A A ablatif.Sur ce type de composé, type America, cf. J. Herbillon, America et autres noms de famille formés de A + ablatif, dans VW 48, 1974, 224-5. JG

A  A Anthrop. Ce type de formation, ainsi Ajean (= fils de Jean), Acharles (= fils de Charles), Aubrun (= fils au brun), Aucouturier (= fils au couturier) est relativement rare en Wallonie. -Sur ce type de NF fréquents dans certaines régions de France comme le Berry, le Limou­sin, etc., cf. A. Alabergère, Woms de famille des bocages du Centre, Cercle généalogique du Haut-Berry, 1998. JG

A Brassard

Abrassart: Fr. BN Au Brassard: met de armplaat. Zie Brassaert. 1751 P. J. Abrassart, Bergen (MUL VIII).

FD

A Campo

Zie Campo.

FD

A Castro

Latinisation du NF Duchâteau; cf. A + ablatif.

JG

A Speculo

NF latin à l’ablatif précédé de la préposition a (comp. A Campo, A Castro), sur­nom de poste de garde [JMP] ou nom d’en­seigne, comp. Miroir [JL, NFw].

JG

aa

N. de rivière. Proven. VAN DER- -Aa, -Auwera, ,,De la ré­gion- -de l’Aa, -de la vieille Aa ».-(Van der) Avo(i)rt, ,,Du gué de l’Aa ».- N^os 8, 210, 230.

EV

Aa, van (van) Ha 1. PlN Aa, gehucht bij Anderlecht. 1259 Egidij de A, St.-Gillis (OSTYN); 1304 Lonis vanHaa, Mech. (HB 658); 1389 her Janne van Aa, Es. (BOISEE). – 2. PlN A in Breukelen (U). 1156 Walterum de A; 1169 Heinricus de A, U (LNT). Zie ook Van der Aa. Aa, van derj Vera(a), van de Ra, van (der) Ha: Waternaam de Aa of A ‘water’, naam van vele kleine waterloopjes. Zie ook Van Aa. 1266 jou Leonies de A, chevaliers sire de Polleirs (AGr. 42 bis); 1417 Gheryt van der A opt bloc over die beke (de Aa), Lillo (ROEL. 1951). Aachen: D. PlN Aken (NRW). FD

Aachen Nom d’origine: Aachen, Aix-la-Cha­pelle (ALL). JG

Aafjes Haafkens:  Metr. Mnl. Avekin, dim. van Germ. VN Ava (Dip., Fm.). 1034-58 Avekin; 136 e. Avakin de Ostersele (GN); 1328 fundum Arnulphi Avekin, Ktr. (DEBR. 1971). FD

Aagtjes Zie Aegten. FD

aal ,,Anguille ». Forme ancienne : Ael. N. qui a servi à composer des toponymes, devenus patronymes. Proven. (VAN) AEL-, ALE-, AL(L)E- -acker, -bosch, -broek, -meersch, -steen, -voet (-voorde), ,,Champ-, Bois-, Marécage-, Ma­rais-, Château-, Gué- -DES AN­GUILLES » (L.D.). Les mêmes noms peuvent signifier aussi : ,,Champ-, Bois-… -du sieur A(da)l » Verraleweck (Van der Alewijk), ,,Du hameau des anguilles », Ale-waters, ,,Eaux des anguilles ».-N^os 8, 47, 210. EV

Aal, van

van Ael, van den Adel: PlN Aarle (zie i.v.), uitspr. Aal. Van den Adel is hypercorrect.

FD

Aalbers(e)

-berts, -brecht(se), -bregtse, zie Albrecht(s).

FD

Aalberts

Forme all. de Albert.

JG

Aalders

Al(l)der, Alders(e), Alderson(s), O(o)lders: Patr. Germ. VN Aalderd < Adelhard. Zie Alaert.

FD

Aalen

Zie Alen(s).

FD

Aalmans

zie Aelman.

FD

Aalst, van

(van) Aelst, van Ha(e)lst, Haelst, van Alst: 1. PlN Aalst (OV). 1252 Arnoldum de Halst, Har. (DEBR. 1980); 1359 Jhan van Aelst, Ktr. (DEBR. 1970). – 2. PlN Aalst (NB, G). – 3. PlN Aalst (L). 1381 Joh. de Aelst, Stevoort (GRAUWELS1978). Aalst, van der, zie van der Elst.

FD

Aalten

1. Patr. Afl. van Germ. VN Aloud, Adelwald. Vooral Friese VN Aalt (V.D.SCHAAR). – 2. Verkort < Van Aalten. Aalten, van; van A(e)lten, (van) Naelten: PlN Aalten (G). 1584 Adriaen van Alten, Aw. (AB).

FD

Aalter

zie Aelter.

FD

Aan

Aen: 1. Mnl. naen, aen: dwerg. BN. 1484 Jan Aen, Kh. (DEKEYSER). Jan Naen werd als Jan Aen gehoord (metanalyse). – 2. Spelling voor Haan.

FD

Aan-

cf. Aen-.

JG

Aan de Stegge

Naar de woonplaats aan de steeg, Vgl. Indesteege. Comtech = 1380 van Abeloye van Comptich, Tn. (ROEL. 1951,12).

FD

Aandagt

Aandacht, zie Andag.

FD

Aandekerk

Aendekerk, Hendekerk: Naar de woonplaats aan de kerk. 1473 Ghijsen aen der Kerke, Genk (VAND. 93).

FD

Aangeveld

Aengeveld: Naar de woonplaats aan ‘t veld (aan den Veld). Vgl. D. Amfeld. 1415 Hans am Veld (BRECH.).

FD

Aanholt, van

van Aanhout: PlN Anholt aan de Nederrij n (bij Kleve NRW) of in Drente.

FD

Aannenbergh

Aan den Berg.

FD

Aansorgh

zie Ohnesorge.

FD

Aantjes,

zie Haantjes.

FD

Aantrekker, den

Afl. van Mnl. aentrecken: aanlokken, verlokken; (krijgsvolk) aanmonsteren, ronselen. BN of BerBN.

FD

Aap

1. Proven. Aap (Dép. Rum-eke). N° 8. — 2. Car mor. ,,Singe ». Imitateur. N° 288, 290. — 3. V. ABA.

EV

Aap

BN voor iemand met een apengezicht, of voor een gek, of voor de bezitter van een aap, of naar de huisnaam. Vgl. D. Aff. 1349 Herman mit dem Apen, Dortmund; 1452 Henning Ape, Haldensleben(NN62).

FD

Aar-

 -ens, -sen. V. ARA.-

EV

Aarab(i)

-be, zie Arab(i).

FD

Aarbijn

zie Arbyn.

FD

aarde

,,Terre » (arable) ». Proven. Aerden (L.D.). Van Aerde. Van den Audenaerde. ,,De l’ancienne terre » (L.D.). N° 234.-

EV

Aarden (van der)

zie (van der) Aerden.

FD

Aardenne, van

van Arden(n)en, Hardenne, Dardenne(s), D’Ardenne, Dardinne, Dardaine: PlN, streeknaam (de) Ardennen. 1321 Henrico de Ardenen, Tn. (C. BAERT15); ±1500 Remacle Dardenne, Mech. (INSTALLE 163).

FD

Aardse

zie Aarts.

FD

Aarens

Aarrents, zie Aernouts.

FD

Aarle, van

1. PlN Aarle (NB). 1316 Willemi de Arle, Gilze (OATII). – 2. PlN Arle in Poppel (A). 1340 Arnoldus de Arle, Tnh. (VERB. 103).

FD

Aarnoudse

Aarnouts(e), zie Aernouts.

FD

Aaron

Aron(s), Arron, Ahron, Aronso(h)n: Patr. BijbelseVNAaron.

FD

Aarrass

Zie Arras.

FD

Aars(s)en

zie Aarts.

FD

Aarschot, van

zie van Aerschot.

FD

Aarsen, van

van Aerssen, van den Aarssen: PlN Arcen (NL). 1768 J.L. van Aarsen, R’dam – Aw. (AP).

FD

Aart, van

zie van der Aerden.

FD

Aarts

Aartsen, cf. Aerts, -sen.

JG

Aarts

Aert(s), Haert, Aardse, Aartsen, A(e)rs, Ha(a)rs, Haer(t)s, Aarssens, Aars(s)en, Haerssens, Aert(s)ens, Aertzen, Art(s), Artz, Harts, Arets, Ar(r)etz, Arits, Aritz: Patr. 1.  Samengetrokken vorm van de Germ. VN Arnoud, zie Aernout(s). 1321 Art der Pukere = 1323 Arnoldus Pukere, Tn. (ROEL. 1950,10); 1412 Aerdt van Hennesdael = 1394 Arnoldi de Hennisdale, Tg. (TYTGAT 396). -2. Soms korte vorm van Alaert: 1370 van Arde vande Fiasse = 1377 ab Alardo van den Fiasse, Tn. (ROEL 1950,10). – 3. Soms korte vorm van Adriaan. 1475 Aert geheten Vilain = 1475 Adrianus dictus Vylain, Bs. (OSTYN 255). – Lit.: ROT 1,1-12.

FD

Aasche, van

zie (van) Asch.

FD

Ab-

-etz, -ts, -iss. 1. V. ABA. — 2. V. abbé.

EV

ABA

,,Père ». Racine germanique ayant servi à former des N. de baptême. N°…

I. N. simples : Aap. Cas régime : Avon. H. -N. simples avec suffices.

A.-in-etto : Abin(et).

A.-etto, -itt(on), -ez, -iz : Avet, Avidon (Cas régime), Abetz, Abiss. III. N. composés.

A.-bard : Avaert, App(a)erts.

A.-hari : Apers.

A.-hlod : Abbeloos.

A.-hug: Abbenhuys.

A.-rad : Abra(et)s.

A.-rie : Abry.

A.-wald :  Ab(b)eels, Avenel, Aveaux, Ebel(ing)   (-ing,  suffixe de dépendance).

A.-ward : Avoiron (Cas régime).

EV

Abandon

Abandonné, -onne. De fr. abandon, abandonné, probabl. comme surnom d’enfant trouvé.

JG

Abandon(né)

In de steek gelaten, vondeling.

FD

Abat(t)e

Abbat(e): Rom. vorm uit Lat. abbas: abt. Vgl. Abts. 1695 Thomas Abath, Br. (MUL VII).

FD

abbaye

Proven.   Terre   ou   dépen­dance  d’abbaye.-  N°   227.  Abyes,

Et,   avec   suffixe   d’origine-:   Lab-(b)io(it) (Labioit, Dép. Enghien).

,,Terre d’abbaye ». Labeye LAB(B)-     abbé. Chef d’une abbaye.  1. Sobri–eau,   -iau,  -io,   -ie,  -ille,  -is,  -y.         quet d’allure.- N° 135. — 2. H. dé-

pendant de l’abbé. Variantes : Abé, Labbé. En flam. : Ab(t)s, Abits, ,,Abbé ».

EV

Abbe(s)

Abben(s), Abe(n), Aeben, Abé, Abs, Aps: Patr. Abbé is een bakernaam, uit Onl. Abbo, door ass. uit Albo, korte vorm van Albrecht. Abé kan een verfransende reïnterpretatie zijn, maar ook een grafîe voor Abbé. 945 Abbo, H (GN); 1130-61 Aldbertus cognomento Abbo (V.D.SCHAAR); 1393 Jan Abbé; 1402 Jan Habbe, backere = 1423 Jan Abs kindren, Ktr. (DEBR. 1970,1958).

FD

abbeel

N. d’arbre. Proven. Caractér. d’une propriété. Abeel- -e, -s. Van den Ab(b)e(e)le(n). N° 242.-Ab(b)eels.- 1. V. ABA. — 2. V. Abbeel.

EV

Abbeel(s)

cf. Abeel(s).

JG

Abbeel(s)

Zie Abeel(e).

FD

Abbeloos

Abbenhuys. V. ABA.-

EV

Abbeloos

cf. Abeloos.

JG

Abbeloos

zie Abeloos.

FD

Abbema

Abma: Patr. Friese afl. van Abbé. Zie Abbe(s).

FD

Abbenbroek

PlN (ZH). 1461 Jhoannes de Abbenbruch(MULII).

FD

Abbenhuys

-huijs: Wellicht de PlN Abbenhausen in Twistringen (NS). Of Abbenhues in Rosendahl (NRW).

FD

Abbenij(en), van

van Abbeny(en), van Habberney: PlN (A?). 1340 Nicholaus de Abbeneyghen, Tnh. (VERB. 101); 1659 van Abbeneye, Mech. (MERTENS).

FD

Abberger

zie Auberge.

FD

Abbin(c)k

Abbing(h): Patr. Afl. van Abbé. 1382 Willem Abbin, Tielt (DEBR. 1970).

FD

Abbott

E. voor Abt. 12e e. Walter Abbot, Lincoln (REANEY).

FD

Abboud

About: Patr. Germ. VN ad-bald ‘goed-stoutmoedig’. Adabold (MORLET). 1303 Abbouds hoec, Westvleteren (DE I).

FD

Abé

Surnom de charge: fr. abbé; cf. Labbé.

JG

Abé

zie Labbé, Abbe(s).

FD

Abe(n)

zie Abbe(s).

FD

Abeck

 zie Habex.

FD

Abeel

Abeels, Abbeel, Abbeels, Abels. Forme néerl. du prénom Abel; secondairement, var. deVandenAbeele[FD].

JG

Abeel(e)

Abeels, Abbeel(s), Abele(s), Abel(s), Habel, Abiels: 1. De PlN Abeel zonder van-aanloop. Zie Van den Abeele. 1308 Nicoles Albeel = 1326 Clais Albeel = 1306 Clais del Aubele, Ip. (BEELE). –2. Patr. Bijbelse VN Abel. 1313 Abiau l’orfèvre, Parijs (MICH. 1951); 1380 Godefridus dictus Abeelse, Engelmanshoven (GRAUWELS1978, 96); 1396 Gillis Abeels, Vlekkem (DE B. 55).

FD

Abeele, van den

van den Abeel(en), van den Abeelle, -Abel(le), -Abiel(le), van den Aebeele, -Aebiele, van den Abbeel(e(n)), van Abelle, van Habel: PlN Abeel, ten Abele, Mnl. ook Aubeel, uit Ofr. albel, aubel, Lat. albellus: witte boom, populier. Verspreide PlN. 1382 Roeger van den Abeele, Har. (DEBR. 1970); 1383 Gillis van den Aubele, Ip. (BEELE). -Lit.: BdS 1988, nr. i, p.3.

FD

Abegglen

1. Proven. Eikelen. ,,Glands » (L.D.), précédé de ab, forme latine (N° 59) de la prépo­sition de. — 2. V. ABA.

EV

Abeillon

BN. Dim. van Fr. abeille: bij. Vgl. De Bie.

FD

Abeillon

Surnom d’apiculteur: dérivé en -on de abeille, cf. anc. flandr. (Cambrai) abeillons a miel ‘essaim d’abeilles’, fr. abeillon ‘petit es­saim d’abeilles’ FEW 25, 9a.

JG

Abel

N. de bapt. d’orig. biblique. Génitif flamand : Abels. N° 104.

EV

Abelman(n)

Patr. D. afl. van bijbelse VN Abel.

FD

Abeloos

Abbeloos. Génitif d’un dérivé en -elol du nom germ. Abbé plutôt que du prénom bi­blique Abel [FD].

JG

Abeloos

Abbeloos: Patr. Vleivorm van de Germ. bakernaam Abbé; zie Abbe(s). 1281 Jacobus Abelot, Ip. (BEELE); 1370 van Aelbrech van Abelshaus(s)en, Abel(t)shauser, Abelshousen: PlN Abeltshausen in Wolznach (BEI).

FD

Abend

BN D. Abend: avond. Vgl. Avonts.

FD

Abicht

D. EN Habicht: havik. Vgl. Habex.

FD

Abidts

zie Habets.

FD

Abiel(le), van den

zie van den Abeele.

FD

Abiels

zie Abeel(e).

FD

Abiloos

V. ABA.

EV

Abinet

cf. Aubinet.

JG

Abinet

V. Albinus et ABA.

EV

Abinet

zie Aubin.

FD

Abkoude, van

Abcouwer: PlN Abcoude (U). 1391 Gheert Abecoude, Zwolle (EBELING).

FD

Abma

zie Abbema.

FD

About

zie Abboud.

FD

Abr(ah)am(s)

N. de bapt. d’orig. biblique. ,,Père du peuple ». Vari­antes : Br(a)ms, Braems.- N° 104.-

EV

Abra(et)s

V. ABA.

EV

Abraham

Abrahams, formes néerl.: Abram, Abrams. 1208-12 «Habraham», 1227 «Abra­ham» Gand, 1267 «Lambinus Abram» = 1282 «LambinAbrehans, li tonderes», 1283 «Abrans li Zelopere», 1284 «Lambert Abraem» Dettes-Ypres, 1272 «Abraham Golles» PolyptVillers, 1286 «Jakèmes Abrahans» CartBinche, 1295 «Cholars frères Abraham» ComptesMons, 1370 «Abrahans dele Cange» CartValBenoît, 1659 «Jean Abraham» DénSalm; prénom d’origine biblique, remis à la mode comme nom chrétien au Moyen Âge; souvent aussi, nom porté par des Juifs. Cf. aussi Braham et Habran.

JG

Abraham(s)

Abrahamse(n), Abram(s), Abrans,

FD

Abramsohn

Abrama, -é, -i, -o, Abrahamovic(s), -its, -icz, Abramawicz, -itch, Abramovici, -icz, -itch, Abramow, Abramowicz, -it(s)ch, -itz, Abramowski, Abramska, -ski, Abram(c)zyk: Patr. Bijbelse VN Abraham. 1227 Abraham (GN); 1267 Lambinus Abram, Ip. (BEELE); 1339 Abraham de Score = 1354 Abraen den Schore, Tn. (ROEL. 1951,12).

FD

Abrar(d)

Patr. Var. van Ebrard.

FD

Abras

(NF namurois). 1648 «Abras» Jambes/ Namur, 1820 NF «Abras» Pas-de-Calais. L’hypothèse d’une forme abrégée du prénom Abraham [JH] doit être définitivement aban­donnée; une forme issue directement du nominatif Ebrardus [PHB] ne semble pas con­vaincante non plus. Plutôt simple surnom d’ouvrier manuel: fr. à bras, ou bien forme abrégée du nom ancien Fierabras, cf. Dict. PatRom H/1, col. 672-3.

JG

Abras

Fr. BN Au Bras: met de arm.

FD

Abras

Proven. Ab Bras, ,,De Bras » (Loc.) (Comp. : Ab Herckenroy, ,,De Herckenrode »). N° 59-

EV

Abrassart

A Brassard (NF fréquent aussi dans les départ. Nord, PdC et Aisne). 1424-25 «Je­han Abracart [=-cart]» DénHainaut, 1780 « Jacque Abrassart» Charleroi, cf. aussi au 15^e s. «le bastard Abrachart» cité dans les Chroni­ques de Jean Molinet (éd. par Doutrepont et Jodogne, 1935-37, II, 147). L’hypothèse d’un dérivé en -art de Abras [JH] est à écarter définitivement, de même qu’une origine déto-ponymique [le topon. « Arbrassart», nom d’un fief à Froyennes, paraît issu d’un nom de propriétaire]. P. Ruelle (NF de Quaregnon) proposait déjà un dérivé en -ard de l’anc. fr. enbracier, abraaser ‘prendre dans ses bras, embrasser’, que l’on retrouve dans le w. nam. rabrèssaud, surnom de celui qui embrasse volontiers et (trop) souvent, cf. DictPatRom 11/1,679-680 et 702-3.

JG

Abrassart

Proven. Al Bransart (Dép. Malonne). N° 238.-

EV

Abrath

D. PlN Aprath in Wulfrath (NRW).

FD

Abry

cf. Aubry.

JG

Abry

V. ABA.

EV

Abry

zie Aubry.

FD

Abs

cf. Abts.

JG

Abs

V. Abbé.

EV

Abs

zie Abbe(s), Abts.

FD

Absalon

Absalom, Absolom, Absolon(ne): Patr. Bijbelse VN Absalom. 1392 Abseloen Widoet = 1398 Abslon = 1412 Absalon, Ktr. (DEBR. 1958, 1970).

FD

Absalon

Absolon, -onne. 842 «Absalonis», 947 «Abselan» abbaye Stavelot (Aebischer 43), 1272 «Absalon» PolyptVillers, 1540 «Absolon le Merchier» Arondeau (près de Condé), 1571 «Jan Absolon» Liège; nom d’origine biblique: Absalon, 3^e fils de David, mais aussi nom d’un martyr à Césarée en Cappadoce (cf. M. Arnould, NP en Hainaut, 46).

JG

Absalon

N. de bapt. d’origine bibli­que. ,,Père de la paix ».

EV

Abshoff

PlN Abshof in Wipperfûrth (NRW). 1540 Bart. Apshoven, Sittard-Aw. (AP).

FD

Absil

1. V. Basile. — 2. Proven. Ab Scy, ,,De Scy, ». V. Abras.-

EV

Absil

Absile, Absil(l)is, Apsillis, Apsel: Metr. Germ. VN Absildis (Fm.). 1282 Absilien, Mopertingen (OGO 73); 1280 darne Abresilhe, Tg.; 1601 Jean Absil, N (HERB.,VW 1976,237-8).

FD

Absil

Absile, Absillis. 1565 «Dieudonné Absille», 1601 «Jean Absil» BourgNamur; prénom fém. : cf. 1280 «li enfant dame Abresilhe» PolyptLiège, 1351 «Abresilhe, fille de feu Gilles Pollarde» GuillLiège; nom issu de l’an-throp. germ. Absildis (Fôrst. 13). – Bibliogr. : J. Herbillon, Les NF Absil, Attenelle, Aupaix, VW 50, 1976, 237-9.

JG

Absin

Probabl. hypocor. de Absil plutôt que nom d’origine : Ampsin, w. am sin (Lg).

JG

Absin

Wellicht PlN Ampsin (LU) (J.G.).

FD

Absolon

-onne, cf. Absalon.

JG

Absolon(ne)

zie Absalon.

FD

Absolos(ne)

Sobriquet d’homme che­velu et fort. N° 104.-

EV

Abspoel

PlN Ab(t)spoel bij Oegstgeest (ZH) (LNT), in Egmond (NH): 1336 tôt sabts poêle (NHC10).

FD

Abt(s)

Abs, Apt(e), Ap(t)s, den Abt: BN naar een roi aïs abt in een mysteriespel of BN naar een of ander dienstverband met een kloosterabt. Vgl. Cardinaels, de Bisschop, de Meuni(n)ck, De Pape. Ook een huisnaam kan eraan ten grondslag liggen (HAGSTR. 1949,61). 1382 onder Janne den Abd; 1398 Meuwels Dapt, Tielt (DEBR. 1970).

FD

Abts

Abs, Aps. Surnom: génitif de néerl. abt ‘abbé’; comp. Abé, Labbé.

JG

Abts

V. Abbé.-

EV

Ac(h)t

1. V. Haacht. — 2. V. AD (Ak). — 3. N. de bapt. d’orig. grecque : Achatès, ,,Fidèle compa­gnon ». N° 107.

EV

Acacia

Nom d’origine ou surnom: fr. acacia (mais le nom d’arbre n’est attesté que depuis 1534)? Plutôt prénom fém. (non attesté), forme lat. de Achatius, -cius, nom de saint [FD].

JG

Acacia

Wellicht Metr. Achatia, fem. van Lat. HN Achatius Vgl. D. Acha(t)z: 1556 Israël Achatius, Pforzheim(BRECH.).

FD

Acampo

A Campo. 1709 «en présence de Palme a Campo et de Henry Mersodt, tés-moins», 1720 «Palme Campo, mambour des pauvres de cette communauté» Clermont-sur-Berwinne [JL, NFw2]; latinisation de Dechamp; cf. A + ablatif.

JG

Acar

Acart, Accart (formes pic.); Achard, Achart. 1097 «Acardus» CartOrval, 11^e s. «Achardus» Saint-Gérard, 1270-71 «Jeh. Acard», 1283 «Jakemon Ackard» DettesYpres, 1295-1302 «Acars de Cumont», «Jaques Acars», «demiselle Mehaus li Acars» impôt-Artois; NP issu de l’anthrop. germ. agi-hard. * Dérivés en -in : Accarin, Aca-, Accarain : 1426 «Gillart Acarin», «Jehan Akarin car-pentier» TailleSoignies, 1504 «Acquarin le Pelletier» BourgNamur. Pour ces dérivés,

P.-H. Billy (NRO 41-42, 279) propose un dérivé du NP Zacharias, dont une forme Acharias est attestée dans le Forez.

JG

Acarin

Accar(a)in: Patr. Rom. vleivorm van Germ. VN agi-hari ‘zwaard-leger’: Acharius. 1528. Aubain Akarin, Namen (RBN 7); 1561 Joannes Accarin, Cambron (MULIV).

FD

Accarain

N. de baptême. Diminut. de Achaire. V. Aquarius (N° 106) et AD (Ak).

EV

Accard

Ac(c)art, Acar, Accaert, zie Ackaert.

FD

Accent

Proven. Assent (Dép. Kag-gevin).

EV

Accet

Accès, Akset: Wsch. var. van Hachet; zie Hacker.

FD

Accolay

Proven. Arcolay (Dép. Braine-le-Comte). Synon. : Van–Acoleyen -Ackeleyen.

EV

Accolet

-ey, -ay: Vermoedelijk var. van Van Ackeleyen.

FD

Accoley(e)n, van

-yen, zie van Ackeleyen.

FD

Accom, van

PlN Accum in Schortens (NS).

FD

Accou

1. Proven. Acbout (Dép. Wibrin). ou Acoz (Loc.), ,,En-clos ». N » 68. — 2. V. AD (Ak).

EV

Accou

Ac(c)oe, Ackou, Acou: 1. Patr. Rom. vorm van Germ. VN agi-wulf ‘(scherp van het) zwaard – wolf : Agulfus, Acculfus (MORLETI). 1724 Jean Acou, Heule (COUSS.). – 2. PlN Accous (Pyr.-Atl). Acellin, zieAsselijn. Acevedo, Azevedo: Resp. Sp./Port. PlN: plaats waar hulstgroeit (DS).

FD

Accou

Accoe, Ackou. Forme romane de l’anthrop. germ. agi-wulf > Agulfus, Acculfus [FD].

JG

Ach

D. FN naar de waternaam Aa; vgl. Van der Aa. 1592 Jakob Ach (BRECH.).

FD

Achard

-ar(t), zie Ackaert.

FD

Ache

1. Proven. Hage (Dép. Belle-fontaine. — 2. V. AD (Ak).

EV

Ache

zie Hache, Acher.

FD

Aché

cf. Haché, Hachez.

JG

Aché

zie Acher, Hacker.

FD

Achel, van

van Aggel(en), van Eggel(en): PlN Achel (L). 1408 Dyrich van Achel, Mtr. (SKM); 1584 Laureys van Echelen, Aw. (AB); 1629 Daniel van Echelen = 1635 Daniel van Achelen, Breda (PDB).

FD

Achelman

Afl. van Van Achel. Achenbach: PlN in Siegen (NRW) en Breidenhach (HS).

FD

Achen

Achenne. 1449 «Amelot d’Achene» AidesNamur; nom d’origine: Achêne(Nr);un surnom: w. (Charleroi) achène ‘ensemble’est peu probable.

JG

Achen(ne)

1. PlN Achêne (N). 1449 Amelot d’Achene, Namen (J.G.). – 2. W. spelling van D. PlN Aachen (Aken). Jean Pierre Achenne was de zoon van ene Achen, in 1740 in Asselborm (GH)

geboren (PDB). In GH komt ni. naast Achen ookde FN Aachen voor.

FD

Acher

Aché, Ache: Patr. Rom. vorm van Germ. VN agi-hari ‘hoek, zwaard- léger’: Agihar(ius), Acharius (Fm., MORLET I). 1289 Jakemon Achier, Dk (SMTII).

FD

Acherman

V. akker.-

EV

Achermann

zie Ackerman(s).

FD

Acheroy

(NF de la région de Tubize et La Louvière). Dérivé d’un anthrop. germ. ac-hari, qui a donné les NF fr. Achez, -er et Achereau (Morlet 25); ou bien, en supposant la perte du /!- initial, à analyser comme un surnom phrastique (ironique?) (celui qui) hache (le) roy, comp. les NF fr. Achefer(t)?

JG

Acheroy

Afl. van Acher?

FD

Acheroy

Proven. Hacheroy, ,,Essart défriché à la hache » (LD.). N° 68.-

EV

Achil(l)e

Patr. Gr. VN Achilles. 1369 Joris Achillis, Ktr. (DEBR. 1970).

FD

Achkroune

Uithangbord (L): Acht kronen (CROIT 1995).

FD

Achslogh

D. FN Arschloch: aars(gat). Scheldwoord als BN.

FD

Acht, van

van Agt, van Ach(te): PlN Acht (NB) of bij Koblenz (RP). 1389 Jan van Acht, VB (BOISEE); 1457 Govaert van Acht, Vrasene-Brugge (PARM.).

FD

Achte(n)

zie Aegten.

FD

Achte(n), van

van Agten: PlN Achtene in Oostakker (OV). 1210 Henricus de Actine, Oostakker (GYSS. 1971).

FD

Achten

Aegten, Agten, etc. 1335 «Aechte Willems» Courtrai; matronyme: forme flam. du prénom d’origine grecque Agathe [FD].

JG

Achter, (van)

van Hac(h)ter, van Act(h)er, van Achteren, Verachter(t), Veraghtert: Verwijst naar de woonplaats achter of aan de overkant van een bepaalde plaats: ±1320 woeninge van der achter, Vilvoorde. Vgl. Deladrière. 1300 her Coel van der Achtere; 1392 Goesen van Achter alias Goessen van Ghinderachter, Vilvoorde (LIND. 1947″).

FD

Achterberg(h), (van)

Agterberg: PlN Achterberg in Bentheim (NS), Rhenen (U), bij Kempen (NL) en in Dongen (NB) (Nk. 1982,1-3).+1570 Dierick van Aechterberch, Montfort (CDT 394).

FD

Achterdenbosch

PlN Achter den Bos in Vollezele (VB).

FD

Achtergaal

V. Nachtegaal.

EV

Achtergael

Achtergaele, Actergal. Surnom: moy. néerl. nachtegale ‘rossignol’; cf. Nachte-gaal, etc.

JG

Achtergael(e)

-ga(ë)l, zie Nachtegaal.

FD

Achtermans

Afl. van Van Achter.

FD

Ack, van den

W. uitspr. van Van den Acker.

FD

Ackaert

Accaert, Acar, Accard, Ac(c)art, Acquaert, Achar(d), -art, Hackaert, -ars, Hacqua(e)rt, -ard, Haca(rt), Hac(h)ard, Haccart, Hacha(t): Patr. Germ. VN agi-hard ‘hoek, zwaard-sterk’: Aghardus, Achardus (MORLET I). 1183 S. Accardi de Hardecort, Aalst (CAE); 1295 Acars de Cumont (BOUGARD); 1341 Pieter Aechaerd, Zuid-Berkijn (JAMBES); 1344 Lotart Hachars, Dk. (Par. 1972, 279); 1276 ab Boidino Acard; 1374 Clays Ackaerd, Ip. (BEELE); 1406 Gielijs Hackaert, Mollem (PEENE).

FD

Ackaert

Forme néerl. de Ac(c)art.

JG

Ackaert

V. AD (Ak).-   <

EV

Acke

Ackx, Acx. Surnom de bûcheron: moy. néerl. hak ‘cognée’ [FD].

JG

Acke

Proven. Acq (Dép. Hervé).-

EV

Acke

zie Hacke.

FD

Acke(n)

Ackens, zie Hacken(s).

FD

Ackein,

zie Hacquin.

FD

Ackeleyen, van

-eijen, van Acoley(e)n, -eijen, -ijen, -yen, van Accoley(e)n, -yen, van Akoleyen, -eijen, van Aroleyen, van Akelije(n), -ye(n), van Akeley(e)n, Arcolie, Arcoly, Arcoulin, Haeckeleye, Haekelaeye, Hakelye, Hercolier(s), Ockeley, -eij, Okeley, Occolay: PlN Mnl. Ackeleye, Acoleye: akelei (plantnaam). Of PlN Accolay (Yonne)? 1321 Gerardi dicti de Acoleyen = Gerardus dictus Acoleye = Gerardo dicto de Ocleyen, Goetsenhoven (OATIII); 1432 Jan van Acoleye, Ekelsbeke (PARM.); 1612 Pieter Arcoleye (vader van) Michiel Arcolie; 1619 Egied Herculier (ESBr. 1933,63-65).

FD

Ackema

Patr. Friese afl. van Germ. bakernaam Akke.Vgl.Hacken(s).

FD

Acken, van

zie van Aken.

FD

Acker

Ackers, Akkers, Akre, Acquaire, van Acker(e), van (den) Akker, van den Ack(er), (van den) Aker, van Ackre, Vanackère: Erg verspreide PlN (ten) Acker, Akker: akker(land). 1326 Andries van den Ackere, Ip. (BEELE); 1368 Alaert vanden Ackre, Kortrijk (DEBR. 1970). – Lit.: KCTD 1943,249-257. -TAELDEMAN.

FD

Ackerbroeck, van (den)

PlN: moerassige akker, in Overpelt (L), Mazenzele (VB) en Schilde (A) (NR). 1777 L. van Accherbroeck, Leuven (VS1973,275).

FD

Ackeren, van

zie van Akeren.

FD

Ackerman

-mans, Akkermans. Dérivé de Van Acker (= du champ) avec le suffixe -man.

JG

Ackerman(s)

-mann,Achermann,Akkerman(s), -mann, Ackkermans, Akerman, Acreman, Acmanne: Afl. van Van Acker of BerN van de akkerman, de landbouwer. 1296 Heinric Ackermanne, Cent (CG).

FD

Ackerman(s)

V. akker. Synon, : Acreman. N° 55.-

EV

Ackermeier

D. BerN van de akkerboer.

FD

Ackerveken, van den

van den Akkerveken: PlN Akkerveken: sluitboom aan een akker, in Wuustwezel (A). Vgl. Valvekens.

FD

Acket

1. Proven. Achet (Loc.) — 2. V. AD (Ak).-

EV

Acket

Acquêt, cf. Hacket.

JG

Acket

zie Racket.

FD

Ackou

cf. Accou.

JG

Ackou

zie Accou.

FD

Ackx

cf. Acke.

JG

Ackx

zie Hacke.

FD

Acmanne

zie Ackerman(s).

FD

Acoe

Acou, zie Accou.

FD

Acoleyen, van

zie van Ackeleyen.

FD

Acolty

Metathesis van W. akott: knoeier, beunhaas (med.J.G.).

FD

Acolty

Peut-être métathèse de w. alcotî ‘artisan ou bricoleur médiocre, bousilleur, mauvais ouvrier’DOW 1,28 [MH].

JG

Acqua(e)rt

zie Ackaert.

FD

Acquaire

zie Acker.

FD

Acquêt

zie Racket.

FD

Acreman

Francisation de Ackerman.

JG

Acreman

zie Ackerman(s).

FD

Act(h)er, van

zie (van) Achter.

FD

Actergal

Achtergalle, zie Nachtegaal.

FD

Actergal

cf. Achterga(e)!.

JG

Acton

(NF de la région de Charleroi). Sans doute forme contactée de *Haqueton, dimin. non attesté de Haquet, Hacket, Acquêt (cf. ces noms sous Hak-) ou bien de Agathon > Ague-thon, cf. VISt 1997, 156 [FD].

JG

Acton

Samentrekking van Agathon ( VS 1997,156).

FD

Acx

Acs, zie Hacke.

FD

Acx

cf. Acke.

JG

Aczel

zie Axel.

FD

ad

(V. HAD). AD, ED, ID, OD, UD. Racines germaniques ayant servi à former des N. de baptême. Variantes : AE, EYD, YD, OED ou AUD ou OUD, UYD.

N° I. Cas sujet. (Mutations des voyelles et consonnes N^OB 125, 126.) A. Formes Ad, Aed, Ed, Eyd, Id, Yd, Od, Oed, Aud, Oud, U.

I.  N. simples.

1.  Edemans, Ide, Aude, Ott(e), Ote, Ot, Eude(s).

2.  Ad(d)on(s), Edo, E(y)den, Itten, Otten, Odon, Oudenne, Uten.

II.  N. simples avec suffixes. A.-ïno : It-, Aud-, Oud- -in. A.-att: Adat.

A.-iz : Edist.

A.-ak: Audag. III. N. composés. A.-bard : Aude-, Audi-, -bert. A.-frid : Audi-, Audu- -(f)fret. A.-hard : Aud-, Oud- -art, Audiarte. A.-hari : Eyders, Ith-, Id- -iers, lether. A.-helm : A(u)thome, Edoms. A.-mund : Ed- -mond, -mont. A.-ric : Edrich, Aud-, Aut- -rie, -rique, -ry. A.-wald: Itt-, Ot(t)-, Out- -(e)let (Inversion: Itteld). A.-ward (-gard) : Ed- -ward, -ouard, -gar. A.-wid, -win, -wiz : Ed- -win, -ouin (Eduens, peuple de la Gaule),

Authuys. A.-wulf : Ottoul.

B.  Formes A,   (Ai,  Al V. ADAL, Aw,  Ay), E, Ey,  I, Y, O, Oe ou Ou, Y, Uy.

I. N. simples.

1. Ee-, I- -man(s), Aue.- 2. Iw-, Iv- -e(i)ns-, Oey-, Ow- -en(s). IL N. composés.

A.-bad(ii)   (-band) :  Or-, Ur-  -band.

A.-bald: lébole.

A.-bard : Au-, O- -bert, Aubry. Diminutifs : Aubin(eau), Aubrion,

Ob(er)lin, Aubertin. .A.-hari: Ehiers, Auwers.

A.-maru : Immers, Aumer, Omer(s).

A.-mund : Ai-, Ay-, E- -mond, -mont.

A.-rad : Aurez.

A.-ric: Urech, Ureel, Ary.

A.-wald: E- -wald, -valdre, Owel.

A.-ward ou -gard : Urger.

A.-win : Auvin(et), Ovinne.

C.  Formes AK (Acht), Aek, Ek, Eyk, Ik, Yk, Ok, Auk, Ouïe, Uk, Yyk.

I.  N. simples.

1. Acht,   Ache,   Acke,   Ecke,   Ick,   Ickx,   Igaison   (Ike-son). Ac(c)on, Egon, Acht, A(e)gten.

II.  N. simples avec suffixes. A.-etto : Acket, Aug(h)et. A.-elin : Achelin.

III.  N. composés.

A.-hard : Ag-, Ack- -a(e)rt, Egert, Eguer.

A.-hari : Ascher, Achaire, Accarain (Dimin.), Axter, Axters, Exters,.

Egier, Ockers, Aug-, Og(i)- -er, -ez, Auquier. A.-helm : Aguem, Eglem. A.-hram : Agramme. A.-wald : Eg(h)els, Egl- -i, -y, Ugeux. A.-wulf : Ac(c)ou.

D. Formes A(e)z, (Ast ou Ats), E(y)z, Iz(em) ou Yz(em), O(e)z ou Auz ou Ouz, U(y)z.

I.  N. simples.

Ost, 0(o)st(e), Usé, Oostens.

II.  N. simples avec suffixes. -ino : O(o)s(s)tin, Austin.

-an ou -az, -ett : Izette, Ist- -a, -as(se), -az, -at, Auzat. -elin : Is(se)Iin.

III.  N. composés. A.-bald : Isabeau(x).

A.-bard ou -brand : Isebaert, Isem- -bard, -brand, Ausspert. A.-bili : Asbil, A.-grimm : Isengrin. A.-hard : Aza(e)rt, O(u)ssart. A.-bari : Astier, Iser, Iseux, Oosters, Oster(man). A.-helm : Ausserns.

A.-hlod : Aese-, Asse-, Aus(se)- -loos. A.-rad : Austraet.

A.-rie : Aust-, Oust- -rie Assecherickx.

A.-wald : Assel(mans), Issel(é), Os-  -wald,  -vald, Oz-, Oss-, Ouz- -eel, -eul, -iel, Ostea(ux).

N° II. Cas  régime  inversé. (Mutations des voyelles et consonnes N⁰⁸ 126, 126).

A.  Formes A(e)nd, E(y)nd, Ind, Ond, U(y)nd.

I.  N. simples.

1.  Andt, Indemans.

2.  Anten.

II.  N. simples avec suffixes, -ok : Andouche.

III.  N. composés.

A.-hari : Ender(lé) (Alsace).

A.-ric-: And- -ry, -ris. Diminut. : Andri- -en, -eux, -aune.

A.-wald : E(y)ndels-.

B.  Formes A(e)n, In, O(e)n, U(y)n.

I.  N. simples. Ahn, Eenens.

II.  N. simples avec suffixes. A.-ett, -ott : An(n)- -e(e)t, -oot.

A.-ez, -iz : Annez, Agnez, Ann-, Agn- -eessen(s), Ann- -is, -ysch,

-y(s)z, Annizet. A.-ek(in), -ekin(ett), -ik, ok : Anne- -kin(ne), -quin(et), An(n)-

icq, -ocq.

III.  N. composés. A.-bald : Imbo.

A.-bard : Im- -bart, -bert, -b(e)recht(s), -breckx, -pens, Immers (pour Imberts).

A.-hard : Annaert.

A.-hari : Iny.

A.-ric : Anrys, Imtechts.

A.-ttiald : Anneel.

A.-wid ou -wis : Ann- -uise, -izet, -uset.

A.-wulf : Annouille.

C.  Formes A(e)nk, E(y)nk, Ink, Onk. V. ANGIL.

I. N. simples.

Hancq, Hanke, Hangx, Ingh. H. N. simples avec suffixes.

A.-et, -ot : Ane-, Ang- -ot. Angen- -et, -ot.

A.-ez, -uz : Ang- -(i)est, -us.

A.-elin, -eling : Onclin, Onckelinckx. III. N. composés. V. ANGIL.

A,-hard : Anc(k)a(e)rt.

A.-hari : Anger, Inger.

A.-hram : Inghram.

A.-wald : Ingold, Ane-, Inc- -ol(l)e(t).

D.  Formes A(e)nz, E(y)nz, Inz, O(e)nz.

Prototypes :  Ansfrid  (qui, en langue thioise, correspond à Affroy, en langue romane, Comte de Huy, Xème s.). Anselme, Ansiaux.

I.  ‘N. simples.

Ane-, Ans- -ion, Eynz, Usné.

II.  N. simple avec suffixes. A.-(i)ott : Ansotte, Ane-, Ans- -iot.

III.  N. composés.

A.-helm : Ans-, Ane- -elme, Ansoms.

A.-hlod : Anse-, Ance- -lot.

A.-leud : Ancelet.

A.-wald : Ane-, Ans- -ay, -eau, -ey, -ia(u)x, -(e)el(e), -eeuw.

ADAL. Adal, ,,Noble ».

AD AL, EDEL, IDEL, ODEL. Racines germaniques ayant servi à former des N. de baptême. Contractées en AL, EL, IL, OUL, U(Y)L, elles ont pu se recontrer avec d’autres (Ala, Ali, etc.). Prototypes : A(da)lbert,  (O)u(da)lric, A(de)lphonse. I. N. simples.

1.  Adelon, Adelson, Aelen, Allesson, Aïs, Edaels, Elle, Elsens, Alle–man(is), -many, Edelman, Olemans.

2.  Al-, E(e)î-, Eli-, Ol-, Ul(l)- -ens. IL N. simples avec suffixes.

A.-ïno : Adelin(e).

A.-ait, -ett, -ott : El(l)iat, El-, Elli-, Ittel-, Ottel-, Outl- -et, Eyletten,

Adelot, Al(l)- -o(o), -ot, Elliot.

A.-az,  -ez,  -iz : A(l)l- -aeys, -ast, -eys, -esch, Alleson, Edelist, Ellis. A.-ing : Elinckx,

11

A.-ino : Al(l)-, El- -ain, -ein, -eyn, Olin. III. N. composés. A.-and : Al(l)iante.

A.-bald et -bod : Al-, El(le)- -haut, -bode, -bot, -boudt. A.-bard : A(e)l- -bart, -bracht, -bert(s), -bertz, -brecht(s), -breghs,

-berti (Génitif latin), -bin (Dimin.), El- -bers, -pers, Ol- -brechts,

bregts. Aubertin, Aubr- -y, -ion, Aubly. A.-god : Algoedt. A.-bard: A(de)lard, Al(l)-, El- -ard, -a(e)rt(s), -aer, -aets; Allardot

(Dimin.). Eli- -aer(t)s, -ard, Olaerts. A.-hari : Alder(se), Alers. A.-ric : Ala-, Au-, (O)u- -ry, £71- -rix, -richs. A.-trud : Al- -druide, -trait. A.-wald : Aloy, Elaut. A.-ward : El- -egert, -ouard, -oir. A,-wid ou -win : Al- -oin, -vin. A.-wulf : Adolph- -e, -y, Dolph-, Dolf- -us, -ens, Alofs, Alon- -cius,

-sius.

EV

Ad(d)ons

Patr. Var. van Adoms. 1734 J. A. Addons, Stevoort (VS 1981,568).

FD

Ad(e)laire

W. uitspr. van D. Adler.

FD

Ad(e)line

Metr. Fem. van een Germ. adel-naam. Adelina (MORLET I).

FD

Adach

zie Andag.

FD

Adam

Adan, Adams, Adans, Adant. 1250 «Adam Sacerdos» Nethen, 1295-1302 «Adans Galans», «Ansiaus li Adan», «Mikiel Adames» ImpôtArtois, début 14^e s. «Évain [cas régime de Eve] et Adam (enfants de Marges fille Coudai) » DocLens, 1369 «Jehan Adam» Ladeuze, 1426 «Gossart Adam» Taille-Soignies, 1536 «Ponchin Adam» Stoumont, 1597 «Jehan Adam» BourgDinant; prénom d’origine biblique : Adam.

Dérivés: Adenet, Adnet. 1284 «Adenet dou Pons» DettesYpres, «Adenet le Corvi-sier» CartOrval, 1295-1302 «Adenés Blanc boulis» ImpôtArtois, 1674 «Idelctte Adnet» NPLouette. – Adnot. Adelaire, Adlaire. Surnom : francisation du NF

ail. Adler ou du NF néerl. Adelaere. Adenet, cf. Adam. Adens, cf. Adins (ci-dessous). Adins, -yns, Adens. 1398 «Zoye Adins» Wevel-gern; hypocor. de l’anthrop. germ. Ado, Addo [FD].

JG

Adam

N. de bapt. d’orig. biblique. Variantes : AD- -ans, -ang, -ank, -ant. Génitif flam. : Ad(d)ams, Daems. Génitif latin : Adamy (Pour : Adamt). N° 104.

EV

Adam(s)

Adaams, Addams, Adoms, Ad(d)ons, Adamson(s), Adamy,

-i, -o, Adan(g), Adank, Adant, Adans, Adem(s), Adama, Adema, Aden(s), D’Adam, Adatnski, -ska, Adamsa, Adamus, -uz, Adamini, Adamoli, Adamko, -ku, Adamek, Adamiec, Adamiak, Adamcza(c)k, -czijk, -czy(c)k, Adami(e)tz, Adamowicz, Adamk(i)ewicz, Adamowski, Adamczwski, Adamczewska, -ski: Patr. Bijbelse VN Adam. De vormen met n zijn Frans, omdat Fr. -am/-an/-en homofoon zijn. 1311 Jhan Adaems, Ktr. (DEBR. 1971); 1326 Jacop Adaem, leper (BEELE).

FD

Adanez

zie Adenet.

FD

Adat

Adon. V. AD.  (Ad.).-

EV

Addiers

Wellicht uit Waldiers < Wildiers.

FD

Addink

-ingh, -ings, zie Adins.

FD

Addis(s)on

E. Patr. Zoon van Addy, afl. van VN Adam of Germ. VN Ado.

FD

Addou

Zie Adou.

FD

Adé

Patr. Spelling voor Adet, Rom. dim. van Germ. VNAdo.

FD

Adel

Patr. Korte Germ. Adel-naam of verkorting van b. v. Adelbrecht.

FD

Adel, van den

zie van Aal.

FD

Adelaar(s)

Adelaere: 1. Kan theoretisch een BN zijn naar de naam van de adelaar, de arend, of naar het uithangbord. Zie Adler. – 2. Patr. Germ. VN athal-hari ‘adel, edel-leger’: Adalarius (MORLET

I). Maar -aard en -aar werden vaak verward, zodat Adelaere uit Adelaert, Alaard ontstaan kan zijn. 1393 France Adelare = 1397 Frans de Adelare = 1392 France Adelaert, Ip. (BEELE).

FD

Adelbrecht

zie Albrecht.

FD

Adeler

zie Adler.

FD

Adelhardt

zie Alaerd(s).

FD

ADEL–in

-ot, -son. V. ADAL.-

EV

Adelmann

-mant, -ment, zie Aelman.

FD

Adelof

zie Adolf.

FD

Adelot

Patr. Rom. vleivorm van Germ. adel-naam.

FD

Adelphe

zie Adolf.

FD

Adem(s)

zie Adam(s).

FD

Adema

zie Adams.

FD

Ademar

zie Hademar.

FD

Aden(s)

zie Adam(s).

FD

Adenau

Adinau: Wsch. niet de PlN Adenau in de Eifel, maar Fr. spelling voor Adenot.

FD

Adenet

Adnet, Ad(e)not, Adanez: Patr. Rom. vleivormen van VN Adam. ± 1300 Adenés Blanc boulis, PdC ( BOUGARD).

FD

Adenhoven, van

zie van (den) Oudenhoven.

FD

Ader

Adère, -ère: D. Patr. Germ. VN ad-hari.

FD

Adiens

zie Adins. Adinau, zie Adenau.

FD

Adins

Adyns, Adijns, Adiens, Addink, -ingh, -ings: Patr. 1. Vleivorm van Germ. VN Ad(d)o, bakervorm van een adel-naam. 1398 Lauwers Adin, Rollegem; 1398 Zoye Adins, Wev. (DEBR. 1970). – 2. Soms werd de naam gereïnterpreteerd

aïs korte vorm van Saladin. 1461-63 Salhadin dit Adin, Rijsel (ibid.).

FD

Adler

Adeler, Ad(e)laire: D. BN naar de huisnaam Zum Adler: In de Arend. 1290 Cuonrat Blez der Adeler = 1301 Konrad Bletz zum Adelar, Rottweil (BRECH.).

FD

Adler

Surnom ou nom d’enseigne: all. Adler ‘aigle’ ; cf. aussi Ad(e)laire.

JG

Adlerfligel

D. dial. ontronde vorm van Adlerflügel: arendsvleugel. Vgl. 146 e. Swanenvlôgel (NN), D. Finkenflugel. Zie ook Vinckevleugel.

FD

Adline

zie Adeline.

FD

Adloff

zie Adolf.

FD

Admiraal

Forme néerl. de Amiral, cf. Amirault.

JG

Admiraal

Mnl. a(d)mirael: legerhoofd, vlootvoogd, admiraal. Vgl. Lamoral. 146 e. Rogeer Mirael, Ktr. (DEBR. 1970).

FD

Adnet

Adnot, cf. Adam.

JG

Adnet

Adnot, zie Adenet.

FD

Adnet

Proven. ,,Ardennais » (Dia­lecte wallon). N^os 50 et 225.-

EV

Adolf

Adolphs, Adolph(e), Adelphe, Adolphy, Adolfsson, Adelof, Adloff, Alofs, Alouf: Patr. Germ. VN ad-wulf, 1035 Adulfus (GN). 1401 Coenraet

FD

Adolfs

Tn. (C. B AERT); 1454 Aloph van Baelreberch = 1462 Adulph van Baelreberch, Ht. (GHIJSEN).

FD

Adolphe

V. ADAL.

EV

Adoms

Adons, zie Adams.

FD

Adorff

PlN Adorf (HS, NS, RP, S). 1335 Luther von Adorf, Plauen (FSV).

FD

Adorp, van

1. PlN Adorp, Ndl. naam van Orp-le-Grand en Orp-le-Petit (WB). 1350 Odilia de Adorp = 1381 Oeden van Cleynadorp; 1381 Kaetlinen van Adorp, Tn. (C.BAERT). – 2. PlN Adorp (GR), Aadorp (OIJ).

FD

Adou,

Addou: Patr. Adoul. Rom. vorm van Germ. VN Adolf.+1570 Jehan Adou, Merville (CDT 26). Adriaans(e), Adriaan(szoon), Adriaans(s)en(s),

FD

Adriaans(e)

Adriaan(szoon), Adrieaans(s)en(s), Adriaen, -iaens(e), -ia(e)ns(s)en(s), Adrieaansen, Adriance, Adrian(s), Adryan, Adriani(j), -any, Adrienssen, Adrien, Adrien, Adriencense: Patr. Lat. HN Adrianus. 1395 Adriaen le Hoedemakere, Ip. (BEELE); 16e e. Guillaume Adriaenssen, Ip. (Midd. 1979,60-62).

FD

Adrian

Adrien; Adriaen, au génitif: Adriaens, au génitif double : Adriaensen, -sens, Adrï-aenssen, -aenssens, -ansens. 1267 «Jehans Adrian» ChartesFlandre; prénom lat. Adria-nus, nom de plusieurs saints et papes ; cf. aussi Andrianne.

JG

Adrien

N. de bapt. d’orig. hellén. Variantes flam. : ADRI- -a(a)n, -aens, -aensen(s). Francisé : Adri-ance. N^os 107 et 55.

EV

Advenier

zie Aveniere.

FD

Advent, van

De FN komt hoofdzakelijk in H voor. Ongetwijfeld een reïnterpretatie van Van Avondt.

FD

Advocaat

BerN van de advocaat. 1423 Rugger Bette… avocaet van der stede te Ghent (DEBR. 1958).

FD

Adyns

zie Adins.

FD

Aebeele, van den

zie van den Abeele. Aeben,zieAbbe(s).

FD

Aebi

Aeby: Patr. D. FN Àbi uit Abo, bakernaam van de Germ. VN Albrecht.

FD

Aebiele, van den

zie van den Abeele.

FD

Aechten

zie Aegten.

FD

Aeck

Aecq, zie (de) Haeck.

FD

Aedens

Patr. Var. van Adins, met verdofte i, of spelling voor Haedens.

FD

Aefferden, van

PlN Afferden (NL, G). 1602 Jan van Aefferden, Kerpen; 1645 Adam van Aefferden, G (ICC).

FD

Aegen, van der

zie van der Hage(n).

FD

Aegte

Aechten, Aegden, Agten, Agthe, Achte(n), Aghten, E(i)chten, Aagtjes: Metr. Gr. HN Agatha. 1335 Aechte Willems, Ktr. (DEBR. 1971); 1380 Jo. fil Jo Aechten man = mariti Agathe, Gestel (MNT 266); 1516 Loen Achten, Zolder (VANB. 2).

FD

Aegten

cf. Achten.

JG

Aegten

V. AD  (Ak).

EV

Aeken, van

zie van Aken.

FD

Ael, van

zie van Aal.

FD

AEL–acker

-beek, -bosch, -broe(ck) ou -broucq, -meersch, -steen ou -stein, -voet. V. Aal.

EV

Aelaerts

zie Alaerd(s).

FD

Aelber(t)s

Aelbrecht(s), -breg(h)ts, zie Albrecht(s).

FD

Aelbrecht

Aelbrechts, cf. Albrecht.

JG

Aelbrecht(s)

V. ADAL.

EV

Aelbroeck, van

van Aelbrouck, Aelbroucq, Allebroe(c)k: PlN Aalbroek in Papegem, Semmerzake, Zottegem (OV). 1227 Willelmus de Alebroch, Vlierzele (GN); 1434 Willem van  Adelbroec, Diest (VdP).

FD

Aeld(e)weereld, van

zie Alderwereld.

FD

Aelderman

zie Aelterman.

FD

Aelen

V. ADAL.

EV

Aelen(s)

Zie Alen(s).

FD

Aelen, van

zie van Halen.

FD

Aeles

zie Alofs.

FD

Aelewaters

zie Alewa(e)ters.

FD

Aelewyck, van

zie (van) Halewijck.

FD

Aelfers

zie Alfers.

FD

Aelgoet

zie Algoed.

FD

Aelgoet,

cf. Algoed.

JG

Aellemeersch

zie (van) Allemeersch.

FD

Aellen

Zie Alen(s).

FD

Aelman

Aalmans, Alman, Allman(n), Allmanns, Haelman(s), Aleman, Alleman(s), Adelmann, -mant, -ment: 1. Patr. Germ. VN adal-man: Adalman, Alman (Fm.). 1164 Almannus de Platea, Cent (GN); 1348 Zegher Aelman, Ktr. (DEBR. 1970). -2. Zie ook Alleman.

FD

Aelst

Proven. Aalst, ,,AIost » (Loc.).-

EV

Aelst, (van)

zie van Aalst.

FD

Aelst, van der

zie van der Elst.

FD

Aelsteen

zie Alsteen(s).

FD

Aelten, van

zie van Aalten.

FD

Aelter

Aalter, van Ha(e)lter: PlN Aalter (OV). 1389 Jhan Aeltre, Wulpen; 1409 Cornelis van Aeltre, Ip. (DF 1,88).

FD

Aelterman

Ethnique: habitant d’Aalter (FlOr).

JG

Aelterman

Fonction. Ane. dignité municipale. N° 141.-

EV

Aelterman

Haelterman, Alterman, Aelderman: 1. Afl. van Van Aelter. – 2. Zie Haelterman.

FD

Aelvoet

Var. de Algoed [FD].

JG

Aelvoet

zie Holvoet, Algoet.

FD

Aembeeck

zie Hannebicque.

FD

Aems

zie Haems.

FD

Aen-

zie Aan-.

FD

Aendekerk

Aandekerk. D’après le lieu d’habi­tation: aan den Kerk (= à l’église).

JG

Aendekerk

Proven. Aan de kerk, ,,Près de l’église » (L.D.).-

EV

Aendenboom

D’après le lieu d’habitation: aan den Boom (= à l’arbre).

JG

Aendenboom

Naar de woonplaats: aan de boom. Vgl. D. Ambaum, Amboom. 1584 Aert aen den Boom wagemaker, Aw. (AB). Soms ook vondelingnaam.

FD

Aendenhof

van Andenhove, van Antenhove(n), van Handenhove(n): Naar de woonplaats aan een hof, hoeve. Vgl. D. Amhof.

FD

Aendenroomer

Huisnaam De Romer: De Romein. Vgl. PlN Am Römer in Frankfurt a. M. 1315 Cunr. dictus zume Romir = 1295 Cunr. dictus ad Romanum, Mainz (BRECH.).

FD

Aengenberg

Naar de woonplaats aan de berg.

FD

Aengenend

-ent, zie Angenen(d)t.

FD

Aengenvoort

Aan de Voorde. Vgl. Van de Voorde. 1677 Willem Aengenvoort, G (PDB).

FD

Aengevaert

Aengevaeren: Adaptatie en reïnterpretatie van Fr. Hangouwart < Angouwart, de Germ. VN Angoward. 1679 Joannes Aengevaren, Stamproy (PDB).

FD

Aengeveld

Aangeveld. D’après le lieu d’habi­tation: aan ‘t Veld (= au champ).

JG

Aenro(y)de, van

zie van Anraad.

FD

Aenspeck

Proven. Anspach (Loc. allem.).

EV

Aenspeck

Var. de Anspach?

JG

Aenspeck

zie Ansbach.

FD

Aeraut

zie Harrau.

FD

Aerbeydt

zie Arbeyt.

FD

Aerchot, van

zie van Aerschot.

FD

Aercke

Patr. Afl. van Arnoud of Adriaan; vgl. Arkens.

FD

Aerde(n), van

van Aarden: PlN Aarden, Fr. Ardres (PdC). 1280 Johannem de Arda; 1326 Jans van Aerden wijf, Ip. (BEELE).

FD

Aerdebrugge, van

zie van Ertbruggen.

FD

Aerden

1. V. Aard. — 2. V. HARD.-

EV

Aerden

Aarden, Haerden: Patr. Vleivorm van Germ. VN Arnoud, waarvan Aard een korte vorm is. 1300 Egidius Ardiins; 1440 Gieliis Aerdiins, Tv. (BERDEN).

FD

Aerden

Aarden. Génitif de Aard, hypocor. de Arnould [FD].

JG

Aerden, van der

van der Aarden, van der Eerde(n), Vereerde, van Aer(d)t, van Aart, van Art, van Ard, van Eer(d)t: PlN Aard: veld, bouwland, open plaats, kade, aanlegplaats (MOERMAN 24; Nk. 1989,100-135). 1392 Gillis lant van den Aerde, Bavikhove (DEBR. 1970).

FD

Aerdewegh, van

van Aerdenveg, van (den) Eerdeweg(h), van den Eertwegh, van Erdeweghe, van den Erdweg: 1. PlN, oorspronkelijk straatnaam: aardeweg. 1294 Gérard van den Erdweghe, Diest (CLAES1983,155); 1434 Reiner vanden Eertweeghe, Zolder (VANB.). – 2. Zie ook Van Herwegen.

FD

Aerdewie

zie Ardui.

FD

Aerenhouts

Aeren(t)s, zie Aernout(s).

FD

Aerens

Aern- -audts, -ou(d)t(s), Aer- -s, -sen(s). V. ABA.

EV

Aerens

Hypocor. néerl. de Arnould [FD].

JG

Aerlebout

Patr. Germ. VN erl-bald ‘voornaam man-moedig’. 12e e. Erlebaldi de Hestert, Avelgem; 1189 Willelmus fîlius Erleboud, Cent (GN); 1308 Arlebout Larbre = 1326 Erleboud de Boem, Ip. (BEELE).

FD

Aernaert

zie Hernaert.

FD

Aernout

-outs, Aernoudt, -oudts, etc. Forme néerl. de Arnould.

JG

Aernout(s)

Aernoudt(s), Aernau(d)t(s), Aernoodt, Aornout, Aernhou(d)t, Haerenout, Aerenhouts, Haerenhoud, Arnoud(t), Arnout(s), Harnouds, A(a)rnoudse, Aarnouts(e), Arnhold, Arnau(d), Arnault, Arnauld, Arnaut(s), Arno(e)ts, Arno(t), Arnott(e), Arnoeyts, Arnoys, Arnoijs, Arnould, Arnoul(t), Arnou(s), Arnou(l)x, Arnoe(s), Arnouat, Arnouw, Arnauw, Ernaux, Ernau(l)t, Hernaut,-aux, -ay, Arnal, Ernotte, Hernot(te), Herno, Ernou(l)d, -oud, -out, -ou(x), Arnols, Ernult, Erneux, Hernou(ld), -oux, -oes, -oë, Harnould, Arnold(i), -y, Arnold(t)s, -ol(t)s, -oudse, Arnoldus(sen), Aarens, Haerens, Ahrend, Ahrens, Arend(s), Aren(d)t, Harent, A(e)ren(t)s, Are(n)ts, Arnt(s), Arendsen, -sma, Aren(t)z, Aarrents, Arndt(s), Ares, Arntz(en), Arntzenius: Patr. Germ. VN arn-wald ‘arend-heerser’. 1305 Ernout le Sceutelare = 1326 Arnoud de Scuetelare; 1281 Johannem Arnoud, Ip. (BEELE); 1418 Arent Boenart = 1423 Aernoud Boenaert, Ktr. (DEBR. 1957,13); 1348 Ernaus le Barbiers, Atrecht (NCJ). De vormen Arnould, Arnoult, Arnou(s), Arnoux, Ernault, Ernotte, Ernould, Ernou(x), Ernult, Hernou(ld) zijn Rom. Arnaud kan zowel Fr. aïs Ndl. zijn (uitspr. resp. arno/arnout). Arnoes is een adaptatie van Arnoux. Voor Ernotte, vgl. 1378 Lauwers Ernot = 1391 Leurent Hernoot, Ip. (BEELE). De Rom. vormen op -oui, -oux gaan eigenlijk klankwettig terug op Arnolf, maar Arnoud en Arnolf werden in de ME voortdurend verward (TROCH 8), zodat Arnoul en Ernoul zowel op Arnoud aïs op Arnolf terug kunnen gaan. Arnoald, bisschop van Metz (599-607), werd ook Arnulf genoemd (Fm.; JACOBSSON107). 1366 domum Arnulphi Zeghaerds=Arnoldi Zeghaerds, Ktr. (DEBR. 1970).

FD

Aers(sens)

zie Aarts.

FD

Aerschot, van (der)

van Aerschodt, van Aarschot, van Arschot, van Arscoot, van Asscho(d)t, van Ascot, van Aerchot, d’Arschot, Da(r)scotte, Daschot, Arschoot, Arschodt: PlN Aarschot (VB). 1300 Mathias de Arscot, Lv. (BO 32); 1321 Margareta de Arsschot, Tienen(C.BAERT).

FD

Aerssen

N. de filiat. ,,(Fils) de  Aerssen »  c.à.d.   ,,Fils  de Art, fils ». N° 102. V. VAN Simpsen.

EV

Aerssen, van

zie van Aarsen.

FD

Aert

(ci-dessus) + Geert = Gérard, de Aet­geerts, forme dial. brabançonne de Uytgeerts, Woutgeerts [FD].

JG

Aert

N. de filiation, ,,(Fils) d’Aer(nou)t ».

EV

Aert

zie Aarts.

FD

Aert, van

zie van der Aerden.

FD

Aertbeliën

-ien: Patr./Metr. Combinatie van ml. VN Aart en vrl. VN Belie (zie Belien).

FD

Aertenry(c)k, van

van Ertryck, van Ettery(c)k, -rij(c)k, Ertryckx, -rijckx, Eirtrijckx, van Herterijck, -ryck, van Hertreyck, van Hentenry(c)k, -rij(c)k, van Hent(e)rijck, van Hentryck.van Henteuryck, Herteryckx: Blijkens de oudste vbb. wsch. een PlN in VB. 1340 Kathrine de Ertrike; 1367 Aleide de Ertrycke; 1400 Goert van Ertrijke, Tn.-Hakendover (C.BAERT); 1368-75 Wautier Aertrijcs, Weerde (CHA126); 1401 Wouter van Hertrike, Leuven (HB 554); 1478 Willem van Artriken, Lier (FRANS); 1560 Joost van Eertryck, Diest (CLAES 1983,140); 1618 van Eertrijck; 1647 van Eterijck; 1696 van Aertrijck; 1714 van Etterijck, Mech. (MERTENS); 1703 Jacobus van Heyntrijck, Bekkevoort (F.C.).

FD

Aertgeerts

Aertgeets, Aetgeerts, Argeerts, Uytgeerts, Uijtgeerts: Patr. Aertgeerts is een reïnterpretatie (aïs VN Aart = Arnoud + Geert = Gérard) van Aetgeerts, d.i. de dial. Brabantse uitspr. van Uytgeerts, Outgeerts, Woutgeerts (zie Woutergeerts); vgl. Uyter i.v. Wouters. 1426 Mathias Autgheerts = 1428 Houtgheers, Zoutleeuw; 1428 Johannes Outgheri de Hoern (MULI); 1600 Jan Aertgeerts = 1606 Jan Aert Geerts, Kontich (SELS); Fr. Aertgeerts = Uutgeerts (vader van) 1756 P. F. Aertgeerts = Uytgeerts, Heist

o.d.Berg(VS 1981,118).

FD

Aertgeerts

Aetgeerts, etc. Réinterprétation en Aesseloos, cf. Ausloos.

JG

Aertman

Haartmans, Eertman, Eerdman(s), Erdman(s), -mann, Ertman, Heerdmann: 1. Patr. Volgens LIND. 1964 afl. van Aart, Arnoud. M.i. veeleer var. van Germ. VN Hartman, Hardeman. – 2. Erdmann zou een D. VN zijn die aan jongens

gegeven werd die op een gestorven broertje volgden. 1343 Lemmeke Erdman, Pommeren (BRECH.).

FD

Aerts

[14^e NF le plus fréquent en Belgique], Aers, Aarts, Arts, Aertsen, -ens, Aartsen, Aers-sens, etc. Forme néerl. abrégée, contractée du prénom Arnould, accessoirement de Alaert ou Adriaan [FD] ; cf. aussi Arits.

JG

Aerts(en)

Aertssen(s), zie Aarts.

FD

Aertselaer(e), van

van Artselaer: PlN Aartselaar (A). 1369 Gielijs van Aertslaer, Mech. (V. ING.).

FD

Aes(s)(e)loos

zie (van) Ausloos.

FD

Aesaert

Var. de Hasaert, cf. Hasart, Hasard.

JG

Aesaert

zie Hazaert.

FD

Aeschbacher

D. FN Äschbacher, afl. van PlN Eschbach (BEI, BW, HS, RP).

FD

Aesdonck

zie van Hazendonk.

FD

Aeseloos

1. Proven. Asloo, ,,Bois de hêtres ».- N° 242. — 2. V. AD (Az).

EV

Aetgeerts

zie Aertgeerts.

FD

Aeverbeke, van

zie (van) Haverbeke.

FD

Aevermaet, van

zie (van) Havermaet.

FD

Aevroet, van der

zie van der Avoort.

FD

Aex

zie (de) Haeck.

FD

Aeyels

Patr. < Aeyelts. VN Aai(e)lt, Aiold < Germ. agi-wald: Aialdus (V.D.SCHAAR, MORLETI).

FD

Afanasyev

Russisch Patr. Afl. van VN Afanasi < Gr. Athanasios: onsterfelijk.

FD

Affelterre, van

PlN Appel terre (OV). 1299 Henric van den Apoltren, Aspelare (CG); 1396 Jan van Apouteren, Aspelare(DE B. 20); 1483 Raso

Appelteren (MULI).

FD

Affolter

De PlN Affoltern komt tweemaal voor in Zwitserland.

FD

Afonso

zie Alfons.

FD

Afschrift

Vondelingnaam. Petrus Afschrift werd op 12 mei 1834 in Cent gevonden. Alle vondelingen in april-mei 1834 kregen een naam die met een A begon: Aenkomst, Aenwas, Aenval, Aenslag,

Afkeer, Aflaat, Afschrift, Alsem (med. A. Afschrift, Laarne).

FD

Afslag

BerBN. Mnl. afslach: prijsvermindering, korting, afslag; verkoop van vis, visafslag; laadplaats voor koopwaren. Vgl. D. FN Abschlag.

FD

Agache

Agasse, zie Lagasse.

FD

Agache

cf. Agasse.

JG

Agarand

Peut-être var. de Enguerrand [JMP], comp. Agramme.

JG

Agarand

zie Enguerrand, vgl. Agramme.

FD

Agard

Agart, Aga(s): 1. Rom. vormen van de Germ. VN agi-hard ‘zwaard- sterk’: Aghardus (MORLET I). 1314 Jakemart Agart, Bergen (PIERARD103). – 2. Zie ook Hagaert.

FD

Agart

1. Car. mor. Hagard, ,,Fa-rouche, rude ». — 2. V. AD (Ak).

EV

Agasse

1. Proven. L’agasse, ,,La pie » (L.D.). — 2. Car. mor. : ,,H. aga­çant ».- Variantes : Lagasse, La-gache, Laguesse. N° 50.

EV

Agasse

Agache (forme pic.). 13^e s. «Ysabiaus (li) Agace» DocLens, 1267 «Jehans Agache» CensHerchies, 1365 « Jehenne Agace » Taille-Mons; surnom: pic. agache, w. agace ‘pie’ FEW 15/1, 6a; cf. aussi Lagasse, Lagace, -ache, etc.

JG

Agathe

Metr. Fr. vorm en vleivorm van de Gr. HN Agatha. 1281 Agata Lammakighe, Ip. (BEELE).

FD

Agathon

Acton, Agatone: Patr. < Gr. agathos ‘goed’. Agathon is de Fr. verbogen vorm van de Lat. vorm Agatho, naam van een paus uit de 7e. 989 Agatho (Dip.).

FD

Agathon

NF provenant d’un prénom dû à la vogue des noms grecs, p.-ê. nom d’enfant trouvé (comm. A. Lanotte); d’après Dauzat 3, en 1789, 17 personnes appelées Cocu furent autorisées à s’appeler Agathon, nom très à la mode à cette époque. Cf. aussi Acton.

JG

Agatonge

Patr. VN Agathange < Agathangelus. 1776 Agathange Louage, Rijsel (PDB).

FD

Agelis

Aggelis: Patr. Var. van Achelis, Gr. VN Achilles. 1405 Joeris Achelis = 1423 Joeris Aghelis, Ktr.(DEBR.i958). Agemans, zie Hageman(s).

FD

Agenais

Surnom ethnique: Agenois, habitant d’Agen ou de F Agenais [en France, le nom est surtout porté dans l’llle-et-V.]

JG

Agenent

zie Angenen(d)t.

FD

Agenet

Proven. Agenaïs, ,,D’Agen » (Loc. fr.). N⁰⁸ 68 et 211.

EV

Ager

-et, -ez, zie Agier.

FD

Aggel(en), van

zie van Achel.

FD

Aggenbach

Aan de Beek.

FD

Agghelpoel, van

zie van Echelpoel.

FD

Aghten

zie Aegten.

FD

Agie

Forme w. de Agier, du nom d’origine germ. Adegarius < ada-gaiza [FD] ?

JG

Agie(r)

Ager, -et, -ez: Patr. Rom. vorm van Germ. VN ad-ger: Adegarius (MORLET I).

FD

Agimont

Nom d’origine : Agimont (Nr).

JG

Agimont

PlN (N).

FD

Aglave

forme dial. Aglâve. Peut-être surnom: déverbal de pic. aglaver ‘boire ou manger avec avidité’, e.a. pic. àglave ‘en masse’ (Lille) ‘(pleuvoir) à verse’, (Tourc.) ‘à profusion’ FEW 4,145a; sinon var. de Alglave.

JG

Aglave

zie Alglave.

FD

Agnaux

1270 «Jakemon fil maistre Denis Aigniel» DettesYpres, 1290-91 «Aignial» ComptesMons, cf. aussi (au fém.) 1507 «Rynna Agnelle» BourgNamur; surnom: fr. agneau; cf. Lagneau(x).

JG

Agnees(s)ens

Agneese(n), Agnessens, -ssen(n), Annees(s)ens: Metr. Zoon van Agnes. 1308 Années Rasscers, Ip. (BEELE).

FD

AGN–ees(s)ens

-ier, -iez. V. AD (An.).

EV

Agneesens

Agneessens. Génitif néerl. : fils d’Agnès.

JG

Agnel

Aniel, Anjel: BN Ofr. agnel: lam; Fr. agneau. 1271 Simon a l’Aignel, Atrecht (NCJ); 1258 Ernoul Aignel, St-Q. (MORLET).

FD

Agnes

Agnès, Agniez, Anhes, Anneet: Metr. Gr. VN Agnes, die evenwel aïs Lat. FIN verspreid raakte. 1280 Agnes Randewins; 1305 Agnies dou Fraisne, Ip. (BEELE); 1398 Agniette Blauvoets, Heestert (DEBR. 1970).

FD

Agnès

Agniez. Matronyme: prénom Agnès (d’origine grecque).

JG

Agobert

Composé marquant la filiation, ellipse de (fils) à Gobert, cf. À + anthrop.

JG

Agon

Agramme. V. AD (Ak).

EV

Agon

Patr. Rom. vorm van Germ. VN Ago (MORLET I).

FD

Agon

Var. graphique de Hagon, avec perte du h-initial.

JG

Agosti

zie Augustus.

FD

Agostini

-o: Patr. It. vorm van Lat. HN Augustinus.

FD

Agramme

(NF namurois). Peut-être forme alté­rée de Ingram = Angrand, Enguerrand [FD].

JG

Agramme

Vervorming van Ingram/Angrand.

FD

Agrément

zie Dacremont.

FD

Agsteribbe

Agtseribbe: Reïnterpretatie van PlN Wastrebbe in Deftinge (OV). 1396 Gheraert van Wasterebbe, Deftinge (DE B.); 1428 magister Joh. de Lacoste zire alias Wastrebbe (MULI).

FD

Agt, van

zie van Acht.

FD

Agten

Agthe, zie Aegten.

FD

Agten

cf. Achten.

JG

Agten, van

zie van Achten.

FD

Agterberg

zie (van) Achterberg(h).

FD

Agtergael, (van)

zie Nachtegaal.

FD

Agtmaal, van

van Agtmael: PlN Achtmaal (NB). 1794 Cornelius van Agtmael, Essen-Aw. (AP).

FD

Aguesse

zie Lagasse.

FD

Aguil(l)on

Agulhon: BN Fr. aiguillon: prikkel, angel, stekel, doorn. BN voor iemand met stekelig, irriterend, tergend karakter. 1384 Robert Aguillon, Laon (MORLET);+1570 Nicolas Aguillon, Brugge (CDT 29).

FD

Aguila(r)

(d’) Aguiar, Da Cuia: Sp. PlN. Aguilar < Lat. aquilare ‘arendsnest’. Port. Aguiar. 1744 Theod. de Aguilar, Brussel (MUL VIII).

FD

Aguillon

Aguilon. Surnom moral ou physique: anc. fr. aguillon ‘aiguillon, excroissance, aussi aguilloneor ‘celui qui pique, qui excite’ FEW24, 123a. Comp. 1550 «Collait Aguille» BourgNamur.

JG

Ahlberg

V. Aal.

EV

Ahlers

Zie Aler(s).

FD

Ahlert

Zie Alaerd(s).

FD

Ahn

D. FN Ahn(e): grootvader.

FD

Ahn

Nom de parenté: all. Ahn ‘grand-père, aïeul’.

JG

Ahn

V. AD (An).

EV

Ahrend

Ahrens, zie Aernout(s).

FD

Ahrens

V. ARIN.

EV

Ahron

Zie Aaron.

FD

Ahrweiler

PlN(RP).

FD

Aïche

zie Eich.

FD

Aicher

zie Eicher.

FD

Aidant

Aidans (NF namurois). Surnom: anc., moy. fr. aidant, soit adj. ‘secourable, vaillant, serviable’, soit subst. (w. liég.) êdant ‘liard, pièce de monnaie de peu de valeur’ (cf. 1544 «Johan neuff aidans» DénStavelotMy) FEW 24, 162a, éventuellement comme nom d’en­seigne.

JG

Aidant

-an(s), Haidant: Var. van Adant, Adam.

FD

Aigret

Egret: Ofr. aigret: triest, pijnlijk. BN. 1384 Caisin Aigret, Laon; 1210 Joh. Egret, Oc. (MORLET).

FD

Aigret

Surnom: dérivé de fr. aigre (d’après l’aigreur du caractère) FEW 24, 94b.

JG

Aigrisse

cf. Egris(s)e.

JG

Aigrisse

Egricce, -is(s)e: Patir. Aigris, Rom. vorm van Germ. VN agi-rîk ‘zwaard-heersend’. Agericus (Fm., MORLET I). Vgl. Eggerick. Aigueur, zie Egueur. Aiguille: BerBN van de naaldenmaker. Aillaud: Pair. Rom. vorm van Germ. VN agil-wald Vreselijk-heerser’: Agilaldus, Ailaldus (MORLET I)-

FD

Aigueur

Probabl. francisation du NF all. Egger; cf. aussi Egueur.

JG

Aiguille

1550 «Collart Aguille» BourgNamur; surnom métaphorique ou de métier: fr. aiguille, comp. Aguillon.

JG

Aillaud

Nom issu de l’anthrop. germ. agil-wald, latinisé en Agilaldus, Ailaldus; moins pro­bable, un dérivé avec suffixe du fr. ail, avec le sens de marchand d’ail ou de celui qui sent l’ail (ne sont attestés que pas un ail/ot ‘peu de chose’ et aillaud ‘narcisse des prés’, ‘ail des vignes’ FEW 24, 334).

JG

Aillaume

cf. Alliaume.

JG

Aillaume

zie Alliaume.

FD

Aillery

Patr. Rom. vorm van Germ. VN agil-rîk ‘vreselijk-heersend’.

FD

Aillet

Alliët, Alliet, Alié, Ailliet: Patr. Rom. dim. van Germ. agil-naam, zoals agil-berht, Fr. Aillebert. 1296 Robiers Aillie, PdC (BOUGARD); 1448 Jehan Aillet, Comp. (MORLET).

FD

Ailliet

Alliet. 1448 «Jehan Aillet» Compiègne; hypocor. d’un anthrop. germ. en agil-, ainsi agil-behrt [FD].

JG

Aimant

Reïnterpretatie van Amant of Aimont.

FD

Aimant

Surnom: moy. fr. aimant ‘celui qui aime d’amour’ FEW 24, 387a.

JG

Aimar(t)

Eymar(d), Aymard, Haimard: 1. Patr. Aimar, Rom. vorm van Germ. VN agi-mar ‘zwaard-beroemd’: Aimarus (MORLET I). – 2. Zie Hémard.

FD

Aimé

Sans doute du prénom Aimé; sinon aphé­rèse de Bienaimé?

JG

Aimé,

Aime, Aymé, Haimé, Amez, Amer, Ames, Ameys, Ameijs, Hames, -et, -ey, -ez: Patr. Fr. VN Aimé, Ofr. ameit, amé, Lat. Amatus ‘bemind’. 1299 Ame de Savoye (DMM); 1678 Claude Aismee, Menen (COUSS.).

FD

Aime, van

zie van Holme.

FD

Aiméblanc

Nom double composé avec Aimé et Blanc, apparemment d’origine marseillaise ou des Hautes-Alpes.

JG

Aimer

zie Almaer.

FD

Aimeries

Proven. Dép. Houdeng.

EV

Aimont

Aimon(d), Aymon: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN agi-mund ‘zwaard-bescherming’: Agimundus (MORLET I). 1384 Jehan Aimon, Laon (MORLET).

FD

Aimont

Aimond, cf. Aymon.

JG

Aimont

V. AD (A).

EV

Ainaux

Var. de Hainaux, Hainaut.

JG

Ainaux

zie Hainaut.

FD

Aisinber

zie Eisenberg.

FD

Ajchenbaum

zie Eichenbaum.

FD

Ajchenholc

D. PlN Eichenholz: eikenbos.

FD

Ajdler

Wellicht de D. FN Heidler.

FD

Ajean†

Composé marquant la filiation, ellipse de (fils) à Jean, cf. À + anthrop.

JG

Ajnbinder

D. Einbinder. BerN van een inbinder,wellicht een binder van schotels en vaatwerk, krammer.

FD

Ajoux

Ofr. ajou, Fr. ajonc: gaspeldoorn. Ook PlN Ajou (Eure), Ajoux (Ardèche).

FD

Ajoux

Proven. Aye (Loc.), avec suff. -ou, d’orig. N^os 68 et 211.

EV

Ajoux

Sans doute NF importé du sud de la France, d’un NL Ajou (Eure), Ajoux (Ardè-che), etc., du terme occ. ajou ‘ajonc’ (Morlet 30).

Ajoux dit Malthès. NF bruxellois, cf. A. Vincent, BTD 32, 197-8.

JG

Ajsenberg

Ajzenberg, zie Eisenberg.

FD

Ajzenman

D. Eisenmann, naam voor een ijzerhandelaar.

FD

Ajzenszer

D. BerBN Eisenscher(e), voor de maker van ijzeren scharen.

FD

Aka

Vondelingnaam. Joannes Aka werd op 28 mei 1837 in de Stoelstraat in Antwerpen gevonden (R.V.).

FD

Akel(e)ye(n), van

zie van Ackeleyen.

FD

Aken, van

van Aeken, van Ha(e)ken, van Hacken, van Acken: PlN Aken, Aachen (NRW). 1290 Willem van Aken, Grimbergen (CG); 1340 Jan van Haken, Lv. (ICKX). Zie ook Van Haack.

FD

Akendoven, van

zie van Hakendover.

FD

Akens

zie Hacken(s).

FD

Aker, (van den)

zie Acker.

FD

Akeren, van

van Akkeren, van Ackeren: 1. PlN Ekeren (A). 1433 Jan Goodszuene filius Jans van Akerne bi Andwerpen (PARM.). – 2. PlN Les Deux-Acren (H): 1219 Akerne (TW). 1382 Aghete Jan wedewe van Akerne, Olsene (DEBR. 1970).

FD

Akerman

zie Ackerman(s).

FD

akker

,,Champ ». Proven. Acker. Van(den Acker(e). — 2. Profess, Acker-, Akker-, Acher- -man(s). Francisation : Acreman. Ces dern. N. peuvent aussi avoir indiqué une proven. d’un L.D. Akker.-

EV

Akker-

zie Acker-.

FD

Akkermans

cf. Ackerman(s).

JG

Akoleyen, van

zie van Ackeleyen.

FD

Akre

zie Acker.

FD

Aksel

zie Axel.

FD

Akset

zie Accet.

FD

Aksil

Wsch. var. van Aksel.

FD

Akst

BerBN voor een boomhakker, naar de akst. Vgl.D.Axt.

FD

Al

Patr. Korte vorm van VN Alaard?

FD

Alabarbe

Allabarbe. Surnom: fr. à la barbe, qui porte la barbe; cf. aussi Labarbe.

JG

Alabarbe

Allabarbe: BN Ala barbe: metdebaard.

FD

Alacoque

zie Aucock.

FD

Aladenise

Nom composé de type matronymique, ellipse de (fils) à la Denise, cf. À + anthrop. [JMP].

JG

Alaerd(s)

Alaert(s), Aelaerts, Alaers, Alard, Adelhardt, Allaerd(s),

-aert(s), -ertsz, Allaer(e), Allaër, Allar(d), Al(l)art, Lallard, -art, Allert, Al(l)ers, Aler, Ahlers, Ahlert: Patr. Germ. VN adal-hard ‘adel-sterk’: Adelhard, Adalard(us) (Dip.). 1369 Henric Adelaert; 1395 France Alaert, Ktr. (DEBR. 1970).

FD

Alaerts

Alaers. Formes néerl. au génitif de Al(l)ard.

JG

Alaime

Allaime. Forme w. en -ême < -helm de Alliaume, cf. ce nom.

JG

Alaime

zie Alliaume.

FD

Alaimo

Wsch. Sp. FN Alamo. PlN alamo: populier.

FD

Alain

Allain(s), Allin, Allein(s), Alleijn, Alleyn(s), Allijn(s), -yn(s), Alijn, -yn, Alleys, Alanen, Allès, Alles, Al(l)an, Al(l)en, Alleleijn, Allel(e)yn: Patr. Volgens MORLET II is Alanus de volksnaam van de Alanen, een Sarmatisch ruitervolk, dat in 406 Gallië plunderde. Volgens V. D. SCHAAR is het een E. naam, van Bretons-Keltische oorsprong. De naam Al(l)an is in GB bekend sinds Willem de Veroveraar (1066). Het was een heel populaire naam in de Brits-Keltische romans (FLUTRE 8). Blijkens -ein < Fr. -ain is de naam bij ons uit het Fr. overgenomen. Een vroege vermelding is 1163 Alanus de Ypre (GN). 1280 Joh. Alein = 1307 Jehan Alain, Ip. (BEELE); 1392 Inghel Aleyns = van Inghelen Aleins, Ktr. (DEBR. 2002).

FD

Alais

Allais, Alla(e)ys, Allés, -es, Allê(e), Alle(y): Metr. Rom. vorm van Germ. VN Adelheid, Aleit. 1295 dame Alais Pikerie, PdC (BOUGARD).

FD

Alam(e)

zie Alliaume.

FD

Alamargot

zie Margo(d)t.

FD

Alanen

zie Alain.

FD

Alaoui(e)

zie Allouis.

FD

Alard

-art,  Allard,   -art.   1265 «Allard de Marke» CensNamur,  1286 «Jehan Allard» DettesYpres,   1524 «Johan Allar» DénSta­velotMy, 1580 «Jehan Alard» Haybes; nom issu de l’anthrop. germ. adal-hard > lat. Ada-lardus, Adelardus. • Formes flam. : Allaert, -aer. m Dérivés: Alardeau. – Alardin, Allardin. 1265 «Thiesart Alardin le clerc» CartOrval, 1275-76 «Alardins li  Bastars» RegTournai, 1444 «Jehan Alardin» AidesNamur,  1616 «Anthoine Allardin» PrincipChimay. Alardot, -os. 1478 «Collard Alardoz» Pres-les, 1586 «Allardoz» Cerfontaine.

JG

Alard

-art, zie Alaerd(s).

FD

Alardeau

Al(l)ardin, Allarding, Al(l)ardot, Al(l)ardos: Vleivorm van Germ. VN Adelhard, Alard. ± 1300 Alardot, PdC (BOUGARD).

FD

Alary

Zie Allary.

FD

Alavoine

1286 «Jehans Alavaine» CartMons, 1294 «Jehan à Lavaine» CensNamur, 1360-62 «Helle Alavaine» PolyptAth; surnom: ellipse de (homme) à /’avoine’, cf. aussi Laveine, -oine.

JG

Alavoine

Allavoine: Fr. à l’avoine: met de haver. BerBN voor haverteler of-koopman. 1257 Johanne ad Avenam, Kamerijk (SPL); 1280

Salinus cum Avena; 1300 Wautier Alavaine, Ip. (BEELE).

FD

Alba

zieAlbault.

FD

Alba(t)

Albau(l)t, zie Allebaut.

FD

Albada, van

Patr. Friese FN Alba(r)da, Albe(r)da, afl. van Germ. VN Albert.

FD

Alban

Hauban, Albano, -i: Patr. Lat. HN Albanus.

FD

Albanese

Volksnaam van de Albanees.

FD

Albardier

cf. Halbardier.

JG

Albarre

Albart: Fr. à la barre: met de slagboom. BN van de boomwachter. 1345 Maroie a le Bare, Atrecht (NCJ).

FD

Albarre

Soit fr. à la barre, surnom de motivation incertaine, cf. 1345 «Maroie a le Bare» Nécr-Arras [FD], soit simple var. du suivant.

JG

Albart

cf. Halbart.

JG

Albault

Albaut, Albeau(t). Nom issu de l’anthrop. germ. adal-bald > lat. Adalbaldus.

JG

Albe

Korte vorm van een Germ. VN Albrecht. Albo (Fm.). 1398 Gillequin Halbe, Wev. (DEBR. 1970).

FD

Albé

Allebé, Allebe(e): Patr. Albet, dim. van VN Albert.

FD

Albeau(t),

zie Allebaut.

FD

Alber(t)dienst

Patr. Volksetymologische verhaspeling van Alberdijns, vleivorm van Albert. Vgl. Alberding(k), Alberdissen

(V.D. PLANK).

FD

Alberecht

zie Albrecht(s).

FD

Alberg(s)

Alberghs, Alenbergh, -bergs: Metr. Germ. VN adel-berg ‘adel- bescherming’: Adelberga, Aalberga(MORLETI).

FD

Albers

Albert-, zie Albrecht(s).

FD

Albert

1540 «Allebert Barondieu» Denain; pré­nom Albert, plus fréquent sous la forme Aubert au Moyen Age, de l’anthrop. germ. adal-behrt, d’origine cependant discutée (cf. M. Arnould, NP en Hainaut, 46). – Pour «Al-bertin» (fin 16^e s., Dinant), cf. Aubertin. « Génitif latin : Alberti, Alberty.

JG

Albert

zie Ebert.

FD

Alberts

Albers, cf. Albrecht.

JG

Albessard

Albessart. Nom d’origine: Albiert-sart, à Corroy-le-Grand (BrW).

JG

Albessard

-art: PlN Albiertsart in Corroy-le-Grand (WB).

FD

Albinovanus

Ce NF qui apparaît pour la l^re fois en 1814 à Namur (on le trouve ensuite à Namur et Malonne) pourrait être un nom d’enfant trouvé sur les marches de la cathé­drale Saint-Aubin, et dont le nom aurait été latinisé par l’officier d’état civil en Albino­vanus.

JG

Albinus

N. de bapt. d’orig. latine. Diminutif : A(l)binet.- Albot. V. ADAL.

EV

Albirt

zie Albrecht(s).

FD

Albo(o)rt

zie Albrecht(s).

FD

Alboldus

Gent (GN9).

FD

Alboom, van

Album(e): PlN Alboom: witteabeel (LIND. 1931,213). 1355 aen den Alboem, Melsbroek (OARI); 1325 arborera dictam Alboem, Brussel; 1356 Claes van den Albome, St.-Martens-

Lennik (PEENE1949); 1365 âne den Alboeme, Wemmel; 1408 boven den Alboem, Schaarbeek; Wouters goede vanden Albome, Br. (OSTYN); 1340 Gotildis de Albome, Tnh. (VERB. 102).

FD

Albot

-os, Halbot: Patr. Dim. van VN Albaud of Albert.

FD

Albot

-os. Probabl. hypocor. de Albert ou d’un nom du même thème anthroponymique comme Albau(l)t.

JG

Albrand

Patr. Germ. VN adal-brand ‘adel-zwaard’: Albrandus (MORLETI).

FD

Albrecht

Albrechts, Albrecq, Albreck, Aelbrecht, Aelbrechts, Alberts, Albers, etc. 1286 «Albregt de Groeninghe» DettesYpres, 19^e s. «Albrecq» Cerfontaine; forme néerl. de Al­bert, du germ. adal-behrt.

JG

Albrecht(s)

-tsz, Albregt(s), Albreghts, Albrech, Alberecht, Albright, Albre(c)k, Albrecq, Aelbrecht(s), -breg(h)ts, -bregt, -brech, Aalbrecht(se), -bregt(se), Adelbrecht, Haelbrecht(s), Holbrecht(s),0lbrecht(s), Olberecht(s), Olbregts, Olbrich(t), Olbracht, Olberek, Albert(s), Albert(s)z, Albers, Albirt, Albo(o)rt, Aalbers(e), -berts, Aelber(t)s, Olbert(z), Alberty, -i, -o, -ini, -ijn, -yn: Patr. Germ. VN adel-berht ‘adel-schitterend’: Athalbert, A(d)elbertus, Albertus (Fm., MORLET I, GN). Albertyn is een vleivorm. De vormen met h zijn hypercorrect; die met o zijn vaak door de dial. o-klank van de a te verklaren (zie evenwel ook Olbrechts). 1313 Pieter Albracht, Nieuwmunster (RYCKEBOER); 1364 van Zeghere Aelbrechte, Ktr. (RAK).

FD

Albuisson

zie Buisson.

FD

Album(e)

zie van Alboom.

FD

Alcantara

zie d’Alcantara.

FD

Alcide

De stamvader is de vondeling Felix Alcide, in 1813 in Mechelen te vondeling gelegd. Alcides was de BN van Herakles in de Gr. mythologie.

FD

Alcken, van

zie (van) Alken.

FD

Alcock

zie Aucock.

FD

Alcoulombré

Proven. ,,Au pré du sieur Colon ». (L.D.). N° 209.-

EV

Alde(r)wereld

Alderwerelt, (van) Alde(r)weireld(t), Alderweirelt, Allewerelt, Alleweireld(t), van Aldenweireldt, van Alderwerel(d)t, -wierel(d)t, van Aeldeweereld, -elt, van Aeldweereld, van Alderwelt, -velt, van Andrewelt, van Andruel: BN Al de wereld: de hèle wereld. Wsch. BN naar de bekende uitroep. Vgl. D. Allewelt, Fr. Toule-monde. Bij Walther von der Vogelweide: ‘al diu werlt, ich hân mîn lehen’. Volgens MEERTENS 1941,52 heet de familie (de Roo) van Alderwerelt naar een huis ‘De Wereld’ in Amsterdam. 1291 Lambertus Aldewerlt, Rostock (NN 60); 136 e. Ermengardis Aldewarelt, Cent (GN).

FD

Aldegonde, (van)

Audegond(e), Audergon: Metr. Germ. VN adel-gund ‘adel-strijd’: Adelgundis, Algundis (MORLET I). 1353 Anthonijs van Aldegunden iaerghetijde, Temse (DE MAN).

FD

Aldenhoff

Aldenhove(n). Nom d’origine: Aldenhoven, -hof (= vieille court), fréquent en toponymie [FD].

JG

Aldenhove(n)

Aldenhof (f), Aldelhof, Alderhof, Andelhof(s): PlN Aldenhoven, -hof: oud hof. Vgl. Oudenhove. PlN Aldenhoven (NRW), in Guigoven (L); Aldenhof in Nijmegen (G). 1533 Hans van Aldenhoven, Diisseldorf-Aw. (AP); 1584 Thomas van Aldenhoven, Aw. (AB).

FD

Aldenkamp

PlN bij Hennstedt (SH) en tussen Bederkesa en Bremervôrde (NS).

FD

Alder

Aider- -se. V. ADAL.

EV

Alder(s)

Allder, Olders, Oolders: 1. Ndd. FN: de oudere, senior. – 2. Zie Aalders.

FD

Alderhout

PlN Alderhout. Vgl. Altenholte (NRW), Altenholz (SH).

FD

Aldermans

Ha(e)ldermans: BerN. Mnd. alderman, olderman: deken van een gilde, wijze man. D. Altermann.

FD

Aldernaght

Reïnterpretatie van PlN Andernach of metathesis van Anderlecht. 1770 Philippus Aldernacht, Aw. (THIJS 69).

FD

Alders

Dérivé de l’anthrop. germ. adal-hard, fr. Alard [FD].

JG

Alders(e)

-son(s), zie Aalders.

FD

Aldervelt/-welt, van

zie Alderwereld.

FD

Alderweireldt

Alleweireldt, etc. Surnom: néerl. alde wereld’, comp. le NF Toulmond(e), Toule-monde.

JG

Aldewereld

Proven. Oude wereld, ,,Vieux monde ». L.D. ou enseigne d’auberge. Synon. : Van Alder-we(i)rel(d)t.

EV

Aldric

Comp. 1154 «Aldricus» CartStHubert, 1235 «marito suo Aldrico» CartOrval; pro-babl. fonne savante de Audry (Dauzat 5).

JG

Aldric

zie Audry.

FD

Aldruide

Pour ce NF attesté la l^re fois à Meux (Nr) en 1845 (GeneaNet), de forme assez inso­lite (contenant implicitement le mot druide), on peut songer sans doute à un nom d’enfant trouvé.

JG

Aleaume

zie Alliaume.

FD

Alecsandre

zie Alexander.

FD

Alef (f)

Aleev, Aleew: Patr. Aleff < Aloff < Adloff < Adolf.

FD

Alegre

zie Allègre.

FD

Alejandre

Aleksand(e)r, zie Alexander.

FD

Aleman(g)

zie Alleman.

FD

Alen

cf. Alin.

JG

Alen(s)

Aalen, Aelen(s), A(e)llen, Alijn, Alyn, Allyn(s), Allijn(s), Alin(k), Allins, Allinck(x): 1. Patr. Vleivorm op -in van de Germ. VN Alaard of Aloud. Alen heeft de klemtoon op de a; waar de klemtoon van achteren lag, werd -in niet verdoft. 1398 Alin Troest, Wev.; 1382 Zegher Alins, Jan Alin, Beveren-Leie; 1422 Aelkin de Vleeschauwere = Alaert, Ktr. (DEBR. 1970,1958). – 2. A(e)len kan ook (verbogen) Metr. zijn, uit Germ. VN Adèle. 1443 Jan Aelen bampt; 1502 Margriet Alen, Zolder (VANB.).-3. Zie ook Alain.

FD

Alenbergh

-bergs, zie Alberg(s).

FD

Alençon

d’Alencon, Dalançon: PlN Alençon (Orne).

FD

Alençon

Nom d’origine: Alençon (Orne).

JG

Alençon

Proven. Ville fr.

EV

Alenis

zie Alenus.

FD

Alentyn(s)

-eijns, zie Allentin.

FD

Alenus

Ale-, Alénis. NF limbourgeois issu de la latinisation d’un nom anglais «John Allen, alias Joannes Alen, alias Joannes Alenus» na­tif de Londres, étudiant à l’Université de Louvain en 1520 et qui s’installa dans le comté de Looz (comm. W. Alenus). – Bibliogr. : W. Alenus, Bijdrage toi de geschiedenis van de familie Alen van de Herk-de-Stad, alias Alenus (xvi »^e eeuw), Herk-de-Stad, 1979.

JG

Alenus

Alenus, Alenis, Alenis: Latinisering van Alen. 1520-78 Andries Alen alias Alenus, Herk-de-Stad-Ht. – Lit. : W. ALENUS, Bijdrage tôt degeschiedenis van de familie Akn van Herk-de-Stad, alias Alenus (XVlde eeuw), Herk-de-Stad, 1979.

FD

Alépée

1306 «Watiers al Espee» Ypres; sur­nom: fr. à l’épée; comp. Alglave.

JG

Alépée

BN à l’épée: met het zwaard. Vgl. Alglave. 1280 Johannes cum Gladio; 1306 Watiers al Espee; 1326 Coppin met den Swerde, Ip. (BEELE).

FD

Aler(s)

Allers, Ahlers: 1. Patr. Germ. VN adal-hari ‘adel-leger’: Adelherus (MORLETI). – 2. Uit Alaerd(s). 1669 Mart. Alers, Aw. (AP).

FD

Ales

zie Alofs.

FD

Alessio

zie Alex.

FD

Aleven

Zie Alvin.

FD

Alewa(e)ters

Aelewaters, Allewaters, Haelwaeters, Haelewa(e)ters, Halewa(e)ters: BN van de water-haler, waterdrager, wellicht ten behoeve van een badstoof. 1345 Lambert Halewatre, Ip. (PSM). De FN werd later verward met Allewaert: 1650 Haelwaters = 1676 Alewaerts, Mech. (MERTENS).

FD

Alewaerts

zie Allewaert.

FD

Alewaters

V. Aal.

EV

Alewijnse

zie Halewijn.

FD

Alex

Alexe, Alexis, Alessi(o): Patr. Gr. HN Alexi(u)s. 1281 Grieta Alexis, Ip. (BEELE).

FD

Alexander

-d(e)re, Aleksand(e)r, Alejandre, L’Alexandre: Patr. Gr. VN Alexander. In Vlaanderen al in 1158 (GN). 1324 Alexander… capellanus, Ktr. (DEBR. 1971).

FD

Alexand–er

-re. N. de bapt. d’orig. hellén.

EV

Alexandre

Alexander. 1267 «Jehan fil Alissandre» ChartesFlandre, 1275-76 «Gillos li fins Anniès Alissandre» RegTournai, 1280 «Alexandre de Fechires» PolyptLiège, 1289 «Alissandres li Savaiges» CensNamur, 1295-1302 «Alixandre» ImpôtArtois, 1472 «Jehan Alexandre» DénChiny, 1656 «Arnould Alex­andre» DénFlorenville ; prénom d’origine grecque, porté par le célèbre Alexandre le Grand, remis à la mode dès le M.A., cf. le célèbre Roman d’Alexandre. « Dérivé: Alexandrien.

Alexis. 1524 «Alexys»,  1544 «Alexis» Dén-

StavelotMy; nom de baptême porté par un saint de Rome (mort vers 412), très populaire au M.A. (cf. le Poème de Saint Alexis, au 11^e s.), de même racine que le précédent.

JG

Alexis

N. de bapt. d’orig. hellén.

EV

Alfaene, van

zie van Alphen.

FD

Alfanus

Abréviat. latinisée du N. de pers. hébraïque Alphandari.

EV

Alfasten,

Alfastsen: Volksetymologische vervorming van Halfvorster: helper van de vorster, bos- en veldwachter. Vgl. D. Halbmeier, Halbritter, Halbschmied, Halbwinner. 1278 Walt. Halfforstere, Leuven (HB 585).

FD

Alfers

Aelfers: Patr. Germ. VN albi-hari ‘elf-leger’: Albharius, Alfheri (MORLET I).

FD

Alfman

1. Patr. Afl. van Germ. alf-naam, zoals Alfer, Alverik. 1325 Alfman, Hamme (LIND. 1964,20). – 2. Spelling voor Halfmann.

FD

Alfons

Alphons(e), Alfonso, Alphonso, Alonso, -zo, -zi, Alongi, Allonsius, -cius, Alonsious: Patr. Germ. VN Alfons uit adel-funs of al-funs ‘de allés wagende’ (V. D. SCHAAR).

Alfonso/Alonzo is Sp. 1688 Jac. Victor Allonce, Houtien (MUL VII); 1720 Alonsius, Mech. (MERTENS).

FD

Alfred(o)

Alfredsson: Patr. Germ. VN albi-rêd ‘elf-raad’ of adel-frid ‘adel-vrede’: Albradus/Alfredus, Adalfridus/Alfrid(us) (MORLET I).

FD

Alfrink

Patr. Afl. van Alfer. 7e-10e e. Alfring; 1066 Alfringehem (Alveringem) (OGN 39,35). Vgl. D. Alferding. Alfvoet, zie Holvoet.

FD

Algar

Patr. E. vorm van de Germ. VN adal-ger ‘adel-speer’: 12e e. Adalgerus; 136 e. Adelger, Izg. (GN). 1271 Robert Elger, Norfolk (REANEY).

FD

Algier(t)

Aug(i)er, -ez: Patr. Rom. vormen van de Germ. VN Adelger; zie Algar. 1340 Havin Augier (MORLET).

FD

Alglave

1. Proven. ,,Au glaive ». N. d’enseigne. — 2. Profess. N. d’ar­murier.

EV

Alglave

1280 «Johannes cum Gladio» Dettes­Ypres, 1295-1302 «Robers a le Glave», «Gilles a le Glave» ImpôtArtois; sumom de soldat: ellipse de (l’homme) al glave ‘au glaive, à la lance’ FEW 4, 144b; cf. aussi Aglave et comp. Alépée.

JG

Alglave

Aglave: Ofr. a le glave, Fr. à la glaive: met het zwaard. ± 1300 Gilles a le Glave, Robers a la Glave, PdC (BOUGARD). Vgl. Alépée.

FD

Algoed

Algoe(d)t, Algoët, Aelgoet, Algoo, Allegoe(d)t, A(e)lvoet, Haelvoet: Patr. Germ. VN adel-gôd ‘adel-goed’: Adelgodus (Dip.). 1398 Bernaert Aelgoet, Marke; 1417 Hughe Aelgoet, Ktr. (DEBR. 1970,1958).

FD

Algoed

Algoedt, Algoet, Aelgoet. Nom issu de l’anthrop. germ. athala-gôda > lat. Adelgodus [FD] ; cf. aussi Aelvoet.

JG

Algrain

(NF hennuyer). Surnom de commerçant en grain, avec une formation elliptique du même type que Alavoine (ci-dessus), comp. 1246 «Jehan au Forment» Compiègne [FD]; un dérivé en -in de fr. allègre (cf. Allaigre) ne semble pas attesté FEW 24, 288b.

JG

Algrain

A le Grain, Au Grain: met het graan. BN van een graankoopman. Vgl. Alavoine. 1246 Jehan au Forment, Comp. (MORLET).

FD

Algrain

V. Allègre.

EV

Algret

zie Allègre.

FD

Aliame

zie Alliaume.

FD

Alibert(o)

-is: Patr. Germ. VN ali-berht ‘ander-schitterend’: Alibertus (MORLET I).

FD

Alice

Allice, Alix, Alys: Metr. Rom. vorm van Germ. VN Adelheid. De naam komt al in de 12e e. in Vlaanderen voor (LEYS1959), in de 136 e. zelfs vrij talrijk (GN). Zie ook MICH. 1936,1-4.1307 Aelys Somers, Ip. (BEELE); 1369 Alisen Vleyscaerts huus = 1396 fundum Aelidis Vleeschaerts, Ktr. (DEBR. 1970).

FD

Alié

Surnom: fr. allié ‘ami’ ou à rapprocher de Ailler, surnom de marchand d’ail.

JG

Alié

zie Aillet.

FD

Alin

Alen. Hypocor. de Al(l)ard ou d’un prénom du même thème [FD] ; ou bien var. du suivant.

JG

Alin(k)

zie Alen(s).

FD

Aliot

-od, -os, zie Alliot.

FD

Aliout

Patr. Rom. vorm van Germ. VN agil-wulf ‘vreselijk-wolf: Agilolfus, Ailulfus; of agil-wald Vreselijk-heerser’: Ailaldus (MORLETI).

FD

Alisan

1. Car. phys. « (Cheveux cou­leur) alezan ». — 2. V. ADAL.

EV

Alisch

Patr. Afl. met Slav, is-suffïx van Germ. adelnaam (GOTTSCHALD, DUDEN).

FD

Alix

zie Alice.

FD

Alixant

Alizant, -sant, Alizard, -art, Allizard, -art, Allisat, Alsart: Patr. Afl. van VN Alexius.

FD

Alizé

Metr. Aliset, dim. van Alice.

FD

Alkan

Elkan. N. d’orig. hébraïque. Al Ka(he)n, ,,le prêtre ».-

EV

Alkema(de)

PlN Alkemade (ZH). 1282 Theodericus de Alcmade, ZH (CG); 1348 Florens van Alkemade, Alkmaar (NHC18).

FD

Alken, (van)

van Alcken: PlN Alken (L). 1322 Joh. de Alke; 1379 Matijs van Alke, Tn. (C.BAERT); 1428 Jan van Alken, Ht. (A. GHIJSEN).

FD

ALL(E)–acker

-bosch, -goe(d)t, -meersch. V. Aal.-

EV

All(e)aume

zie Alliaume.

FD

Allabarbe

zie Alabarbe.

FD

Allacker

PlN Helakker in Brielen, Pollinkhove, Voormezele (WV). 1276 Jeh. fïus Michiel del Helleackere, Boezinge; 1401 Loy van den

Helackere,Ip.(DFV).

FD

Allaer

Allaert, Allaerts. Formes néerl. de Allard.

JG

Allaerd(s)

-aert(s), -ertsz, -aer(e), zie Alaerd(s).

FD

Allaeys

1. Zie Alais. – 2. Var. van Wallaeys.

FD

Allaigre

Surnom: fr. allègre ‘frais, dispos’ FEW 24, 288b; cf. aussi Algrain.

JG

Allaigre

zie Allègre.

FD

Allaime

cf. Alaime.

JG

Allain

Allin. Prénom Alain, de l’anthrop. germ. allin-; cf. aussi Alin (ci-dessus).

JG

Allain(s)

Allan, zie Alain.

FD

Allais

zie Alais.

FD

Alland

(NF de Quaregnon). Pour Morlet 34, nom issu d’un anthrop. germ. Adalland; ou bien surnom: anc., moy. fr. alland, allant ‘homme rusé, trompeur; coureur, vagabond’ Gdf 1,210 [MH].

JG

Allandrieu

Composé marquant la filiation, ellipse de (fils) à l’Andrieu, cf. Landrieu.

JG

Allar(d)

-art, zie Alaerd(s).

FD

Allard

Allart, etc., cf. Alard.

JG

Allardin(g)

-ot, zie Alardeau.

FD

Allarij

Al(l)ary: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN adal-rîk ‘adel-heersend’: Adalricus, Alricus (MORLET I).

FD

Allary

Nom issu de l’anthrop. germ. adal-rîk > lat. Adalricus, Alricus [FD].

JG

Allavoine

zie Alavoine.

FD

Allays

zie Alais.

FD

Allcock

zie Aucock.

FD

Allder

Zie Alder(s).

FD

Allé

zie Allais.

FD

Allebaut

Albau(l)t, Albeau(t), Alba(t): Patr. Germ. VN Adelboud: adel-bald ‘adel – moedig’. 12e e.

FD

Allebé

-be(e), zie Albé.

FD

Allebé

-ée (NF plutôt du Pas-de-Calais). Pro­babl. de Allebert, forme ancienne du prénom Albert.

JG

Allebos

Allebosch. Probabl. var. de Hollebosch, d’après le NL Hollebos, à Beselare (FlOcc) [FD].

JG

Allebos(ch)

Dial. var. van Eylenbosch (med. E. Eylenbosch). 1662 Adr. Allebos, Halle-Aw. (AP).

FD

Allebrodt

Uit Halfbrood. Vgl. Ndd. Halfbrod, Halverogge.

FD

Allebroe(c)k

zie van Aelbroeck.

FD

Allecaert

Var. van Allegaert?

FD

Allecourt

A la Cour? Of PlN Hallencourt (Somme)? 1469 Pierre Dalencourt, Comp. (MORLET); 1792 d’Alcourt, Geel (PDB).

FD

Allecourt

V. Court. N° 209.

EV

Allée

zie Alais.

FD

Alleene

Metr. Alena is een var. van de Gr. HN Helena. 1349 demizele Alêne veve j adis Eloy Broederlam = 1369 Hélène vesve Eloy Broederlam, Ip. (BEELE 1960,33); 1396 Pieter Alleenen, Iddergem (DE B. 26).

FD

Allegaert

1. Patr./Metr. Germ. VN adel-gard ‘adel-gaard’: Aalgardus, -dis. 1384 Alghaerts driesch = 1455 Aelgaerts driesch, Lede (TL12); 1663 Rogier Allegaer, Zwg; 1699 Adriaen Allegaer, Ktr. (KW 11,3; KW i). – 2. Var. van Ellegaard, door klinkerronding voor de / (vgl. Brugs malk ‘melk’). – Lit.: LG1992,355-8.

FD

Allegaert

Nom issu de l’anthrop. germ. adal-gard > lat. Adalgardus/ Adalgardis, etc. [FD].

JG

Allegoe(d)t

zie Algoed.

FD

Allègre

Al(l)egre, Allaigre, Allègue, Allegret(ti), Algret: BN Fr. allègre: opgewekt, levendig.

FD

Allègre

Car. mor. ,,Vif, agile ». Di­minutif : Algrain, (Allégrin).

EV

Allein(s),

Allel(e)yn, zie Alain.

FD

Allemagne

zie Dallemagne.

FD

Alleman

Allemand, Allemant. Ethnique: fr. allemand, cf. Lallemand, etc. – Bibliogr. : F. Debrabandere, Alleman, dans De Leiegouw 26, 1984,380-1.

JG

Alleman

-mans, -mann, -mant, -mand, Aleman(g), Almand: 1. De volksnaam Alleman, die de Fr. naam geworden is van de Duitser, ni. Allemand. Zie Lallemand. 1303 Janne den Aleman, Bg. (VERKEST 4); 1356 Jan Alleman, Erps (PEENE 1949,472). – Lit.: LG 1984,380-1. – 2. Zie Aelman.

FD

Allemee(r)sch, (van)

Allemersch, van Allemeersh, (van) Hallemeersch, Hallemeesch, van Haelmersch, (van) Haelemee(r)sch, Allermeersch, Allemes, Aellemeersch, (van) Hollemeersch: PlN Aalmeers, o.m. in Rumbeke (DF 1,84). 1298 Anselm van Alemersch, Izg. (DF); 1346 Ansems wedewe van Aelmersch, Ktr.; 1397 van Janen van Aelmersch, Rumbeke (DEBR. 1971,1970).

FD

Allemeersch

Allemersch. Nom d’origine: Aalmeers, e.a. à Rumbeke (FlOcc) [FD].

JG

Allemekinders

zie Almekinders.

FD

Allemon

zie Almond.

FD

Allen

zie Alain, Alen(s).

FD

Allentin,

Alentyn(s), -ijns, -eyns, -eijns: Patr. Var. van de oosterse VN Aladin (met de wonderlamp) uit de sprookjes van duizend-en-één-nacht. Zie ook Haladyn. De epenthetische n komt b.v. ook voor in: 1424 Lodin Salendijn (naast) 1422 Gillis Saladijns, Ktr. (DEBR. 1958). i6e e. Jan Alatijns, Ht.(GESSLER3o).

FD

Allepaerts

zie Alpert.

FD

Allermeersch

zie (van) Allemeersch.

FD

Allers

zie Aler(s).

FD

Allert

zie Alaerd(s).

FD

Alles

1. Alles werd (als deel van een politieke slagzin) als vondelingnaam gegeven in Leuven in 1787 (REINSMA 62). – 2. Zie Allès.

FD

Allés

zie Alais.

FD

Allesson

zieAllison.

FD

alleud

ou alaing. ,,Fief franc, libre ». (Flam. : Eigen). Proven. ou domaine. (DE-) -Lalaing, -La-l(e)au, -Lalieux, -Lakra(x), -La-loy. (Loc. et L.D.).

EV

Allewaert

1298 «Cecilie Alewaers» Bruges; nom issu de l’anthrop. germ. adal-ward > lat. Adalwardus. – Bibliogr. : F. Debrabandere, Al­lewaert en Allewijn, dans De Leiegouw 27, 1985,213.

JG

Allewaert

Alewaerts, Hallewaert: Patr. Germ. VN adal-ward ‘adel-bewaarder’. ize e. Adalwardus, Cent (GN); 1298 Cecilie Alewaers, Brugge (VERKEST 4); 1326 Jan Halewart, Ip. (BEELE). -Lit.: 101985,213.

FD

Allewaters

zie Alewa(e)ters.

FD

Alleweireldt

cf. Alderweireldt.

JG

Allewerelt

-weirel(d)t, zie Alderwereld.

FD

Allewijn

cf. Halewijn.

JG

Allewind

-wyn, zie Halewijn.

FD

Alley

Zie Alais.

FD

Alleyn

Var. néerl. de Alain.

JG

Alleyn(s)

Alleijn, Alle(y)s, zie Alain.

FD

Alleynes, van

PlN Allaines (Somme), Allennes (PdC, Nord) of Hallennes (Nord). Zie D’Alleine, Dhalleine.

FD

Allgayer

Allgeier: Ontronde vorm van D. EN Allgàuer, afkomstig uit de Allgàu, een streek in Beieren.

FD

Allgayer

Proven. ,,Au noyer ». (Dia­lecte) L.D. N⁰⁸ 50 et 209.

EV

Alliance

Surnom de sens obscur: fr. alliance ‘accord, union’ n’étant attesté que depuis le 17^e s. FEW5, 326b.

JG

Alliaume

A(i)llaume, Al(l)eaume, Aléaume, Aliame, Alam(e), Al(l)aime, Eleaume: Patr. Rom. vorm van de Germ. VN Adelhelm, Alem. 981 Adhelelmus, Cent (GN). 1280 Jakemes Aléaume, Dk. (RL); 1296 Aliaumes Coteriaus, PdC (BOUGARD).

FD

Alliaume

Aillaume. 1242 «Aliaume de Sietpans» ChirTournai, 1286 «Aliaume Piet de soile» DettesYpres, 1290 «Alliaume Oudi-nei» DettesYpres, 1297 «Jakemon Aliaume» 31 ChirTournai; nom issu de l’anthrop. germ. adal-helm; cf. aussi Al(l)aime.

JG

Alliée

zie Alice.

FD

Allier

Patr. Rom. vorm van de Germ. VN Adelher. ZieAler(s)i.

FD

Alliet

cf. Ailliet.

JG

Alliet

Zie Aillet.

FD

Allimont

Patr. Germ. VN ald-mund ‘oud-bescherming’: Aldmunt (MORLET I).

FD

Allin

zie Alain.

FD

Allinck(x)

zie Hallynck, Alens.

FD

Allington

PlN in Dorset, Devonshire, Hampshire (GB).

FD

Allins

Zie Alen(s).

FD

Alliot

Aliot, -od, -os, Allion(g): Patr. Rom. Vleivormen van een Germ. agil-naani, zoals Aillaud of Aillebert, evtl. van een adel-naam, zoals Alliaume of Allier. Vgl. Aillet. 1427 Lauwereys Alioen, Brugge (JAM. II).

FD

Allison

Allesson: Metr. Vleivorm van Alice, Rom. vorm van de Germ. VN Adelheid. 1296 Alisons Audeluie, Arien (BOUGARD).

FD

Allizard

-zart, -sat, zie Alixant.

FD

Allman(n)

-mans, zie Aelman.

FD

Allo(o)

-ot, zie Delaleu, Halot.

FD

All–o(o)

-t, Aloy. V. Alleud et ADAL.

EV

Alloin

Alloing, Alluin, Alluyn. 1280 «Juliane et Emelotte serors fîlhes saingnor Aluain» PolyptLiège, 1281 «magister Aluanus» Cart-ValDieu; nom propre issu de l’anthrop. germ. Athalwini ou Alwini. Dans certains cas, pourrait être une alération du top. Halluin (Nord), comme Halloin, Halluent [JMP, MH], cf. 1282 «Colars d’Aluin» DettesYpres.

JG

Alloin(g)

Alloënd: Patr. Var. van Aloin, Rom. vorm van de Germ. VN Adelwin. Zie Halewijn.

FD

Alloisio

zie Allouis.

FD

Allomène

cf. Alomène.

JG

Alloncius

-sius. Latinisation de Alphonse.

JG

Allon–cius

-sious. V. ADAL.

EV

Allongue

Probabl. var. du NF Alloncle, ellipse de (fils) à l’oncle, avec assimilation consonan-tique à la finale.

JG

Allongue

Reductie van Fr. FN Alloncle: à l’oncle (J.G.).

FD

Allonsius

-dus, zie Alfons.

FD

Alloo

1597 «Denys Alloo» Warneton; forme flam. de alleu < lat. allodium. – Bibliogr. : F. Debrabandere, Alloo, Laloo en Laleuwe, dans De Leiegouw 26, 1984, 119-120.

JG

Allosserie

Allos(s)ery, Al(l)ostery, Alloschery, Alosserie, -y, Al(l)oucherie, -y, Hal(l)ocherie, Hal(l)oucherie, -y, Hallosserie, Lostrie: PlN Ofr. haloterie: plaats met struiken en boomstronken. Vgl. 1177 Halotes = 1179 Haloches (Péronne/Somme) (TW). ±1300 Pieronne de le Halocerie; Soihiers de le Halocherie; Jehans de le Haloterie, PdC

(BOUGARD); 1637 Joannes Hollocherie, Cottensis (MUL V). Zie LG 1985,315.

FD

Allosserie

Allosery, etc. 1295-1302 «Pieronne de le Halocerie, Soihiers de le Halocherie» ImpôtArtois; nom d’origine: anc. fr. haloterie ‘endroit couvert de buissons, de broussailles’. – Bibliogr. : F. Debrabandere, De FN Allos-serie, dans De Leiegouw 27, 1985, 315.

JG

Allou(l)

Zie Alou.

FD

Allouche