ofr. banet(on): korfje, mandje. BerBN. 136 e. Jacquiers Baneton, Laon (MORLET).
|
FD |
Baneton |
Fr. hanneton ‘petit panier d’osier rond’ FEW 1, 326b, comme surnom de pêcheur?
|
JG |
Baneux |
Banheux, cf. Banneux.
|
JG |
Baneux |
Banneux, Banheux: PlN Banneux in Louveigné en Lierneux (LU). 1369 Massot de Banur, Lierneux (L. REMACLE, Top. de Lierneux, 23).
|
FD |
Bangard |
-er(t): D. var. van Baumgarten: eigenaar van een boomgaard. 1525 Hans Bangart (BRECH.).
|
FD |
Bangels |
Bengel: Mhd. bengel: knuppel. BN voor een harde bonk, knoestige kerel. 1284 Burkhard Bengel, Riedlingen (BRECH.); 1443 Jacop Banghelyn, Aw. (GPM).
|
FD |
Banier |
Bannier, Bani: Ofr. banier: héraut, omroeper, gerechtsdeurwaarder, veldwachter.
|
FD |
Banier |
Nom de profession: anc. fr. banier ‘héraut’, fr. dial. bannier ‘messier, garde-champêtre’.
|
JG |
Bank(en) |
zie Banck.
|
FD |
Banks |
1. Gen. van Bank. – 2. E. FN en PlN Bank: oever, helling. 1297 Watier del Banck, York (REANEY).
|
FD |
Banneel |
zie Bonnel.
|
FD |
Bannenberg |
PlN in Borgentreich en Detmold (NRW).
|
FD |
Bannerman |
D. FN Bannermann: vaandrig, die de banier draagt.
|
FD |
Banneux |
Banheux, Baneux. 1451 «Hubins de Banneux» = «Hubinès de Banneur» = 1463 «Houbinet de Baneux» CoutStavelot; nom d’origine: Banneux, à Louveigné et à Lier-neux (Lg).
|
JG |
Banneux |
zie Baneux.
|
FD |
Bannier |
zie Banier.
|
FD |
Banquart |
zie Banckaert(s).
|
FD |
Banquet |
Surnom: anc. fr. banket ‘petit banc’ FEW 15/1, 58b.
|
JG |
Banquet |
zie Baquet.
|
FD |
Bansart |
-a(rd), Banse, Bance, Banze: Ofr. banse: mand, en afl. op -ard. BerBN/BerN.
|
FD |
Bansart |
Probabl. nom d’origine [non localisé], signifiant ‘essart du ban’.
|
JG |
Banse |
Surnom métonymique ou métaphorique : w. banse ‘grande manne en osier’ FEW 1, 240a; ou bien nom issu de l’anthrop. germ. Banzo < Bandizo (Dauzat 24).
|
JG |
Banse |
zie Bance.
|
FD |
Bant, de |
de Bandt, Debante, (de) Bande: Mnl. bant: band, boei. BerBN van de binder, de knevelaar, die bindt, boeit (vgl. Binder(s), D. in die Bande schlagen: boeien). 1362 domui Katherine Bants, Ktr. (DEBR. 1970); ±1380 Jan den Bant, Elverdinge (DELHAYE).
|
FD |
Bantignie |
Bantegnie(s): PlN Bantigny (Nord).
|
FD |
Bantke |
Dim. van Bant of van Germ. VN Bando. 1162 Erembaldus Bandekin, Sinten FV (LEYS1957′, 108).
|
FD |
Bantuelle |
Var. de Bonduelle?
|
JG |
Bantuelle |
Var. van Bonduwelle.
|
FD |
Bantus |
Peut-être nom d’origine: Banteux, 1169 «Bantues» (Nord), cf. 1280-81 «Henris de Banteus li moulekiniers » RegTournai.
|
JG |
Banze |
Zie Bance.
|
FD |
Bao(o) |
Baôo: W. uitspr. van Bayart (J.G.)?
|
FD |
Baonville |
1300 «Jehans dis de Baonville filh le signor Joffroy leGrongnaix chevalier de Mes» CartOrval; nom d’origine: p.-ê. Baillonville, w. Buyonvèye (Nr).
|
JG |
Baonville |
PlN Baillonville (N). 1300 Jehans dis de Baonville (CAO).
|
FD |
Baôo |
Baoo, Bao. Probabl. forme w. de Bayard, cf. Baar(t).
|
JG |
Bapaume |
1290 «Michieus de Bapaume» DettesYpres; nom d’origine: Bapaume (PdC).
|
JG |
Bapaume |
zie Debapaume(s).
|
FD |
Baplu(e) |
Wsch. var. van Papeleu.
|
FD |
Baps |
Zie Bamps.
|
FD |
Baptist(e) |
Baptista, Babtist(en), Batiste, -is(se), Pat(t)ist, Bautiste, Bat(t)ista, Battisti(ni): Patr. FIN Johannes Baptista: Johannes de Doper. 1563 Jaspar Baptiste = 1569 Gasparus Baptista, Lv. (HENNO).
|
FD |
Baptiste |
Baptist, Batiste, w. Batisse. Forme savante du nom de baptême (Jean-)Baptiste.
|
JG |
Baque |
zie Bak.
|
FD |
Baquelaine |
Proven. N. d’un ruisseau. Région Louvain-Tirlemont. Baca-land ou Bakeland. Synon. : Bac–l(a)in, -lène. N. flamands : Ba(ec)k- -elants, -elmans.
|
EV |
Baquet |
-ette, Bacquet, Ba(c)qué, Bacquait, Banquet: Ofr. baket, baquet: bootje. BerBN of huisnaam. 1415 Andries Baquets, Mech.
|
FD |
Baquet |
Surnom: fr. baquet ‘petit bac; péniche’; aussi topon. dans le Namurois. – Bibliogr. : G. et L. Houziaux, Une des plus anciennes familles du Comté de Rochefort, les Baquet de Ver-Custinne, S.I., 1973 (avec branche de Liège, XVIIe– XVIIIe S.).
|
JG |
Bar |
1247 «Thiebauz cuens de Bar» CartOrval, 1444 «Lambert de Bar sur Ha» AidesNamur, 1552 «Henri de Bar» CartCiney; nom d’origine: plusieurs Bar en France, dont Bar (Ardennes).
|
JG |
Bar |
Bar(r)e, Baar, Bart, Bard: 1. Verspreide PlN Bar, Barre. – 2. Patr. Korte vorm van een Germ. VN op -bert of-bard. Grafieën voor Bart, Bard. Zie Baart 2. – 3. Fr. barre: slagboom, verschansing. Vgl. Delbarre. 1490 Colart Bar = Bare = Bart, Ecaussines (Midd. 1983,337-356).
|
FD |
BAR |
BER. (Bar, ,,Homme libre », Ber, ,,Ours »). Racine germanique ayant servi à former des noms de baptême. Cas régime : Baron, Beren. Prototypes : Bernard, Pérault. Mutation fréquente : B en P. A. Cas sujet : Bar, Ber, Bir. I. N. simples. 1. Ba(a)r, Barre, Barré, Baer, Béer, Berre, Behr, Bair, Bier, Bière, Père, Pyr, Ba(e)r-, Per(re)-, Ber-, Bier- -man(s), -man(n)e. 2. Baers, Beers, Peers, Peirs, (S)piers, Pierce, Persoons. 3. Be(i)r-, Pir-, Pyr- -e(y)ns, Pirenne;- Bar(r)- -o(n), -oen, Pair-, Bir-, Pyr-, Pierr- -on, Péronne(t). II. ‘N. simples avec suffixes. B.-ino : Pér-, Perr- -in. Périgne. B.- -ing, -ling: Be(i)r- -inckx, -inghs, Peerlinck. B.- -at(to), -et(to), -it(to), -ot(to) : Baratto, Bar(r)-, Par-, Bar(r)- -as, -ez, Bair-, Ber-, Berr-, Pair-, Pér-, Perr-, Pir-, Bir-, Be(u)r- -(i)a(t), -et(te), -ot(te), -iot. B.- -ak, -ek(in), -az, -ez : Ber-, Pi(e)r- -quin, -kin, Birchen, Périchon (Cas régime), Beresse, Pér-, Perr- -es, -etz. B.-ill-atto : Périllat. B.-esson : Pér-, Pi(e)r- -son(ne), Péri-, Perri-, Pier- -chon. III. N. composés. B.-and : Bar-, Be(i)r- -end(t). B.-bald : Bar-, Pér- -bal, Barben. B.- -god, -gaud : Piercot, Perregaux. B.-hard : Ber-, Pi(é)r-, Beir- -ard. Pierraerts. B.-hari : Bar(r)-, Ber-, Berr- -ier, -yer, -i, -y. B.-helm : Beur- -(el)ms, -ems. Péromet (Diminutif). B.-hlod: Pi(e)r-, Peer- -lot(te). B.-maru : Barmarin. B.-wad (-wast) : Bervaes, Berças. B.-sig : Père- -cy, -sy. B.-wad (-wand) : Bar(r)a-, Bar(r)i- gand, -gant. B.-wald : Bar(r)-, Ber-, Bair-, Pér-, Perr-, Pir- -aud, -ault, -eau, -iau, -ia(t), -al, -el(le), -eel, -ay. Bairèwe (N° 83). Périlleux, Ferrée, Pe(i)rels. B.-ward (-wari) : Ber(re)wa(e)rt(s), Ber-, Bir- -guer. B.-wil : Pergyl. B.-wulf : Pér-, Pair-, Pi(é)r- -oux, Béroul. B. Cas régime-: Bar(e)n, Ber(e)n, Bir(e)n. I. N. simples : Barn(es), Beerneman. II. N. simples avec suffixes. B.- -at(to), -et(to), -ot(to), -ez : Bernât, Pern- -et, -ot, -od, Pironnet, Pirn- -é, -ez. B.-ik : Barnich, Bernique, Pernix. III. N. composés. B.-bald : Birembaux. B.-hard : Bel(e)rn-, Beirn- -a(e)rt, -ard. Ben-, Besn- -ard. Bernaets, Bernardy (Génitif latin). Bernus (Abréviation). Bre(y)n- -ard, -art (Intervers.). B.-hari: B(i)ern- -iers, -y. Bre(n)n(i)ez (Intervers.). B.-wald : B(i)ernaux, Pern- eel, -elle, -iaux, Piern-, Pirn- -ay.
|
EV |
Bara |
Barat, -as. Barra, -as. 1275-76 «Jehans Baras li enlumineres» RegTournai, 1302 «Barat d’Outre-Escaut» LoiTournai, 1540 «Toussain Bara» Villers-Pol, 1574 «Guillaume Bara» BourgNamur, 1617 «Hubert Barat» Bouvignes ; surnom : sans doute w. bara ‘bélier’ FEW 1, 335a (cf. BTD 26, 252) plutôt qu’âne, fr. barat ‘tapage, fracas’, mais aussi ‘ruse, tromperie’ FEW 9, 330b, cf. Barate.
|
JG |
Bara |
zie Baras.
|
FD |
Barabas |
Patr. Bijbelse VN. 146 e. Barlebast van den Brande, Ktr. (LG1973,46).
|
FD |
Baraf(fe) |
PlN Barafle (PdC). ±1300 Grars de Barafle, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Baraffe |
1295-1302 «Grars de Barafie» ImpôtArtois; nom d’origine: Barafie (PdC).
|
JG |
Barais |
zie Bareel.
|
FD |
Baraitre |
Wellicht hypercorrect voor Barette? Of verfranst Bayreuth?
|
FD |
Baral |
Barrai, Barael, Baral(l)e: Ofr. baral: klein vat, tonnetje. BerBN.
|
FD |
Baral |
Barral. 1676 «les hoirs Jean-Henry de Baralle» RuageAth, 1758 «Jean-Joseph Baralle (orig. de Limbourg)» BourgLiège; p.-ê. surnom: anc. fr. baral ‘esp. de petit baril ou tonneau’, mais un nom d’origine, sans doute en France, n’est pas à exclure.
|
JG |
Baran |
-ant, Baranek, -i(a)k: Pools baran: ram (NAUMANN). BN. Vgl. De Ram, De Weer.
|
FD |
Baranger |
zie Berenger.
|
FD |
Baras |
-atte, -a(th), Barra(s), -at, -att(e), Beraet(s), -a(t), Borra(s), Bouras, Boraet, Braat, Brae(d)t, Brad, Bra(d)t: BN. Ofr. barat, Mnl. baraet, beraet: bedrog, list, bedriegerij, bedrieglijk spel, goochelspel; drukte, verwarring, rumoer. 1245 Joh. filius Jacobi Baraet, Deerlijk (DEBR. 1980); 1295 Boid Baraet, Kales (GYSS. 1963); 1426 Pierart Boraet, Ktr. (DEBR. 1958); 156 e. Arent en Willem Braet (erven van) Willem Baraet, Baarle (A. BRAET, Hetgeslacht Braet…, 1981). Vgl. ook E. Barra(t) (REANEY).
|
FD |
Baras |
Barat, cf. Bara.
|
JG |
BAR–as |
-at, -aud, -ault, -en, -i, -iat, -y. V. BAR.-
|
EV |
Barate |
Baratte. 1592 «Giele Baratte (orig. de Lille)» BourgLiège; surnom: probabl. anc. fr. barat, borate ‘ruse, tromperie’, cf. Bara(t), ou bien fr. baratte.
|
JG |
Barate |
Barraté. Surnom: partie, passé d’anc. fr. barater ‘tromper’ FEW 9, 330a.
|
JG |
Baratier |
BN voor een bedrieger. Vgl. Barat. 1283 Lambrecht Barentir, L (OGO, VMW).
|
FD |
Baray |
zie Bareel.
|
FD |
Barba |
Plusieurs origines: hypocor. de Barbara> prénom fém. Barbe; ou bien nom d’origine: Barba, à Franchimont (Nr) et Barba (< all. Barbach), rivière dans les Vosges, etc.
|
JG |
BARBA(N)- |
BARBEN- -son, -çon, -zon. Proven. 1. Barbanson (Loc.).- — 2. Barbançon, ,,Du duché de Brabant ». Nos 69, 225.
|
EV |
Barbai |
V. BAR.
|
EV |
Barbaix |
1. Proven. Barbais (Dép. Louette-St-Denis). — 2. V. Barbe.
|
EV |
Barbaix |
Étant donné la concentration du NF dans la région Ath-Tournai, ne peut être une var. de Barbay (forme liég. de Barbeau); probabl. NL en -baki, mais Barbais, hydron. à Gedinne (Nr) et environs (cf. Barba) est fort éloigné [CH].
|
JG |
Barbaix |
zie Barbeaux.
|
FD |
Barbal |
Barballe. Probabl. NF importé; un chaudronnier auvergnat nommé Barbale était installé à Huy en 1794. Cf. aussi le NF lorrain Perbal, dont certaines mentions alternent avec Barbanson, Barbason, -azon, Barbençon, Barbenson, -ont. Soit ethnique: brabançon (du Brabant), avec métathèse, cf. Le Barben-chon, soit nom d’origine: Barbençon (Ht) qui amème origine, ainsi 1258 «Jehan de Barben-chon» Lobbes, 1272 «Oda relicta Lambert de Barbenchon» PolyptVillers, 1623 «Nicolas de Barbenson» DénChimay. Cf. aussi Barbasan. Barbaraux; Barbarin. 1286 «Barbarins» Cart-Mons, 1441 «la maison et assize qui jadis fut Barbarin et Macortoy» NPLaroche; dérivés de fr. barbare ‘étranger, cruel’, e.a. moy. fr. bar-barin FEW 1, 249b, avec le sens de ‘berbère, musulman d’Afrique’ dans la Chanson de Roland (éd. Moignet 312) [MH].
|
JG |
Barbançon |
-son, zie Barbenson.
|
FD |
Barbanson |
Barbason, -azon, Barbençon, Barbenson, -ont. Soit ethnique: brabançon (du Brabant), avec métathèse, cf. Le Barbenchon, soit nom d’origine: Barbençon (Ht) qui amème origine, ainsi 1258 «Jehan de Barben-chon» Lobbes, 1272 «Oda relicta Lambert de Barbenchon» PolyptVillers, 1623 «Nicolas de Barbenson» DénChimay. Cf. aussi Barbasan. Barbaraux; Barbarin. 1286 «Barbarins» Cart-Mons, 1441 «la maison et assize qui jadis fut Barbarin et Macortoy» NPLaroche; dérivés de fr. barbare ‘étranger, cruel’, e.a. moy. fr. bar-barin FEW 1, 249b, avec le sens de ‘berbère, musulman d’Afrique’ dans la Chanson de Roland (éd. Moignet 312) [MH].
|
JG |
Barbar(a) |
Barber(a): Metr. Gr. HN Barbara. Vgl. Barbe.
|
FD |
Barbara |
1. Proven. Barbara (Polder) L.D. — 2. Matronyme. Barbara. N° 1.
|
EV |
Barbaraux |
zie Barbrel.
|
FD |
Barbari(e)n |
Barberien, -iën: 1. Mnl. barbarien, barberien: barbaar, heiden, ongelovige, BN. -2. Evtl. uit Barberin, afl. van barbe: baard. 1394 Pierre Barberin, Chauny (MORLET).
|
FD |
Barbary |
-ie, Barbry, Barbery (NF de la région de Comines). Probabl. de moy. fr. barberie, f. ‘lieu où l’on fait la barbe’ FEW 1, 244a [MH], plutôt que de moy. fr. barbari ‘épine-vinette’ FEW 19, 22b.
|
JG |
Barbary |
zie Barberie(s).
|
FD |
Barbas |
-a(t), Borbas, -ath: BN voor een gebaarde.
|
FD |
Barbasan |
1519 «Jehan Wallenier dit Barbasan» Ladeuze; probabl. var. de Barbanson, Barbason.
|
JG |
Barbason |
cf. Barbanson.
|
JG |
Barbason |
-zon, -san, -zan, zie Barbenson.
|
FD |
Barbay |
cf. Barbeau.
|
JG |
BARB–ay |
-eaux, -iaux, -ieux.1. Car. phys. H. barbu comme le barbeau (poisson) ou frisé comme le barbet (chien). — 2. Profess. Diminutifs ou formes dialectales de Barbier. V. ce nom.-
|
EV |
Barbazon |
cf. Barbanson.
|
JG |
Barbe |
1286 «Adans Barbe» CartBinche, 1294 «Godescaus barbe» CensNamur, ±1300 «Stievenes Barbe» CensHerchies, 1365 «Sy-mon Barbe» TailleMons; prénom, fém. Barbe très fréquent anciennement (cf. BTD 60, 43), d’après le nom d’une sainte très populaire en Wallonie fêtée le 4 décembre (patronne des travailleurs du bâtiment, de la mine, des carriers, etc.), du lat. Barbara; cf. Babe, Bâbe et Bare. – Un surnom: fr. barbe est également possible dans certains cas, cf. 1598 «Venant à la Barbe» DénWavre, cf. Labarbe. Comp. aussi: 1286 «Thinghe Barbe d’Or» Dettes-Ypres, 1378 «Ernus de Bubais dele Barbe d’Our» CartValBenoît, 1458 «Johannes a Barba Aurea» AnthrLiège, 1606 «Jehan Tric-quoise dit délie Barbe Dor» Liège; 1289 «Alars Barbesalée» [comp. des cheveux poivre et sel] CensNamur; 1354 «Gilotea Belle-barbe» FiefsLiège, 1627 «Marguerite Bel-barbe» RPSpontin; 1284 «Watiers Blanke-barbe» DettesYpres; etc. [CH].
|
JG |
Barbe |
Barber, Berbe(n), Berbel, Berber(s): Metr. Gr. HN Barbara, Fr. Barbe. 1417 Johannes Barben = 1453 Jan Berben, Ht. (A. GHIJSEN); 1426 Baerbele Kerstiaen, Ktr. (DEBR. 1958); 1473 vrou Berbel van Berle = 1474 vrou Berbe van Berle, Ht.; 1601 Barbara van Loo = 1606 Berbel van Looe, Aarts. (ROEL. 1951,16).
|
FD |
Barbe |
Car. phys. ,,H. à barbe ». N° 265.- Diminutifs : Barb- -ette, -es, -ey, -ion.
|
EV |
Barbé |
Barbez; forme fém.: Barbée. 1295-1302 «Mehaus li Barbée» Impôt Artois; surnom: anc. fr. barbé ‘qui a de la barbe, barbu’, suffixe -atu FEW 1, 244a, qui a connu aussi le sens ‘fort, viril’ Gdf 1, 579 [MH]. Cf. aussi Barbay et Barbet.
|
JG |
Barbé(e) |
-ee, zie Barbet.
|
FD |
Barbeau |
Barbeaux, -aux; Barbiau, -iaux, -ieaux; Barbay (forme liég.), Barbel (forme non vocalisée). s.d. «Beatricis de Barbeau» ObitHuy, 1295-1302 «Sare Barbaus» Impôt-Artois, 1371 «Rennekiens de Barbeal» AnthrLiège, 1500 «Jean Barbel» CartCouvin, 1611 «Guillaume Wespin dit Barbeau» Bourg-Dinant, 1786 «Jean-Baptiste Barbeaux» NP-Louette; surnom de pêcheur: fr. barbeau (poisson) FEW 1, 250b, mais aussi nom d’enseigne (ainsi 1730 «Doraus vocata li Barbeaix» à Liège, etc., BTD 26, 277); cf. également Barbaix.
|
JG |
Barbeau(x) |
-ieau, -iau(x), -au(d), -aux, -el, -ay, -aix: 1. Dim. van Fr. barbe: baard. BN. – 2. Fr. barbeau: barbeel. BN naar de visnaam of de huisnaam: 1730 domus vocata li Barbeaix, Luik. 1371 Rennekiens de Barbeal, Luik (RENARD 277); 1296 Sare Barbaus, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Barbée |
cf. Barbé.
|
JG |
Barbel |
cf. Barbeau.
|
JG |
Barbençon |
Barbenson, cf. Barbanson.
|
JG |
Barbenson |
-sont, -çon, Barbanson, -çon, Barbason, -san, -zon, -zan, Berbesson: 1. PlN Barbençon (H). 1248 Nicholaus dominus de Barbenchon (SMT II); 1356 Jacops cocs van Barbentsoen, Bs. (PEENE 1949); 1366 Jehane de Barbenchon, Dk. (TdT); 1396 Niclaus Baerbesaen, Bg. (SIOEN). – 2. Metathesis van Brabançon.
|
FD |
Barber(a) |
zie Barbara, Barbe.
|
FD |
Barberie(s) |
-ri(s), Barbary, Barb(e)ry, Berbery: 1. Fr. barbarie: barbaarsheid. Vgl. Barbarien. BN voor een barbaar, een heiden? 1327 Maroie Barberie, 1390 Ysabiel Barbrie, Dk. (TdT); 1472 Jan Peltier gheseyt Barbry, Rijsel (PARM.). – 2. PlN Barbery (o.m. Oise); Barberie in Herseaux (H) en Montroeul-au-Bois (H). 1306 Robert de Barberi, Senlis (MORLET).
|
FD |
Barberien |
zie Barbarien.
|
FD |
Barbery |
cf. Barbary.
|
JG |
Barbet |
-ey. 1383 «Huguenin le Barbet» [FD], 1392 «Lambiers Barbet» = 1397 «Lambers Barbette» CartValBenoît, 1502 «Jan Barbet» AidesHainaut, 1561 «Jehan Barbet», 1611 «Barthelmé Jean Barbet» Arbrefontaine; dérivé en -et < lat. -ittu de barbe (surnom) ou du prénom Barbe, cf. 1527 «Haquinot et Barbet de le Cambre» Ladeuze. Comme surnom, pourrait être également w. barbet, race de pigeon, ou fr. barbet ‘chien d’arrêt’ (depuis le 13e s.) FEW 1, 244b [CH]. Cf. aussi Barbé(e) et Berbé.
|
JG |
Barbet |
-ez, -é(e), -ee, -ey, -ette, Berbé, Borbé, Babet(te), -ey, -ez: BN Fr. barbet: baardig, gebaard. 1383 Huguenin le Barbet; Hugues Barbet (MARCHAL 48); 1392 Lambiers Barbet = 1397 Lambers Barbette, LU (AVB).
|
FD |
Barbette |
Babette. 1531 «Barbette Michon» BourgNamur, 1566 «Barbette veuve de Piron» GuillLiège, s.d. «Barbe dit Barbette de Bombay» AnthrLiège, 1559 «Philippe Barbette» Dorinne, 1589 «Jehan Barbette», 1604«Jenne Jean Barbette» Arbrefontaine, 1725 «Babette Marten» Louette; prénom fém. Barbette, dérivé de Barbe, w. Bâbe, surtout dans la zone wallonne. – Aussi surnom dans le Hainaut, fr. barbette ‘petite barbe’, cf. 1280-81 «Gillion Barbette» RegTournai, 1358-59 «Jehans dou Kesne dis Barbette» PolyptAth.
|
JG |
Barbey |
cf. Barbet.
|
JG |
Barbez |
cf. Barbé.
|
JG |
Barbi |
1286 «li estaus Barbain» CartBinche; cas régime du prénom fém. Barbe [CH].
|
JG |
Barbiau |
-i(e)aux, zie Barbeaux.
|
FD |
Barbiau(x) |
cf. Barbeau(x).
|
JG |
Barbier |
Profess. N° 192. Forme italienne : Barbiere.
|
EV |
Barbier |
w. nam. Bârbié, Barbiers, Barbiez, Barby, Berbiers. 1257 «singnor Johan Barbier» BaillNivelles, 1280 «Colais li Barbiers» PolyptLiège, 1315 «Renniers li Barbiers» CartOrval, 1487 «Pettre Barbie» JusticeBas-togne, 1602-3 «Chrestien Barbier» Terriers-Namur; anc. fr., fr. barbier, w. nam. baurbî, etc. ‘barbier, chirurgien’.
|
JG |
Barbier(s) |
-i(ez), -y, Baerbier, Berbier(s), Berrebiers, Le Barb(i)er, Barbieur, -ieux, De Barbieux, Desbarbieux: Ofr. barbier, barbieur, Mnl. barbier: baardscheerder, aderlater, heelmeester. BerN. 1293 Bauduin le Barbieur, Dk. (TdT); 1298 Mikiel le Barbier, Kales (GYSS. 1963); 1321 Clais li Barbiieres, Ktr. (DEBR. 1971); 1399 Jan de Barbieur=Jan de Barbier, Ktr. (DEBR. 2000′); 1571 Jan Barby, Lv. (HENNO).
|
FD |
Barbière |
1637 «Jean le Barbiere» Nandrin, 1700 «Pierre Barbière» Vaucelles; var. du suivant ou féminisation anthrop. de Barbier.
|
JG |
Barbieur |
Barbieux. 1275-76 «Gilles li Barbiieres ki fu fius Mahiu li Barbieur», 1283 «Nicolon le Barbieur» DettesYpres, 1284 «Henri li Barbieres fieus Willaume» DettesYpres, 1289 «Huet li Barbieur» CcnsNamur, 1365 «Thierii le Barbieur cambier» Taille-Mons, 1388 «Colars Wignon dict le Barbieur» Ladeuze, 1424-25 «Collart le Barbieux» Dén-Hainaut, 1537 «Colart Barbieur» Ladeuze, 1616 «la vefve Jherosme Barbieur» Princip-Chimay; nom de profession: anc. fr. barbeor, anc. w., pic. barbieur ‘barbier’, lat. barba + -ator FEW 1, 244.
|
JG |
Barbiez |
cf. Barbier.
|
JG |
Barbillon |
Afl. van barbe: baard. BN voor een gebaarde man of BerBN voor een barbier. Vgl. Barbion. 1558 Pieter Barbillon, St.-Win. (VERGR. 1968,10).
|
FD |
Barbillon |
cf. Barbion.
|
JG |
Barbin |
BN voor een gebaarde man. 1384 Jehan Barbin, Laon (MORLET).
|
FD |
Barbio |
-yon. Barbillon. 1438 «Jehan Barbion» Laon, 1449 «Pierart Barbion» Aides-Namur, 1558 «Pieter Barbillon» Bergues [FD]; surnom: anc. fr. barbillon, dimin. en -Mon de barbe ‘petit poil de la barbe, barbiche’, mais aussi fr. barbillon, w. barbivon ‘(petit) barbeau’ ALW 8, 259a, FEW 1, 250b.
|
JG |
Barbio(t) |
1. Metr. Vleivorm van VN Barbara, Fr. Barbe. 1383 Barbiote, mère de Guienot (MARCHAL 49). – 2. Afl. van barbe: baard. Vgl. Barbion.
|
FD |
Barbion |
-yon, Berbion: BerN van de barbier, de baardscheerder. Of BN voor een gebaarde. 1380 Janne Barbioen, Hooglede (SOETE); 1438 Jehan Barbion, Laon (MORLET).
|
FD |
Barbiot |
-io. Dimin. du thème de fr. barbier ou bien var. de Barbiau(x).
|
JG |
Barbis |
Ofr. berbis, Fr. brebis: ooi, schaap. BN. Vgl. Schaep en Fr. FN Brebis. 1378 Gilon Berbis, Luik (ASG 8); 1400 Jacop Baerbys, Bg. (SIOEN).
|
FD |
Barbot |
Barbot(t)in: Afl. van barbe: baard. 1383 Huguenin le Barboter; Jean Barbotin, Parijs (MARCHAL 49).
|
FD |
Barbot † |
Barbotin, -ottin. 1383 «JeanBarbotin» Paris, cf. aussi 1383 «Huguenin le Barbet» = «Huguenin le Barbotet» Paris [FD] ; déverbaux du thème de w. barboter ‘grommeler’ ou de fr. barbe. – Cf. cependant aussi 1272 «Maria li Barbotte» PolyptVillers, 1522 «Barbotte Le Fevre» BourgNamur, clairement dérivé en -otte du prénom fém. Barbe.
|
JG |
Barbotte |
Proven. Dép. Villers-le-Bouillet-
|
EV |
Barboux |
1524 «Martin Barbu», 1544 «la relicte Martin Barbu» DénStavelotMy, 1583 «Godefroid Pangnoul dit le barbou», 1614 «Jehan le barbou» Montegnée; surnom: w. liég. barbou, fr. barbu.
|
JG |
Barboux |
-our, Borboux, -ous(s)e, Bourbouse: BN voor een gebaarde man, Fr. barbu. 1536 Manuel Barboze, Portugal-Aw.; 1648 Guillaume Barboso, Valencijn-Aw. (AP); 1653 J. Barbou, St.-Omaars-Aw. (AP).
|
FD |
Barbrel |
Barbaraux: Ofr. barberel, Fr. FN Barbereau, dim. van barbier.
|
FD |
Barbry |
cf. Barbary.
|
JG |
Barbry |
Proven. Plus L.D.-
|
EV |
Barbry |
zie Barberie(s).
|
FD |
Barby |
cf. Barbier.
|
JG |
Barby |
zie Barbier.
|
FD |
Barc(h)y |
Proven. Barsy (Dép.Flostoy).-
|
EV |
Barchman |
zie Bergmann.
|
FD |
Barchon |
Barhon, Barxhon. 1280 «Egidius filius Clemencie de Barhons» PolyptLiège, 1328 «Johan de Barxhon» GuillLiège, 1590 «Laurent Barchon» Liège, 1632 «Piron de Barchon» émigré en Suède; nom d’origine: Barchon, w. bar ‘hon (Lg).
|
JG |
Barchon |
Barxhon: PlN Barchon (LU). 1247 Adam de Barsons = 1273 Adam de Barson…in territorio de Barson (CVD).
|
FD |
Barchy |
Barcy, cf. Barsy.
|
JG |
Barchy |
Zie Barsy.
|
FD |
Barclay |
Berkeley: PlN Berkeley (Gloucestershire) of Berkley (Somerset). 1756 Joa. Berkeleij, Anglus (MULVIII).
|
FD |
Barcy |
zie Barsy.
|
FD |
BARD |
BERD, BIRD, BOR(O)D, BURD. Racines germaniques ayant servi à former des noms de baptême (Noa 124, 125). § Ier. Noms sans inversion. A. Formes Bard, Berd, Bird, Bord, Burd : Cas sujet et cas régime normaux. I. N. simples. 1. Berth(e), Berth(e), Baer(t), Baer(t)s, Beerts, Burt, Bertmans, Baert. 2. Baer(t)s, Beerts, Baertsoen, Beretze. 3. Ba(e)rt-, Beert-, Berd-, Berth-, Bord- -en(s), Pard-, Brut(h)–on. Barth- -oens. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino : Bard-, Bart-, Bert(h)-, Burt- -in, -yn. Berthinot, Bour- dinon . B.- -at(to), -et(to), -it(to), -ot(to) : Bertha, Bordât, Bard-, Bart(h)-, Berth-, Bord- -et, Berth-, Bord- -ot. B.- -ak, -ek : Bard- -ach, -ax, -èche. B.-illo : Bert-, Bourd- -illon. III. N, composés. B.-and : Paridan, Paridaens, Perdaens. B.-hari : Bart-, Bert(h)-, Bort-, Burt- -ier, -y. B.-helm : Berthelmes. B.-hram : Bert-, Bête- -ram(s). B.-hlod : Bart(h), Berth-, Bie(r)t- -(e)loos, -(e)lous, -(e)lo(o)t, -ulot. B.-hrom : Bertrums. B.-leud, (-leun) : Bartholeyns.
B.-rad, (-rand) : Bert-, Bort- -rand, -rang(s), -ton. B.-wald : Bart(h)-, Berth-, Bo(u)rd-, Burth- -al, -el(s), -eau(x), -iaux, -elle. Berthelon (Cas régime). B.-wulf : Barthole, Berth- -oux, -ol, -ouille, Bruthoul. Berthol- -et, -in (Diminutifs). Bertholon (Cas régime) ». B. Formes Bor, Bur. (Formes Bar, Ber, Bir : V. BAR.). I. N. simples. 1. B(o)ur(r)e, Bor(^)-, Bour-, Bu(e)r- -mans, -manne. 2. Bours. 3. Burion. II. N. simples avec suffixes. B.-tno : Bor-, Por-, Bur(h)- -in. B.-att, -ett, -ott, -ak, -ekin, -ez : Bor(r)-, Bour- -a(t), -et, -ot(te), -as, Porrez, Burak, Boutquin. III. N. composés. B.-bald: Burbel. B.-god (-gund) : Burgun. B.-hari : Bor(r)-, B(o)ur(r)- -ier, -yer, -i, -y, -iez, Burie(z). B.-helm : Bor-, Bur- -e(l)ms, -(e)ms. B.-leud: Borlut. B.-marc : Bourmarck. B.-wald : Borr-, Por-, Bur- -el, -iau, -eyz, -eau;- Burlet (Intervers. : Bureld). C. Formes Barc, Berc, Birc, Bore. I. N. simples. Berck, Berk, Ber(ck)x. Berck-, Berch- -man(s). Berqueman. Borge, Burck, Burge-, Borg-, Borck- -on. II. N. simples avec suffixes. B.-tno : Berqu- -in, -yn. Borginon (Cas régime). B.- -et(to), -ot(to), -az, -ez : Berg(u)-, Bo(u)rgu- -et, Piercot, Berças, Bergasse, Berg(u)- -ez, -eys. B.-ïllo : Borgillon. III. N. composés. B.-and (anz-) : Bergh-, Borgh- -ans. B.-hari : Bergu-, Birgu-, Burg- -er(s), -i, -y. B.-hard : Borg(h)-, Boerck-, Burck- -a(e)rt. B.-wald : Borgeaud, Burghoudt. D. Formes Barz, Berz, Birz, Borz. I. N. simples : Spiertz. II. N. simple avec suffixe. B.-ino : Barzin. §11. Formes Inversées. (NOB 122, 126). N° I. Cas sujet. Brad, Bred, Brid, Brod, avec les mutations Bra, Brac, Braz et les variantes Ere, Erec, Brez, Bri, Bric, Briz, etc…
A. Formes Brad, Bres, Brid, Brod. I. N. simples. Bratt, Bradt, Braets, Breet, Breed, Briet, Britte, Bryt. Spriet, Spruyt, Spruit, Sprouhon. II. N. simples avec suffixes. B.-ino : Brout-, Prot- -in. III. N. composés. B.-hard : Brettar, Broo(d)thaer(t)s. B.-hari : Brodie. B.-ric : Broderick (Angleterre). B. Formes Bra(h), Bra(ill), Bre, Bri, Bro(uill), Bri, Pri, Bro(u)h- -on. I. N. simples : Brilleman, Proumen, Bri-, Pri-, Brouh- -on. II. N. simples avec suffixes. B.-ino : Brou-, Broh- -in. B.- -at(to), -et(to), -ot(to), -az : Brillet, Briet, Brias, Briots, Brou(h)-, Broh-, Brouw- -a, -et, -ez, -é. III. N. composés. B.-and : Bri- -and, -ant. B.-bard : Brabers. B.-bod : Brepot. B.-hard: Braill-, Bré-, Bri-, Brouill-, Bro- ard, -art. B.-hari : Brahy, Briers, Broh-, Brouh- -ier, -y. Broerman (Bro-er-man, ,,Le nommé Brohier »). (‘s)B.-wald: Bruyhai, Spruitels. C. Cormes Brac, Brec, Bric, Broc. (Voir’Lam- -brecht, -bricht, ,,Lam-bert »). I. N. simples. Bracq, Brack(e), Braque, Brecq, Brege, Brecht, Bricht, Briche, Brackx, Brecx, Brixhe, Briggs. Brach-, Bric(k)-, Brig–mann(e). IL ‘N. simples avec suffixes. B.- -et(to), -ot(to), -az : Brachet, Bracqu-, Brig- -otte, Brégeot, Briscot, Broka, Brochas, Broquet. III. N. composés. B.-and : Brégent, Brich-, Broch- -ant. B.-bod: Breckpot. B.-hard: Brag-, Bric(h)-, Briqu-, Broc- -ard, -art. Broeck-, Broch-, Broc(k)- -aert. B.-hari : Brag-, Brég- -y. Brygier. B.-mad (-magin) : Brakmyn. B.-wa\d : Bric(h)-, Briqu- -au(t), -aux. B.-wulf : Brig- -oul(t), -out, -ou(x). D. Formes Braz, Brez, Briz, Broz. I. N. simples. Braas, Brasch, Brees, Breeus (Latinisation), Brisse, Bries, Broze, 31
Proz, Brouste, Proust, Btoos(e), Broes, Brosius (Latinisation). Preusz, Proesmans. Bries(s)-, Brys-, Bro(os)s- -en(s). Bress-, Bris(s)-, Broiss- -on. II. N. simples avec suffixes. B.-ino : Brez-, Brous- -in. E.-ïng: Bres-, Brys-, Briss-, Brisz- -ing, -inck. B.- -ot(to), -ak : Brissot, Brisacq. III. N. composés. B.-bard : Brisbart. B.-hard : Brass-, Bris(s)-, Bross- -ard, -a(e)rt, Bruts-, Bruyssch- -aert. B.-bari : Bâsy, Bro(u)ssier. B.-wald : Brassel(le), Brissaud, Brosgol. N° II. Cas régime inversé. A. Formes Brand, Brend, Brind, Brond. I. N. simples. Brandt, Brants, Brent-, Prent- -en. Brandon. II. N. simples avec suffixes. B.-at(to) : Brenta. B.-ekin, -ez : Brand- es, -eys, -ajs. Brentjens, Brandequin. III. N. composés. B.-hari : Brand-, Brend- -ers. B.-wald : Brand-, Brand- -el(s). Brandelet (Intervers. : Bran-dâld). B. Formes Bran, Bren, Brin, Bron, Brun. I. ‘N. simples. Bronne, Brun, Brons, Brauns, Bruyn(s), Bruens, Urouns, Broens, Brouhne, Bruynen, Bruno, Bro(i)gne-, Brugn- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Brunin, Bruyninckx. B.- -et(to), -ok, -ez : Brun- -et, -ez, Bruyn- -ix, o(o)gh. III. N. composés. B.-hard : Brunard, Br(u)ynaert. B.-hari : Bro(i)gn-, Brun-, Prun- -1er, -iez, -y. B.-wald: Bruyneel, Bro(i)gn-, Prugn-, Progn- -eaux, -iaux, -elle. B.-wid (wig) : Branwyck. C. Formes Branc, Brenc, Brinc, Bronc, Brune. I. N. simples. Branc(k), Branche, Branchon. II N. simples avec suffixes. B.-ino : Brandi-, Brench- -ain. B.-et(to) : Brunquet. B.-illo: Bronchille. III. N. composés. B.-hard: Branc(k)-, Brank-, Branqu-, Bronck-, Bronch–a(e)rt(s), -aer. D. Formes Branz, Brenz, Brinz, Bronz. N. simples: Bronze, Brunson.
|
EV |
Bard |
zie Baart, Bar.
|
FD |
BARD- |
-ax, -èche. 1. Proven. Bar-dach (Dép. Clermont-les-Aubel). — 2. V. BARD.-
|
EV |
Bard- |
Thème de l’hypocor. germ. Bardo. « Dérivés: Barda. Bardau. – Bardeau, Bardia (forme nam.), Bardiau, Bardiaux [aussi surnom : forme pic. de fr. bardeau], 1365 «Colart Bardiaul manouvrier» TailleMons. –Bardez [aussi surnom: anc. fr. bardet ‘cheval de somme’]. – Bardonnaux, -eaux, – iaux (dérivé du cas régime Bardon). – Bardoul, Bardoux (de l’anthrop. germ. bard-wulf). 1265 «Pieres Bardous» CensNamur, 1279-80 «Jehan Wamiers fius Gillion Bardoul» RegTournai, 1534 «Bardoulz» CartCiney, 1556 «Philippe Bardoulle» BourgNamur. – Bardyn: 1277 «Jakemon Bardin» DettesYpres, 1359 «Bardin maiour», «Henry Bardin» CartOrval.
|
JG |
Bard, de |
zie de Bert.
|
FD |
Bardach |
-ax, Bardèche, Perlasse: Mfr. bretesche > Mnl. bardessche, bartessche, LU W. barda(x)he: luifel, bordes, belegeringstoren, balkon, portiekje, staak. PlN in Thimister (LU): 1404 le Bardach, 1417 allé Bardaxhe; 1324 Libers Bardasse, Thimister (A. BAGUETTE, JCCTD 1993, 56); 1389 Galle Bardassce, Dottenijs (DEBR. 2000).
|
FD |
Bardeau |
-au(x), -a, -iau, -i(e)aux, -io, -ia, -el: 1. Patr. Dim. van Germ. VN Bardo. – 2. Ofr. bardel: zadel. BerBN. 1218 Johannes Bardel, St-Amand (MORLET); 1365 Colart Bardiaul, Bergen (DE COCK); 1375 Johan li Bardeal, Grand-Hallet (SLL III).
|
FD |
Bardèche |
Ne pourrait représenter le w. liég. bardahe, w. nam. bardache ‘gaule, grande perche’ (FEW 1, 262a, *barros, corrigé par M.-Th. Counet in Baldinger, Etym. 5909) que par altération. – Autre dérivé du thème Bard-? Cf. s.d. «Marie de Bardaisse» ObitHuy.
|
JG |
Bardemacker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Bardet |
-ez,-é, -ey: Patr. Dim. van Germ. VN Bardo.
|
FD |
Bardijn |
-yn, -in: Patr. Vleivorm van de Germ. VN Bardo of Bardolf. 1348 Lambers Bardins, Fize (SLL IV); 1453 Johannes Baerdeyn, (bisdom) Luik (MULI).
|
FD |
Bardolf |
-olph: Patr. Germ. VN bard-wulf’bijl-wolf: Bardulfus (MORLET I).
|
FD |
Bardon(naux) |
Patr. Rom. verbogen vorm van de Germ. VN Bardo en dim.
|
FD |
Bardot |
Berdot: Patr. Dim. van Germ. VN Bardo; vgl. Bardon.
|
FD |
Bardoul |
-oel, -ouil, -ou(x), Pardou, -oel, Berdou(x), Partous, -ouche: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN Bardolf. 1296 Pieres Bardous, PdC (BOUGARD); 1306 Johannes Baerdoel = 1306 J. Bardoel, Ktr. (DEBR. 1971).
|
FD |
Bare |
Barre. 1360-62 «Jehans de Bare» PolyptAth, 1500 «Ernoult Le Bare», 1504 «Jehennin Barre» BourgNamur, 1540 «Gilleit du Barre» CartCiney, 1602-3 «Jean du Bare» TerriersNamur, 1632 «Jenne Barre» émigré en Suède; le fr. barre (divers sens en anc. fr.: perche, barrière, etc.) est douteux car le NF paraît plutôt masc. ; cf. aussi Delbarre. Le w. bar ‘barre; faux plancher qui supporte les gerbes’ DL 62b est masculin, mais cette solution ne peut valoir que pour le NF en zone liégeoise [JL, NFw]. – Pour le NF Bare, à Liège, on pourrait envisager aussi Bare, forme w. de Barbe (prénom fém.), cf. Barbe.
|
JG |
Bare |
cf. Barez, -et.
|
JG |
Bare |
zie Bar.
|
FD |
BAR–é |
-eau, -ette. 1. V. BAR. — 2. V. Barre.
|
EV |
Baré(e) |
-ee, zie Baret.
|
FD |
Bare(e)l |
Bareau(x), Barreau(x), Bariau(x), -iaud, Barrau(d), -ault, Baria(t), Barrial, -iat, Bar(r)ea, Barais, -ay, Barray: Ofr. barel, Mnl. bareel: vaatje, wijnmaat. BerBN.
|
FD |
Bareau |
Bareaux, Bariau, Bariaux, Barrault, Barrea, Barreau. Barreaux, Barel (forme vocalisée), Baria, Bariat, Barriat (formes nam.). 1780 «Michel Baria» Charleroi; surnom : fr. barreau, dérivé de fr. barre.
|
JG |
Barel, van |
zie van Baarle.
|
FD |
Barelmans |
Afl. van Van Barel.
|
FD |
Baremans |
zie Baermans.
|
FD |
Baren, van |
PlN Baarn (U).
|
FD |
Barenbrug |
PlN Barenbrugge in WormhoutFV (DFI).
|
FD |
Barendrecht |
Barendregt: PlN (ZH).
|
FD |
Barends(e(n)) |
Barents(en), -tsz, zie Bernard.
|
FD |
Barenne |
Nom d’origine: Barenne, à Wanne (Lg).
|
JG |
Barenne |
PlN in Wanne (LU) (J.G.)?
|
FD |
Baret |
cf. Barez.
|
JG |
Baret |
-ez, -é(e), -ee, -ey, Barret, -é, -ez, -ey, de Barré: 1. Patr. Barez. Rom. vorm van de Germ. VN badu-rêd ‘strijd-raad’: Badurad (Fm.). – 2. Zie Baret(te). – 3. Volt. dw. van Ofr. barer. BN naar de gestreepte kleding. 1297 frère Johan des Bareis xx sous et a chascun frère dou covent des Bareis et des Croisies xx deniers, a frères menoirs de Liège, Luik (AVB); 1259 domini Barreti de Aloir; 1315 Fastreis Bareis, Luik (SLL III) = 1322 Fastreit Bareit, Luik (AVB); 146 e. Amel Baré de Streel, Baré de Velroux (TYTGAT). – Lit.: J. HERBILLON, VW1985,189-190.
|
FD |
Baret(te) |
Barret(te): Ofr. barette, dim. van bare: slagboom, afsluiting. 1272 Jean Chopin dit Baret, Noyon(SMTIl).
|
FD |
Barette |
Barrette. Surnom: anc. fr. barète ‘barrière’, fr. barette ‘esp. de coiffure’ FEW 1, 376a; ou bien déverbal d’âne, fr. baréter ‘s’agiter avec inquiétude ; coïre ; être très actif FEW 9, 330a, comp. Barat(te). Barez, Baret, Baré, Barré, Barrez, Barret, w. liég. Bâré. 1275-76 «Gosses Barrés» = «Gosson Barret» RegTournai, 1331 «prestat Bastins Lawes à Bareit» RegLaroche, 1516 «Fastré Baré Surlet de Chockier» GuillLiège, 1612 «Franchois Barez» TerriersNamur, 17e s. «Jean Baré» Dorinne, 1709 «Martin Baret» Archennes; surnom: part, passé du v. fr. bar(r)er ‘marqué d’une barre, rayé, tacheté de deux couleurs, bigarré’ FEW 1, 259a, plutôt qu’anthrop. germ. badu-rad (Fôrst. 229). -Bibliogr. : J. Herbillon, Le NF Bar(r)é, VW 59, 1985, 189-190.
|
JG |
Barg |
(de) Barge, zie (de) Berg.
|
FD |
Bargeron |
cf. Bergeron.
|
JG |
Bargeron |
zie Bergeron.
|
FD |
Bargibant |
1535 «Franchois de Bergibant» Ladeuze, 1662 «Bargibant» Péruwelz; nom d’origine: Bargibant, à Nukerke (FlOr); cf. aussi Baisipont.
|
JG |
Bargibant |
Bersipont, Belgipont, Baisipont, Baisypont: PlN Bargibant in Nukerke (OV). 1275 Jehans, li fix le Fèvre, de 12 verghes de tere, en Bargibant, encosté le port; à Barginbant en Novéglise, Hanin de Barginbant…là où se maison siet sus; Jehan de Barginbant…à Barginbant, Nukerke (VR25r°, 4or°); 1396 Collin van Baersbant, Gillis van Baersbant, Jan van Baertsbant, Nukerke (DE B. 51); 1535 Franchois de Bergibant, Ladeuze (HERB.); 1626 Antonius Barcibant; 1655 Ludovicus Bargibont, Dk. (MUL V, VI). De vormen op -pont kunnen door reïnterpretatie van het onbegrepen -bant worden verklaard, maar kunnen ook op de PlN Baneginpont in Vloesberg (H) teruggaan: 1275 C’est li rente de Florbiert, à conmenchier à Baneginpont, à destre main si comme on vient por venir d’Audenarde, à venir aval vers le moustier;… dedens de bos de Portebech, por venir aval, si a une fontaine encosté Baneginpont, Vloesberg (VR 4ir°). Vgl. Barechbrugge in Oud. (HOEBEKE 452).
|
FD |
Bargoin |
Var. van Bourgoin, met voortonige klinkerversterking.
|
FD |
Barhon |
cf. Barchon.
|
JG |
Bari |
zie Barry.
|
FD |
Baria(t) |
Bariau(x), cf. Bareau(x), etc.
|
JG |
Baria(t) |
-iaud, -iau(x), zie Bareel.
|
FD |
Barideau |
-on, zie Bariseau.
|
FD |
Barideau |
Profess. Bandeau, ,,Grosse toile », (Fr.).- 1. Fabric. ou mardi, de cette toile. — 2. Barideau, ,,Blu-toir ». N. d’un exploitant de blu-terie. Variante : Barridez. N° 131.-
|
EV |
Barie |
cf. Bary.
|
JG |
Barigan |
-and, cf. Baligant.
|
JG |
Barigand |
-an(t), zie Baligand.
|
FD |
BARI–gand |
-gant. 1. Profess.. V. Barragant. Ou bien : Pêcheur à la barigue (nasse). — 2. V. BAR.-
|
EV |
Baril |
1272 «terra Gerardi Baril» PolyptVillers, 1289 «Jehans de Baril» CensNamur, 1444 «Jehenin du Baril» 1780 «N. Baril» Charleroi; surnom: fr. baril (tonneau); ou bien d’un nom de lieu [non identifié].
|
JG |
Baril |
Car. phys. H. gros et court (Fig.). N° 259.-
|
EV |
Baril(e) |
-ils, -illon, illot, -illault: Ofr. baril: vat, ton. BerBN of EN. 1390 Gui Baril, Laon (MORLET).
|
FD |
Barillé |
-illy,-illi, zie Barlier.
|
FD |
Barils |
Profess. Fabric. de Barils. N° 131.-
|
EV |
Barion |
Dim. van baril: vat, ton.
|
FD |
Barion |
Wsch. var. van Barillon.
|
FD |
Bariseau |
Profess. Barisel, ,,Archer ». Variantes : PARIS- -el, -eau, -ot. Flamandis. : Barzeele.
|
EV |
Bariseau |
Surnom: anc. fr. barisel ‘petit baril’, sans doute avec sens métaphorique FEW l,332a.
|
JG |
Bariseau(x) |
-selle, -seel(e), -zeele, Barreze(e)le, Barzeele, Barideau, -don, Barridez: Ofr. barisel, Mnl. bariseel: vaatje, kruik, fies. BerBN voor een kuiper of wijnhandelaar. 1220 Barsel de Dudzela (LEYS1954,154); 1296 Robiers Barisiaus, PdC (BOUGARD); 1326 Jan Bariseel, Ip. (BEELE); 1313 Robert Bariseaus, Vn. (MANTOU1972,491). Voor de var. met -d-, vgl. Bazelaire = Baudelaire.
|
FD |
Barits |
D. EN Baritsch naar een PlN in Silezië (DN).
|
FD |
Barjasse |
(NF de la région de Couvin et Chimay, p.-ê. importé du Sud). Sans doute, avec suffixe péjoratif -asse (fr. -être), surnom à rapprocher p.-ê. de formes occitanes barjar ‘bavarder’, etc. FEW 15/l,268b.
|
JG |
Barjasse |
Var. van Bagasse, met r-epenthesis; zie Bécasse.
|
FD |
Barjon |
1. Proven. Diminutif de Barge, ,,Meule placée dans la cour de ferme ». Habitation caractérisée par cette meule. N° 248. — 2. V. BAR.-
|
EV |
Barkhuysen |
Veelvuldige PlN Barkhausen (NS, NRW).
|
FD |
Barkman |
zie Berkman(s).
|
FD |
Barle |
Profess. Fabric. de barles (Engins de pêche). N° 131.
|
EV |
Barlé |
Barlet. Nom d’origine: soit rouchi barlet ‘rempart’, soit Barlet, à Bailleul (Nord).
|
JG |
Barlé |
Diminut. de baril. V. ce N.-
|
EV |
Barlet |
-lé, -ley, Barrelet: Dim. van Fr. baril/barel: vat, ton(netje). BN of BerBN. 1248 Gilot Barlet, Atrecht (NCJ); 1306 Witasse Barllet, Senlis (MORLET).
|
FD |
Barlier |
Barillé, -illy, -illi: BerN van de kuiper, Ofr. barillier.
|
FD |
Barlon |
Surnom: anc. fr. barlong, fr. barlon ‘cuve de pressoir’ FEW 5, 41 la.
|
JG |
BAR–man |
-marin, -mat, -nich, -o. V. BAR.
|
EV |
Barman(s) |
zie Baermans.
|
FD |
Barmarin |
Nom d’origine: Bermerain (Nord).
|
JG |
Barmarin |
PlN Bermerain (Nord). 1435 Ysabiel de Bermerain, Dk. (TTT).
|
FD |
Barmettier |
Var. d’anc. fr. parmentier, w. liég. parmètî ‘tailleur’, avec sonorisation de l’initiale.
|
JG |
Barna(rd) |
zie Bernard.
|
FD |
Barnabe |
1516«Massot Barnabe» CoutStavelot, 1650 «François Barnabe eschevin» Cornelle; anc. prénom Barnabe, d’origine hébraïque, d’après le nom d’un saint (lévite Joseph, apôtre de Chypre au 1er s.).
|
JG |
Barnabe |
Patr. Fr. vorm van de bijbelse VN Barnabas.
|
FD |
Barnard |
Barnier. 1472 «Coles Barnart» Dén-Virton ; var. de Bernard, Bernier.
|
JG |
Barnasse |
Barones: Ofr. barnece, samengetrokken vorm van baronesse: barones, adellijke dame; ook feeks, slet. 1404 Pierre Barnesse, Chauny (MORLET).
|
FD |
Barnavol |
zie (van) Barneveld.
|
FD |
Barnes |
1. PlN Barnes (Surrey). – 2. D. FN Barnes is Patr.: Barnabas of Bernhard (BRECH.). – 3. Evtl. = Barnasse.
|
FD |
Barnet |
Peut-être forme contractée de *baronnet, dimin. de baron, cf. Baron.
|
JG |
Barnet(t) |
PlN Oe. bzrnet: verbrand land (vgl. Van den Brande). PlN Barnet (Herts, Middlesex), Barnett (Surrey) (REANEY).
|
FD |
Barneveld, (van) |
Barnavol: PlN (G). 1318 Wouter Barnevelt, Bg. (JAMBES). Vgl. Berenfeld.
|
FD |
Barnhoorn |
PlN Barsingerhorn (NH). 1630 van Barsinghorn = van Barnliorn = van Barnhoorn; 1636 van Barsingerhorn (registers Rijnsburg ZH, med. J. B. Glasbergen, Nuenen).
|
FD |
Barnich |
Barniche. Nom d’origine: Barnich, à Autelbas (Lx).
|
JG |
Barnich(e) |
PlN Barnich in Niederelter (LX).
|
FD |
Barning |
zie Berning.
|
FD |
Barnstijn |
zie Bernstein.
|
FD |
Baro |
Barro, Barroo. Surnom: w. nam. baro ‘cuveau oblong placé sur un traîneau’, pic. baro, barou ‘tombereau’ FEW 1, 33 Ib?
|
JG |
Baro |
zie Barot.
|
FD |
Baro(e)n |
1. Titre nobiliaire. Souvent sobriquet. N° 135, 136. — 2. V. BAR.-
|
EV |
Baro(is) |
zie Barrois.
|
FD |
Baro(t) |
Barro(t), -oo: Ofr. barot: klein vat, tonnetje. BN of BerBN. Vgl. Baril, Barel.
|
FD |
Baron |
1263 «Fouke Barons» ChartesHainaut; nom de dignité ou surnom: fr. baron, qui en anc. fr. avait aussi le sens de ‘mari’ FEW 15/1, 68b, cf. 1250 «Robiers li barons Cristine» AnthrLiège, 1275-76 «Gilles li barons se sereur», 1280-81 «Willaumes li barons Kathe-line Amourette» RegTournai. – Cf. aussi 1540 «Allebert Barondieu» Denain.
|
JG |
Baron |
-oen, -one, -oni(o), Barro(u)n, Le Baron: 1. Fr. baron, Ndl. baron, Mnl. baroen: leenman, edelman, rijksgrote, ridder. DE MAN1959,710 beschouwt Baron en De Grève aïs namen van personen die in dienst stonden van adellijke heren. Vgl. Bernagie. 1382 Boudin Baroen, Rumbeke (DEBR. 1980); 1399 Mannequin Baron, Astene (DEBR. 2000). – 2. Baron kan ook echtgenoot betekenen: 1250 Robiers li barons Cristine = Robiers li maris Cristine, Luik (RENARD 255).
|
FD |
Barones |
zie Barnasse.
|
FD |
Baronheid |
Nom d’origine : Baronheid, dépend, de Francorchamps (Lg).
|
JG |
Baronheid |
PlN in Francorchamps (LU).
|
FD |
Baronville |
1528 «Jehan de Baronvil» Cart-Ciney; nom d’origine: Baronville (Nr).
|
JG |
Baronville |
PlN (N, Moselle) of Baroville (Aube).
|
FD |
Baroud |
-oux: Patr. Germ. VN ber-wald ‘beer-heersend’: 1188 Berewout; 1227 Barewout Saiewins, Z (GN). Baroux kan natuurlijk op Berolf teruggaan.
|
FD |
Barquin |
zie Berquin.
|
FD |
Barr- |
-ois, -oy. Proven. Habitant du Barrois, du duché de Bar (Région de la Meuse, en France). N° 217.
|
EV |
Barr- |
Plusieurs NF commençant par Barr- sont classés à Bar-.
|
JG |
Barr- |
zie Bar-.
|
FD |
Barra |
zie Baras.
|
FD |
Barrachin |
Profess. Barraquin, ,,March. ambulant ». Variantes : BAR(R)I-, BARRA- -gand, -gant.-
|
EV |
Barrachin |
Vgl. It. barrachino: vaas, schotel (DNF).
|
FD |
Barre |
Barré, Barrière. 1. Proven. Propriété clôturée ou munie d’une barrière. Variantes : BARR- -ez, -ette -eau, -el, -i, Béresse. DEL- baere, -bar(d), -barre, -bart. N° 249. — 2. V. BAR.-Barremaecker. Profess. Baardemaker. Fabric. de barbes postiches. N° 193.-
|
EV |
Barre |
cf. Baré.
|
JG |
Barre, de |
zie de Baer(e), Debar.
|
FD |
Barrea |
Barriat, cf. Bareau(x), etc.
|
JG |
Barremaecker |
Nom de profession : moy. néerl. baertmaker ‘barbier’.
|
JG |
Barremaeker |
-maecker(s), -macker, zie de Baardemaeker.
|
FD |
Barri |
Proven. 1. V. Barry et Barre. — 2. V. BAR.-
|
EV |
Barridez |
V. Barideau.-
|
EV |
Barridez |
zie Bariseau(x).
|
FD |
Barrie(r) |
-ié, -ière, -iere, Beriere, Berrier, -ière: 1. BerN (-ier) en BerBN (-ière) voor de man belast met het openen en sluiten van de slagboom, afsluiting. – 2. Zie Berrier.
|
FD |
Barrier |
Nom de profession: anc. fr. barier ‘gardien de la barrière; péager’.
|
JG |
Barrière |
V. Barre.-
|
EV |
Barrix |
zie Berens.
|
FD |
Barro |
V. BAR.-
|
EV |
Barro(t) |
-oo, zie Barot.
|
FD |
Barrois |
Barroit. 1382 «eskevin Marque du Barrois» Leers-et-Fosteau; nom d’origine ou ethnique: originaire du Barrois (pays de Bar).
|
JG |
Barrois |
-oit, -oy, -o(o), Baro(is): Afkomstig van Bar (Aube, Meuse) of Le Barrois: de streek van Bar. De eind-o(o) is de weergave van de Vl. adaptatie van Fr. -oi; vgl. Bourgeois = Bourgoo. 1382 Marque du Barrois, Leers (J. G.); 1704 Adriaen Baroo, Ktr. (KW).
|
FD |
Barry |
Bary, Bari, Barri(e): 1. Patr. Rom. vorm van de Germ. VN Badurîk. 815-844 Badericus (OGN 54); 1335 Jan Barri, Dinant (JAMBES); 1340 Henrico Barien, Tn.(C. BAERT). – 2. Zie Debary.
|
FD |
Bars |
1289 «Lambiert Bars » DettesYpres, 1356-58 «Piètres Bars» PolyptAth; surnom: anc. liég. bars ‘poisson (voisin de la perche)’ ou bien var. de Bar?
|
JG |
Bars |
zie Baars.
|
FD |
Barse, de |
zie De Barse.
|
FD |
Barsi |
Zie Barsy.
|
FD |
Barsin |
Barzin. 1460 «Petit Jehan de Barezin» = «Petit Johan de Barsin» CoutStavelot, 1667 «Lambert Barsin» Houdremont; nom d’origine: Barzin, hameau de Lomprez (arr. Neuf-château).
|
JG |
Barsin |
zie Barzin.
|
FD |
Barsy |
Barchy, Barcy. Nom d’origine: Barsy, w. Bârsi, à Flostoy (Nr) ; cf. aussi Debarsy, de Barsy.
|
JG |
Barsy |
Barsi, Barc(h)y: PlN Barsy in Flostoy (N).
|
FD |
Bart |
Barth, Barthe, Baert. 1267 «Watier Bart» DettesYpres, 1561 «Jehenne Bart» BourgNa-mur; hypocor. de Barthélémy. » Autres hypocor. : Bartel, Barthel, Bartels, Barthels, Bertels, Berthels (formes néerl. au génitif). 1566 «Bartel Reliants le jeune [fils de feu Barthélémy Rollants]», 1776 «Jean Barthels (orig. de Vliermael)» BourgLiège. « Dérivés: Bartet. – Bartelet. – Barthol, cf. 1629-31 «Colaes Bartolet» émigré en Suède.
|
JG |
Bart |
zie Baart, Bar.
|
FD |
Bart(h) |
BART(h)- -e, -et, -el(s), -iaux, -elous, -ier, -oie, -oleyns. V. BARD. N° 108 s.
|
EV |
Bart(h) |
zie Baart.
|
FD |
Bart, de |
zie de Bert.
|
FD |
Bartali |
zie Bartholomeus.
|
FD |
Bartaux |
-eaux, -ha(ux), -iaux, Barta: 1. Patr. Var. van Bertiaux. – 2. Vleivorm van Barthélémy.
|
FD |
Bartaux |
-iaux, Bartier, Barto, -on, cf. Bert-[encore que certains de ces NF pourraient être rattachés aussi à Barthélémy].
|
JG |
Barte |
zie Berte.
|
FD |
Bartelen |
zie Berteele.
|
FD |
Bartelet |
Bartélet, Barthelet, Bartholet: Patr. Dim. van VN Bartholomeus.
|
FD |
Bartelmans |
-mann, Bartleman, Bartelings: Patr. Afl. van VN Bartholomeus. Zie Bartels.
|
FD |
Bartelous |
Patr. Rom. vleivorm van Bartholomeus.
|
FD |
Bartels |
Barthels, Bertels, cf. Bart, etc.
|
JG |
Bartels(e) |
Bartel, Bartl(e), Barthel(s), Bertels(en), -son, Bert(h)el, Berthels(en), Bortel(s): Patr. Korte vorm van de apostelnaam Bartholomeus. 1441 Peter Bartel = Peter Bartholomäi, Gorlitz (BRECH.).
|
FD |
Bartelt |
zie Barthold.
|
FD |
Barten(s) |
zie Beerten(s).
|
FD |
Bartet |
Barthet: Patr. Rom. dim. van Germ. berht-naam of Bartholomeus.
|
FD |
Barth |
cf. Bart.
|
JG |
Bartha(ux) |
zie Bartaux.
|
FD |
Barthe |
1. Rom. grafie van Bart(h). – 2. Patr. Korte vorm van Barthélémy. – 3. Zie Berte.
|
FD |
Barthel(s) |
cf. Bart(h).
|
JG |
Barthel(s) |
zie Bartels(e).
|
FD |
Barthelemi |
-my, zie Bartholomeus.
|
FD |
Barthélemi |
Barthélémy, Barthélémy, Bartholomé, etc. 1568 «Bartholomé del Lon-zée», 1602-3 «Jean Bartholomé» Ter-riersNamur, 1616 «Bartholomez Watteau» PrincipChimay; prénom Barthélémy, nom d’un des douze apôtres. Formes latinisées: Bartholoméus, -eus, au génitif: Bartholomi. 1659 «Bartholomi Colla», «vefve Colla Bartholomi» DénSalm. • Formes néerl.: Bartholomees, au génitif: Bartholomeeussen.
|
JG |
Barthélémy |
N. de bapt. d’origine biblique. N° 106.- Variantes : BARTHOLOM- -é, -ces, -ez, -e(e)us(en). Dialecte : Bietmé et Boutmy. Abréviations : Meeûs, Mevis, Mewis(sen).
|
EV |
Barthelet |
zie Bartelet.
|
FD |
Barthelmess |
Barthelomé, zie Bartholomeus.
|
FD |
Barthelon |
Patr. Vleivorm van Bartholomeus.
|
FD |
Barthen |
zie Beertens.
|
FD |
Barthet |
zie Bartet.
|
FD |
Barthier |
zie Bartier.
|
FD |
Barthol(d) |
Barthold, Bartelt, Bertoldi, -o: Patr. Germ. VN berht-wald ‘schitterend-heerser’: Bertaldus (MORLETI). Zie Bertoud.
|
FD |
Bartholet |
zie Bartelet.
|
FD |
Bartholeyns |
Patr. Fr. Bartholin, vleivorm van Bertoul (Bertolf) of Bartholomeus; of dim. op -elin van een berht-naam. Bartholomeus en Bertolf werden in de ME trouwens vaak verward: 1419 Paesschaert ende Grietkin vander Moten f. Bertholfs = 1426 … van der Moten f. Bertholmeus, Ktr. (DEBR. 1957,13). 1577 Bartholomeeus Bartholeyns = Battolomeeus Batteleyns, Zoutleeuw (HB 860).
|
FD |
Bartholomeus |
-meus, -mäus, -maus, -may, -mevis, -mivis, -meusz, -mee(w)sen, -meeus(s)en, -m(e)i, Barthelemi, -my, Barthelmess, Barthelomé, Bartholemy, -me, Bartholomé(e), -me(e), -mieux, -me(e)s, -mées, -mez, -my, Bartolomé, -me(es), -mivis, Berthelomé, -om(e), Bertimes, Bertemes, Berthelemy, Berthoumieux, Berthaumieu, Berthomé, Bertumé, Bartholomew, Bertol(l)i, -ol(l)o, Bartali, Bartoli(ni), Bartolo(meo), -mei, Bartolotta, Berteletti, Bortolotti, Bortoli, Bortolussi, -uzzi, Bartolomucci, -mivis: Patr. De bijbelse naam Bartholomeus. 1238 Bartholomeus (GN); 1284 Bertholomeus concanonicus noster, Har. (DEBR. 1980); 1398 Betelmees Blomme = 1382 Biertelmeus Biounie, Marke (DEBR. 1970).
|
FD |
Barthomeuf |
Hypercorrect voor Bittremieux (Auvergne).
|
FD |
Bartiaux |
zie Bartaux.
|
FD |
Bartier |
1. Profess. Barretier. Fabric. de barrettes (Bonnets ou petites barres). — 2. V. BARD.
|
EV |
Bartier |
Barthier, (de) Bertier, Be(u)rthier, Bortier, Burtie, Berti, Berty: 1. Ofr. barateor: bedrieger. BN, vgl. Braet = Barat. Bartierre = Bareteur, Dk. (CSM). 1378 Jan de Baertier=Jhan le Baertier; 1399 Kerstiaen le Bartier, Ip. (BEELE); 1620 Catheline Borthier, Pop. (V.HILLE 1969). – 2. Var. van Bertier. 1565 Joos Bertier (vader van) 1595 Joos Bertier = Bart(h)ier (vader van) 1629 Joos Bart(h)ier (vader van) 1656 Joos Bortier = Bartier (vader van) 1686 André Bortier, Poperinge (Par. 1992,130-150).
|
FD |
Bartl(e) |
zie Bartelse.
|
FD |
Bartleman |
zie Bartelmans.
|
FD |
Bartman(n) |
zie Baartmans.
|
FD |
Bartol- |
zie Bartholomeus.
|
FD |
Barton |
zie Berton.
|
FD |
Bartonville |
Bartomville, Bartumvil(l)e: PlN Berthouville (Eure) met epenthetische n.
|
FD |
Bartrijn |
zie Bertrijn.
|
FD |
Barts |
zie Baart.
|
FD |
Bartscherer |
-scherre: BerN van de baardscheerder, barbier. 146 e. Rolaf Bardscherer, Rostock(NN); 1357 Jhan Scherbaert, Ktr. (DEBR. 1970); 1513 EverartBartscherre, Ht. (GESSLERss).
|
FD |
Bartsoen |
zie Baertsoen.
|
FD |
Bartumvil(l)e |
zie Bartonville.
|
FD |
Bartumville |
Nom d’origine: Bertonville (Bettonville), à Roclenge-sur-Geer (Lg).
|
JG |
Bartz |
zie Baart.
|
FD |
Barvais |
Proven. Barvais ou Barvaux (Loc.). Variantes : PAR- -vais, -fait. N° 79, 81, 91.
|
EV |
Barvaix |
Barvaux, Barviau. 1618 «Jean de Barveau» BourgDinant, 1780 «Nicolas Barvais» Charleroi; nom d’origine: Barvaux-sur-Ourthe, w. barvê (Lx).
|
JG |
Barvaux |
Barvais, -aix, -iau: 1. PlN Barvaux (LX). 1334 Renars de Barvau, Luik; 1340 Stassino dicto Barveal, Luik (SIX III). – 2. Patr. Germ. VN Berwald, ook D. FN. 1205 Bervaus Maheschier; 1203 Erenbors Bervaude, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Barvoets |
Baervoets, Barrevoets, Bervoet(s), Berrevoets: BN voor wie barvoets, blootsvoets liep. Vgl. D. Barfuss. 1163 L. Nudipes, Keulen (BRECH.). 1279 Willem Baervoete (dat.), Bg. (CG); 1298 Pieter Barvoet, Kales (GYSS. 1963); 1394 Mathijs Baervoet, Zwg. (DEBR. 2000).
|
FD |
Barvoets |
cf. Bervoets.
|
JG |
Barvoets |
V. Baervoets.-
|
EV |
Barwart |
zie Berwart.
|
FD |
Barxhon |
cf. Barchon.
|
JG |
Barxhon |
Proven. Barchon (Loc). V. N° 80.
|
EV |
Barxhon |
zie Barchon.
|
FD |
Bary |
Barry, Barie. 1364 «Adams de Bary» PolyptAth, 1633 «Gerve Bari et Jan Bary» émigrés en Suède, 1780 «Jean-Baptiste Bary» Charleroi: nom d’origine: Barry, w. bari (Ht).
|
JG |
Bary |
zie Barry.
|
FD |
Barze |
Nom d’origine: (Vierset)-Barse, w. basse (Lg).
|
JG |
Barzeele |
1. Proven. Beerzel (Loc.). — 2. V. Bariseau. N° 55.
|
EV |
Barzeele |
Barreze(e)le, zie Bariseau.
|
FD |
Barzin |
1. Proven. Dép. Lomprez. – 2. V. BARD.
|
EV |
Barzin |
Barsin, Berze(y)n, Berzijn, Berzins: PlN Barzin in Lomprez (LX). 1104 Waltherus de Baruisin, Stavelot (ASM).
|
FD |
Barzin |
cf. Barsin.
|
JG |
Bas |
Bassens, Bass(e): Patr. Korte vorm en vleivorm van HN Sebastianus. 1414 Jan Bas; 1473 Clais Basse, Ht. (A.GHIJSEN); 1321 Henricus Basse, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Bas |
Surnom: fr. bas (de petite taille). Dimin. : Basselet [ou var. de Bachelet]. –Bassette.
|
JG |
Basch |
Patr. D. korte vorm van HN Sebastianus.
|
FD |
Basch |
V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Bascou |
Bascop, Ba(e)fcop: Bascot is de oude Rom. volksnaam van de Bask. 1346 Bauduin Bascoz, Bergen (CCHt). De FN Bafcop wordt in de Westhoek Baskouw uitgesproken (med. J. Beun, leper). De familie Bafcop werd in de jaren 1940 in ReningelstBfls&o genoemd (med. F. Denys).
|
FD |
Bascour |
Bascourt. 1583 «Jean délie Basse-court de Mons en Haynault» BourgLiège; nom d’origine: fr. basse-cour.
|
JG |
Bascour(t) |
1. Profess. ,,Basse-courier ». — 2. Proven. Bascoup (Dép. Morlanwez). N08 81, 83, 91.
|
EV |
Bascour(t) |
Delbascour(t): PlN Basse-cour: neerhof, o.m. in Amay (LU), Framont (LX), Vellereille (H). 1329 Guillaume de Bassa Curte = G. Bassecour, Luik (ISP); 1495 Franciscus Delbascour de Montibus(MULIII).
|
FD |
Basecq |
Basèque, Baseke, Basecqz [avec z formant abréviation derrière g]. 1275-76 «Hersens de Basècles» RegTournai; nom d’origine: Basècles (Ht). Dans la mention 1640 «Allard Imbert seigneur de la Basecque» BourgeoisLiège, il s’agit explicitement de La Bazèque (arr. Arras), 1231 «La Bazecle» (cf. A. de Loisne, Dict. topogr. du départ, du Pas-de-Calais, 1907, 34) [MH].
|
JG |
Basecq |
Proven. Basècles (Loc.). Variante : Passelecq. N° 79.
|
EV |
Basecq(z) |
Basèque: PlN Basècles (H).
|
FD |
Baseil |
Baseille. Basseil, Basseille, Bazelle. 1248 «Jehan de Baseilles», 1360 «Willelmo de Bazelles» CartOrval, 1498 « Phlippotte de Baseille» BourgNamur, 1656 «Anthoine Bazelle» DénFlorenville; nom d’origine: Baseilles, w. à bassèye, à Mozet (Nr) et plusieurs Basseille dans la prov. de Luxembourg (à Tenneville, etc.).
|
JG |
Baseil(le) |
1. PlN Bazeille in Tenneville (LX). 1298 Jakemon de Baseilles, St-Hubert (ASH). – 2. Var. van Basseil. – 3. Zie Basilic.
|
FD |
Baseille |
V. Bazeille.
|
EV |
Baseke |
Patr. 1. Ndd. dim. van HN Basilius. 1342 Baseke von der Gartow = Basilius v.G., Mecklenburg (NN). – 2. Dim. van Germ. VN Baso. Zie Baeskens.
|
FD |
Basel |
Proven. Ville suisse, ,,Bâle », et Loc. belge. Variante : Basele. Avec suff. d’orig. : Bas(se)le(e)r. N° 212.
|
EV |
Baseleer |
zie Bachelier.
|
FD |
Baselet |
zie Bachelet.
|
FD |
Baselier |
Basselier, cf. Bachely.
|
JG |
Baselmans |
zie Bazelmans.
|
FD |
Basema |
Arabische FN (PDB).
|
FD |
Basèque |
zie Basecq(z).
|
FD |
Basia |
Basiau, Basiaux, -ieaux, Bassiaux. Nom d’origine: w. ard bassiau ‘endroit bas’; ou bien surnom dérivé de fr. bas (= petit), mais peu de dérivés son attestés dans le lexique FEW 1,274-5.
|
JG |
Basia(ux) |
V. Basseaux.
|
EV |
Basiau(x) |
Basia, Basieaux, Basuyau(x), Bassiaux: Patr. < Basel, HN Basilius, Mvl. Baselis. 1313 Oliver Baseel = 1336 Bouden f. Oliviers Basels, Testreep (RYCKEBOER95).
|
FD |
Basier |
1. V. Bassier. — 2. B. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Basier |
1. Var. van Bassleer = Batsleer; zie Bachelier. -2. D. FN Baseler, afkomstig van Basel (CH).
|
FD |
Basieux |
Var. de Baisieux?
|
JG |
Basieux |
zie Debaisieux.
|
FD |
Basil(l)e |
Bas(s)eil(l)e, Bazelis, Bazelle, Basilien, Basilide: Patr. Gr. HN Basilius, Basilis (GN). Voor Baseil(le), vgl. Cornil(le) = Corneil(le). 1297 Henri fil Basile; 1280 Johannes Baselis, Ip. (BEELE); 1350 Johan Basilhe, Luik (CVD).
|
FD |
Basile |
1265 «li courtius ki fu Basile» Cens-Namur, 1267 «Dame Basile» CensHerchies, 1289 «Dame Basille» CensNamur, 1350 «Johan Basilhe» CartValDieu; anc. nom de baptême d’origine grecque (Basileios, roi), transmis par le lat. Basilius, mais aussi nom fém., d’après sainte Basille (vierge et martyre du 4e s.).
|
JG |
Basile |
N. de bapt. d’orig. hellén. N° 107.- Diminutif : Basillon. Intervers. Absil. N° 69.
|
EV |
Basilier |
1. Proven. Bassily (Loc.), avec suff. -er d’orig. N° 211. — 2. V. Basseau.
|
EV |
Basilier |
zie Bachelier.
|
FD |
Basin |
Basyn, Bazin. 1275-76 «Basins de le Vourc» DettesYpres, 1284 «Watiers Basins» BourgAth, 1454 «Katrine Bassin veuve de Frankot» GuillLiège, 1616 «Jacques Bazin» PrincipChimay, 1775 «François-Joseph Bazin» Jalhay; dérivé de l’hypocor. germ. Bazo (du thème badu-), cf. Basinus roi de Thuringe au 5e s. (Fôrst. 249); le nom a été popularisé par un héros de la légende carolingienne (Basin le bon larron), qui subsiste dans le folklore, Basin étant « l’homme qu’on croit voir dans la lune » [JH]. – Mais comp. aussi 1621 «Hubert Francque condist le bassin» = «Hubert le bazin» Jalhay, dans lequel E. Renard propose le w. liég. bazin ‘bélier’ (BTD 26, 241). Enfin, pour Jodogne 15, le NF étant hennuyer, également Bazin, dépend, de Portes (arr. Tournai). m Dimin. : Bazinet. – Basquin (dérivé en -kin).
|
JG |
Basin |
-yn, -ijn, Bazin, -yn, -ijn, -ein, Bazinet, Baesen(s) Baessens: Patr. Vleivorm van Germ. VN Baso: Basinus (Fm., Dip.). Maar Baesen is niet noodzakelijk door verdoffing van -in te verklaren, het kan ook een verbogen vorm zijn van Base uit Baso (of Metr. Basa). 1275 Nicholes Bazin, Lanquesaint (VR i6iv°); 1281 Michael Base, Ip. (BEELE); 1388 Gillis Bazijn, Bg. (OA 338)51398 Base van den Neste, Kanegem; 1398 Basin van den Huile; Gillis Baesin, Wervik; Gheeraerd Basin, Deerlijk (DEBR. 1970).
|
FD |
Basiu |
zie Debaisieux.
|
FD |
Baskens |
zie Baeskens.
|
FD |
Baslé |
-ley, zie Bachelet.
|
FD |
Basque |
Volksnaam van de Bask.
|
FD |
Basquin |
Patr. Fr. adaptatie van Mnl. Basekin; zie Baeskens. 1296 Kateline Bassekins, Kales (GYSS. 1963). Of var. van Bosquin?
|
FD |
Bass(e) |
zie Bas.
|
FD |
Bassaget |
Passager. ,,H. qui séjourne (chaque année) passagèrement dans l’endroit ». N° 79.
|
EV |
BASS–ard |
-art. 1. Proven. Bas sort (Dép. Presles). Synon. : Bageard. — 2. V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Basschaert |
zie Bosschaert.
|
FD |
Basschere, de |
zie de Bosscher.
|
FD |
Basse |
1. Proven. ,,Mare » (Dialecte). Synon. : Del-, La- -BASSE. — 2. Profess. V. Bassier.
|
EV |
Basse |
Nom de résidence: w. basse ‘mare’ ou bien surnom: fém. de bas ‘petit’. 1365 «Jak de le Bassée chavetier» TailleMons, 1417 «Lottart Bassée» Polypt-Ath; nom d’origine: bassée ‘endroit bas’, plusieurs topon. wallons et La Bassée (Nord).
|
JG |
Basseau |
1. Profess. Marchand de basseaux (Petits cuveaux ou paniers en bois. La personne est désignée soit par sa qualité, Bas(s)- -elier, -ilier N° 130, soit par l’objet fabriqué : Bas(s)- -ia, -iaux. N° 131. — 2. V. BAD(u) (Baz). — 3. V. Basset.
|
EV |
Bassée |
Delabassé(e): PlN La Bassée (Nord, PdC). H97 Agnes Bassée; 1248 Maroie de le Bassée, Atrecht (NCJ); 1288 Reniers de le Bassée (DEBR. 1980).
|
FD |
Basseghem, van |
PlN Bassegem, o.m. in Kaster, Kerkhove, Tiegem, Otegem, Ooike, Oud. (DFI). 1350 Lauwers van Bassenghem huus, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Basseil |
Basseille(s): 1. PlN Basseilles in Mozet (N). 1359 Abretin de Basselhes, Bouillon (SLL TV). –2. Var. van Baseil(le).
|
FD |
Basseil
|
Basseille, cf. Baseil(le).
|
JG |
Basselaere, van |
zie van Bastelaer(e).
|
FD |
Basselaire |
Bazelaire. 1289 «Stassins Baceler» CensNamur; surnom: anc. fr. bazelaire, basselaire ‘sorte de sabre ou de cimeterre; coutelas’ Gdfl, 549a.
|
JG |
Basselaire |
zie Bachelier.
|
FD |
Basselet |
-lez, -lé, -le, zie Bachelet.
|
FD |
Basselier |
Baselier, cf. Bachely.
|
JG |
Basselier |
V. Basseau.-
|
EV |
Basselier(e) |
zie Bachelier.
|
FD |
Basselin |
1. V. Basseau. — 2. B. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Bassem |
Onzeker. De FN komt alleen in VB, WB en Bs. voor. Var. van Bassinne, W. uitspr. bassme?
|
FD |
BASS--em |
-ette, -et. V. BAD(u).
|
EV |
Bassemon |
zie Bassimon.
|
FD |
Bassens |
zie Bas.
|
FD |
Basset |
-ez, -ett(e): BN. Ofr. basset: met korte beentjes, met gedrongen gestalte. 1230 Iskinus filius Isuini Basseits, Wevelswale Z (GN); 1279 Jehan Basset, Bergen (PIERARD 6).
|
FD |
Bassevelde, van |
PlN (OV). 1171 Dirkinus de Baszevelde, Cent (GN); 1396 Claus van Bassevelde, Aw. (ANP).
|
FD |
Bassiaux |
cf. Basia, -iaux.
|
JG |
Bassiaux |
V. Basseau.
|
EV |
Bassiaux |
zie Basiaux.
|
FD |
Bassier |
1. Maker of verkoper van lage (basses) kuipjes voor het vervoer van de oogst (DNF). -2. Hier wsch. veeleer < Bossier. Bassi/(l)ière: Ofr. bachelière: jonge edeldame, meisje. Vgl. Bachelier.
|
FD |
Bassier |
Profess. March. de basses. ,,Cuvaux bas ». Variante : Baxier.
|
EV |
Bassilière |
,,Fabrique de Basseaux ». (V. ce N.). 1. Proven. d’un lieu aussi dénommé. — 2. Exploitant d’un atelier de basseaux (V. ce N.). N° 131.
|
EV |
Bassilière |
Probabl. forme anc. ou régionale de bachelière, cf. Batselier.
|
JG |
Bassimon |
Bazimon, Bassemon: FN in WV en FV. PlN 1104 Basemont in Senones. 1407 Jacques de Bassement = 1431 de Basimont, Abbeville (PDB).
|
FD |
BASS–in(g) |
-inn. 1. Profess. March. de bassins, de bassines. N° 131. — 2. V. BAD(u). (Baz).
|
EV |
Bassine |
Bassin(ne): PlN Bassine in Méan, Maffe (N), W. bassène: laaggelegen plaats. 1118 Warnero de Bassines, Stavelot (ASM).
|
FD |
Bassine |
Bassinne. 1280 «domina de Bassines» PolyptLiège; nom d’origine: w. bassène ‘endroit bas’, e.a. Bassine, à Méan et Maffe (Nr).
|
JG |
Basslé |
zie Bachelet.
|
FD |
Bassleer |
V. Basel.
|
EV |
Bassleer |
zie Bachelier.
|
FD |
Basso(t) |
Dim. van bas: laag, klein. BN. Vgl. Basset.
|
FD |
Bassompierre |
Nom d’origine : Bassompierre, à Boulanges (Moselle).
|
JG |
Bassompierre |
zie De Bassompierre.
|
FD |
Bassonpierre |
Proven. ,,Château (V. Steen) du sieur Basson » (Lorraine). N° 246.
|
EV |
Basstanie |
-enie, zie Bastenie(r).
|
FD |
Bassteyn |
1. Synon. du précédent. N° 246. — 2. V. Bastien.
|
EV |
Bassteyns |
zie Bastin.
|
FD |
Bast(e), (de) |
Mnl. bast: boomschors, touw, halsstrop. BerBN voor een boomontschorser (?), een touwslager (?) of een beul (?). De laatste mogelijkheid kan blijken uit het citaat van 1219, waar vader (Bast) en zoon (Blok) een naam dragen die aan de benodigdheden van de beul herinneren. 1219 pater eius (Walterus Bloch) Gilbertus Bast (LEYS 1951); 1281 Lambinus Bast, Ip. (BEELE); 1386 Heinric Bast, Ktr. (DEBR. 1970). Hier wellicht verband met de boomschors: 1403 Jan Bast, boemdraghere, Aw. (ANP).
|
FD |
Bast, de |
zie (de) Baste.
|
FD |
Bastaens |
cf. Bastiaens.
|
JG |
Bastaens |
zie Baston, Bastiaans.
|
FD |
Bastaensen |
zie Bastiaans.
|
FD |
Bastaert(s) |
-aers, -ert, Bat(t)ard, Batar, Batta, Basters, Bosters, Le Bastard, Leba(s)tard: BN voor een bastaard, buitenechtelijk kind. Mnl. bastaert, Ofr. bastard, Fr. bâtard. 1211 Bastard, St.-Bertijns (LEYS 1954,154); 1355 Gillis de Bastaert huus, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Bastaerts |
V. Bâtard.
|
EV |
Bastagne |
cf. Bastogne.
|
JG |
Bastagne |
Proven. Bastogne (Loc.). N° 79.
|
EV |
Bastagne |
zie Bastogne.
|
FD |
Bastaits |
(NF du Brabant wallon, où on prononce Bastatche en wallon). Pour Debrab., c’est une forme de wallonne de Bastets, Baestaerts (= bâtard) ; les formes anciennes montrent que l’origine du nom est le Brabant flamand [JMP].
|
JG |
Bastaits |
WB spelling voor VB uitspr. Bastets: Bastaerts. De familie Bastaits in WB stamt af van Bastaerts in Bierbeek (VB). 1713 J. M. Bastaets, 1742 Jacques Bastaert; 1748 Petrus Bastaets; i8e e. Jacques Bastaitse; 1796 Bastets, Bierbeek (med. Chr. Molderez, Bevekom).
|
FD |
Bastanie |
zie Bastenie(r).
|
FD |
Basteels |
Basteleyns. 1. V. Pâte. — 2. V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Basteels |
zie Bosteels.
|
FD |
Basteen(s) |
Baksteen: Ndd. Ba(h)steen: badsteen, wrijfsteen; vgl. Ndd. bastover = badstover. BerBN van de stoofhouder. Baksteen is een reïnterpretatie.
|
FD |
Bastelaer(e), van |
Bostelaer, van Basselaere, van Bastenlaere: PlN Bastelaar in Zeveneken (OV). 1345 Jhan van Bastelar, Cent (RSGII); 1492 Claeys van Basselaere, Cent (BOONE); 1733 Jac. Bostelaer, Cent (MUL VII)..
|
FD |
Basteleer |
-leu(r)s, -lier, zie Bachelier.
|
FD |
Basteleus |
-eurs. Var. probable de Pasteleur(s). Bastelle. Surnom: dimin. d’anc. fr. buste ‘panier’?
|
JG |
Basteleysens |
-eijsens: 1. Patr. Verzwaarde vorm (met t-epenthesis) van Baselis. 16e e. Paulus Bastellijns, Judocus Basellijns, Jan Baselissen, Waas(VANG.III,4o6-7).
|
FD |
Basteleysens |
V. BAD(u). (Baz).
|
EV |
Basten(s) |
-eyns, zie Bastin.
|
FD |
Bastengs |
zie Bastings.
|
FD |
Bastenie(r) |
Bastanie, Basstenie, Basstanie: BerN. Ofr. bastonier, Fr. bâtonnier: vaandrig, iemand die een stok of staf draagt aïs waardigheidsteken. Mnl. bastonnier: roededrager in processie. 1330 Colin le Bastenir, Luik (SLLIII); 1361 Bertholeis li Bastenir, Luik (ISP).
|
FD |
Bastenie(r) |
Fonction. Chef de Confrérie, chargé du bâton. N° 139.
|
EV |
Bastenier |
1286 «Aalis le Bastenière» Cart-Binche, 1460 «Wilhem le bastenier» Guill-Liège; nom de fonction: anc. fr. bastonnier (de corporation, etc.) ‘huissier’, mais aussi w. bastont, (Mons) bastonnier ‘bedeau d’église’ FEW 1, 297a, avec finale on-nier, -onier, affaiblie en -enier [JMP]. • Forme fém. : fém. : Bastenière. Bastens, Basteyns, cf. Basti(e)n, Bastijns. Bastian, anc. w. Bastiâne, formes néerl.: Bas-tiaen, au génitif: Bastiaens, Bastaens, double génitif: Bastiaensen, -aenssen, -aenssens; Bastiance (graphie francisée de Bastiaens). Aphérèse de Sébastien, cf. le suivant.
|
JG |
Bastert |
-ers, zie Bastaert(s).
|
FD |
Bastiaans |
Bastiaanse(n), -ssen, Bastia(e)n(en), Bastiaan(en), Bastiaen(s), Bastaens(en), Bastiaense(n), -ens, Bastiaenssen(s), Bastians(sens), Basttiaenssens, Baestiaens, Bastjaens, Baestaens, Bastien, Bastiani: Patr. Korte vorm van Sebastiaan, Lat. HN Sebastianus. 1375 Bastiaen Batemans wijf; 1326 Brixis Bastiaen, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bastide |
Verspreide Fr. PlN. Prov. bastida: militair bouwwerk. Vgl. bastille, bastion.
|
FD |
Bastié |
Bastie: Afl. van Ofr. bast, Fr. bât: pakzadel. BerN van de zadelmaker. 1384 Perre le Bathier, Laon (MORLET).
|
FD |
Bastien |
Bastin, au génitif néerl.: Bastijns, Bastyns, Basteyns, Bastens. 1258 «Bastin de Ruelle» CartValDieu, 1331 «Bastins Lawes» RegLaroche, 1453 «Dalie Bastin» CartCou-vin, 1524 «Johan Bastin» DénStavelotMy, 1540-41 «Bastien Bastien» Recquignies (à l’est de Maubeuge), 1598 «Jehan Pincemail dit Bastin» BourgDinant; aphérèse de Sébastien, nom d’un martyr.
|
JG |
Bastien |
N. de bapt. d’orig. hellén. (Sé)bastien. ,,Honoré » (Traduit Augustus en latin). Variantes : BASTI- -aen, -a(e)ns(s)en, -ian, -ie, -in(é), -ing, -(e)yn(s).
|
EV |
Bastien |
zie Bastiaans.
|
FD |
Bastil(l)e |
Bastil: Ofr. bastille: versterking, slot, bolwerk? Of veeleer verzwaarde vorm van Basil(l)e?
|
FD |
Bastil(le) |
1. Proven. „Château fort ».-— 2. V. Pastille.
|
EV |
Bastille |
Nom d’origine: anc. fr. bastille ‘ouvrage avancé; château fort’.
|
JG |
Bastin |
cf. Bastien.
|
JG |
Bastin |
-ine, -iné, -ini, -ens, -ing, -ijns, -yns, -eijns, -eyns, Bassteyns, Bostin, -yn, -ijn, -eyn, -en, -em, Bosthys, -ijs: Patr. Vleivorm van HN Sebastiaan. LIND. 1947,41 noteerde viermaal de VN Bastijn in Leuven in 1390.1395 jeghen Willem Bastine, St.-Denijs WV (DEBR. 1970); 1518 Jan Bostijn, Ktr. (KW).
|
FD |
Basting(s) |
Bastengs: Patr. Afl. van VN Sebastiaan.
|
FD |
Bastini |
-inie: Patr. It. dim. van VN Sebastiano. Bastinie kan evenwel ook een var. zijn van Bastanie.
|
FD |
Bastjaens |
zie Bastiaans.
|
FD |
Basto |
-oen, Bâton, Bestoen, Bostoen, Ba(e)staens: BN. Ofr. baston, Fr. bâton: bevel, wapen (GOD.) > Mnl. bastoen: stok, wandelstok; in de wapenkunde schuinstaak, soms onderscheidingsteken van jongere of onechte zonen uit adellijke huizen (MW). Kan een BN zijn voor wie een stok draagt (vgl. Stock), een pedel of suisse, of het bevel voert. Ook de schuinstaak in het wapen kan de BN bezorgd hebben (vgl. Bastaert). 1285 Jan Bastoen, Bg. (CG); 1344 domum Johannis Baston = 1347 fundum Johannis Bastoens, Ktr. (DEBR. 1971); 1434 Galiot Bastaen, Ktr. (DEBR. 1958); 1536 Rougaer Bostoen,Ktr.(KW).
|
FD |
Bastogne |
Bastagne. 1656 «Nicolas Bastoigne laboureur» DénFlorenville; nom d’origine: Bastogne (Lx).
|
JG |
Bastogne |
Bastagne: PlN Bastogne, Ndl. Bastenaken (LX).
|
FD |
Bastry |
Var. de Balestrie ou aphérèse de w. nam. aurbastri ‘arbalétrier’, cf. Laurbastry.
|
JG |
Bastyns |
zie Bastin.
|
FD |
Basuyau(x) |
zie Basiaux.
|
FD |
Basyn |
cf. Basin.
|
JG |
Basyn |
V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Basyn |
zie Basin.
|
FD |
Bat(t)y |
zie Bâtis.
|
FD |
Bata |
Batta, w. liég. Bata. Surnom: w. bata ‘batail, heurtoir’ DL 67 ou forme w. de Battard.
|
JG |
Bataille |
Bataillie, Batailde (formes flam.). 1183 «Stephanus Batale» AbbNinove [BR], 1289 «Henri Bataille» DettesYpres, 1294 «Jehans Bataille» CensNamur, 1365 «Jehan Bataille machon» TailleMons, 1574 «Antoine Bataille» Ladeuze; fr. bataille, surnom d’homme batailleur, de querelleur.
|
JG |
Bataille |
Bataillie, Battaill(i)e, Batalje, Batalie, Batailde, Bostaille, Battaglia: Fr. bataille: gevecht, legerschaar. BN voor een strijder of vechter, vgl. Fr. Bataillard. 1280 Henricus Batailge = 1304 Henri Bataillie, Ip. (BEELE); 1317 Lisbette Bataille, Ktr. (DEBR. 1917).
|
FD |
Bataire |
1. V. BAD(u) (Baz). — 2. V. Batard.
|
EV |
Bataire |
zie Batter(t).
|
FD |
Batar(d) |
zie Bastaert(s).
|
FD |
Bâtard |
1. Situation sociale. ,,Enfant illégitime ». Variantes : Battard, Bataire, Battardy. (Génitif latin). Flamand : Bastaerts. — 2. V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Batavia |
Batavia is de Lat. naam van de Betuwe (G), het land van de Batavi. Vgl. Batavier.
|
FD |
Batavier |
1. Orig. ,,Hollandaiss ». — 2. Proven. Plus. L.D. Batavia (en pays flam.).
|
EV |
Batavier |
Volksnaam van de Bataven? Wellicht overdrachtelijk.
|
FD |
Bate |
zie Baete.
|
FD |
Bate(n)s |
Bathe, zie Baete.
|
FD |
Bateau |
Batteau(x), Battau, Bathau, Batteauw, Battiau, Battieuw, Bat(t)el: Ofr. batel, Fr. bateau: boot, schip. BerBN van de schipper. Vgl. Batelier. 1658 Johannes Bateau = Batheeu(w)s, Tielt (VS i979> 74); 1651 Jan Bateaux, Meulebeke; 1748 Jacobus Batteeuw, Wingene (KWII); i8e e. Battiau = Battieuw, Mater (VS 1973, *57).
|
FD |
Batelier |
Batteljee: Fr. batelier. BerN van de schipper. 1383 Joudevin Batellier, Melun (MARCHAI 51).
|
FD |
Bateman |
zie Baeteman.
|
FD |
Baten |
Batens, cf. Baete, -ens.
|
JG |
BÀT–en |
-kin. V. BAD(u) (Bad).
|
EV |
Batenburg, (van) |
1. PlN Batenborg tussen Dworp en Lot (VB). 1406 Claes van Batemborch, Bs. (PEENE). – 2. PlN Batenburg (G). 1197 H. de Batenburg, G (BLOI); 1441 Ghiselbertus de Batenborch, G (MULI); 1520 Albertus Batenburch Clevensis (MUL III).
|
FD |
Batert |
zie Batter(t).
|
FD |
Bathau |
zie Bateau.
|
FD |
Bathke |
zie Badke.
|
FD |
Bathy(s) |
zie Bâtis.
|
FD |
Batil |
zie Bautil.
|
FD |
Batis |
Bat(t)y, Debatis, Bathy(s), Debat(t)(h)y, Dubaty: Verspreide W. PlN bâti: begane grond, gemene grond, dorpsplein. Les bâtis in Laneffe (N), Batty in Nandrain (LU), Beauraing (N), Le Baty in Xhoris (LU), Havelange (N). 1552 Thomas de Bâtis, Stavelot (ASM II); 1710 Ant. Fr. Battis, N (MUL VII). Zie ook Debattice.
|
FD |
Batis |
Bathy, Baty. Nom d’origine: w. bâti ‘terrain battu, foulé’, topon. très fréquent en Wallonie (généralement place du village), cf. Debatty (NF plus fréquent).
|
JG |
Batis(se) |
-iste, zie Baptiste.
|
FD |
Batisse |
1. Proven. Battice (Loc.). — 2. V. Baptiste.
|
EV |
Bâtisse |
de Batist, zie Debattice.
|
FD |
Batiste |
cf. Baptiste (w. Bâtisse).
|
JG |
Batjoens |
V. BAD(u) (Bad).
|
EV |
Batjoens |
zie Bautsoens.
|
FD |
Batkin |
zie Boutkens.
|
FD |
Batlle |
Zie Battle.
|
FD |
Baton |
Surnom: fr. bâton, cf. 1598 «Jehan de Haulx au Baston» BourgDinant.
|
JG |
Baton |
zie Baston.
|
FD |
Batreau |
Batrelle: Dim. van Batteur. BerN. 1260 Jehans le Baterel, St-Q. (MORLET); 1265 Adans li Bateriaus, Bergen (VW1984,49); 1335 Pierart Batteriel = 1312 Pieret le Bateriaul, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Bats |
Badts, Batz: 1. Patr. Zie Baats(en). 1305 Waltero dicto Bats; 1324 Nicholaii Bats, Ktr. (DEBR. 1971). – 2. BN voor een kegelaar. Gen. van Mnl. bat(te): voorwerp om mee te batten, keilen, kegelen. Vgl. Batere in leper. 1326 Pieter Batte, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bats |
cf. Baets.
|
JG |
Bats |
Proven. L.D. (Dép. Hermeton-sur-Meuse et Huy).
|
EV |
Bats(e)lé |
zie Bachelet.
|
FD |
Bats, (de) |
zie (de) Baets.
|
FD |
Batselé |
Baetslé, cf. Batselier.
|
JG |
Batselier |
Batsleer, Batselé, Baetslé. Formes flam. de Bachelier; cf. aussi Bassilière et Basselaire.
|
JG |
Batselier |
Car. mor. ,,Radoteur » (Du verbee bazelen, „radoter »).- Variantes : De Batsel- -eir, -ier.
|
EV |
Batselier, (de) |
Bats(e)leer, Batselaere, zie Bachelier.
|
FD |
Batslé |
1. V. BAD(u) (Baz). — 2. Proven. Batsloo. ,,Bois du sieur Badon ».
|
EV |
Batsoens |
zie Bautsoens.
|
FD |
Batta |
cf. Bata.
|
JG |
Batta(rd) |
zie Bastaert(s).
|
FD |
Battaill(i)e |
Battaglia, zie Bataille.
|
FD |
Battaille |
Car. mor. N. de batailleur.
|
EV |
Battain |
zie Battin(gs).
|
FD |
Battair(e) |
zie Batter(t).
|
FD |
Battard |
Bataire, au génitif lat. Batardy. 1279-81 «Batars Raimbaus», «Gerars li Batars» ComptesMons, 1491-92 «le Battar de Jauce» TerreJauche; surnom: fr. bâtard; cf. aussi Bastaits, Battau et Lebastard.
|
JG |
Battard |
V. Bâtard.
|
EV |
Battau |
Batteau, -eaux, Battiau. Dérivé de l’hypocor. germ. Batto (du thème bad- muté en bat-) ou bien surnom à rapprocher de rouchi batiau ‘battant de la cloche’ (Hécart 52b; FEW 1, 289b) plutôt que de rouchi batiau ‘bateau, petite barque’ [MH].
|
JG |
Battau |
-eau(x), -eauw, zie Bateau.
|
FD |
Battavoine |
Zinwoord batte avoine. BerN van de haverdorser.
|
FD |
Batte |
Proven. ,,Digue » (L.D.). Variantes : BAT(T)- -a, -es. Battegay, ,,Gué de la Batte ».
|
EV |
BATT–eau |
-el, -iau, -ieuw. 1. Profess. N. de batelier. ~ 2. V. BAD(u) (Bad).
|
EV |
Battel |
zie Bateau.
|
FD |
Battel, (van) |
PlN Battel (A). 1300 Heinricus de Battele = Heyne van Battele, Tv. (BERDEN); 1306 Gherart van Battele, Mech. (HB 653).
|
FD |
Batteljee |
zie Batelier.
|
FD |
Batter(t) |
-air(e), Batert, -aire: Luxemburgse FN Batter(t).
|
FD |
Batteur |
Batteux. 1300 «Wilkin le bateur» Liège, 1356-58 «Selvais fiuls le Bateur» PolyptAth, 1479-80 «Waty le Batteur» Nivelles; nom de profession: fr. batteur (de laine, de blé, etc.); cf. 1288 «Marg., veve Austin le Bateur de laine» = «Margritain, veve Augustin le Bateur a verghe» DettesYpres, 1302 «Estas-sin dou Bos bateur à l’arket» LoiToumai.
|
JG |
Batteur |
-eu(x), Battheu(s): 1. Fr. batteur. BerN van de goudslager, metaalbewerker of dorser. Zie ook Batreau. – 2. De vormen op -eu(x) en -eus kunnen ook var. zijn van Bateaux/Battheau: 1675 Inghel Battheus, Pittem; 1723 Joos Battheus, Meulebeke; 1717 Pieter Battheux, Wingene (KW II).
|
FD |
Battiau |
Battieuw, zie Bateau.
|
FD |
Battiau |
cf. Battau, -eau.
|
JG |
Battice |
Nom d’origine: Battice (Lg).
|
JG |
Battice |
zie Debattice.
|
FD |
Battifoy |
zie Boutefoy.
|
FD |
Battin |
[famille originaire de Lorraine]. Surnom: dial. (Cumières) butin ‘lait de beurre’?
|
JG |
Battin(gs) |
Battain: Patr. Afl. van Germ. bald- of badu-naam; vgl. Badin.
|
FD |
Battista |
-i(ni), zie Baptiste.
|
FD |
Battle |
Batlle: E. FN Battle, zelfde bet. aïs Bataille.
|
FD |
Battou |
zie Patou(t).
|
FD |
Battrijn |
-yn, zie Bertrijn.
|
FD |
Baty |
cf. Bâtis.
|
JG |
Batz |
1. Zie Bats. – 2. D. FN Batz, BN < Mhd. barc: béer, mannelijk varken. 1477 Hans Batz, Stuttgart (BRECH.).
|
FD |
Batz |
V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Batz, de |
zie (de) Baets.
|
FD |
Batzelier, de |
zie Bachelier.
|
FD |
Bau |
1408 «Jan Bau» Malines; nom issu de l’anthrop. germ. Bavo [FD].
|
JG |
Bau |
Baus, Bauw(e), Bouw, Bouw(e)s: Patr. Germ. VN Bavo (LIND. 35). 1408 Jan Bau, Mech. (Bull. Oudh. Kr.Mech. 1909,217-232); 1432 Joh. Bau, St.-L.-Wol. (OSTYN); 1433 Librecht Baus, Tg. (IOT).
|
FD |
Bau |
V. Bald.
|
EV |
Baube(t) |
Beaube: BN Ofr. balbe, baube: stotteraar.
|
FD |
Baucamp |
Baucant. Forme pic. de Beauchamp.
|
JG |
Baucamp |
-cant, zie Beaucamp.
|
FD |
Bauch- |
-au, -e, -er. Proven. Bauchau (Dép. Archennes), Bauche (Dép. Evrehailles), avec suffixe d’orig. N° 211.
|
EV |
Baucha |
Bauchau (cf. aussi Bâcha). 1387 «Colart Bachart dit Houseau de Bovines», 1420 «Colart Baulchart» [père de] 1470 «Jamoton Bauchart dit Houseau» Bouvignes, 1541 «la veuve Jehan Bauchart» Bourg-Namur, 1577 «Louis Bauchar = Bauchau» Bouvignes, 1616 «Charles Bauchart» Prin-cipChimay, 1622 «Jacques Bauchar dit Bauchau» Bouvignes, 1659 «Denis Bauchau» BourgNamur; pour Carnoy 209, *bauchard ‘ouvrier qui étend le torchis’, mais seul l’anc. fr. bauchier est attesté dans ce sens FEW 15/1, 36a; Debrab. 106 précise que cette famille de chaudronniers bouvignois était impliquée dans le commerce de terre plastique, d’où le NF qui serait un dérivé de fr. régional (Normandie) bouche ‘mortier fait de terre grasse et de paille’. – Bibliogr. : J.R. de Ter-wangne. Lu famille Bauchau, Parch. 1973, 259-266.
|
JG |
Bauchant |
Beauchamp(s), Bossan(t): 1. Metr. Rom. vorm van de Germ. VN bald-swind ‘moedig-sterk, heftig’; of met tweede élément -sind ‘weg’. Baldsuuind, Balsinda (MORLETI). 1234 Balsuindis (GN); 1340 Jehan Bauchant, St-Q. (MORLET). – 2. Zie Beaucamp.
|
FD |
Bauchart |
-ard, -a(t), Bacha(r), Bauchau, Beausseaux: Afl. van Fr. bauche: klei, leemaarde, stampaarde, leemmortel, boetseerklei. Deze naam van een Binants (Bouvignes) koperslagersgeslacht verwijst naar het maken van de aarden smelt-kroes. In 1387 levert Colart Bachart dit Houseau de Bovines ‘de la terre plastique d’Andoy’ aan Filips de Stoute voor de smeltkroezen in Champmol (Dijon). 1331 Marie Bachar, Namen; 1470 Jamoton Bauchart; 1577 Louis Bauchar = Bauchau; 1622 Jacques Bauchar dit Bauchau, Bouvignes (Par. 1973,259-266).
|
FD |
Bauche |
w. nam. Bautche. 1714 «Pierre Bauche» Purnode; nom d’origine: Bauche, à Yvoir (Nr) ; cf. aussi Debauche.
|
JG |
Bauche |
zie Debauche.
|
FD |
Baucher |
-et, Beaucher, -ez, Beauc(h)é: Afl. van bauche: klei, leemaarde. BerN van de leemwerker (huizenbouw) of boetseerder. Of vgl. Bauchart.
|
FD |
Bauchot |
Beauchot: Spellingvar. van Bauchau?
|
FD |
Bauckens |
zie Boutkens.
|
FD |
Bauckhage |
zie Bockhaeven.
|
FD |
Bauclef |
zie Beauclef.
|
FD |
Baucourt |
zie Beaucourt.
|
FD |
Baucq |
1700 «Marie Baucq» Kain, 1719 «Barbe Baucq» Hoves (FyS); NF d’origine incertaine, p.-ê. de pic. banque ‘poutre, solive’ [FD].
|
JG |
Baucq |
zie Bauque.
|
FD |
Baucy |
(NF de la région de Charleroi). Sans doute nom d’origine à situer en France, plus particulièrement en Normandie.
|
JG |
BAUD- |
-art, -e, -elet. V. BALD.
|
EV |
BAUD- |
-ewyns, -huin, -ier, -ino, -on, -ot, -o(u)in, -oux, -out, -rez, -rie, -ry, -son, -uin, -uwyn, -y. V. BALD.
|
EV |
Baud- |
Thème de l’hypocor. germ. Baldo, cf. aussi Bad- et Bod-. * Nom simple: Baude. 1286 «Baude li Cuens» CartMons, 1289 «Henris Baude» CensNamur. s Dérivés: Baudar, Baudart. 1265 «Baudars li fius Hubiert» CensNamur, 1365 «Jehan Baudart» TailleMons. – Baudaux, Baudeaux. 1616 «Mathieu Baudau» PrincipChimay. – Baudet, Baude, Baudez, Baudait. 1275-76 «Katheline li amie Baudet Biele Bouke» RegTournai, 1290-91 «Baudet Hardit» ComptesMons, 1365 «Jehan Baudet peletier» TailleMons, 1556 «Jan Baudez» Ham-sur-Heure, 1709 «Jean Baudet» Archennes [un surnom : fr. baudet serait tout à fait secondaire, cf. cependant 16e s. «Collar le Baudet» Châtelet; v. aussi Badetj. – Baudele, Baudèle. – Baudin. 1246 «Baudin de Comines» ChartesFlandre, 1294 «Baudins Descaines», 1546 «Gérart Baudin» BourgNamur. –Baudine, Baudinne, Baudenne, w. nam. Baudène. – Baudon. 1259 «Baudon le Canonne» ChartesHainaut, 1276-77 «Baudon Crespin» CharitéTournai. – Baudot. 1449 «Baudot Cornet » AidesNamur, 1514 « Baudo de Berla-comines» BourgNamur, 1544 «feu Bauldo Baulduyn» CourVedrin, 1602-3 «Jean Baudo» TerriersNamur. – Cf. aussi Baudou(x), p.-ê. dérivé en -eolu. Avec suffixe double: Baudelet, Baudlet, Baudelez. 1286 «Baudelés de Roisin» CartMons. Baudelot. Baudenelle. – Baudinet. 1265 «Baudinés fms Leglisier», 1444 «Baudinnet varlet Gille de Folz» AidesNamur. – Baudson, Baudesson, Baudechon. 1265 «Baudeçons de Molins» CensNamur, 1272 «Baudechon Lirol» PolyptVillers, 1449 «Baudechon Robechon» AidesNamur, 1512 «Pacquet Baudechon» BourgNamur.
|
JG |
Baud(e) |
Patr. Rom. vorm van Germ. VN Baldo. 1283 Baudes dou Cange, Bergen (ARNOULD). Of korte vorm van een bald-naam: 1300 Baudri de Gaingni = Baude de Gaigni, Parijs (MICH. 1927,58).
|
FD |
Baud(e)chon |
Baudichon, Baudesson, Bautso{e)ns, Beauson, Bodchon, Bodes(s)on, Bodson, Botson, Botchon, Baudson: Patr. W. vleivormen op -eçon, -esson van Germ. VN Boudewijn. 1330 Bodechon fïlz Bauduin, Luik (RENARD 235); 1334 Bodechon de Scendremale, Othée (SLLIII); ± 1400 Bauduin dit Bodechon de Thiribu, Luik (BODY 95). Zie ook Bautsoens. – Lit.: J. HERBILLON, VW 1975,218-220.
|
FD |
Baudait |
zie Baudet.
|
FD |
Baudar(d) |
-a(rt), -aer, Badar(d), -a(rt), Beaudart: Patr. Rom. vormen van de Germ. VN bald-hard ‘moedig-sterk’: Baldhardus (MORLET I). 1704 Jan Badart, Esquerden (VERGR. 1968,7). Zie ook Boudard.
|
FD |
Baudartius |
zie Boudard.
|
FD |
Baudaux |
-aut, -eau(x), Beaudeau(x), Badea, Badia, Baudel, Beaudelle, Bodel(le), Bodèle, Bondeau, Bondeel: Patr. (Metr. -elle). Dim. van Germ. bald-naam, zoals Boudewijn/Baudouin. 1209 Bodel; 1356 Simon Baudel, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Baudé |
zie Baudet.
|
FD |
Baudel |
zie Baudaux.
|
FD |
Baudelaire |
zie Bazelaire.
|
FD |
Baudelet |
-lez, zie Baudet.
|
FD |
Baudeloo, van |
PlN Boudelo in Sinaai-Waas, vooral bekend door de middeleeuwse abdij. 1258 fratrem Wilhelmum de Bodelo (DEBR. 1980).
|
FD |
Baudelot |
zie Boudeloot.
|
FD |
Baudemont |
-ment, zie Baudimont.
|
FD |
Baudemprez |
PlN: weide van Baldo. 1720 Emm. Fr. de Haccart de Beaudenpre, Oud. (MUL VII).
|
FD |
Baudemprez |
Proven. ,,Pré du sieur Baudon ».
|
EV |
Bauden(s) |
-enne, zie Boudin.
|
FD |
Baudenel(le) |
Patr. (Metr.) Baudinel(le), dim. van Germ. VN Boudewijn. Vgl. Baudin. 1290 orphano Weitini Boudeneels, Bg. (WYFFELS).
|
FD |
Baudenelle |
1. Proven. ,,Petit Baudour ». — 2. V. BALD.
|
EV |
Baudequin |
zie Boutkens.
|
FD |
Baudery |
zie Boudry.
|
FD |
Baudesson |
zie Baudechon.
|
FD |
Baudet |
1. V. BALD. — 2. Proven. Dép. Genval.
|
EV |
Baudet |
-ez, -é, -ait, Beaudet, Bodet, -é, Boddez, -é, Beudet, Budé, Bude, Boudet, -é, Badet, Baud(e)let, -ez, Beaudelet, Bod(e)let, Bodlè, Boud(e)let, -ez, Bondelet, -é, -e, Bandelet, Banderlé: Patr. Rom. vleivormen op -et, -let van Germ. VN Boudewijn / Baudouin. 1286 Baudet, Kales (GYSS. 1963); 1328 Jan Boudeley, Ip. (BEELE 1959,58); 1336 Jan Baudet, Dudzele (RYCKEBOER 96); 1505 Jehan Baudelet = Badelet = Boudelet, Court-St-Ét. – Lv. (CALUW. 2000); 1753 Petrus Fr. Bandelez, Hellebecq (MUL VIII).
|
FD |
Baudewijn |
-yn, au génitif: Baudewijns, -yns, Boudewijns, -yns. Forme néerl. de Baudouin < anthrop. germ. bald-win.
|
JG |
Baudewijn(s) |
-weyns, -win, zie Boudewijn(s).
|
FD |
Baudhuin |
cf. Baudoin.
|
JG |
Baudhuin |
zie Bauduin.
|
FD |
Baudichon |
zie Baudechon.
|
FD |
Baudier |
Boudier, -iez, Baudy, Bod(d)y, Bodi, Bady, Badie, Budie, Budy: Patr. Rom. vormen van Germ. VN bald-hari ‘moedig-leger’: Baltherus, Boltherus (MORLET I). 1376 Maignon Soudière, Dk. (TdT); 1380 Jean Baudier, Laon (MORLET).
|
FD |
Baudimont |
1217 «Villicus Baudimont», 1241 « pro Petro de Baudimont » NecrArras 19b et 36c; nom d’origine: Baudimont, colline située à l’ouest de la cité d’Arras et ancien faubourg de la ville (R. Berger, Littérature et société arrageoises au XIIIe s., 1981, 305) [MH],
|
JG |
Baudimont |
Baudemont, -ment, Baudumont, Bodumont: PlN. 1. Baudimont in Atrecht (TW). 1241 Petro de Baudimont, Atrecht (NCJ). – 2. Bij Rumeignies (H): 1244 apud Rumegnies qui dicitur Balduinimons. 1234 Rogerus de Balduimont = 1236 Rogero de Balduinmont = 1235 Rogeri de Bauduimont; 1230 Johanne de Baudimont, Dk. (SMTI). – 3. PlN Baudemont in Itter (WB) en Saône-et-Loire, Yonne. – 4. PlN Baudement (Marne).
|
FD |
Baudimont |
Proven. Baudemont, (Dép. Ittre).
|
EV |
Baudin |
-in(n)e, zie Boudin.
|
FD |
Baudin |
-ine, cf. Baud-.
|
JG |
Baudinet |
-ez, -ot, zie Boudinet, -ot.
|
FD |
Baudisco |
Badisco(t), Bodécot: Patr. Rom. afl. van Germ. bald-naam. 1275 Baudescos, Atrecht (NCJ); 1584 Marten Bodisco = M. Bodesco, Aw. (AB).
|
FD |
Baudlet |
-lez, zie Baudet.
|
FD |
Baudo(t) |
Beaudot, Badot, Padot, Boudot, Beudot: Patr. Rom. dim. van Germ. VN Baudouin. 1383 Jean Baudot, Dijon (MARCHAI 52).
|
FD |
Baudoin |
Bauduin, Baudouin, Baudhuin, Baud’huin. 1539 «Pierart Henryart dit Baulduyn [relève les biens de] feus Baulduyn Henryart» CourVedrin; nom propre issu de l’anthrop. germ. bald-win, popularisé notamment par les comtes de Namur. « Dimin.: Bauduinet. 1444 «Bauduinet le naiveur», «Anseau bouvier Bauduinet» Aides-Namur, 1479 «Jehan Bauduynet» Purnode.
|
JG |
Baudoin(t) |
zie Bauduin.
|
FD |
Baudon |
Beaudon, Badon, Boudon: Patr. Fr. verbogen vorm van de Germ. VN Baldo of vleivorm van een bald-naam. Vgl. Baelde. 1376 Willem Baldoen, Ip. (BEELE); 1384 Jehan Baudon, Laon (MORLET); 1568 Egidius Badon, Lamine (CALUW. 2000).
|
FD |
Baudon |
cf. Baud-.
|
JG |
Baudonck |
-doncq, Beaudoncq, Boudonck: Patr.? Afl. van Germ. bald-naam? Vgl. D. Baldung. ±1300 Joerijs Baudonc, Lijsbette Boudonc, Vinkt (ROMBAUT128); 1644-93 A.B. Baudonck, Tielt (R. O.); 1726 Ferd. Jos. Baudoncq, Cent (MUL VII). – Evenwel: 1508 Mariken van der Boedonck, Den Bosch (HB 524).
|
FD |
Baudoncq |
-onck. ±1300 «Joerijs Baudonc» Vinkt (FlOr); probabl. dérivé néerl. en -onc(k) d’unanthrop. germ. en bald- [FD].
|
JG |
Baudot |
cf. Baud-.
|
JG |
Baudou(w)in |
zie Bauduin.
|
FD |
Baudoul |
Baudoux. 1302 «Baudou li Muizis» LoiTournai, 1576 «Philippe Baudoux» Au-blain, 1616 «Jacques Baudou» Princip-Chimay, 1633 «Jan et Pierre Baudou» émigrés en Suède; nom issu de l’anthrop. germ. bald-wulf.
|
JG |
Baudoul |
-oux, -ou(t), zie Boudoul.
|
FD |
Baudour |
1299-1300 «Baudours» Comptes-Mons; nom d’origine: Baudour (Ht).
|
JG |
Baudour |
Badoer: PlN Baudour (H). 1275 Huars de Baudor, Tongre (VR i66r°); 1299 Jakemart de Baudour = Baudours, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Baudour |
Proven. Loc.
|
EV |
Baudoux |
1. Proven. Dép. Luttre. — 2. V. BALD.
|
EV |
Baudranghien |
Baudrenghien. Baudringhien, cf. Boud(e)renghien.
|
JG |
Baudrenghien |
-anghien, zie Debaudrenghien.
|
FD |
Baudrez |
zie Boudré.
|
FD |
Baudri |
-ie, Baudry, Badry. 1283 «Baudri le Rous fil Baudri» DettesYpres, 1302 «Baudri le Boulengier» LoiTournai, 1365 «Marie le Baudrie» TailleMons, 1424-25 «Baudry dou Prieu Bieket» DénHainaut, 1426 «Jehan Baudri» TailleSoignies; nom issu de l’anthrop. germ. bald-ric, cf. aussi Bodry, Boudry. • D’où le thème Baudr-: Baudrez, Badré, Boudré. 1756 «Nicolas Badré» NPLouette. –Baudrin.
|
JG |
Baudri(t) |
-rie(r), -riz, zie Boudry.
|
FD |
Baudrihaye |
cf. Badrihaye.
|
JG |
Baudrihaye |
Proven. ,,Bois du sieur Baudry ». Synon. : (de) Badrihaye. N° 24l.
|
EV |
Baudrihaye |
zie Badrihaye.
|
FD |
Baudrin |
Boldrin: Patr. Rom. vleivorm van Germ. VN Balder. Vgl. Baudier, Boudron.
|
FD |
Baudringhien |
zie Debaudrenghien.
|
FD |
Baudru(x) |
Boudru: Metr. Rom. vorm van Germ. VN bald-trûd ‘moedig-kracht’: Baldrud (MORLET I).
|
FD |
Baudru,
|
Baudrux, Boudru, -ouz. Pour Debrab., matronyme issu du nom germanique fém. balthatrûthi, dont sont attestées les formes: 791, «Baldrad», 11e s. (Polyptyque d’Irmion) «Baltetrudis, Baltrudis» (cf. Morlet, NP Gaule I, 50b-51a) [JMP].
|
JG |
Baudry |
zie Boudry.
|
FD |
Baudson |
cf. Baud-.
|
JG |
Baudson |
zie Baudechon.
|
FD |
Baudts |
zie Bouds.
|
FD |
Baudu |
Wsch. var. van Baudou.
|
FD |
Bauduin |
cf. Baudoin.
|
JG |
Bauduin |
-uen, Baudhuin, Baud’huin, Baudou(w)in, Beaudouin, -oin(g), -oint, Baudoin(t), Boud(o)uin, Bodhuin, Bodu(a)in, Beaud(h)uin, Bod(e)vin, Boudvin: Patr. Fr. vormen van de Germ. VN Boudewijn. 1253 Michel Baudoin, Noyon (MORLET).
|
FD |
Bauduinet |
Beauduinet: Patr. Dim. van Bauduin.
|
FD |
Baudumont |
zie Baudimont.
|
FD |
Bauduwyn |
Baudwin, zie Boudewijn(s).
|
FD |
Baudy |
cf. Body.
|
JG |
Baudy |
zie Baudier.
|
FD |
Bauens |
zie Boudin, Bauwen(s).
|
FD |
Bauer |
Baur, de Bauer, Paur, Bäuerle, Bau(e)rmann: D. BerN van de boer, landbouwer. Pau(e)r is Zuidd. 1616 Adrianus Bauer, Sérielle (MAR.).
|
FD |
Bauer |
Nom de métier: all. Bauer ‘cultivateur, paysan’.
|
JG |
Baufaux |
Baufay, Baufays, Baufays, Baufayt. Noms d’origine, cf. Beauf-.
|
JG |
BAU–faux |
-fay. V. Beaufays. N° 242.
|
EV |
Baufay(s) |
-fayt, zie Beaufay(s).
|
FD |
Bauffe |
Debauf, Deboffe: 1. PlN Bauffe (H). 1280 Jehans de Baufe, Bergen (PIERARD). – 2. Evtl. var. van Debove, met W. verscherping v/f.
|
FD |
Bauffe |
Nom d’origine: Bauffe (Ht).
|
JG |
Bauffe |
Proven. Loc. Variantes : Beauve, Boffe, Beuffe. – Synon. : Bauvet, Boffet, Bovoy. N° 211.
|
EV |
Baugard |
Francisation de néerl. Bogaert?
|
JG |
Baugard |
zie Beaugard.
|
FD |
Bauginet |
Dérivé, avec suffixe double -in-et, du thème de l’anthrop. germ. bald-gari.
|
JG |
BAUGN- |
-ée, -ies, -iet, -iez. Beugnies, Bougnet. Proven. Baugnée (Dép. Nandrin, Tavier), Baugnet (Dép. Forville, Ligny), Baugnez (Dép. Bevercé), Baugnies (Loc.).
|
EV |
Baugnée |
Beaugnée. Nom d’origine : Baugnée, à Tavier-lez-Nandrin (Lg), etc.
|
JG |
Baugnée |
-et, -ier, -ies, -iet, -iez, Beaugnet: PlN Baugnée in Tavier-lez-Nandrin (LU), Baugn(i)et in Cortil-Wodon (WB), Baugnies (H).
|
FD |
Baugnet |
Baugniet, Beaugniet. Nom d’origine: Baugn(i)et, à Cortil-Wodon (BrW).
|
JG |
Baugnies |
Nom d’origine: Baugnies (Ht).
|
JG |
Baujean |
cf. Beaujean.
|
JG |
Baujot |
Beaujot, -got, Bajoie, Bajoit, Bajo(t), Bageot, Baijo(t), Bajou(x): Patr. Dim. van B(e)auger, Germ. VN Baldger; vgl. B(e)augé (DNF). 1560 Jehan Beaulgot, Louette-St-Pierre (HERB.).
|
FD |
Baujot |
cf. Baijot.
|
JG |
Bauke(n)s |
-kus, zie Boutkens.
|
FD |
Baukeland |
zie Bakeland(t).
|
FD |
Baukens |
V. BALD (Bal).
|
EV |
Baulard |
(NF gaumais). Ce NF, apparemment d’origine franc-comtoise, est un dérivé péjoratif en -ard à rattacher à une famille de noms issus du verbe bauler ‘mugir’, parfois en fonction toponymique (Morlet 85).
|
JG |
Baulé |
Bauler. 1426 «Andry de Bauler» TailleSoignies, 1499 «Jehan de Baulers» TerrierNaast, 1597-98 «Maroille du Petit Bauler» ComptesNivelles; nom d’origine: Baulers, w. Baulé (BrW).
|
JG |
Bauler |
Baulé, Beuler(s): PlN Baulers (WB), W. baulé. Zie De Baulers.
|
FD |
Baulers |
Proven. Loc.
|
EV |
Bauleu |
Probabl. nom d’origine: collectif en -eux de bôle ‘bouleau’, comp. Baulois, -oye (ci-dessous).
|
JG |
Baulieu |
cf. Beaulieu.
|
JG |
Baulin |
1302 «Trions Baulins» LoiTournai; autre NF à rapprocher du thème anthrop. Baul-, sans doute issu d’un anthrop. germ. -À noter toutefois, comme surnom possible, le sens d’anc. fr. ballin, baullin ‘pièce de toile grossière que l’on étend sur le sol, quand on vanne le blé’ Gdf 1, 604, qui a pu servir de motivation à un surnom [MH]. Cf. aussi Balin, Ballin.
|
JG |
Baulisch |
Beaulisch: Grafie van Paulisch, Slav. afl. van VN Paulus.
|
FD |
Baulle |
Peut-être nom d’origine: w. nam. bôle ‘bouleau’, ainsi La Baule, à Beuzet (Nr). Cf. aussi 1295 «Jehans Baules» ComptesMons.
|
JG |
Baulois |
Bauloye. Nom d’origine: collectif en -oit de w. bôle, ainsi Bauloy, à Cognelée (Nr), etc. ; cf. aussi Beaulois, -oye.
|
JG |
Bauloy(e) |
-ois, zie Beaulois.
|
FD |
Bauloye |
Proven. Boulloy (Dép. Oisquercq), ,,Boulaie ». N° 90, 242.
|
EV |
Baum |
All. Baum ‘arbre’, surnom ou nom d’origine.
|
JG |
Baum |
D. Baum: boom. PlN of EN.
|
FD |
Baumal |
cf. Bomal, Boumal.
|
JG |
Baumal |
V. Bomal.
|
EV |
Baumal |
zie Bomal..
|
FD |
Bauman(s) |
-mann, zie Bouman(s).
|
FD |
Baumans |
cf. Boumans.
|
JG |
Baume |
Proven. Plus. L.D.
|
EV |
Baume |
Var. de Beaume ou nom d’origine: Baume, à Haine-Saint-Paul et La Louvière (Ht).
|
JG |
Baume |
zie Beaume.
|
FD |
Baumeister |
zie Bouwmeester.
|
FD |
Baumel |
Bauml, Bäuml: D. FN. dim. van Baum: boom.
|
FD |
Baumel |
Proven. Bommel. (Dép. Namur).
|
EV |
Baumel |
Surnom: w. liég. baumèl ‘bouffi’ DL 92a; ou bien nom d’origine: Bomel, w. bômèl, à Namur, qui est de même origine.
|
JG |
Bäumer |
Baumer, Baumer(s), Beimers, Bohmer, Bö(h)mer, Boe(h)mer, Behmer, Bemers: 1. D. BerN van de man die de slagboom bedient. Soms afl. van PlN Baum: boom. 1318 Conr. der Boumer, Markdorf (BRECH.). – 2. M.i. kunnen de vormen Bo(h)mer, Boe(h)mer, Behmer, Beimers var. zijn van D. Bohme, met -er-uitgang zoals Ndl. Bo-hemer. Vgl. D. FN Beiheimer = Bohm (BRECH.). 1357 (Wenceslas van) Beym (d.i. Bohemen); 1357 Willelmo Beemere = de Beymmere = der Bohmer (BLOII) = 1365 (Willem) die Bemere (BLOIV); 1584 Jaspar Beemers, Aw. (AB).
|
FD |
Bäumer |
Baümer, Boemer, etc. Ethnique all. : de Bohème.
|
JG |
Baumgard |
-gart(en), -gartner: Wonend bij of eigenaar van een boomgaard, boomkweker. 1238 Rembartum de Boumgardere, Leiden (OHZ II,i88).
|
FD |
Baumon(t) |
zie Beaumont.
|
FD |
Baumont |
Baupain, cf. Beaumont, Beaupain.
|
JG |
Baumrücker |
BerN van de boomhouwer.
|
FD |
Baumsteiger |
BN van de boomklimmer. 146 e. Conrad Bomstigher, Gustrow (NN).
|
FD |
Baune |
Nom d’origine: Baune, à Saint-Georges (Lg), etc. ou Beaune (Bourgogne).
|
JG |
Baune |
zie Debeaune.
|
FD |
Bauque |
Baucq: Pic. bauque: balk. Vgl. Balk.
|
FD |
Bauqué |
Nom issu de l’anthrop. germ. balc-hari?
|
JG |
Bauquen(n)e |
-quaine, zie Beauquesne.
|
FD |
Bauquenne |
Peut-être forme pic. de beau chêne.
|
JG |
Bauquens |
zie Boutkens.
|
FD |
Baur |
1564 «Andrien del Baure» BourgNamur; probabl. w. baur ‘chartiP, cf. aussi Bar.
|
JG |
Baur |
Baurmann, zie Bauer.
|
FD |
Baurain |
Bauraind, Bauraing, Baurin. Baurent. 1757 «Nicolas Baurin» Niverlée; var. de Beaurain(g) ou du même thème que Bauret (ci-dessous).
|
JG |
Baurain(d) |
-a(i)ng, -a(i)nt, -in(s), -en(s), -ent, -eng, zie Beauraing.
|
FD |
BAUR–aing |
-aind, -in. V. Beauraing.
|
EV |
Baurdauduc |
Proven. ,,Bordeau de Hucq ». V. Borde.
|
EV |
Bauret |
1365 «Godeffroit Bauret carpentier» TailleMons, 1542 «Franchois Baurey». 1558 «Thomas Bauretz» BourgNamur, 1577 «Thiri Bauré» Bouvignes, 1602-3 «François Bauré» TerriersNamur, 1610 «Jacques Bauretz» = 1616 «Jacques Baré», 1619 «Jean Bauré» BourgDinant; d’après les attestations dinan-taises, probabl. var. de Bar(r)é (Cluentius 32).
|
JG |
Bauret |
Zie Boret.
|
FD |
BAUR–et |
-eys. V. Pouret.
|
EV |
Baurir |
Baurire, Beaurir. Nom d’origine: w. baurîre ‘barrière’.
|
JG |
Baurir(e) |
Beaurir: PlN W. baurîre, Fr. barrière: slagboom.
|
FD |
Baurith |
Baury (NF plutôt liégeois et hutois). Peut-être var. de Baudry, Boudry [FD].
|
JG |
Baury |
1. V. BALD. — 2. V. beau I.
|
EV |
Baury |
Baurith, zie Boudry, Beaury.
|
FD |
Baus |
w. liég. Baus’; dimin.: Bauset. 14e s. «Gilles Baus» Herstal; probabl. hypocor. de Bauwens < Bauduwijn, comp. Bausken (Linde-mans 34).
|
JG |
Baus |
Zie Bau.
|
FD |
Baus(ch) |
V. BALD (Balz).
|
EV |
Baus(et) |
Germ. VN Baldzo (-so-afl. van balth-naam) en dim.
|
FD |
Baus(s)art |
V. Beausart.
|
EV |
Baus, (de) |
zie Debauce.
|
FD |
Bausart |
zie Beaussart.
|
FD |
Bausch(ke) |
Mhd. bûsch: knuppel. BN voor een knoestige kerel. Vgl. De Clippel.
|
FD |
Bauschleid |
PlN Bauschleiden (GH). 1482 Franciscus de Busleidis, Treverensis dioc., GH (MULII). Zie ook Bieselijden.
|
FD |
Bausier |
Bausiers; Bausière, Beausière, Bausire, Bauzière. Nom d’origine: Bausières, à Basècles (Ht).
|
JG |
BAUS–ier |
-ière. V. Bossières.
|
EV |
Bausière |
Bausier(s), Bauzière, Beeuwzier, Beosier(e), -sière, (de) Beozière(s), -ziere, Byosiere, -sière, Bessière(s): PlN Bausières in Basècles (H). De vormen met beo-, byo- via Pic. biau. Voor Beeuwzier, vgl. Beeuwsaert. Zie ook Beausire. 1558 Olivier Beausiere, Menen (KWII); 1757-91 PH. J. Beosier, Oud.-Gent (PBG).
|
FD |
Bausir(e) |
zie Beausire.
|
FD |
Bausmans |
Patr. Afl. van Bald-so, Boudse, vleivorm van Boudewijn.
|
FD |
Baussart |
Nom d’origine: Baussart, dépend, de Bossut-Gottechain ou Beausart, dépend, de Biez (BrW), etc.
|
JG |
Baussart |
zie Beaus(s)art.
|
FD |
Baussen |
zie Boutsen.
|
FD |
Baustert |
PlN (RP).
|
FD |
Baut |
Bautz, BAUT(H)- -il, -ers, -ier, -y, Bautmans. V. BALD.
|
EV |
Baut- |
Var. de Baud- (avec d muté en t). * Nom simple: Baut, Baute; avec -s de génitif germ. : Bauts. Dérivé roman: Bautel; cf. 1365 «Piére Bautelet boullenghier» TailleMons.
|
JG |
Baut(e) |
zie (de) Boute.
|
FD |
Baut(h)ier |
Beauthier, -ière: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN bald-hari; zie Baudier, Bouters. 1714 Hieronimus Beautier, Mech. (MUL VII).
|
FD |
Baut, de |
zie Dibbaut.
|
FD |
Bautens |
zie Boudin.
|
FD |
Bauters |
cf. Bouters.
|
JG |
Bauters |
zie Bouters(e).
|
FD |
Bautet |
Patr. Rom. dim. van Germ. bald-naam, zoals Baudet.
|
FD |
Bauthier |
Beauthier, Bauthière. Nom issu de l’anthrop. gémi, bald-hari.
|
JG |
Bautil |
Batil: Wellicht PlN beau + Ofr. til: mooie linde. Vgl. Beautheil (Seine-et-Marne). Of uit Bastil(le)?
|
FD |
Bautiste |
zie Baptiste.
|
FD |
Bautmans |
Bauttemans: Patr. Vleivorm op -man van Baut = Boud, korte vorm van b.v. Boudewijn. 1772 Jac. Bautmans, Zichem-Aw. (AP).
|
FD |
Bauts |
zie Bouds.
|
FD |
Bautso(e)ns |
Batsoens, Batjoens, Bestjoen: Patr. Adaptatie van Baudechon. 1347 Margr. Batsoen, Bs.; 1594 Anne Baetsoens, Michelbeke; 1623 Martin Bautzoen = 1620 Martin Bautsoens = M. Batsoens, Gb.; 1756 J.B. Batsoens, Strijpen (vader van) 1792-1868 Lieven Batjoens, Scheldewindeke (Midd. 1990,181-7).
|
FD |
Bauv(a)in |
V. BALD.-
|
EV |
Bauvais |
zie Beauvais.
|
FD |
Bauval |
cf. Beauval.
|
JG |
Bauval |
zie Beauval.
|
FD |
Bauvens |
zie Bauwen(s).
|
FD |
Bauverois |
-oy: Var. van Bavarois: Beier, de volksnaam. Vgl. Bauvir = Bavière.
|
FD |
Bauvet |
-ez: 1. Patr. Dim. van Germ. VN Bavo. Vgl. Bauvin. – 2. Grafie voor Beauvais.
|
FD |
Bauvet |
Proven. 1. V. Bauffe. — 2. Beauvais (Loc. fr.). — 3. V. BOVO-.
|
EV |
Bauvez |
cf. Beauvez.
|
JG |
Bauvignet |
Beau-: Patr. Dim. van Bauvin 2.
|
FD |
Bauvin |
1444 «Jehenin Beauvin» AidesNamur; var. de Bauwin, Bawin. « Dérivé: Bauvignet, Beauvignet.
|
JG |
Bauvin |
-ain, Bavin: 1. PlN Bauvin (Nord). 1295 Margherite Bauvin, Atrecht (NCJ). – 2. Patr. Rom. vormen van Ba(u)win; zie Bauwens. 1250 li dame Bauvina; 1245 Hues Bavain, Atrecht (NCJ).
|
FD |
Bauvir |
cf. Baivie(r).
|
JG |
Bauvir |
zie Bavière.
|
FD |
Bauvois |
Var. de Beauvois, Beauvoir; un topon. Bauvois existait à Andenne (Nr).
|
JG |
Bauvois |
zie Debeauvoir.
|
FD |
BAUW- |
-en(s), -linck, -eraerts, -in. V. BALD (Bal).-
|
EV |
Bauw(e) |
zie Eau.
|
FD |
Bauw(e), de |
zie de Bouw.
|
FD |
Bauw, van den |
Verbouw, Verbouwe(n), Verbauw(e), Verbauen, -em: PlN bouwe, bauwe: bouw(werk). Ter Bau(w) in Rollegem-Kapelle. 1573 Daneel vander Bauwen, Meulebeke (DFI).
|
FD |
Bauwede, van der |
van der Bauwhede, Verbauw(h)ede, van den/der Bouhede, van der Bouwhede, van den Bohede: PlN Ter Bauwede in Wg. (WV). 1274 Olivier de le Bauwede; 1382 Janne van der Bauweede, Wg. (DEBR. 1980,1970).
|
FD |
Bauwel, van |
zie van Bouwel.
|
FD |
Bauwele(e)rs |
de Beauwelaëre: Afl. van PlN Bouwel. Zie Van Bouwel.
|
FD |
Bauwelers |
Proven. Bouwel (Loc.) avec suff. -er, d’orig. N° 212.
|
EV |
Bauwelinck(x) |
zie Bouderickx.
|
FD |
Bauwen |
Bauwens, cf. Bauwin.
|
JG |
Bauwen(s) |
Ba(u)win, Bawe(i)ns, Bouwyn, Bouwen(s), Bouw(e)s, Boeuwens, Beauwin, Beauwens, Bau(v)ens: Patr. 1. Var. van Boudens (vgl. oude= ouwe), Zie Boudin. 1394 Bouden vander Biest = 1453 Bouwen…, Aarts. (MAR.). – 2. Vleivormen van de Germ. VN Bavo. 1281 Joh. Bauwin, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bauwerae(r)ts |
zie Bouweraerts.
|
FD |
Bauweraets |
cf. Bouweraerts.
|
JG |
Bauwerlinck |
zie Bouderickx.
|
FD |
Bauwhede, van der |
zie van der Bauwede.
|
FD |
Bauwin |
Bavin, Bawin, w. liég. Bâwin, Beauwin, -ien; Bauwen, Bouwen (formes néerl.), au génitif: Bauwens, Bouwens. 1284 «Ali-aume Bauwin» DettesYpres; var. de Bauduin, Baudewyns, de l’anthrop. germ. bald-win (Lindemans 35), cf. aussi Boudin, Bouden(s).
|
JG |
Bauwin |
zie Bauwens.
|
FD |
Bauwmans |
cf. Boumans, Bouwmans.
|
JG |
Bauwmans |
zie Boumans.
|
FD |
Bauycker, de |
Leesfout (NE) voor De Bruycker.
|
FD |
Bauzière |
cf. Bausier, Bausière.
|
JG |
Bauzière |
V. Bossières.
|
EV |
Bauzière |
zie Bausière.
|
FD |
BAV- |
-ais, -ay. Proven. Bavai (Loc. fr.). Variante : De Bavay. N° 217.
|
EV |
Bava(rd) |
BN. Afl. van Ofr. baver: kwijlen. Vgl. Babbaert(s). 1340!. Bavât (MORLET).
|
FD |
Bavard |
Surnom: moy. fr. (16e s.) bavard ‘qui parle beaucoup’ FEW 1, 194b.
|
JG |
Bavay |
Bavais, Baveye (forme néerl.). 1754 «Jean Bavay» Archennes; nom d’origine: Bavay (Nord); cf. aussi Debavaye.
|
JG |
Bavay, (de) |
Debavay(e), Debaveye, De Baveye, Bavais: PlN Bavay (Nord), Ndl. Bavik. 1330 Colart de Bavay, Bergen (PIERARD).
|
FD |
Bavé |
1. Patr. Dim. van Germ. VN Bavo. – 2. Grafie voor Bavay.
|
FD |
Baveg(h)em, van |
Bavegem(s), Baveghems, van Baeveg(n)em, Baeveg(h)ems: PlN Bavegem (OV). ize e. Razo de Bavengem, St.-L.-Houtem (GN); 1440 Jan van Baveghem, Ktr. (BAELDE).
|
FD |
Bavegems |
Proven. Bavegem (Dép. Moen.).
|
EV |
Bavel, van |
PlN Bavel (A, NB). 1401 Pauwelse van Bavele, Bg. (SIOEN); 1459 Henric van Bavele, Brecht (MNT178).
|
FD |
Bavelaere, de |
Bavelaar, de Baevelaere: BN: de babbelaar, met oude è/v-wisseling (RYCKEBOER 2001,357). 1424 Maddaerd de Bavelare, Herzele FV (PARM.); 1427 Willem Bavelaerd, St.-Win. (VERGR. 1968).
|
FD |
Bavelmans |
Afl. van Van Bavel. 1248-71 obitus Peters Bavelmans, Aw. (VMNW).
|
FD |
Bavencove |
-coff(e), zie van Bavinckhove.
|
FD |
Baveye |
cf. Bavay.
|
JG |
Baveye, (de) |
zie Bavay.
|
FD |
Bavier |
cf. Baivie(r).
|
JG |
Bavière, (van den) |
Bavier, Bauvir, Baivie(r), Baivy, Baiwir, Baywir, Baiwy, Bévie, Bévier(re), Bevier(re), Bévière, Béviaire, Beviaire: PlN Bavière, W. Baiwir, Baiwy: Beieren, D. Bayern.
|
FD |
Bavin |
Patr. Vleivorm van de Germ. VN Bavo. 1300 Gilles Bavins; 1484 Bavijn Coessin (DEBR. 1980). Zie ook Bauvin 2.
|
FD |
Bavinc(k)hove, van |
van Baevinckhove, Bavencove, Bavencoff(e): 1. PlN Bavinkhove (FV). 1122 Walterus de Bavingahova; 1300 Johannes van Bavinchove, Broekburg (DFI). – 2. PlN Bavikhove (WV). 1205 Lamberti de Bavencove; 1355 Michiel van Bavencove (DF I).
|
FD |
Bavinck |
1. Proven. Bavinc(hoven). Ane. N. de Bavikhoven (Loc.). — 2. V. BAB et BALD.
|
EV |
Bavouillot |
1. V. BAB et BALD. —2. Proven. Bavay (Loc. fr.), avec suff. région -ot, d’orig. N° 211, 77.
|
EV |
Bavré |
1. Proven. Bavery. (Dép. Couillet). — 2. V. BALD.-
|
EV |
Bavré |
Bavre: Baverez, dim. van Ofr. bavière: morsdoekje, slabbetje, (vandaar) deel van de wapenrusting dat bals en kin moest beschermen; vgl. Halsberghe. BerBN (DNF).
|
FD |
Bavré |
Peut-être surnom: Dauzat 32 rattache le NF Baverez (dans le Nord) à l’anc. fr. baviere ‘bavette’.
|
JG |
Baw(e)d- |
-in, -yn. V. BALD.
|
EV |
Bawe(i)ns |
Bawin, zie Bauwens.
|
FD |
Bawedin |
Par contamination de Bawin et de Badin (du thème Bald-)?
|
JG |
Bawerlin |
cf. Baiverlin.
|
JG |
Bawerlin |
zie Baiverlain.
|
FD |
Bawin |
cf. Bauwin.
|
JG |
Bax |
Bay- -e, -en(s), -et(z), -ot, -ard, -art. V. BAD(u) (Bak, Ba).
|
EV |
Bax |
Génitif du thème de l’anthrop. germ. Bag-, cf. Bac-.
|
JG |
Bax |
zie Bak.
|
FD |
Bay |
Bays, Bay. Pour ces différents NF, on ne pourrait décider vraiment que d’après la prononciation. Certains Bay des prov. de Liège et de Luxembourg doivent représenter le w. liég. bay ‘bai’ (ci-dessous), d’autres le w. liég. bê ‘beau’ (plus rarement), cf. Baibai, quelques-uns enfin le fr. bailli, w. bayî, cf. 4.2.1771 «Remy le Bailly» = «Remy le bay» (not. JL, NFw2].
|
JG |
Bay |
zie Baeye, Bailli.
|
FD |
Bay- |
De w. liég. bay, fr. bai FEW 1, 202a, sont issus divers surnoms dérivés, d’après la couleur des cheveux. Cf. aussi les var. sous Baffl-. Baye, Baie. 1297-1305 «Jehan Baye» Comp-tesMons, 1597-98 «Jan Baye» ComptesNivelles. m Dérivés: Bayard, Bayart [aussi nom du cheval qui portait les quatre fils Aymon], 1528 «Johan Bayar mercier» Liège, 1544 «Bayard et son fils» DénStavelotMy, 1604 «Godeffroy Bayart, cordonier» BourgDinant, 1616 «Jacques Bayart» PrincipChimay, 1627 «Jacques Bayar» émigré en Suède. – Bayet. 1780 «Pierre-Ignace Bayet» Charleroi; cf. aussi Baillet, -ez. – Bayot. 1759 «Martin Bayot (orig. de Gozée)» BourgLiège, 1780 «Jacque Bayot » Charleroi ; cf. aussi Baillot. • Double dérivé: Bayenet, Bayonnet. 1763 «Gérard Bayonnet» NPLouette, 1771 «Lambert Bayonné» Haybes, dont Doppagne 57 rapproche une forme dialectale Bawignèt; comp. dans la même région 1631 «Henry Bajoine» = «Henry Baionne» Treignes.
|
JG |
Bayard |
-art, -a(t), Ba(e)yaert, Baeijaert, Baeyard, Beya(ert), Beijaert, Bejaer(t), Boya(e)rt, -ar(d), Boeyaert: BN naar het bruinrode paard. Wvl. baai. Mnl. bayaerd, beyaert, Ofr. bayart. 1191 Bayardus clericus, Varsenare (LEYS 1954,155); I2de e. Albertus Boiart, Boeseghem; 1227 Boidin f. Baiards, Cent (GN); 1280 Wouterus Beiart, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bayau(x) |
zie Baillaud.
|
FD |
Baye |
Baie, Baeye, Baey(s), Baeijs, Ba(e)yst, Bayen, Bay(s), Baij, Bey(e), Beys: 1. Patr. Bakervorm van een Germ. bern-naam: 1291 Bernardum sive Baionem = 1292 Berneras sive Bayo = 1298 Beio sive Bernerus, Breda (V. LOON 62); 1304 Simon Beye; 1258 Colinus Beis, Ip. (BEELE). – 2. Gepala-taliseerde en ontronde vorm van Boye. Zie (de) Boy(e). 1398 Willem de Beye, Heinkin Beye, Betkin Beys, Tielt (DEBR. 1970). – 3. Zie Baey.
|
FD |
Bayen(s) |
zie Boudin.
|
FD |
Bayenay |
-et, zie Bayon(net).
|
FD |
Bayens |
Baeyens. Forme hypocor. néerl. de Boudewijn, Baldewijn, Baudouin [FD].
|
JG |
Bayer |
Beyer, Bayers. Ethnique: all. bayer ‘bavarois’; cf. aussi Baivier, etc.
|
JG |
Bayer(s) |
-ert(z), Baijer, zie Beier, Baeyers.
|
FD |
Bayerlait |
1. Proven. Beverley (Ville d’Angleterre). — 2. Francis, de Bayerlé. N. alsacien. ,,Fils de Bayer ». N° 56.- ou ,,Fils de Bavarois (Beyer) ».- V. BAD(u) (Ba).
|
EV |
Bayerlait |
pour Bayerlé, ,,Fils du Bavarois ».- N° 215, 216.
|
EV |
Bayet |
cf. Bay-.
|
JG |
Bayet |
-é, -ez(t), -jet, -ette, -let, zie Baillet.
|
FD |
Bayeul |
Nom d’origine: Bailleul (Ht); cf. aussi
|
JG |
Bayeul |
zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Bayi |
1. V. Bailli. — 2. V. BAD(u).
|
EV |
Bayi |
Baylly, zie Bailli.
|
FD |
Baynon |
En postulant une prononciation *bay’-non, p.-ê. autre dérivé du fr. bai, comp. Bayenet, Bayonnet.
|
JG |
Bayon(net) |
Bayenay, -et: 1. Patr. Rom. vorm van de Germ. VN Bado; dim. op -et. 1299 Willelmo Bayon, Bg. (VERKEST). – 2. Ofr. baion, bayon: pijl van een kruisboog. BerBN van een baionier, bayonnier: boogschutter. – 3. Zie Bâillon.
|
FD |
Bayonnet |
cf. Bayenet.
|
JG |
Bayot |
cf. Bay-.
|
JG |
Bayot |
zie Baillot.
|
FD |
Bayou(d) |
zie Bailou(x).
|
FD |
Bays |
cf. Bay.
|
JG |
Bays |
zie Baey, Baye.
|
FD |
Bayser, de |
zie (de) Buyser(e), de Bijser.
|
FD |
Bayvir |
cf. Baivie(r).
|
JG |
Baywir |
zie Bavière.
|
FD |
Bazan. |
Profess. Bazane. ,,Peau de mouton tannée ». N. de tanneur. N° 131.
|
EV |
Bazard |
-art, zie Beausart.
|
FD |
Bazard |
Hypocor. en -ard de l’anthrop. genn. Bazo, comp. Basin, etc.
|
JG |
Bazein |
zie Basin.
|
FD |
Bazelaire |
cf. Basselaire.
|
JG |
Bazelaire |
Ofr. badelaire, baselaire, Mnl. baselaer, -eer: lang mes, dolkmes, kort gebogen zwaard. BerBN voor de wapensmid of de vechter. Fr. Baudelaire. 1402 Ywein de Bazelare, Ktr. (DEBR. 1958).
|
FD |
Bazelis |
Bazelle, zie Basille.
|
FD |
Bazelle |
cf. Baseille.
|
JG |
Bazelmans |
Baselmans: Wsch. reïnterpretatie van Bazeman. Afl. van de Germ. VN Baso. Vgl.
|
FD |
Bazely |
cf. Bachelier, -y.
|
JG |
Bazier |
(NF des départ, du Nord et du Pas-de-Calais). P.-ê. var. de Bausier [JMP].
|
JG |
Bazimon |
zie Bassimon.
|
FD |
Bazin |
1. V. BAD(u). — 2. Profess. Basin (Sorte de cotonnade). N. de marchand. N° 131.
|
EV |
Bazin |
Bazinet, cf. Basin.
|
JG |
Bazin |
zie Basin.
|
FD |
Bazuin |
Bezoen: PlN (DR): 1485 Bezueden, 1515 Besuen: bezuiden > FN Bezoen (HEKKET). Vgl. Besuyen. 1763 Jan Jansz van Basoen = van Bazuin (vader van) Geert Jansz Bezoen, (en die woonde op Basuin/Basoen in) IJhorst OIJ (PDB).
|
FD |
Bazyn |
zie Basin.
|
FD |
B |
Ce NF (encore porté par 5 personnes), qui s’identifie avec l’initiale B., s’explique sans doute par un surnom d’enfant trouvé.
|
JG |
Baade |
zie Bade.
|
FD |
Baader |
V. Bader et BAD(U).
|
EV |
Baader |
zie Bader.
|
FD |
Baadjou |
zie Badiou.
|
FD |
Baaij |
zie Baey.
|
FD |
Baak(e) |
zie de Baek(e).
|
FD |
Baal, van |
van Baale, (van) Bael, van Bol,Verba(a)l: 1. PlN Baal (VB, G). 1368-75 Symon de Barle, At. (CHA 59). – 2. PlN Baarlo (NL) of Baarle (NB, L, A), Baal uitgesproken, dial. Bol (vgl. van Bolberghe). 1597 Petrus van Bol, Lovenjoel (CALUW.); 1765 Theodorus van Bael, A’dam-Aw. (AP).
|
FD |
Baalbergen |
zie van Balenberghe.
|
FD |
Baan |
zie Baene, Baens.
|
FD |
Baan, (de) |
zie (de) Baene.
|
FD |
Baan, van der |
Verbaene(n): 1. PlN Mnl. bane: baan, veld, kaatsbaan, effen weg. De Zierikzeese FN Van der Baan stamt van ‘de nog te Zierikzee bestaande lijnbaan, waar Rutsaert Hendriksz en zijn zoon het touwslagersbedrijf uitoefenden’ (MEERTENS1944). 1398 Alisen van den Bane, Ktr. (DEBR. 1970); s.d. Jan Verbanen, Waas (VAN G. IV, 587). – 2. Van der Baan is ook vondelingnaam van een kind in de i8e e. op de Amsterdamse Baangracht gevonden (EBELING 1993)-
|
FD |
Baank |
zie Banck.
|
FD |
Baar |
Baart, w. liég. Bar. 1524 «Johan Baar» DénStavelotMy, 1555 «Collar Baar de Pironster» CoutStavelot ; probabl. contraction de Bayard. Mais pourrait être aussi un nom d’origine, cf. 1350 «Hannon de Baar» Cart-ValDieu.
|
JG |
Baar |
V. BAR.
|
EV |
Baar, (de) |
zie de Baer(e), Debar.
|
FD |
Baar, van |
(van) Baer: PlN Baar: slagboom, afsluiting. Vgl. Verbaere.
|
FD |
Baard |
zie Baart.
|
FD |
Baardemaeker, de |
de Baerdema(e)(c)ker, de Baerdenmacker, de Bardemacker, de Baerema(e)(c)ker, de Baerma(e)(c)ker, Barremaeker, -maecker(s), -macker, de Borremaecker: BerN van de baardmaker, d.i. baardscheerder, aderlater, heelmeester. 1270 Jan de Bartmacre, Gent (CG); 1368 Gillis de Baermakere = 1369 Gillis de Baertmakere, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baardewijk, van |
PlN Baardwijk (NB).
|
FD |
Baarends(e) |
zie Bernard.
|
FD |
Baarle, van |
Baerle, van Barel, van Baerlem: 1. PlN Baarle in Drongen (OV), Tessenderlo (L), bij Aardenburg (Z), Baarle-Hertog (A), Baarle-Nassau (NB) of Baarle (NB, G, OIJ). 1166 s. Thome de Barla, Gent (GN); 1289 Hughe vander Barlen, Hulst Z (DEBR. 1962). – 2. PlN ter/den Baerle in Zedelgem en Tielt (WV). ± 1240 Vergyna de Barle, St.-Baafs-V. (SCHMID); 1382 tgoed ter Barle… Willem van der Barle, Kanegem (DEBR. 1970).
|
FD |
Baars |
Baers, Bars, Le Bars: BN naar de visnaambaars of de huisnaam. 1248 Sigerus Bars (DEBR. 1980); 1269 le maison ke on apiele Bars; 1307 Colins dou Barzekin; 1326 Dominike de Baers, Ip. (BEELE); 1347 Gillise van den Baerse, Gent (RSGIII).
|
FD |
Baars |
cf. Baers.
|
JG |
Baars, van |
PlN Baars (OIJ).
|
FD |
Baarslag |
D. FN Bartenschlag ‘slag met de slagersbijF. BN van de slager. 1564 Heinrich Bartenschlag, Freiburg (BRECH.).
|
FD |
Baart |
Baard, Ba(a)rtz, Barts, Baert(s), Bart(h), Bard: 1. BN voor iemand met een baard: ‘cum barba, mit dem Barte’ (HAGSTR. 65). – 2. Verkorting van een berht- of bard-naam, b.v. Huyghebaert, Isebaert, Notebaert. – 3. Huisnaam ‘ad Barbam’. 1304 Gerhart zum Bart (CHRISTMANN 210). Vgl. Van den Baerde (DEBR. 1970). 1305 Jehan Bart, Ip. (BEELE); 1323 Jhan Baert, Rekkem; 1333 Johannis de Baert, Hulste (DEBR. 1971).
|
FD |
Baartmans |
Baerdeman, Bartman(n): 1. BN voor iemand met een baard. – 2. BerN van de baardmaker, barbier. 1655 Aert Baertmans, Bilzen (SCHOE.).
|
FD |
Baas |
1. Situat. soc., ,,Chef d’entreprise ou d’exploitation ». — 2. V. BAD(U) (Baz).
|
EV |
Baas |
cf. Baes.
|
JG |
Baas |
zie Baes.
|
FD |
Baast, van |
PlN Baast bij Oirschot (NB) en in Oostelbeers (NB). 1390 Wouter Laurensz. van Baest, Es; 1404 Jacob van Baest, Lith; 1423 in parrochia de Oestelbeerze inter hereditatem de Baest (med. J. Toirkens, Bakel).
|
FD |
Baaten |
Zie Baete.
|
FD |
Baatout |
Tunesische FN (PDB).
|
FD |
Baats(en) |
Baetsen, Baaths, Baatz, Baets, Ba(d)ts: Patr. Afl. op -so van Germ. badu-naam ‘strijd’. Vgl. fem.Baza(SOCIN).
|
FD |
Baayens |
zie Boudin.
|
FD |
BAB |
Racine germanique ayant servi à former des noms de baptême. Prototype: Baf ou Bavon (N. d’un saint). Formes : Bab, Bav, Beb, Bev. I. N, simple. Bavon. IL N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Babine, Bavinck, Bevin(g). B.- -elin : Babeleine. III. N. composés. B.-hard : Bev- -i(e), -ier(re). B.-wald : Bab- -aud, -eau, -el, Bevel. B.-ward : Babouard. B.-wil-otto : Bavouillot. B.-wulf-otto : Babulot.
|
EV |
Baba |
1232 «Radulphus Baba» Walcourt, 1294 «Colins Babau» CensNamur; p.-ê. surnom: w. et fr. baba ‘stupéfait, ébaubi’, cf. aussi w. bâbô ‘niais’ DL, w. (Stavelot) abâbi ‘surpris, ébaubi’ FEW 1, 210b; toutefois, le fr. baba n’est attesté que depuis 1790, uniquement en locution verbale [JPCh].
|
JG |
Baba(r) |
zie Babbaert(s).
|
FD |
Babbaert(s) |
Baba(r): Afl. van ww. babben: kwijlen. BN voor een kwijler. 1305 Jan Babbart, Bg. (V.D. AUW.); 1398 Jehan Babbaert, Wervik (DEBR. 2000).
|
FD |
Babe |
Bâbe, w. liég. Bâbe. 1684 «Jean Babe» AnthrLiège; prénom fém. Barbe, anc. w. Bâbe (auj. w. liég. Bâre, w. nam. Bâbe), très populaire autrefois, plutôt que surnom: w. liég. bâbe ‘barbe’ DL 53, qui porte la barbe. Dimin. : Babette, cf. Barbette.
|
JG |
Babel |
1. Patr. Dim. van de Germ. VN Bavo; vgl. Babila (Metr.) en Bavilo (Patr.) (MORLETI). – 2. Of bijbelse toespeling op Babel? 1448 Johan Babels,Genk(VAND.).
|
FD |
Babelaere |
-art, Babilaere: BN voor een babbelaar. 1288 Jakemon le Babelare, Ip. (ARY).
|
FD |
Babelaine |
Probabl. surnom de la famille du fr. babiller, avec le sens de ‘femme bavarde, qui parle de tout et de rien’ FEW 1, 193a, comp. 1288 «Jakemon le Babelare» DettesYpres. Comp. Babillotte (ci-dessous).
|
JG |
Baben |
Bâbe, Bab(b)e, Baeb, Baep: 1. Patr. Germ. bakernaam Babo (MORLET I). 1351 Gilles Babbe = 1358 onse gheminde cnape Gillis Babbe, Bg. (CLM). – 2. Metr. W. Bâbe, Fr. Barbe, VN Barbara. – 3. Of W. bâbe, Fr. barbe: baard. BN.
|
FD |
Babet(te) |
Babey, Babez: 1. Patr./Metr. Dim. van Germ. bakernaam Babbe (zie Baben), of evtl. Barbara (REANEY) of Isabelle (DNF). – 2. Zie Barbet.
|
FD |
Babijn |
Babinot, -inez: Patr. Vleivormen van Germ. VN Babo (vgl. Baben). Babinus (MORLET I).
|
FD |
Babilas |
Babylas. Prénom masc. Babylas, du nom d’un saint d’Antioche du 3e s., qui en fr. aurait pris le sens péjoratif de ‘niais, imbécile’ (G. Doutrepont, Prénoms fi: à sens péjoratif, 10).
|
JG |
Babilas |
Babylas: Bretons Patr. Naam van een patriarch-martelaar van Antiochië (LE MENN).
|
FD |
Babillotte |
Babilotte. Probabl. surnom expressif dérivé en -otte de fr. babiller FEW 1, 193a, comp. Babelaine.
|
JG |
Babilon(e |
Babylon(e), Babiloni: Patr. Fr. vleivormen op -ilon van de Germ. VN Bavo: Babo, Babila, Bavilo (MORLETI). Vgl. Babilot, Babelon (BERGER), Babelet, Babelin, Bablon (DNF). 1257 Babilone de Nivelle (J.G.); 1544 Egidius Babelon, St.-Tr.(MULIV).
|
FD |
Babilone |
Babilon. Babylone, w. liég. Babilône. 1257 «Babilone de Nivelle», vers 1080 «Babylonia» (Morlet, NP Gaule II, 25); prénom fém., d’après le nom de la ville évoquée dans la Bible; il est à noter qu’au M.-A., Babilonie désignait, dans les chansons de geste, la ville du Caire ou le Vieux-Caire (cf. G. Moignet, La Chanson de Roland, 3e éd., 194)[MH].
|
JG |
Babilone |
Syn. Babylon. 1. Profess. Tenancier d’un établissement -de plaisir. N° 131. — 2. Proven. Babelom (Dép. Maldert-lez-Tirlemont). N° 81.
|
EV |
Babin |
Sans doute hypocor., avec redoublement expressif, du prénom fém. Elisabeth [JMP]. On peut aussi envisager un surnom issu de la famille de l’onomatopée bab-, comp. bobine ‘lèvre(s) de l’animal, de l’homme’, habin ‘moustache, barbe d’un animal’ FEW 1, 192a, même si les dérivés sont plutôt du genre féminin; comp. également 1273-80 «Jehans li babinere de Valenchiennes» FriedenTournai.
|
JG |
Babinot, |
-ez, zie Babijn.
|
FD |
Baboeuf |
Bobeuf: PlN Baboeuf (Oise). 1346 Jehan Babeuf, Noyon; 1235 Willermus de Babuef, St-Amand (MORLET).
|
FD |
Baboeuf |
V. Bove.
|
EV |
Babtist(en) |
zie Baptist(e).
|
FD |
Babulot |
Var. van Babilot, dim. op -ilôt van Germ. VN Babo, Bavo; zie Babilon(e).
|
FD |
Babusiaux |
Surnom: dérivé en -eau [non attesté comme lexème] de w. (Charleroi) babûse ‘baliverne, bourde, sornette’ DOW 1,91, à rattacher à la racine bab- FEW 1, 193 (à côté des dérivés de Suisse romande).
|
JG |
Babut |
À rattacher p.-ê. à l’anc. fr. babûse ‘moquerie, sotte plaisanterie’, comp. Babusiaux (qui précède).
|
JG |
Babut |
Babusiaux: Ofr. babuse: geleuter, kletspraat, scherts. BN. 1560 Gabriel Babut, Périgord (Midd. 1976,309-323; 1977.46-49)-
|
FD |
Babut |
Car. mor. Babuse (Anc. fr.) ,,Sotte plaisanterie ». N. de mauvais plaisant.
|
EV |
Babylas |
cf. Babilas.
|
JG |
Babylas |
zie Babilas.
|
FD |
Babylon(e) |
zie Babilon(e).
|
FD |
Babylone |
cf. Babilone.
|
JG |
Bac |
D. FN. PlN Bach: beek. Vgl. Beke.
|
FD |
Bac |
zie Bak.
|
FD |
Bac- |
Thème de l’anthrop. germ. bag-hard; cf. aussi Bach-. Simple: Back, Bacq. Cf. aussi 1500 «A. du Bacq» AidesHainaut, probabl. nom d’origine. a Dérivés en -art: Bacart, Backart, Bac-quart, Backaert (forme néerl.). 1526 «Jehan Bacquart» DénLens, 1716 «Pierre Bacquart (orig. de Lille)» BourgLiège. – Cf. aussi Bacon.
|
JG |
Bac(k)man |
1. BerN Afl. van Backer. – ï. Fr. adaptatie van D. Bachmann.
|
FD |
Baca(rt) |
Bacca(e)rt, Bacca(r), zie Backaert.
|
FD |
Bacaus |
zie Bachus.
|
FD |
Bacc- |
Bach- -u(s). Car. mor. N. de buveur (Du N. du dieu Bacchus).
|
EV |
Baccara |
Proven. Baccarat (Loc. fr.).-Bacc-, Bach- -u(s). Car. mor. N. de BAD(u).
|
EV |
Baccarne |
zie Beaucarne.
|
FD |
Baccauw |
zie Boccauw, Bocquiaux.
|
FD |
Baccker, d |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Baccu |
Baccus, Bacu, Bacus, Bachus, w. liég. Bacu. 1756 «Michel Baccus (orig. de Seron)» BourgLiège; cf. aussi en Italie: 1192 «Georgius Baccus» Chiavenna, 1260 «Bacus; Bachus» Florence. Ces noms peuvent s’expliquer par le nom du dieu Bachus, enseigne de maison, ainsi que par fr. bas cul ‘de petite taille’ [dans la région liégeoise, on aurait toutefois bas cou}, cf. par ex. w. (Givet) bacu ‘homme dont les jambes sont trop courtes en comparaison du corps’ Waslet 46. – Sans doute distinct, du néerl. bakhuis ‘boulangerie’ oupakhuis ‘entrepôt’ > w. liég. pak’hûse ‘remise servant de magasin’ DL, cf.1556 «Lambert Backhuys de Maestricht» BourgLiège, 1630 «Herman Bachusius» [de Huy] (not. Henri, Lg, 385); 27.4.1662 «Herman Bachusius, bourgeoy de Maseyck» (not. Louvrix, Lg) [JL, NFw].
|
JG |
Baccu(s), |
zie Bachus.
|
FD |
Bach |
1. Proven. Bacq ou Becq (Dialecte picard) ,,Cours d’eau ». Bach (Allemand). Bach (Dép. Clermont-sur-Berwinne). N° 230. — 2. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bach- |
Var. du thème Bac-. Simple: Bach. Cf. Back, Bacq. m Dérivés: Bâcha [cf. aussi Bauchart, Bau-chau]. 1272 «Henrico filio Bachaut» Polypt-Villers, 1331 «Marie Bachar» Namur, 1496 «Jehenne Bâchait» BourgNamur. – Bachet, -es. – Bachot [aussi surnom: fr. bachot ‘petit bac’FEW 1, 198].
|
JG |
Bacha(r), |
zie Bauchart.
|
FD |
Bâche |
1. Zie (de) Baets. – 2. W. var. van Bauche.
|
FD |
Bâche |
1612 «Jehenne Bâche» TerriersNamur, 1623 «François Le Bâche» BourgNamur; surnom: w. batch ‘bac’, de motivations diverses, ou bien w. liég. bâtche ‘filière, planche pour cloisonner’ DL 68a.
|
JG |
Bachel(l)erie |
PlN Les Bachelleries in Villerot en Sirault (H). 1681 Thomas de la Bacherye, Couvin (GERMAIN).
|
FD |
Bachelard |
-art, Bachelet, cf. Bachely.
|
JG |
Bachelard |
-art: Afl. van Bachelier.
|
FD |
Bachelet |
-ez, -ay, Bachellé, Bas(s)elet, Basselez, -é, Bass(e)le, Bas(s)lé, Basle(y), Bats(e)lé, Batsle, Baets(e)lé, Baets(e)le, Bacle(t), Backelé, van Backlé: Theoretisch dim. Bachelet, Opic. Baquelet van Fr. Bachelier (zie i.v.). 1558 Jacques Baschelet, Namen (RBN10). Maar aangezien ME’se vormen van de TN ontbreken, gaat het ongetwijfeld om var. van Bachelier, door suffixsubstitutie. Ba(t)slé en Ba(t)sleer (en var.) kwamen trouwens door en voor elkaar voor. Een schijnbaar oude vorm 1417 Willem de Bacheleet, St.-Win. (VERGR. 1968) is m.i. een verkeerde lezing voor Bacheleer. Trouwens, i6e-eeuwse immigranten uit NF, die ongetwijfeld dezelfde naam droegen, werden in Aw. nu cens aïs Bacclé, dan weer aïs Bacleer opgetekend: 1561B. Bacleer; 1563 Mich. Bacleer, Armentiers; 1575 P. Bacclé, Rijsel; 1582 B. Bâclé; 1592 André Bâclé, Armentiers; 1607 P. Bâclé, Hazebroek; 1582 Marcus Bâclé, Menen (AP) (indien niet te identificeren met, dan toch zoon van of verwant met) 1523 Marcx Backeleers, 1567 Marcx Bakeleer, Menen (KWII); 1624 Gaspar Bâclé, Aw.(AP).
|
FD |
Bachelier |
Bachely, Bachiller, Backler, Baclère, Baclere, Basselier(e), Basilier, (de) Ba(e)tselier, de Baetzel(l)ier, de Batzelier, Bassleer, Baseleer, Basler, Basselaire, Ba(e)tsleer, (de) Ba(e)tseleer, (de) Baetseleir, Batselaere, de Botselier, de Boitselier, Besselaar, -aère, -eer, -e(e)rs, Bastelier, -leer, -leu(r)s: Ofr. bachel(i)er, -or, Opic. bakel(i)er, Mnl. bacheleer, baetseleer, basseler, -aer: jong edelman, in dienst van een andere ridder; ook baccalaureus, Fr. bachelier, dat eveneens teruggaat tôt Lat. baccalarius. 1218 Estevenes Bakeler; 1281 Colart Bakeler, St-Q.; 136 e. Oudars Bachelers, Laon (MORLET); 1276 Johans Bacheler; 1307 Jehans li Bachelare, Ip. (BEELE); 1424 Jan (de) Bacheler; 1429 Jan de Batseleer, Ktr. (RAK, SR p. 26,29; V f° i82v°); 1548 Jooris Bakeleer, Menen (KW II). Zie ook Bachelet.
|
FD |
Bachelier |
Situat. soc. ,Jeune seigneur » (Autrefois). Variantes : Bachelet, Backel- -iau, -jau^w). N° 55.
|
EV |
Bachellerie |
Bachelerie. 1681 «Thomas de la Bacherye mayeur» Couvin; pour Dauzat 19, NL (typique de l’Ouest) où étaient données les fêtes de ce nom, les bachelleries (par ex. de Poitou); cf. le topon. Les Bachelleries, à Vil-lerot et Sirault (Ht).
|
JG |
Bachely |
Baselier, Basselier, Bazely. 1267 «Bastienz Bachelers de Selve» CartValBenoît, 1345 «Gilon Bachelir», 1351 «Johan Bache-lirs» GuillLiège, 1485-88 «Jehan Bacelier» Châtelet, 1597-98 «Jan Baschelier» Comptes-Nivelles; sumom: anc. fr. bachelier ‘jeune noble, jeune homme aspirant à devenir chevalier’FEW 1, 198b. Cf. aussi Batselier, Batslé, etc. » Dérivés: Bachelard, Bachelart, cf. champ. bachelard ‘jeune amoureux’, etc. FEW 1, 198b. – Bachelet.1449 «Bachelet le mingnon» AidesNamur, 1596 «Noël Bachelet» Bourg-Dinant, 1610 «Jehenne Bachelez» RPSpontin, 1655 «Anthoine Baselet» DénFlorenville; dérivé en -et non attesté FEW 1, 198b.
|
JG |
Bachere, de |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bacherius |
Bachérius. Peut-être latinisation du NF néerl. Backer.
|
JG |
Bacherius |
-érius: Latinisering van BerN De Backer.
|
FD |
Bachet |
Bachot, cf. Bach-.
|
JG |
Bachet |
-ez, -er: Dim. van Ofr. bac: bootje. Vgl. Baquet, Bachot.
|
FD |
Bachie |
zie Debachy.
|
FD |
Bachiller |
zie Bachelier.
|
FD |
Bachman(n) |
Bac(k)man, Bachmeyer, -majer: D. afl. van Bach: beek.
|
FD |
Bacho(t) |
Baco(t): Dim. van Ofr. bac: veerboot.
|
FD |
Bachrach |
PlN Bacharach (RP). 1568 Hans Bacherach, Aw. (VS1969,40).
|
FD |
Bacht(e) |
Proven. Loc.
|
EV |
Bachul |
Comme le NF n’est pas du tout attesté avant 1800, p.-ê. nom d’enfant trouvé.
|
JG |
Bachus |
Bacchus, Backhuis(en), Bakhuizen, Bac(kh)aus, Bak(k)aus, Backhouse, Backus, Bakkus, Bac(c)us, Bac(c)u, Backes, Beckhaus, Becaus, Becko(o)z: Mnl., Ndd., D. en E. vormen voor bakhuis: bakkerij. De vorm Beckooz geeft de verfranste uitspr. weer van Beckhaus. 1340 Arnoldi dicti van den Bachuys = 1346 Arnoldus de Bachuus = 1361 Arnoldo van den Bachus, Raatshoven; 1402 Janne Bachuse, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Bachus |
cf. Baccu(s).
|
JG |
Bachy |
1445 «Jehan Bachy» Surice; nom d’origine: Bachy (Nord).
|
JG |
Bachy |
zie Debachy.
|
FD |
Back |
Backart, -aert, cf. Bac-, Bacart.
|
JG |
Back(x) |
Bacc-, Back- -aert, -man. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Back, (de) |
Backs, zie Bak.
|
FD |
Backaert |
-aers, Bakka(e)rt, Bacca(e)rt, Bacqua(e)rt, Baca(rt), Bacca(r), Baeckaert: 1. Afl. van ww. backen: bakken. Var. voor De Backer. – 2. Var. van Mnl. baggaert: bedelaar, (ook) beggaard, lid van een geestelijke broederschap. 1379 Robijn Backarts = 1383 Robiin Backars = 1391 van Robine Baggarts, Raatshoven (C.BAERT 25). – 3. Patr. Germ. VN Baghard (DNF)? 1374 Rombout
|
FD |
Backaert |
Gb. (SCHR.); 1397 Guillame Bachhart, Tielt (DEBR. 2000). – 4. Soms = Beckaert. 1510 Jane Bacquarde=Janne Beckaerde, Komen (DUVOSQUEL).
|
FD |
Backbier |
zie Packbier.
|
FD |
Backe |
Var. van Back/Bak of Van Baeke.
|
FD |
Backeberg |
PlN (NS).
|
FD |
Backeland |
-lan(d)t, zie Bakeland(t).
|
FD |
Backelé |
zie Bachelet.
|
FD |
Backelion |
Bakelion, Backeljan: Wellicht var. van Backeljau, een FN die eveneens in H voorkomt. Vgl. Mispelon < Mesplau. – Maar niet uit te sluiten is een var. van Boucquillon, met voortonige klinkerversterking (vgl. Marcel, Wvl. arloozje = horloge); zie Bosquillon.
|
FD |
Backeljau |
-auw. Surnom de pêcheur de morue: néerl. kabeljauw (métathèse du basque bacal-lao).
|
JG |
Backeljau(w) |
zie Cabillau.
|
FD |
Backelmans |
zie Bakelmans.
|
FD |
Backer |
1. V. bakker. — 2. Proven. Backer (Dép. Menin).
|
EV |
Backer |
Bakker, au génitif: Backers, Bakkers. Nom de métier: néerl. bakker ‘boulanger’.
|
JG |
Backer(e), (de) |
Bäcker, Backers, (de) Bakker(e), (de) Backker, de Bachere, de Baccker, de Backre, (de) Bae(c)ker, de Bae(c)kere, (de) Baker, Bakkers, den Bakker, Bakkeren, Bakkert, Bakkerus, Backerus, de Bacquer, -uère, de Bakère, (de/den) Bekker, (de) Becker(s), Beckker, Becher(s), (de) Beckker, de Beker, Bekkers, Beek(k)ers, Beekher, Beckert, Bekkeren, Bekkering(h), de Bacque, Deback, Debacq(ue): 1. BerN van de (brood)bakker. 1266 Mychil de Baccre, Cent (CG); 1281 Gerardus Pistor = Gheraert de Backere, Avelgem (HAES.); 1280 Moninus Backere; 1304 de Marote Backers… brood, Ip. (BEELE). – 2. Soms evtl. Mnl. backer: veerman. 1326 sprieten daer de backers hare sceipe meide bestierden, Ip. (Nk. 1972,46-48); of: baggeraar (Nk. 1972,278-281,281-283). -Deback/Debacq(ue) is de W. adaptatie van De Back(e)re, met reductie kr/k: 1725 Albert de Bacre = Albert de Bacque, Bergen (CSWIV).
|
FD |
Backeroot |
zie Bakeroot.
|
FD |
Backes |
Backès (avec -s prononcé). 1283 «Gilles de le Backes, li escutemans» DettesYpres; probabl. forme dialectale de l’ail. Backhaus ‘four banal’ (JH, NF malmédiens, 39) ou du néerl. bakhuis ‘boulangerie’; cf. aussi Baccu(s), etc.
|
JG |
Backes |
Backhaus, -house, zie Bachus.
|
FD |
Backhoven(s) |
Bakkovens, Bakhovens: 1. Bakoven, BerBN van de bakker. Vgl. D. Backofen. 1350 Bernd Bacoven, Munster (NN). – 2. PlN in Ophoven (L). 1378 Joli, de Bacho ven = 1380 Joh. dictus Baechoeven, St.-Tr. (GRAUWELS1978,76, 87); 1424 Arnold van Baeckhoven, Ophoven (med. Th.Wieërs).
|
FD |
Backhuis |
zie Bachus.
|
FD |
Backlé, van |
zie Bachelet.
|
FD |
Backler |
zie Bachelier.
|
FD |
Backs |
zie Bak.
|
FD |
Backschies |
BRECH. verklaart Bockscheiss als grove scheldnaam: bokkenscheet. M.i. veeler Bockschiess: bokkenschieter. Vgl. Schietekat.
|
FD |
Backsmann |
Backman of Bachmann.
|
FD |
Backstal |
zie (van) Bockstal.
|
FD |
Backus |
zie Bachus.
|
FD |
Backvis |
1. Profess. ,,Poisson frit ». N. de marchand. N° 131.- 2. Car. phys. ,,H. ayant l’aspect d’une très jeune fille ». –
|
EV |
Backvis |
zie Bakvis.
|
FD |
Backx |
zie Bak.
|
FD |
Bacl- |
-(a)in, -ene. V. Baqueleine.
|
EV |
Baclain(e) |
Baclène, Bacquelaine: PlN: waternaam, afl. van Germ. baki: beek. PlN in Leuven (VB), Bornai, Longueville, Mont-Saint-André, Neerheilissem, Opprebais, Adorp, Bierk, Waver (WB), Geer, Hollogne, Warnant-Dreye (LU). 1403 Joh. dictus de le Bakelaine; 1430 van Maroien de Bakelaine, Longueville. – Lit.: J. HERBILLON, Baclaine. KCTD XIX (1945), 93-102. – Zie ook Feestbundel Van de Wijer, 1944,1,174-182,473-480.
|
FD |
Baclaine |
Baclène, -enne, Bacquelaine. Nom d’origine : Bakelaine, e.a. à Longueville (BrW), topon. dérivé de l’hydronyme germ. baki (cf. BTD 19, 1945, 93-102).
|
JG |
Bacle(t) |
zie Bachelet.
|
FD |
Baclère |
zie Bachelier.
|
FD |
Baclin |
1592 «Anne fille de Guillaume Badin» BourgLiège; nom d’origine: Baclin, w. badin, à Mont-le-Ban (Lx).
|
JG |
Baclin |
PlN Baclin in Mont-le-Ban (LX). 1592 Guillaume Baclin, Luik (GERMAIN).
|
FD |
Baclinghem, van |
zie van Baelinghem.
|
FD |
Bacman |
zie Backman.
|
FD |
Baco(t) |
zie Bachot.
|
FD |
Bacon |
1276 «Willaumes Bacons» DettesYpres; surnom: fr. bacon ‘(flèche de )lard’, ou bien dérivé en -on du thème Bac-.
|
JG |
Bacon |
Baconnet, -ais: Mlat. baco, Ofr. bacon: zijde spek, geslacht varken. BerBN van een varkensboer of-slachter. Vgl. De Baek(e). 1142 Baldeuino Bacone; 1164 Balduinus cantor cognomento Bacons, Terwaan (LEYS1954, !53).
|
FD |
Bacq |
cf. Bac-, Back.
|
JG |
Bacq, (de) |
zie Bak.
|
FD |
Bacqua(e)rt |
zie Backaert.
|
FD |
Bacquait |
Bacque, zie Baquet.
|
FD |
Bacquart |
cf. Bac-,
|
JG |
Bacquelaine |
cf. Baclaine.
|
JG |
Bacquelaine |
zie Baclaine.
|
FD |
Bacquer, de |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bacquerot |
zie Bakeroot.
|
FD |
Bacquet |
zie Baquet.
|
FD |
Bacraux |
Bacroix, Bacros: Wsch. W. grafïeën van Bacrot.
|
FD |
Bacro(t) |
zie Bakeroot.
|
FD |
Bacs |
zie Bak.
|
FD |
Bacteman |
zie Baetemans.
|
FD |
Bacu(s) |
zie Bachus.
|
FD |
Bacx |
zie Bak.
|
FD |
BAD |
BED, BID, BOD, (V. BALD), BUD. Racine germaniques ayant servi à former des N. de baptême. V. Racines germaniques. N° 112. Variantes : BAED, BEYD, BYD, BOED ou BOUD. (V. BALD), BUYD. N° I. Au cas sujet (ci-dessus), avec les mutations de la consomme finale : Bad (Baed), Ba (Bah, Bal, Baw, Bay), Bak, Baz, Bed, Be, Bek, Bez, Bid, Et, Btk, etc. — Nos 125, 126. — N° II. Au cas régime inversé : BAND, BEND, BIND, BOND, BUND, avec les mêmes variantes de voyelles et les mutations de consonnes finale : Band, Band, Bank, Banz;- Bend, Ben, Benk, Benz. — Nos 125, 126.— N° I. Cas sujet. A. Formes Bad, Bed, Bid, (Bod : V. BALD), Bud. (Variantes : Baed, Beyd, Boed ou Beud, Buyd). I. N. simples. 1. Baete, Beth, Bette, Bode, Bod(de), Bott, Bo(u)tte, Budd(e), Baetmans, Patt(e), Piette, Boitte, Spett(e), Speth, Spe(i)d, Spiette. 2. Badts, Baets, Beths, Beets, Biets, Boot(s), Boedts, Boidts. 3. Baet-, Batt-, Patt-, Bett-, Bob-, (Bo(e)yd, Beud-, Buyd- -ens. Bad-, Batt, Patt-, Bed-, Pett-, Bid-, Boud- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -tnett, -inaz : Bod- -ino, -inaux, -ein, -inet, -inas, Bidaine, Pat(t)yn. B.- -M, -ett, -ott : Batta, Bad- -et, -ot, Pat(t)eet, Boddet. B.- -ik, -ez, -esson : Bettig, Bidée, Pat(te)-, Bod-, Bot- -son. B.- -illo : Pétillon. III. N. composés. B.-arin : Paterne. B.-bard : Byt(te)bier. B.-bard : Bad- -art, -ert, Bid-, Bod(d)- -a(e)rt, Pat(t)ar(d), Bat(t)ard. B.-hart: Bad-, Pat-, Sped- -er, Bat(t)aire, Peytier, Ba(a)d(i)er, Biderman, Pitt- -eurs(e), Pittoors. B.-hlod : Bid-, Biet-, Pit-, Bidde- -lo(t), -loo. B.-hraban ou -hram : Bytterap, Bet(e)rams. B.-hrod (-roon) : Petroons. B.-rad (-ran) : Petré, Petrens. B.-ric : Pat- -rick, -ris, Pétry. B.-wald : Batt- -aille, -eau, -iau, -el, -ieuw, Bidault, Bodeau, Boitel, Budel;- Bodlet (Intervers, pour Bodeld), Beutels, Pet- -eau, -iau, Pitoud. B.- -wid, -wig, -w’m : Béduin, Bodde- -wig, -win. B.-wulf : Pat(t)- -oui, -out, -oux. B. Formes Ba'(Bah, Baw, Bay), Be (Id.), Bi ou By, (Bo(e), Bu(y). (Bal, Bel, Bol: V. BALD). I. N. simples. 1. Ba(y)e, Bai(e), Bée, Paeie, Spaeye, Bieman, Baesens.
3. Bay-, Baill(i)-, Bah-, Beh-, Bey-, Pay-, Bin-, Bo(u)h-, Poy- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Beh-, Bih-, Boh-, -in, -en, -yn; Beving. B.- -ett, -itt, -ott, -utt, -ez, -ok : Bay-, Pah-, Pay- -et, Bi(h)-, Beh-, Boy- -et, -ot, -ut, Bajot, Beheyt, Behets, Baye(t)z, Behets, Boh-, Boy- -ez. B.-elin : Baleine. B.-ekin : Boey-, By-, Bu- -(c)kens. III. N. composés. B.-arin : Biarent. B.-bald : Bi(e)- -haut, -baux, -bel, -bot, -bold, Bobeau, Bubbe. Intervers. : Pouplet. B.-bard : Pipart, Bie-, Pie- -per, Poupart et ses diminutifs Popp- -e, -on, -yn. B.-hard : Ba(e)y-, Baj- -a(e)rt, Beyaert, By- -ard, -art, Boyard. B.-hari : Bayer, Bayi, Bever, Bévie, Speyer, Bayerlé (Alsace), Bière, Boyer. B.-maru : Bemers. B.- -mod ou -mond : Bémont. B.-wald : Pah- -(e)au(x), -aut, Behiels. B.-ward : Boûûaert. B.-wil-otto : Bavouillot. B.-win : Boff-, Buff- -in. C. Formes Ba(e)k, Bek, Bik, Bo(e)k ou Bouk, Bu(y)k. I. N. simples. 1. Bac(c), Bacq, Bach, Ba(e)ck(e), Bec(k), Becq, Speck, Be(e)ch, Pick, Bicke, Boch, Bouque, Spaak, Speck, Specht;-Back-, B(e)e(c)k-, Boghe-, Boeg- -man(s). 2. Ba(i)x, Bacqz, Ba(c)k(x), Be(ck)x, Beeghs, Peix, Bickx, Box, Boeckx. 3. Bak-, Bae(c)k-, B(e)e(c)k-, Bock-, Bokk-, Buk-, B(u)yk–en(s), Bag-, Begh-, Pech-, Pige- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing: Begh-, Begu- -(a)in, -ein, -yn, Buchin, Buckings. B.- -att, -ett, -itt, -ott, -ez : Bâchât, Becqu-, Béch- -et, Bicqu-, Picqu-, Bo(c)qu-, Boucqu- -et, Bichot, Bâchez, Bich-, Bicqu- -é, Bocquez. B.-elin : Bach-, Begu-, Boeg- -elin. III. ‘N. composés. B.-hard : Bacc-, Back-, Bage-, Baj-, Pac-, Beck-, Be(ck)-, Becqu-, Speck-, Bic-, Pic-, Piqu-, Pige-, Boch-, Boc(c)-, Bock-, Bogh-, Bo(o)g-, Boeck-, Boeg-, Boug- -ard, -a(e)rt(s), Boss(i)ec–ard, -art. B.-hari : Speyk-, Pech-, Pesch- -er, -ère, Bi(e)ch- -er, -y, Buky. B.-hrod, -roon : Bicheroux, Picron. B.-rad : Bécret. B.-ric : Pesche-, Pic-, Pique- -ry, -rit. E.-wald: Béchoux, Peckels, Spégu-, Splégu- -el, Pigault. Intervers. : Boige-, Bûche- -lot (old). D. Formes Ba(e)z (Bats, Bast), Be(y)z, Bi(e)z ou Byz, Bo(e)z ou Bouz, Bu(y)z. I. N. simples. 1. Bas (s), Basse, Baes, Basch, Batz, Paes, Spatze, Spaas, Baslé ou Batslé (Alsace) ;- Betz, Best, Pez, Paisse, Pesch, Spes;- Baise, Baize, Bi(t)sch, Piets(ch), Spiece, Spietz;- Bos(s), Bosse, Bosch, Boz, Boes, Boez, Buysse;- Baes-, Poes-, Buys- -sen(s), Bi(e)s(e)-, Bos-, Bosch- -mans(s). 2. Ba(e)s-, Paes-, Spees-, Boost-, Beus-, Beuz- -en(s); Bass-, Bess-, Bist-, Bo(i)ss- -on. IL N. simples avec suffixes. B.-in(g) : Baas-, Baz-, Bes(s)-, Bos(s)-, Bus- -in(g), -yn. B.- -ett, -ott, -ez: Bas(ch)-, Bis-, Biz-, Bos-, B(e)uz- -et, Bisot, Bosez. B.- ek(in), -ik : Biske, Poskin, Beuskens, Bosic. B.- -ill, -elin : Bastille, Past- -eels, -iels, Basselin. III. N. composés. B.-bald: Bisbaal. B.-god (-gund) : Biscompte. B.-hard : Bass- -ard, -a(e)rt, Bastaerts, Pitsaer, Besard. B.-hari : Bazier, Bes(s)er, Pa(e)sschierssens. B.-helm : Bassem, Bes(e)me, Desseins. B.-leud : Baste- -leus, -leysens. B.-rad : Bisqueret. B.-ric : Bessery. B.-wald : Bass- -eau, -ia(ux), Bast-, Past- -eels, -iels, Bieswal, Pest-, Bist-, Post- -iau(x). N° II. Cas régime inversé. Band (Ban, Bank, Banz), Bend, Bond ou Bund. (Nos 122, 126). A. Formes Band, Bend, Bind, Bond. I. N. simples. 1. Bent(s), Bonté. 2. Bant-, Pant-, Bont- -ens; Band-, Bend- -on. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing : Banting, Bentein, Bent-, Bont-, Bunt- -inck, -in(ck)x. B.- -ik, -ok, -az, -ez, -iz : Bend- -ich, -ig, -ix, Bond-, Bont- -az, -ez, -is. III. N. composées. B.-hari: Banth-, Spend- -ier, Bind-, Bond-, Bund- -er(s). B.-wald: Bind- -elle, -els, Spindel, Bonduelle. B. Formes Ban, Ben, Bin, Bon. I. N. simples. 22 1. Spaan, Peene, Pen(ne), Payne, Bon(ne), Boin(e), Boyne, Penne-, Binne- -man(s). 2. Be(e)ns, Beyns, Bonnes, Boens. Latinisât. : Boni. 3. Boon-, Bohn-, B(e)yn- -ens; Binon. II. N. simples avec suffixes. B.- -ino, -ing: Bonnin, Bann-, Benn-, Penn- -ing, -inck(x), B.- -att, -ett, -ott: Banna, Binot, Bon(n)-, Boin- -a(t), -et. B.-ek(in), -ok : Pan(n)-, Penn- -equin, Spa(a)noghe, Spinock. III. N. composés. B.-arin : Bon(n)arens. B.-fast : Bon(n)i-, Boone- -fast, -face, -faes. B.-hard: Panhard, Be(e)n- -(a)ert(s), -aets, Bon(n)- -ard, -a(e)±t, Bonardot (Diminutif). B.-hari : Bann-, Pann-, Benn-, Be(e)n-, Binn-, Bonn- -ie(r), -y, Be(e)n-, Bonn- -et. B.-helm : Bo(i)n- -em(me), -homme. B.-rad : Pigneret. B.-wald : Bann-, Pann- -eels, -iets, -aye, Spinael, Boin- -eau, -el. B.-ward : Pennewaert, Bon(n)i- -vert, -vair. C. Formes Ba(e)nk, Benk, Bink, Bonk. I. N. simples. Bank-, Bing-, Bong- -en. II. N. simples avec suffixe -ett : Bonquet(te). III. N. composés. B.-hard : Bankaert, Be(e)nkaert, Bong-, Bung- -art. B.-hari : Bankers, Bong-, Bung- -er. B.-wald : Benkiel. D. Formes Ba(e)nz, Be(y)nz, Binz, Bon2. I. N. simples. 1. Banz, Pans, Ben(t)z, Pen(t)z, Pens, Bin- -st, -ts, -tz, Bonz, Pons. 2. Pens-, Pons- -en(s), Pontzen, Bons-, Pons- -on. II. N. simples avec suffixes. B.-mo : Ponc(h)-, Pons- -in. B.- -ett, -72 : Poncet, Pensis. B.- -ett, -ek(in), -iz : Poncet, Benskens, Pensis. B.-elin : Benselin. III. N. composés. B.-hard: Bans-, Pans-, Pens-, Pons- -a(e)rt. B.-hari : Spencer, Bintser. B.-wald: Bensel, Poncelet (Intervers.).
|
EV |
Bad- |
[avec a long]. Thème de l’hypocor. germ. Baldo; cf. aussi Baud-. Dérivés: Badard, Badart. 1276 «Badard» archidiacre de Condroz; cf. aussi Bada. –Badet [secondairement surnom: w. bâdet ‘baudet’]. 1267 «li hoir Badet le Mosnier» CensHerchies, 1289 «Badet de Waleffle» CensNamur, 1444 «Badet dele Loveree» TerreJauche. – Badin. 1449 « Badin le bovier» AidesNamur, cf. Baldin; aussi 1339 «Badinons», 1452 «Badinet» au pays de Liège. –Badon. 1257 «Badon de Niel le Pierous» BaillNivelles, 1602-3 «Jenne Badon» TerriersNamur, cf. aussi èl tère Badon, à Sart-lez-Spa. – Badot. 1442 «esquevin Bados de Fresne» Villers-le-Gambon, 1494 «Colo Bado de Béez» Boninne, 1602-3 «Marie Badot» TerriersNamur. – Badou. Badoul, Badoux. 1279-80 «Jakemins Badous» RegTournai, 1302 «Colart Badoul» LoiTournai, 1449 «Badou bovier» AidesNamur, 1602-3 «Jean Badou» TerriersNamur.
|
JG |
Bada |
[avec -a- bref]. Nom issu du même thème anthrop. Bad- que Badart, dont il est sans doute la var. liégeoise, qui est devenu ultérieurement un type poulaire féminin liégeois, Marèye Bada, cf. w. liég. bada ‘fille étourdie, évaporée’ DL 55a, d’après le sens popularisé par le Voyèdje di Tchaufontin.ne, cf. EMVW 5, 83;BTD27, 143.
|
JG |
Badal |
Fausse régression de Badart, Badal? Ou bien de w. bada le ‘bavarde’ ?
|
JG |
Badar(d) |
-a(rt), zie Baudar(d).
|
FD |
Badart |
Badet, Badin, cf. Bad-.
|
JG |
Badding |
zie Badin.
|
FD |
Bade |
Baade: 1. Zie (van) Baden. – 2. Patr. LU W. vorm voor Baude. – 3. Patr. Ndd. vorm voor Bode, Germ. VN Bodo (vgl. Badke). 1371 Bade Rumeschottele, Hameln; 1455 Bade = Bode grave zu Stalberg; 1562 Bade van der Hoye, Kiel (NN).
|
FD |
Badea |
zie Baudaux.
|
FD |
Badelt |
Var. van Badert (r/1-wisseling)?
|
FD |
Baden, (van) |
van Baeden, Ba(a)de: PlN Baden (NS, BW) of streek Baden (BW). Bade is de Fr. vorm. 1398 Rutschmann gen. von Baden, Mullheim (BRECH.).
|
FD |
Badenbroek |
Var. van de D. FN Buddenbrock, -brook. Vgl. Ndd. Badendiek = Westf. Buddendiek(DN).
|
FD |
Badenhorst |
PlN in Elsdorf (NS).
|
FD |
Bader |
Baader, Badr: BerN van de badmeester, bouder van een badstoof. 1281 Willelmus Badere; Elisabeth Baders, Zaffelare (HAES.).
|
FD |
Bader |
Profess. 1. ,,Employé des bains ». Comp. : Stadsbader, ,,Em- ployé des bains communaux ». — 2. V. BAD(u) (Bad).-
|
EV |
Badert |
Wsch. var. van Bader.
|
FD |
Badet |
zie Baudet.
|
FD |
Badger |
E. BerN Bagger: maker of bags, vervaardiger van tassen, zakken. 1246 Richard le Bagger, Lancashire (REANEY).
|
FD |
Badia |
Zie Baudaux.
|
FD |
Badiava |
Proven. Abadie à faw,,,Abbaye au hêtre ». L.D.-
|
EV |
Badie |
Zie Baudier.
|
FD |
Badin |
Bad(d)ing: Patr. Vleivorm van een Germ. baltha- of badu-naam. 1417 Byatrise Baddins, Gb. (SCHR.); 1517 Fastrardus Badinck de Huo (MUL III).
|
FD |
Badiou |
Ba(a)djou: Zuid-Fr. FN Badiou, Pic. Badieu < Lat. badivus, Occ. badiu: dwaas, gek, zot, onnozele hals (DNF).
|
FD |
Badir |
Badji(r): Indien inheems, dan wsch. var. van Baudier.
|
FD |
Badisco(t) |
zie Baudisco.
|
FD |
Badja |
zie Baudaux.
|
FD |
Badji(r) |
zie Badir.
|
FD |
Badjou |
Surnom à rapprocher sans doute de w. liég. badjawe, -owe ‘bajoue; caquet’ DL 55b, FEW 4, 7a.
|
JG |
Badke |
Badtke, Bathke: Patr. Ndd. Badeke, dim. van VN Bade, een Ndd. var. van Bode (vgl. Badendiek = Bodendiek). 1472 Badeke Schake, Hildesheim (NN).
|
FD |
Badoer |
zie Baudour.
|
FD |
Badon |
Badot, Badoux, cf. Bad-.
|
JG |
Badon |
zie Baudon.
|
FD |
Badot |
zie Baudot.
|
FD |
Badoul |
Badou(x), Padoux, Padou(e): 1. Patr. Rom. vorm van de Germ. VN badwô-wulfa ‘strijd-wolf: Batulfus (MORLETI). Zie ook Patout 1. 1275 Padoul, Tongre (VR i75r°); 146 e. Jacques Badou, 1402 Lambert Badou/Baddu, Luik (ISC); 1486 Michael Baduel, 1493 Laurentius Badoel, Namen (MUL III). – 2. W. var. van Baudoul, Baudoux.
|
FD |
Badoureaux |
zie Baduraux.
|
FD |
Badr |
zie Bader.
|
FD |
Badri |
zie Boudry.
|
FD |
Badrihaye |
B(e)audrihaye: PlN Badrihaye in Soumagne (LU).
|
FD |
Badrihaye |
Baudrihaye, Beaudrihaye. Nom d’origine: w. bâdrihâye, à Soumagne (Lg).
|
JG |
Badrihaye |
V. Baudrihaye.
|
EV |
Badry |
Badré, cf. Baudry, Baudrez.
|
JG |
Badtke |
zie Badke.
|
FD |
Badts |
cf. Baets.
|
JG |
Badts |
zie Bats.
|
FD |
Badts, de |
zie (de) Baets.
|
FD |
Badura(ux) |
Badoureaux: Patr. Var. van Fr. FN Baudereau, dim. van Germ. VN Balder; zie Baudier.
|
FD |
Baduraux |
Profess. Patureau. ,,Pâtre ».
|
EV |
Bady |
Var. de Body (w. liég. Bôdi), du thème Bald.
|
JG |
Bady |
zie Baudier.
|
FD |
Bae(c)k(e) |
Bae(c)ken(s). V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bae(c)kman |
Afl. van Mnl. bake: levend varken. BerN van de varkenskoopman of -fokker. Vgl. (de) Baeke.
|
FD |
Bae, de |
zie de Bouw.
|
FD |
Baeb |
zie Babe.
|
FD |
Baeck |
Baecke, Baeke, au génitif: Baeken, etc. Surnom d’éleveur ou d’abatteur de porc: moy. néerl. baec, bake ‘viande de porc, lard’ [FD].
|
JG |
Baeck(e), (de) |
Baecken, Baeck(x), zie (de) Baek(e).
|
FD |
Baeckaert |
zie Backaert.
|
FD |
Baeckeland |
-lan(d)t, zie Bakeland.
|
FD |
Baeckelandt |
Baekeland, -andt, Baklandt, Bakelants. Nom d’origine: seigneurie à Waregem et Deerlijk. – Bibliogr. : F. Debrabandere, De naam Bakeland, VISt 1, 1965, 273-4, et Ba(e)keland(t), dans De Leiegouw 26,1984,381.
|
JG |
Baeckelmans |
Bakelmans. V. Baquelaine.
|
EV |
Baeckelmans |
zie Bakelmans.
|
FD |
Baecken(s) |
zie Boutkens.
|
FD |
Baecker, (de) |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Baeckeroot |
zie Bakeroot.
|
FD |
Baeckland(t) |
Baecquelandt, zie Bakeland.
|
FD |
Baeden, van |
zie van Baden.
|
FD |
Baedewyn |
Baek. V. BAD(U) (Bad, Bak).
|
EV |
Baedewyns |
-wijns: Patr. Germ. VN badwô-wini ‘strijd-vriend’: 965 Baduuinus (Dip.). 1367 Alise Baduwins, Mergriete Baduwins, Badewijns, Baduin, Ronse (DECONINCK166).
|
FD |
Baedt(s), de |
zie de Baets.
|
FD |
Baee |
zie Bage.
|
FD |
Baefcop |
zie Bascou.
|
FD |
Baegen |
Baeghe, zie Bage.
|
FD |
Baek- |
cf. Baeck-.
|
JG |
Baek(e), (de) |
Baak(e), (de) Baeck(e), Bake(n), Bae(c)ken, Baeck(x): Mnl. baec, bake: varkensvlees, spek, geslacht varken, levend varken. BerBN van een varkensboer, -fokker of -slachter, slager. Vgl. Wvl. bake(nier), (zwijne)bake(nier): spekslager (DE BO). ±1180 coram Viviano Bake (DEBR. 1980′); 1142 Balduini Bacone (LEYS1951); 1267 c. Lambinum de Bake; 1378 Clais de Bake, Ip. (BEELE); 1308 Watier Baec (DEBR. 1971).
|
FD |
Baekel- |
zie Bakel-.
|
FD |
Baeken(s) |
zie Boutkens.
|
FD |
Baeker(e), de |
zie (de) Backer(e).
|
FD |
Baekeroodt |
zie Bakeroot.
|
FD |
Baekes |
Var. van Baeckx of van Baekens.
|
FD |
Baekman |
zie Baeckman.
|
FD |
Bael |
Baele, au génitif: Baelen. Nom de dignité : moy. néerl. bael ‘tuteur’, dérivé de l’âne, fr. bail, moy. lat. bailus ‘gouverneur, administrateur, légat, etc.’ [FD].
|
JG |
Bael, (van) |
zie van Baal.
|
FD |
Baelcaen |
zie Balcaen.
|
FD |
Baelde |
Bael- -e, -s. V. BALD.
|
EV |
Baelde |
Baelden, Bald(e), Baldé: Patr. Germ. korte VN Baldo ‘stoutmoedig’. Zie Boudewijn(s), Baldewijn(s). 1224 s. Baldonis, Har. (DEBR. 1980); +1240 Lismot uxor Willelmi Balde, Drongen (SCHMID); 1281 Lamsin Balde, Bg. (CG); 1326 Balde de Wachtere; 1326 Robert Balde, Ip. (BEELE); 1375 Jan Baelde (V. MOL 45).
|
FD |
Baelde |
-en. Forme néerl. dérivée de l’anthrop. germ. Baldo [FD].
|
JG |
Baele, (de) |
Baelen(s), Balen(s), Bael(s), Balus: Mnl. bael: voogd (KILIAAN) < Ofr. bail, bal, Mlat. bailus: voogd, beheerder, gouverneur, gezant (GOD., FEW). 1026-1279 Drievon li Baile, Pontieu; 1227 Walterus Baie, St.-L.-Houtem (GN); 1370 Wouter Baal, Temse (DE MAN); 1429 Wauter Baels; 1448 Jan Bails, Diest (VdP).
|
FD |
Baelemans |
Balemans, Baelmans: 1. Afl. van Baele(n). – 2. Afl.van PlN Balen (A, LU) of Baal (VB). 1640 Baelemans, 1646 Baelmans, Mech. (MERTENS). -3. Uit Baerlemans, afl. van Van Baerle. 1516 Joannes Baerlmans (grootvader van) 1535-98 Cornélius Baelemans (VS 24 (1988), 57-65).
|
FD |
Baelen, van |
zie van Balen.
|
FD |
Baelenberg(h)e, van |
van Balle(n)berghe,van Balberghe, Vambalberghe, van Bolberghe, Baalbergen: PlN Baalberg(e) in Aarsele, Oekene en St.-Win. ±1335 up Wouters van den Baelberghe huus, Ktr. (DEBR. 1971); 1376 Heinric van den Baelberghe, Ip. (DFI); 1382 Jacob van den Baelberghe, Ing. (DEBR. 1970). Zie ook Bollenbergh(e). De stamvader van allé in Nederland wonende Baalbergens is 1687 Fransz. van Baelberge, Haarlem. Deze familie is er na 1585 in Holland geïmmigreerd en stamt uit WV (med. J.E. Baalbergen, Andijk). Zie ook JAN-EGBERT, Waar komt de naam ‘Baalbergen’ vandaan? Baalbergen 1990, nr. 3.
|
FD |
Baelens |
zie (de) Baele.
|
FD |
Baelinghem, van |
van Bal(l)inghem, van Baclinghem: PlN Balinghem (PdC). 1084 Eustathius de Bavelinghem; 1130 Eustache de Balinghem (DF I).
|
FD |
Baelmans |
zie Baelemans.
|
FD |
Baels |
zie Baele(n), Balle(n).
|
FD |
Baelus |
Latinisation d’un nom en Bael-?
|
JG |
Baelus |
Latinisering van een Ba(e)l-naam?
|
FD |
Baemdonck, van |
Baemdock: PlN Baandonk in Lummen (L), Bandonk in Duffel (A) (NR).
|
FD |
Baems |
1. Var. van Baens? – 2. Gen. van Bam. 1261 Joanne fïlio Erembaldi et Lamberto Bam (DEBR. 1980). Zie Bamps.
|
FD |
Baemst, de |
zie de Baenst.
|
FD |
Baen, van den |
Ongetwijfeld hypercorrecte spelling voor Van den Bon.
|
FD |
Baene |
Baenne, Baenen(s), Banen, Baens, Baan: 1. Metr. Wellicht de oude Germ. VN Bana (Fm.). ±1240 Bertil filia Bane, St.-B.-Vijve (SCHMID). – 2. Zie De Baene.
|
FD |
Baene, (de) |
(de) Baan, Debanne: Mnl. bane: speelbaan, kaatsbaan; betreden en gangbare weg. BN voor een kaatser, een speler. Of BerBN voor een straatmaker. 1326 Jan de Bane, Ip. (BEELE); 1368 Joris de Bane = 1378 jegen Joris den Bane, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baens |
Baan: 1. Patr. Korte vorm van Lat. HN Urbanus. 1566 Willem Banens = 1567 Willem Banis, Kontich (SELS). – 2. Zie Baene. – 3. Zie Baents.
|
FD |
Baens |
Forme néerl. aphérésée (au génitif) du prénom Urbain.
|
JG |
Baenst, de |
de Baemst: Mnl. banst: ronde korf of mand van stro of biezen. BerBN van de mandenmaker. 1281 in capite Hannekini Banst, Cent (HAES. 1954′); 1374 Clays de Baenst, Ip. (BEELE); 1382 Jan de Banst, Wg. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baents |
Baens: UitBamp(t)s. Limburgs baanjt ‘beemd’.
|
FD |
Baep |
zie Babe.
|
FD |
Baer(e), de |
de Barre, (de) Baar, Baer: 1. BN Mnl. bnw. baer: naakt, bloot. Kan een BN zijn voor wie sjofel gekleed liep. 1303 Godevaert die Baere, Aw. (V.GORP 1949,13); 1391 van Beelen Sbaren, Tielt (DEBR. 1970). – 2. Zie Debar. – 3. Kan een latere vernederlandsing zijn van Dubar, Dubaere.
|
FD |
Baer(t)s |
Baertsoen. V. BARD.
|
EV |
Baer, de |
zie de Baere.
|
FD |
Baer, van |
zie van Baar.
|
FD |
Baerbier |
zie Barbier.
|
FD |
Baerckmans |
zie Berkman(s).
|
FD |
Baerdema(e)(c)ker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Baerdeman |
zie Baartmans.
|
FD |
Baere, van den |
Verbaere, Verba(e)rt: PlN Ba(e)re: slagboom, afsluiting. Er was een heerlijkheid Ter Bare = La Barre in Aalbeke (WV) en Mkr. (H): 1382 van mer Thierchelet van der Bare, Mkr. = 1390 Terchelés de le Barre (zie Delabarre); 1341 Michiel van der Baren, Gb. (GYSS. 1971); 1376 Heinric van der Bare, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baerema(e)(c)ker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Baerle |
van Baerlem, zie Baarle.
|
FD |
Baerma(e)(c)ker, de |
zie de Baardemaeker.
|
FD |
Baermans |
Bar(r)emans, Barman(s): 1. Afl. van Van den Baere. – 2. Evtl. var. van Baerdeman, Baartmans. Vgl. de Baardemaeker = Baermaeker.
|
FD |
Baers |
Baars. Surnom de pêcheur: néerl. baars ‘perche’ [FD].
|
JG |
Baers |
zie Baars.
|
FD |
Baert |
au génitif: Baerts; Baerten. Hypocor. néerl. de Barthélémy.
|
JG |
Baert(s) |
zie Baart.
|
FD |
Baert, de |
zie Debar, de Bert.
|
FD |
Baerten |
Patr. Vleivorm van een berht-naam, zoals Huygebaert, Isebaert. 1547 Gielis Baerten, Bilzen (SCHOE.).
|
FD |
Baerts, de |
zie (de) Baets.
|
FD |
Baertsoen |
Bartsoen: Patr. Zoon van Baert. Zie Baart 2.
|
FD |
Baertsoen |
NF néerl. composé de Baert (Barthélémy) et de -soen, représentant le néerl. zoo«, zon(e) ‘fils’.
|
JG |
Baervoets |
1. Situat. soc. „Va-nu-pieds ». — 2. Proven. Baarvoorde, ,,Gué du Baar ». — Variantes : Bar-, Ber- -voets.
|
EV |
Baervoets |
zie Barvoets.
|
FD |
Baes |
Bass(s): 1. Patr. Germ. VN Baso (MICH. 1936, 88). Vgl. Basin. 1361 jeghen Jan Base, Bs. (OSTYN). – 2. Patr. Kan ook < Baefs, gen. van Bave, de Germ. VN Bavo (GN). Vgl. Wvl. Sente Baas = Sint-Baafs. ±1300 Astine Baefs, Elverdinge (DELHAYE). – 3. Zie De Baes.
|
FD |
Baes |
Forme néerl. corresp. au fr. Basin, issu de l’anthrop. germ. Baso; un surnom: néerl. baes ‘maître, chef de famille’ est toutefois possible, cf. De Baes. Dimin. : Baeskcns. cf. Basequin.
|
JG |
Baes(ens) |
Baet- -e(ns), -s, -sle, -mans, Baey- -ens, -aert. V. BADU(u) (Baz, Bad, Ba).-
|
EV |
Baes, (de(n)) |
Baas(s): 1. BN voor de baas, de huisvader. 1280 Braern Baes, Ip. (BEELE); 1398 Magriete fille Daneel Baes, Zwz. (DEBR. 1970). –2. Evtl. reïnterpretatie (met Iw.) van Patr. Baes.
|
FD |
Baesberg |
PlN in St.-Martens-Lennik en St.-Pieters-Leeuw (VB).
|
FD |
Baesel(en) |
Patr. Dim. van Germ. VN Baso. Vgl. Basin.
|
FD |
Baesen(s) |
zie Basin.
|
FD |
Baeskens |
1288 Christina filia Basemans Wilden (HAES.97).
|
FD |
Baeskens |
Baskens: 1. Patr. Dim. van Germ. VN Baso. Zie Basin. Vgl. Basequin (MICH. 1936,88-89). 136 e. Basekini terra, Cent (GN); 1410 Heinric Basekin, Bg. (SIOEN). Vgl. Baseke, Basquin. – 2. Dim. van De Baes. – 3. Patr. Dim. van HN Bastianus. ±1570 Marcx Baskens = Marcq Bastiaens, Vn. (CDT 40).
|
FD |
Baesmans |
1. Afl. van Baes. – 2. Uit Baestmans, afl. van PlN Baast (NB). 1470 Willem Baestmans, Tg. (TYTGAT).
|
FD |
Baessens |
zie Basin.
|
FD |
Baestaens |
zie Baston, Bastiaans.
|
FD |
Baestiaens |
zie Bastiaans.
|
FD |
Baestroey |
de Pessero(e)y, -oeij: Wsch. PlN Baasrode (OV): 830 Baceroda, 1214 Bascerode (TW). 1304 Sygerus de Baserode, Mech. (OATII); 1477 Jan van Bastroe, Cent (PBG 7); 1540 Peter van Bastroode, Mech.-Aw.; 1537 Kerstiaan van Passenrode, Aw.; 1587 Christoffel van Passenrode, Mech.-Aw. (AP); 1591 Andries van Puijssenroij, Tn. (HB 807).
|
FD |
Baet(e)man(s) |
Bateman, Bacteman: 1. Afl. van Baete = Beatrix. – 2. Volgens Gysseling ‘bootsman’ (Studio Germ. Gandensia IV (1962), 24). 1296-1302 Eustasse Batheman, Marck PDC (BOUGARD); 1307 Jehan Bateman, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baete |
Baeté, au génitif: Baeten, Baten, au génitif double: Baetens, Batens. 1281 «Jehan Batins» DettesYpres; hypocor. néerl. du prénom fém. Beatrix [FD].
|
JG |
Baete |
Baeté, Baeten(s), Baetes, Bat(h)e, Ba(a)ten, Bate(n)s: Metr. Korte vorm van de Lat. HN Beatrix. Zie Beautrix. 1459 Baten Theeus = 1460 Beatruys Theeus, Aarts.; 1537 Baet Cuypers = 1538 Beatrix Cuypers, Kontich (ROEL. 1961,16); 136 e. Diederic Bâte = Batin, Cent (GN). – Lit.: F. CLAES, Oostbrabant 1977,24. – VS1980,320-331.
|
FD |
Baeten, van (der) |
Verbaet(en): PlN Ter Bate in Spiere (WV), De Bâte in Woumen (WV). 1405 Wouters kindren vander Bâte, Bg. (SIOEN).
|
FD |
Baets |
Badts, Bats, etc. Surnom: flamandisation de l’âne, fr. bâche ‘caleçon’ mais aussi ‘crèche, auge’ [FD].
|
JG |
Baets(e)lé |
zie Bachelet.
|
FD |
Baets, (de) |
(de) Bats, de Batz, de Ba(e)dts, de Baedt, de Baerts, Baats, Baaths, Baatz: Volgens GYSS. (VMKANTL1975,132) evenals Ohd. beccho < bakjan-‘bakker’, met Rom. (bâche) evolutie; vgl. Matsaert. BerN. 1293 Walterus Bats, Ktr. (DEBR. 1980); 1306 Symon le Baich = Symons li Baits = 1326 Simoen Sbaets wijf, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baetselier, (de) |
Baets(e)leer, Baetseleir, zie Bachelier.
|
FD |
Baetsen |
zie Baatsen.
|
FD |
Baetslé |
cf. Batslé.
|
JG |
Baeveg(h)em(s), (van) |
zie van Baveg(h)em.
|
FD |
Baevelaere, de |
zie de Bavelaere.
|
FD |
Baevinckhove, van |
zie van Bavinckhove.
|
FD |
Baey |
Baeye, Baaij, Baeys, Bai(e), Baye(n), Baij, Bay(s), Baeijs, Ba(e)ysft): 1. Ofr. bai; Mnl. bay: roodbruin, roodbruin paard. Vgl. Beyaert, Bayard. 1399 Jehan Bay, Ip. (BEELE). – 2. Zie Baye.
|
FD |
Baeyaert |
-ard, zie Bayard.
|
FD |
Baeye |
zie Baey, Baye.
|
FD |
Baeyen(s) |
zie Boudin.
|
FD |
Baeyens |
cf. Bayens.
|
JG |
Baeyers |
Bayer(s), -ertz, Baijer, Baier: BerN van een verver, die baai, d.i. roodbruin verfde. 1477 Ector de Baey ère, Cent (V.LAN.).
|
FD |
Baeys(t) |
zie Baeye, Baye.
|
FD |
Bafcop |
N. de bapt. jumelés. Baaf-Cobe, ,,Bavon-Jacob »,
|
EV |
Bafcop |
zie Bascou.
|
FD |
Baffrey |
Baffro(o)y, zie Belfroid.
|
FD |
Baffrey |
V. BALD,
|
EV |
Bafort |
zie Belfroid, Beaufort.
|
FD |
Bafroey |
zie Belfroid.
|
FD |
Bagage |
1. Profess. ,,Porfefaix ». N° 131. — 2. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bagage |
Surnom: fr. bagage, de sens divers dans les dialectes, ainsi w. bagadje ‘vaisselle’, gaum. bagadje ‘homme léger’ FEW 1, 204a.
|
JG |
Bagage |
Wsch. hypercorrecte reïnterpretatie van Bagasse.
|
FD |
Bagard |
1. Patr. Germ. VN Bagnard (DNF)? – 2. PlN Bagard (Gard)? – 3. Zie Baggaert.
|
FD |
Bagare |
1. Occ. bagarro: lawaai, tumult, herrie. BN voor een lawaaimaker, herrieschopper (DNF). -2. De naam Bagarre werd in 1893 door Parijse studenten gegeven aan een vondeling tijdens de rellen (Fr. bagarre) in het Quartier latin (DAUZAT). – 3. Var. van Bagard?
|
FD |
Bagare |
Surnom de batailleur: fr. bagarre (cf. aussi l’anecdote rapportée par Dauzat 20).
|
JG |
Bagas(se) |
zie Bécasse.
|
FD |
Bage |
Baeghe, Baegen, Baee, Baée, Baëe, Bague, Beaghe, Béaghe, Beague, Béague, Béacq, Beacq, Behaeghe, Behague, Béhagué, Behaeg(h)el(s), Béhaegel, Be Haegel, Behaghel, Beha(e)gle: BN voor een overmoedige, trotse, ijdele, ingebeelde. Vgl. Baggelaar. Van Mnl. bagen: roemen; bnw. bagel: pronkerig. De vorm behage(l) is hyper-correct en tegelijk een volksetymologische associatie met ‘behagen, behaagziek’ (TNT11960, 32-49). 1357 Behaghel Jan, Rupelmonde (CLM); 1374 Behaghel Andries huys, Aw. (VLOEB.); 1485 Raem Behaghele, Komen (RHK 778); 1537 Jos. Behaghen, Bg.-Aw. (AP).
|
FD |
Bage |
Surnom: w. liég. bâdje ‘barge, bac pour passage d’eau’ DL 56a; ou bien graphie pour Bague.
|
JG |
Bageard |
1. V. Bassard. — 2. V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bageard |
-eart, zie Bajard.
|
FD |
Bagein |
zie Béguin.
|
FD |
Bageot |
zie Baujot.
|
FD |
Baget |
zie Baguet.
|
FD |
Baggaert |
-ert, Bega(rd), Bégard, Bagard: Mnl. beg(g)aert, baggaert: lekebroeder, lid van een vrije godsdienstige gemeenschap. Vaak pejoratief: Fr. begart: ketter, schijnheilige, gek. 1281 Joh. Begart, Zwijnaarde (HAES.); 1412 Gillis Beggaerd, Biervliet (JAMBES); 1477 Hannekin Baggaert, Tielt(R.O-).
|
FD |
Bagge(n) |
Patr. Germ. VN Bago. Of bakervorm van een Germ. VN zoals Badager, Batgisus (MORLET I). 1154 Guillelmus Baginhc, Cent (GN); 1303 van Gosine Bacghen, Merkem (VERKEST); 1376 Willem Bagghe, Ip. (BEELE).
|
FD |
Baggelaar |
-aer: Mnl. behagelaert: overmoedige, trotse, ingebeelde gek. Zie Bage. 1364 tote Behaghelaerts erve, Ktr. (DEBR. 1970).
|
FD |
Baggelaar |
Profess. Baggerlaars, ,,Botte d’égoutier ». N. de celui qui la fabriquait ou l’utilisait. N° 131.
|
EV |
Baggen |
V. BADU (Bak).
|
EV |
Baggerman(s) |
BerN voor een baggeraar, iemand die baggert.
|
FD |
Baghein |
zie Béguin.
|
FD |
Baghu(i)s |
Var. van Bakhuis. Zie Bachus.
|
FD |
Bagin |
zie Béguin.
|
FD |
Bagnol |
Proven. Bagnol(e)s. Loc. fr,
|
EV |
Bagon |
Bago(t): Patr. Vleivormen van de Germ. VN Bago. Vgl. Baguet.
|
FD |
Bagu- |
Thème de l’hypocor. germ. Bago. Nom simple: Bague [aussi surnom: anc. fr. bague ‘bagage’]. 1264 «Robins le Bagues» CartOrval, 1286 «Mieulins Baghe», 1288 «Gosuin Baghe» DettesYpres, 1554 «Marguerite le Bague» Ladeuze. « Dérivés: Bagot. 1538 «Jehan Bago» Cout-Stavelot. – Baguet. Aussi var. de Baguette (ci-dessous).
|
JG |
Bague |
1. Profess. N. de bijoutier. N° 131. — 2. Particul. vestimentaire N° 266,
|
EV |
Bague |
zie Bage.
|
FD |
Baguet(te) |
Bagué, Baget: Patr. (Metr.). Vleivorm van Germ. VN Bago. 1274 Raoul Baguet, Sainte Baguette, Comp. (MORLET).
|
FD |
Baguette |
1. Car. mor. ..^.autoritaire ». — 2. Proven. Dép. Gau-rain-Ramecroix.
|
EV |
Baguette |
1652 «Frédéric dit baguette» Cler-mont-sur-Berwinne, 1682 «Gille le baguette», «Fredericq baguette» ban de Hervé = 1701 «Frederick le baguette» Thimister-Clermont; surnom (de personne mince?): fr. baguette (comm. A. Baguette). – Sur l’apparition du surnom, cf. le témoignage de ces documents notariaux: 2.8.1723 [déclaration à la réquisition du «sieur Gille de sard dit Baguette, présentement au service de Son altese le prince de Taxis»] «qu’il a connu feu Piron du sard aussy bien que Frederick, fils légitime d’iceluy qui pris le nom de Frederick Baguette; abandonnant celuy du sard, et puis ce Frederick Baguette eut pour fils légitime Gillet Baguette, lequel engendrât aussy légitimement Frederick Baguette, père du requérant» (not. 0. Poullet, Hervé); 3.8.1723 «que led. de Sard ayant prins son domiscile au quartier de Thimister du ban de Hervé, il fut surnommé abusivement Baguette de manière que ce surnom at insensiblement passé en usage, et le nom de sard des prénommés at été en quelque façon dans l’oubly, mais pourtant que selon les recherches et informations le mieux faite, le vray surnom dud. requérant est de Sard» (not. Halleux, Herve) [JL, NFw].
|
JG |
Bahy |
Bahij, Bahi: Var. van Bohy.
|
FD |
Bai(e) |
1. Car. phys. ,,H. ayant une chevelure de la couleur du poil du cheval bai ». N° 264. — 2. V. BADU (Ba).-
|
EV |
Bai(e) |
zie Baye.
|
FD |
Baibai |
Baibay. Surnom, sans doute délocutif (pour un mot d’enfant): w. liég. bébé ‘jouet; freluquet; etc.’, redoublement de w. bê ‘beau’ DL 72a.
|
JG |
Baibai |
Baibay: W. bébé: speelgoed, reduplicatie van bê, beau: mooi (J.G.).
|
FD |
Baickrich |
zie Beckerich.
|
FD |
Baie |
1281 «Nicoles Baie» = 1282 «Nicholes Baie» DettesYpres, 1297-1305 «Jehan Baie» CoinptesMons; cf. Bay, Bay, Baye.
|
JG |
Baier |
zie Beier, Baeyers.
|
FD |
Baiets |
zie Baillet.
|
FD |
Baijo(t) |
zie Baujot.
|
FD |
Baijot |
w. nam. (Louette) Bêdjot, Béjot, Baujot, Beaujot (NF le plus commun à Louette depuis le 16e s., très fréquent dans le triangle Gedinne, Bièvre, Paliseul), Biazot (forme plus nam. avec -ià). 1560 «Jehan Beaulgot», 1576 «Baygot de Gembe» NPLouctte, 1597 «Gé-ron Baygot», 1596 «Guillaume Bayiot» Gedinne, 1683 «Jean Baijot mayeur» Houdre-mont, 1719 «Ernest Baijot» NPLouette; le NF Baijot est fréquent aussi dans le départ, des Ardennes voisin, avec la plus grande fréquence à Hautes-Rivières (une var. Baijeol a été notée aussi à Neuves-Maisons, en Meurthe-et-Moselle). Nom composé de w. bê ‘beau’ (Pisoglosse bia/bè se trouve au nord de Gedinne) et soit du prénom Joseph (bien que celui-ci soit tardif) sous sa forme hypoco-ristique Djo (par comparaison avec Jeanjot, typique également de cette même région), soit de w. djon.ne ‘jeune’ (par comparaison avec Belgeonne, Beljonne).
|
JG |
Baikrich |
Baikry, zie Beckerich.
|
FD |
Bail |
1. Fonction. ,,Gouverneur, tuteur » (Même racine que Bailli). N° 141. — 2. Proven. L.D.-
|
EV |
Bail |
Baille, Le Bail: BerN. 1. Ofr. bail: gouverneur, voogd. – 2. Ofr. bail(e): dienaar, dienstknecht. -3. Ofr. baille, syn. met bailli: baljuw. 1202 Balduinus de Rodio li Baille = 1217 Balduinum ballivum de Ruz, Roeulx (CAC).
|
FD |
Bail |
Baille. 1288-89 «Jehan Le Baille», 1296 «Ysabiaus Li Baille», 1365 «Jehan le Baille cousturier et arbalestrier» TailleMons, nom de fonction: anc. fr. bail ‘gouverneur, bailli’, ‘régisseur’, etc. FEW 1, 207a, mais aussi anc. fr. baille ‘valet, serviteur’ Gdf 1, 555 [MH].
|
JG |
Bail- |
cf. Bal-,
|
JG |
Bail(l)ien |
Baillen, Ballien: Mnl. baillie, baille, baelge: slagboom, palissade, verschansing, rechtbank, balie. 1352 van Wouteren Baelge, Lv. (ICKX); 1447 Ghijsen Baellgen, Zolder (VANB.); 1518 Melis Baelgen nae doet sijns vaders Jan Baillie; 1548 Melis Baelgen = Melot Balhien; 1598 Jan Melot Balien soen, Lauw (VS1983,251-262).
|
FD |
Bailant |
-and: Teg. dw. van Ofr. baillier: besturen. Vgl. Bail, Bailli. 1426 Gillet le Baillant, Zinnik (J.G.)-
|
FD |
Bailant |
Bailand. NF à rapprocher p.-ê. de 1426 «Gillet le Baillant» TailleSoignies, du part, présent du v. anc. fr. haillier ‘administrer, gouverner’ (comp. Bailli) [FD], mais la perte du / mouillé serait à justifier.
|
JG |
Bailieux |
zie Debailleul.
|
FD |
Baill- |
-et, -ez. 1. Fonction. Diminutif de Bail. V. ce N. — 2. Proven. L.D. — 3. Car. phys. Homme ayant une chevelure de la couleur du poil du cheval baillet (Roux tirant sur le blanc). N° 264,
|
EV |
Baill- |
-ien, -ot. V. BAD(u) (Ba).-
|
EV |
Baill(i)eux |
Bayi, cf. Bailly.
|
JG |
Baill(i)on |
1. Proven. Bayon (Loc. fr.). — 2. V. BAD(u). — 3. Car. mor. Bâillon. N. d’H. qui empêche ses subordonnés d’exprimer leur pensée,
|
EV |
Baillaud |
Balliau(w), Bolliau, Bolia(u), Bolya, Boljau, Bolliou: Dim. van Bail (zie i.v.). 1356 Peter Baliaeu, Lv. (ICKX).
|
FD |
Baille |
cf. Bail.
|
JG |
Baillen |
cf. Baillien.
|
JG |
Baillen |
zie Baillien.
|
FD |
Bailler |
Baillez, -iez, Bayet. 1250 «Servatius Balhet» = «Servatius Balhez» Kemexhe, 1308-9 «Baillet» ComptesMons, 1465-66 «Andrieu Baillet» TailleHoves, 1505 «Johan Baillyet» Thuin, 1520 «Maroie de Baillet» BourgNamur, 1598 «Nicolas Baillet» Dén-Wavre, 1670 «Jac. Le Baillet» CartCouvin, etc.; surnoms: adj. dérivés de w. bay ‘bai’ (couleur des cheveux) FEW 1, 202, comp. fr. (cheval) baille! ‘d’un roux tirant sur le blanc’. Cf. aussi les NF simples Bay(e), etc.
|
JG |
Baillet |
Baillé, Baillez, Bail(l)ey, Bailet, Bailey, Baljet, Baljé, Ballet, -ez, -ey, Bailliez, Bayjet, Baylet, Baïolet, Bayet, -é, -ez(t), -ette, Baiets, de Baillet: Ofr. bai, baille, baillet: roodbruin, hoogblond, roskleurig; naam van een roodbruin paard (vgl. Baey, Beyaert, Moreel). BN naar de haarkleur of naar het paard. 1214 Baillet, WV (LEYS1954); 1360 Lievin Baliet = 1362 Lievin Balgiet, Cent (GSB); 1377 Bernaert Bayet = 1373 Bernars li Bayet, Mkr. (DEBR. 1970); 1395 Katheline Baillets, Desselgem (DEBR. 2000).
|
FD |
Bailleu(x) |
-eul, -eur, zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Bailleul |
1246 «Baudin de Baillcul» Chartes-Flandre, 1277 «Will[aumes] de Bailleul le carpentiers» DettesYpres, etc.; nom d’origine: Bailleul, topon. fréquent (Hainaut, nord de la France, etc.).
|
JG |
Bailleul |
Bailleux. Proven. Bailloeil, Baileux (Loc.). Synon. : Bailliu. N° 79.
|
EV |
Bailleux |
Baillieu, -ieux, -eur, Balieu, -ieus, Ballieu, -ieux. 1417 «Jehan le Baillieu» PolyptAth, 1465 «Gérar le Ballieu receveur» Treignes, 1499 «Jehan Bailliu» TerrierNaast, 1780 «la veuve Baillieu» Charleroi; nom de fonction: anc. fr. baillif, fr. bailli, cf. 1303 «Lowy Poullon, baillieu de Tuwin» Silen-rieux. – Secondairement, nom d’origine: Bailleul (cf. ci-dessus), Bayeux (Calvados), etc.
|
JG |
Bailli |
Bail(l)y, Baïli, Bail(l)ij, Baillie, Baylly, Bay(i), Ba(i)lyu, Lebailly, Lebaïli, Debaill(i)e, Bal(l)y, Balli, Bailliu(s), Baillu, Ball(i)u, Baljuw, Baljeu, Balieu(s), Bal(l)ieu(x), Ballieul, Ballieuw, Debailli(e)u, Lebailli(e)u, Bailleu(x), Bailieux, Baill(i)eul, Bailloeu(i)!, Bayeul, Bailleur, Bailleu(x), Bal(l)eux, Baleu, Leballeur, Bajeux: Fr. bailli, Pic. bailli(e)u, Mnl. balju, Ndl. baljuw: gerechtelijk ambtenaar die in een bepaald rechtsgebied de leenheer (graaf, hertog) vertegenwoordigt (MW). De grafie -eul is hypercorrect. 1340 Jehan le Bailli (MORLET); 1307 Lotin Baillieu = Lotins Bailliu; 1394 Andrieu Baillou, Ip. (BEELE); 1382 Gillis de Baillu, Wakken (DEBR. 1970); 1393 Sanders le Bailli, Ruiselede (DEBR. 2000).
|
FD |
Bailli |
Officier de robe ou d’épée. Dans certains cas, peut avoir été un sobriquet ironique. Variantes : (Le) Bailly, Bally, Balis, Baillie, Nos 135, 141.
|
EV |
Baillian |
Spelling voor Bailant of Baillien.
|
FD |
Baillien |
Baillen. Nom d’origine: moy. néerl. baillie, baille, bae/ge ‘barrière, palissage, fortification’ [FD].
|
JG |
Baillière |
Ballière, -ière, Bellière, -iere: Wellicht Ofr. baillier: baljuw.
|
FD |
Baillieu(x) |
cf. Bailleux.
|
JG |
Baillieu(x) |
-ieul, zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Baillievier |
Afl. van Ofr. baillif, Mlat. balivus: baljuw. BerN. Vgl. Bailli. 1481 Jan Belgevier, Langemark-Gent (PBG). Bailliez, zie Baillet.
|
FD |
Bailliu(s) |
zie Bailli.
|
FD |
Baillivet |
Dim. van Ofr. baillif: baljuw.
|
FD |
Bailllière |
Proven. ,,Propriété du bailli ». N° 245,
|
EV |
Bailloeu(i)l |
zie Bailli, Debailleul.
|
FD |
Baillon |
Baillion. Probabl. nom d’origine, ainsi Warloy-Baillon (Somme); un surnom n’est toutefois pas à exclure, cf. anc. fr. (Soissons, Amiens) bâillon, ballon ‘chantre d’église’ Gdf 1,558 [MH].
|
JG |
Bâillon |
Ba(i)llion, Bayon(net): 1. Mfr. bâillon: blok hout (HERB.). BN. 1300 Jehan Bâillon, Bergen (PIERARD 516); 1396 Jan Ballioen, Rebaix H (DE B. 62). – 2. Zie De Bâillon.
|
FD |
Baillot |
Bayot. Surnom: adj. dérivé de w. bay ‘bai’ (couleur des cheveux) FEW 1, 202; cf. aussi Baillet.
|
JG |
Baillot |
Bayot: Afl. van Ofr. bai, baille: roodbruin, hoogblond. BN. Vgl. Baillet. 1337 Hennin Baillot, Bergen (PIERARD 473).
|
FD |
Baillu |
-y, Baily(u), zie Bailli.
|
FD |
Bailly |
w. nam. Bayi, Baily, Bayi, Balliu, Balyu. 1472 «Jehan Bailly» DénLaroche, 1580 «Claude Bailly» BourgNamur, 1586 «Jean Bastin dit Bailly», 1617 «Jean Bastin dict vulg. Peti Bailly» Cerfontaine, 1742 «Michel Baily» Fronville, 1629 «Antoni Bailli » émigré en Suède ; nom de dignité ou de fonction: anc. fr. baillif, fr. bailli FEW 1, 207a; cf. aussi Baill(i)eux.
|
JG |
Bailou(x) |
Bailloux, Bayoud, Ba(a)you: PlN. W. vorm bêlou van Baelen (LU). Bain: Patr. Korte vorm van Urbain of de Germ. VN Baino (zie Beyn). ±1300 Colars li Bains, PdC (BOUGARD).
|
FD |
Bailoux |
Nom d’origine : Baelen, w. bêlou (Lg).
|
JG |
Baily |
cf. Bailly.
|
JG |
Bain |
(NF montois). Peut-être anc. fr. haine ‘sorte de droit’.
|
JG |
Baine(s) |
zie Beyne.
|
FD |
Bainvol |
1. Car. mor. ,,H. bienveillant ». — 2. Fonction. ,,(Aide) bénévole ».
|
EV |
Baïolet |
Cf. 1500 «veuve Jehan Baiolle» BourgNamur; p.-ê. dérivé en -olet de w. bay, fr. bai (couleur de cheveux) ou bien champ. baïolet ‘bavolet (sorte de chapeau)’ FEW 21, 560b. Comp. Bayonnet, Bayenet.
|
JG |
Baïolet |
zie Baillet.
|
FD |
Bair |
Baire. Peut-être anthrop. germ. Bero, mais d’autres origines sont à envisager, cf. par ex. 1275-76 «Jehans li Bairs» RegTournai (cas-sujet de baron ou germ. ber ‘ours’) et 1429 «Johan conte de Bair» (NL) CoutStavelot.
|
JG |
BAIR- |
-e, -ewe, -iot, -y. V. BAR,
|
EV |
Bair(a)in |
Patr. Bérin (vgl. Bériot/Bairiot), vleivorm van een ber-naam, zoals Bernard. Vgl. Berens.
|
FD |
Bair(e) |
Patr. Wellicht korte vorm van een ber-naam; vgl. Bairin.
|
FD |
Bairain |
Bairin. Nom d’origine: du type de Beauraing, w. Biarin, Bièrin (Nr).
|
JG |
Bairewe |
Bairue, Bairy. Probabl. w. liég. bê rèwe, bê ri ‘beau ruisseau’, nom d’origine ou de résidence.
|
JG |
Bairewe |
Bairue: LUW. bê rèw: mooie beek(J.G.).
|
FD |
Bairiot |
(NF de Walhain). 1759 «Anne Bairiot» Namur; NF à rapprocher sans doute de Bériot, Bérier, de l’anthrop. germ. beri-hari.
|
JG |
Bairiot |
zie Bériot.
|
FD |
Bairolle |
(NF de la région de Liège et Verviers). Probabl. du même thème que le précédent, d’un anthrop. germ. beri-wulf, qui a donné aussi Béroul. – Un déverbal de w. bèrôler, bèrôlier ‘vagabonder; basculer, tomber’ FEW 10, 504b serait plus inattendu.
|
JG |
Bairolle |
Wellicht afl. van Germ. ber-naam (J.G.).
|
FD |
Bairy |
zie Berry.
|
FD |
Bais |
Baix: Var. van Ofr. bai: roodbruin. Zie Baey.
|
FD |
Bais(a)in |
Afl. van Baise of var. van Besin.
|
FD |
Baisain |
cf. Besin.
|
JG |
Baise |
1. Proven. Béez (Loc.). — 2. V. BAD(u) (Baz).
|
EV |
Baise |
Baize. NF attesté aux 17e et 18e s. dans la région de Soignies, Naast et Sars-la-Buissière (GeneaNet), cf. aussi 1425 «Jehan Baise» Jodoigne; p.-ê. surnom: baise ‘baiser’, déverbal du verbe baiser FEW 1, 267a [JPCh], à moins que le nom ne soit français et d’origine toponymique (sont bien attestés en diverses régions les NF de Baise et de Baize, en alternance parfois avec le NF de Bèze).
|
JG |
Baise |
Baize: Stam van Ofr. ww. baisier, Fr. baiser: kussen, paren? 1425 Jehan Baise, Geldenaken (HERB.).
|
FD |
Baisier |
Baisi(r): PlN Baisy: 1251 Baisier (WB).
|
FD |
Baisier |
Baisir. Nom d’origine: Baisy(-Thy), 1251 «Baisier» (BrW).
|
JG |
Baisier |
Proven. Baisy (Loc.) ou Bézier (Fr.),
|
EV |
Baisieu(x) |
zie Debaisieux.
|
FD |
Baisieux |
Nom d’origine: Baisieux (Ht), topon. fréquent aussi en France Nord, etc.).
|
JG |
Baisieux |
Proven. Loc. Synon. : De Baisieux.
|
EV |
Baisin |
cf. Besin.
|
JG |
Baisipont |
Baisypont, zie Bargibant.
|
FD |
Baisipont |
Baisypont. Nom d’origine: p.-ê. Baneginpont, à Flobecq (Ht); ou bien var. de Bargibant, avec réinterprétation de -bant par -pont [FD].
|
JG |
Baisipont |
Proven. ,,Pont de Baisy (Loc.) ».
|
EV |
BAIV- |
BAIW-, BEV- -ie, -ir, -ier(re), -erlin. ,,Bavière, Bavarois » (Dialecte). 1. Proven. — 2. Dépendance des Princes-Evèques d’origine bavaroise de Liège. N° 214, 215,
|
EV |
Baiverl(a)in |
Bawerlin: W. afl. van PlN Befve in Thimister (LU).
|
FD |
Baiverlin |
Bawerlin, w. Bêvurlé ou -ègn. 1697 «Éverard Beaverlin» Not. Thonart, Liège [JL, NFw]; dérivé en -erlin de Befve, w. béfe, hameau de Thimister (Lg), avec suffixe régional -urlin, comme dans Hêvurlin ‘habitant de Herve’. – Bibliogr. : J. Lechanteur, Hêvurlin et autres dérivés en -urlin, DW 25-26, 1997-98, 249-258.
|
JG |
Baivie(r) |
Baivy, Baiwir, Baiwy, zie Bavière.
|
FD |
Baivier |
Baivie, Baivy, Baiwir, Baiwy, Baywir, w. liég. Bêwîre, Bauvir, w. (Bastogne) Bauvi, Bavier, etc. s.d. «domini Lamberti le Bai-wier» ObitHuy, 1210-18 «Jehan Baiwir ou li Baiwier» ÉchHuy, 1275-76 «Jehan Baiwiers et Colins ses frère» RegTournai, 1297 «Colin del Treste li Baivieres» Huy, 1524 «le filz Johan Beawir» DénStavelotMy, 1616 «Eloy Bayvier» PrincipChimay ; Bavière, nom du pays en fonction d’ethnique. – Bibliogr. : É. Legros, L’étymologie du NP Baiwir, DW 3, 1973-74, 120-1.
|
JG |
Baix |
1. V. Bac. — 2. V. BAD(u) (Bak).-
|
EV |
Baix |
Var. de Baie, Bay?
|
JG |
Baize |
1. Proven. Béez (Loc). — 2. V. BAD(u) (Baz).-
|
EV |
BAJ- |
-ard, -art. 1. V. Bassart. — 2. V. BAD(u) (Ba).-
|
EV |
Bajard |
-art, -eard, Begeard, -eart: 1. Wellicht W. var. van Beaujard, d.i. beau jardin. – 2. Bajard, -art kan ook een spelling zijn voor Bayard.
|
FD |
Bajard |
Bajart. Var. de Bayard.
|
JG |
Bajemon(d) |
Mnl. balmont: slechte voogd, o.i.v. van Ofr. bail: voogd? 1298 Jehan Bâillement, Kales (GYSS. 1963); 1305 Hanin Bâillement, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bajer |
zie Beier.
|
FD |
Bajeux |
zie Bailli.
|
FD |
Bajoie |
-oit, -o(t), -ou(x), zie Baujot.
|
FD |
Bajoit |
Bajoie. Dérivé de fr. bai (couleur)?
|
JG |
Bajomé |
-ée, Bajoniez. NF de la région de Fumay et de Couvin [nom de la mère d’Arthur Masson]; probabl. de champ, bajolé ‘tacheté’ (classé dans les matériaux d’origine obscure FEW 23, 188b), avec échange des consonnes liquides / > m, dont on rapprochera soit champ. (Estemay) baillotté ‘tacheté (des mammifères, des oiseaux) FEW 1, 202b (lat. badius), soit pic. (Ath, Mons) bajolé ‘bajoue’, franc-comtois badjole, etc. FEW 4, 7a; une collusion sémantique entre les deux n’est pas impossible. – Ou bien à rapprocher de 1631 «Henry Bajoine» = «Henry Baionne» Treignes, dont Bajomé serait une altération graphique, comp. Bayonnet, Bayenet.
|
JG |
Bajomez |
-é(e), zie Beaumet.
|
FD |
Bajonée |
Proven. Bayonnais. ,,De Bayon » ou ,,De Bayonne » (Loc. fr.).
|
EV |
Bajot |
Var. de Bayot.
|
JG |
Bajoux |
Bajou, p.-ê. aussi Bajol. Surnom: sans doute moy. fr. bajoue ‘grosse joue pendante’, (Bouillon, Sedan) bajou ‘mâchoire’, à rapprocher (surtout pour la motivation du surnom) de w. liég. badjawe ‘personne bavarde, caquet’ FEW 4, 7a [dans la région de Charleroi, bajou, -où s’est sans doute croisé avec bajoûr, de fr. abat-jour, ‘imposte vitrée de porte ou de fenêtre’ DOW 1,93]. – Pour Bajol, comp. aussi 1499 «Jehan Bayolle» TerrierNaast.
|
JG |
Bak |
Bakke, (de) Back, Ba(c)ks, Bakx, Bacs, Bacx, Ba(ck)x, (de) Bacq, Baque, Bac, Lebacq: 1. BN of BerBN naar Mnl. bac: bak, beker. – 2. BN naar een opvallende mond of kinnebak. Back: mond, wang, kaak, kinnebak (KILIAAN). 1365-87 Kennebac (TN), Huizingen (OSTYN). Vgl. D. Backe. TENGVIK 285 vat de naam op aïs BN voor een dik, rond persoon. 1196 Walteri Bac, NB (GYSS. 1999′); 1280 Haninus Bac, Ip. (BEELE); 1368 Daniel Bac = 1397 van Daniel Backe, Ktr.; 1398 Katheline Sbacx, Pieter de Bac, Har. (DEBR. 1970); 1389 Alyt Bax, Diest (VdP). – 3. Deback (Debacq) kan een W. adaptatie zijn van De Backer.
|
FD |
Bak, van den |
zie van den Balck.
|
FD |
Bakaus |
zie Bachus.
|
FD |
Bake(n) |
zie de Baek(e).
|
FD |
Bakel, van |
van Baekel, Verbakel: PlN Bakel (NB), ook in Zelem (L). 1352 Walterus de Bakele, Diest (CLAES 1983,152); 1395 Willem van Bakele, Aw. (ANP).
|
FD |
Bakeland(t) |
Bakelant(s), Bakland, Backeland(t), -lant, Bae(c)keland(t), Bae(c)kelant, Baeckland(t), Baecquelandt, van Bockland, Bockland(t), -lant, Bocklam, Bockelandt, Baukeland: PlN Bakeland: afgebakend land. O.m. in Wg. en Deerlijk (DE I), in Haren (PEENE 1949,24). 1231 Waltero de Bakelande et Waltero de Warenghen (SMTI); 1281 Abraham dou Bakelant, Avelgem (HAES.); 1316 Walterus dictus Bakelant (DEBR. 1971). – Lit.: F. DEBRABANDERE, VS1965,273-4; LG1984,381.
|
FD |
Bakelants |
cf. Baeckeland.
|
JG |
Bakelants |
V. Baquelaine.
|
EV |
Bakelion |
zie Backelion.
|
FD |
Bakelmans |
Bae(c)kelmans, Backelmans: Afl. van Van Bakel. 1397 Jan Bakelmans, Helmond (HB 400); 1500 Jacop Baeckelmans, Diest (CLAES 1983,147).
|
FD |
Baken |
V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Baker |
zie Balzer.
|
FD |
Baker, (de) |
de Bakère, zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bakerman(s) |
Wsch. var. van Bakelmans. 1322 Reniero Bakerman, Tn. (C.BAERT).
|
FD |
Bakeroot |
Baekeroodt, Ba(e)ckeroot, Bacro(t), Ba(c)querot: PlN Bakelrot, oude naam van Neuve-Chapelle (PdC): 1213 Bakelrod (TW). 1293 Jehan Bakelerot; 1328 Maroie de Baquerost, Atrecht (NCJ); 1324 Gille de Bakelroit; 1383 van Jan den Scelewen gheseit van Bakelrood = 1373 Jehan le Scelewe dit Bacquelroot, Ip. (BEELE).
|
FD |
Bakhouche |
Bak(k)ouche, Bakouch: Arabische EN (PDB).
|
FD |
Bakhovens |
zie Backhovens.
|
FD |
Bakhuis(en) |
-huizen, Bakkaus, zie Bachus.
|
FD |
Bakka(e)rt |
zie Backaert.
|
FD |
Bakke |
zie Bak.
|
FD |
Bakker |
Bakkers, cf. Backer(s).
|
JG |
bakker |
Profess. „Boulanger ». Variantes : (DE)- -Backer(e), -Bec-kere. Beck-, Bekk- -ER(S). N° 150.
|
EV |
Bakker(e, de) |
Bakkers, zie (de) Backer(e).
|
FD |
Bakkeren |
1. Zie (de) Backer(e). – 2. PlN Bakeren in Denderleeuw (OV).
|
FD |
Bakkovens |
zie Backhoven(s).
|
FD |
Bakkus |
zie Bachus.
|
FD |
Bakland |
zie Bakeland(t).
|
FD |
Bakouch(e) |
zie Bakhouche.
|
FD |
Baksteen |
zie Basteen(s).
|
FD |
Bakvis |
Backvis: BerN voor de verkoper van bakvis, braadvis of voor de visbrader.. Vgl. D. Backfisch.
|
FD |
Bakx |
Baks, zie Bak.
|
FD |
Bakx |
V. BAD(u) (Bak).
|
EV |
Bal |
V. BALD.
|
EV |
Bal |
zie Balle(n).
|
FD |
Bal- |
Bail-. Thème d’hypocor. d’un nom germ. en bald-, généralement bald-win > Bauduin, cf. 1263 «Balduinus dictus Ballo» Vieux-Héverlé. « Nom simple: Bal [NF essentiellement anversois; cf. aussi De Bal, Debal], au génitif: Bals. 1289 «Johannem Baels» = 1298 «Johannes Bals» OnomCalais. – Balle. 1319 «Balduin dictus Balle» Lierre, 1381 «Balle Bomaerts» Hontenisse; cf. aussi Balle (d’origine romane). « Dérivés: Bala, Balla, Bal lai. Ballard. 1319 «Gerart Balar» GuillLiège, 1444 «Pie-rard Bala» AidesNamur, 1539 «Gérard Balla» CartCiney, 1566 «Andrianne Ballart» Bourg-Namur, 1593 «Jean Balart» BourgDinant, 1777 «Baptiste Bala» Couvin. – Balau, Balaud, Ballan, -aux, Baleau. 1547 «Gira Balaux» Corenne. – Ballet, Ballez, Baler. 1279-80 «Jehans Balles li mierchiers de Templueve» RegTournai, 1286 «Colars Balles» CartBinche, 1295 «Jehans Baies» ComptesMons, 1645-46 «Peter Ballet» émigré en Suède. – Balette. – Ballon, Balon [aussi surnom: anc. fr. balon ‘ballot de marchandises’ FEW 15/1, 41a; en postulant un à long, aussi Baalon, prononcé Bâlon (Meuse)]. 1280-81 «Josses Balons» RegTournai, 1791 «Joseph Balon» Mettet. – Ballot, Balot [aussi surnom: fr. ballot}. 1496 «Gillechon Ballo» BourgNamur. – Ballois, Balloy, Bal(l)oyet Sans doute avec suffixe w. -ôye, cf. 1280 «Baloie» PolyptLiège, 1289 «Maroie Baloie» CensNamur.
|
JG |
Bal(c)k, van den |
van den Bak: PlN Balk: houten balk aïs brug. 1391 Gielys vanden Balct, Bs. (OSTYN); 1566 Guilhelmus vanden Balck, Lv. (HENNO).
|
FD |
Bal(l)eux |
1. PlN Balleux (Oise). 1266 Lambert de Balleur, Ip. (ARY). – 2. Zie Bailli.
|
FD |
Bal(l)on |
1. Patr. Rom. afl. van Germ. VN Boudewijn of gewoon Rom. verbogen vorm van de k |